Giáo án Vật lý 9 tiết 33 đến 40

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n:…………………. Ngµy gi¶ng:………………… TiÕt 33.. Hiện tượng cảm ứng điện từ. I. Môc tiªu: - Làm được TN dùng nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện để tạo ra dòng ®iÖn c¶m øng. - M« t¶ ®­îc c¸ch lµm xuÊt hÞªn dßng ®iÖn c¶m øng trong cuén d©y dÉn kÝn b»ng nam ch©m vÜnh cöu hoÆc nam ch©m ®iÖn. - Sử dụng được đúng 2 thuật ngữ mới, đó là dòng điện cảm ứng và hiện tượng cảm øng ®iÖn tõ. II. ChuÈn bÞ: - 1 đinamô xe đạp có nắp bóng đèn. - 1 đinamô xe đạp đã bóc một phần vỏ ngoài đủ nhìn thấy nam châm và cuộn dây ë trong. - 1 cuộn dây có gắn bóng đèn LEO hoặc có thể thay bằng 1 điện kế chứng minh (®iÖn kÕ nh¹y). - 1 thanh nam ch©m cã trôc quay vu«ng gãc víi thanh. - 1 nam ch©m ®iÖn vµ 2 pin 1,5V III. Hoạt động lên lớp : 1. ổn định : 2. KiÓm tra bµi cò: kh«ng 3. Bµi míi. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Cấu tạo và hoạt động của Đinamô. - GV yªu cÇu h/s quan s¸t h×nh 13.1 (sgk) và quan sát đinamô đã tháo vỏ để chỉ ra các bộ phận chính của đinamô xe đạp. - HS quan s¸t ®inam« vµ nªu lªn cÊu t¹o cña ®inam«.. Néi dung I. Cấu tạo và hoạt động của Đinamô ở xe đạp. - 1 nam ch©m vµ cuén d©y khi quay nóm c¶u ®inam« th× nam ch©m quay theo vµ đèn sáng.. Hoạt động 2: Dùng nam châm để tạo ra dòng điện. - GV yªu cÇu Hh/snghiªn cøu c©u C1 nêu dụng cụ cần thiết để tiến hành TN và các bước tiến hành thí nghiÖm. - Giao dông cô TN cho c¸c nhãm yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm c©u C1 theo nhãm. - HS nhËn dông cô thùc hµnh vµ nhóm trưởng phân công nhiệm vụ cho c¸c thµnh viªn trong nhãm vµ tiÕn hµnh lµm thÝ nghiÖm.. II. Dùng nam châm để tạo ra dòng ®iÖn. 1. Dïng nam ch©m vÜnh cöu.. C1: (HS thùc hiÖn TN) Trong cuén d©y dÉn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng khi: + Di chuyÓn nam ch©m l¹i gÇn cu«n d©y, di chuyÓn nam ch©m ra xa cu«n d©y 1 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - GV hướng dẫn h/s các thao tác tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. - HS đọc câu C2, nêu dự đoán và lµm TN kiÓm tra dù ®o¸n theo nhãm. - GV qua TN c¸c em h·y th¶o luËn vµ rót ra nhËn xÐt. - HS đọc nội dung nhận xét 1 trong sgk. Hoạt động 3: Dùng nam châm ®iÖn. - GV yêu cầu h/s đọc TN 2, nêu c¸c dông cô cÇn thiÕt cña thÝ nghiÖm. - HS tiÕn hµnh TN 2 theo nhãm, làm thí nghiệm theo các bước. - GV hướng dẫn h/s lắp đặt dụng cô TN l­u ý lâi s¾t cña nam ch©m ®iÖn ®­a s©u vµo lßng cuén d©y. - GV khi đóng mạch ( hay ngắt m¹ch ®iÖn) th× dßng ®iÖn cã cường độ thay đổi như thế nào? từ trường của nam châm điện thay đổi như thế nào? Hoạt động 4: Dòng điện cảm øng ®iÖn tõ. - GV gọi h/s đọc phần thông báo sgk. - GV qua TN 1 vµ 2, h·y cho biÕt khi nµo xuÊt hiÖn dßng ®iÖn dßng ®iÖn c¶m øng. - HS hoạt động nhóm câu C4, C5.. C2: Trong cu«n d©y cã xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. * NhËn xÐt: (sgk). 2. Dïng nam ch©m ®iÖn * ThÝ nghiÖm 2: C3: Dßng ®iÖn xuÊt hiÖn: - Trong khi đóng mạch điện của nam ch©m ®iÖn - Trong khi ng¾t m¹ch ®iÖn cña nam ch©m ®iÖn. *NhËn xÐt 2: SGK. III. Hiện tượng cảm ứng điện từ C4: trong cuén d©y cã dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn. C5: đúng là nhờ nam châm ta có thể tạo ra dßng ®iÖn.. * Ghi nhí: sgk - HS đọc và học thuộc phần ghi nhí trong SGK. 4. Cñng cè. - GVchốt lại kiến thức trọng tâm của bài và khắc sâu nội dung đó cho h/s . - §äc phÇn cã thÓ em ch­a biÕt. 5 .Hướng dẫn học ở nhà. - Häc thuéc phÇn ghi nhí . - Làm bài tập từ 31.1đến 31.5 trong SBT - ChuÈn bÞ tiÕt 34.. 2 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ngµy so¹n:…………………. Ngµy gi¶ng:………………… TiÕt 34.. ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. I. Môc tiªu: - Xác định được có sự biến đổi (tăng hay giảm) của số đường sức từ. xuyên qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y kÝn khi lµm TN víi nam ch©m vÜnh cöu hoÆc nam ch©m ®iÖn. - Dùa vµo quan s¸t TN, x¸c lËp ®­îc mèi quan hÖ gi÷a sù xuÊt hiÖn dßng ®iÖn cảm ứng và sự biến đổi của số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dÉn kÝn - Ph¸t biÓu ®­îc ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. - Vận dụng được điều kiện xuất hiện dòng điều kiện dòng điện cảm ứng để thích vào dự đoán những trường hợp cụ thể, trong đó xuất hiện hay không xuất hiện dßng ®iÖn c¶m øng. II. ChuÈn bÞ: - M« h×nh cuén d©y dÉn vµ ®­êng søc tõ cña nam ch©m hoÆc tranh phãng to 32.1 -KÎ s½n b¶ng 1(sgk) ra b¶ng phô hoÆc phiÕu häc tËp. - Một cuộn dây có gắn bóng đèn LEO hoặc có thể thay bằng một điện kế chứng minh(®iÖn kÕ nh¹y ). - Mét thanh nam ch©m cã trôc quay vu«ng gãc víi thanh, mét trôc quay quanh trôc kim nam ch©m - HS: sgk+ b¶ng nhãm. III. Hoạt động lên lớp : 1. ổn định : 2. KiÓm tra bµi cò: Nêu các cách dùng nam châm để tạo ra dòng điện trong cuộn dây dẫn kín?. 3. Bµi míi. Hoạt động của thầy và trò Néi dung Hoạt động 1: sự biến đổi số ®­êng søc tõ. - GV hướng dẫn h/s sử dụng mô hình và đếm số đường sức từ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y khi nam ch©m ë xa vµ khi l¹i gÇn cuén d©y. - HS đọc mục quan sát trong sgk. - GV hướng dẫn h/s thảo luận câu C1 để rút ra nhận xét về sự biến đổi số đường sức từ xuyên qua tiết diÖn S cña cuén d©y khi ®­a nam ch©m vµ kÐo nam ch©m ra khái cuén d©y. - GV gäi h/s nªu nhËn xÐt.. I.Sự biến đổi số đường sức từ xuyên qua tiÕt diÖn cña cuén d©y. C1:+Sè ®­êng søc t¨ng +Số đường sức không đổi +Sè ®­êng søc gi¶m +Sè ®­êng søc t¨ng *NhËn xÐt 1: sgk. 3 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Hoạt động 2: Điều kiện xuất hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. - GV yªu cÇu c¸ nh©n h/s tr¶ lêi c©u C2 b»ng viÖc hoµn thµnh b¶ng 1 trong phiÕu häc tËp. - GV yªu cÇu h/s th¶o luËn chung ë líp, rót ra nhËn xÐt vÒ ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng (nhËn xÐt 2 SGK). - GV yªu cÇu h/s c¸ nh©n h/s vËn dụng nhận xét đó để trả lời câu C4, g/v gợi ý: khi đóng (ngắt) m¹ch ®iÖn th× dßng ®iÖn qua nam châm điện tăng hay giảm? từ đó rút ra sự biến đổi của số đường søc tõ. - GV tõ nhËn xÐt 1 vµ 2, ta cã thÓ ®­a ra KL chung vÒ ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng lµ g×?. Hoạt động 3: Vận dụng. - GV yªu cÇu h/s vËn dông ®­îc ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m ứng để giải thích câu C5, C6. - HS vËn dông c¸c kiÕn thøc võa häc tr¶ lêi c¸c c©u hái trong phÇn vËn dông.. II. §iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng C2: b¶ng 1: Lµm TN. ®­a nam ch©m để nam châm n»m yªn ®­a nam ch©m ra xa cuén d©y. cã dßng ®iÖn c¶m øng hay kh«ng cã kh«ng. sè ®­êng søc tõ xuyªn qua S có biến đổi. cã. cã. cã kh«ng. C3. Khi sè ®­êng søc tõ qua tiÕt diÖn S của cuộn dây biến đổi ( tăng hay giảm) th× xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng trong cuén d©y dÉn kÝn. * NhËn xÐt 2 (sgk) C4. Khi ngắt mạch điện, cường độ dòng ®iÖn trong nam ch©m ®iÖn gi¶m vÒ không, từ trường của nam châm yếu đi, sè ®­êng tõ qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y giảm, do đó xuất hiện dòng điện cảm øng. + Khi đóng mạch điện, cường độ dòng điện trong nam châm điện tăng, từ trường cña nam ch©m m¹nh lªn, sè ®­êng søc tõ qua tiết diện S của cuộn dây tăng, do đó xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. * KÕt luËn : SGK III. VËn dông: C5: Quay nóm cña ®inam«, nam ch©m quay theo, khi 1 cùc cña nam ch©m l¹i gÇn cuén d©y, sè ®­êng søc tõ qua tiÕt diện S của cuôn dây tăng, lúc đó xuất hiện dòng điện cảm ứng khi cực đó của nam ch©m ra xa cu«n d©y th× sè ®­êng søc tõ qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y gi¶m, do đó xuất hiện dòng điện cảm ứng C6: tương tự câu C5 * Ghi nhí: sgk. - HS đọc và học thuộc phần ghi nhí trong SGK. 4. Cñng cè. - GVchốt lại kiến thức trọng tâm của bài và khắc sâu nội dung đó cho h/s . - §äc phÇn cã thÓ em ch­a biÕt. 5 .Hướng dẫn học ở nhà. - Häc thuéc phÇn ghi nhí . - Làm bài tập từ 32.1đến 32.5 trong SBT - ChuÈn bÞ tiÕt 35. 4 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ngµy so¹n:…………………. Ngµy gi¶ng:………………… TiÕt 35.. «n tËp. I. Môc tiªu: - HS biết hệ thống các nội dung kiến thức trọng tâm của các bài đã học. - Củng cố và khắc sâu kiến thức cho h/s qua chương học. II. ChuÈn bÞ: - Néi dung «n tËp. III. Hoạt động lên lớp: 1. ổn định: 2. KiÓm tra bµi cò : kh«ng 3. Bµi míi: 3. Bµi míi. Hoạt động của thầy và trò Néi dung I. ¤n tËp lÝ thuyÕt. Hoạt động 1. Ôn tập lý thuyết. - GV yêu cầu h/s hoạt động cá nh©n «n tËp l¹i toµn bé néi dung lý thuyết của các bài đã học. - HS «n tËp toµn bé néi dung lý thuyết của các bài đã học và hệ thống các nội dung đó vào vở. - GV hướng dẫn h/s ôn tập và kh¾c s©u c¸c néi dung träng t©m cho h/s.. 1. §Þnh luËt ¤m.. I=. U R. 2. §Þnh luËt ¤m cho ®o¹n m¹ch gåm c¸c ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp. I= I 1 = I 2 =...=I n U=U 1 +U 2 +...+U n R=R 1 +R 2 +...+R n 3. §Þnh luËt ¤m cho ®o¹n m¹ch gåm c¸c ®iÖn trë m¾c song song. I=I 1 +I 2 +...+I n U= U 1 = U 2 =...=U n 1 1 1 1 = + +...+ Rn R R1 R2. 4. C«ng thøc tÝnh R phô thuéc c¸c yÕu - HS th¶o luËn c¸c néi dung chÝnh của chương và khắc sâu các nội dung «n tËp.. tè.. R=  .. l S. 5. C«ng- C«ng suÊt. + C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt. P= U.I ; P= I2.R ;. Hoạt động2. Vận dụng. - GV chó ý cho h/s mét sè d¹ng bài tập cơ bảncủa chương, phương ph¸p gi¶i cña tõng d¹ng bµi.. P=. U2 R. + C«ng thøc tÝnh c«ng. A=P.t+ U.I.t 6. §Þnh luËt JunLen x¬. Q= I2.R.t 7. Quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i. II. VËn dông.. 5 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - GV hướng dẫn để h/s hình thành kü n¨ng lµm bµi tËp theo c¸c bước. Bµi tËp 1: cho m¹ch ®iÖn gåm R1nt( R2// R3 ) . trong đó R1 = 18ôm, R2 = R3 = 40«m, UAB =76V a, Tính điện trở tương đương RAB cña ®o¹n m¹ch b, Tính cường độ dòng điện qua mçi ®iÖn trë.. Bµi tËp 1. Tãm t¾t Cho : R1 = 18  , R2 = R3 = 40  UAB = 76V, R1nt( R2// R3 ) T×m: a, Rt®=? b, I1 = ?; I2 = ? Bµi gi¶i a, Điện trở tương đương của mạch ta cã: R23 =. R2 .R3 R 40  2   20 R2  R3 2 2. - HS t×m hiÓu néi dung c¸c bµi, thảo luận và tìm ra phương án gi¶i.. điện trở tương đương: R123 = R1 + R23 = 18+20=38  b, Cường độ dòng điện qua R1:. - GV gäi mét sè h/s lªn b¶ng tr×nh bµy bµi gi¶i cña m×nh lªn b¶ng. - HS kh¸c nhËn xÐt bµi gi¶i cña b¹n.. I1 . U 76   2A R23 38. HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch (cã R2//R3): U23 = I1R23=220=40V Cường độ dòng điện qua R2 và R3 I2=I3 =. Bµi tËp 2. có 2 bóng đènloại 12V - 0,6A và 12V - 0,3A a, Có thể mắc 2 bóng đó nối tiếp víi nhau råi m¾c vµo 2 ®iÓm cã hiÖu ®iÖn thÕ 24V ®­îc kh«ng? v× sao? b, để các bóng trên sáng bình thường cần phải mắc như thế nào? - HS gi¶I vµ nhËn xÐt bµi cña nhau. - GV hướng dẫn h/s thảo luận và nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. - GV nhËn xÐt bµi lµm cña h/s vµ nhận xét, sửa sai từ đó đưa ra đáp án đúng nhất. - GV giao cho h/s thªm mét sè dạng bài tập khác nhau để h/s rèn luyÖn vÒ c¸ch lµm. - GV gợi ý và hướng dẫn h/s giải.. U 23 40   1A R2 40. Bµi tËp 2. Điện trở các bóng đèn: R1 . U1 12   20 I1 0, 6. R2 . U 2 12   40 I 2 0,3. Khi m¾c hai bãng nèi tiÕp, gäi U1, U2 lµ hiÖu ®iÖn thÕ trªn mçi bãng ta cã: U1 R1  U 2 R2. suy ra: U1  U .. R1 20  24.  8V R1  R2 20  40. vµ U2 = U-U1=16V NhËn xÐt: U1 =8V < U ®m = 12V vµ U2 = 16V > U®m = 12V VËy bãng thø nhÊt s¸ng mê, bãng thø 2 sáng hơn mức bình thường và có thể ch¸y. b, Để các bóng đèn sáng bình thường thì phải mắc 2 đèn // với nhau rồi mắc vào m¹ch ®iÖn cã hiÖu ®iÖn thÕ 12V. 6 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> 4. Cñng cè. - GVchốt lại kiến thức trọng tâm của chương và khắc sâu nội dung đó cho h/s . 5 .Hướng dẫn học ở nhà. - HS ghi nhí c¸c néi dung träng t©m vµ mét sè d¹ng bµi tËp c¬ b¶n. - Lµm bµi tËp trong SBT - ChuÈn bÞ thi kú I.. 7 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Ngµy so¹n:…………………. Ngµy gi¶ng:………………… TiÕt 37.. dßng ®iÖn xoay chiÒu. I. Môc tiªu: - Nêu được sự phụ thuộc của chiều dòng điện cảm ứng và sự biến đổi của số ®­êng søc tõ qua tiªt diÖn S cña cuén d©y. - Phát biểu được đặc điểm của dòng điện xoay chiều là dòng điện cảm ứng có chiều luân phiên thay đổi. - Bè trÝ TN t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu trong cuén d©y dÉn kÝn theo 2 c¸ch, cho nam châm quay hoặc cho cuộn dây quay, dùng đèn LEO để phát hiện sự đổi chiÒu cña dßng ®iÖn - Dựa vào quan sát TN để rut ra ĐK chung làm xuất hiện dòng điện cảm ứng xoay chiÒu. II. ChuÈn bÞ: - Bé TN ph¸t hiÖn dßng ®iÖn xoay chiÒu gåm 1 cuén d©y dÉn kÝn cã m¾c 2 bãng đèn LEO mắc song song, ngược chiều có thể quay trong từ trường của 1 nam ch©m. - Cuộn dây dẫn kín có 2 bóng đèn LEO mắc //, ngược chiều vào mạch điện. - 1 nam châm vĩnh cửu có thể quay quanh 1 trục thẳng đứng. - 1 mô hình cuộn dây quay trong từ trường của nam châm. III. Hoạt động lên lớp : 1. ổn định : 2. KiÓm tra bµi cò : Kh«ng 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Néi dung I. ChiÒu cña dßng ®iÖn c¶m øng. Hoạt động 1: Chiều của dòng 1.ThÝ nghiÖm. ®iÖn c¶m øng. C1: Khi ®­a mét cùc cña nam ch©m tõ xa - GV yªu cÇu c¸c nhãm h/s thùc vµo gÇn ®Çu mét cuén d©y th× sè ®­êng hiện thí nghiệm 1 theo các bước søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y trong SGK, quan sát hiện tượng dẫn tăng, một đèn sáng, sau đó cực này thÝ nghiÖm vµ tr¶ lêi C1. ra xa cuén d©y th× sè®­êng søc tõ gi¶m, đèn thứ hai sáng, dòng điện cảm ứng - Nhãm h/s tiÕn hµnh thia nghiÖn trong khung đổi chiều khi số đường sức theo sự hướng dẫn của g/v, nhận tõ ®ang t¨ng ,µ chuyÓn sang gi¶m xÐt vµ rót ra kÕt luËn cÇn thiÕt. 2. KÕt luËn : sgk. - GV quan sát hướng dẫn h/s tiến 3. Dßng ®iÖn xoay chiÒu. hµnh thÝ nghiÖm nÕu h/s gÆp khã -Dòng điện luân phiên đổi chiều gọi là kh¨n. dßng ®iÖn xoay chiÒu. Hoạt động 2: cách tạo ra dòng ®iÖn xoay chiÒu. - GV hướng dẫn h/s làm thí nghiệm H33.2 để rut ra câu C2. - HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm H33.2, quan sát hiện tượng và rút ra nhận. II. c¸ch t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu. 1. Cho nam châm quay trước cuộn dây dÉn kÝn. C2: Khi cùc N cña nam ch©m l¹i gÇn cuén d©y th× sè ®­êng søc tõ xuyªn qua 8 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> xÐt cho C2. - GV yªu cÇu h/s gi¶i thÝch vµ phải phân tích kĩ từng trường hợp khi nµo sè ®­êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn cña cuén d©y dÉn kÝn t¨ng, khi nµo gi¶m.. tiÕt diÖn S cña cuén d©y t¨ng - khi cùc N ra xa cuén d©y th× sè ®­êng søc tõ qua S gi¶m, khi nam ch©m quay liªn tôc th× sè ®­êng søc tõ xuyªn qua S lu©n phiªn t¨ng gi¶m vËy dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn trong cuén d©y lµ dßng ®iÖn xoay chiÒu. - GV yªu cÇu h/s ghiªn cøu c©u C3, nêu dự đoán cho trường hợp đó. - HS nêu dự đoán sau đó g/v làm thÝ nghiÖm kiÓm tra dù ®o¸n cña h/s vµ kÕt luËn C3.. 2. Cho cuén d©y dÉn quay trong tõ trường. C3: Khi cuén d©y quay tõ vÞ trÝ 1 sang vÞ trÝ 2 th× sè ®­êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y t¨ng. khi cuén d©y tõ vÞ trÝ 2 quay tiÕp th× sè ®­êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S lu©n phiªn t¨ng, gi¶m. vËy dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn trong cuén d©y lµ dßng ®iÖn xoay chiÒu 3. KÕt luËn: sgk.. Hoạt động 3: Vận dụng.. III. VËn dông:. - GV yªu cÇu h/s nghiªn cøu néi dung C4, suy nghÜ vµ tr¶ lêi C4. - HS vËn dông c¸c kiÕn thøc võa häc tr¶ lêi c¸c c©u hái trong phÇn vËn dông.. C4: Khi khung d©y quay nöa vßng trßn th× sè ®­êng søc tõ qua khung d©y t¨ng trªn nöa vßng trßn sau, sè ®­êng søc tõ giảm nên dòng điện đổi chiều, đèn thứ 2 s¸ng. - HS đọc và học thuộc phần ghi * Ghi nhí: sgk nhí trong SGK. 4. Cñng cè. - GVchốt lại kiến thức trọng tâm của bài và khắc sâu nội dung đó cho h/s . - §äc phÇn cã thÓ em ch­a biÕt. 5 .Hướng dẫn học ở nhà. - Häc thuéc phÇn ghi nhí . - Làm bài tập từ 33.1đến 33.5 trong SBT - ChuÈn bÞ tiÕt 38.. 9 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Ngµy so¹n:…………………. Ngµy gi¶ng:………………… TiÕt 38.. M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. I. Môc tiªu: - NhËn biÕt ®­îc hai bé phËn chÝnh cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu chØ ra ®­îc r«to vµ stato cña mçi lo¹i m¸y. - Trình bày được nguyên tắc hoạt động của máy phát điện xoay chiều. - Nªu ®­îc c¸ch lµm cho m¸y ph¸t ®iÖn cã thÓ ph¸t ®iÖn liªn tôc. II. ChuÈn bÞ: - H×nh vÏ 34.1; 34.2 phãng to. - M« h×nh m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. III. Hoạt động lên lớp : 1. ổn định : 2. KiÓm tra bµi cò : ThÕ nµo gäi lµ dßng xoay chiÒu ? Nªu c¸c c¸ch t¹o ra dßng xoay chiÒu ? 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Néi dung I. Cấu tạo và hoạt động của máy phát Hoạt động 1: Cấu tạo và hoạt ®iÖn xoay chiÒu. động của máy phát điện xoay 1.Quan s¸t chiÒu. C1: Hai bé phËn chÝnh lµ cuén d©y vµ - GV thông báo: ở các bài trước nam ch©m. chúng ta đã biết cách tạo ra dòng -Kh¸c nhau: ®iÖn xoay chiÒu. - GV treo h×nh 34.1; 34.2 phãng +M¸y ë h×nh 34.1 to R« to: cuén d©y yªu cÇu h/s quan s¸t h×nh vÏ kÕt Stato: nam ch©m hîp víi quan s¸t m« h×nh m¸y Cã thªm bé gãp ®iÖn gåm :vµnh khuyªn ph¸t ®iÖn tr¶ lêi c©u C1. vµ thanh quÐt. +M¸y h×nh 34.2 - GV hướng dẫn h/s trả lời câu C2. R« to: nam ch©m - HS hoạt động theo nhóm, phân Sta to: cuén d©y tÝch, suy nghÜ tr¶ lêi c¸c c©u hái. C2: Khi nam ch©m hoÆc cuén d©y quay th× sè ®­êng søc tõ qua tiÕt diÖn S cña -GV: Hai lo¹i m¸y ph¸t ®iÖn xoay cuén d©y lu«n phiªn t¨ng gi¶m chiÒu cã cÊu t¹o kh¸c nhau nh­ng nguyên tắc hoạt động có khác nhau kh«ng? 2.KÕt luËn : GV gäi h/s suy nghÜ vµ nªu kÕt sgk luËn. Hoạt động 2: : Máy phát điện xoay chiÒu trong kü thuËt. - GV yªu cÇu h/s tù nghiªn cøu phÇn II - HS đọc thông tin và nêu những đặc điểm kỹ thuật của máy phát. II.M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu trong kü thuËt. 1.đặc tính kỹ thuật. +cường độ dòng điện đến 2000A. +Hiệu điện thế xoay chiều đến 25000V. 10 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> ®iÖn xoay chiÒu trong kü thuËt nh­: +Cường độ dòng điện +HiÖu ®iÖn thÕ +TÇn sè +Kích thước +C¸ch lµm quay r« to cña m¸y ph¸t ®iÖn. - GV hướng dẫn h/s phân tich tìm hiÓu kü vÒ m¸y ph¸t ®iÖn.. +tÇn sè 50Hz. 2.C¸ch lµm quay m¸y ®iÖn. - C¸ch lµm quay m¸y ph¸t ®iÖn : dïng động cơ nổ, dùng tua bin nước , dùng c¸nh qu¹t giã .... Hoạt động 3: Vận dụng.. III. VËn dông. C3: đi na mô xe đạp và máy phát điện ở nhµ m¸y ®iÖn - Giống nhau: đều có nam châm và cuộn d©y dÉn khi mét trong hai bé phËn quay th× xuÊt hiÖn dßng ®iÖn xoay chiÒu Khác nhau : đinamô xe đạp có kích thước nhỏ hơn -> Công suất phát điện nhỏ hơn , hiệu điện thế, cường độ dòng ®iÖn ë ®Çu ra nhá h¬n. * Ghi nhí: SGK. - GV yªu cÇu h/s nghiªn cøu néi dung C3, suy nghÜ vµ tr¶ lêi C3. - HS vËn dông c¸c kiÕn thøc võa häc tr¶ lêi c¸c c©u hái trong phÇn vËn dông. - HS đọc và học thuộc phần ghi nhí trong SGK.. 4. Cñng cè. - GVchốt lại kiến thức trọng tâm của bài và khắc sâu nội dung đó cho h/s . - §äc phÇn cã thÓ em ch­a biÕt. 5 .Hướng dẫn học ở nhà. - Häc thuéc phÇn ghi nhí . - Làm bài tập từ 34.1đến 35.5 trong SBT - ChuÈn bÞ tiÕt 39.. 11 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Ngµy so¹n:…………………. Ngµy gi¶ng:………………… TiÕt 39. các tác dụng của dòng điện xoay chiều - đo cường độ và hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu I. Môc tiªu: - NhËn biÕt ®­îc c¸c t¸c dông nhiÖt, quang, tõ cña dßng ®iÖn xoay chiÒu. - Bố trí thí nghiệm chứng tỏ lực từ đôỉ chiếu khi dòng điện đổi chiều. - NhËn biÕt ®­îc kÝ hiÖu cña ampekÕ vµ v«n kÕ xoay chiÒu, sö dông ®­îc chóng để đo cường độ và hiệu điện thế hiệu dụng của dòng điện xoay chiều. II. ChuÈn bÞ: - Am pekÕ xoay chiÒu , c«ng t¾c, mét sè sîi d©y nèi. - V«n kÕ xoay chiÒu , nguån ®iÖn mét chiÒu 3V - 6V. - Bóng đèn 3V có đui , nguồn điện xoay chiều 3V - 6V. - Nam ch©m ®iÖn. - Nam ch©m vÜnh cöu. - Nguån ®iÖn mét chiÒu 3V- 6V. - Nguån ®iÖn xoay chiÒu 3V - 6V. III. Hoạt động lên lớp : 1. ổn định : 2. KiÓm tra bµi cò : Kh«ng 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Néi dung I. T¸c dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu. Hoạt động 1: : Tác dụng của dßng ®iÖn xoay chiÒu. C1: Bóng đèn nóng sáng: Tác dụng nhiệt - GV lµm thÝ nghiÖm biÓu diÔn bót thö ®iÖn s¸ng ( Khi c¾m vµo 1 trong nh­ h×nh 35.1.Yªu cÇu h/s quan 2 lç cña 2 lç æ lÊy ®iÖn ) t¸c dông quang, s¸t thÝ nghiÖm vµ nªu râ mçi thÝ ®inh hót s¾t t¸c dông tõ. nghiÖm dßng ®iÖn xoay chiÒu cã t¸c dông g× ? - HS quan s¸t gv lµm thÝ nghiÖm, nhËn xÐt kÕt qu¶ thÝ nghiÖm, th¶o luËn vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái cña g/v. - GV hướng dẫn h/s phân tích kết qu¶ thÝ nghiÖm vµ tr¶ lêi c©u hái. Hoạt động 2: Tác dụng từ của dßng ®iÖn xoay chiÒu. - GV hướng dẫn h/s bố trí thí nghiÖm nh­ h×nh 35.2 vµ 35.3 (SGK). - GV hướng dẫn kĩ h/s cách bố trí thÝ nghiÖm sao cho quan s¸t nhËn biết rõ, trao đổi nhóm trả lời câu C2. - HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo. II. T¸c dông tõ cña dßng ®iÖn xoay chiÒu. 1. ThÝ nghiÖm. C2: Trường hợp sử dụng dòng điện không đổi nếu lúc đầu cực N của thanh nam châm bị hút thì khi đổi chiều dòng điện nó sẽ đẩy và ngược lại Khi dßng ®iÖn xoay chiÒu ch¹y qua èng 12 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> nhãm , quan s¸t kÕt qu¶ vµ rót ra kÕt luËn cÇn thiÕt. - GV: T¸c dông tõ cña dßng ®iÖn xoay chiÒu cã ®iÓm g× kh¸c so víi dßng ®iÖn 1 chiÒu? - HS th¶o luËn, suy nghÜ tr¶ lêi c©u hái cña g/v.. d©y th× cùc N cña thanh nam ch©m lÇn lượt bi hút, đẩy , nguyên nhân là do dòng điện luân phiên đổi chiều. Hoạt động 3: Đo cường độ dòng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ cña m¹ch ®iÖn xoay chiÒu: - GV m¾c v«n kÕ hoÆc am pekÕ vµo m¹ch ®iÖn xoay chiÒu yªu cÇu h/s quan s¸t vµ so s¸nh víi dù ®o¸n. - HS quan s¸t vµ so s¸nh víi kÕt qu¶ dù ®o¸n. - GV: Cường độ dòng điện và hiệu ®iÖn thÕ cña dßng ®iÖn xoay chiÒu luôn biến đổi, vậy các dụng cụ đó cho ta biÕt gi¸ trÞ nµo? - HS suy nghÜ tr¶ lêi c©u hái cña g/v. GV sửa và chốt lại ý đúng. - GV: Th«ng b¸o vÒ ý nghÜa cña cường độ dòng điện và hiệu điện thÕ hiÖu dông nh­ sgk.. II. Đo cường độ dòng điện và hiệu điện thÕ cña m¹ch ®iÖn xoay chiÒu.. Hoạt động 4. Vận dụng. - GV yªu cÇu h/s nghiªn cøu néi dung C3, C4 suy nghÜ vµ tr¶ lêi C3, C4. - HS vËn dông c¸c kiÕn thøc võa häc tr¶ lêi c¸c c©u hái trong phÇn vËn dông. - HS đọc và học thuộc phần ghi nhí trong SGK.. 2. KÕt luËn: SGK. 1. Quan s¸t gi¸o viªn lµm TN.. 2. KÕt luËn: Đo hiệu điện thế và cường độ dòng điện xoay chiÒu b»ng v«n kÕ vµ am pekÕ cã kÝ hiÖu lµ AC ( hay ~) - Kết quả đo thay đổi khi ta đổi chỗ 2 chèt cña phÝch c¾m vµo æ lÊy ®iÖn.. III. VËn dông. C3: S¸ng nh­ nhau, v× hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dụng của dòng điện xoay chiều tương ®­¬ng víi hiÖu ®iÖn thÕ cña dßng ®iÖn mét chiÒu cã cïng gi¸ trÞ. C4: Cã v× dßng ®iÖn xoay chiÒu ch¹y vµo cuén d©y cña nam ch©m vµ t¹o ra 1 tõ trường biến đổi, các đường sức từ của từ trường trên xuyên qua tiết diện S của cuộn dây B biến đổi. Do đó trong cuộn d©y B xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. * Ghi nhí: SGK. 4. Cñng cè. - GVchốt lại kiến thức trọng tâm của bài và khắc sâu nội dung đó cho h/s . - §äc phÇn cã thÓ em ch­a biÕt. 5 .Hướng dẫn học ở nhà. - Häc thuéc phÇn ghi nhí . - Làm bài tập từ 35.1đến 35.5 trong SBT - ChuÈn bÞ tiÕt 40. 13 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Ngµy so¹n:…………………. Ngµy gi¶ng:………………… TiÕt 40. TruyÒn t¶I ®iÖn n¨ng ®I xa I. Môc tiªu: - Lập được công thức tính năng lượng hao phí do toả nhiệt trên đường dây tải ®iÖn. - Nªu ®­îc hai c¸ch lµm gi¶m hao phÝ ®iÖn n¨ng trªn ®­êng d©y t¶i ®iÖn vµ lÝ do v× sao chän c¸ch t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu ®­êng d©y. II. ChuÈn bÞ: - HS: ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ c«ng suÊt cña dßng ®iÖn vµ c«ng suÊt to¶ nhiÖt cña dßng ®iÖn. - GV: b¶ng phô ghi néi dung ghi nhí. III. Hoạt động lên lớp : 1. ổn định : 2. KiÓm tra bµi cò : * Dòng điện gây ra các tác dụng nào ? Lấy ví dụ cho các tác dụng đó ?. * ViÕt c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt cña dßng ®iÖn ?. 3. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Néi dung I. Sù hao phÝ ®iÖn n¨ng trªn ®­êng d©y Hoạt động 1: Sự hao phí điện truyÒn t¶i ®iÖn. n¨ng trªn ®­êng d©y truyÒn t¶i ®iÖn. - GV yêu cầu h/s đọc mục I trong 1. TÝnh ®iÖn n¨ng hao phÝ trªn ®­êng d©y SGK t×m hiÓu vÒ sù hao phÝ ®iÖn dÉn t¶i ®iÖn. n¨ng trªn ®­êng d©y truyÒn t¶i. + C«ng suÊt cña dßng ®iÖn: P = UI  I = P/U (1) - HS đọc mục I trong sgk, trao + C«ng suÊt to¶ nhiÖt (hao phÝ) đổi nhóm tìm công thức liên hệ gi÷a c«ng suÊt hao phÝ vµ P, U, R. Php =I2 R (2) - GV gọi đại diện nhóm lên trình Tõ (1) vµ (2)  c«ng suÊt hao phÝ do to¶ bày lập luận để tìm công thức tính nhiÖt: Php, R.P 2 P hp = (3) - GV hướng dẫn h/s thảo luận U chung cả lớp đi đến công thức tÝnh: Php = RP2/U2 Hoạt động 2: Cách làm giảm hao phÝ. - GV yêu cầu h/s hoạt động nhóm câu C1, đại diện các nhóm trình bày trước lớp kết quả làm việc của nhãm m×nh. - HS hoạt động theo nhóm, suy nghÜ vµ tr¶ lêi C1. - GV: muèn t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ U ë 2 ®Çu ®­êng d©y t¶i th× ph¶i gi¶i quyết vấn đề gì?. 2. C¸ch lµm gi¶m hao phÝ. C1: Cã 2 c¸ch lµm gi¶m hao phÝ trªn ®­êng d©y truyÒn t¶i lµ c¸ch lµm gi¶m R hoÆc t¨ng U. l s. C2: Biết R =  . chất làm dây đã chọn trước và chiều dài đường dây không đổi, vËy t¨ng S tøc lµ dïng d©y dÉn cã tiÕt diện lớn đặt tiên, nặng, dễ gẫy phải có hệ thống cột điện lớn, tổn phí để tăng tiết 14 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> - HS suy nghÜ vµ ®­a ra c¸c phương án giải quyết. - GV hướng dẫn các nhóm để các nhóm có được phương án đúng nhÊt. Hoạt động 3. Vận dụng. - GV yªu cÇu h/s nghiªn cøu néi dung C4, C5 suy nghÜ vµ tr¶ lêi C4, C5. - HS vËn dông c¸c kiÕn thøc võa häc tr¶ lêi c¸c c©u hái trong phÇn vËn dông. - HS đọc và học thuộc phần ghi nhí trong SGK.. diÖn S cña d©y dÉn cßn lín h¬n gi¸ trÞ ®iÖn n¨ng bÞ hao phÝ C3: t¨ng U, c«ng suÊt hao phÝ sÏ gi¶m rÊt nhiÒu (tØ lÖ nghÞch víi U2) ph¶i chÕ t¹o m¸y t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ. * KÕt luËn : sgk II. VËn dông. C4: HiÖu ®iÖn thÕ t¨ng 5 lÇn, vËy c«ng suÊt hao phÝ gi¶m 52 = 25 lÇn. C5: Bắt buộc phải dùng máy biến thế để gi¶m c«ng suÊt hao phÝ, tiÕt kiÖm, bít khã kh¨n v× d©y dÉn qu¸ to, nÆng. * Ghi nhí: SGK. 4. Cñng cè. - GVchốt lại kiến thức trọng tâm của bài và khắc sâu nội dung đó cho h/s . - §äc phÇn cã thÓ em ch­a biÕt. 5 .Hướng dẫn học ở nhà. - Häc thuéc phÇn ghi nhí . - Làm bài tập từ 36.1đến 36.4 trong SBT. - ChuÈn bÞ tiÕt 41.. 15 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span>