Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 10 - Tiết 37: Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (tiết 2)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Giáo án Ngữ văn 7 - Năm học 2009 - 2010 @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@. Ngµy so¹n : 26/10/2009 cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh Ngµy gi¶ng7A: ( TÜnh d¹ tø ) – Lý B¹ch 7B: TuÇn: 10 - TiÕt: 37 A- Mục tiêu cần đạt - Thấy được tình cảm quê hương sâu nặng của nhà thơ - Thấy được 1 số đặc điểm nghệ thuật của bài thơ : hình ảnh gần gũi, ngôn ngữ tự nhiªn, b×nh dÞ, t×nh c¶m giao hoµ + Bước đầu nhận biết bố cục thường gặp ( 2/2 ) trong bài thơ tuyệt cú, thủ pháp đối và t¸c dông cña nã. B- ChuÈn bÞ - GV: Gi¸o ¸n + SGK - HS : Bµi so¹n + SGK C- Tổ chức các hoạt động dạy-học *HĐ1- Khởi động 1- Tæ chøc líp - 7A : Cã mÆt…….HS ; V¾ng mÆt…..HS(…………………………………….) - 7B : Cã mÆt…….HS ; V¾ng mÆt…..HS(…………………………………….) 2- KiÓm tra bµi cò: + C©u hái: Câu 1: Bài thơ "Xa ngắm thác Núi Lư" được tạo bằng phương thức biểu đạt nào?tác giả đã sử dụng các biện pháp nghệ thuật nào? Gợi ý: Miêu tả - Biểu cảm; So sánh; Lối nói phóng đại C©u2: Néi dung bµi th¬ "Xa ng¾m th¸c nói L­": Gợi ý: Vẻ đẹp của thác nước núi Lư ; Tình yêu thiên nhiên say đắm của tác giả. + NhËn xÐt: 7A…………………………………………………………………………………… 7B…………………………………………………………………………………… 3- Bài mới( Giới thiệu): Lý Bạch – 1 nhà thơ đời Đường. Có người nói thơ Lý Bạch tràn ngËp ¸nh tr¨ng. H×nh ¶nh tr¨ng trong th¬ LB hÕt søc ®a d¹ng, ý nghÜa v« cïng phong phú. Chủ đề của bài thơ rất quen thuộc : “ Vọng nguyệt hoài thương ” ( Trông trăng nhớ quê) cách thể hiện giản dị mà độc đáo. Bài thơ “ Cảm nghĩ đêm thanh tĩnh.” … cũng nói vÒ ¸nh tr¨ng… * HĐ2- Hướng dẫn đọc hiểu văn bản Hoạt động của thầy và trò - GV đọc mẫu - Gọi HS đọc bài thơ theo yêu cầu. Néi dung kiÕn thøc I- TiÕp xóc víi v¨n b¶n 1, §äc: - Giäng trÇm, buån, t×nh c¶m - NhÞp 2/3 2, Chó thÝch: - TN khã - VÒ thÓ th¬, bµi th¬ nµy gièng víi thÓ - Ngò ng«n tø tuyÖt §­êng luËt thơ nào đã học. ( Gièng : Phß gi¸ vÒ kinh ) II- Ph©n tÝch v¨n b¶n @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@. Người thực hiện: Hà Đức Thụ - Trường phổ thông DTNT Yên Lập Lop7.net. 111.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giáo án Ngữ văn 7 - Năm học 2009 - 2010 @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@. 1, Hai c©u ®Çu “ S¸ng tiÒn minh nguyÖt quang” Nghi thị điệu thượng sương - Sàng ( Gường)  C©u th¬ cho thÊy nhµ th¬ ®ang “n»m trªn gường” mà không nghĩ được mới nhìn rõ ánh tr¨ng xuyªn qua cöa sæ, c©u th¬ sÏ mang hµm nghÜa kh¸c nÕu thay tõ “ sµng” b»ng 1 tõ kh¸c - Nghi (ngì) – tr¨ng s¸ng qu¸ chuyÓn thµnh mầu trắng giống như sương (trăng đêm giống như sương thu-Tiên Cương) - Hai câu thơ đã gợi tả 1 đêm trăng  Đêm trăng sáng đẹp dịu êm, mơ màng, yêu nh­ thÕ nµo ? tĩnh. Dường như cả bầu trời, mặt đất đều tràn ngËp trong ¸nh tr¨ng - Hai c©u ®Çu cã ph¶i chØ t¶ c¶nh kh«ng ? V× sao ? - §äc 2 c©u th¬ ®Çu - T¸c gi¶ quan s¸t ¸nh tr¨ng tõ vÞ trÝ nµo ? - Vì sao em biết điều đó? - Nªu thay tõ “ sµng” b»ng tõ “¸n” ( bµn ) đình ( sân) thì ý tứ câu thơ có thay đổi không ? Thay đổi như thế nào ?. GV : C©u th¬ dÞch thªm 2 ch÷ räi vµ phủ làm người đọc có cảm giác 2 câu th¬ chØ t¶ c¶nh cßn t©m tr¹ng nh©n vËt cã vÎ mê nh¹t. - Ch÷ “ nghi” ë c©u th¬ phiªn ©m cho thÊy râ t©m tr¹ng cña nh©n vËt. - ë 2 c©u th¬ nµy, nh÷ng tõ nµo trùc tiếp tả cảnh, tả người, những từ nào tả t×nh? C¸i hay cña 2 c©u th¬ nµy lµ g× ? GV; “ Ngẩng đầu” động tác tất yếu để kiểm nghiệm điều đặt ra ở câu thơ 2: Vầng trăng sáng trước giường là sương hay trăng ? ánh mắt của nhà th¬ chuyÓn tõ trong ra ngoµi, tõ mÆt đất lên bầu trời, từ chỗ chỉ thấy ánh trăng ở đầu giường đến chỗ thấy cả vÇng tr¨ng. Vµ khi thÊy vÇng tr¨ng cũng đơn côi, lạnh lẽo như mình thì lËp tøc cói ®Çu, kh«ng ph¶i 1 lÇn n­a nhìn sương trên MĐ mà để suy ngẫm về quê hương - Phép đối được sử dụng ntn trong 2 c©u th¬? T¸c dông ?. Trước cảnh trăng sáng ở chốn tha hương, tác gi¶ tr»n träc kh«ng ngñ ®­îc suy nghÜ, nhí vÒ quª nhµ 2, Hai c©u cuèi “ Cö ®Çu väng minh nguyÖt Đê đầu từ cố hương ” - Cử, vọng, đê, minh, nguyệt, tả người, cảnh tư, cố,hương  tình  Tả cảnh, tả người song tình người lại được thÓ hiÖn rÊt râ. - “ Ngẩng đầu đối chỉnh trong khoảnh khắc Cúi đầu đã động lòng nhớ quê hương  tình cảm quê hương thường trực sâu nặng III- Tæng kÕt, ghi nhí - Nét đặc sắc của bài thơ? 1, NghÖ thuËt: Bµi th¬ ng¾n gän, hµm sóc, ngôn ngữ tinh luyện  đặc sắc, cái hay của bµi th¬ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ 112 Người thực hiện: Hà Đức Thụ - Trường phổ thông DTNT Yên Lập Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giáo án Ngữ văn 7 - Năm học 2009 - 2010 @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@. - Néi dung chÝnh cña bµi th¬ ? - HS đọc ghi nhớ ?. 2, Nội dung: Tình cảm quê hương nhẹ nhàng mà thấm thía của 1 người sống xa quê trong đêm trăng sáng * Ghi nhí ( SGK ). *HĐ3-Hướng dẫn luyện tập 1, Dựa vào 4 ĐT : đê, cử, nghi, tư để chỉ sự thống nhất, liền mạch trong suy tư, cảm xúc cña bµi th¬ ? * Gợi ý: Tất cả CN đều bị lược bỏ  KDD chỉ có 1 Cn duy nhất: từ xưng hô của chủ thÓ tr÷ t×nh  sù liÒn m¹ch, TN Nghi ( thị sương )  Cử ( đầu ); Vọng ( minh nguyệt); Đê ( đầu ) Từ (cố hương) Hình tượng phổ biến trong thơ ca PĐ ( tục ngữ) 2, NhËn xÐt vÒ 2 c©u th¬ dÞch * Gợi ý: Nêu được tương đối đầy đủ ý, tình cảm của bài thơ - §iÓm kh¸c + Lý Bạch không dùng phép so sánh. Từ “ Sương ” chỉ xuất hiện trong suy nghĩ của tác gi¶ + Bµi th¬ Èn CN + Bµi th¬ cho biÕt t¸c gi¶ ng¾m tr¨ng nh­ thÕ nµo ? *HĐ4- Hoạt động nối tiếp 1- C©u hái vµ bµi tËp cñng cè kiÕn thøc. Câu 1: Bài thơ "Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh" được tác giả sáng tác trong hoàn cảnhnào? (Nhà thơ đã xa quê và xa mãi ) Câu 2: Nghĩa của "ngẫu thư" trong nhan đề "Hồi hương ngẫu thư" là gì? (NgÉu nhiªn viÕt) Câu 3: Trong bài "Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh", câu thơ có ý nghĩa quan trọng nhất là c©u th¬ nµo?(C©u 4) Câu 4: Nội dung chính của bài thơ "Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh" là: (Thể hiện tình yêu quê hương của người xa quê trong đêm trăng thanh tĩnh) 2- HDVN - Häc thuéc bµi - §äc ,t×m hiÓu v¨n b¶n “ NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª. @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@. Người thực hiện: Hà Đức Thụ - Trường phổ thông DTNT Yên Lập Lop7.net. 113.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>