Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 1 - Tiết 1 - Bài 1: Văn bản: Cổng trường mở ra (Tiết 1)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Ngô Quốc Trị. Tuần: 1 Tiết: 1. GA: Ngữ văn 7. BÀI 1 Văn bản: CỔNG TRƯỜNG MỞ RA ( Lí Lan ). A.Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1/ Kiến thức: Cảm nhận và hiểu biết được những tình cảm đẹp đẽ của người mẹ đối với con nhân ngày khai trừơng; Thấy được ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với trẻ em. 2/ Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng cảm thụ tác phẩm. 3/ Thái độ:Giáo dục tình cảm gia đình, ý thức học tập. B. Chuẩn bị: - Giáo viên: -Nghiên cứu SGK,SGV, STK để nắm được mục tiêu và nội dung bài học,Soạn giáo án. -Đọc các tài liệu có nội dung liên quan đến bài học. - Tranh… - Học sinh - Đọc văn bản, trả lời câu hỏi phần Đọc -hiểu văn bản. -Xem lại khái niệm về văn bản nhật dụng đã học ở lớp 6. C. Tiến trình lên lớp: 1/ Ổn định: Kiểm tra sĩ số. 2/ Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra sách vở của HS. 3/ Tiến trình dạy- học Giới thiệu bài: Em đã học nhiều bài hát về trừơng lớp, hãy hát một bài nói về ngày đầu tiên đi học. HS hát “Ngày đầu tiên đi học”. Tâm trạng của em bé trong ngày đầu đi học là vậy đó. Thế còn em bé và người mẹ trong văn bản này có những suy nghĩ và tình cảm gì trong ngày khai giảng đầu tiên? Ta cùng tìm hiểu. Hoạt động dạy Hoạt động học Nội dung Hoạt động 2:Tìm hiểu chung Văn bản nhật I-Tìm hiểu chung:  Văn bản này thuộc loại văn dụng. 1/ Đọc và tìm hiểu chú thích: bản gì?  Thế nào là văn bản nhật dụng? GV:Hướng dẫn HS đọc và đọc HStrả lời mẫu- Đọc giọng trầm lắng, tập HS đọc: 3HS trung diễn đạt tâm trạng của đọc mỗi em 1 người mẹ. đoạn. Gọi HS đọc ,GV uốn nắn, sữa chữa. Em nhận thấy từ Hán - Việt nào xuất hiện trong phần chú 1 Lop7.net. GV: Lê Thị Thùy Linh.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Ngô Quốc Trị. thích? Từ đó được giải thích như thế nào ? Theo dõi nội dung văn bản em hãy cho biết văn bản này nhằm: - Kể chuyện nhà trường, chuyện đưa con đến trường. - Hay biểu hiện tâm tư người mẹ?. GA: Ngữ văn 7. Biểu hiện tâm tư người mẹ. Người mẹ. Kiểu văn bản biểu cảm..  Nếu thế nhân vật chính là ai ? Tự sự là kể người ,kể việc.Biểu cảm là bộc lộ trực tiếp cảm nghĩ con người. Vậy CTMR thuộc kiểu văn bản nào?  Tâm tư của mẹ được biểu hiện trong 2 phần nội dung văn bản: -Nỗi lòng yêu thương của mẹ. -Cảm nghĩ của mẹ về vai trò của Bố cục: 2 phần: xã hội và nhà trường trong việc giáo dục trẻ em. ?Em hãy xác định hai phần nội HStrả lời dung đó trên văn bản? -Phần1: Từ đầu đến “Thế giới mà mẹ vừa bước vào”. -Phần 2:Phần còn lại của văn bản.  Em hãy tóm tắt nội dung của văn bản bằng vài câu ngắn gọn ( Trả lời câu hỏi:Tác giả viết về cái gì, việc gì? ) Bài văn viết về tâm trạng của người mẹ trong đêm không ngủ HSthảo luận trước ngày khai trường lần đầu tiên của con Hoạt động 3: Tìm hiểu chi tiết  Tìm những chi tiết thể hiện taâm traïng cuûa hai meï con? Mẹ : không tập trung được vào HStrả lời việc gì; trằn trọc, không ngủ được; nhớ về buổi khai trừơng đầu tiên; nôn nao, hồi hộp, chơi 2 Lop7.net. 2/ Đại ý: Tâm trạng của người mẹ trong đêm không ngủ trước ngày khai trường đầu tiên của con. II-Tìm hiểu chi tiết: 1/Diễn biến tâm trạng của người mẹ:. Thao thức không ngủ, suy nghĩ triền miên.. GV: Lê Thị Thùy Linh.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Ngô Quốc Trị. vơi,hốt hoảng. Con: hăng hái thu dọn đồ đạc, ngủ ngon.  Em nhận thấy tâm trạng của mẹ và con có gì khác nhau?  -Mẹ: thao thức không ngủ ,suy nghĩ triền miên. -Con: thanh thản, vô tư.  Vì sao mẹ không ngủ được? Gợi: lo lắng, nghĩ về ngày khai trừơng của mình, hay nhiều lí do khác  Ngày khai trừơng đã đê lại dấu ấn sâu đậm trong tâm hồn mẹ , chi tiết nào nói lên điều đó?  Cứ nhắm mắt lại…dài và hẹp; Cho nên ấn tượng … bước vào.  Vì sao ngày khai trừơng lớp một để lại dấu ấn sâu đậm trong tâm hồn mẹ?  Ngày đầu tiên đến trừơng, bước vào một môi trừơng hoàn toàn mới mẻ, một thế giới kì diệu.  Từ dấu ấn sâu đậm của ngày khai trừơng, điều mà mẹ mong muốn cho con ở đây là gì?  Mong cho những kỉ niệm đẹp về ngày khai trừơng đầu tiên sẽ theo con suốt đời.  Với những trăn trở, suy nghĩ, mong muốn của mẹ, em cảm nhận đây là ngừơi mẹ như thế nào?  Trong văn bản có phải mẹ đang nói với con không? Theo em, mẹ đang tâm sự với ai? Cách viết này có tác dụng gì? Không nói với ai cả. Nhìn con gái đang ngủ mẹ tâm sự với con nhưng thật ra là đang nói với chính mình Làm nổi bật tâm trạng tâm tư tình cảm sâu kín khó nói bằng lời trực tiếp như: vui , nhớ, thương.. GA: Ngữ văn 7. Lo lắng cho ngày khai trừơng của con, nghĩ về ngày khai trừơng năm xưa. HStrả lời. HSthảo luận. ->Tấm lòng yêu thương con, tình cảm đẹp sâu nặng đối với con. HS suy nghĩ phát biểu HS suy nghĩ phát biểu. HStrả lời. 3 Lop7.net. GV: Lê Thị Thùy Linh.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Ngô Quốc Trị. GA: Ngữ văn 7.  Câu văn nào trong bài nói lên vai trò và tầm quan trọng của nhà trừơng đối với thế hệ trẻ? Hãy đọc.Em hiểu câu văn này có ý nghĩa gì khi gắn với sự nghiệp giáo dục? “Ai cũng biết… hàng dặm sau HS tuỳ ý trả này”. lời(có thể : tri thức, tình cảm Không được sai lầm trong giáo bạn bè thầy cô) dục vì giáo dục quyết định tương Tình cảm yêu lai của một đất nước. *Chuyển: Không chỉ có lo lắng, thương của mẹ hồi tửơng mà mẹ còn không biết đối với con và bao là suy nghĩ khi cổng trừơng vai trò của nhà mở ra. trừơng đối với  Kết thúc bài văn ngừơi mẹ cuộc sống. nói:”Bước qua … mở ra”, em hiểu cái thế giới kì diệu đó là gì? suy nghĩ (câu nói) của người mẹ một lần nữa nói lên điều gì? Hoạt động 4:Tổng kết.  Với tất cả suy nghĩ và tâm trạng của người mẹ em hiểu tác giả muốn nói về vấn đề gì qua tác phẩm này? -Yêu cầu HS đọc phần ghi nhớ. Hoạt động 5 :Luyện tập.  Hãy nói về kỉ niệm của em trong ngày khai trừơng đầu tiên?. 2/.Suy nghĩ của mẹ khi “Cổng trừơng mở ra”: “Đi đi con … bước qua cánh cổng trừơng là một thế giới kì diệu sẽ được mở ra ”. ->Vai trò to lớn cùa nhà trường đối với cuộc sống con người. III- Tổng kết: Ghi nhớ (sgk.-tr.9). -Đọc bài Trường học. 4.Củng cố. - Em có suy nghĩ gì sau khi học xong văn bản “Cổng trường mở ra” của Lí Lan? 5. Hướng dẫn về nhà: *Bài cũ: -Viết đoạn văn kể về những kỉ niệm trong ngày khai trừơng đầu tiên. -Nắm chắc suy nghĩ, tâm trạng của người mẹ và vấn đề mà văn bản muốn nói đến. *Bài mới:Chuẩn bị cho bài: “Mẹ tôi”. +Đọc văn bản; Trả lời các câu hỏi. +Tìm hiểu về thái độ và tâm trạng của bố. V- RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG:. 4 Lop7.net. GV: Lê Thị Thùy Linh.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Ngô Quốc Trị. GA: Ngữ văn 7. Tuần: 1 Tiết: 2 Văn bản: MẸ TÔI ( Ét-môn-đô đơ A-mi-xi ) A. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1/ Kiến thức: Hiểu biết và thấm thía những tình cảm thiêng liêng,sâu nặng của mẹ đối với con cái. 2/ Kĩ năng:Rèn luyện kĩ năng cảm nhận tác phẩm. 3/ Thái độ:Giáo dục tình cảm gia đình. B.CHUẨN BỊ : Giáo viên: -Nghiên cứu SGK,SGV, STK để nắm được mục tiêu và nội dung bài học,Soạn giáo án, -Đọc các tài liệu có nội dung liên quan đến bài học. Học sinh: Đọc văn bản, trả lời câu hỏi phần Đọc -hiểu văn bản. C. Tiến trình lên lớp: 1/ Ổn định: kiểm tra sĩ số,tác phong HS 2/ Kiểm tra bài cũ : Câu hỏi: Văn bản “cổng trừơng mở ra” để lại trong em suy nghĩ gì? Trả lời: Tấm lòng yêu thương con, tình cảm đẹp sâu nặng đối với con; Vai trò to lớn cùa nhà trường đối với cuộc sống con người. 3/ Tiến trình dạy- học: * Giới thiệu bài: Trong cuộc đời mỗi chúng ta,người mẹ có một vị trí và ý nghĩa hết sức lớn lao và thiêng liêng.Nhưng không phải khi nào ta cũng ý thức được điều đó.Thường thìcó những lúc ta mắc lỗi lầm thì ta mới nhận ra tất cả.Bài văn “Mẹ tôi” sẽ cho ta một bài học như thế. Hoạt động dạy Hoạt động học Nội dung Hoạt động1: Tìm hiểu chung I.Tìm hiểu chung: Yêu cầu HS đọc chú thích (*) 1-Tác giả: (sgk-tr11) sgk.để nắm hiểu về tác giả GV: Hướng dẫn HS đọc -giọng HS đọc. đọc phải bộc lộ rõ tâm tư tình cảm của người cha với con.. HS đọc theo yêu 2.-Đọc và tìm hiểu chú thích : GV: Đọc mẫu,gọi HS đọc cầu của GV. GV: Nhận xét,uốn nắn, sửa chữa HS dựa vào Em hãy dựa vào chú thích SGK SGK, giải thích để giải nghĩa các từ : lễ độ , từng từ. cảnh cáo, quằn quại, trưởng -Từ ghép: lễ cáo, thành, hối hận.Phân biệt đâu là độ,cảnh trưởng thành, hối từ ghép, đâu là từ láy ? 5 Lop7.net. GV: Lê Thị Thùy Linh.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS Ngô Quốc Trị. *Chuyển ý: Muốn biết rõ hơn về các từ ghép, từ láy này, ta sẽ học ở tiết sau.Còn bây giờ chúng ta tìm hiểu chúng trong việc biểu đạt ý nhgiã của văn bản Mẹ tôi.  Em hãy nêu đại ý của văn bản Mẹ tôi? Văn bản là một bức thư của người bố gửi cho con để giáo dục con lòng yêu thương mẹ Hoạt động 2: Tìm hiểu chi tiết.  Nguyên nhân bố viết thư cho En-ri-cô? En-ri-cô đã phạm lỗi vô lễ với mẹ khi cô giáo đến thăm, bố đã viết thư để bộc lộ thái độ cũa mình Thảo luận: Vì sao văn bản lại có tên là “Mẹ tôi”? Mượn hình thức bức thư để hình ảnh người mẹ hiện lên một cách tự nhiên; người viết thư dễ dàng bày tỏ tình cảm của mình với mẹ En-ri-cô.  Qua bức thư em thấy thái độ của bố đối với En-ri-cô như thế nào? Thái độ tức giận, buồn bã, nghiêm khắc , chân tình  Dựa vào đâu em biết được điều đó? (chi tiết nào).  Sự hỗn láo … một nhát dao đâm vào tim bố; bố không thể nào nén được cơn giận; con mà lại xúc phạm đến mẹ con ư?; thật đáng xấu hổ và nhục nhã …  Vì đâu ông có thái độ đó khi En-ri-cô có thái độ không đúng với mẹ?  Cảm nhận của em về mẹEnri-cô?. GA: Ngữ văn 7. hận. -Từ láy: quại. quằn. 3.Đại ý: Văn bản là một bức thư của người bố gửi cho con để giáo dục con lòng yêu thương mẹ. I.Tìm hiểu chi tiết: 1.Thái độ của ngừơi cha đối với En-ri-cô: HS trả lời. HS trả lời - Buồn bã, tức giận,nghiêm khắc, chân tình. Thảo luận  Ông không ngờ En-ri-cô có thái độ đó với 6 Lop7.net. GV: Lê Thị Thùy Linh.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS Ngô Quốc Trị.  Chi tiết nào nói lên điều đó?  Thức suốt đêm vì con; bỏ một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn.  Suy nghĩ của riêng em trước thái độ của En-ri-cô với mẹ?  Từ đó nói lên suy nghĩ riêng em về nhũng lời dạy của bố?  Theo em điều gì khiến En-ricô” xúc động vô cùng” khi đọc thư bố? (kết hợp phần trắc nghiệm sgk)  Qua những điều bố nói trong bức thư, ông mong muốn điều gì ở con?  Trước tấm lòng yêu thương, hi sinh của mẹ dành cho En-ricô, bố đã khuyên con điều gì?. GA: Ngữ văn 7. mẹ.  Yêu thương con rất mực. HS tự do trả lời (đáng trách, không nên có thái độ như vậy…) HS tự do trả lời.  HS chọn:a,c,d.. -> Mong con hiểu được công lao -Không bao sự, hi sinh vô bờ bến của mẹ. giờ được thốt ra lời nói nặng với 2. Lời khuyên nhủ của bố đối với En-ri-cô: mẹ.  Em hiểu được điều gì qua lời - Thành khẩn -Không bao giờ được thốt ra lời khuyên nhủ của bố? xin lỗi mẹ. nói nặng với mẹ. HS trả lời tự -Thành khẩn xin lỗi mẹ. Thảo luận: Vì sao bố không nói do.  Lời khuyên nhủ chân tình, trực tiếp mà viết thư? sâu sắc. *Chuyển ý: Có những tình cảm sâu kín mà người ta khó trực tiếp nói ra được mà phải dùng thư từ để trao đổi, giãi bày. Thêm nữa vối người mắc lỗi, nếu ta nói trực tiếp có khi lại đánh mất đi lòng tự trọng của họ. Đây là điều các em cần lưu III- Tổng kết: ý trong giao tiếp vói mọi người.  Hãy xác định các phương Ghi nhớ ( sgk.-tr12) thức biểu cảm của văn bản trong các phương thức sau đây: a.Tự sự b.Miêu tả IV-Luyện tập: c.Biểu cảm d.Tự sự và biểu Bài1: cảm.  Đọc xong thư bố,En-ri-cô có Bài2: cảm xúc như thế nào? Hãy chọn 7 Lop7.net. GV: Lê Thị Thùy Linh.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS Ngô Quốc Trị. GA: Ngữ văn 7. những lí do nêu trong SGK mà  HS dựa phần em cho là đúng? Hoạt động 3: Tổng kết ghi nhớ phát  Bức thư để lại trong em ấn biểu. tượng sâu sắc nào về những lời -HS đọc phần nói của bố? ghi nhớ -Gọi HS đọc ghi nhớ. HS tuỳ ý lựa Hoạt động4: Luyện tập. chọn. Yêu cầu HS thực hiện BT1  Hãy kể lại một sự việc em lỡ HS tùy ý kể. gây ra khiến bố mẹ buồn phiền? 4. Củng cố. - Em có suy nghĩ gì sau khi học văn bản Mẹ tôi? - Em hãy tìm những câu ca dao, những bài hát ngợi ca tấm lòng cha mẹ dành cho con cái, con cái dành cho cha mẹ. - Hướng dẫn đọc thêm: Thư gửi mẹ; Vì sao hoa cúc có nhiều cánh nhỏ. 5.Hướng dẫn về nhà: *Bài cũ: - Chọn một đoạn trong thư có nội dung thể hiện vai trò lớn lao của mẹ đối với con và học thuộc. -Nắm được ý nghĩa những lời khuyên nhủ của người bố. *Bài mới: Chuẩn bị cho bài: “ Từ ghép ” Ôn lại các khái niệm từ đơn, từ ghép, từ láy. IV- RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG:. 8 Lop7.net. GV: Lê Thị Thùy Linh.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS Ngô Quốc Trị. GA: Ngữ văn 7. Tuần: 1 Tiết: 3 TỪ GHÉP A. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức :Giúp HS nắm được cấu tạo của hai loại từ ghép: chính phụ và đẳng lập. Phân tích và hiểu được nghĩa của hai loại từ ghép trên. 2. Kỹ năng :Rèn luyện kĩ năng sử dụng từ ghép trong đặt câu, viết văn. 3. Thái độ:Giáo dục HS lòng yêu thích ngôn ngữ tiếng Việt. B. Chuẩn bị: Giáo viên: Bảng phụ, sách tham khảo, một số bài tập mở rộng. Học sịnh: Ôn lại các khái niệm từ đơn, từ ghép, từ láy. C. Tiến trình lên lớp: 1.Ổn định: - Kiểm tra sĩ số, tác phong HS. 2.Kiểm tra bài cũ: Câu hỏi: a. Thế nào là từ đơn, từ phức? Cho ví dụ. b. Thế nào là từ ghép, từ láy? Cho ví dụ. Đáp án: a. -Từ đơn là từ chỉ có 1 tiếng; nhà, cây, áo … -Từ phức có 2 tiếng trở lên; quần áo, học sinh, nhanh nhẹn … b. -Từ ghép là một kiểu của từ phức bằng cách ghép các tiếng có quan hệ nghĩa với nhau; nhà trường, học sinh, cá bạc má … - Từ láy là một kiểu của từ phức bằng cách ghép các tiếng có quan hệ láy âm với nhau. 3. Bài mới: Giới thiệu bài: Trong hệ thống từ tiếng Việt, từ ghép có một vị trí khá quan trọng với số lượng lớn, diễn tả được đặc điểm tâm lí, miêu tả được đặc điểm của các sự vật, sự việc một cách sâu sắc. Vậy từ ghép có đặc điểm như thế nào hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu. Hoạt động dạy Hoạt động học Nội dung Hoạt động 2:Tìm hiểu các I/ Các loại từ ghép: loại từ ghép. - GV:Treo bảng phụ ghi 2 - HS đọc VD1 1.Ví dụ 1: VD,cho HS đọc VD1ab  Trong các từ ghép sau: bà a- Bà ngoại: ngoại, thơm phức tiếng nào Bà ngoại: bà (chính) ngoại (phụ) bà (chính) là tiếng chính, tiếng nào là -Thơm phức: thơm ngoại(phụ) tiếng phụ? GV: Tiếng phụ bổ sung (chính) -Thơm phức: phức (phụ) Thơm (chính) nghĩa cho tiếng chính làm Phức (phụ) cho nghĩa của từ cụ thể hơn. 9 Lop7.net. GV: Lê Thị Thùy Linh.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THCS Ngô Quốc Trị. Em có nhận xét gì về trật tự các tiếng trong từ ấy?  Những từ ghép có tiếng chính và phụ gọi là từ ghép gì?  Em thử nêu một số từ ghép chính phụ, phân tích.. GA: Ngữ văn 7. ->Tiếng chính đứng trước, Tiếng chính đứng tiếng phụ đứng sau ( Từ ghép trước,tiếng phụ đứng chính phụ) VD:vui lòng,yêu đời, vở sau. Các từ ghép đó được nháp gọi là từ ghép chính phụ.  VD: Vui lòng, yêu đời, vở nháp … Vui lòng: vui(chính) lòng(phụ) Yêu đời: yêu(chính) đời(phụ) Vở nháp: Vở(chính) nháp(phụ) HS dựa vào ghi nhớ trả lời. Từ tìm hiểu trên,em hiểu thế nào là từ ghép chính HS đọc ví dụ 2 phụ?Cấu tạo của từ ghép chính phụ -Cho HS đọc ví dụ 2ab Sgk Không xác định được vì các tiếng trong từ ghép có nghĩa ngang nhau.  Trong các từ ghép: quần áo, trầm bổng có xác định Các từ ghép đó được được tiếng chính, tiếng phụ gọi là từ ghép đẳng lập. không? Vì sao? Từ ghép có các tiếng  Các từ ghép mà nghĩa của bình đẳng với nhau về các tiếng ngang hàng nhau mặt ngữ pháp. VD. Hỗn láo, tức giận, gọi là từ ghép gì?  Trình bày đặc điểm của từ buồn thảm, dũng cảm, che chở, khôn lớn, ghép đẳng lập? trưởng thành …  Tìm một số từ ghép đẳng  Dựa vào ghi nhớ trả lập trong hai văn bản đã học. lời Qua 2 bài tập,em hãy cho biết từ ghép có mấy loại ,nêu khái niệm vàcấu tạo từng -Đọc ghi nhớ loại? Gọi HS đọc ghi nhớ  Nghĩa của từ ghép bà ngoại, thơm phức hẹp 10 Lop7.net. b-Ví dụ 2: Trong từ ghép: “Quần áo,trầm bổng” các tiếng không phân ra tiếng chính ,tiếng phụ ( Từ ghép đẳng lập).. -VD: sông núi, nhà cửa …. *.Ghi nhớ 1: GV: Lê Thị Thùy Linh.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THCS Ngô Quốc Trị. GA: Ngữ văn 7. Hoạt động 3:Tìm hiểu nghĩa của từ ghép.  Hãy so sánh phạm vi nghĩa của từ đơn bà, thơm với từ ghép bà ngoại, thơm phức?. hơn so với nghĩa từ đơn bà, thơm. -Thơm phức:mùi thơm bốc lên mạnh hấp dẫn;Thơm:mùi như hương hoa dễ chịu,thích ngửi Nghĩa của từ ghép chính phụ có tính chất phân nghĩa. Nghĩa từ  Nghĩa từ ghép chính phụ ghép chính phụ hẹp hơn có tính chất gì? Rút ra kết nghĩa tiếng chính luận về?. ? So s¸nh nghÜa cña tõ quÇn ¸o, trÇm bæng víi nghÜa cña mçi tiÕng?. + QuÇn ¸o: Trang phôc nãi chung + TrÇm bæng: ¢m thanh lóc trÇm, lóc bæng nghe rÊt ªm tai.. Từ ghép đẳng lập có tính chất hợp nghĩa .  Nhận xét về nghĩa của từ Nghĩa của từ ghép đẳng ghép đẳng lập so với nghĩa lập khái quát hơn nghĩa của các tiếng tạo ra nó? của các tiếng tạo nên nó.. - Nghĩa của từ ghép đẳng lập có gì khác với nghĩa từ ghép chính phụ? Hoạt động 4:Luyện tập - Cho HS làm các bài tập 1,2,3,4,6,7 GV: giao việc cho HS. Tổ1 - bài1. Tổ2 - bài2. Tổ3bài3a. Tổ4-bài3b -Gọi đại diện nhóm trả lời.. HS dựa vào ghi nhớ 2 trả lời -Thực hiện BT1,2,3,4,6,7 theo HD của GV. -Làm việc theo nhóm ,đại diện nhóm trả lời -BT1: +Đẳng lập: suy nghĩ, chài lưới, cây cỏ, ẩm ướt, đầu đuôi +Chính phụ: lâu đời, xanh ngắt, nhà máy, nhà 11 Lop7.net. ( sgk-tr.14) II/Nghĩa của từ ghép: 1. Từ ghép chính phụ: -Bà:Người sinh ra cha hoặc mẹ. -Bà ngoại:Người sinh ra mẹ ->Từ ghép chính phụ có tính chất phân nghĩa và có nghĩa hẹp hơn nghĩa của tiếng chính 2.Từ ghép đẳng lập: -Quần áo:Trang phục nói chung. -Trầm bổng: Âm thanh lúc trầm lúc bổng ->Từ ghép đẳng lập có tính chất hợp nghĩa và có nghĩa khái quát hơn nghĩa của các tiếng tạo nên nó.. Ghi nhớ 2: ( học SGK trang 14) III/ Luyện tập:. Bài 1: Phân loại từ ghép. GV: Lê Thị Thùy Linh.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường THCS Ngô Quốc Trị. GA: Ngữ văn 7. ăn, cười nụ … -BT2: Bút chì,thước kẻ, mưa ngâu ,làm quen,ăn Bài 2:Tạo từ ghép chính bám,trắng xoá,vui phụ tai,nhát gan -BT3: - Yêu cầu HS đọc và thực -Thực hiện BT4 hiện BT4 4/Giải thích:Có thể nóimột Bài3:Tạo từ ghép đẳng lập cuốn sách, một cuốn vở vì Bài 4: sách và vở là danh từ chỉ sự vật tồn tại dưới dạng cá thể, có thể đếm được; Sách vở là HS làm theo nhóm TGĐL với nghĩa sách vở nói chung. Ta không thể đếm cụ BT6: thể và không thể nói: một -mát: chỉ trạng thái vật lí Bài 6. cuốn sách vở. -tay: bộ phận của cơ thể => từ ghép chỉ phẩm chất nghề nghiệp (có tay Gọi HS đọc và làm BT7 nghề giỏi) 4. Củng cố: - Có mấy loại từ ghép? Nêu khái niệm từng loại? - Nghĩa của từ ghép đẳng lập có gì khác với nghĩa từ ghép chính phụ? 5. Hướng dẫn về nhà: *Bài cũ: - Hoàn tất các bài tập vào vở. -Nắm được cấu tạo và nghĩa 2 loại từ ghép. *Bài mới:Chuẩn bị cho bài: Liên kểt trong văn bản. + Tính liên kết của văn bản. +Các phương tiện liên kết trong văn bản. IV- RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG:. 12 Lop7.net. GV: Lê Thị Thùy Linh.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường THCS Ngô Quốc Trị. GA: Ngữ văn 7. Tuần: 1 Tiết: 4 LIÊN KẾT TRONG VĂN BẢN A. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức : Giúp HS thấy được muốn đạt đựoc mục đích giao tiếp thì văn bản phải có tính liên kết. Sự liên kết ấy thể hiện trên cả hai mặt: hình thức ngôn ngữ và nội dung ý nghĩa. 2. Kỹ năng : Biết vận dụng những kiến thức đã học để bước đầu xây dựng được những văn bản có tính liên kết. 3. Thái độ:Giáo dục ý thức trong giao tiếp, nói viết. B. Chuẩn bị: 1/Chuẩn bị của GV: -Soạn giáo án, sách tham khảo, một số ví dụ. 2/Chuẩn bị của HS:Đọc lại các văn bản đã học, soạn bài theo câu hỏi Sgk. C. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định: 2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra việc chuẩn bị của HS 3. tiến trình dạy- học: * Giới thiệu bài: Trong quá trình tạo lập văn bản nhiều khi ta dùng từ, đặt câu, dựng đoạn một cách hợp lí, đúng ngữ pháp; nhưng khi đọc văn bản thì thấy rời rạc không có sự thống nhất, vì sao xảy ra điều đó hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu. Hoạt động dạy Hoạt động học Nội dung Hoạt động1:Tính liên kết và I.Tính liên kết và phương phương tiện liên kết trong văn tiện liên kết trong văn bản. bản. 1.Tính liên kết trong văn GV hướng dẫn HS tìm hiểu tính bản. liên kết và phương tiện liên kết trong văn bản. -Xét ví dụ: ?Đọc đoạn a và trả lời câu hỏi Trong ví dụ a SGK trang 17? Trong ví dụ a đó là những câu đó là những câu không thể hiểu không thể hiểu rõ được. ?Lí do nào để En-ri-cô không rõ được. hiểu ý bố? Chúng ta điều hiểu rằng văn bản sẽ không thể hiểu rõ khi câu văn sai ngữ pháp. ?Trường hợp trên có phải sai ngữ pháp không? Văn bản trên sai ngữ pháp nên không hiểu được khi nội dung ý nghĩa của các câu văn không thật Hs suy nghi trả chính xác rõ ràng. 13 Lop7.net. GV: Lê Thị Thùy Linh.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Trường THCS Ngô Quốc Trị. ?Muốn cho đoạn văn có thể hiểu được thì nó phải có tính chất gì? Chỉ có câu văn chính xác,rõ ràng đúng ngữ pháp thì vẫn chưa đảm bảo sẽ làm nên văn bản.Mà các đoạn văn đó phải nối liền nhau.Như vậy văn bản muốn hiểu được thì không thể nào không liên kết.Giống như có 100 đốt tre thì chưa thể thành cây tre trăm đốt.Muốn có cây tre trăm đốt thì trăm đốt tre phải liền nhau. ?Thế nào là liên kết trong văn bản?. GA: Ngữ văn 7. lời. Văn bản sẽ không thể hiểu rõ nếu thiếu nội dung ý nghĩa văn bản không được liên kết lại. -Liên kết là một trong những tính chất quan trọng nhất của văn bản,làm cho văn bản có nghĩa trở nên dễ hiểu. 2.Phương tiện liên kết trong văn bản.. GV hướng dẫn HS tìm hiểu mục 2 SGK . ?Đọc đọan văn a mục 1 SGK trang 17 cho biết do thiếu ý gì mà trở nên khó hiểu.Hãy sữa lại? Văn bản sẽ không thể hiểu rõ nếu thiếu nội dung ý nghĩa văn bản không được liên kết lại. ?Đọc đoạn văn b chỉ ra sự thiếu liên kết của chúng?Giữa đoạn b và đoạn trong “cổng trường mở ra” bên nào có sự liên kết,bên nào không có sự liên kết? Đoạn b không có sự liên kết mà thiếu sót mấy chữ “ còn bâu giờ” và chép nhằm chữ “con” thành “đứa trẻ”. Bên cạnh sự liên kết về nội dung,ý nghĩa văn bản cần phài có sự liên kết về hình thức ngôn ngữ. ?Để văn bản có tính liên kết phải làm như thế nào? Hoạt động 2:Luyện tập ?Sắp sếp những câu văn bài tập. Để văn bản có tính liên kết người viết(người nói) phải làm cho nôi dung của các câu,các đoạn thống nhất và gắn bó chặt chẽ với nhau,các đoạn đó bằng phương tiện ngôn ngữ(từ,câu…)thích hợp.. 14 Lop7.net. GV: Lê Thị Thùy Linh.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Trường THCS Ngô Quốc Trị. GA: Ngữ văn 7. 1 theo trật tự hợp lí? -II.Luyện tập. ?Các câu văn bài tập 2 có tính 1)– (4) – (2) – Bài 1: Sắp sếp các câu theo thứ liên kết chưa?Vì sao? (5) – (3) tự: -Về hình thức ngôn ngữ,những (1) – (4) – (2) – (5) – (3) câu liên kết trong bài tập có vẻ rất Bài 2: Về hình thức ngôn “liên kết nhau”.Nhưng không thể ngữ,những câu liên kết trong coi giữa nhũng câu ấy đã có một bài tập có vẻ rất “liên kết mối liên kết thật sự,chúng không nhau”.Nhưng không thể coi nói về cùng một nội dung. HS trả lời giữa nhũng câu ấy đã có một mối liên kết thật sự,chúng không nói về cùng một nội ?Điền từ thích hợp vào bài tập dung. 3? Bài 3: Điền vào chổ trống. Bà ,bà ,cháu ,bà ,bà ,cháu ,thế là. ?Giải thích tại sao sự liên kết bài tập 4 không chặt chẽ?. Bài 4: Hai câu văn dẫn ở đề bài nếu tách khỏi các câu khác trong văn bản thì có vẻ như rời Hai câu văn dẫn ở đề bài nếu tách rạc,câu trước chỉ nói về mẹ và khỏi các câu khác trong văn bản HS suy nghi trả câu sau chỉ nói về con. Nhưng thì có vẻ như rời rạc,câu trước chỉ lời đoạn văn không chỉ có hai câu nói về mẹ và câu sau chỉ nói về đó mà còn có câu thứ ba đứng tiếp sau kết nối hai câu trên con. Nhưng đoạn văn không chỉ có hai câu đó mà còn có câu thứ thành một thể thống nhất làm ba đứng tiếp sau kết nối hai câu cho đoạn văn trở nên liên kết trên thành một thể thống nhất làm chặt chẽ với nhau.Đo đó hai câu văn vẫn liên kết với nhau cho đoạn văn trở nên liên kết chặt không cần sửa chữa. chẽ với nhau.Đo đó hai câu văn vẫn liên kết với nhau không cần sửa chữa. 4. Củng cố: -Nhắc lại tầm quan trọng của liên kết trong văn bản? -Một văn bản có tính liên kết cần có điều kiện gì? 5. Hướng dẫn về nhà: *Bài cũ: - Hoàn tất các bài tập vào vở. -Nắm được tính liên kết và các phương tiện liên kết trong văn bản. *Bài mới:Chuẩn bị cho bài: ”Cuộc chia tay của những con búp bê” +Đọc văn bản; Trả lời các câu hỏi. +Tình cảm của các nhân vật trong cuộc chia tay. 15 Lop7.net. GV: Lê Thị Thùy Linh.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Trường THCS Ngô Quốc Trị. GA: Ngữ văn 7. +Vấn đề được đề cập đến trong văn bản IV- RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG:. 16 Lop7.net. GV: Lê Thị Thùy Linh.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Trường THCS Ngô Quốc Trị. GA: Ngữ văn 7. Tuần: 2 Tiết: 5 – 6. CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ Khánh Hoài. A. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1/ Kiến thức: -Thấy được những tình cảm chân thành sâu nặng của hai anh em trong câu chuyện 2/ Kĩ năng: -Rèn luyệ kĩ năng cảm nhận tác phẩm. 3/ Thái độ:-Giáo dục lòng cảm thông, chia sẻ. B. Chuẩn bị: Giáo viên: -Nghiên cứu SGK,SGV,STK để nắm được mục tiêu và nội dung bài học.Soạn giáo án. -Đọc tài liệu có nội dung liên quan đến bài học. -Tranh minh hoạ. Học sinh: -Đọc văn bản,trả lời câu hỏi phần Đọc -hiểu văn bản. C. Tiến trình lên lớp: 1/ Ổn định: - Kiểm tra sĩ số,tác phong HS. 2/ Kiểm tra bài cũ: -Câu hỏi: Học xong văn bản” Mẹ tôi” em có suy nghĩ gì? -Trả lời: Phải kính trọng, yêu thương cha mẹ vì đó là tình cảm thiêng liêng hơn cả. Thật đáng xấu hổvà nhục nhã cho kẻ nào chà đạp lên tình cảm đó. 3/ Tiến trình dạy- học: Giới thiệu bài: Trẻ em thì được nâng niu “như búp trên cành”. Thế nhưng vẫn có không ít các bạn nhỏ rơi vào hoàn cảnh gia đình bất hạnh. Nhưng điều đáng quí ở đây là giữa nỗi đau đó họ vẫn biết chia xẻ, yêu thương nhau và giành cho nhau những tình cảm tốt đẹp. Văn bản “Cuộc chia tay của những con búp bê” sẽ cho ta thấm thía hơn về điều đó. Hoạt động dạy Hoạt động học Nội dung Hoạt động 1: Tìm hiểu I.Tìm hiểu chung: - Nghe GV hướng dẫn 1.Đọc và tìm hiểu chú thích: chung - Hướng dẫn HS đọc: Phân đọc. biệt rõ giữa các lời kể các đối -Đoạn anh em chia đồ thoại,diễn biến tâm lý nhân chơi “Đồ chơi … nước vật người anh,em qua mắt đã ứa ra” – HS1. cácchặng chính:ở nhà,ở lớp, -Đoạn Thủy đến trường lại ở nhà. chia tay “Gần trưa … -Yêu cầu HS đọc một vài cảnh vật”- HS2 17 Lop7.net. GV: Lê Thị Thùy Linh.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Trường THCS Ngô Quốc Trị. đoạn hay và xúc động. Hướng dẫn HS giải nghĩa từ khó theo mục chú thích(SGK/26).  Truyện viết về ai, về việc gì? Ai là nhân vật chính trong truyện ? Vì sao em xác định như vậy ?.  Văn bản CCTCNCBB được viết theo phương thức biểu đạt nào mà em đã học ?  Có ba sự việc được lần lượt kể trong cuộc chia tay này : -Chia búp bê. -Chia tay lớp học. -Chia tay anh em. Hãy xác định các đoạn văn bản tương ứng.  Hai bức tranh trong SGK minh hoạ cho các sự việc nào của truyện? Hoạt động 2:Tìm hiểu chi tiết  Câu chuyện được kể theo ngôi thứ mấy? Việc lựa chọn ngôi kể này có tác dụng gì?. Thảo luận: Tại sao tên truyện lại là” Cuộc chia tay của những con búp bê”? Tên truyện có liên quan gì đến ý nghĩa truyện? Gợi:Những con búp bê gợi cho em suy nghĩ gì? Trong. GA: Ngữ văn 7. -Đoạn hai anh em chia tay “Cuộc chia tay” đến hết HS 3 Tìm hiểu các từ khó trong chú thích. Truyện viết về cuộc chia tay đầy xót xa, cảm động của hai anh em Thành -Thuỷ khi bố mẹ li hôn. -Nhân vật chính: Thành và Thuỷ,vì mọi sự việc của câu chuyện đều có sự tham gia của cả hai. Tự sự xen miêu tả và biẻu cảm(Kể chuyện là chủ yếu).. -Tù đầu đến “hiếu thảo như vậy”. -Tiép đến “trùm lên cảnh vật”. -Đoạn còn lại  Minh họa cho sự việc chia búp bê và chia tay anh em. Kể theo ngôi thứ nhất, người xưng tôi là Thành. Ngôi kể này giúp tác giả thể hiện một cách sâu sắc những suy nghĩ, tình cảm và tâm trạng nhân vật; Làm tăng tính chân thật,sức thuyết phục Những con búp bê vốn là những đồ chơi của tuổi nhỏ ngộ nghĩnh, trong sáng, ngây thơ, vô tội. Cũng như 2 anh em Thủy và Thành không có tội lỗi gì thế mà phải 18 Lop7.net. 2.Đại ý: Truyện viết về cuộc chia tay đầy xót xa, cảm động của hai anh em Thành -Thuỷ khi bố mẹ li hôn.. II.Tìm hiểu chi tiết:. 1.Ý nghĩa nhan đề:. -Cuộc chia tay của những con búp bê hay đó cũng là cuộc chia tay của Thành và GV: Lê Thị Thùy Linh.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Trường THCS Ngô Quốc Trị. GA: Ngữ văn 7. truyện chúng có chia tay thật chia tay vì cha mẹ chúng không? Chúng đã mắc lỗi gì? li hôn. Vì sao chúng phải chia tay? Như vậy tên truyện đã gợi ra một tình huống buộc người đọc phải theo dõi và góp phần thể hiện được ý đồ tư tưởng mà người viết muốn thể hiện. Họ rất mực gần gũi  Đọc qua văn bản,em có thương yêu,chia sẻ và nhận xét gì về tình cảm của luôn quan tâm đến nhau. hai anh em Thành ,Thuỷ?.  Hãy tìm những chi tiết để thấy hai anh em Thủy, Thành rất mực gần gũi, thương yêu,chia sẻ và quan tâm lẫn nhau?  Hai anh em rất thương nhau nhưng không được ở gần nhau, vì sao?  Khi thấy anh chia hai con búp bê Vệ Sĩ và Em Nhỏ ra hai bên, Thuỷ đã nói và hành động như thế nào?. Thuỷ. Nhan đề gợi lên tình huống và nội dung ý nghĩa của truyện.. 2.Cuộc chia tay của hai anh em: Hai anh em Thành, Thuỷ rất mực gần gũi,thương yêu, Chia sẻ và luôn quan tâm đến nhau.. Thủy vá áo cho anh ; Chiều nào Thành cũng đón em đi học về, dắt tay nhau vừa đi vừa trò chuyện ; Hai anh em nhường đồ chơi cho nhau khi chia tay. -Bố mẹ li hôn  Thành và Vì bố mẹ li hôn. thuỷ phải chia tay.  Thuỷ tru tréo giận dữ: “Anh lại chia rẽ con Vệ Sĩ với con Em Nhỏ ra à? Sao anh ác thế?”. -Khi thành chia hai con Vệ Sĩ và Em Nhỏ Thuỷ giận dữ.Mặt khác Thuỷ bối rối sau khi tru tréo..  Thuỷ nói: “Nhưng như vậy lấy ai gác đêm cho anh?”  Khi Thành đặt con Vệ Sĩ  Vừa giận dữ vừa cạnh Em Nhỏ, Thuỷ nói như thương anh nên bối rối  Lòi nói và hành động thế nào? sau khi tru tréo.  Em thấy lời nói và hành mâu thuẫn nhau. động của Thuỷ có gì mâu Gia đình Thành, Thủy phải đoàn tụ, hai anh em thuẫn? không phải chia tay -Cách giải quyết mâu  Theo em có cách nào để nhau. thuẫn:Gia giải quyêt cho mâu thuẫn  Để con Em Nhỏ lại đình đoàn tụ. này? bên Vệ Sĩ. 19 Lop7.net. GV: Lê Thị Thùy Linh.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Trường THCS Ngô Quốc Trị. GA: Ngữ văn 7.  Kết thúc truyện Thuỷ đã lựa chọn cách giải quyết nào  Tình anh em bền chặt - Kết thúc truyện: Thuỷ để ? không gì có thể chia rẽ. con Em  Hình ảnh hai con búp bê Nhỏ lại bên Vệ Sĩ. của anh em Thành ,Thuỷ  Ước muốn gia đình luôn đứng cạnh nhau mang ý đoàn tụ nghĩa tượng trưng gì?  Ước muốn gia đình đoàn tụ  Chi tiết này gợi cho em suy nghĩ và tình cảm gì ? Chuyển ý:Cha mẹ li hôn,gia đinh tan vỡ,những đứa con đoạn“Hay của họ phải chịu thiệt thòi gì, Đọc mất mát gì? Tiết tới chúng ta anh…cảnh vật”. tìm hiểu tiếp ( Hết tiết 1) Em Thuỷ sẽ không đi 3. Cuộc chia tay của Thủy học nữa, mẹ sắm cho em với lớp học: -Cho HS đọc lại đoạn 2 một thúng hoa quả để ra -Thuỷ sẽ không được đi học chợ ngồi bán”.  Chi tiết nào trong cuộc nữa,mẹ sắm cho em một chia tay của Thủy với lớp Nói lên một sự thật thúng hoa quả để ra chợ học làm cô giáo bàng hoàng? trong đời sống xã hội, có ngồi bán ý nghĩa giáo dục không chỉ cho những bậc cha  Nói lên một sự thật trong  Chi tiết trên, văn bản mẹ mà còn đề cập đến đời sống xã hội,có ý nghĩa muốn đề cập đến điều gì về quyền lợi của trẻ em là giáo dục không chỉ cho quyền trẻ em? phải được nuôi dạy, yêu những bậc cha mẹ mà còn đề cập đến quyền lợi của trẻ thương và đến trường. em là phải được nuôi Cô giáo Tâm tặng cho dạy,yêu thương và đến Thủy quyển vở và cây trường bút nắp vàng; khi nghe Thủy cho biết em không được đi học nữa , cô thốt  Chi tiết nào làm em cảm lên “Trời ơi!”, cô tái mặt và nước mặt và nước động nhất? mắt giàn giụa”. Trong khi mọi việc đều diễn ra bình thường,cảnh vật rất đẹp cuộc đời vẫn bình yên,… 20 Lop7.net. GV: Lê Thị Thùy Linh.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>