Giáo án môn Ngữ văn khối 8 tiết 91: Câu phủ định

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Nso¹n: Nd¹y: Ktra: TiÕt 91 : Câu phủ định A. Mục tiêu cần đạt: Gióp HS : - Hiểu rõ đặc điểm hình thức của câu phủ định - Nắm vững chức năng của câu phủ định;rèn kỹ năng nhận biết và sử dụng câu phủ định trong nói, viết. - Biết sử dụng câu phủ định phù hợp với tình huống giao tiếp B. ChuÈn bÞ: GV: So¹n gi¸o ¸n+ tµi liÖu HS: ChuÈn bÞ bµi C. Tiến trình các hoạt động: 1.ổn định lớp: Sĩ số 8A 2. KiÓm tra : - Nêu đặc điểm hình thức và chức năng của câu trần thuật? + Không có đặc điểm hình thức của các kiểu câu nghi vấn, cầu khiến, cảm th¸n + Thường dùng để kể, thông báo nhận định, miêu tả… + Ngoài chức năng chính trên đây, câu trần thuật còn dùng để yêu cầu , đề nghÞ hay bäc lé t×nh c¶m, c¶m xóc,… - Đặt câu trần thuật dùng để cảm ơn? + Ch¸u xin c¶m ¬n chó. + M×nh xin c¶m ¬n cËu. 3. Bµi míi : NÕu xÐt vÒ có ph¸p th× ta cã thÓ ph©n lo¹i c©u theo cÊu t¹o ( c©u đơn, câu phức), phân loại theo mục đích nói mà các em vừa học đó là câu trÇn thuËt, nghi vÊn, cÇu khiÕn, c¶m th¸n . Ngoài ra, cßn ph©n lo¹i theo c¸c cách khác đó là câu khẳng định và câu phủ định. ở tiết trước, các em đã được tìm hiểu câu khẳng định ở dạng câu trần thuật. Đối lập với câu trần thuật khẳng định là câu phủ định. Thế nào là câu phủ định? Chúng ta đi vào tìm hiÓu ë bài häc h«m nay.. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1 :. Lop8.net. Nội dung cần đạt I. §Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - HS quan sát, đọccác VD ? Các câu b, c, d có đặc điểm hình thức gì khác so víi c©u a. HS: C©u b, c, d cã c¸c tõ : kh«ng, ch­a, ch¼ng ? Những từ đó gọi là những từ gì. HS: Là những từ phủ định ?Vậy câu chứa từ ngữ phủ định gọi là câu gì. HS: Câu chứa từ ngữ phủ định được gọi là câu phủ định. ? Chøc n¨ng cña c¸c c©u b, c, d cã g× kh¸c víi c©u a. HS: Nếu câu a dùng để khẳng định việc Nam đi Huế là có diễn ra thì câu b,c,d dùng để phủ địnhviệc đó tức là việc Nam đi Huế không diễn ra. ? Hãy xác định chức năng của các câu sau 1-Nam kh«ng cã xe. 2-Nam kh«ng ph¶i em t«i. 3-Nam làm việc đó không sai. HS: 1- Th«ng b¸o kh«ng cã sù vËt 2.Th«ng b¸o kh«ng cã quan hÖ 1. Th«ng b¸o kh«ng cã tÝnh chÊt ? Từ các ví dụ trên, em nhận thấy câu phủ định có chøc n¨ng g×. HS: Th«ng b¸o, x¸c nhËn kh«ng cã sù vËt, sù viÖc, tính chất,quan hệ nào đó. GV: Khi câu phủ định dùng để thông báo, xác nhận không có sự vật, sự việc, tính chất,quan hệ nào đó thì đấy là câu phủ định miêu tả. HS đọc ví dụ 2 ? Xác định câu có từ ngữ phủ định. Chỉ ra từ phủ định. HS:+ Không phải, nó chần chẫn như đòn càn. + §©u cã! Nã bÌ bÌ nh­ c¸i qu¹t thãc. ? MÊy «ng thÇy bãi xem voi dïng nh÷ng c©u cã tõ ngữ phủ định để làm gì. HS: Trực tiếp bác bỏ nhận định, bác bỏ ý kiến của người đối thoại ? Qua ví dụ em thấy ở đây câu phủ định có chức n¨ng g×. ? Như vậy đặc điểm hình thức và chức năng của câu phủ định là gì.. Lop8.net. n¨ng 1.VD 2. NhËn xÐt * VD1 (SGK) - H×nh thøc : cã c¸c tõ : kh«ng, ch­a, ch¼ng. - Chøc n¨ng : Th«ng b¸o, x¸c nhËn kh«ng cã sù vËt, sù viÖc, tính chất,quan hệ nào đó (câu phủ định miêu tả). *. VD 2 - Hình thức: có các từ phủ định: kh«ng ph¶i, ®©u cã. - Chøc n¨ng : ph¶n b¸c mét ý kiến, nhận định của người đối thoại  phủ định bác bỏ..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> HS:Hình thức : có các từ phủ định: không, ch­a,ch¼ng,kh«ng ph¶i,ch¼ng ph¶i.. Chøc n¨ng;Th«ng b¸o, x¸c nhËn kh«ng cã…. GV: §ã chÝnh lµ néi dung phÇn ghi nhí - HS đọc ghi nhớ (SGK) Bài tập nhanh:I.Hãy xác định từ ngữ phủ định , chức năng phủ định và kiểu câu ở các ví dụ sau (1)B©y giê th× t«i hiÓu t¹i sao L·o kh«ng muèn b¸n con chã vµng cña l·o. (Nam Cao- L·o H¹c) (2) Nay chúng ta đừng làm gì nữa, thử xem lão MiÖng cã sèng ®­îc kh«ng. ( Ch©n, Tay, Tai,M¾t, MiÖng) (3)Phải đâu các vua thời tam đại theo ý riêng mình mµ tù tiÖn chuyÓn dêi? ( Lý Công Uẩn- Chiếu dời đô) (4)Than ôi!Sức người khó lòng địch nổi với sức trời! Thế đê không sao cự lại với thế nước!... (Ph¹m Duy Tèn – Sèng chÕt mÆc bay) HS: C©u Từ phủ định Chức năng Kiểu câu 1 Kh«ng X¸c nhËn TrÇn thuËt th«ng b¸o 2 đừng B¸c bá CÇu khiÕn 3 Ph¶i ®©u B¸c bá Nghi vÊn 4 Khã lßng X¸c nhËn C¶m th¸n Kh«ng sao GVlưu ý1: Như vậy câu phủ định là phương tiện ngôn ngữ để thể hiện hành động phủ định. Không chØ ®­îc sö dông trong c©u trÇn thuËt nh­ bµi chóng ta võa t×m hiÓu mµ nã cã thÓ dïng ë c¸c lo¹i c©u kh¸c:Nghi v¸n, cÇu khiÕn, c¶m th¸n. II.Hãy cho biết câu sau là câu phủ định miêu tả hay b¸c bá. B¹n Êy kh«ng giái to¸n. HS tr¶ lêi GVđặt VD(1) A: Thu có giỏi toán không? B: B¹n Êy kh«ng giái to¸n. -> Phủ định miêu tả (2) A: Thu rÊt giái to¸n.. Lop8.net.  . Ghi nhí (SGK).

<span class='text_page_counter'>(4)</span> B: B¹n Êy kh«ng giái to¸n -> Phủ định bác bỏ GVlưu ý2: Để phân biệt chức năng câu phủ định, ta cÇn ph¶i c¨n cø vµo t×nh huèng giao tiÕp.. II. LuyÖn tËp Bài 1 : Xác định câu phủ định b¸c bá. Hoạt động 2 Bµi 1 Trong các câu sau đây, Câu nào là câu phủ định - Cụ cứ tưởng…gì đâu!  «ng gi¸o ph¶n b¸c l¹i suy b¸c bá? V× sao? nghÜ cña l·o H¹c. -Kh«ng, chóng con…®©u  cái Tí muốn làm thay đổi (ph¶n b¸c) ®iÒu mµ nã cho lµ mẹ nó đang nghĩ : mấy đứa em đang đói quá. Bµi 2 : Bµi 2 - Cả ba câu đều là câu phủ định Cho biết các câu sau có ý nghĩa phủ định không? vì đều có những từ phủ định V× sao? (điểm đặc biệt là có 1 từ phủ Đặt câu không có từ ngữ phủ định mà có ý nghĩa định kết hợp với 1từ phủ định  tương đương ý nghĩa của câu phủ định là khẳng định). - Đặt câu không có từ phủ định mà có ý nghĩa tương đương 1-C©u chuyÖn cã lÏ chØ lµ mét c©u chuyÖn hoang ®­êng, song cã ý nghÜa. - Th¶o luËn chia líp lµm nhãm 4 2- Tháng tám, hồng ngọc đỏ, hång h¹c vµng, ai còng tõng ¨n trong tÕt trung thu, ¨n nã nh­ Ènc mïa thu vµo lßng vµo d¹. 3- Tõng qua thoq× th¬Êu ë Hµ - HS độc lập suy nghĩ và trình bày néi, ai còng cã mét lÇn…. Bµi 3 : - NÕu thay “ kh«ng ” b»ng “ ch­a ” : Cho¾t ch­a dËy ®­îc, n»m thoi thãp  thay nh­ thÕ th× ý nghÜa c©u thay đổi. Chưa ý phủ định đến thời điểm. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> đó nó không có nhưng sau đó có thể xảy ra còn không ý phủ định điều đó nhất định không thể xảy ra Bµi 4: Kh«ng ph¶i lµ c©u phñ Bài 4:Xác định câu phủ định. Chúng dùng để làm định nhưng dùng để biểu thị ý phủ định gì. Đặt câu có nghĩa tương đương a. Không đẹp tý nào! b. Không thể có chuyện đó ®­îc! c. Bµi th¬ nµy ch¼ng hay tý nµo! d. Tôi đâu có sung sướng gì! Bµi 6 : ViÕt ®o¹n (HS tù viÕt) GV hướng dẫn bài 5,6 4. Cñng cè: GV kh¸i qu¸t néi dung bµi häc 5. DÆn dß: Häc thuéc ghi nhí, lµm bµi tËp. ChuÈn bÞ bµi : C©u héi tho¹i 6. Rót kinh nghiÖm ....................................................................................... ....................................................................................... ....................................................................................... ......................................................................................... Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>