Đề tài Sửa lỗi chính tả cho học sinh trong giảng dạy ngữ văn lớp 7

<span class='text_page_counter'>(1)</span>SỬA LỖI CHÍNH TẢ CHO HỌC SINH TRONG GIẢNG DẠY NGỮ VĂN 7 PhÇn I : ĐẶT VẤN ĐỀ: I . Lý do chọn đề tài: Chữ viết là hệ thống ký hiệu đồ hoạ đã được sử dụng để cố định hoá ngôn ngữ âm thanh. Chức năng của chữ viết là đại diện cho lời nói. So với lời nãi th× ch÷ viÕt xuÊt hiÖn sau. V× vËy, ch÷ viÕt ph¶i phô thuéc vµo lêi nãi. Khi ch÷ viÕt vµ lêi nãi kh«ng cã sù phï hîp n÷a th× ph¶i c¶i tiÕn ch÷ viÕt. Chữ quốc ngữ (Tiếng Việt) là hệ thống chữ viết ghi âm. Trong đó chÝnh t¶ lµ sù chuÈn ho¸ h×nh thøc cña ng«n ng÷ tiÕng ViÖt. §ã lµ mét hÖ thèng c¸c quy t¾c vÒ c¸ch viÕt c¸c ©m vÞ, ©m tiÕt, tõ, c¸ch dïng c¸c dÊu c©u, lối viết hoa. Từ đó, chính tả có vai trò rất lớn trong việc thể hiện thông tin của chữ viết. Viết đúng chính tả sẽ làm cho việc truyền tin một cách chính xác đến người nhận, người nghe. Ngợc lại, trong một số trờng hợp sai chính tả sẽ dẫn đến nhiều cách hiểu trái ngược thông tin định chuyển tải, có khi dẫn đến sự hiểu lầm tai hại . Trong nhà trường, vai trò của chính tả rất quan trọng. Một văn bản viết đúng chính tả thể hiện một nhận thức đúng đắn về tiếng Việt. Viết đúng chÝnh t¶ còng lµ mét phÇn gãp cho sù trong s¸ng cña tiÕng ViÖt. II . T×nh h×nh chÝnh t¶ trong trêng trung häc c¬ së : Häc sinh häc ch÷ vµ rÌn luyÖn viÕt chÝnh t¶ ngay tõ khi häc líp 1. Trong suốt thời gian học Tiểu học, công việc này diễn ra đều đặn và thường xuyên trong chơng trình. Đến lớp 7 thì việc rèn luyện chính tả dừng lại để học các môn văn hoá. Trong chương trình Văn – Tiếng Việt bậc trung học cơ sở không đề cập đến việc rèn chính tả cho học sinh nữa. Điều đó cũng phù hợp với đặc điểm chương trình giáo dục. Bởi việc viết chính tả chỉ tồn tại ở Tiểu học, lên bậc trung học cơ sở học sinh đã thành thạo chính tả từng con chữ. Song, việc dừng hẵn không đề cập đến chính tả ở bậc học sau đã làm cho một số đông học sinh tuỳ tiện khi viết chữ. Năm học 2002 – 2003 Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ra việc luyện chính tả vào trung học cơ sở do bộ môn Ngữ Văn đảm nhiệm. Điều này là mét viÖc lµm hÕt søc cÇn thiÕt vµ phï hîp víi thùc tÕ häc sinh cña chóng ta hiÖn nay. Việc viết sai chính tả còn tồn tại ở số đông học sinh, kể cả bậc trung häc phæ th«ng. Qua thùc tÕ gi¶ng d¹y vµ chÊm sửa ch÷a bµi cho häc sinh, chóng t«i nhËn thÊy r»ng t×nh tr¹ng viÕt sai chÝnh t¶ rÊt nhiÒu. C¸c em häc yÕu, kÐm viÕt sai chÝnh t¶ lµ mét lÏ, ngay c¶ c¸c em häc sinh kh¸, thËm chÝ c¶ häc sinh giái còng viÕt sai chÝnh t¶. Khi hái c¸c em t¹i sao th× b¶n th©n các em đó không lý giải được hoặc có chăng thì cho là quen tay. Bởi vì bản thân các em không hiểu được là sai hay đúng. Việc viết sai chính tả của học Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> sinh hiÖn nay chóng ta cã thÓ b¾t gÆp bÊt cø ë v¨n b¶n nµo, bÊt cø ë m«n häc gì dù đó là môn xã hội hay môn tự nhiên. Đây là một thực trạng chung của nhiều trường trung học cơ sở. Qua báo chí, qua các kỳ thi đại học, qua điều tra cô thÓ, ta nghe nhiÒu lêi phµn nµn vÒ lçi chÝnh t¶ cña c¸c em. Cụ thể ở trường trung học cơ sở Trường Xuân, nơi tôi đang công tác, viÖc häc sinh m¾c lçi chÝnh t¶ lµ nçi b¨n kho¨n, tr¨n trë cña nhiÒu thÇy c« giáo, nhiều phụ huynh học sinh. Trong đó, bản thân tôi là một giáo viên dạy văn, đã hết sức coi trọng việc sửa lỗi chính tả cho học sinh và bước đầu thấy đợc kết quả khả quan, ý thức được điều đó tôi đã mạnh dạn áp dụng việc vừa d¹y kiÕn thøc v¨n häc võa kÕt hîp viÖc rÌn ch÷ cho häc sinh qua tõng bµi d¹y, tiÕt d¹y, th«ng qua viÖc chÊm, ch÷a bµi cho c¸c em häc sinh. TÊt c¶ những gì tôi đã thể hiện là để chuẩn chính tả cho các em học sinh trong trờng trung häc c¬ së. III. §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu: Học sinh lớp 7a - trường trung học cơ sởảTường Xuân IV. Thêi gian nghiªn cøu : Học kỳ I. Năm học 2009 - 2010. (Từ tháng 9 năm 2009 đến tháng 01 n¨m 2010). PhÇn II : GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> I . Chính tả và một số đặc điểm của chuẩn chính tả : 1 . §Æc ®iÓm ®Çu tiªn cña chuÈn chÝnh t¶ lµ tÝnh chÊt b¾t buéc gÇn nh­ tuyệt đối của nó. Đặc điểm này đòi hỏi người viết bao giờ cũng phải viết đúng chính tả. Chữ viết có thể cho hợp lý, nhưng khi đã được thừa nhận thì người cầm bút không được tự ý viết khác đi. Ai cũng biết rằng viết “ghế”, “ghen” kh«ng hîp lý vµ tiÕt kiÖm b»ng “gÕ”, “gen” nh­ng chØ cã c¸ch viÕt thứ nhất mới được coi là đúng chính tả. Vì vậy, khi nói đến chuẩn chính tả là nói đến tính chất pháp lệnh. Trong chÝnh t¶ kh«ng cã sù ph©n biÖt hîp lý hay kh«ng hîp lý, hay - dë mµ chỉ có phân biệt đúng - sai , Đối với chính tả, yêu cầu cao nhất là cách viết thống nhất, thống nhất trong mọi văn bản mọi địa phương. 2 . Do chuẩn chính tả có tính chất bắt buộc gần như tuyệt đối, cho nên nó ít bị thay đổi như các chuẩn mực khác của ngôn ngữ. Nói cách khác, chuẩn chính tả có tính chất ổn định, tính chất cố hữu khá rõ . II . Một số quy định về chuẩn chính tả ( Theo UB khoa học xã hội vµ Bé Gi¸o dôc ) 1 . Thèng nhÊt viÕt nguyªn ©m: ( ¢m chÝnh ) / i / b»ng ch÷ c¸i i . VÝ dô: LÝ luËn, kÜ thuËt, thÈm mÜ …v.v. - Khi cÇn ph©n biÖt “uy” víi “ui” nh “tuý” víi “tói” th× vÇn “uy” vÉn viÕt nh­ cò. HoÆc uy trong quy luËt, quy t¾c .... + i hoặc y đứng một mình hoặc đứng đầu âm tiết vẫn viết theo thói quen cò. VÝ dô: ý kiÕn, Ø ôi …v.v. 2 . Khi trong thùc tÕ ®ang tån t¹i hai h×nh thøc chÝnh t¶ mµ chØ xác định được một chuẩn mực duy nhất thì chấp nhận cả hai hình thức Êy. VÝ dô : eo sÌo / eo xÌo ; sø m¹ng / sø mÖnh .v.v. 3 . VÒ c¸ch viÕt hoa tªn riªng tiÕng ViÖt: a . Tên người và tên nơi chốn : ViÕt hoa tÊt c¶ c¸c ch÷ c¸i ®Çu cña tõ mµ kh«ng dïng g¹ch nèi : VÝ dô: TrÇn Quèc To¶n; B×nh trÞ Thiªn …v.v. b . Tªn tæ chøc, c¬ quan : ViÕt hoa ch÷ c¸i ®Çu trong tæ hîp tõ dïng lµm tªn : Ví dụ : Đảng cộng sản Việt Nam; Trường Đại học Bách khoa .v.v. 4 . VÒ c¸ch viÕt tªn riªng kh«ng ph¶i tiÕng ViÖt: a . NÕu ch÷ nguyªn ng÷ dïng ch÷ c¸i Latin th× gi÷ nguyªn ch÷ viÕt nh­ nguyªn ng÷ VÝ dô : Paris b . NÕu ch÷ nguyªn ng÷ dïng mét hÖ thèng ch÷ c¸i kh¸c th× ¸p dông lèi chuyÓn tõ chÝnh thøc sang ch÷ Latin VÝ dô : Lomonoxov, Moskow. c . NÕu ch÷ viÕt nguyªn ng÷ kh«ng ph¶i lµ ch÷ ghi ©m b»ng ch÷ c¸i (ghi tõng ©m hoặc dïng c¸ch phiªn ©m chÝnh thøc b»ng ch÷ c¸i Latin) VÝ dô : Tokyo d . Những tên riêng đã có hình thức quen thuộc thì nói chung không cần thay đổi Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> VÝ dô : Ph¸p; Anh; Hi l¹p; Lç TÊn …v.v. e . ChØ viÕt hoa ©m tiÕt ®Çu VÝ dô : Puskin 5 . VÒ viÖc dïng dÊu nèi: a . Dïng dÊu nèi trong c¸c liªn doanh nh : Khoa häc - kÜ thuËt; Qu¶ng Nam §µ N½ng …v.v. b . Dùng dấu nối khi chỉ giới hạn về không gian, thời gian, số lượng: Ví dụ : Chuyến tàu Hà Nội - Huế; Thời kỳ 1945 - 1954; Sản lượng 5 - 7 tấn …v.v. c . Khi ph©n biÖt ngµy, th¸ng, n¨m: VÝ dô : 02 - 9 - 1945; 30 - 4 - 1975 …v.v. III . Một số lỗi chính tả thường gặp ở học sinh và biện pháp sửa ch÷a: 1 . Lçi chÝnh t¶ do sai nguyªn t¾c chÝnh t¶ hiÖn hµnh a . Lỗi do đánh sai vị trí dấu thanh điệu: VÝ dô : “ho¸” th× viÕt lµ “hãa”; “quý” th× viÕt lµ “qóy”. b . Lçi do kh«ng n¾m ®­îc quy t¾c ph©n bè c¸c ký hiÖu cïng biÓu thÞ mét ©m: Ví dụ : nghành ( ngh không đi trớc a ); kách (k không đi trước a trừ kali) c . Lçi do kh«ng n¾m ®­îc quy t¾c viÕt hoa Ví dụ : Trần bình trọng ; Nam định …v.v. §Ó kh¾c phôc lçi nµy, chØ cÇn cho häc sinh ghi nhí vµ tu©n thñ nh÷ng đặc điểm và nguyên tắc kết hợp, quy tắc viết hoa của chữ viết. 2 . Lçi chÝnh t¶ do viÕt sai víi ph¸t ©m chuÈn Đặc điểm phát âm đặc trưng cho từng vùng khác với phát âm chuẩn là nguyên nhân dẫn đến những cách viết sai chính tả. Có thể quy những lỗi loại nµy thµnh ba d¹ng chñ yÕu : a . Lçi viÕt sai phô ©m ®Çu: - Lỗi do không phân biệt đợc tr và ch: Do cách phát âm của học sinh không phân biệt đợc tr - ch. Có thể giúp các em nhớ một số quy tắc nhỏ để ph©n biÖt tr – ch. + Tr kh«ng kÕt hîp víi nh÷ng vÇn b¾t ®Çu b»ng: oa , o¨ , oe , uª (cho¸ng, choai …v.v.) + Tõ l¸y phô ©m ®Çu phÇn lín lµ ch (Nh÷ng tõ l¸y phô ©m ®Çu lµ tr rÊt Ýt: tr¬ träi, trèng tr·i …v.v.) - Lçi do kh«ng ph©n biÖt s vµ x: + Hiện tợng này cũng là do đặc điểm phát âm không phân biệt, ở lỗi nµy cÇn cho häc sinh hiÓu vµ nhí mét số quy t¾c ph©n biÖt gi÷a s vµ x nh­ sau: + S kh«ng kÕt hîp víi c¸c vÇn: oa , o¨ , oe , uª (xuÒ xoµ , xoay xë , xoen xoÐt …v.v.) (Tõ l¸y phô ©m ®Çu cã c¶ s vµ x). Tõ l¸y bé phËn vÉn thêng lµ x: lo¨n xo¨n, loµ xoµ ... + VÒ nghÜa: Tªn thøc ¨n thêng viÕt lµ x: x«i, xóc xÝch, l¹p xêng ...v.v. + Nh÷ng tõ chØ h¬i ra: x× , xØu, xäp, xÑp ...v.v. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> + Nh÷ng tõ chØ sôp xuèng viÕt víi s: sôc , sôp , sÈy ...v.v + Nh÷ng tõ chØ quan hÖ ng÷ ph¸p phÇn lín lµ ®i víi s: sù , sÏ , s¾p , sao ...v.v. + Lçi do kh«ng ph©n biÖt r , gi víi d: Gióp häc sinh nhí mét sè quy tắc để phân biệt r , gi với d như sau: + R vµ gi kh«ng kÕt hîp víi nh÷ng vÇn : oa , o¨ , u© , oe , uª , uy. + XÐt vÒ nguån gèc, kh«ng cã tõ H¸n ViÖt ®i víi r. Trong H¸n - ViÑt , d ®i víi thanh ng· vµ nÆng , gi ®i víi thanh hái vµ s¾c . + Trong tõ l¸y bé phËn vÇn : r l¸y víi b vµ c , cßn gi vµ d kh«ng l¸y : bøt røt , bñn rñn .v.v. r vµ d l¸y víi i , cßn gi kh«ng l¸y : liu diu, lim dim …v.v. Nếu một số từ có hai hình thức viết, một trong hai hình thức đó viết với tr thì từ đó cũng viết với gi: giăng - trăng; giầu - trầu; giai - trai ….v.v. b . Lçi viÕt sai phÇn vÇn (ViÕt sai ©m cuèi hoÆc ©m chÝnh) VÝ dô: yªu / iªu ; ¬u / iªu ...v.v. c. Lçi viÕt sai thanh ®iÖu: Lçi viÕt sai thanh ®iÖu do sù ph¸t ©m kh«ng ph©n biÖt gi÷a thanh hái vµ thanh ng·. §Ó kh¾c phôc lçi nµy cã thÓ gióp häc sinh nhí hai quy t¾c: C¸c ch÷ khëi ®Çu b»ng nguyªn ©m chØ mang dÊu hái, kh«ng mang dÊu ng·: ¶ , û l¹i, ¶nh …v.v. (Trõ 5 tõ ngo¹i lÖ: ½m, Ô m×nh, Ônh bông, Ônh ¬ng, ìn ngùc) C¸c ch÷ H¸n ViÖt b¾t ®Çu b»ng c¸c phô ©m: m , n , nh , l , v , d , ng chØ mang dÊu ng· kh«ng mang dÊu hái: m· lùc, l·nh tô, vÜ nh©n …v.v. (chØ cã mét trêng hîp ngo¹i lÖ: c©y ng¶i ) PhÇn lín tõ l¸y ®iÖp vÇn mang thanh hái. IV . Nh÷ng viÖc lµm cô thÓ: 1 . Thờng xuyên kiểm tra vở ghi và vở bài tập của học sinh. Mục đích lµ kÞp thêi uèn n¾n, chØ lçi chÝnh t¶ cho häc sinh, gióp c¸c em nhËn ra sù viÕt sai của mình, từ đó tự sửa chữa ngay, tránh lặp lại. Khuyến khích việc viết đúng, viết đẹp của học sinh. 2. Khi chÊm bµi kiÓm tra, ngoµi viÖc nhËn xÐt néi dung bµi lµm, ph¶i luôn chỳ trọng đến việc phát hiện ra lỗi chính tả và sửa cho các em, đồng thêi ghi râ yªu cÇu häc sinh ph¶i söa ch÷a ngay nh÷ng lçi trªn . VÝ dô : (Bµi viÕt gåm 5 lçi) Híng dÉn c¸c em tr×nh bµy c¸ch söa lçi nh sau: a . Lçi thanh ®iÖu: mØ m¶n = mÜ m·n b . Lçi phÇn vÇn: hßn tßn = hoµn toµn; m¸t rùi = m¸t rîi c . Lçi phô ©m ®Çu : s¹ch xÏ = s¹ch sÏ; c¶m d¸c = c¶m gi¸c Từ cách phát hiện lỗi chính tả và sắp xếp cho nó vào các lỗi thông thờng nào đến việc sửa cho đỳng chính tả mà học sinh sẽ nhớ để tránh viết sai. 3. CÇn vµ rÊt nªn cã ®iÓm thëng, ®iÓm ph¹t ë c¸c bµi kiÓm tra vÒ vÊn đề trình bày và chuẩn chính tả. Đây cũng là một trong những việc làm để khuyến khích học sinh viết đúng chính tả. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 4. Ở các giờ thực hành tập nói ( Phân môn tập làm văn ) tôi đã rất chú ý rèn và sửa chữa cách phát õm cho đúng giữa s và x, tr và ch, d và r và phân biÖt gi÷a thanh hái víi thanh ng·. 5. Ra thêm các dạng bài tập rèn chính tả để học sinh có thể tự làm ở nhµ. Đây lµ biÖn ph¸p rÊt cã hiÖu qu¶ mµ l¹i kh«ng mÊt thêi gian trªn líp. Biện pháp này vừa giúp học sinh viết đúng chính tả, vừa rèn luyện cho các em thói quen trình bày sạch, đẹp. Biện pháp này đòi hỏi ngời giáo viên cần tận dụng thời gian các tiết trả bài, các buổi sinh hoạt lớp để giao bài tập chÝnh t¶ cho häc sinh. C¸c d¹ng bµi tËp thêng lµ : D¹ng A : D¹ng bµi tËp ®iÒn phô ©m ®Çu §iÒn ch hay tr ? a . “ ... úng tôi đều .... úng tuyển” (Chúng tôi đều trúng tuyển) b . “ Ngêi .... ång ®ang lo ........ ång c©y” (Ngêi chång ®ang lo trång c©y) §iÒn s hay x ? a . “ .....­¬ng ......... uèng ®Çy c¶ mÆt ..... «ng” (S¬ng xuèng ®Çy c¶ mÆt s«ng) b . “H«m nay cã .... óp , cã .... «i , cã bón .... ¸o nãng ..... èt mêi c¸c cËu häc ...inh ....... ¬i t¹m “( H«m nay cã sóp, .... x«i ......s¸o ..........xèt ..... sinh .......x¬i ) §iÒn R , D hay Gi ? Chúng tôi ..... ót .... ợu mời ông .... ám đốc D¹ng B : D¹ng bµi tËp thanh ®iÖu §iÒn thanh hái, thanh ng· cho phï hîp: T«i kh«ng cã tiÒn le, le ra t«i phai mang theo ( ....lÎ .....lÏ ......ph¶i ... ) Hoặc tìm lỗi và chữa lỗi: Bài giãi có thễ đúng có thễ sai. D¹ng C : D¹ng bµi tËp vÇn Sửa lỗi cho câu: “Anh ấy là tay nát riệu, đầu óc đôi khi hòn tòn không bình thêng” ( ........ n¸t rîu, .................... hoµn toµn) D¹ng D :. D¹ng bµi tËp tæng hîp. Khoanh tròn vào chữ cái đầu của từ hoặc cụm từ viết đúng: 1. A . B¶n ¸n B . B¶ng ¸n 2. A . ¸n m©y 3. A . Bµn quang B . Bµng quang 4. A . D¶n dÞ 5. A . D¸n giÊy B . Gi¸n giÊy 6. A . VÒ hiªu ( Các từ đúng là : 1A , 2B , 3B , 4B , 5A , 6B ). Lop7.net. B . ¸ng m©y B . Gi¶n dÞ B . VÒ hu.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> đúng.. Ở dạng bài tập này học sinh phải phân biệt đợc rõ lỗi để sửa lại cho. 6. Kết hợp với các giáo viên bộ môn để cùng giúp học sinh viết cho đúng hoặc tạo điều kiện để các em tự giúp nhau viết cho đúng chính tả. V . Kết quả đạt đợc: Từ việc làm trên, việc làm mà tôi luôn luôn áp dụng đối với học sinh ở bất cứ lúc nào có thời gian và có cơ hội để sửa lỗi chính tả mà các em mắc phải. Bản thân tôi nhận thấy có kết quả tơng đối khả quan. KÕt qu¶ cô thÓ lµ : §Çu n¨m häc 2008 - 2009: Líp 7/1 cã 14 / 45 em thêng viÕt sai chÝnh t¶ Trong đó : 3 em học lực khá 4 em häc lùc trung b×nh 2 em häc lùc yÕu Cuối học kỡ I: Số em học sinh viết sai lỗi chính tả đã giảm đáng kể: chỉ cßn 5 em, trong đó có 2 em häc lùc yÕu. PhÇn III : KẾT THÚC VẤN ĐỀ: Ch÷ viÕt cña chóng ta (ch÷ quèc ng÷) lµ ch÷ theo nguyªn t¾c ghi ©m. Hình thức cấu tạo của từ đợc ghi bằng các chữ cái. Cho nên khi viết văn bản cần ghi lại đúng hình thức cấu tạo của chữ viết. Nếu viết sai sẽ không hiểu đợc chính xác và không làm cho ngời đọc văn bản lĩnh hội đợc nội dung, ý nghĩa. Nh thế sẽ làm cho sự giao tiếp không đạt đợc hiệu quả mong muốn. Từ lý do trên, tôi thấy việc nhắc nhở và giúp các em học sinh viết đúng chÝnh t¶ lµ viÖc cÊp b¸ch vµ cÇn thiÕt. Gióp cho c¸c em hiÓu vµ sö dông đúng ngôn ngữ tiếng Việt - thứ ngôn ngữ giàu đẹp của dân tộc ta. Trªn ®ay lµ kinh nghiÖm nhá t«i rót ra tõ thùc tÕ cña b¶n th©n. KÝnh mong sự góp ý của các bạn đồng nghiệp để sỏng kiến kinh nghiệm này hoàn thiÖn h¬n. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n .. , ngµy 10 th¸ng 01 n¨m 2009. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>