Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 79: Đặc điểm của văn bản nghị luận (Tiết 1)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trần Thúy Hoàn - Trường THCS Thanh An. Giáo án văn 7. Ngµy so¹n: /1/2009 Ngµy d¹y: /1/2009 Lớp : 7A - B TiÕt 79:. §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n nghÞ luËn. .. I Mục tiêu cần đạt. Học sinh cần đạt :. 1 KiÕn thøc: - NhËn biÕt râ c¸c yÕu tè c¬ b¶n cña bµi v¨n nghÞ luËn vµ mèi quan hÖ cña chóng víi nhau. 2. Kỹ năng. Biết vận dụng và nhận biết được các đặc diểm văn nghị luận. 3.Thái độ. Yờu thớch văn bản nghị luận. II. ChuÈn bÞ:. GV : Nghiªn cøu so¹n bµi, b¶ng phô HS : ChuÈn bÞ bµi.. III. Tiến trình tổ chức các hoạt động. Hoạt động 1. Kiểm tra bài cũ: ? ThÕ nµo lµ v¨n b¶n nghÞ luËn? Nêu các dạng văn bản nghị luận thường gặp? Hoạt động 2. Giới thiệu bài. Như chúng ta đã biết văn nghị luận nhằm xác định cho người đọc, người nghe một tư tưởng, quan điểm nào đó. để có sức thuyết phục người viết phải có quan điểm rõ ràng, có lí lẽ dÉn chøng thuyÕt phôc. VËy luËn ®iÓm, luËn cø vµ lËp luËn ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo trong bµi v¨n nghÞ luËn vµ vai trß cña chóng ra sao? TiÕt häc h«m nay, chóng ta cïng ®i t×m hiÓu. Hoạt động 3. Bài mới. Hoạt động của GV. H§ cña HS. - Gọi học sinh đọc lại bài: "Chống nạn thÊt häc " HS đọc - GV gi¶i thÝch: v¨n b¶n ''Chèng n¹n thÊt häc'' cña t¸c gi¶ Hå chÝ Minh ra đời khi đất nước ta vừa giành được độc lập. Trước tình hình giặc đói và giặc dèt ®ang hoµnh hµnh. 95% d©n sè nước ta mù chữ. Văn bản được trích trong'' Hå ChÝ Minh toµn tËp, tËp 4NXB chÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi n¨m 2000'' HS tr¶ lêi ? Tìm luận điểm chÝnh của bài? ? C¨n cø vµo ®©u mµ em biÕt ®­îc ®iÒu đó? - Căn cứ vào nhan đề văn bản và nội dung v¨n bản. Nội dung cần đạt I. LuËn ®iÓm, luËn cø vµ lËp luËn. 1. Luận điểm: * Bài tập :. - Vấn đề chính: chống nạn thất häc.. 1. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trần Thúy Hoàn - Trường THCS Thanh An. ? Luận điểm được nêu ra dưới dạng nào ? ? Tìm các câu văn mang luận điểm - Ph¸t hiÖn. chính của bài ? ?Gv đây là những câu văn mang luận điểm chớnh của bài, vấn đề chống nạn thÊt häc cßn ®­îc thÓ hiÖn ë nh÷ng c©u - Ph¸t hiÖn. nµo trong bµi v¨n?. - GV những câu văn mang luận điểm chung được coi là luận điểm chính, còn những nhiệm vụ cụ thể là luận điểm phụ trong bài văn nghị luận Nghe ? Trong bài văn nghị luận, luận điểm có vai trò gì ? Trả lời ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nội dung, h×nh thøc các c©u v¨n mang luận điểm của bài nghị luận? NhËn xÐt - GV: qua bài tập trên em hãy cho biết: ? Theo em luËn ®iÓm lµ g× ? Luận điểm có đặc điểm gì ? - Gv : §ã lµ ý 2 phÇn ghi nhí SGK. - Hs đọc ghi nhớ - GV : Đây là đặc điểm thứ 1 trong bài văn nghị luận. Vậy đặc điểm thứ 2 là gì?→ 2. Giáo án văn 7. ( Câu khẳng định - khẩu hiệu ) - Một trong những ... dân trí - Mọi người......quốc ngữ → Luận điểm chính - Những người biết chữ hãy dạy cho những người chưa biết chữ - Những người chưa biết chữ hãy häc cho biÕt ®i - Phô n÷ l¹i cµng ph¶i häc…. -> Luận điểm phụ - Thống nhất các đoạn văn thành 1 khối - §ã lµ nh÷ng quan ®iÓm đúng đắn, chân thật, đáp ứng được nhu cầu thực tế * Ghi nhớ chấm 2 (sgk). 2. Luận cứ : HS chú ý bài * bài tập: ? Bài văn nghị luận này có mấy luận văn sgk. cứ? - GV có 2 luận cứ : + Chính sách ngu dân + Nâng cao dân trí HS chú ý đ.văn " từ đầu → sao được " sgk.7 ? Tìm những lí lẽ và dẫn chứng mà người viết đưa ra trong đoạn văn? Hs phát hiện 2. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trần Thúy Hoàn - Trường THCS Thanh An. Giáo án văn 7. - câu 1 : lí lẽ - câu 2, 3 : dẫn chứng. ? Nhận xét gì về các lí lẽ và dẫn chứng tr¶ lêi. - Chân thực, đúng đắn, tiêu biểu được đưa ra ở đây? - GV: Đó là các lí lẽ và dẫn chứng được đưa ra trong luận cứ thứ nhất còn các lí lẽ và dẫn chứng được đưa ra HS chú ý trong luận cứ thứ hai là gì? đ.văn còn lại ? Tìm lí lẽ và dẫn chứng trong đ. văn? HS thảo luận nhóm (3') - GV : + Nâng cao dân trí ...mọi người dân phải biết đọc, viết...(lí lẽ) + Người biết chữ...(lí lẽ) → góp sức (d. chứng) + Người chưa biết ....(lí lẽ) → vợ chưa biết thì chồng bảo...( d. chứng) + Phụ nữ lại càng phải học (lí lẽ) → kịp nam...bầu cử, ứng cử... ( d. chứng) - GV : Những lí lẽ và dẫn chứng được đưa ra trong bài văn nghị luận như trên được coi là luận cứ vì trong bài nghị luận người ta thường triển khai luận cứ bằng các lí lẽ và dẫn chứng Nghe ? Em hiểu luận cứ là gì?Luận cứ cần có yêu cầu ntn? Trả lời * Ghi nhí chấm 3 ( SGK) - HS đọc ghi nhớ - GV Cã ®­îc luËn ®iÓm, luËn cø chÝnh x¸c tiªu biÓu cÇn ph¶i s¾p xÕp chóng nh­ thÕ nµo -> phÇn 3. HS nghe. 3. LËp luËn HS chú ý * Bài tập : đ.1" từ đầu -> sao được" ? Đoạn này có thể trả lời cho câu hỏi nào? Trả lời - Gv :?Vì sao phải chống nạn thất học? - Nªu lý do v× sao ph¶i chèng n¹n ? Vậy nội dung đ.văn này nêu điều gì? thÊt häc - GV vì chính sách ngu dân của TDP-> 95% dân số mù chữ HS chú ý đ.2 " nay -> chữ quốc ngữ" 3. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trần Thúy Hoàn - Trường THCS Thanh An. ? Theo em đoạn văn này trả lời cho câu hỏi nào? - GV ? Chống nạn thất học để làm gì? Trả lời ? Nội dung đ. văn nêu lên điều gì? - GV phải nâng cao dân trí nên người HS chú ý viết đã đề ra nhiệm vụ...đọc, viết. đ.cuối"những người -> hết" ? Đặt câu hỏi cho đ. văn trên? - Gv ? chống nạn thất học bằng cách nào? ? Nội dung đ. văn này trình bày điều gì? - GV cách trình bày như trên được coi là lập luận trong bài viết ? Người viết lập luận như trên nhằm mục đích gì? - Gv để làm nổi bật luận điểm : Chống nạn thất học mà bài văn đã nêu ra ? Nhận xét gì về cách lập luận của NhËn xÐt người viết? ? C¸ch s¾p xÕp nh­ trên gọi lµ lËp luËn . Theo em lËp luËn lµ g× ? Yªu cÇu HS kh¸i qu¸t. cña lËp luËn ra sao ? - HS đọc GV kÕt luËn : LËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn gióp cho viÖc tr×nh bµy luËn ®iÓm, luËn cø hÕt søc chÆt chÏ . Lµm cho bµi v¨n cã søc thuyÕt phôc t¸c động lớn tới người đọc . ? Các em đã được tìm hiểu 3 đặc điểm cơ bản trong bµi v¨n nghÞ luËn . Đó là những đặc điểm nào? nÕu thiÕu mét trong ba yÕu tè trªn th× bµi v¨n cã ph¶i trả lời lµ v¨n nghÞ luËn n÷a kh«ng ? ? Từ đó em thấy vai trò của các yếu tố trªn nh­ thÕ nµo? - Gv để cụ thể hóa các yếu tố này trong bài văn vừa tìm hiểu - > chú ý và quan sát sơ đồ sau:. Giáo án văn 7. - Mục đích. - Biện pháp cụ thể. - > Chống nạn thất học. -> C¸ch s¾p xÕp l« gÝc chÆt chÏ,hợp lí * Ghi nhí chấm 4 ( SGK). - NÕu bá mét trong ba yÕu tè th× bµi v¨n kh«ng cßn lµ bµi v¨n nghÞ luËn . -> §ã lµ ba yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu trong bµi v¨n nghÞ luËn. 4. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trần Thúy Hoàn - Trường THCS Thanh An. (bảng phụ). Giáo án văn 7. II . LuyÖn tËp.. - Gọi học sinh đọc văn bản: Cần tạo thói quen tốt trong đời sống xã hộiBài 18. ? Tìm luËn ®iÓm, luËn cø, lËp luËn HS thảo luận bàn(1') trong bµi v¨n?. ? Cách trình bày như trên được gọi là gì? - GV lập luận (đưa luận điểm chính ->luận cứ => lập luận) ? Nhận xét gì về sức thuyết phục của bài văn? - Bµi v¨n cã søc thuyÕt phôc cao v× t¸c giả đã nêu ra 1 vấn đề thực tế trong đời sống, lập luận chặt chẽ, luận điểm rõ ràng, dÉn chøng cô thÓ chÝnh x¸c .. Cần tạo thói quen tốt trong đời sèng x· héi. ( LuËn ®iÓm chính) ↓ LuËn cø1 Cã thãi quen xÊu vµ thãi quen tèt. ( lÝ lÏ) Dạy sớm, đúng hẹn, gữi lời hứa, hút thuốc lá, cáu giận, mất trật tự (d. chứng) ↓ LuËn cø 2: Phân biệt được tèt vµ xÊu. (lí lẽ) Gạt tàn thuốc, vứt rác ra đường, sông, nơi công cộng (d. chứng) ↓ LuËn cø 3. Tạo thói tốt thì khó, nhiễm xấu thì dễ -> ta phải xem lại mình. Hoạt động 4: Hoạt động nối tiếp - Đối với Hs trung bình yếu: ? Những yếu tố nào cần có trong bài văn nghị luận?Luận điểm là gì?Luận cứ là gì? Lập luận là gì? - Đối với Hs khá giỏi : Làm bài tập 1-> 6 bµi tËp ng÷ v¨n. - Häc bµi - Đọc thêm sgk - So¹n: §Ò v¨n nghÞ luËn. 5. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>