Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 19 - Bài 18: Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn : Tuaàn 19. Baøi 18 Kết quả cần đạt. TiÕt 73-74. I. Muïc tieâu baøi hoïc :. Giuùp hoïc sinh. - Hiểu thế nào là tục ngữ. Hiểu nội dung ý nghĩa vàa một số hình thức nghệ thuật của những câu tục ngữ trong bài học. - Thuộc lòng những câu tục ngữ trong văn bản.. II. Các bước lên lớp : 1. Ổn định lớp : 2. Kieåm tra baøi cuõ : - Kiểm tra việc soạn bài của học sinh - Taäp, saùch giaùo khoa. 3. Bài mới : - Giới thiệu : Ở học kỳ I chúng ta đã tìm hiểu ca dao với các nội dung của nó. Trong học kỳ II này chúng ta lại tiếp tục tìm hiểu về tục ngữ cũng là một thể văn học dân gian. Nếu như ca dao thiên về diễn tả đời sống tâm hồn, tư tưởng, tình cảm của nhân dân thì tục ngữ lại đúc kết những kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt. Hôm nay các em sẽ được cung cấp kiến thức về tục ngữ và nôïi dung về thiên nhiên lao động và sản xuất. Hoạt động của thầy. Hoạt động của troø. oạt động 1:. Đọc kỹ các câu tục ngữ và chú thích để hiểu văn bản và những từ ngữ khó. - Giáo viên đọc mẫu rồi hướng dẫn học sinh đọc.. Noäi dung kiến thức I. Tìm hieåu vaên baûn. - Hs đọc. - Tục ngữ là gì ? Hoạt động 2 : Tìm hiểu văn bản. - Hs trả lời - Có thể chia 8 câu tục ngữ trong bài laøm maáy nhoùm. Moãi nhoùm goàm những câu nào? * 8 câu tục ngữ trong bài chia làm 2 nhoùm. Moãi nhoùm goàm 4 caâu.. 1. Theá naøo laø tuïc ngữ? * Chuù thích : Sgk 2. Tìm hieåu noäi dung và hình thức các câu tục ngữ.  Từ câu 1 đến 4 : Những câu tục ngữ về thiên nhiên.  Từ câu 5 đến 8 : Những câu tục ngữ về lao động sản xuất.. * Hoïc sinh thaûo luaän 4 caâu tục ngữ đầu tiên : Theo yêu cầu của câu 3 trong đọc – hieåu vaên baûn.. * Câu 1 : Nghĩa của câu tục ngữ này - Hs trả lời Lop7.net. a. Tìm hieåu noäi dung caâu 1:.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> laø gì? ( Thaùng naêm ñeâm ngaén ngaøy daøi, tháng mười đêm dài ngày ngắn) - Coù theå vaän duïng kinh nghieäm cuûa câu tục ngữ này vào chuyện tính toán, xắp xếp công việc hoặc vào việc giữ gìn sức khỏe cho mỗi người vào mùa heø vaø muøa ñoâng. - Giá trị kinh nghiệm của câu tục ngữ? (Giúp con người có ý thức chủ động để nhìn nhận, sử dụng thời gian công việc, sức lao động vào những thời ñieåm khaùc nhau trong naêm) - Giải thích câu tục ngữ số 2? * Ngày nào đêm trước có nhiều sao, hôm nay sẽ nắng trời ít sao. Sẽ mưa. * Trời nhiều sao thì ít mây, do đó sẽ nắng và ngược lại. * Câu tục ngữ này giúp con người có ý thức biết nhìn sao để dự đoán thời tieát, saép xeáp coâng vieäc. Caâu 3 : - Giải thích : Ráng mỡ gà? - Khi trên trời xuất hiện ráng có màu sắc vàng mỡ gà tức là sắp có bão. Ñaây laø moät trong raát nhieàu kinh nghiệm dự đoán bão. - Biết dự đoán bão thì sẽ có ý thức chủ động giữ gìn nhà cửa hoa màu Caâu 4 : Ở nước ta mùa lũ thuờng xảy ra vào tháng 7 âm lịch. Từ kinh nghiệm quan saùt nhaân daân toång keát quy luaät : kiến bò nhiều vào tháng 7, thường là boø leân cao, laø ñieàm baùo saép coù luït. Kiến là loại côn trùng rất nhạy cảm với khí hậu, thời tiết nhờ cơ thể có những tế bào cảm biến chuyên biệt. Vì thế khi trời chuẩn bị có mưa to kéo dài hay lũ lụt, kiến sẽ từ trong tổ kéo ra hàng đàn để tránh mưa, lụt và để lợi dụng đất mềm sau mưa làm những tổ mới.  Nạn lụt thường xuyên xảy ra ở nước ta vì vậy nhân dân có ý thức dự đoán lũ lụt để chủ động phòng chống. Caâu 5 : + Đất nước coi như vàng, quý như. Ñeâm thaùng naêm chöa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối. * Kinh nghiệm để nhận biết thời gian.. - Hs trả lời: Giúp con người chủ động để nhìn nhận, sử dụng thời gian công việc, sức lao động vào những thời ñieåm khaùc nhau trong naêm. - Hs trả lời. - Hs giaûi thích.. Caâu 2 : Mau sao thì naéng, vaéng sao thì möa.  Kinh nghiệm để nhận biết về thời tiết (nắng, möa). Caâu 3 : Ráng mỡ gà, xó nhà thì giữ.  Kinh ngiệm để nhận biết thời tiết khi sắp có baõo.. Caâu 4 : Thaùng 7 kieán boø chæ lo * Đại diện từng tổ lên trình lại lụt. bày theo thứ tự. Giáo viên  Kinh nghiệm để nhận choát laïi. biết thời tiết. * Chia laøm 4 toå, thaûo luaän 4 caâu coøn laïi.. Caâu 5 : Tấc đất tấc vàng,  Giá trị của đất đai. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> vaøng + Người ta có thể sử dụng câu tục ngữ này trong trường hợp nào? - Phê phán hiện tượng lãng phí đất. - Đề cao giá trị của đất. Caâu 6 : - Giaûi thích nghóa? - Hs giaûi thích nghóa - Câu tục ngữ này nói lên điều gì? (thứ tự các nghề, các công việc đem lại lợi ích kinh tế ) - Cơ sở khẳng định thứ tự trên  Từ giá trị kinh tế của các vùng … Tuy nhieân khoâng phaûi nôi naøo cuõng đúng mà phải tùy từng vùng. - Câu tục ngữ này giúp chúng ta điều gì? (khai thác tốt điều kiện, hoàn cảnh để tạo ra của cải, vật chất). Caâu 7 : Gọi học sinh đọc câu 7 - Hs đọc - Câu tục ngữ trên khẳng định thứ tự quan trọng của các yếu tố đối với nghề trồng lúa nước của nhân dân ta. - Các em hãy tìm những câu tục ngữ khaùc coù noäi dung lieân quan? - Kinh nghiệm của câu tục ngữ được vaän duïng vaøo vieäc gì? Caâu 8 : Gọi học sinh đọc câu 8 - Hs đọc Câu tục ngữ này nhằm khẳng định tầm quan trọng của thời vụ, của đất đai đã được khai phá, chăm bón đối với nghề trồng trọt. * Hoïc sinh thaûo luaän caâu hoûi 4 Sgk. - Hãy cho biết đặc điểm về hình thức của các câu tực ngữ ? - Hình thức ngắn gọn. - Caùch laäp luaän chaët cheõ, giaøu hình aûnh. - Vaàn - Các vế thường đối xứng nhau về hình thức và nội dung. ( Đối vế, đối ngữ, đối từ, nhịp  hình thức). Caâu 6 : Nhaát canh tró, nhò canh vieân, tam canh ñieàn.  Thứ tự về nguồn lợi kinh teá cuûa caùc ngaønh ngheà.. Caâu 7 : Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống.  Thứ tự tầm quan trọng của nước, phân bón, sự cần mẫn và gioáng maù.. b. Ñaëc ñieåm veà hình thức các câu tục ngữ : - Ngaén goïn - Laäp luaän chaët cheõ giaøu hình aûnh - Vaàn löng - Các vế thường đối xứng nhau về nội dung lẫn hình thức. * Ghi nhớ : Sgk. II. Luyeän taäp - Cử đại diện 4 tổ lên thi với nhau về các câu tục ngữ mà các em đã sưu tầm ở nhà.. 4. Củng cố : Đọc lại ghi nhớ 5. Dặn dò : Về nhà sưu tầm các câu ca dao, dân ca, tục ngữ được lưu truyền ở địa phương.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>