Giáo án Sinh học 12 - Tiết 24: Bảo vệ vốn gen của loài người & một số vấn đề xã hội của di truyền học - Nguyễn Kim Hoa

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n sè 24 – Sinh häc 12 Gi¸o ¸n sè: 24. bảo vệ vốn gen của loài người &. một số vấn đề xã hội của di truyền học Ngµy so¹n: / / Ngµy gi¶ng: / / A – ChuÈn bÞ bµi gi¶ng: I – Môc tiªu bµi häc: Sau khi häc xong bµi, HS cÇn 1) VÒ kiÕn thøc: - Trình bày các biện pháp bảo vệ vốn gen người - Nêu ra 1 số vấn đề xã hội của di truyền học 2) Kü n¨ng: - Phân tích, khái quát, tổng hợp các kiến thức đã học 3) Thái độ: - Liên hệ với việc bảo vệ bảo vệ sức khoẻ con người (đặc biệt là phụ nữ và trẻ em) và bảo vệ môi trường sống. II – ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn 1– Tµi liÖu: 1. Sinh häc 12 – s¸ch gi¸o viªn. 2. Gi¸o tr×nh di truyÒn häc - §ç Lª Th¨ng & §inh §oµn Long 3. Công nghệ sinh học trên người và động vật 2– ThiÕt bÞ d¹y häc: - Gi¸o ¸n ®iÖn tö, phßng m¸y chiÕu (nÕu cã). - Tranh phãng to h×nh 22.1 SGK vµ c¸c tµi liÖu liªn quan III – Träng t©m bµi häc: - Các biện pháp bảo vệ vốn gen của loài người: Tạo môi trường sạch, sử dụng liÖu ph¸p gen vµ t­ vÊn di truyÒn y häc - Một số vấn đề xã hội của di truyền học: Tác động xã hội của việc giải mã hệ gen người, vấn đề phát sinh do công nghệ gen & công nghệ TB. IV – Phương pháp: - Trùc quan, ph¸t vÊn, th¶o luËn, gîi më. B – TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I – Më ®Çu: 1. ổn định tổ chức – Kiểm tra sỹ số lớp 2. Kiểm tra bài cũ: - Các bước cần tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen? - C«ng nghÖ gen, DNA t¸i tæ hîp, thÓ truyÒn, plasmit? II – Vào bài mới : GV đặt vấn đề Néi dung kiÕn thøc I – Bảo vệ vốn gen của loài người - G¸nh nÆng DT: sù tån t¹i trong vèn gen của QT người các ĐBG gây chết hoặc nửa g©y chÕt - Mét sè biÖn ph¸p NguyÔn Kim Hoa. Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động 1: Tìm hiểu về bảo vệ vốn gen của loài người * GV ®­a th«ng tin vÒ g¸nh nÆng DT * GV: Nªu 1 sè biÖn ph¸p b¶o vÖ vèn gen của loài người. 1 Lop12.net. THPT Ng« QuyÒn.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n sè 24 – Sinh häc 12 1) T¹o MT s¹ch nh»m h¹n chÕ c¸c t¸c nhân gây đột biến 2) Tư vấn DT & sàng lọc trước khi sinh - T­ vÊn DT: chÈn ®o¸n, cung cÊp th«ng tin vÒ kh¶ n¨ng m¾c c¸c lo¹i bÖnh DT ë đời con của các gia đình đã có bệnh này, từ đó cho lời khuyên trong việc kết hôn, sinh đẻ, đề phòng & hạn chế hậu quả xấu ở đời sau. - C¬ së t­ vÊn: + BÖnh cã DT hay ko ? + §Æc ®iÓm DT ntn ? - Sàng lọc trước khi sinh + Chäc dß dÞch èi T¸ch lÊy TB + Sinh thiÕt tua nhau thai phèi råi ph© tÝch DNA, NST, ho¸ sinh - KiÓm tra trÎ s¬ sinh: Ph¸t hiÖn sím c¸c khuyÕt tËt DT ë trÎ  cã biÖn ph¸p ch¨m sóc, chữa trị hạn chế tối đa tác động xấu cña c¸c khuyÕt tËt DT 3)Liệu pháp gen–Kỹ thuật of tương lai a/ Kh¸i niÖm:ViÖc ch÷a trÞ c¸c bÖnh DT b»ng c¸ch phôc håi chøc n¨ng cña c¸c gen bÞ §B. Cã thÓ lµ bæ sung gen lµnh hoÆc thay thÕ gen bÖnh b»ng gen lµnh trong cơ thể người bệnh b/ Nguyªn t¾c: - Sö dông VR trong c¬ thÓ người làm thể truyền (sau khi đã loại bỏ gen g©y bÖnh) - G¾n gen lµnh + thÓ truyÒn  TB bÖnh nhân  TB bình thường thay thế TB bị bÖnh c/ Khã kh¨n: - ChuyÓn gen phøc t¹p - Khi chÌn gen cã thÓ g©y h­ háng c¸c gen kh¸c (ChØ thùc hiÖn víi c¸c TB Xoma) d/ Mục đích: Phục hồi chức năng TB, kh¾c phôc sai háng, thªm c/n míi e/ øng dông II – Một số vấn đề xã hội của DT học 1) Tác động xã hội của việc giải mã bộ gen người - Nảy sinh nhiều vấn đề tâm lý VD : Th«ng b¸o c¸i chÕt sím hoÆc XH sö dụng để chống lại chính họ 2) Vấn đề phát sinh do CNG & CNTB - Những lo ngại của SV biến đổi gen NguyÔn Kim Hoa. - HS: Nêu được 3 phương pháp * GV: Lîi Ých cña t¹o MT s¹ch… - HS: lµm gi¶m g¸nh nÆng DT, cã c¸c dông cô thÝch hîp khi sö dông t/n §B * GV: TÝch hîp víi néi dung BVMT: (Hiểu biết được ÔNMT nước, không khí, đất từ đó có ý thức bảo vệ MTS…) * GV: Lîi Ých cña t­ vÊn DT & sµng lọc trước khi sinh - HS: Gi¶m thiÓu c¸c trÎ em sinh ra bÞ tËt nguyÒn * GV: C¬ së cña sù t­ vÊn lµ g×? - HS : dùa trªn kiÕn thøc vµ tµi liÖu (GV cã thÓ gîi më gióp HS) * GV: Giíi thiÖu cho HS vÒ PP sµng lọc trước khi sinh và kiểm tra trẻ sơ sinh.. * GV chuyÓn môc vµ ph¸t vÊn: LiÖu ph¸p gen lµ g× ? - HS: dựa vào tài liệu để trả lời. * GV: Nguyªn t¾c cña PP lµ g× ? - HS: Sö dông thÓ truyÒn lµ VR * GV giới thiệu quy trình gồm 3 bước (T¸ch TB §B ra khái bÖnh nh©n + C¸c bản sao bình thường của gen ĐB gài vµo VR råi ®­a vµo c¸c TB §B ë trªn + Chọn các dòng TB có gen b.thường lắp đúng thay thế cho gen ĐB rồi đưa trở lại người bệnh) * GV: Khó khăn, mục đích, ứng dụng cña PP liÖu ph¸p gen ? - HS dựa vào tài liệu để trả lời * Hoạt động 2: Tìm hiểu về một số vấn đề xã hội của DT học * GV: Việc giải mã hệ gen người ngoài nh÷ng lîi Ých thiÕt thùc cßn g©y t©m lý lo ng¹i g×? - HS: Nghiªn cøu SGK vµ tr¶ lêi * GV: Những vấn đề lo ngại về phát triÓn gen vµ c«ng nghÖ TB?. 2 Lop12.net. THPT Ng« QuyÒn.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n sè 24 – Sinh häc 12 + Gen kháng thuốc KS từ SV biến đổi gen cã thÓ f¸t t¸n sang VSV g©y bÖnh cho người hay ko? + SV biến đổi gen có an toàn cho SK con người và ảnh hưởng tới hệ gen người hay kh«ng + Gen kháng thuốc diệt cỏ ở TV biến đổi gen cã ph¸t t¸n sang cá d¹i hay ko? + Chất độc tiết ra từ cây chuyển gen kháng sâu hại có tác động đến côn trùng cã Ých ko? + Nhân bản vô tính người Lý do muèn NBN - Tái hiện lại người thân yêu đã mất - Hình thành PC # 1 ai đó - T¹o ra c¸c bé phËn thay thÕ - Nghiªn cøu KH - Tho· m·n tÝnh tß mß. Lý do ko muèn NBN - Tû lÖ thµnh c«ng thÊp  trÎ dÞ d¹ng - MQH gi÷a ng­åi nh©n b¶n vµ bè mÑ chóng - §/s c¸ thÓ ng¾n, tû lÖ m¾c bÖnh cao do qu¸ tr×nh l·o ho¸. 3) Vấn đề DT khả năng trí tuệ a/ HÖ sè th«ng minh IQ = (tuæi trÝ tuÖ/tuæi SH) x 100 B¶ng ph©n lo¹i chØ sè th«ng minh IQ BiÓu hiÖn IQ BiÓu hiÖn ≥ 140. Thiªn tµi. 80 - 90. Dưới TB. 120 – 140 110 - 120. RÊt th«ng minh. 70 - 80. KÐm. Th«ng minh. 25 - 70. Dèt. 90 - 110. Trung b×nh. 0 - 25. Ngu ®Çn. * GV: Giíi thiÖu vÒ chØ sè th«ng minh IQ vµ c¸ch tÝnh: * GV ®­a ra b¶ng ph©n lo¹i chØ sè th«ng minh. b/ K/n trÝ tuÖ vµ sù DT - Trí năng: k/n trí tuệ của con người, đánh gi¸ = IQ - IQ chịu ảnh hưởng: DT, chế độ dinh dưỡng, tâm lý người mẹ luc mang thai, Quan hệ gia đình & XH, sự GD - B¶o vÖ tiÒm n¨ng & k/n biÓu hiÖn trÝ năng tránh tác nhân gây ĐB hệ gen Người. NguyÔn Kim Hoa. - HS: Nghiªn cøu SGK vµ tr¶ lêi * GV gi¶i thÝch thªm: (ViÖc chuyÓn gen kh¸ng KS tõ SP’ CNSH  SV kh¸c khã cã thÓ x¶y ra. Nếu có cũng ko đáng kể vì dấu chuẩn dùng trong SV biến đổi DT bị giới hạn) (+ TP’ biến đổi DTcó # SP’ cổ truyền đã có LS sử dụng an toàn hay ko? + Nồng độ chất độc hoặc các chất dị ứng tự nhiên trong TP’ có thay đổi nhiÒu ko? + C¸c chÊt míi trong SP’ cã an toµn + Quy tr×nh SX cã ®­îc c«ng nhËn ko?). * GV: TrÝ n¨ng lµ g×? §¸nh gi¸ th«ng qua chØ sè nµo? - HS dùa vµo SGK, tr¶ lêi. * GV: Các yếu tố ảnh hưởng đến IQ?. 3 Lop12.net. THPT Ng« QuyÒn.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n sè 24 – Sinh häc 12 III. Cñng cè: - Nh¾c l¹i kiÕn thøc träng t©m, cÇn nhí cña bµi - §äc phÇn ghi nhí. - Tr¶ lêi c©u hái: Câu 1: Trong chẩn đoán trước khi sinh, kỹ thuật chọc dò dịch ối nhằm khảo sát A. TB thai bong ra trong nước ối B. TB tử cung của người mẹ B. Tính chất của nước ối D. C¶ A vµ B C©u 2: Di truyÒn y häc t­ vÊn dùa trªn c¬ së A. CÇn x¸c minh bÖnh, tËt cã DT hay kh«ng B. Sử dụng phương pháp nghiên cứu phả hệ, phân tích hóc sinh C. Chẩn đoán trước khi sinh D. C¶ A, B, C Câu 3: Hậu quả của việc nhiễm độc Điôxin ? IV. DÆn dß: - Tr¶ lêi c©u hái Trang 96 – SGK. - Đọc trước bài “Di truyền học người” Ngµy th¸ng n¨m 200 Ký duyÖt cña TTCM V. Rót kinh nghiÖm bµi gi¶ng: ………………………………………………………………………………………. ……………..………………………………………………………………………... ….………………………...…………………………………………………………. ..…….…………………………………...…………………………………………... ……...……….……………………………………………...……………………….. …..……...……………………………………………………………………………. NguyÔn Kim Hoa. 4 Lop12.net. THPT Ng« QuyÒn.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>