Giáo án Vật lý 9 - Tiết 65, 66

<span class='text_page_counter'>(1)</span>chương IV:. sự bảo toàn và chuyển hoá năng lượng TuÇn 33 TiÕt 65 NS: 24/04/07 I.. II.. III.. năng lượng và sự chuyển hoá năng lượng. môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - NhËn biÕt ®­îc c¬ n¨ng vµ nhiÖt n¨ng dùa trªn nh÷ng dÊu hiÖu quan s¸t trùc tiÕp ®­îc. - Nhận biệt được quang năng, hoá năng, điện năng nhờ chúng đã chuyÓn ho¸ sang thµnh c¬ n¨ng hay nhiÖt n¨ng. - NhËn biÕt ®­îc kh¶ n¨ng chuyÓn ho¸ qua l¹i gi÷a c¸c d¹ng n¨ng lượng, mọi sự biến đổi trong tự nhiên đều kèm theo sự biến đổi năng lượng từ dạng này sang dạng khác. 2. KÜ n¨ng - Nhận biết được các dạng năng lượng trực tiếp hay gián tiếp. 3. Thái độ - Nghiªm tóc, thËn träng chuÈn bÞ: - Chuẩn bị thí nghiệm chứng minh: Máy sấy tóc, nguồn điện, đèn Đinamô xe đạp Tổ chức hoạt động dạy học Hoạt động 1: Tạo tình huống học tập. GV: Yêu cầu HS đọc tài liệu để trả lời câu hỏi: Em nhận biết năng lượng như thế nào? GV: Nêu ra những kiến thức chưa đầy đủ của học sinh hoặc những dạng năng lượng mµ kh«ng nh×n thÊy trùc tiÕp th× ph¶i nhËn biÕt nh­ thÕ nµo?. Lop7.net. - Năng lượng quan trọng đối với con người là .... - HS có thể trả lười theo cấch hiểu biÕt cña m×nh..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Hoạt động 2: Ôn tập về sự nhận biết cơ năng và nhiệt năng Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1 Vµ gi¶i thÝch. GV chuÈn l¹i kiÕn thøc vµcho HS ghi l¹i vµo vë.. Yªu cÇu HS lµm C2: HS trung b×nh tr¶ lêi. NÕu HS kiÕn thøc yÕu kh«ng tr¶ lêi ®­îc GV gîi ý nhiÖt n¨ng cã quan hÖ víi yÕu tè nµo? HS rót ra kÕt luËn: NhËn biÕt c¬ n¨ng, nhiÖt n¨ng nh­ thÕ nµo?. C1: Tảng đá nằm trên mặt đất không có năng lượng vì không có khả năng sinh công. Tảng đá được năng lên mặt đất có W ở d¹ng thÕ n¨ng hÊp dÉn Chiếc thuyền chạy trên mặt nước có năng lượng ở dạng động năng. C2: Biểu hiện nhiệt năng trong trường hợp: “lµm cho vËt nãng lªn”. KÕt luËn 1: Ta nhËn biÕt ®­îc vËt cã c¬ n¨ng khi nã thùc hiÖnc«ng, cã nhiÖt n¨ng khi nã lµm nãng vËt kh¸c. hoạt động 3: Tìm hiểu các dạng năng lượng và sự chuyển hoá giữa chúng. Yªu cÇu HS tù nghiªn cøuvµ ®iÒn vµo chç trèng ra nh¸p. GV gäi 5 HS tr×nh bÇy 5 thiÕt bÞ. Yªu cÇu HS nhËn xÐt ý kiÕn cña tõng b¹n. GV chuÈn l¹i kiÕn thøc cho HS ghi vë C3: ThiÕt bÞ A (1): C¬ n¨ng chuyÓn thµnh ®iÒn n¨ng (2): §iÖn n¨ng chuyÓn ho¸ nhiÖt n¨ng ThiÕt bÞ B (1): §iÖn n¨ng chuyÓn thµnh c¬ n¨ng (2) Động năng chuyển thành động năng ThiÕt bÞ C (1): NhiÖt n¨ng chuyÓn thµnh nhiÖt n¨ng (2) NhiÖt n¨ng chuyÓn thµnh c¬ n¨ng ThiÕt bÞ D (1): Ho¸ n¨ng chuyÓn thµnh ®iÖn n¨ng. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> (2) §iÖn n¨ng chuyÓn thµnh nhiÖt n¨ng ThiÕt bÞ E (1): Quang n¨ng chuyÓn thµnh nhiÖt n¨ng. - Yªu cÇu HS lµm C4: HS nhËn xÐt. GV chuẩn hoá kiến thức sau đó HS ghi vë. HS rót ra kÕt luËn: NhËn biÕt ho¸ n¨ng, quang n¨ng, ®iÖn n¨ng khi nµo?. - NhËn biÕt ®­îc ho¸ n¨ng trong thiÕt bÞ D: Ho¸ n¨ng chuyÓn thµnh ®iÖn n¨ng - NhËn biÕt quang n¨ng trong thiÕt bÞ E - §iÖn n¨ng trong thiÕt bÞ B KÕt luËn 2: Muèn nhËn biÕt ®­îc ho¸ n¨ng, quang n¨ng, ®iÖn n¨ng khi c¸c d¹ng năng lượng đó chuyển hoá thành các dạng năng lượng khác.. Hoạt động 4: Vận dụng – củng cố 1. VËn dông Yªu cÇu HS gi¶i c©u C5:. 2. Cñng cè: - NhËn biÕt ®­îc vËt cã c¬ n¨ng khi nµo? - Trong các quá trình biến đổi vật lí có kèm theo sự biến đổi năng lượng kh«ng? 3. Hướng dẫn về nhà: - HS làm lại các câu C1 đến C5 - Lµm bµi tËp SBT. Lop7.net. Tãm t¾t: V = 2l  m = 2kg t1 = 200C t2 = 800C c = 4200J/kg.K §iÖn n¨ng chuyÓn thµnh nhiÖt n¨ng? Gi¶i: §iÖn n¨ng = nhiÖt n¨ng Q Q = mc(t2 – t1) = 4200.2.60 = 504.000J. HS ph¸t biÓu vµ ghi phÇn ghi nhí vµo vë.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> TuÇn 33 TiÕt 66 NS: 24/04/07. định luật bảo toàn năng lượng. I.. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Qua thí nghiệm, nhận biết được trong các thiết bị làm biến đổi năng lượng, phần năng lượng thu được cuối cùng bao giờ cũng nhỏ hơn phần năng lượng cung cấp. Cho thiết bị lúc ban đầu, năng lượng không tự sinh ra. - Phát hiện được năng lượng giảm đi bằng phần năng lượng xuất hiện. - Phát biểu được định luật bảo toàn năng lượng và vận dụng để giải thích hoặc dự đoán sự biến đổi năng lượng. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng khái quát hoá về sự biến đổi năng lượng để thấy được sự bảo toàn W. - Rèn được kĩ năng phân tích hiện tượng. 3. Thái độ - Nghiªm tóc – hîp t¸c II. chuÈn bÞ - ThÝ nghiÖm 60.1 c¶ nhãm. - Thí nghiệm 60.2: Máy phát điện và động cơ điện III.. tổ chức hoạt động dạy và học Hoạt động 1: Kiểm tra – tạo tình huống học tập 1. Kiểm tra: HS1. Khi nào vật có năng lượng? Có những dạng năng lượng nµo? NhËn biÕt : Ho¸ n¨ng, quang n¨ng, ®iÖn n¨ng b»ng c¸ch nµo? LÊy vÝ dô? HS2: Ch÷a bµi 59.1 vµ 59.3 HS 3: Ch÷a bµi 59.2 vµ 59.4 2. T¹o t×nh huèng häc tËp Năng lượng luôn luoon được chuyển hoá. Con người đã có kinh nghiệm biến đổi năng lượng sẵn có trong tự nhiên để phục vụ lợi ích của con người. Trong quá trình biến đổi năng lượng đó có sự bảo toàn không?. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Hoạt động 2: Tìm hiểu sự chuyển hoá năng lượng trong các hiện tượng cơ nhiÖt, ®iÖn Yªu cÇu HS bè trÝ thÝ nghiÖm 60.1 I. sự chuyển hoá năng lượng trong các Khó khăn nhất là đánh dấu điểm B là là hiện tượng cơ, nhiệt, điện. điểm có độ cao h2 cao nhất. Vì vậy GV 1. Biến đổi thế năng thành động năng và hướng dẫn HS đặt phấn sẵn gần đó trước ngược lại. Hao hụt cơ năng råi míi th¶ bi. a. ThÝ nghiÖm HS tr¶ lêi C1 – Gv gäi 1 HS trung HS bè trÝ thÝ nghiÖm vµ lµm thÝ nghiÖm b×nh tr¶ lêi Nếu HS không trả lời được, yêu cầu HS C1: WtA Ư WdC Ư WtB và ngược lại nhắc lại động năng, thế năng phụ thuộc vµo yÕu tè nµo? §Ó tr¶ lêi C2 ph¶i cã yÕu tè nµo? Thùc C2: §o h = ... h = ... 1 2 hiÖn nh­ thÕ nµo?  nhËn xÐt WtB WtA Yªu cÇu HS ph¶i ph©n tÝch ®uîc vA = vB = 0  W®B = W®A = 0 §o h2 h1 C3: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C3 Wt cã bÞ hao Wtbi hao hôt hụt không? Phần W hh đã chuyển hoá như  Wtbi chuyÓn ho¸ thµnh nhiÖt n¨ng thÕ nµo? Wt hao hôt cña vËt chøng tá W vËt kh«ng W hao hôt cña bi chøng tá W bi cã tù tù sinh ra. sinh ra kh«ng? W cã Ých < W ban ®Çu GV yêu cầu HS đọc thông báo và trình W = Wkh¸c + Whh bày sự hiểu biết của thông báo. Sau đó GV chuÈn l¹i kiÕn thøc. Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn: Có bao giờ hòn bi chuyển động để hB > hA. NÕu cã lµ do nguyªn nh©n nµo? LÊy vÝ dô chøng minh. HS tr¶ lêi, GV chuÈn ho¸ ®­îc lÝ thuyÕt Quan sát 1 thí nghiệm về sự biến đổi cơ năng thành điện năng và ngược lại. Hao hôt c¬ n¨ng? GV giíi thiÖu qua c¬ cÊu vµ tiÕn hµnh thÝ nghiệm để HS quan sát một vài lần rồi rút ra nhận xét về hoạt động. (HS hoàn thành C4; C5). Lop7.net. b. KÕt luËn 1: C¬ n¨ng hao phÝ do chuyÓn ho¸ thµnh nhiÖt n¨ng. Có, khi ta đẩy thêm hoặc vật nào đó đã truyền cho nó năng lượng. HS lµm C4; C5 HS nhËn xÐt – Ghi vë KÕt luËn 2: SGK.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Hoạt động 3: Định luật bảo toàn năng lượng - Năng lượng có giữ nguyên dạng không? II. Định luật bảo toàn năng lượng - Nếu giữ nguyên dạng thì có thể điến đổi Định luật phát biểu (SGK) tù nhiªn kh«ng? - Trong quá trình biến đổi tự nhiên thì năng lượng chuyển hoá có sự mất mát không? Nguyên nhân mất mát đó Từ đó Hs rút ra định luật bảo toàn năng lượng. Hoạt động 4: Vận dụng – củng cố hướng dẫn về nhà Yªu cÇu HS tr¶ lêi: III. VËn dông HS tr¶ lêi C6 Máy móc (động cơ) có bao giờ có W kh«ng ? Vµ cã råi th× cã m·i kh«ng ? Muốn hoạt động thì phải có điều kiện gì? HS nhận thức được không có động cơ vĩnh cöu 2. Cñng cè - Hs tãm t¾t l¹i kiÕn thøc thu thËp - GV tãm t¾t: 3. Môc “Cã thÓ em ch­a biÕt” Hướng dẫn về nhà - Lµm bµi tËp SGK - ¤n l¹i bµi m¸y ph¸t ®iÖn. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>