Giáo án môn Ngữ văn lớp 7 - Lừu Văn Lìn - Tuần 34

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuần 34 - Tiết 129 ÔN TẬP TIẾNG VIỆT (tiếp theo) I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp học sinh: -. Hệ thống hóa kiến thức về các phép biến đổi câu và các phép tu từ cú pháp đã học. Củng cố kiến thức tu từ về ngữ pháp tích hợp với phàn văn trong học kì II,với phần tập làm văn ở các bài lập luận chứng minh và giải thích Rèn kĩ năng mở rộng ,rút gọn và chuyển đổi câu.sử dụng dấu câu và tu từ về câu II. CHUẨN BỊ : GV :Nghiên cứ hệ thống kiến thức cần ôn tập ,hệ thống bài tập cần ôn luyện cho học sinh -Bảng phụ ghi bài tập thực hành ,phiéu bài tập kiểm tra trắc nghiệm nhanh trong giờ ôn tập HS :Ôn tập theo hướng dẫn của giáo viên III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Kiêm tra bài cũ : kết hợp trong giờ 2. Bài mới Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? Trạng ngữ là gì ? I. Ôn lý thuyết 1. Thêm trạng ngữ cho câu ?Cho một ví dụ về câu có thành *Ví dụ phần trạng ngữ ? Trên giàn thiên lí, mấy con ong/đang đi k Trong câu ,có những loại trạng mật hoa TR ngữ nào ? ?Cho ví dụ với mỗi loại trạng ngữ VN * Các loại trạng ngữ : ? TR chỉ thời gian ? Trạng ngữ thường có cấu tạo như TR chỉ nơi chốn địa điểm thế nào ? TR chỉ nguyên nhân -Có thể là một thực từ (D ,Đ, T ) TR chỉ mục đích nhưng thường là một cụm từ (Cụm danh TR chỉ phương tiện từ ,cum động từ ,cụm tính từ )GV Trước TR chỉ cách thức các từ hoặc cụm từ làm trạng ngữ *Đặc điểm của trạng ngữ thường có các quan hệ từ ỉa - Về ý nghĩa : Trạng ngữ được thêm vào ?Trạng ngữ có đặc điểm gì về nội. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt dung ý nghĩa ? câu để xác định về thời gian nơi chốn ,mục đích ?Trạng ngữ thường đứng ở vị trí ,phương tiêïn ,cách thức diễn ra sự việc nêu trong nào trong câu ? câu -Về hình thức :TR có thể đứng đầu câu ,cuối ?Khi thêm trạng ngữ cho câu câu hay giữa câu *Công dụng : người ta nhằm mục đích gì ? -Xác định hoàn cảnh ,điều kiện diễn ra sự việc nêu trong câu ,góp phần làm cho nội dung của câu được đầy đủ ,chính xác -Nối kết các câu ,các đoạn với nhau ,góp ?Khi tách trạng ngữ thành câu phần làm cho đoạn văn ,bài văn được mạch lạc . riêng ,người viết có dung ý gì ? *Tách trạng ngữ thành câu riêng : -Để nhấn mạnh ý ,chuyển ý hoặc thể hiện những tình huống ,cảm xúc nhất định ,người ta có thể tách trạng ngữ ,đặc biệt là trạng ngữ đứng cuối ? Có mấy loại biến đổi câu câu ,thành câu riêng . /CHúng ta đã có những cách 2.Biến đổi câu : 2 loại *Chuyển đổi kiểu câu chuyển đổi kiểu câu nào trong chương -Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động trình ngữ văn 7 ?Thế nào là câu chủ động ? và ngược lại ?thế nào klà câu bị động -Mục đích :Tránh lặïp lại một kiểu câu hoặc ?Cho ví dụ đối với mỗi loại câu ? để đảm bảo cho mạch văn nhất quán . ? Chuyển đổi hai loại câu này - Các kiểu câu bị động +Câu bị động có từ bị ,được người ta nhằm mục đích gì ? ?Có mấy kiểu câu bị động ?Cho ví +Câu bị động không có từ bị được dụ với mỗi loại *GV @kiểu câu này thường đi *- Thêm bớt thành phần câu thành từng căïp tương ứng với nhaunên 2 kiểu: + Rút gọn câu khi ta biến đổi câu chủ động thành câu bị + Mở rộng câu động thì ta cũng có thể làm ngược lại a . Rút gọn câu ? Có mấy kiểu thêm bớt thành - Làm cho câu gọn hơn, thông tin nhanh phần câu? tránh lặp những từ ngữ đã xuất hiện trong các câu trước. VD: Môn nào con được điểm 10. - Môn Toán ạ!. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Hoạt động của thầy và trò. ? Thế nào là rút gọn câu? Cho VD. ?Rút gọn câu nhằm mục đích gì ? ? Mở rộng câu gồm có mấy cách ? ? Thế nào là thêm trạng ngữ cho câu? Cho VD? ? Thế nào là dùng cụm C – V làm thành phần câu? ? Hãy nêu các trường hợp dùng cụm C – V làm thành phần câu? VD?. Từ đầu học kỳ I đến nay các em đã học phép tu từ nào? ? Thế nào là phép điệp ngữ? VD? ?Có thể sử dụng những trường hợp điệp ngữ nào ?. Nội dung cần đạt - Ngụ ý hành động, đặc điểm chung có tấ mọi người (lược bỏ chủ ngữ) VD: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây. b.Mở rộng câu -Thêm trạng ngữ cho câu -Dùng cụm C – V làm thành phần câu +Khi nói hoặc viết có thể dùng những từ có hình thức giống như câu đưn bình thường là cụm chủ vị (cum C-V) làm thành phần của hoặc của cụm từ để mở rộng câu + Các trường hợp dùng cụm C – V làm th phần câu: Chủ ngữ ,vị ngữ ,các phụ ngữ trong danh từ ,cụm động từ ,cụm tính từ 3 .Các phép tu tử cú pháp a. Điệp ngữ :Khi nói hoặc viết ,người t hể lặp lại từ ngữ hoặc cả câu để làm nổi bật ý cảm xúc mạnh -Các dạng điệp ngữ :Điệp ngữ cách qu ,điệp ngữ nối tiếp ,điệp ngữ chuyển tiếp(điệp vòng) .2 b.Liệt kê.:Là sắp xếp nối tiếp hàng loạ hay cụm từ cùng loại để diễn tả dược đầy dủ sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau của thự hay của tư tưởng tình cảm - Các kiểu liệt kê: +Xết về cấu tạo :Có thể phân biệt liệt kê từng cạp và liệt kê không theo từng cặp +Xét theo ý nghĩa : Có thể phân biệt liệ âtăng tiến với liệt kê không tăng tiến 4. Các dấu câu -Dấu chấm lửng SGK/122 - Dấu chấm phảy SGK/122 Dấu gạch ngang Sgk/130. ? Thế nào là phép liệt kê? VD? ? Xét theo ý nghĩa và cấu tạo ta phân biệt các kiểu liệt kê như thế nào ? VD? GV Liệt kê là một phép tu từ cú pháp ,vì vậy khi sử dụng cần chú ý đến gia trị biểu cảm cua nó GV đưa bảng phụ đã vẽ sơ đồ tổng hợp kiến thức phần tiếng Việt 7 SGK / 144 -Cho hs nhắc lại các kiến thức cơ bản đó ?Ở lớp 7 ,các em đã học những II Luyện tập dấu câu nào ? Bài tập 1 :Khoanh tròn vào chữ cái in hoa ?Nêu công dụng của từng loại dấu đầu câu trả lời đúng cho mỗi câu hỏi sau đây: câu đó ? Cho ví dụ với mỗi trường hợp ?. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> II Luyện tập 1 Câu nào sau đây là câu đặc biệt ? A - Đê vỡ rồi ! C-Có biết không B-Dạ ,bẩm ... D -Lính đâu 2 Có thể thêm trạng ngữ nào vào vị trí nào trong câu sau :”Đê vỡ rồi “ A Ở đây -đầu câu C - Chỗ bờ sông phía nam đình - đầu câu A’ A Ở đây -cuối câu C ‘ - Chỗ bờ sông phía nam đình cuối câu B Ngoài kia - đầu câu D - Ôi trời ôi ! -Đầu câu B’ Ngoài kia-cuối câu D - Ôi trời ôi ! -cuối câu 3.Dấu chấm lửng dùng để : A Nối các từ trong một liên danh B Thể hiện chỗ lời nói bỏ dở hay ngập ngừng ngắt quãng C Tỏ ý còn nhiều sự vật hiện tượng chưa liệt kê hết D Làm dãn nhịp điệu câu văn ,chuẩn bị cho sự xuất hiện của một từ ngữ biểu thị nội dung bất ngờ hay hài hước châm biếm 4 .Dấu chấm giữa hai câu sau đây có thể thay thế bằng dấu gì ? Sự sáng tạo này ta cũng có thể xem là xuất sắc ở một mối tình yêu thương tha thiết. Yêu thương ngay những điều chưa có trong thực tế để gọi nó vào trong thực tế . A Dấu phảy B Dấu chấm phảy C Dấu hai chấm D Dấu gạch ngang 5. Câu văn “Từ vựng tiếng Việt qua các thời kì diaễn biến của nó tăng lên mỗi ngày một nhiều thuộc kiểu câu gì ? A Câu đặc biệt B Câu rút gọn C Câu chủ động D Câu bị động 6 . Nhận xét nào đúng với hai câu văn :Có khi được trưng bày trong tủ kính ,trong bình pha lê rõ ràng dễ thấy .Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương trong hòm “ A -Là hai câu rút gọn B Là hai câu mở rộng C Là hai câu chủ động D Là hai câu đặc biệt 7 .Hai câu văn đi liền nhau :” Văn chương sẽ là hình dung của sự sống muôn hình vạn trạng .Chẳng những thế ,văn chương còn sáng tạo ra sự sống “.có sử dụng : A Liệt kê B Điệp ngữ C Chơi chữ D Câu đặc biệt. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Bài tập 2 : Viết một đoạn văn nêu cảm nhận của em về ca Huế trên sông Hương ûtrong đó có sử dụng : - Phép liệt kê -Dấu chấm phảy - Dấu chấm lửng -Dùng cụm chủ vị để mở rông câu ?Vớ bài tập này em làm như thế nào ? -Xác định nội dung đoạn văn : Nêu cảm nhận về ca Huế - Định hướng cách viết các câu ,cách sử dụng các yêu cầu mà bài tập nêu ra ở từng câu Cho hs chia nhóm thảo luận Mỗi nhóm cử đại diện trình bày bài làm ,hs nhóm khác nhận xét ,bổ sung GV nhận xét ,hướng dẫn sửa , nêu mẫu cách làm một vài đoạn văn Bài tập 3 Phát phiếu học tập cho hs làm bài kiểm tra nhanh tại lớp Câu 1 : Điền vào chỗ trống trong dấu ( ) ở đoạn văn sau đây những dấu câu thích hợp : A - Em là ( ) Nguyệt . B - Khốn nạn ! ( ) Ông giáo ơi ! ( ) Nó có biết gì đâu ? Nó thấy toi gọi nó thì nó chạy ngay về,vẫy đuôi mừng . C Sài Gòn ( )hòn ngọc VIễn Đông ( )đang từng ngày từng giờ thay da đổi thịt . Câu 2 Những câu văn sau đây là câu chủ động hay câu bị động ,hãy chuyển đổi thành câu ngược lại A Nhà chị bị giặc đốt nhiều lần ,chỉ còn một cái hầm như tất cả các gia đình khác ở đây . ..................................................................................................................................... .......... ..................................................................................................................................... ............. ..................................................................................................................................... .......... B Các ông đánh đập ,tra tấn tôi nhiều quá ,già cả lú lẫn rồi ,tôi không làm ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ................................................... Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 3.Củng cố , HDVN - Cho hs nhắc lại những kiến thức đã ôn tập - Ôn kỹ bài để chuẩn bị thi học kỳ. -Tự làm lại các dang bài tập đã làm trong sgk Tiết 130 Ngày soạn: 5/2009 Ngày dạy: 5/2009 HƯỚNG DẪN LÀM BÀI KIỂM TRA Ngày giảng……….tiết(tkb)….lớp….sĩ số: Ngày giảng……….tiết(tkb)….lớp….sĩ số: I. Mục tiêu cần đạt - Giúp học sinh có kĩ năng làm tốt bài kiểm tra tổng hợp cuói năm với các đơn vị kiến thức của cả ba phần văn , tiếng Việt , Tập làm văn - Biết vận dụng những kiến thức những kiển thức và kỹ năng Ngữ văn đã học một cách tổng hợp , toàn diện theo nội dung và cách thức kiểm tra , đánh giá mới II. Chuẩn bị GV : Chuẩn bị nội dung thuyết trình, một số đề mẫu HS : Tham khảo một số đề kiểm tra đã có III. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học 1. Kiểm tra bài cũ 2. Bài mới Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt GV cho hs quan sát một kiểu đề cũ : Đề kiểm 1. Kiểu đề cũ tra giữa học kì II của Phòng GDDT - Đề gồm hai phần : trắc nghiệm và tự luận ? Nhận xét bố cục của đề - Đề gồm hai phần : trắc nghiệm và tự luận - Điểm số của các phần được ?Điểm số của các phần được phân chia như phân chia theo tỉ lệ 3 -7 thế nào - Nội dung các phần - trắc nghiệm 3 điểm, tự luận 7 điểm + Trắc nghiệm : Bao gồm ? những đơn vị kiến thức nào được bố trí kiểm khoàng 6-8 câu hỏi liên quan tới các đơn vị kiến thức đã học, chỉ cầ chọ tra ở các phần này? -Phần trắc nghiệm: Gồm các nội dung tư tưởng một đáp án đúng trong nhiều đáp án của các tác phẩm văn học, hoặc một chi tiết trong tác đưa ra phẩm, phần kiến thức của phân môn tiếng Việt, lí + Tự luận : Thực hiện kĩ năng thuyết tập làm văn dựng đoạn , tạo lập một van bản hoàn - Phần tự luận: Gồm hai đơn vị kiến thức cần chỉnh phải đạt đó là viết đoạn văn cảm nhận về một đoạn hay một chi tiết trong một tác phẩm nào đó, một câu. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> tục ngữ...; Viết một bài văn hoàn chỉnh theo nội dung được yêu cầu. Gv: Hiện nay Sở GD có sự thay đổi quy cách đánh giá, đề kiểm tra cũng có sự thay đổi. Chú trọng khả năng tạo lập văn bản của HS, kĩ năng trình bày dưới dạng bài viết nên đề không có trắc nghiệm mà chủ yếu là câu hỏi tự luận. Hình thức đề tự luận được ra dưới dạng sau: 1. Kiểu đề mới - GV đưa ra đề mấu để hS tham khảo - Cấu tạo đơn giản, từ 3-4 ? Nhận xét cấu tạo,điểm số, cách làm của đề hỏi kiểm tra mới - Phân bố kiền thức và điểm - Có ít câu hỏi: 3-4 câu Tiếng Việt, Văn, tập làm văn :2-3-5 - Các câu hỏi được chia cho các đơn vị kiến thức: Tiếng Việt, văn học và tập làm văn , mỗi loại 1 câu - Làm bài bằng cách tra lời các câu hỏi ? Muốn làm được thì HS phải có kiền thức như thế nào? - Đòi hỏi học sinh phải nhớ chính xac các khái niệm, định nghĩa cũng như đặc điểm của từng kiến thức GV: Như vậy kiểu đề mới có cấu tạo đơn giản hơn đề cũ, song để làm tốt thì học sinh phải đảm bảo nắm vững kiến thức một cách chính xác, có kí năng trình bày đúng, đủ, chính xác... 3. Củng cố và HDVN - Chuẩn bị tốt các nội dung đã ôn tập cho thi cuối năm đạt kết quả cao Tiết 131 Chương trình địa phương Phần văn và tập làm văn I MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp học sinh : - Biết cách sưu tầm ca dao , tục ngữ theo chủ đề và bước đầu biết chọn lọc , sắp xếp , tìm hiểu ý nghĩa của chúng. - Tăng thêm hiểu biết và tình cảm gắn bó với địa phương quê hương mình. - Có ý thức giữ gìn và phát huy bản sắc và tinh hoa của địa phương mình trong sự giao lưu với cả nước II CHUẨN BỊ + GV : Soạn giáo án và sưu tầm ca dao , tục ngữ theo chủ đề. + HS : Soạn bài và sưu tầm ca dao , tục ngữ theo chủ đề. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> III TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Kiểm tra :Việc chuân bị của hs 2.Bài mới Phần I:Sưu tầm thơ văn Chủ đề 1 :Văn học với Hà Nội xưa và nay 1. GV yêu cầu HS sưu tầm khoảng 20 câu ca dao , dân ca , tục ngữ lưu hành ở địa phương , đặc biệt là những câu nói về địa phương Hà nội Sau đó cho học sinh viết vào vở 10 câu ca dao nói trên. 2. Xác định đối tượng sưu tầm : + Bước 1 : GV cho HS ôn lại ca dao , dân ca , tục ngữ là gì ? + Bước 2 : GV cho HS xác định thế nào là “câu ca dao” , đơn vị sưu tầm . Các dị bản đều được phép tính là 1 câu. + Bước 3 : GV cho HS xác định thế nào là “ ca dao , tục ngữ lưu hành ở địa phương” và “nói về địa phương”. GV lưu ý với HS rằng : “Lưu hành ở địa phương” là 1 phạm vi rộng , tạo cái dễ cho học sinh . Còn “Nói về địa phương” là phạm vi hẹp , 1 yêu cầu cao và khó đối với sưu tầm. GV ưu tiên cho loại sau , thể hiện ở thái độ khích lệ đối với HS sưu tầm được loại này. Bài tập : Hãy sưu tầm và giới thiệu những câu ca dao tục ngữ có chủ đề nói về Hà Nội 3. .Tìm nguồn sưu tầm : GV GỢI Ý ĐỂ HS THẤY RÕ CÁC NGUỒN SƯU TẦM : - Hỏi cha mẹ , người địa phương , người già cả , nghệ nhân , nhà văn (nếu có) ở địa phương. - Lục tìm trong sách , báo ở địa phương. 4. Cách sưu tầm : - Mỗi HS có vở làm bài tập (Hoặc sổ tay văn học ). Mỗi lần sưu tầm được hãy chép vào vở (Hoặc vào sổ tay) để khỏi quên hoặc thất lạc. - Sau khi đã sưu tầm đủ số lượng yêu cầu thì phân loại : Ca dao , dân ca chép riêng ; tục ngữ chép riêng. - Các câu cùng loại thì sắp xếp theo thứ tự A B C của chữ cái đầu câu Chủ đề 2 :văn học địa phương Sưu tầm nhừng câu ca dao , dân ca , tục ngữ lưu hành ở địa phương mình, nhất là những câu đặc sắc mang tính địa phương Gợi ý cho hs nêu hiểu biết của mình về vốn văn học địa phương đã sưu tầm được Có thể nêu mẫu cho hs biết một số câu ca dao ,bài thơ của từng miền :  MIỀN BẮC : 1 / Đồng Đăng có phố Kì Lừa Có nàng Tô Thị , có chùa Tam Thanh Ai lên Xứ Lạng cùng anh Bõ công bác mẹ sinh thành ra em. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Tay cầm bầu rượu nắm nem Mảng vui quên hết lời em dặn dò Gánh vàng đi đổ sông Ngô Đêm nằm tơ tưởng như mò sông Tương Vào chùa thắp một tuần hương Miệng khấn , tay vái bốn phương chùa này Chùa này có một ông thầy, Có hòn đá tảng , có cây ngô đồng Bao giờ chùa lở xuống sông , Đá tảng trôi mất , ngô đồng chơ vơ. 2 / Chẳng thơm cũng thể hoa nhài Dẫu không thanh lịch cũng người Tràng An. (Người Tràng An là người kinh thành) 3 / Đường lên Xứ Lạng bao xa Cách một trái núi với ba quãng đồng Ai ơi đứng lại mà trông Kìa núi Thành Lạng , nọ sông Tam Cờ.  MIỀN TRUNG : 1 / Công đâu công uổng , công thừa Công đâu gánh nước tưới dừa Tam Quan Công đâu công uổng , công sang Công đâu gánh nước Tam Quan tưới dừa. 2 / Đò từ Đông Ba đò qua Đập Đá Đò từ Vĩ Dạ thẳng ngả Ba Sình Lờ đờ bóng ngả trăng chênh Tiếng hò xa vọng , nặng tình nước non. 3 / Ai về Tuy Phước ăn nem Ghé qua Hưng Thịnh mà xem Tháp Chàm.  MIỀN NAM : 1 / Cửu Long gạo trắng nước trong Ai đi đến đó thì không muốn về. 2 / Đèn Sài Gòn ngọn xanh , ngọn đỏ Đèn Mĩ Tho ngọn tỏ , ngọn lu Anh về anh học chữ nhu Chín trăng em đợi , mười thu em chờ. 3 / Tháp Mười đẹp nhất bông sen Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ. 4 / Phồn hoa thứ nhất Long Thành Phố giăng mắc cửi , đường quanh bàn cờ.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span>