Giáo án môn Ngữ văn khối 7 - Trường THCS Hải Cảng - Tiết 118: Trích đoạn nỗi oan hại chồng (theo Đỗ Bình Trị – Hoàng Hữu Yên)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Hải Cảng. Naêm hoïc 2007 - 2008. Ngày soạn : 20/03/08 Tieát : 118. Trích đoạn NOÃI OAN HAÏI CHOÀNG (Theo Đỗ Bình Trị – Hoàng Hữu Yên) I/ MUÏC TIEÂU : 1- Kiến thức : - Nội dung, ý nghĩa và một số đặc điểm nghệ thuật (mâu thuẫn kịch, ngôn ngữ, hành động nhân vật) của đoạn trích: Nỗi oan hại chồng. 2- Kó naêng : - Phân tích lời thoại trong chèo . 3- Thái độ : - Reøn luyeän nhaân caùch cho HS. II/ CHUAÅN BÒ : 1. Giaùo vieân:  Tham khaûo caùc taøi lieäu: o Thiết kế câu hỏi Ngữ văn 7. o Sách Giáo viên, sách thiết kế Ngữ văn 7 – Tập II. o Bình giảng Ngữ văn 7. 2. Hoïc sinh:  Hoïc toát baøi cuõ.  Đọc văn bản “Quan Âm Thị Kính” trích đoạn“Nỗi oan hại chồng” soạn bài theo caâu hoûi SGK. III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC : 1. Ổn định tổ chức: (1 phút) Kieåm tra só soá. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (4 phuùt) H1: Đoạn trích Nỗi oan hại chồng có những nhân vật nào? Nhân vật nào là nhân vật chính? Em bieát gì veà nhaân vaät Thò Kính vaø Suøng baø? YCTL: Caùc nhaân vaät: - Thieän Só – Thò Kính – Suøng Baø – Suøng OÂng – Maõng OÂng (cha Thi Kính). - Hai nhân vật chính tạo nên xung đột là Sùng bà và Thị Kính. * Thị Kính: Thuộc loại nhân vật nữ chính, xuất thân ttrong một gia đình nông dân bình thường, là người vợ, người con dâu trong một gia đình khá giả trong XHPK VN ngày xöa. * Sùng Bà: Thuộc loại vai “mụ ác”, đại diện cho mẹ chồng cay nghiệt, tàn nhẫn, khắt khe với con dâu chính là đại diện cho giai cấp địa chủ giàu có ở nông thôn. 3. Bài mới: (37 phút) Giới thiệu bài mới: (1 phút) Trong tiết trước các em đã đi vào tìm hiểu thế nào là loại chèo – Đây là thể loại mới các em bắt đầu học trong chương trình Ngữ Văn 7. Đoạn trích Nỗi oan hại chồng là một. Giaùo vieân Vuõ Haûi Chaâu. 61 Lop7.net. Giáo án ngữ văn lớp 7.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Hải Cảng Naêm hoïc 2007 - 2008 trong những kịch tính gay cấn trong vở chèo. Chúng ta đã tìm hiểu chung về các nhân vật trong đoạn, cụ thể hơn về các nhân vật này, ta sẽ tìm hiểu trong tiết 118.. TL HOẠT ĐỘNG CỦA GV Hoạt động 1: Hướng dẫn HS Tìm hiểu 30 vaên baûn. * GV goïi HS keå toùm taét ’ đoạn trích. * Nhaân vaät Suøng baø: H1: Em haõy lieät keâ vaø nhận xét những hành động và ngôn ngữ của Sùng bà đối với Thị Kính? * Gợi ý: + Sùng bà có những hành động như thế nào đối với Thị Kính? + Nhaän xeùt? + Bà có những lời nói khoe khoang veà nhaø mình nhö theá naøo? Coøn veà nhaø Thò Kính thì ra sao? * GV: Moãi laàn muï caát lời Kính thêm một tội, không cần hiểu rõ sự tình, khoâng caàn bieát phaûi, traùi. Muï ñuoåi Thò Kính vì lí do khaùc hôn laø lí do cho raèng Thò Kính gieát choàng mình. H2: Em haõy tìm theâm những lời lẽ của Sùng bà đối với Thị Kính?. H3: Em có những nhận xét gì về lời lẽ của Sùng Giaùo vieân Vuõ Haûi Chaâu. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. HS toùm taét.. KIẾN THỨC II/ Tìm hieåu vaên baûn: (tieáp) 3.Nhaân vaät Suøng baø: * Hành động: + Dúi đầu Thị Kính xuống + Bắt Thị Kính ngửa mặt lên + Dúi tay đẩy Thị Kính ngã xuoáng, khoâng cho Thò Kính phaân bua…  thoâ baïo, taøn nhaãn. * Ngôn ngữ: + Gioáng nhaø baø gioáng phượng giống công (mèo mã gà đồng). + Trứng rồng lại nở ra rồng (Liu điu lại nở ra dòng liu ñiu). + Nhaø baø ñaây cao moân leäch toäc (maøy laø con nhaø cua oác).  Baø khoe khoang, haõnh diaän, veânh vaùo nhaø baø, doøng hoï baø; baø mieät thò, khinh bỉ, xỉ vả, coi thường nhaø Thò Kính.. TL: * Hành động: + Dúi đầu Thị Kính xuống + Bắt Thị Kính ngửa mặt leân + Dúi tay đẩy Thị Kính ngã xuoáng, khoâng cho Thò Kính phân bua, nói rõ sự tình… Hành động thô bạo, tàn nhaãn. * Ngôn ngữ: + Gioáng nhaø baø gioáng phượng giống công (tuồng bay mèo mã gà đồng). + Trứng rồng lại nở ra rồng (Liu điu lại nở ra dòng liu ñiu). + Nhaø baø ñaây cao moân leäch toäc (maøy laø con nhaø cua oác).  Baø khoe khoang, haõnh diaän, veânh vaùo nhaø baø, doøng hoï baø; baø mieät thò, khinh bỉ, xỉ vả, coi thường nhaø Thò Kính. TL: Cái con mặt sứa gan lim naøy, maøy ñònh gieát con baø aø? + Thoâi caâm ñi, laïi coøn daùm mở mồm nữa à? + Gaùi say trai laäp chí gieát choàng. + Gái trơ như mặt thớt. + Ngựa bất kham. TL: Lời lẽ thoát khỏi quan 4. Sự kêu oan của Thị Kính: Thò Kính 5 laàn keâu oan: 62 Lop7.net. Giáo án ngữ văn lớp 7.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Hải Cảng baø? (Naâng cao) * GV: Thò Kính tuy coù đủ đức hạnh như lễ giáo phong kieán qui ñònh nhưng vẫn không được Suøng baø chaáp nhaän vì người phụ nữ này không coù nguoàn goác “cao quí”, không môn đăng hổ đối với gia đình bà. Bà lấy mình làm chuẩn mực tỏ roõ pheùp nhaø, muï laø người tạo ra “luật” và “leä” trong gia ñình. * Thò Kính keâu oan: H4: Trong đoạn trích, Thò Kính maáy laàn keâu oan? Kêu oan với những ai?. heä meï choàng – naøng daâu. Thay vào đó là là quan hệ giai cấp, thứ bậc. Bộc lộ thái độ trấn áp tàn nhẫn, phuû phaøng, gioïng cao kì, khinh thị người nghèo khổ.. TL: Thò Kính 5 laàn keâu oan: + Giời ơi! Mẹ ơi! Oan cho con laém meï ôi!  Caøng bò vu theâm toäi. + Oan cho con lắm mẹ ợi!  Bò xæ vaû. + Oan thieáp laém chaøng ôi!  Thờ ơ, bỏ mặc. + Meï xeùt tình cho con, oan cho con lame meï ôi!  Bị đẩy ngã. + Cha ôi! Oan cho con laém cha ôi!  Được cảm thông nhưng bất lực. TL: Lần thứ năm – lần cuối cùng kêu oan với cha mới được cảm thông, nhưng người cho cũng đành bó tay, bất lực trước hành động cuûa nhaø hoï Suøng.. Naêm hoïc 2007 - 2008 + Giời ơi! Mẹ ơi! Oan cho con laém meï ôi!  Caøng bò vu theâm toäi. + Oan cho con laém meï ôi!  Bò xæ vaû. + Oan thieáp laém chaøng ôi!  Thờ ơ, bỏ mặc. + Meï xeùt tình cho con, oan cho con lame meï ôi!  Bị đẩy ngã. + Cha ôi! Oan cho con laém cha ôi!  Được cảm thông nhưng bất lực.. 5. Keát cuïc: - Suøng baø ñuoåi Thò Kính ra khoûi nhaø. -Suøng oâng duùi ngaõ Maõng oâng.  Sự tàn nhẫn của gia đình hoï Suøng.. H5: Khi nào lời kêu oan của Thị Kính mới được mới nhận được sự cảm thoâng? Em coù nhaän xeùt gì về sự cảm thông đó? * GV: Naêm laàn keâu oan của Thị Kính đều hướng về những người thân yêu nhất, 4 lần đầu đều vô ích, caøng keâu oan thì noãi - Cử chỉ của Thị Kính trước oan càng dày. Giữa gia khi ra khoûi nhaø: Theo cha, đình chồng, người con dừng lại than thở quay nhìn dâu, người vợ đức hạnh từ cái kỉ, đến sách, thúng hoàn toàn cô độc. Chỉ khaâu, … đến lần cuối cùng kêu TL: Trước khi đuổi Thị  Đây là bằng chứng của Giaùo vieân Vuõ Haûi Chaâu. 63 Lop7.net. Giáo án ngữ văn lớp 7.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Hải Cảng oan với Mãng ông – cha đẻ mình mới nhận được sự cảm thông. H6: Trước khi đuổi Thị Kính ra khoûi nhaø, Suøng baø vaø Suøng oâng laøm ñieàu gì taøn aùc?. H7: Theo em, xung đột trong đoạn trích này thể hiện đỉnh điểm ở chỗ naøo?. 06 ’. H8: Qua cử chỉ và ngôn ngữ nhân vật, em hãy phaân tích nhaân vaät Thò Kính trước khi rời khỏi nhaø Suøng baø?. H9: Vieäc Thò Kính quyeát tâm trá hình làm nam tử bước đi tu hành có ý nghóa gì? (Tích cực và hạn chế). (Naâng cao) * GV: Hành động của Thị Kính là sự chịu đựng, sự nhẫn nhục khoâng coù daáu tranh.. Giaùo vieân Vuõ Haûi Chaâu. Kính ra khoûi nhaø, Suøng baø và Sùng ông còn dựng ra màn kịch tà ác, lừa Mãng ông sang ăn cử cháu ngoại, thực ra là bắt Mãng ông sang nhận con gái về, vợ choàng laõo coù thuù vui laøm ñieøu aùc, laøm cho cha con cuûa Maõng oâng phaûi nhuïc nhữ, ê chề và thay đổi quan heä thoâng gia baèng haønh động vũ phu. (Dúi Mãng oâng ngaõ roài boû vaøo nhaø.) TL: Đây là chỗ xung đột kòch leân cao nhaát. Thò Kính bị đẩy vào chỗ cực điểm của nỗi đau, nỗi oan ức, nỗi đau bị chồng bỏ rơi, vợ chồng tan vỡ, cha đẻ bị cha choàng khinh bæ. (Cha con oâm khoùc laø bi kòch treân saân khaáu.) TL: Cử chỉ của Thị Kính trước khi ra khỏi nhà: Theo cha, dừng lại than thở quay nhiòn từ cái kỉ, đến sách, thuùng khaâu, caàm chieác aùo khâu dở bóp chặt … Đây là bằng chứng của tình cảm chung thuûy, hieàn dòu cuûa người vợ. Giờ tất cả coi là dấu vết của sự thất tiết, một sự đảo lộn trắng đen thật đột ngột, ghê gớm, không thể ngờ. TL: Caûnh Thò Kính laïy cha lạy mẹ giả trai bước vào cửa phật trong sự đau khổ: * Tích cực: muốn sống để tỏ rõ sự đoan chính, muốn cho nỗi oan sẽ được giải. * Tiêu cực: cho rằng mình khoå laø do duyeân kieáp, do phaän ham duyeân oâi neân tìm vào cửa phật để tu tầm. Đó 64 Lop7.net. Naêm hoïc 2007 - 2008 tình caûm chung thuûy, hieàn dịu của người vợ. - Caûnh Thò Kính giaû trai bước vào cửa phật: * Tích cực: muốn sống để tỏ rõ sự đoan chính, muốn cho nỗi oan sẽ được giải. * Tiêu cực: cho rằng mình khoå laø do duyeân kieáp, do phaän ham duyeân oâi neân tìm vào cửa phật để tu tầm. Đó là con đường lựa chọn khá phổ biến của nhiều phụ nữ baát haïnh trong xaõ hoäi phong kieán.. III/ Luyeän taäp:. Giáo án ngữ văn lớp 7.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Hải Cảng * GV chốt phần ghi nhớ. Hoạt động 2: Hướng dẫn HS luyện taäp. * GV: Cho HS thaûo luaän nhóm – cử đại diện nhóm trả lời – các cá nhaân khaùc nhaän xeùt – sửa chữa – bổ sung. H10: Em haõy phaân bieät “Oan Thò Kính” vaø “Oan Thò Maàu”?. Hoạt động củng cố :  GV gọi HS đọc phần ghi nhớ.  Em có những suy nghó gì veà hình aûnh nhaân vaät Thò Kính qua đoạn trích?. Naêm hoïc 2007 - 2008 là con đường lựa chọn khá phổ biến của nhiều phụ nữ baát haïnh trong xaõ hoäi phong kieán. HS thảo luận nhóm – cử đại diện nhóm trả lời – các caù nhaân khaùc nhaän xeùt – sửa chữa – bổ sung. TL: “ Oan Thò Kính” laø noãi oan cùng cực, bế tắc, không coøn caùch thanh minh, giaûi thoát. “Oan Thò Maàu” khoâng oan, oan giả vờ để giăng bẫy, lừa bịp trắng trợn.. 4. Hướng dẫn học tập ở nhà: (1 phút)  Hoïc toát baøi cuõ.  Soạn bài “Dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy” RUÙT KINH NGHIEÄM , BOÅ SUNG --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Giaùo vieân Vuõ Haûi Chaâu. 65 Lop7.net. Giáo án ngữ văn lớp 7.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>