Giáo án môn Ngữ văn 7 - Trường THCS Ba Vinh - Tiết 104: Tập làm văn: Tìm hiểu chung về phép lập luận giải thích

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Ba Vinh. Giáo án Ngữ Văn 7. Ngày soạn : / / 200 Ngày dạy : / / 200. Tiết : 104 TẬP LÀM VĂN. TÌM HIỂU CHUNG VỀ PHÉP LẬP LUẬN GIẢI THÍCH A. Mục tiêu yêu cầu : Giúp học sinh : - Nắm được các mục đích , tính chất và các yếu tố của phép lập luận giải thích . - Giáo dục ý thức học tập cho hs B. Chuẩn bị : - Gv : Giáo án , Sgk … - Hs : Bài cũ + Bài mới … C. Phương pháp dạy học : - Vấn đáp - Giảng giải . D. Tiến trình lên lớp : I. Ổn định tổ chức : (1’) II. Kiểm tra bài cũ : Không kiểm tra III. Bài mới : 1) Giới thiệu bài : (1’) 2) Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học : t 20’. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Hoạt động 1: Hướng dẫn hs tìm hiểu chung về phép lập luận giải thích : - Gv đặt vấn đề :  Trong đời sống khi nào + Trong đời sống của con người ta cần được giải người, nhu cầu cần giải thích? thích rất to lớn . Khi gặp một hiện tượng mới lạ, con người chưa hiểu biết thì nhu cầu giải thích nảy sinh . Gv: Chẳng hạn từ những - Hs lắng nghe vấn đề xa xôi như : Vì sao có mưa? Vì sao cólụt, núi, sông, mùa, dịch bệnh … đến những vấn đề gần gũi như vì sao hôm qua em không đi học …đều cần được giải thích .  Hãy nêu một số câu văn + Vì sao có nguyệt thuật? về nu cầu giải thích hằng + Vì sao nước biển mặn? + Vì sao chuồn chuồn bay ngày? thấp…, bay cao…? + Vì sao ta lại chiến thắng. Nội dung I. mục đích và phương pháp giải tthích : 1) Nhu cầu giải thích trong đời sống : Khi gặp một hiện tượng mới lạ, con người chưa hiểu biết thì nhu cầu giải thích nảy sinh . Vd : + Vì sao có nguyệt thuật? + Vì sao nước biển mặn? + Vì sao chuồn chuồn bay thấp…, bay cao…? + Vì sao ta lại chiến thắng được những đế quốc hùng mạnh. ….?. Trang 332 Giáo viên soạn : Nguyễn Thị Kim Trinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Ba Vinh. Giáo án Ngữ Văn 7. được những đế quốc hùng mạnh. ….? Gv: trong cuộc sống hằng - Hs lắng nghe ngày chúng ta luôn đặt những câu hỏi Như : Tại sao bạn âylại giận mình ? … Muốn trả lời ( giải thích ) + Đọc, nghiên cứu … phải các câu hỏi trên ta làm thế hiểu, phải có tri thức mới nào ? làm được.. - Gọi hs đọc văn bản  Bài văn giải thích vấn đề gì ? Và giải thích như thế nào?. - Đọc + Giải thích khái niệm “Lòng khiêm tốn” . Lòng khiêm tốn được giải thích thông qua những đoạn văn định nghĩa (có từ là) , những đoạn văn chứng minh làm sáng tỏ khái niệm khiêm tốn. Gv : Bài văn trả lời các câu - Hs lắng ghe hỏi : khiêm tốn là gì? Khiêm tốn có lợi(hại) gì? Lợi (hại) cho ai? Các biểu hiện có làm hạ thấp con người không ?  Tìm những câu văn định + Khiêm tốn là biểu hiện nghĩa khiêm tốn . của những người đứng đắn . + Khiêm tốn là tính nhã nhặn . + Đó là vì cuộc đời là một cuộc đấu tranh bất tận . Gv: Đây là một trong những - hs lắng nghe cách giải thích làm cho người ta hiểu sâu hơn những vấn đề trừu tượng, chưa được đào sâu. Mọi sự giải thích đều tạo thành một hành phán đoàn và thường sử dụng các từ như “là do, là, là cái để …”  Theo em cách liệt kê các + Những biểu hiện liệt kê biểu hiện của khiêm tốn, đối lập của bài văn là cách cách đối lập người khiêm giải thích sinh động, tốn và kẻ không khiêm tốn phương pháp tạo nên chất. 2) Tìm hiểu phép lập luận giải thích : a) Tìm hiểu văn bản “Lòng khiêm tốn” : - Bài văn giải thích khái niệm “Lòng khiêm tốn”. - Lòng khiêm tốn được giải thích thông qua những đoạn văn định nghĩa (có từ là) , những đoạn văn chứng minh làm sáng tỏ khái niệm khiêm tốn.. - Những biểu hiện liệt kê đối lập của bài văn là cách giải thích sinh động, phương pháp tạo Trang 333. Giáo viên soạn : Nguyễn Thị Kim Trinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Ba Vinh. có phải là giải thích không? Vì sao?  Việc chỉ ra cái lợi(hại) của khiêm tốn và nguyên nhân của thói không khiêm tốn có phải là giải thích không?. 19’. Giáo án Ngữ Văn 7. lượng cao cho tác phẩm.. + Việc chỉ ra cái lợi(hại) của khiêm tốn và nguyên nhân của thói không khiêm tốn là nội dung bài giải thích. Điều này làm cho vần đề giải thích có ý nghĩa  làm cho đề có ý nghĩa thực tế với người đọc .  Theo em, thế nào là lập - Đại diện hs trả lời, các luận giải thích ? hs khác nhận xét, bổ sung - Gv chốt lại. - Hs rút ra kết luận và ghi nhớ kiến thức Hoạt động 2: Hướng dẫn hs làm bài tập - Gv hướng dẫn hs làm bài - Hs thực hiện theo hướng tập luyện tập sgk tr 72 dẫn của gv .. nên chất lượng cao cho tác phẩm. - Việc chỉ ra cái lợi(hại) của khiêm tốn và nguyên nhân của thói không khiêm tốn là nội dung bài giải thích. Điều này làm cho vần đề giải thích có ý nghĩa.  làm cho đề có ý nghĩa thực tế với người đọc . b) Kết luận : ( Ghi nhớ sgk tr 71) II. Luỵên tập SGK. 3) Củng cố : (2’) - Gv nhấn mạnh lại mục đích và phương pháp lập luận giải thích . 4) Đánh giá tiết học : (1’) Gv nhận xét, tiết học . 5) Dặn dò : (1’) - Học bài - Xem lại những bài văn đã tìm hiểu - Đọc phần đọc thêm - Soạn “Sống chết mặc bay” IV. Rút kinh nghiệm , bổ sung :. Trang 334 Giáo viên soạn : Nguyễn Thị Kim Trinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>