Tài liệu Tài liệu NV8 chuẩn KTKN

STT Tên văn bản Tìm hiểu chung Nội dung Nghệ thuật Ý nghĩa văn
bản
1 Muốn làm
thằng Cuội
-Tản Đà (1889-1939) tên thật là
Nguyễn Khắc Hiếu, quê ở làng
Khê Thượng, huyện Bất Bạt,
Sơn Tây (nay thuộc huyện Ba
Vì, Hà Nội). Thơ Tản Đà tràn
đầy cảm xúc lãng mạng, có
những tìm tòi, sáng tạo mới mẻ,
có thể xem là một gạch nối giữa
nền thơ cổ điển và nền thơ hiện
đại VN.
-Tác Phẩm: Muốn làm thằng
Cuội trích trong quyển Khối tình
con I(1917) viết theo thể thơ thất
ngôn bát cú đường luật.
Muốn làm thằng Cuội thể hiện cái tôi Tản Đà
tài hoa, duyên dáng, đa tình:
- Nỗi buồn nhân thế:được bộc lộ trực tiếp, với
nhiều biểu hiện, nhiều cung bậc. Tâm sự này
vốn có gốc rễ từ mối bất hòa sâu sắc với thực
tại tầm thường, xấu xa.
-Khát vọng thoát li thực tại, sống vui vẻ, hạnh
phúc ở cung trang với chị Hằng: thể hiện hồn
thơ "ngông" đáng yêu của Tản Đà.
Muốn làm thằng Cuội cho thấy
những tìm tòi đổi mới thể thơ
thất ngôn bát cú Đường luật:
-Sử dụng ngôn ngữ giản dị, tự

nhiên, giàu tính khẩu ngữ.
-Kết hợp tự sự và trữ tình.
-Có giọng thơ hóm hỉnh, duyên
dáng.
Văn bản thể
hiện nỗi chán
ghét thực tại
tầm thường,
khao khát
vươn tới vẻ
đẹp toàn thiện
toàn mĩ của
thiên nhiên.
2 Hai chữ nước
nhà
-Á Nam Trần Tuấn Khải(1895-
1983) quê ở Nam Định.
-Hai chữ nước nhà
-Bài thơ khai thác đề tài lịch sử: cuộc chia li
không có ngày gặp lại của cha con Nguyễn Phi
Khanh và Nguyễn Trãi.
- Loài nhắn gửi cuối cùng của Nguyễn Phi
Khanh với con đượm nỗi buồn mất nước, có tác
dụng nung nấu ý chí phục thù cứu nước, cứu
nhà đối với Nguyễn Trãi.
- Liên hệ với thực tế đất nước những năm đầu
thế kỉ XX để thấy được vấn đề có tính thời sự
trong câu chuyện Nguyễn Phi Khanh, Nguyễn
Trãi và tâm sự kín đáo của Trần Tuấn Khải đối
với đất nước.

-Kết hợp tự sự với biểu cảm.
-Thể thơ truyền thống tương đối
phong phú về nhịp điệu.
-Giọng điệu trữ tình thống thiết.
Mượn lời của
Nguyễn Phi
Khanh nói với
con là Nguyễn
Trãi, tác giả
bày tỏ và khơi
gợi nhiệt huyết
yêu nước của
người Việt
Nam trong
cảnh nước mất
nhà tan.
3 Nhớ rừng -Thế Lữ (1907-1989) là một
trong những nhà thơ lớp đầu tiên
của phong trào Thơ mới.
-Thơ mới: một phong trào thơ có
tính chất lãng mạn của tầng lớp
trí thức trẻ từ năm 1932 đến năm
1945. Ngay ở giai đoạn đầu, Thơ
mới đã có nhiều đóng góp cho
văn học, nghệ thuật nước nhà.
Nhớ rừng là bài thơ viết theo thể
thơ 8 chữ hiện đại. Sự ra đời của
-Hình tượng con hổ:
+Được khắc họa trong hoàn cảnh bị giam cầm
trong vườn bách thú, nhớ rừng, tiếc nuối những

tháng ngày huy hoàng sống giữa đại ngàn hùng
vĩ;
+Thể hiện khát vọng hướng về cái đẹp tự nhiên
- một đặc điểm thường thấy trong thơ ca lãng
mạn.
-Lời tâm sự của thế hệ trí thức những năm
1930:
+Khao khát tự do, chán ghét thực tại tầm
-Sử dụng bút pháp lãng mạn, với
nhiều biện pháp nghệ thuật như
nhân hóa, đối lập, phóng đại, sử
dụng từ ngữ gợi hình, giàu sức
biểu cảm.
- Xây dựng hình tượng nghệ
thuật có nhiều tầng ý nghĩa.
- Có âm điệu thơ biến hóa qua
mỗi đoạn thơ nhưng thống nhất
ở giọng điệu dữ dội, bi tráng
trong toàn bộ tác phẩm.
Mượn lời con
hổ trong vườn
bách thú, tác
giả kín đáo bộc
lộ tình cảm yêu
nước, niềm
khát khao khỏi
kiếp đời nô lệ.
bài thơ đã góp phần mở đường
cho sự thắng lợi của phong trào
Thơ mới.

thường, tù túng;
+Biểu lộ lòng yêu nước thầm kí của người dân
mất nước.
4 Ông đồ -Vũ Đình Liên (1913-1996) là
một trong những nhà thơ lớp đầu
tiên của phong trào Thơ mới.
Thơ ông mang nặng lòng thương
người và niềm hoài cổ.
-Ông đồ là bài thơ tiêu biểu nhất
trong sự nghiệp sáng tác của Vũ
Đình Liên.
-Mùa xuân năm xưa:
+Khung cảnh mùa xuân tươi tắn, sinh đọng với
sắc hoa đào nở, không khí tưng bừng, náo
nhiệt.
+Trong đó ông đồ trở thành một hình ảnh
không thể thiếu, làm nên nét đẹp văn hóa
truyền thống dân tộc được mọi người mến mộ.
-Mùa xuân hiện tại:
+Thời gian tuần hoàn, mùa xuân trở lại, vẫn
hoa đào, vẫn phố xưa;
+Cuộc đời đã thay đổi, ông đồ đã vắng bóng;
+Tác giả đã đông cảm sâu sắc với nỗi lòng tê
tái của ông đồ, tiếc thương cho một thơi đại văn
hóa đã đi qua.
Sự mai một những giá trị truyền thống là vấn
đề của đời sống hiện đại được phản ánh trong
những lời thơ tụ nhiên và đầy cảm xúc
-Viết theo thể thơ ngũ ngôn hiện
đại.

-Xây dựng những hình ảnh đới
lập.
-Kết hợp với kể, tả.
-Lựa chọn lời thơ gợi cảm xúc.
Khắc họa hình
ảnh ông đồ,
nhà thơ thể
hiện nỗi tiếc
nuối cho
những gia trị
văn hóa
5 Quê hương -Tế Hanh (1921-2009) đến với
Thơ mới khi phong trào này đã
có rất nhiều thành tựu. Tình yêu
quê hương tha thiết là điểm nổi
bật của thơ Tế Hanh.
-Quê hương được in trong tập
Nghẹn ngào(1939), sau in lại ở
tập Hoa niên(1945).
-Không giống phần lớn các tác
phẩm đương thời, dây là một
trong số ít bài thơ lãng mạn ngân
lên những giai điệu thật là tha
thiết đối với cuộc sống cần lao.
-Lời kể về quê hương làng biển:
+Giới thiệu chung về làng biển 'vốn làm nghề
chài lưới" bằng những lời thơ bình dị;
+Miêu tả cuộc sống lao động vất vả và niềm
hạnh phúc bình dị của người dân làng biển qua
các chi tiết miêu tả đoàn thuyền đánh cá ra

khơi; đoàn thuyền đánh cá trở về; bấn cá, con
thuyền nằm nghỉ sau chuyến đi biển,...
-Nỗi lòng của tác giả khôn nguôi về quê hương.
-Sáng tạo nên những hình ảnh
của cuộc sống lao động thơ
mộng.
-Tạo liên tưởng, so sánh độc
đáo, lời thơ bay bổng, đầy cảm
xúc.
-Sử dụng thể thơ 8 chữ hiện đại
có những sáng tạo mới mẻ,
phóng khoáng.
Bài thơ là bày
tỏ của tác giả
về một tình
yêu tha thiết
đối với quê
hương làng
biển.
6 Khi con tu hú -Tố Hữu (1920-2002)quê ở Thừa
Thiên-Huế. Được giác ngộ trong
phong trào học sinh, sinh viên.
Với nguồn cảm hứng lớn là lí
tưởng cách mạng, thơ Tố Hữu
trở thành là lá cờ đầu của thơ ca
Khi con tu hú thể hiện cảm nhận của nhà thơ về
hai thế giới đối lập: cái đẹp, tự do và cái ác, tù
ngục:
-Khi con tu hú là thời khắc của mùa hè tràn đầy
sức sống. Ở thời điểm đó, trí tưởng của tác giả

gọi về những âm thanh, màu sắc, hương vị và
-Viết theo thể thơ lục bát, giàu
nhạc điệu,mượt mà, uyển
chuyển.
-Lựa chọn lời thơ đầy ấn tượng
để biểu lộ cảm xúc khi thiết tha,
khi lại sôi nổi, mạnh mẽ.
Bài thơ thể
hiện lòng yêu
đời, yêu lí
tưởng của
người chiến sĩ
cộng sản trẻ
cách mạng Việt Nam.
-Khi con tu hú ra đời khi tác giả
đang bị giam cầm trong nhà lao
Thừa Phủ, được in trong tập Từ
ấy-tập thơ đầu tiên của Tố Hữu.
cảm nhận về không gian và cuộc sống tự do.
Đặc biệt, sự sống tự nhiên trong bài thơ còn có
ý nghĩa là sự sống trong cuộc đời tự do.
-Khi con tu hú còn là thời khắc hiện thực phũ
phàng trong tù ngục bị giam cầm, xiềng xích.
Tác giả bày tỏ tâm trạng bực bội, muốn phá
tung xiềng xích, thể hiện niềm khao khát tự do
của người chiến sĩ cách mạng trong hoàn cảnh
bị tù đày đang hướng tới cuộc đời tự do.
-Sử dụng các biện pháp tu từ
điệp ngữ, liệt kê,... vừa tạo nên
tính thống nhất về chủ đề văn

bản, vừa thể hiện cảm nhận về
sự đối lập giữa niềm khao khát
sự sống đích thực, đầy ý nghĩa
với hiện tại buồn chán của tác
giả vì bị giam hãm trong nhà tù
thực dân.
tuổi trong hoàn
cảnh ngục tù.
7 Tức cảnh Pác
Bó
-Hồ Chí Minh (1890-1969) : nhà
văn, nhà thơ, chiến sĩ cách
mạng,anh hùng giải phóng dân
tộc, danh nhân văn hóa thế giới.
-Tức cảnh Pác Bó: được viết
theo thể thơ tứ tuyệt, ra đời
tháng 2-1941.
Hiện thực cuộc sống của Bác Hồ ở Pác Bó:
-Nhiều gian khổ, thiếu thốn.
-Sự nghiệp lớn dịch sử Đảng đời hỏi phải có
niềm tin vững chắc không thể lay chuyển.
-Hình ảnh nhân vật trữ tình hiện lên giữa thiên
nhiên Pác Bó mang vẻ đẹp của người chiến sĩ
cách mạng với phong thái ung dung, tự tại.
-Có tính chất ngắn gọn, hàm súc.
-Vừa mang đặc điểm cổ điển,
truyền thống vừa có tính chất
mới mẻ, hiện đại.
-Có lời thơ bình dị pha giọng
đùa vui, hóm hỉnh.

- Tạo được tứ thơ độc đáo, bất
ngờ, thú ví và sâu sắc.
Bài thơ thể
hiện cốt cách
tinh thần Hồ
Chí Minh luôn
tràn đầy niềm
lạc quan tin
tưởng vào sự
nghiệp cách
mạng.
8 Ngắm trăng -Bài thơ được sáng tác trong
ngục tù của Tưởng Giới Thạch,
in trong tập Nhật kí trong tù.
-Ngắm trăng được viết bằng chữ
Hán theo thể thơ tứ tuyệt, thể
hiện tình yêu thiên nhiên và
phong thái ung dung của Hồ Chí
Minh.
-Hoàn cảnh đặc biệt:
+Trong nhà tù;
+Không rượu, không hoa để thưởng lãm, khơi
gợi nguồn thi hứng.
-Những hình ảnh đẹp:
+Vầng trăng soi qua song cửa nhà tù làm rung
động tâm hồn nhà thơ.
+Người tù Hồ Chí Minh với tâm hồn của một
nhà thơ luôn hướng về cái đẹp.
-Nhà tù và cái đẹp, ánh sáng và
bóng tối nhà tù, vầng trăng và

người nghệ sĩ lớn, thế giới bên
trong và ngoài nhà tù,...sự đối
sánh, tương phản vừa có tác
dụng thể hiện sức hút của những
vẻ đẹp khác nhau ở bài thơ này,
vừa thể hiện sự hô ứng, cân đối
thường thấy trong thơ truyền
thống.
-Sự khác nhau giữa nguyên tác
và bản dịch thơ, cho ta thấy
được tài năng Hồ Chí Minh
trong việc lựa chọn ngôn ngữ.
Tác phẩm thể
hiện sự tôn
vinh cái đẹp
của tự nhiên,
của tâm hồn
con người bất
chấp hoàn cảnh
ngục tù.