Giáo án môn Ngữ văn khối 7 - Tiết 1 đến tiết 4

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn : 22/08/2005 Tuaàn 1 – Tieát 1. Bài 1: CỔNG TRƯỜNG MỞ RA I. Muïc ñích yeâu caàu : 1. Kiến thức. Giuùp hoïc sinh. - Cảm nhận và hiểu biết được những tình cảm đẹp thiêng liêng,đệp đẽ của cha mẹ đối với con cái . - Thấy được ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời cuộc đời của mỗi người 2 Thái độ : Giáo dục cho học sinh tư tưởng học tập,rèn luyện đền đáp công ơn thầy cô 3 Kỹ năng : Rèn luyện kỹ năng đọc diễn cảm văn bản và phân tích cảm thụ văn thơ . II. Chuaån bò - GV: Đọc SGK + SGV tài liệu tham khảo giáo án,văn bản : “Tôi đi học” của Thanh Tịnh - HS: Soạn bài thêo hệ thống câu hỏi phần đọc hiểu văn bản,đọc trước văn bản III. Tieán trình tieát daïy: 1. Ổn định tổ chức (1’) 2. Kiểm tra bài cũ (2) Kiểm tra vở soạn của học sinh 3. Bài mới : Giới thiệu bài “ Lòng mẹ bao la như biển Thái Bình dạt dào …” . Lời bài hát như văng vẳng đâu đây. Mẹ là người như thế đấy, yêu thương và lo lắng cho con từ tấm bé rồi đến lúc con chuẩn bị bước vào một chân trời mới. Trường học, ở nơi đó con sẽ được học hỏi, khám phá, sáng tạo những điều hay mới lạ. Đó là lúc mẹ lo lắng quá quân tâm đến con nhiều nhất. Điều hiểu rõ tâm trạng của các bậc cha mẹ, nhất là các đêm trước ngày khai trường vào lớp 1 của con, các em tìm hiểu văn bản “công trường mở cửa”. TL Hoạt động của thầy -2'Văn Hoạ baûn tnhaä độtnchung g 1: Nhắc lại kiến thức. 25’. ? Trước hết em mà hãy cho biết văn bản này thuộc loại gì. ? Em naøo haõy nhaéc laïi, theá naøo laø vaên baûn nhaät dung Hoạt động 2: Đọc và tìm hiểu chú thích - GV đọc mẫu 1 đoạn, rồi gọi HS đọc (GV cuối năm, sửa chữa) ? Những chi tiết nào diễn tả cảm xúc vui xướng của con ? ? Những chi tiết nào diễn tả nỗi mững vui, hy vọng của mẹ.. Hoạt động của trò - Văn bản là nhật dung là loại văn bản đề cập đến nội dung cp1 tính cập nhật, đề tài có tính thời sự đồng thời là những vấn đề xã hoäi coù yù nghóa laâu daøi. Hoạt động 2: - Baøi vaên vieát veà taâm traïng cuûa người mẹ trong đêm không ngủ trước ngày khai trường để vào lớp 1 của con. + Con: Gương mặt thánh thoát … dựa nghiêng bên gối mềm, đôi môi hé nở và thỉnh thoảng chúm. Lop7.net. Kiến thức I. Giới thiệu tác giả tác phaåm. II. Đọc. III. Tìm hieåu vaên baûn. 1. Hoàn cảnh nảy sinh tâm traïng. Vào đêm trước ngày khai giaûng cuûa con, meï khoâng nguû được. 2.Dieãn bieán taâm traïng cuûa meï. Nhöng hoâm nay meï khoâng taäp trung được vào việc gì cả..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> TL 3’ 3’. Hoạt động của thầy ? Tâm trạng của người mẹ và con có gì khác nhau không? Ở đây tác giả bieän phaùp ngheä thuaät gì ? ? Theo em, tại sao người mẹ không ngủ được (HS thảo luận) ? Người mẹ không ngủ và phải lo lắng cho con hay vì người mẹ đang nôn nao nghĩ về ngày khai trường naêm xöa cuûa chính mình hay vì nhieàu lý do khác nữa. - Có lẽ vì cả 2 lý do trên: mẹ đã lo lắng cho con vì tuy mẹ đã chuẩn bị rất chu đáo cũng như bé đã làm quen với trường, lớp khi 3 tuổi nhưng những gì bé tiếp nhận được như một cuộc dạo chơi. Còn giờ đây là sự dấn thân thực sự vào con đường học vấn cuûa mình. Song meï noân nao nghó veà ngày khai trường năm xưa, ký ức tuổi thô ai baèng soáng daäy trong ñeâm chuẩn bị cho con trước ngày khai trường. ? Theo em thì taïi sao ngaøy khai trường vào lớp Một để lại dấu ấn thật sâu đậm trong tâm hồn người mẹ đến thế ? ? Tứ dấu ấn sâu đậm của ngày khai trường, điều mà mẹ mong muốn cho con ở đây là gì ? ? Tự sự trăn trở, suy nghĩ đến những mong muoán cuûa meï trong caùi ñeâm trước ngày khai trường đầi tiên của con, em thấy mẹ là người như thế naøo. ? Trong văn bản, có phải người mẹ đang trực tiếp nói với con không? Theo em người mẹ đang tâm sự với ai? Caùch vieát naøy coù taùc duïng gì? Cách viết này làm nổi bật được tâm saâu naëtraï ng,ng, tình khaé cảcmhoạ đẹpđượ đẽc sâ taâumsaé sực,. tình cảm. Những điều sâu thẳm khó nói bằng những lời trực tiếp. ? Caâu vaên naøo trong baøi noùi leân vai trò và tầm quan trọng to lớn của nhà trường đối với thế hệ trẻ. ? Kết thúc bài văn, người mẹ nói: Bỏ qua cách cổng trường là một thế giới kỳ diệu sẽ mở ra”. Em đã qua thời cấp I, bấy giờ, em hiểu thế giới kỳ diệu đó là những gì (HS thảo luận nhoùm). Hoạt động 3: Tổng kết ? Như các em đã biết, ví dụ này viết về tâm trạng của người mẹ trong đêm không ngủ được trước ngày khai. Hoạt động của trò laïi nhö ñang muùt keïo. + Mẹ: thường nhân lúc con ngủ maø laøm vaøi vieäc cuûa rieâng mình. Những hôm nay mẹ không tập trung được vào việc gì cả. - . . . mẹ lên giường và trằn trọc - . . . meï khoâng lo nhöng vaãn không ngủ được - . . . ấn tượng của mẹ về buổi khai trường đầu tiên rất sâu đậm. Mẹ còn nhớ sự nôn nao, hồi hộp hi bà cùngk ngoại đi tới gần ngôi trường và nỗi chơi vơi hốt hoảng khi cổng trưởng đóng lại. - Mẹ: thao thức không ngủ, suy nghó trieàn mieân - Con: thanh thaûn, nheï nhaøng, voâ tö - Cứ nhắm mắt lại . . . dài và đẹp - Cho nên ấn tượng . . . bước vào - Bở đó có thể là ngày đầu tiên mẹ được đến trường, được bà dắt tay ñi hoïc nhöng cuõng coù theå laø sự cảm nhận về một môi trường hoàn toàn mới lạ mà trong đó là cả một thế giới kỳ diệu đang từng giây, từng phút diễn ra trong cái ngày khai trường đầu đời ấy mà ??? đó mẹ chưa từng gaëp. VD: kh2, cvaät. - “meï muoán nheï nhaøng, caån thaän và tự nhiên ghi vào lòng con … xao xuyeán”  Meï mong con coù những kỷ niệm đẹp về ngày khai trường bởi vì những kỷ niệm đẹp naøy seõ laø haønh trang theo con suốt cuộc đời. - Trả lời: Meï coù taám loøng yeâu thöông con - Người mẹ không nói với con hoặc với ai cả. Người mẹ nhìn con ngủ như tâm sự với con nhưng thực ra đang nói với chính mình. - Ai cuõng bieát raèng moãi sai laàm. - Nhà trường đã mang lại cho em những tri thức, tình cảm, tư tưởng, đạo lý, về tình bạn, tình thaày troø. Hoạt động 3: - Trả lời Hoạt động 4. Lop7.net. Kiến thức - . . . mẹ lên giường và trằn troïc - . . . nhöng vaãn khoâng nguû được - . . . ấn tượng . . . về buổi khai trường đầu tiên rất sâu đậm. - . . . nhớ sự nôn nao, hồi hộp, chơi vơi, hốt hoảng.  Thao thức không ngủ, suy nghó trieàn mieân. => Taám loøng yeâu thöông con sâu sắc, tình cảm đẹp đẽ sâu nặng đối với con.. 3. Suy nghó cuûa meï veà ngaøy mai khi “Cổng trường mở ra”. - Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này là của con bước qua cách cổng trường là một thế giới kỳ diệu sẽ mở ra..  Vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc sống của mỗi con người.  Vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc sống của con người. IV. Tổng kết (Ghi nhớ SGK trang 9) V. Luyeän taäp.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> TL. Hoạt động của thầy trường để con vào lớp 1. Qua tâm trạng đó của mẹ, em hiểu được gì về vấn đề mà tácgiả muốn nói ở đây. - Gọi 2 HS đọc phần ghi nhớ. Hoạt động 4: Luyện tập ? Em haõy keå laïi moät kyû nieäm saâu saéc nhất của em đối với mẹ và phát biểu những suy nghĩ về kỷ niệm đó bằng một đoạn văn.. Hoạt động của trò. Kiến thức. Cuûng coá: (1’) Theo em, em sẽ làm gì để đền đáp lại tình cảm mẹ dành cho em? Daën doø: (2’) - Học thuộc bài phân tích và ghi nhớ - Xem và soạn trước bài “Mẹ tôi” IV. RUÙT KINH NGHIEÄM: ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ngày soạn: 22/8/2005 Tuaàn 1 – Tieát 2. Baøi 1: MEÏ TOÂI (Eùt – moân ñoâ ñô A – mi – xi) I. Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh - Hiểu biết và thấm thía những tình cảm thiêng liêng sâu nặng của cha mẹ đối với con cái. II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø: - GV: Đọc SGK + SGV + soạn giáo án. - HS: đọc VB + soạn phần đọc hiểu + sách vở. III. Tieán trình tieát daïy: 1. Ổn định lớp: (1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ : - Em tóm tắt ngắn gọn văn bản “Cổng trường mở ra” – Lý Lan - Bài học sâu sác nhất em rút ra được ở văn bản “CTMR” là gì? 3. Bài mới : Từ xưa đến nay, người Việt Nam ta luôn có truyền thống “thờ cha, kính mẹ”. Dầu xã hội có văn minh tiến bộ như thế nào đi nữa thì sự hiếu thảo, thờ kính cha mẹ vẫn là biểu hiện hàng đầu của thế hệ con cháu. Tuy nhiên không phải lúc nào ta cũng ý thức được điều đó, có lúc vì vô tình hay tự nhên mà ta phạm phải những lỗi lầm đối với cha mẹ. Chính những lúc ấy cha mẹ mới hiểu ý ta nhận được những tội lỗi mà ta đã làm. Văn bản “Mẹ tôi” mà chúng ta cũng tìm hiểu ngày hôm nay sẽ cho ta thấy được tình cảm của các bậc cha mẹ đối với con caùi cuûa mình. TL 7’. 25’. Hoạt động của thầy Hoạt động 1: Đọc và tìm hiểu chú thích. - Gọi HS đọc phần giải thích tác giaû, taùc phaåm trong phaàn chuù thích. - Gọi HS đọc văn bản. - Cho HS đọc phần chú thích từ khó. Hoạt động 2: Tìm hiểu văn bản ? Baøi vaên keå laïi caâu chuyeän gì. ? Em haõy toùm taét vaên baûn “Meï toâi”. ? Qua bài văn em thấy thái độ của người bố đối với En-ri-cô là thái độ nhö theá naøo. ? Dựa vào đâu mà em biết được điều đó? Tìm từ ngữ, hình ảnh, lời lẽ trong bức thư thể hiện điều đó.. Hoạt động của trò Hoạt động 1: - Đọc. Kiến thức I. Giới thiệu tác giả, tác phaåm: II. Đọc. Hoạt động 2: - Câu chuyện kể lại việc. En-ri lô đã phạm lỗi với mẹ. Người cha đã bộ lộ thái độ buồn bã tức giận của mình qua bức thư gửi cho con trai. - Bài văn kể lại việc En-ri-lô đã phạm lỗi lúc côgiáo đến thăm, cậu bé lỡ thốt ra một lời thiếu lễ độ. Thư gửi cho En-ri-lô người cha đã bộc lộ thái độ buồn bã, tức giận, đồng thời nói lên công lao to lớn của mẹ cậu bé và ông đã đưa ra lời khuyên nhủ chân tình, sâu nặng đối với con trai. - Buồn bã, tức giận. III. Tìm hieåu vaên baûn 1. Nguyên nhân dẫn đến việc bố viết thư… khi nói với mẹ tôi nhờ thốt ra một lời thiếu lễ độ.. - Dựa vào lời lẽ mà ông đã viết trong bức thư gởi con. + … Sự hỗn láo của con như một nhaùt dao ñaâm vaøo tim boá. + … Bố không thể nén được cơn tức giận. 2. Thái độ của người cha đối với En-ri -cô. - Sự hỗn láo của con như một nhaùt dao ñaâm vaøo tim boá vaäy.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> TL. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò + … Con mà lại xúc phạm đến meï con ö? + Thật đáng xấu hổ và nhục nhã.. ? Lý do gì đã khiến ông thể hiện thái độ ấy..  Vì oâng caûm thaáy huït haãng, bất ngờ. Ông không thể ngờ được En-ri -lô lại có thể thiếu lễ độ như vậy đối với cha mẹ. - Người mẹ hết lòng yêu thương con. + … Mẹ đã phải thức suốt đêm, cuùi mình treân chieác noâi, troâng chừng hơi thở hổn hển của con, quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con. - Meï saün daøng boû heát haïnh phuùc để tránh cho con một giờ đau đớn, người mẹ có thể đi ăn xin để nuôi con, có thể hy sinh tính mạng để cứu sống con.. ? Vậy là mẹ En-ri -lô là người như thế nào? Dựa vào đâu mà em nhận xeùt nhö vaäy (HS thaûo luaän nhoùm).  Mẹ của En-ri -lô đã lo lắng, vất vaû, saün saøng hy sinh haïnh phuùc baûn thân, thậm chí chấp nhận những việc làm hèn nhất, miễn sao En-ri lô được sống. Vậy mà giờ đây En-ri -lô nỡ đối xử với mẹ như vậy và chúng ta càng hiểu sâu sắc được tại sao người bố lại có thái độ nghiêm khắc như thế đối với con. ? Từ hình ảnh người mẹ của En-ri lô, em có cảm nhận gì về tấm lòng cuûa caùc baø meï noùi chung. ? Em có suy nghĩ gì trước những lời cảnh tỉnh của người cha. Những lời nói của người cha thật chí tình, thật sâu sắc. Những gì đã mất mẹ rất mực yêu thương của chúng ta. Mất mẹ tâm hồn chúng ta trở nên trống vắng, lạnh giá, mất đi một điểm tựa vững vàng nhất. Nhất là trước đó chúng ta đã làm một việc gì đã có lỗi với mẹ thì giờ đây mọi cố gắng cuûa chuùng ta nhaèm chuoäc loãi laàm với mẹ trở nên vô nghĩa mà thôi. Và từ đó chúng ta sẽ sống trong day dứt, dày vò bởi một người như mẹ cả cuộc đời vì chúng ta vậy mà có lúc chúng ta đã làm cho mẹ đau đớn. ? Theo em, điều gì đã khiến En-rilô “xúc động vô cùng” khi đọc thư cuûa boá. Trong 4 lyù do, em choïn lyù do naøo (HS thaûo luaän nhoùm). ? Trước tấm lòng thương yêu, hy sinh vô bờ bến của mẹ dành cho Enricô, người bố khuyên con điều gì.. - Thương con vô bờ bến, hy sinh taát caû vì con. - Trả lời. a. Vì bố gợi ý những kỷ niệm giữa mẹ và En-ri-lô. b. Vì thái độ kiên quyết và nghieâm khaéc cuûa boá. c. Vì những lời nói chân tình và saâu saéc cuûa boá. - Từ nay, không bao giờ thốt ra một lời nói nặng với mẹ. - Con phaûi xin loãi meï. - Con haõy caàu xin meï hoân con.. Lop7.net. Kiến thức - Bố không thể nén được cơn tức giận đối với con. - Con hãy nhớ rằng, tình yêu thöông, kính troïng cha meï laø tình caûm thieâng lieâng hôn caû.  Buồn bã, tức giận.  Mong con hiểu được công lao, sự hy sinh vô bờ bến của meï..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> TL. 3’. Hoạt động của thầy ? Em hiểu được điều gì qua lời khuyên nhủ của người bố. Đối với mẹ chúng ta đừng làm điều gì để khiến mẹ đau lòng. Và khi lỡ coù phaïm sai laàm, chuùng ta phaûi bieát thành khẩn nhận lỗi bởi mẹ của chúng ta là người rất bao dung, độ lượng, người sẽ sằng sàng tha thứ moïi loãi laàm cuûa chuùng ta. ? Theo em tại sao người bố không tưực tiếp nói với En-ri-lô mà lại vieát thö. Tình cảm sâu sắc thường tế nhị, kín đáo, nhiều khi không nói trực tiếp được. Hơn nữa, viết thư là chỉ nói riêng cho người mắc lỗi biết, vừa giữ kín được sự kín đáo, tế nhị, vừa không làm cho người mắc lỗi mất đi lòng tự trọng. Đây chính là bài học về cách ứng xử trong cuộc sống gia đình cũng như trong nhà trường và ngoài xã hội. Hoạt động 3: Tổng kết ? Qua bức thư người cha viết gửi cho Enricô, em đã rút ra được bài hoïc gì.. 2’. Hoạt động 4: Luyện tập ? Từ trước đến nay em có làm gì có lỗi với mẹ chưa. Kể lại một lỗi mà em đã phạm phải. Em đã làm gì để sửa chữa lỗi đó.. Hoạt động của trò. Kiến thức. - Trả lời. 3. Lời khuyên nhủ của bố … Không bao giờ con được thốt ra một lời nói nặng với meï. …. Con phaûi xin loãi meï  Lời khuyên nhủ chân tình, saâu saéc.. Hoạt động 3. IV. Toång keát : (Ghi nhớ SGK/trang). - Mong En-ri-loâ noùi rieâng vaø chúng ta nói chung hiểu được công lao to lớn không gì so sánh được của người mẹ và hãy luôn cố gắng làm nhiều việc tốt để đền đáp công ơn của mẹ. Hoạt động 4. V. Luyeän taäp. Cuûng coá: (2’) Cho HS đọc phần đọc thêm Daën doø: (1’) - Toùm taét vaên baûn - Học thuộc ghi nhớ - Soạn bài mới “Cuộc chia tay của những con búp bê” IV. RUÙT KINH NGHIEÄM: ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Ngày soạn: 23/8/2005 Tuaàn 1 – Tieát 3. Bài 1: TỪ GHÉP I. Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh - Nắm được cấu tạo của 2 loại từ ghép: Từ ghép chính – phụ và từ ghép đẳng lập. - Hiểu được cơ chế tạo nghĩa của từ ghép tiếng việt. - Biết vận dụng những hiểu biết về cơ chế tạo nghĩa vào việc tìm hiểu nghĩa của hệ thống từ ghép tiếng vieät. II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø: - GV: Đọc SGK + SGV + soạn giáo án. - HS: đọc VB + soạn phần đọc hiểu + sách vở. III. Tieán trình tieát daïy: 1. Ổn định lớp: (1’) 2. Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra việc chuẩn bị sách vở của HS. 3. Bài mới : Ở lớp 6, các em đã học “cấu tạo của từ”. Trong đó phần nào các em đã nắm được khái niệm từ ghép (đó là những từ phức được tạo ra bằng cách ghép các tiếng có nghĩa khác nhau). Để giúp các em có một kiến thức sâu rộng hơn về cấu tạo, trật tự sắp xếp và nghĩa của từ ghép. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu bài “từ gheùp” TL 12’. Hoạt động của thầy Hoạt động 1: Tìm hiểu các loại từ gheùp. - GV gọi HS đọc VD/SGK bài 13 ? Các em hãy so sánh nghĩa của từ ghép “bà” với “bà ngoại”, “thơm” và “thơm phức”. ? Từ đó, em có nhận xét gì về nghĩa của từ ghép “bà ngoại” so với nghĩa của từ “bà”. Nghĩa của từ “bà ngoại” hẹp hơn nghĩa của từ “bà”. ? Nhưng tại sao lại có sự khác nhau đó (tiếng nói sau có tác dụng gì so với tiếng đứng trước ?)  Từ ghép có tiếng chính đứng trước, tiếng phụ đứng sau bổ sung nghĩa cho tiếng chính gọi là từ ghép chính phuï. - Gọi 1 HS đọc ví dụ/SGK trang 14. ? Các tiếng trong hai từ ghép quần áo, trầm bổng ở những ví dụ sau có phaân ra tieáng chính, tieáng phuï khoâng. . GV mời 1 vài em đứng lên cho thêm VD về kiểu từ ghép này.  Từ ghép có các tiếng bình đẳng về mặt ngữ pháp (không phân ra tiếng chính, tiếng phụ, gọi là từ gheùp ñaúng laäp. Cho HS đọc ghi nhớ 1/SGK trang 14.. Hoạt động của trò Hoạt động 1. - Bà: người sinh ra “mẹ” hoặc “ba”. - Bà ngoại người sinh ra “mẹ” - HS thaûo luaän nhoùm. Kiến thức I. Các loại từ ghép: có 2 loại 1. Từ ghép chính phụ VD: Bà ngoại, thơm phức.. + Cấu tạo: tiếng chính đứng trước, tiếng phụ đứng sau bổ sung cho tieáng chính.. - Có sự khác nhau đó là do tác dụng của các tiếng đứng sau “ngoại” bổ sung ý nghĩa cho các tiếng đứng trước.. - Khoâng, caùc tieáng bình ñaúng veà mặt ngữ pháp.. 2. Từ ghép đẳng lập: VD: Quaàn aùo, traàm boûng. + Caáu taïo: Caùc tieáng bình đẳng về mặt ngữ pháp.. - Giày dép, to lớn, nhà cửa.. * Ghi nhớ (SGK trang 14). Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> TL. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Kiến thức. 11’. Hoạt động 2: Nghĩa của từ ghép ? So sánh nghĩa của từ bà ngoại với nghĩa của từ bà, nghĩa của từ thơm phức với nghĩa của từ thơm, em thaáy coù gì khaùc nhau.. Hoạt động 2 - Trả lời. ? So sánh nghĩa của từ quần áo với nghóa cuûa moãi tieáng quaàn, aùo, nghóa của từ trầm bổng với nghĩa của mỗi tieáng traàm, boång em thaáy coù gì khaùc nhau.. - Trả lời: + Quaàn aùo laø quaàn vaø aùo noùi chung. + Traàm boãng: (aâm thanh) coù luùc traàm coù luùc nghe raát eâm tai những khái quát là êm tai so với nghóa caùc tieáng laø boång traàm.. II. Nghĩa của từ ghép - Nghĩa của từ bà ngoại hẹp hơn nghĩa của từ bà. - Nghĩa của từ thơm phức hẹp hơn nghĩa của từ thơm.  Nghĩa của từ ghép chính phụ hẹp hơn nghĩa của từ chính. - Nghĩa của từ quần áo, trầm bổng so với nghĩa của mỗi tieáng taïo neân noù chung hôn, khaùi quaùt hôn.  Nghĩa của từ ghép đẳng lập khái quát hơn qua với các tiếng tạo nên nước.. III. Luyeän taäp: (15’) 1. Phân loại từ ghép: - Từ ghép chính phụ: lâu đời, xanh ngắt, nhà máy, nhà ăn, cười xụ. - Từ ghép đẳng lập: suy nghĩ, chài lưới, cây cỏ, ẩm ướt, đầu đuôi. 2. Tạo từ ghép chính phụ: - Buùt chì - AÊn côm - Thước kẻ - Traéng nuoát - Möa raøo - Vui tai - Laøm quen - Nhaùt gan 3. Tạo từ ghép đẳng lập : soâng nuùi. non. muõi maët. haønh hoïc. hoûi. muoán ham. maøy đẹp. xinh. thích đẹp. töôi. töôi. vui. 4. Giải thích cách dùng từ ghép : Có thể nói 1 cuốn sách, 1 cuốn vở vì sách và vở là danh từ chỉ sự vật tồn tại dưới dạng cá thể, có thể đếm được. Còn sách vở là từ ghép đẳng lập, có nghĩa tổng hợp, chỉ chung cả loại nên không thể nói 1 cuốn sách vở. 6. Phân tích cấu tạo của từ ghép Máy hơi nước Than toå ong Baùnh ña nem. 5. (Veà nhaø) Củng cố : (2’) Có mấy loại từ ghép ? Nêu cấu tạo và nghĩa của từ ghép Daën doø : (1’) - Học thuộc ghi nhớ, hoàn tất bài tập - Xem trước bài “Từ láy” IV. RUÙT KINH NGHIEÄM: .................................................................................................................................................................................... Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Ngày soạn: 24/8/2005 Tuaàn 1 – Tieát 4. Baøi 1: LIEÂN KEÁT TRONG VAÊN BAÛN I. Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh - Muốn đạt được mục đích giao tiếp thì văn bản nhất định phải có tính liên kết. Sự liên kết ấy cần được thể hiện trên 2 mặt: hình thức ngôn từ và nội dung ý nghĩa. - Cần vận dụng những kiến thức đã học để bước đầu xây dựng được những văn bản có tính liên kết. II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø: - GV: Đọc SGK + SGV + soạn giáo án. - HS: đọc bài trong SGK / tr 17,18 III. Tieán trình tieát daïy: 1. Ổn định lớp: (1’) 2. Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra vở ghi + SGK của HS 3. Bài mới : Ở lớp 6 các em đã tìm hiểu “Văn bản và phương thức biểu đạt”. Qua việc tìm hiểu ấy, các em đã hiểu VB có những tính chất là có chủ đề thống nhất, có liên kết, mạc lạc nhằm đạt mục đích giao tiếp. Như thế một vaên baûn toát phaûi coù tính lieân keát vaø maïch laïc. Vaäy “Lieân keát trong vaên baûn” phaûi nhö theá naøo, chuùng ta cuøng ñi vaøo tieát hoïc hoâm nay. TL Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Kiến thức 11’ Hoạt động 1: Tìm hiểu tính liên Hoạt động 1: I. Lieân keát vaø phöông tieän keát cuûa vaên baûn lieân keát trong vaên baûn : - Gọi HS đọc phần (1) SGK/17 Mấy dòng chữ ấy là những lời 1. Tính liên kết của văn bản. không thể hiểu rõ được. Chúng … con đã thiếu lễ độ. Bố nhớ … ta đều biết rằng lời nói sẽ không mẹ con thể được hiểu rõ khi các câu văn … đã phải thức suốt đêm … diễn đạt sai NP. Haõy nghó xem … người mẹ sẵn sàng .. thôi con đừng lên  Caùc caâu chöa chöa noái lieàn với nhau một cách tự nhiên, hợp lý  chưa liên kết (?) Theo em, neáu boá En-ri-coâ chæ - Khoâng phaûi nhö theá vieát maáy caâu sau, thì em coù theå hiểu được điều bố muốn nói chưa. (?) Trường hợp này có phải như thế - Vì giữa các câu còn chưa có sự khoâng. lieân keát (?) Neáu En-ri-coâ coøn chöa thaät hieåu rõ thì đó là vì lý do gì? Hãy tìm những lý do xác đáng trong những lyù do sau. (HS thaûo luaän)  Chæ coù caâu vaên chính xaùc, roõ ràng, đúng NP thì vẫn chưa đảm baûo seõ laøm neân vaên baûn. Cuõng nhö chỉ có 100 đốt tre. Muốn có 1 cây tre, 100 đốt tre kia phải được nối liền. Tương tự như thế, 1 văn bản thì khoâng theå naøo khoâng lieân keát. (?) Qua đó em thấy vì sao văn bản - Trả lời * Ghi nhớ : (Ý 1 SGK/tr18) caàn coù tính lieân keát. 12’ Hoạt động 2: Tìm hiểu phương Hoạt động 2: 2. Phöông tieän lieân keát : … một ngày kia … còn bây giờ tieän lieân keát  phép nghịch đối. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> TL. Hoạt động của thầy Vaäy 1 VB coù tính lieân keát laø 1 VB như thế nào? Cô mời các em xem xét ở phần 2. Gọi HS đọc VD (?) Đọc kỹ lại đoạn văn và cho biết do thiếu ý gì mà nó trở nên khó hiểu. Hãy sữa lại đoạn văn đẻ Enri-cô hiểu được ý bố. (?) Đọc các câu văn sau và chỉ ra sự liên kết của chúng. Hãy sửa lại để thành một đoạn văn có ý nghĩa.. (?) Tại sao chỉ do để sót mấy chữ “còn bây giờ” và chép lầm chữ “con” bằng chữ “đứa trẻ” mà những câu văn đang liên kết bỗng trở nên rời rạc. (HS thaûo luaän nhoùm).  Các bộ phận của văn bản thường phải được gắn bó “nối buộc” với nhau nhờ những phương tiện ngôn ngữ “từ, cái” có tính liên kết.. 15’. ? Tóm lại văn bản rất cần sự liên kết ở những mặt nào ? Hoạt động 3: Luyện tập ? Sắp xếp những câu văn dưới đây theo một thứ tự hợp lý để tạo thành một đoạn văn có tính liên kết chặt cheõ. ? Điền những từ ngữ thích hợp vào chỗ trống trong đoạn văn dưới đây để các câu liên kết chặt chẽ với nhau. ? Các câu văn sau đây có sự liên keát chöa ? Vì sao ?. Hoạt động của trò. - Chép thiếu “còn bây giờ” (giấc ngũ đến với con) - Cheùp sai “göông maët thanh thoát của con” lại viết là “gương mặt thanh thoát của đứa trẻ”. -Không có mấy chữ “còn bây giờ” thì người ta có thể hiểu là giaác nguû cuûa töông lai “moät ngaøy kia coøn xa laém”  vaø nhö vậy thì 2 ý câu sẽ >< với nhau kiến người đọc khó hiểu (không ngủ được >< giấc ngủ đến dễ daøng). - Câu trên đang dùng từ “con” (ngôi II), lại chuyển sang đứa trẻ (ngôi III) tách ra câu trên là lời của người mẹ, còn câu sau là lời cuûa taùc giaû. => Các câu, các đoạn chưa được gắn bó với nhau vì vậy trở nên khoù hieåu. - Rất cần sự liên kết về mặt nội dung và hình thức. Hoạt động 3 - Laøm baøi taäp.. Kiến thức … giấc ngũ đến với con gương maët … (con)  pheùp laëp  cần sử dụng những phương tieän lieân keát. * Ghi nhớ : (Ý 2 SGK/tr 45). II. Luyeän taäp 1. Saép xeáp caùc caâu theo moät thứ tự hợp lý. - 1, 4, 2, 5, 3. 3. Điền từ thích hợp để các câu liên kết với nhau . . .bà. . . baø. . . chaùu. . .baø . . . baø. . . cho chaùu . . . .Theá laø. . . . 2. Các câu văn dưới đây chưa có sự liên kết vì “lúc người còn sống” – tức là mẹ đã cheát. Vaäy maø saùng nay toâi coøn thiếu lễ độ với mẹ… 4. Chỉ cần đọc tiếp câu thứ ba thì sẽ thấy ngay 2 câu đầu vẫn có sự liên kết với nhau. Câu 1 chæ noùi veà meï, caâu 2 chæ noùi về con, cứ ngỡ là rời rạc, nhưng đã có 3 câu liên kết chúng với nhau thành 1 khối: “Mẹ sẽ đưa con tới trường, Caàm tay con daét qua caùnh coång, roài buoâng tay maø nôi”.. ? Có người nhận xét: Sự liên kết giữa hai câu trên hình như không chặt chẽ, vậy mà chúng vẫn được ñaët caïnh nhau trong vaên baûn coång trường mở ra. Em hãy giải thích tại sao.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> TL. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Kiến thức Do đó không cần phải thêm từ “vì” noái lieàn 2 caâu. Cuûng coá: (2’) - Theá naøo laø lieân keát trong vaên baûn. - Muốn làm cho văn bản có tính liên kết ta phải thực hiện như thế nào ? Daën doø: (1’) - Học thuộc ghi nhớ, hoàn tất bài tập. - Soạn bài “cuộc chia tay…” IV. RUÙT KINH NGHIEÄM: ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Ngày soạn : 28/08/2005 Tuaàn 2 – Tieát 5. Bài 3: CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ (Khánh Hoài) I. Mục tiêu cần đạt : 1. Muïc tieâu chung: Giuùp hoïc sinh - Thấy được những tình cảm chân thành, sâu nặng của hai anh em trong câu chuyện. Cảm nhận được nỗi đau đớn, xót xa của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn cảnh gia đình bất hạnh. Biết thông cảm và chia xẽ với những bạn ấy. - Thấy được cái hay của truyện là ở cách kể rất chân thật và cảm động. 2. Muïc tieâu rieâng: - Đọc, tóm tắt truyện, tìm hiểu chú thích. Tìm hiểu phần 1) cuộc chia tay của hai anh em Thành và Thuỷ. II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø: 1. Chuẩn bị của thầy: đọc SGK + SGV + soạn giáo án. 2. Chuẩn bị của trò: đọc VB +tóm tắt truyện + soạn câu hỏi bài đọc hiểu. III. Tieán trình tieát daïy: 1. Ổn định lớp: (1’) 2. Kiểm tra bài cũ : Qua bức thư của người cha viết gởi En-ri-cô, em rút ra được bài học gì ? 3. Bài mới : Trong cuộc sống, trẻ em sinh ra và lớn lên nhờ sự chăm lo của bố mẹ, cả về đời sống vật chất lẫn tinh thần. Tuy nhiên cũng có những em rơi vào hoàn cảnh bất hạnh, gia đình tan vỡ. Để hiểu rõ những hoàn cảnh éo le, ngang trái ấy đã tác động đến tuổi thơ của các em như thế nào, các em sẽ tìm hiểu văn bản “cuộc chia tay của những con búp bê” TL 7’. 30’. Hoạt động của thầy Hoạt động 1: Đọc, tóm tắt văn baûn, tìm hieåu chuù thích. - GV đọc 1 đoạn, gọi 2 HS đọc. - Goïi HS toùm taét vaên baûn. - Tìm hieåu chuù thích. Hoạt động 2: Tìm hiểu văn bản. ? Truyeän vieát veà ai ? Veà nhaân vaät gì ? Ai laø nhaân vaät chính trong truyeän. ? Câu chuyện được kể theo ngôi thứ mấy ? Việc lựa chọn ngôi kể này có taùc duïng gì.. ? Taïi sao teân truyeän laïi laø “cuoäc chia tay của những con búp bê”. Tên truyện có liên quan đến ý nghóa cuûa truyeän khoâng. - Buùp beâ coù chia tay khoâng ? Chuùng đã mắc lỗi gì ? ? Vì sao chuùng ta chia tay.. Hoạt động của trò Hoạt động 1:. Kiến thức I. Tìm hieåu khaùi quaùt:. - Đọc. - Toùm taét truyeän.. 1. Giới thiệu tác giả, tác phaåm. 2. Đọc. II. Tìm hieåu vaên baûn. 1. Cuoäc chia tay cuûa Thuyû vaø anh trai.. Hoạt động 2: - Truyeän vieát veà hai anh em Thành và Thuỷ phải đau đớn chia tay nhau vì boá meï li hoân. - Chuyện kể theo ngôi thứ nhất soá ít. Taùc duïng theå hieän moät cách sâu sắc những suy nghĩ, tình caûm cuûa nhaân vaät, taêng tính chân thật của truyện  sức thuyeát phuïc cuûa truyeän cao hôn. - Thaûo luaän nhoùm - Những con búp bê cũng giống nhö anh em Thaønh vaø Thuyû, cuõng chaúng coù loãi gì… Theá maø đành phải chia tay. - Vì boá meï Thaønh vaø Thuyû ly hoân, hai anh em Thaønh vaø Thuyû chia tay, nên đồ chơi bị chia đôi. ?Nhö vaäy teân truyeän coù lieân quan gì đến nội dung, chủ đề của truyện?. Lop7.net. - Anh em toâi raát thöông nhau - Anh em toâi saép phaûi xa nhau.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> TL. Hoạt động của thầy  Tên truyện gợi ra một tình huống, buộc người đọc phải theo dõi và góp phần thể hiện được đồ tư tưởng mà người viết muốn thể hiện. * GV tích hợp: phương tiện liên kết trong vaên baûn. ? Haõy tìm caùc chi tieát trong truyeän để thấy anh em Thành và Thuỷ rất mực gần gũi, thương yêu chia sẽ và quan tâm đến nhau ? Em coù nhaän xeùt gì veà tình caûm cuûa 2 anh em hoï. ? Lời nói và hành động của Thuỷ khi thaáy anh chia 2 con buùp beâ veä só vaø Em nhoû ra hai beân coù gì maâu thuaãn ? Theo em có cách nào để giải quyeát maâu thuaãn aáy khoâng? Ñöa ra tình huống như vậy, tác giả gợi lên bạn đọc sự suy nghĩ, chỉ có cách gia đình Thuỷ –Thành phải đoàn tụ anh em khoâng phaûi chia tayMaâu thuẫn ấy mới được giải quyết ? Kết thúc truyện Thuỷ đã chọn caùch giaûi quyeát nhö theá naøo? Chi tiết này gợi trong em những suy nghó vaø tình caûm gì? Sự chia tay hai anh em Thành và Thuûy laø voâ lyù, laø khoâng neân coù. Cách lựa chọn của Thuỷ làm cho người đọc xúc động vì tình cảm trong saùng, loøng nhaân haäu cuûa em.. Hoạt động của trò. - Thuyû mang kim chæ ra taän saân vận động vá áo cho anh. - Chiều nào Thành cũng đón em ñi hoïc veà. Kiến thức. - Không phải chia nữa. Anh cho em taát caû. - Khoâng, em khoâng laáy. Em để hết lại cho anh. - Khi chia đồ chơi 2 anh em đều nhường cho nhau Tình caûm anh em chaân thaønh saâu naëng -Mâu thuẫn ở chỗ +Khoâng muoán chia reõ 2 con buùp beâ +Thương anh sợ không ai gáccho nguû, neân boái roái HS trả lời. - Cuối truyện Thuỷ lựa chọn caùch “ñaët con em nhoû quaøng vaøo tay con vệ sĩ” để chúng không bao giờ xa nhau Cách giải quyết của Thủy gợi lên trong lòng người đọc sự thương cảm đối với em. Vì em thà chịu thiệt thòi về mình chứ không để búp bê chia lìa, và không để anh không ai gác cho nguû.. -Ñaët con Em Nhoû quaøng vaøo tay con vệ sĩ Thuỷ để lại cho anh - Ñaët con Em Nhoû quaøng tay vào con Vệ Sĩ Thuỷ để lại cho anh.  Tình caûm anh em trong sáng, cao đẹp, chân thành và saâu naëng.. Cuûng coá: Cuộc chia tay của Thủy với anh trai gợi trong em những suy nghĩ và tình cảm gì? Daën doø: - Toùm taét truyeän, hoïc thuoäc baøi. - Soạn phần còn lại IV. RUÙT KINH NGHIEÄM: ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Ngày soạn: 29/8/2005 Tuaàn 2 – Tieát 6. Bài : CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ (TT) I. Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh 1. Muïc tieâu chung: - Thấy được những tình cảm chân thành, sâu nặng của hai anh em trong câu chuyện. Cảm nhận được nỗi đau đớn, xót xa của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn cảnh gia đình bất hạnh. Biết thông cảm và chia xẽ với những bạn ấy. - Thấy được cái hay của truyện là ở cách kể rất chân thật và cảm động. 2. Muïc tieâu rieâng: - Tìm hiểu “Cuộc chia tay của Thủy và lớp học”. - Toång keát baøi hoïc. II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø: - GV: Đọc SGK + SGV + soạn giáo án. - HS: đọc VB + soạn phần đọc hiểu. III. Tieán trình tieát daïy: 1. Ổn định lớp: (1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ : - Tóm tắt văn bản “Cuộc chia tay của những con búp bê” - Cuộc chia tay của Thuỷ và anh trai gợi cho em những suy nghĩ và tình cảm gì? 3. Bài mới : Trước khi về ngà ngoại, Thuỷ đã chia tay với anh trai, chia tay những con thú đồ chơi thân thương, song beân caïnh gia ñình, Thuyû coøn coâ giaùo, baïn beø, vaø taát nhieân laàn ra ñi naøy em khoâng theå khoâng chaøo, khoâng chia tay với họ. Cuộc chia tay ấy diễn ra như thế nào, các em sẽ được tìm hiểu ở tiết học này. TL 5’. 25’. Hoạt động của thầy Gọi HS đọc đoạn “gần trưa, chúng tôi tới trường học … nắng vẫn vàng öôm truøm leân caûnh vaät”. ? Chi tieát naøo trong cuoäc chia tay của Thủy với lớp học khiến cô giáo bàng hoàng. ? Vì sao cô giáo bàng hoàng. ? Theo em từ chi tiết trên ở khía cạnh đề tài sáng tác về quyền trẻ em thì truyeän ngaén noùi leân ñieàu gì? Muốn đề cập đến quyền lợi gì của treû em. Hoạt động của trò. - Thủy không đi học nữa vì nhà bà ngoại ở xa trường. - Vì cô giáo quá bất ngờ không chæ gia ñình cuûa hoïc troø mình bò tan vỡ mà em còn chẳng được đi học nữa. - Cha mẹ cần chú ý đến tâm tư tình caûm cuûa con mình. - Trẻ em phải được nuôi dưỡng, được yêu thương và được đi học. HS thaûo luaän nhoùm. (Đây là văn bản thể hiện vấn đề “Quyền trẻ em”, một trong những nội dung chính của VBND ngữ văn 7. Đó là loại VB có tính cập nhật, có tính thời sự, đồng thời là những vấn đề xã hội có ý nghĩa lâu dài. ? Trong đoạn văn này chi tiết nào khiến cho em cảm động nhất? Vì sao?. - Coâ giaùo taëng Thuûy caây buùt maùy có nắp vàng và quyển vở  Thể hiện sự quan tâm, sự yêu thương của cô giáo đối với học trò.. Lop7.net. Kiến thức 2. Cuoäc chia tay cuûa Thuyû với lớp học..

<span class='text_page_counter'>(15)</span> TL. 7’. Hoạt động của thầy ? Haõy giaûi thích vì sao khi daét Thuûy ra khỏi trường, tâm trạng của Thành lại “Kinh ngạc thấy mọi người vẫn đi lại bình thường và nắng vẫn vàng öôm truøm leân caûnh vaät”. Thaønh thaáy kinh ngaïc laø vì trong khi mọi việc đều diễn ra rất bình thường, cảnh vật rất đẹp, cuộc đời vaãn bình yeân, aáy vaäy maø hai anh em Thành phải chịu sự mất mát, đỗ vỗ quá lớn. Nói cách khác Thành ngaïc nhieân vì trong taâm hoàn mình ñang noåi gioâng, noãi naõo vì saép phaûi chia lìa với đưa em gái nhỏ, thân thiết cả đất trời như sụp đổ trong taâm hoàn em, theá maø beân trong moïi người cũng như đất trời vẫn không có gì thay đổi  Diễn biến tâm lý được tác giả miêu tả khá chính xác, noù laøm taêng theâm noãi buoàn saâu thaúm, traïng thaùi thaát voïng, bô vô laïc loõng cuûa nhaân vaät trong truyeän) Hoạt động 3: Tổng kế tiết học ? Haõy nhaän xeùt veà caùch keå chuyeän cuûa taùc giaû, caùch keå naøy coù taùc duïng gì trong vieäc laøm roõ noäi dung, tư tưởng của truyện?. Hoạt động của trò. Kiến thức. - Cô giáo mở cặp lấy một quyển số cùng với chiếc bút maùy naép vaøng ñöa cho em toâi. - Em tôi . . . nức nở  Mọi người cần quan tâm, yêu thương trẻ em, đừng làm tổn hại đến những tình cảm tự nhieân, trong saùng cuûa caùc em.. Hoạt động 3. IV. Toång keát (Ghi nhớ SGK/27). - Kể bằng sự miêu tả cảnh vật xung quanh - Kể bằng sự miêu tả tâm lý nhaân vaät.  Lời kể chân thành giản dị, phù hợp với tâm trạng nhân vật nên có sức truyền cảm.. Cuûng coá: - Qua câu chuyện này, theo em tác giả muốn nhắn gửi đến mọi người điều gì. - Gọi 1 HS đọc phần đọc thêm. Daën doø: - Tóm tắt truyện, học thuộc phần ghi nhớ SGK/27 - Xem trước bài “Bố cục và mạch lạc trong văn bản” IV. RUÙT KINH NGHIEÄM: ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Ngày soạn: 30/8/2005 Tuaàn 2 – Tieát 7. Baøi: BOÁ CUÏC TRONG VAÊN BAÛN I. Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh - Tầm quan trọng của bố cục trong văn bản, trên cơ sở đó có ý thức xây dựng bố cục khi tạo lập văn bản. - Thế nào là một bố cục rành mạch, và hợp lý để bước đầu xây dựng được những bố cục rành mạch, hợp lyù cho caùc baøi laøm. - Tính phổ biến và sự hợp lý của dạng bố cục ba phần, nhiệm vụ của mỗi phần trong bố cục, để từ đó có thể lam mở bài, thân bài, kết bài đúng hướng hơn, đạt kết quả tốt hơn. II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø: - GV: Đọc SGK + SGV + soạn giáo án. - HS: đọc trước bài tập ở nhà SGK/tr28-29 III. Tieán trình tieát daïy: 1. Ổn định lớp: (1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ : - Tóm tắt truyện “Cuộc chi tay của những con búp bê” - Qua câu chuyện trên, theo em tác muốn nhắn gửi đến mọi người điều gì? 3. Bài mới : Trong bóng đá, các huấn luyện viên phải sắp xếp các cầu thủ thành một đội hình, còn trong chiến đấu, những thủ tướng phải bố trí những đạo quân các cánh quân để thành thế trận. Nếu không có sự sắp xếp như vậy sẽ dẫn đến hậu quả không lường nếu không muốn nói cầm chắc thất bại. Trong việc tạo lập văn bản rành mạch, hợp lý sẽ có văn bản tốt. Bài học hôm nay sẽ giúp các em thấy được tầm quan trọng của bố cục trong văn bản. TL 8’. Hoạt động của thầy Hoạt động 1:. Hoạt động của trò Hoạt động 1:. ? Để viết một lá đơn xin gia nhập đội thiếu niên tiến phong Hồ Chí Minh, em phải ghi những nội dung gì vaø saép xeáp nhö theá naøo?. - Những nội dung cần viết + Đơn gởi ai, ai gởi đơn + Neâu lyù doï, nguyeän voïng + Lời cam đoan  Những nội dung trên được sắp xếp theo trật tự trướ sau một cách hợp lý, chặt chẽ, rõ ràng. - Khoâng theå. ? Em coù theå tuyø thích ghi noäi dung nào trước cũng được hay không? VD: Lý do vào đội trước và họ tên sau. ? Sự dắp đặt nội dung các phần trong văn bản theo một trình tự hợp lý được gọi là bố cục. Em hãy cho biết: vì sao khi xây dựng văn bản, cần phải quan tâm tới bố cục. Vaên baûn khoâng theå vieát moät caùch tuyø tieän maø phaûi coù boá cuïc roõ raøng. ? Vaäy boá cuïc cuûa vaên baûn laø gì. 7’. Hoạt động 2: GV cho HS làm việc với VD (2.1 & 2.2) ? Hai câu chuyện trên đã có bố cục chöa. - Muốn người đọc dễ dàng tiếp nhận được văn bản thì văn bản đó phải có bố cục rõ ràng.. Trả lời. Hoạt động 2: - Thaûo luaän nhoùm. Lop7.net. Kiến thức I. Bố cục và những yêu cầu veà boá cuïc trong vaên baûn: 1. Boá cuïc cuûa vaên baûn.. ĐƠN XIN GIA NHẬP ĐỘI - Đơn gởi ai - Ai gởi đơn - Nguyện vọng gia nhập đội - Lời cam đoan.  Bố cục là sự bố trí, sắp xếp các phần, các đoạn theo một trình tự, một hệ thống rành mạch và hợp lý. 2. Những yêu cầu về bố cục trong vaên baûn:.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> TL. 7’. Hoạt động của thầy. ? Caùch keå chuyeän nhö treân khoâng hợp lý chỗ nào ? Theo em neân saép xeáp boá cuïc hai caâu chuyeän treân nhö theá naøo Bố cục phải hợp lý để giúp cho VB đạt mức cao nhất mục đích giao tiếp mà người tạo lập đặt ra. ? Những yêu cầu về bố cục trong vaên baûn laø yeâu caàu gì Hoạt động 3: GV cho HS trả lời các câu hỏi ở mục 3 ? Haõy neâu nhieäm vuï cuûa 3 phaàn: mở bài, thân bài, kết bài của văn bản miêu tả và văn bản tự sự. ? Coù caàn phaân bieät nhieäm vuï cuûa moãi phaàn khoâng? Vì sao?. ? Coù baïn noùi raèng MB chæ laø phaàn toùm taét, ruùt goïn cuûa TB coøn phaàn KB chæ laø phaàn laëp laïi cuûa MB. Noùi như vậy có đúng không? Vì sao?. 15’. ? Theo em moät vaên baûn thoâng thường có bố cục như thế nào. Bố cục VD thường có 3 phần. Bố cuïc 3 phaàn coù khaû naêng cho vaên bản trở nên rành mạch, hợp lý. ? Có phải cứ chia văn bản thành 3 phaàn nhö treân laø boá cuïc cuûa noù seõ tự nhiên trở nên rành mạch và hợp lyù khoâng?  Vaäy caùc em caàn phaûi coá gaéng tập luyện để biết cách mở bài cho ra mở bài, thân bài đúng thân bài, kết bài thật sự là một kết bài đích thực. Hoạt động 4: ? Haõy ghi laïi boá cuïc cuûa truyeän “Cuộc chia tay của những con búp bê”. Bố cục ấy theo em đã rành mạch, hợp lý chưa có thể kể câu chuyeän aáy theo moät boá cuïc khaùc được không?. Hoạt động của trò + VB 2.1 vieát tuyø tieän khoâng coù boá cuïc, VB 2.2 saép xeáp khoâng hợp lý. + Caùc caâu, caùc phaàn trong VB trình baøy loän xoän, khoù tieáp nhaän + Bố cục phải hợp lý. Kiến thức - Raønh maïch. Hoạt động 3:. 3. Caùc phaàn cuûa boá cuïc. - Trả lời. - Caùc phaàn trong vaên baûn phaûi thống nhất chặt chẽ, đồng thời phải có sự phân biệt rạch ròi vì mỗi phần có nhiệm vụ chức răng rieâng. - Không đúng vì:. + Mở bài không chỉ đơn thuần là thông báo đề tài mà còn giúp người đọc đi vào đề tài đó một cách hứng thú tự nhiên + Kết bài không chỉ là lời hứa, cảm nghĩ mà còn để lại ấn tượng tốt đẹp cho người đọc. - Trả lời. - Hợp lý. Kieåu vaên Vaên baûn Vaên baûn baûn tự sự mieâu taû Mở bài Giới thiệu Giới thiệu nhân vật cảnh được sự việc taû Thaân baøi Neâu dieãn Mieâu taû biến sự chi tieát vieäc caûnh Keát baøi Neâu keát Neâu caûm cục sự nghó veà vieäc caûnh  Văn bản thường được xây dựng theo bố cục 3 phần mở baøi, thaân baøi, keát baøi.. * Ghi nhớ (SGK/tr30). - Khoâng phaûi. Hoạt động 4: - Laøm baøi taäp. II. Luyeän taäp 1. HS tự làm: bố cục cần thiết cho mọi người. 2. Boá cuïc VB “Cuoäc chia tay của những con búp bê” - Mở bài “mẹ tôi … khóc nhiều” giới thiệu hoàn cảnh. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> TL. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Kiến thức baát haïnh cuûa hai anh em Thaønh vaø Thuûy - Thaân baøi “Ñeâm qua … ñi thoâi em” cảnh chia tay đồ chơi của hai anh em vaø caûnh chia tay của Thủy và lớp học. - Keát baøi: phaàn coøn laïi: cuoäc chia tay đầy xúc động cảu hai anh em.  Boá cuïc cuûa truyeän raønh mạch, hợp lý. 3. Boá cuïc cuûa vaên baûn chöa rành mạch hợp lý. Các điểm (1), (2), (3) ở TB chỉ kể lại việc học tốt, chứ chưa trình baøy kinh nghieäm hoïc toát. Trong khi đó điểm 4 không noùi veà hoïc taäp. Cuûng coá: - Bố cục của văn bản là gì? Nêu những yêu cầu về bố cục văn bản - Neâu caùc phaàn cuûa boá cuïc Daën doø: - Hoàn tất BT phần còn lại - Học thuộc ghi nhớ - Xem trước bài “mạch lạc trong văn bản” IV. RUÙT KINH NGHIEÄM: ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Ngày soạn: 6/9/2005 Tuaàn 2 – Tieát 8. Baøi: MAÏCH LAÏC TRONG VAÊN BAÛN I. Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh - Có những hiểu biết bước đầu về mạch lạc trong văn bản và sự cần thiết phải làm cho văn bản có mạch lạc, không đức đoạn hoặc quẩn quanh. - Chú ý đến sự mạch lạc trong các bài tập làm văn II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø: - GV: Đọc SGK + SGV + soạn giáo án. - HS: đọc trước bài SGK (tr 31, 32) III. Tieán trình tieát daïy: 1. Ổn định lớp: (1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ : - Boác cuïc cuûa vaên baûn laø gì? - Thông thường bố cục đó gồm có mấy phần? 3. Bài mới : Ở lớp 6 các em đã học được về 6 kiểu văn bản với những phương thức biểu đạt tương ứng (tự sự, biểu cảm, thuyết minh và hành chính công vụ). Ta thấy dù là kiểu văn bản nào nó cũng đòi hỏi phải có một bố cục chặt chẽ, rành mạch và hợp lý. Ngoài bố cục ra, văn bản cũng cần phải mạch lạc để người đọc, người nghe thấy dễ hiểu và hứng thú. Tiết học này các em sẽ tìm hiểu thế nào là mạch lạc trong văn bản.. TL 10’. 10’. Hoạt động của thầy Hoạt động 1: GV giúp HS có những hiểu biết bước đầu về khái nieäm maïch laïc trong vaên baûn. Gọi HS đọc phần 1/a ? Dựa vào biết, em hãy xác định mạch lạc trong văn bản có những tính chaát gì trong soá caùc tính chaát dưới đây. ? Có người cho rằng: Trong văn bản: mạch lạc là sự tiếp nối của các câu, các ý theo một trình tự hợp lý. Em có tán thành ý kiến đó không? Vì sao? Hoạt động 2: GV cho HS thảo luận nhóm các câu hỏi ghi ở mục 2 ? Văn bản “Cuộc chia tay của những con búp bê” kể về người sự việc khác nhau. Hãy cho biết toàn bộ sự việc xoay quanh sự việc chính nào. Sự chia tay và những con búp bê đóng vai trì gì trong truyện. Văn bản “Cuộc chia tay của những con búp bê”luôn luôn bám sát đề tài, luôn xoay quanh một sự việc chính khoâng moät boä phaän naøo trong truyện lại không liên quan đến chủ đề đớn đau và tha thiết đó.. Hoạt động của trò Hoạt động 1. - Có những tính chất + Tuần tự đi qua các phần, các đoạn trong văn bản + Thoâng suoát, lieân tuïc, khoâng đứt đoạn. - Đồng ý vì mạch lạc là sự tiếp noái cuûa caùc caâu, caùc yù theo moät trình tự hợp lý. Bởi vì mạch lạc không làm mất đi sự liên kết chặt chẽ giữa các phần, các đoạn trong vaên baûn. Hoạt động 2 - Vaên baûn cuoäc chia tay xoay quanh sự việc chính là “Sự chia tay”. Hai anh em Thaønh vaø Thuyû buoäc phaûi chia tay. Nhöng tình anh vaø em vaø 2 con buùp beâ cuûa caùc em khoâng theå chia tay.. Kiến thức I. Mạch lạc và những yêu caàu veà maïch laïc trong vaên baûn. 1. Maïch laïc trong vaên baûn. Mạch lạc là sự tiếp nối các phần, các đoạn, các câu trong văn bản theo một trình tự rõ ràng, hợp lý.. 2. Các điều kiện để một văn baûn coù tính maïch laïc - Các đoạn, các phần trong văn bản nói về một đề tài, biểu hiện một chữ đề chung xuyeân suoát.. * Ghi nhớ: (SGK/trang 32). Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> TL 16’. Hoạt động của thầy Hoạt động 3: Luyện tập ? Gọi HS đọc 2 (b). Theo em đó có phải là vấn đề chủ yếu (chủ đề) liên kết các sự việc nêu trên thành một thể thống nhất không? Đó có xem là maïch laïc cuûa vaên baûn khoâng? ? Trong vaên baûn “Cuoäc chia tay…” được nối với nhau bằng nối liên hệ nào? (Thời gian, không gian, tâm lý, tương đồng, tác phẩm).. Hoạt động của trò Hoạt động 3 - Trả lời. Kiến thức II. Luyeän taäp:. - Trả lời:. 1. Bài thơ được xây dựng theo boá cuïc 3 phaàn: - Mở bài: hai dòng đầu - Keát baøi: 4 doøng cuoái - Keát baøi: 4 doøng cuoái  Bố cục rành mạch và hợp lyù (2) Maïch laïc trong vaên baûn của nhà văn Tô Hoài. + Ý tứ chủ đạo xuyên suốt toàn đoạn văn là: sắc vàng trù phú, đầm ấm của làng quê vào mùa đông, giữa ngày mùa. Ý tứ ấy đã được dẫn dắt theo một “dòng chảy” hợp lý, phù hợp với nhận thức của người đọc. - Câu đầu: Giới thiệu bao quát về sắc vàng trong thời gian (mùa đông giữa ngày mùa) và trong khoâng gian (laøng queâ) - Tiếp theo: tác giả đã nêu những biểu hiện của sắc vàng trong thời gian và không gian đó. - Hai caâu cuoái: laø nhaän xeùt, cảm xúc về màu vàng đó.  Một trình tự với 3 phần nhaát quaùn vaø roõ raøng nhö theá đã làm cho mạch văn thông suốt và bố cục của đoạn văn trở nên mạch lạc. 2. Ý chủ đạo của câu chuyện xung quanh cuoäc chia tay cuûa hai đứa trẻ và hai con búp bê. Vieäc thuaät laïi quaù tæ mæ nguyên nhân dẫn đến cuộc chia tay của hai người lớn, có thể làm cho ý chủ đạo bị phân tán, không giữ được sự thống nhất và do đó làm mất đi sự maïch laïc cuûa caâu chuyeän. + Vaên baûn coù tính maïch laïc phải đảm bảo điều kiện gì?. Daën doø: - Học thuộc lòng ghi nhớ SGK/tr32, hoàn tất bài tập - Soạn bài 3 và sưu tầm những bài ca dao nói về tình cảm gia đình. IV. RUÙT KINH NGHIEÄM: ....................................................................................................................................... Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>