Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Bài 26 - Tiết 110-111: Văn bản: Sống chết mặc bay

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 24/3/11. Ngµy gi¶ng: 7a: 26/3/11 7c: 31/3/11 V¨n b¶n. Ng÷ v¨n - bµi 26 TiÕt 110-111 Sèng chÕt mÆc bay Ph¹m Duy Tèn. I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: Hiểu được giá trị hiện thực, nhân đạo và những thành công nghệ thuật của truyện ngắn “ Sống chết mặc bay” 2.KÜ n¨ng: Có kĩ năng đọc, cảm thụ tác phẩm văn học 3.Thái độ: Hs yờu thớch mụn học. Giáo dục ý thức trách nhiệm, lòng thương và sự đồng cảm với nỗi khổ, sự khó khăn của con người II.C¸c kÜ n¨ng sèng cÇn gi¸o dôc trong bµi 1. Ra quyết định. 2. Giao tiếp III.Chuẩn bị: 1.Giáo viên: gi¸o ¸n.sgk , Chuẩn kiến thức kĩ năng. 2.Häc sinh: soạn bài IV.Phương pháp: Đàm thoại, phân tích, bình luận, V.Các bước lên lớp: 1.ổn định: (1’) 7a: 7c: 2.KiÓm tra: (4’) ? Kể tên các văn bản nghị luận đã học và xác định luận điểm chính? -tinh thần yêu nước của nhân dân ta; Sự giàu đẹp của Tiếng Việt; Đức tính giản dị của Bác Hồ và Ý nghĩa văn chương 3.Tiến trình tổ chức các hoạt động. Khởi động. (1’) GV đưa câu hỏi Ở VN vùng nào thường xảy ra lũ lụt - Bắc Bộ Lũ lụt có ảnh hưởng đến cuộc sống người dân như thế nào? Thái độ của nhân dân và những người có trách nhiệm ra sao? Chúng ta cùng tìm hiểu qua một văn bản của Phạm Duy Tốn Hoạt động của thầy và trò TG Néi dung chÝnh 7’ I.Đọc và thảo luận chú Hoạt động 1. Đọc và thảo luận chú thích. Mục tiêu: Hiểu được tác dụng của việc đọc có liên thích. quan đến việc hiểu và phân tích văn bản. Gv hướng dẫn đọc. Đọc mẫu Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gọi 3 học sinh đọc Học sinh và giáo viên nhận xét Học sinh tóm tắt cốt truyện ? Nêu hiểu biết của em về tác giả? ? Tác phẩm ra đời trong thời điểm nào? GV giới thiệu về truyện ngắn hiện đại? H: Truyện TĐ: viết bằng chữ Hán, thiên về hư cấu, cốt truyện phức tạp -Truyện ngắn hiện đại: Viết bằng văn xuôi tiếng việt hiện đại thiên về kể chuyện thực, thường khắc hoạ một hiện tượng, phát hiện một nét cơ bản trong quan hệ nhân sinh, đời sống -Tiểu thuyết: chiếm lĩnh đời sống trong toàn bộ sự trọn vẹn của nó: Nhiều nhân vật, phản ánh nhiều mối quan hệ xã hội, chịu chi phối bởi nhiều trạng thái tồn tại…. Học sinh đọc từ khó ( sgk) ? Văn bản thuộc thể loại gì? Hs trình bày Gv nhận xét kết luận. Hoạt động 2:T×m hiÓu bè côc. 4’ Môc tiªu: Hs ph©n chia ®­îc bè côc cña v¨n b¶n tõ đó có cơ sở cho việc phân tích văn bản. ? Văn bản có bố cục mấy phần? P1: đầu -> mất P2: tiếp -> điếu mày P3: còn lại 25’ Hoạt động 3:T×m hiÓu v¨n b¶n. Môc tiªu: HiÓu ®­îc néi dung vµ ý nghÜa cña v¨n b¶n ? Cảnh hộ đê được tác giả miêu ta vào thời gian nào? Ý nghĩa của thời điểm này? H: Gần 1 giờ đêm ( dân hộ đê suốt từ chiều đến 1h đêm không nghỉ) -> tăng thêm sự vất vả của dân làng và sự nghiêm trọng của khúc đê làng ? Dân hộ đê trong điều kiện, hoàn cảnh như thế nào? H: Mưa tầm tã, vẫn mưa tầm tã trút xuống Nước sông lên to quá, dưới sông nước cứ cuồn cuộn bốc lên ? Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì H: Tăng cường cấp, miêu tả ? Nhận xét gì về cảnh đó. Lop7.net. 1.Đọc văn bản.. 2.Thảo luận chú thích. Sgk 3.Thể loại:Truyện ngắn II. Bố cục 3 phần.. III. Tìm hiểu văn bản 1.Cảnh hộ đê -Thời gian: đêm khuya. Trời mưa mỗi lúc một to hơn, nước nhiều hơn, dồn dập hơn.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ? Cảnh dân phu hộ đê được miêu tả qua chi tiết nào H: Hàng trăm nghìn con người vẫn còn xao xác gọi Người hộ đê rất đông, ai nhau cũng cố sức Kẻ thì thuổng, cuốc…. đội đất, ướt như chuột lột Công việc vất vả, cực nhọc ? Công việc của người dân hộ đê như thế nào và vô cùng nguy hiểm ? Đoạn 1 miêu tả không khí, cảnh tượng hộ đê như Không khí hộ đê căng thế nào? thẳng, khẩn trương, tất bật, ồn ào H: âm thanh:tiếng trống, tù và, tiếng người xao xác Con đê ngày càng nguy gọi nhau Hành động:lộn xộn, sôi động, vội vàng hiểm ? Tình trạng con đê lúc này ra sao? Tác giả cảm thương đối với Sức người ngày một giảm, ai cũng mệt lử sự cố gắng gần như vô vọng H: Sức trời ngày một tăng:mưa cứ tầm tã, nước cứ của người dân cuồn cuộn bốc lên ? Thái độ của tác giả trước tình cảnh trên H: Câu cảm thán -> lo sợ ? Quan sát tranh sgk.Miêu tả cảnh gì? H: Cảnh người dân đang vật lộn căng thẳng vất vả đến cực độ trước nguy cơ đê vỡ Tiết 2 30’ 2. Cảnh quan phủ cùng ? Trong lúc dân phu cứu đê thì quan phụ mẫu và nha nha lại đánh tổ tôm lại làm gì? H: Đánh tổ tôm -> một trò chơi bài ăn tiền Theo dõi “ ngoài kia mưa gió ầm ầm” (sgk 76) Địa điểm:trên mặt đê, cao ? Cảnh trong đình được miêu tả qua những chi tiết vững trãi -> an toàn Quang cảnh nào? H: Địa điểm:cách 4,5 trăm thước, trên đê cao, vững Tĩnh mịch, ngy nga, đường chãi ? Quang cảnh trong đình ra sao bệ, trang nghiêm H: Đèn thắp sáng trưng, không khí tĩnh mịch, Quan phủ có uy thế lớn với nghiêm trang, nhàn nhã, đường bệ, nguy nga, đầy vẻ thuộc hạ tôn kính, xứng đáng với một vĩ phúc tinh ? Nhận xét gì về quang cảnh đó ? Qua đó em thấy uy Quan ngồi trên, nha lại ngồi quyền của quan phủ như thế nào? dưới, tất cả đang vui cuộc tổ tôm ? Mọi người ngồi chơi tổ tôm như thế nào? Tìm chi Hình ảnh tên quan phủ Nhiệm vụ:hộ đê tiết nói lên điều đó? H: Quan ngồi trên , nha lại ngồi dưới, tất cả đang vui Ung dung ngồi đánh bạc Dáng vẻ nhàn hạ, bệ vệ, oai cuộc tổ tôm. Chơi tổ tôm cũng được sắp đặt theo phong ngôi thứ ? So sánh cảnh dân hộ đê với cảnh trong đình? Đối Đồ dùng:quý hiếm của nhà lập nhau quyền quý. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Đọc thầm “ trong đình” trang 75 ? Tên quan phủ có nhiệm vụ gì? ?Trong khi dân chúng tìm cách cứu đê thì hắn làm gì H: Ung dung ngồi đánh bạc ? Tìm những chi tiết miêu tả quan phủ? H: Ngồi chễm chệ , tay trái dựa gối xếp, chân phải duỗi thẳng cho người nhà gãi, ,quạt hầu ? Nhận xét gì về dáng vẻ của quan. Cuộc sống quý phải, sang trọng khác biệt với cuộc sống của đám dân đen mà ngài chăn dắt. ? Đồ dùng sinh hoạt của quan ra sao? H: Yến hấp đường phèn, khay khảm, tráp đồi mồi, ngăn bạc, trầu vàng… ? Nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả của tác giả trong đoạn này? H: Liệt kê -> nổi bật sự giàu sang, hoang phí -> học sau ? cảm nhận của em về cuộc sống của viên quan H: Thức ăn toàn của ngon vật lạ, đồ dùng sang trọng, quan phủ ung dung , nhàn nhã vui sướng tổ tôm trong lúc nhân dân đang gội gió tắm mưa ? Em nhận xét gì về thái độ của bọn hầu hạ quanh quan phủ? H: Khúm núm sợ sệt, xum xoe nịnh bợ làm vừa lòng quan mặc dù cũng có phần lo lắng vì tình hình đê điều Học sinh đọc: Ấy đó quan phụ mẫu trang 77 ?Khi có người bẩm báo đê sắp vỡ, thái độ của quan như thế nào? H: Cau mặt, gắt rằng: “ mặc kệ” ? Em nhận xét gì ở tên quan này? Khi báo tin đê vỡ, thái độ quan phủ như thế nào? H: Đỏ mặt tía tai, doạ cách cổ, bỏ tù Cho thấy quan là người như thế nào? Sau đó quan làm gì?Có ra giúp dân hộ đê không? Tiếp tục chơi bài, vỗ tay xuống sập, ,cười nói hể hả khi thắng bài ? Em có nhận xét gì về tên quan phụ mẫu?Truyện kết thúc như thế nào?Nhận xét gì về nghệ thuật ở cuối truyện H: Truyện kết thúc khi quan sung sướng thắng ván bài to, đê vỡ, cả một miền quê nước tràn lênh láng ,. Lop7.net. Ham mê cờ bạc, vô trách nhiệm Sẵn sàng đổ trách nhiệm cho cấp dưới mình, quát nạt, đe doạ và hách dịch với mọi người. Là kẻ vô trách nhiệm, tàn bạo, phi nhân.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> xoáy thành vực sâu -> hình ảnh đối lập, tương phản ? Với bọn quan lại, tác giả có thái độ như thế nào 3.Thái độ của tác giả ? Với nhân dân, thái độ của tác giả thể hiện như thế nào?Em hãy tìm một số câu thể hiện thái độ ấy? H: Ai nghĩ đến mà chẳng động tâm thương xót đồng bào huyết mạch Tình cảnh thảm sầu kể sao cho xiết ? Những câu cảm có tác dụng gì? ? Những nghệ thuật tiêu biểu, đặc sắc của truyện H: Đối lập, tương phản tăng cấp. Hoạt động 3: HD tæng kÕt rút ra ghi nhớ. 3’ HS đọc nội dung ghi nhớ Mục tiêu: Hs hiểu được nội dung nghệ thuật của bài thơ qua phần ghi nhớ. Hs dọc phần ghi nhớ. Gv chốt lại nội dung chính. Hoạt động 4: Hướng dẫn luyện tập 5’ Mục tiêu: Hs biết áp dụng những kiến thức đã học để giải quyết được yêu cầu của bài tập.. 3’ Hoạt động 6.Đọc thêm. Mục tiêu:Hs hiểu được tác dụng của việc đọc thêm có liên quan đến việc tìm hiểu văn bản từ đó có hứng thú …. Tác giả mỉa mai, châm biếm thái độ vô trách nhiệm, ham chơi của bọn quan lại đặc biệt là quan phủ Tác giả thương xót, cảm thông trước cuộc sống lầm than, tình cảnh thảm sầu của nhân dân ta IV. Ghi nhớ. sgk. IV. Luyện tập Đánh dấu + vào những dòng, ý đúng -Ngôn ngữ tự sự + - Ngôn ngữ miêu tả + - Ngôn ngữ biểu cảm + Ngôn ngữ của người dẫn truyện + -Ngôn ngữ nhân vật -Ngôn ngữ độc thoại nội tâm V. Đọc thêm. 4. Củng cố.Hướng dẫn học bài: (3’) ? Qua truyện , em hiểu gì về cuộc sống và thái độ của bọn quan lại xưa? -Học ghi nhớ, tóm tắt văn bản - Chuẩn bị bài: Những trò lố hay là Varen và phan bộ châu.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>