Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 73: Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất (tiết 16)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>ns ng. Tiết 73.Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất. I. Môc tiªu. Giúp học sinh hiểu sơ lược thế nào là tục ngữ. HiÓu néi dung, mét sè h×nh thøc nghÖ thuËt (kÕt cÊu, nhÞp ®iÖu, c¸ch lËp luËn) vµ ý nghÜa cña nh÷ng c©u tôc ng÷ trong bµi häc. RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch ý nghÜa cña tôc ng÷, häc thuéc lßng. Bước đầu có ý thức sử dụng tục ngữ phù hợp khi nói, viết. II.Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng 1.KiÕn thøc -Kh¸i niÖm tôc ng÷ -Nội dung tư tưởng,ý nghĩa triết lí và hình thức nghệ thuật của những câu tục ngữ đã häc. 2.KÜ n¨ng -§äc- hiÓu ,ph©n tÝch c¸c líp nghÜa cña tôc ng÷. Vận dụng được ở mức độ nhất định một số câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuÊt. III- Phương pháp: - Đọc hiểu, nêu, giải quyết vấn đề. IV – Phương tiện dạy học: - Gv: G/¸n, mét sè c©u ca dao, tôc ng÷. - Hs: So¹n, chuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái. V - TiÕn tr×nh lªn líp: 1.ổn định tổ chức: (1p) 2. KiÓm tra: ( 2 p) -Sù chuÈn bÞ cña HS 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Néi dung kiÕn thøc - H. §äc chó thÝch. I. Giíi thiÖu chung. .(15p) 1. Kh¸i niÖm. ? Em hiÓu tôc ng÷ lµ g×? Tôc ng÷ lµ nh÷ng c©u nãi d©n - H. tr¶ lêi. gian diễn đạt những kinh nghiệm - G. Bổ sung, nhấn mạnh về nội dung, của nhân dân về th/nh, con người, XH... h×nh thøccña tôc ng÷. ? Với đặc điểm như vậy, tục ngữ có tác 2. Đặc điểm: - Ng¾n gän, cã kÕt cÊu bÒn v÷ng, dông g×? cã h/a, nhÞp ®iÖu. - DÔ nhí, dÔ l­u truyÒn. - Cã 2 líp nghÜa. -> Lµm cho lêi nãi thªm hay, sinh - H. đọc văn bản. - Cách đọc: Chậm, rõ ràng, vần lưng, ngắt động. 3. §äc, chó thÝch.(sgk) nhÞp. ? Theo em, câu tục ngữ nào thuộc đề tài 4. Bè côc: th/nh, câu nào thuộc lao động sx? 1 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - Tôc ng÷ vÒ th/nh: 1,2,3,4. - Tục ngữ về lao động sx: 5,6,7,8. II. Ph©n tÝch. .(20p) 1. Nh÷ng c©u tôc ng÷ vÒ thiªn -HS§äc c©u 1 -C©u tôc ng÷ cã mÊy vÕ.nghÜa cña mçi vÕ nhiªn: * C©u 1: lµ g×,c¶ c©u lµ g×? -Câu tục ngữ có sử dụng BPNT nào?Tác - Tháng 5 (Âm lịch) đêm ngắn / ngµy dµi dông cña nã? Tháng 10 (Âm lịch) đêm dài / ngµy ng¾n - Vần lưng, đối, phóng đại làm nổi bật t/c trái ngược giữa đêm và ngày -C©u tôc ng÷ ®­îc vËn dông vµo thùc tÕ trong mùa hạ, mùa đông. cuéc sèng NTN? - VËn dông: TÝnh to¸n thêi gian, s¾p xÕp c«ng viÖc cho phï hîp, gi÷ g×n søc kháe cho phï hîp víi tõng mïa. +Hs đọc câu 2. * C©u 2: -Câu tục ngữ có mấy vế, nghĩa của mỗi - Đêm trước trời có nhiều sao, ngày vế là gì và nghĩa của cả câu là gì ? -Em cú nhận xột gỡ về c.tạo của 2 vế cõu hôm sau có nắng to.( Và ngược lại) - C¬ së thùc tÕ: ? Tác dụng của cách c.tạo đó là gì ? -Kinh nghiệm được đúc kết từ hiện tượng Trêi nhiÒu sao -> Ýt m©y -> n¾ng. Trêi Ýt sao -> nhiÒu m©y -> m­a. này là gì ? - VËn dông: Nh×n sao dù ®o¸n được thời tiết để chủ động trong -Trong thực tế đời sống kinh nghiệm này c«ng viÖc ngµy h«m sau (sx hoÆc được áp dụng như thế nào ? ®i l¹i). +Hs đọc câu 3. * C©u 3: -Câu 3 có mấy vế, em hãy giải nghĩa - Ch©n trêi xuÊt hiÖn nh÷ng ¸ng từng vế và nghĩa cả câu ? m©y cã mµu mì gµ lµ trêi s¾p cã -Kinh nghiệm được đúc kết từ h.tượng b·o. này là gì ? - VËn dông: Dù ®o¸n b·o, chñ Cõu tục ngữ nào đỳc kết kinh nghiệm này động giữ gìn nhà cửa hoa màu. ? (Tháng 7 heo may, chuồn chuồn bay thì bão). -Hiện nay kh.học đã cho phép con ng dự báo bão khá c.xác. Vậy KN “trông ráng đoán bão” của dân gian còn có tác dụng không ? * C©u 4: +Hs đọc câu 4. - KiÕn bß nhiÒu lªn cao vµo th¸ng 7 -Câu tục ngữ có ý nghĩa gì ? lµ dÊu hiÖu trêi s¾p m­a to, b·o lôt. -KN nào được rút ra từ h.tượng này ? - Vận dụng: chủ động phòng chống -Bài học thực tiễn từ KN dân gian này là b·o lôt. gì ? 2. Những câu tục ngữ về lao động +Hs đọc câu 5->câu 8. Bốn câu tục ngữ s¶n xuÊt. 2 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> này có điểm chung là gì ? -Câu 5 có mấy vế, giải nghĩa từng vế và giải nghĩa cả câu ? -Em có nhận xét gì về hình thức c.tạo của câu tục ngữ này ? Tác dụng của cách c.tạo đó là gì ? -Kinh nghiệm nào được đúc kết từ câu tục ngữ này ? +Hs đọc câu 6. -ở đây thứ tự nhất, nhị, tam, xác định tầm q.trọng hay lợi ích của việc nuôi cá, làm vườn, trồng lúa ? -KN s.xuất được rút ra từ đây là kinh nghiệm gì ? -Bài học từ kinh nghiệm đó là gì ? -Trong thực tế, bài học này được áp dụng như thế nào ? +Hs đọc câu 7. -Nghĩa của câu tục ngữ là gì ? -Câu tục ngữ nói đến những v.đề gì ? -Câu tục ngữ có sd b.p NT gì, tác dụng của b.p NT đó ? (liÖt kª) -Bài học từ kinh nghiệm này là gì ? +Hs đọc câu 8. -ý nghĩa của câu tục ngữ này là gì ? -Hình thức diễn đạt của câu tục ngữ này có gì đặc biệt, tác dụng của hình thức đó? -Câu tục ngữ cho ta kinh nghiệm gì ? -KN này đi vào thực tế nông nghiệp ở nc ta như thế nào - Gv. Chèt. - Gv hướng dẫn hs tìm hiểu đặc điểm nghÖ thuËt cña c¸c c©u tôc ng÷. - Hs đọc ghi nhớ, đọc thêm. ? Tìm thêm tục ngữ thuộc 2 chủ đề trên?. * C©u 5: - §Êt ®­îc coi nh­ vµng, thËm chÝ quý h¬n vµng. - Vận dụng: Phê phán hiện tượng lãng phí đất , đề cao giá trị của đất. * C©u 6: - Nãi vÒ thø tù c¸c nghÒ, c¸c c«ng viÖc ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ: Nu«i cá - làm vườn- làm ruộng. - VËn dông: Khai th¸c tèt ®iÒu kiện, hoàn cảnh để làm ra nhiều cña c¶i vËt chÊt. * C©u 7: - Khẳng định thứ tự quan trọng của các yếu tố nước, phân, chăm sóc, giống đối với nghề trồng trọt, đặc biệt là lúa nước. - Vận dụng: Cần bảo đảm đủ 4 yếu tè th× lóa tèt, mïa mµng béi thu. * C©u 8: - Khẳng định tầm quan trọng của thời vụ và của việc cày xới, làm đất đồi với nghề trồng trọt. - Vận dụng: - Gieo cấy đúng thời vô. - Cải tạo đất sau mỗi vụ. III. Tæng kÕt.(3p) - Ng¾n gän, xóc tÝch. - VÇn l­ng, nhÞp. - C¸c vÕ: §èi xøng c¶ vÒ h×nh thøc lÉn néi dung. - LËp luËn chÆt chÏ, h×nh ¶nh cô thể sinh động, sử dụng cách nói qu¸, so s¸nh. * Ghi nhí: sgk (5).. 4. Cñng cè.(4p) - §Æc ®iÓm cña tôc ng÷? - Nội dung đề tài của tục ngữ trong vb? 5. DÆn dß.(1p) - Häc thuéc vb. - Sưu tầm thêm tục ngữ theo đề tài đã học. - Soạn: Chương trình địa phương. 3 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ns ng. Tiết 74. Chương trình địa phương. (V¨n - TËp lµm v¨n). I. Môc tiªu: Giúp học sinh biết cách sưu tầm ca dao, tục ngữ theo chủ đề và bước đầu biết chọn läc, s¾p xÕp vµ t×m hiÓu ý nghÜa cña chóng. Tăng thêm hiểu biết và tình cảm gắn bó với địa phương, quê hương mình. II.Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng 1.KiÕn thøc -Yêu cầu của việc sưu tầm ca dao tục ngữ địa phương -Cách thức sưu tầm ca dao tục ngữ địa phương 2.KÜ n¨ng -Biết cách sưu tầm tục ngữ ca dao dịa phương -Biết cách tìm hiểu tục ngữ ca dao địa phương ở mức độ nhất định III- Phương pháp: - Gợi mở, nêu vấn đề, thực hành. IV – Phương tiện dạy học: - Gv: G/¸n, dông cô d¹y häc. - Hs: S­u tÇm ca dao, tôc ng÷…. V - TiÕn tr×nh lªn líp: 1 ổn định tổ chức: (1p) 2 . KiÓm tra: (3p) KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS. 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Néi dung kiÕn thøc - Hs «n l¹i kh¸i niÖm tôc ng÷, ca I. Tôc ng÷, ca dao, d©n ca lµ g×?.(5p) dao, dân ca (đặc điểm, khái niệm). - Đều là những sáng tác dân gian, có t/c tËp thÓ vµ truyÒn miÖng. Ca dao: lµ phÇn lêi th¬ cña d©n ca. D©n ca: lµ phÇn lêi th¬ kÕt hîp víi nh¹c. - Gv nªu yªu cÇu thùc hiÖn. Tôc ng÷: (xem tiÕt 73). S­u tÇm nh÷ng c©u tôc ng÷, ca II. Néi dung thùc hiÖn.(17P) dao, dân ca nói về địa phương . S­u tÇm nh÷ng c©u tôc ng÷, ca dao, - Hs ph©n biÖt tôc ng÷, ca dao l­u hành ở địa phương và tục ngữ, ca dân ca nói về địa phương (BắcGiang). dao về địa phương. * Mét sè ®iÒu cÇn l­u ý. - H. Ph©n biÖt: 1. ThÕ nµo lµ “c©u ca dao”? C©u ca dao - bµi ca dao. - Ýt nhÊt lµ 1 cÆp lôc b¸t: cã vÇn, luËt, râ C©u ca dao - c©u lôc b¸t. rµng vÒ néi dung. 2. Mçi dÞ b¶n ®­îc tÝnh lµ mét c©u. 3. Yªu cÇu: - S­u tÇm kho¶ng 20 c©u. 4 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> - Gv chốt 1 số yêu cầu. Hướng dẫn c¸ch thùc hiÖn. (L­u ý hs s­u tÇm phong phó vÒ s¶n vËt, di tÝch, danh lam, danh nh©n...).. - Gv cho 1 sè c©u. - Hs ph©n lo¹i vÒ thÓ lo¹i, néi dung. Thø tù: (a) - (b) - (c). a, Th¾ng c¶nh. b, Văn hóa đô thị. c, §Þa danh.). - Thêi gian: hÕt tuÇn 29. III. Phương pháp thực hiện.(6 p) 1. C¸ch s­u tÇm. - Tìm hỏi cha mẹ, người địa phương. - §äc, chÐp l¹i tõ s¸ch b¸o. 2. Phương pháp. - §äc ®­îc, ghi chÐp l­u t­ liÖu. - Ph©n lo¹i ca dao, tôc ng÷. - S¾p xÕp theo thø tù A,B,C. IV. LuyÖn tËp.(10p) VÝ dô: a)Núi Huyền phong cảnh đẹp thay Sông Lục tàu chạy mỗi ngày một đông b)Ba mươi năm giữa núi rừng Danh «ng §Ò Th¸m vang lõng trêi Nam. c)HuyÒn §inh mét d¶i xa xa Vương triều nhỏ dăm ba tớ thầy. d)Cao nhÊt nói Gèm m×nh ¬i Tr«ng vÒ Tr¹i L¸n kh¾p n¬I trång chÌ ®)§Ìo Heo hót giã,ruåi Vµng bä chã ,giã Mai S­u. 4. Cñng cè.(2p) - Nhắc nhở cách thức và thái độ học tập, sưu tầm. 5. DÆn dß.(1p) - Sưu tầm ghi chép thường xuyên. - ChuÈn bÞ: T×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn. ……………………………….. Ns ng. TiÕt 75. T×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn. I. Môc tiªu. Giúp học sinh hiểu được nhu cầu nghị luận trong đời sống xã hội và đặc chung cña v¨n b¶n nghÞ luËn. II.Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng 1.KiÕn thøc -Kh¸i niÖm v¨n nghÞ luËn -Nhu cầu nghị luận trong đời sống -Những đặc diểm chung của văn nghị luận 2.KÜ n¨ng 5 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> -Nhận biết văn bản nghị luận khi đọc sách báo,chuẩn bị để tiếp tục hiểu sâu,kĩ hơn về lo¹i v¨n b¶n quan träng nµy. III - Phương pháp: - Gợi mở, nêu vấn đề, phân tích. IV – Phương tiện dạy học: - Gv: G/¸n, dông cô d¹y häc. - Hs: So¹n bµi theo Sgk. V - TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức: (1p) 2. KiÓm tra: (3p) KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS. 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS - H. Tr¶ lêi c©u hái sgk tr7. Cho c¸c vÝ dô hái kh¸c. ? Hãy chỉ ra những VBNL thường gặp trên báo chí, trên đài phát thanh? - H: C¸c bµi x· luËn, b×nh luËn, c¸c môc nghiªn cøu... - Gv chuÈn bÞ mét sè tµi liÖu nghÞ luËn, hs t×m hiÓu gäi tªn c¸c lo¹i bµi nghÞ luËn. - H. đọc văn bản (7). ? B¸c Hå viÕt v¨n b¶n nµy nh»m hướng đến ai? Nói với ai? - H. Nói với mọi người dân VN. ? Bác viết bài này nhằm mục đích g×? ? Để thực hiện mục đích ấy, Bác ®­a ra nh÷ng ý kiÕn nµo? H. th¶o luËn, tr¶ lêi. G nhËn xÐt, chèt.. Néi dung kiÕn thøc I. Nhu cÇu nghÞ luËn vµ v¨n b¶n nghÞ luËn: 1. Nhu cÇu nghÞ luËn.(16) + VÝ dô: -V× sao em ®i häc? - Vì sao con người phải có bạn? -> KiÓu c©u hái nµy rÊt phæ biÕn. Tr¶ lêi b»ng v¨n nghÞ luËn (dïng lÝ lÏ, dÉn chøng, lËp luËn, kh¸i niÖm ...) + Mét sè kiÓu v¨n b¶n nghÞ luËn: Chøng minh, gi¶i thÝch, ph©n tÝch, b×nh luËn. 2. ThÕ nµo lµ v¨n b¶n nghÞ luËn?(20) (a) V¨n b¶n: “Chèng n¹n thÊt häc”. (b) NhËn xÐt + Mục đích của văn bản: Kêu gọi nhân d©n häc, chèng n¹n thÊt häc, mï ch÷.. + C¸c ý chÝnh: - Nªu nguyªn nh©n cña viÖc nh©n d©n ta thÊt häc, d©n trÝ thÊp vµ t¸c h¹i cña nã. - Khẳng định công việc cấp thiết lúc này lµ n©ng cao d©n trÝ. - Quyền lợi và bổn phận của mỗi người trong viÖc tham gia chèng thÊt häc. + C¸c c©u mang luËn ®iÓm: ? T×m nh÷ng c©u v¨n thÓ hiÖn néi - “Mét trong nh÷ng c«ng viÖc ph¶i lµm dung đó ? cÊp tèc ... d©n trÝ”. ? Em hiểu thế nào là câu luận - “Mọi người Việt Nam phải hiểu biết ®iÓm ? quyÒn lîi ... ch÷ quèc ng÷”. (Là những câu văn khẳng định 1 ý kiến, 1 quan điểm tư tưởng của tác gi¶). + Nh÷ng lÝ lÏ: ? Để ý kiến có sức thuyết phục, - Tình trạng thất học, lạc hậu trước CM 6 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> bµi viÕt ®­a ra lÝ lÏ nµo? - H. ph¸t hiÖn, tr¶ lêi. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch nªu vấn đề và thuyết phục của người viÕt? - H. NhËn xÐt. - H. §äc ghi nhí (9) - Gv. Chốt ý. VBNL phải hướng đến giải quyết những vấn đề đặt ra trong cuéc sèng.. th¸ng 8 (95% d©n sè mï ch÷). - Những điều kiện cần phải có để người dân tham gia xây dựng nước nhà (biết đọc, biÕt viÕt). - Nh÷ng kh¶ n¨ng thùc tÕ trong viÖc chèng n¹n thÊt häc. (c)KÕt luËn: *Kh¸i niÖm: *§Æc ®iÓm: - LuËn ®iÓm râ rµng. - LÝ lÏ, dÉn chøng thuyÕt phôc. * Ghi nhí: sgk (9).. 4. Cñng cè.(4p) - ThÕ nµo lµ v¨n b¶n nghÞ luËn? - §Æc ®iÓm cña VBNL? 5. DÆn dß.(1p) - Häc bµi. §äc l¹i VB n¾m ch¾c luËn ®iÓm, lÝ lÏ. S­u tÇm VBNL. - ChuÈn bÞ: PhÇn luyÖn tËp (tiÕp). ……………………………………. Ns : ng :. TiÕt 76. T×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn (TiÕp) I. Môc tiªu. Thông qua việc phân tích đặc điểm của VBNL, tiếp tục củng cố kiến thức về văn nghÞ luËn cho hs. Häc sinh biÕt ph©n biÖt VBNL so víi c¸c VB kh¸c. Bước đầu nắm được các cách nghị luận: trực tiếp, gián tiếp. II.Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng 1.KiÕn thøc -Kh¸i niÖm v¨n nghÞ luËn -Nhu cầu nghị luận trong đời sống -Những đặc diểm chung của văn nghị luận 2.KÜ n¨ng Nhận biết văn bản nghị luận khi đọc sách báo,chuẩn bị để tiếp tục hiểu sâu,kĩ hơn về lo¹i v¨n b¶n quan träng nµy. III - Phương pháp: - LuyÖn tËp. IV – Phương tiện dạy học: - Gv: G/¸n, dông cô d¹y häc. - Hs: So¹n bµi theo Sgk. V - TiÕn tr×nh lªn líp: 1 ổn định tổ chức: (1p) 2. KiÓm tra: (5p) - ThÕ nµo lµ v¨n nghÞ luËn? §Æc ®iÓm cña v¨n nghÞ luËn? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Néi dung kiÕn thøc 7 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> - H. §äc v¨n b¶n (9). - Gv dẫn dắt, hướng dẫn hs trả lêi c©u hái. L­u ý hs t×m luËn ®iÓm, lÝ lÏ. - H. Th¶o luËn, t×m hiÓu vb. - Gv chèt ý. - H. Ghi vë.. ? Theo em, vb trªn cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn? - H.Th¶o luËn. - G. Lưu ý: Nhan đề bài nghị luËn lµ mét ý kiÕn, mét luËn ®iÓm.. - H. §äc vb “Hai biÓn hå”. - Gv nªu v.®. ? Theo em, ý kiến nào đúng? Vì sao? - H. ý (d). Gi¶i thÝch. - H. Ph¸t hiÖn yÕu tè kÓ, t¶, b/c trong vb. ? Theo em, mục đích của người viÕt lµ muèn nªu lªn ®iÒu g×? - Gv: VBNL thường chặt chẽ, rõ rµng, trùc tiÕp nh­ng còng cã khi ®­îc tr×nh bµy 1 c¸ch gi¸n. II. LuyÖn tËp: Bµi 1: 20p 1. Bµi v¨n: CÇn t¹o ra thãi quen tèt ... (a) §©y lµ 1 bµi v¨n nghÞ luËn. - Vấn đề nêu ra để bàn luận và giải quyết là v.đ XH, 1 v.đ thuộc lối sống đạo đức. - T¸c gi¶ sö dông rÊt nhiÒu lÝ lÏ, lËp luËn vµ dẫn chứng để thuyết phục. (b) + LuËn ®iÓm: CÇn t¹o ra nh÷ng thãi quen tèt trong x· héi. + LÝ lÏ: - Khái quát về thói quen của con người. - Nªu nh÷ng biÓu hiÖn cña thãi quen xÊu. + Khuyªn: Cần rèn luyện thói quen tốt (dù điều đó rÊt khã) vµ kh¾c phôc thãi quen xÊu trong cuộc sống từ những việc làm tưởng chừng rÊt nhá. (c) T¸n thµnh ý kiÕn trªn v× nh÷ng ý kiÕn t/g nêu ra đều đúng đắn, cụ thể. (d) Bè côc: + Më bµi: Kh¸i qu¸t c¸c thãi quen tèt vµ xÊu. + Th©n bµi: - C¸c biÓu hiÖn cña thãi quen tèt. - C¸c biÓu hiÖn cña thãi quen xÊu. + KÕt bµi: §Ò xuÊt ý kiÕn. Bµi 2: 15p . Bµi v¨n: Hai biÓn hå. (1) Cã ý kiÕn cho r»ng: a, VB trªn thuéc kiÓu vb miªu t¶, miªu t¶ 2 biÓn hå ë Pa- let- xtin. b, KÓ chuyÖn vÒ 2 biÓn hå. c, BiÓu c¶m vÒ 2 biÓn hå. d, NghÞ luËn vÒ cuéc sèng (vÒ 2 c¸ch sèng) qua viÖc kÓ chuyÖn vÒ 2 biÓn hå. (2) NhËn xÐt v¨n b¶n: - Vb cã t¶: t¶ hå, cuéc sèng tù nhiªn vµ con người quanh hồ. - Vb cã kÓ: kÓ vÒ cuéc sèng cña c­ d©n. - Vb cã biÓu c¶m: c¶m nghÜ vÒ hå. - Mục đích: làm sáng tỏ về 2 cách sống. C¸ch sèng c¸ nh©n. 8 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> tiếp, h/a, kín đáo. C¸ch sèng chia sÎ. ? Trong 2 vb trªn, theo em, v.® -> Vb “CÇn t¹o ra thãi quen tèt...” -> NghÞ nµo ®­îc nghÞ luËn trùc tiÕp, v.® luËn trùc tiÕp. nµo ®­îc nghÞ luËn gi¸n tiÕp? Vb “Hai biÓn hå” -> NghÞ luËn gi¸n tiÕp. 4. Cñng cè.(4p) - VBNL thường đảm bảo rõ 4 yếu tố: ... - Cã 2 kiÓu nghÞ luËn: trùc tiÕp, gi¸n tiÕp. - VBNL thường ngắn gọn, rõ ràng, đề cập đến v.đ của đời sống xã hội. 5. DÆn dß.(1p) - TiÕp tôc t×m hiÓu vÒ v¨n nghÞ luËn. - Chuẩn bị: Tục ngữ về con người, xã hội. ………………………………. Ns ng. Tiết 77.Tục ngữ về con người và xã hội I. Môc tiªu. Giúp học sinh hiểu được kinh nghiệm sống, đồng thời là lời khuyên của nhân dân về phẩm chất, học tập tu dưỡng và quan hệ ứng xử của con người. Nắm được một số hình thức diễn đạt (so sánh, ẩn dụ,...) của những câu tục ngữ trong bµi häc. RÌn häc thuéc lßng, c¶m thô vÒ tôc ng÷. II.Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng 1.KiÕn thøc -Nội dung và đặc điểm hình thức của câu tục ngữ về con người và xã hội 2.KÜ n¨ng -Cñng cè,bæ sung thªm hiÓu biÕt vÒ tôc ng÷ -Đọc-hiểu phân tích các lớp nghĩa của tục ngữ về con người và xã hội. -Vận dụng ở mức độ nhất định tục ngữ về con người trong đời sống. III - Phương pháp: - Đọc hiểu, nêu, giải quyết vấn đề. IV – Phương tiện dạy học: - Gv: G/¸n, mét sè c©u ca dao, tôc ng÷. - Hs: So¹n, chuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái. V - TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức: (1p) 2. KiÓm tra: (5p) §äc thuéc 4 c©u tôc ng÷ vÒ th/nh. Ph©n tÝch 1 bµi. Đọc 3 - 4 câu cùng đề tài trên mà em sưu tầm được. - Tục ngữ là gì? Đọc thuộc 4 câu tục ngữ về lao động sx... 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Néi dung kiÕn thøc * Hoạt động 1.(10p) I. T×m hiÓu chung. - H. §äc sgk. (Chó ý nhÊn ë vÇn). 1. §äc , chó thÝch. (sgk) ? VÒ néi dung, cã thÓ chia vb nµy 2. Bè côc. thành 3 nhóm nói về phẩm chất, học - Tục ngữ về phẩm chất con người: 9 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> tập tu dưỡng, quan hệ ứng xử. H·y s¾p xÕp c¸c c©u tôc ng÷ trªn vµo 3 nhãm? * Hoạt động 2.(22p) ? §Æc ®iÓm gièng nhau vÒ ND, HT cña 3 nhãm vb trªn? - Ng¾n, cã vÇn nhÞp, dïng so s¸nh, Èn dô, nªu kinh nghiÖm, bµi häc vÒ con người, XH. * G. DÉn d¾t, nªu c©u hái, chèt ý. H: Th¶o luËn: -T×m hiÓu néi dung, nghÖ thuËt. -ý nghÜa, liªn hÖ më réng cña tõng c©u tôc ng÷. - Liên hệ : Người sống đống vàng ; Người là vàng, của là ngãi ; Người làm ra của chứ của ko làm ra người. ? Góc con người nên hiểu theo nghÜa nµo : A. 1 phần của cơ thể con người. (B). Dáng vẻ, đường nét con người. - Gv : R¨ng, tãc ®­îc nhËn xÐt trªn phương diện thẩm mĩ, là những chi tiÕt nhá nhÊt. ? Tõ c©u nµy em cã thÓ suy réng ra ®iÒu g×? ? NhËn xÐt vÒ h×nh thøc ? “ §ãi, r¸ch”, "S¹ch, th¬m” chØ vÒ ®iÒu g× ë con người? + §ãi, r¸ch: khã kh¨n thiÕu thèn vÒ vËt chÊt. + S¹ch, th¬m: Nh÷ng phÈm chÊt tèt đẹp mà con người cần có. ? C©u tôc ng÷ cã ý nghÜa ntn? - Liªn hÖ: Chết trong còn hơn sống đục. GiÊy r¸ch ph¶i gi÷ lÊy lÒ. ? Nhận xét đặc điểm ngôn từ? ý nghÜa cña c©u tôc ng÷? ? Thùc chÊt cña “häc gãi, häc më” lµ g×?. 1,2,3. - Tục ngữ về học tập, tu dưỡng: 4,5,6. - Tôc ng÷ vÒ quan hÖ, øng xö: 7,8,9. II. Ph©n tÝch: 1. Nh÷ng kinh nghiÖm vµ bµi häc vÒ phẩm chất con người. * C©u 1: - NghÖ thuËt : vÇn l­ng, nh©n hãa, so s¸nh. - Nội dung : Người quý hơn của, quí hơn gÊp béi lÇn. - ý nghÜa : + Đề cao giá trị của con người so với cña c¶i. + Phê phán những trường hợp coi của hơn người. + An ủi động viên những người mất cña. * C©u 2: - Néi dung: Nh÷ng chi tiÕt nhá nhÊt cũng làm thành vẻ đẹp con người. - ý nghÜa: + Khuyên nhủ con người phải biết giữ gìn, chăm sóc răng, tóc cho sạch đẹp. + H·y biÕt hoµn thiÖn m×nh tõ nh÷ng ®iÒu nhá nhÊt. + Thể hiện cách nhìn nhận, đánh giá, bình phẩm con người của nhân dân. * C©u 3: - Nghệ thuật: vần lưng, đối. - Néi dung: + Nghĩa đen: Dù đói vẫn phải ăn uống s¹ch sÏ, dï quÇn ¸o r¸ch vÉn ph¶i gi÷ cho s¹ch cho th¬m. + NghÜa bãng: Dï nghÌo khæ, thiÕu thèn vÉn ph¶i sèng trong s¹ch. Kh«ng ph¶i v× nghÌo khæ mµ lµm bõa, ph¹m téi. - ý nghÜa: + Tù nhñ, tù r¨n b¶n th©n. + Nhắc nhở người khác phải có lòng tự träng. 2. Nh÷ng kinh nghiÖm vµ bµi häc vÒ häc tập tu dưỡng. * C©u 4: - Néi dung: 10 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - Liªn hÖ: Ăn trông nồi, ngồi trông hướng. ¡n tïy n¬i, ch¬i tïy chèn. Mét lêi nãi dèi, s¸m hèi b¶y ngµy. Nãi hay h¬n hay nãi. - C©u 5,6: ? Gi¶i nghÜa c¸c tõ trong c©u tôc ng÷? NghÜa cña c©u tôc ng÷ lµ g×? ? Bµi häc nµo ®­îc rót ra tõ kinh nghiệm đó? ? 2 c©u tôc ng÷ cã m©u thuÉn nhau ko? V× sao? - Gv: 2 c©u bæ sung ý nghÜa cho nhau, cùng đề cao việc học tập. - H. T×m hiÓu nghÜa, rót ra bµi häc... - Liªn hÖ: Lá lành đùm lá rách. Tiªn tr¸ch kØ, hËu tr¸ch nh©n. Bầu ơi thương lấy.... - Liên hệ: Uống nước nhớ nguồn.. ? VÒ h×nh thøc, vb tôc ng÷ nµy cã g× đặc biệt? Vì sao nhân dân chọn hình thøc Êy? + Lêi khuyªn tù nhiªn, thÊm thÝa. + Diễn đạt: - B»ng so s¸nh c©u 1,6,7. - B»ng h×nh ¶nh Èn dô c©u 8,9. - B»ng tõ vµ c©u cã nhiÒu nghÜa c©u 2,3,4,8,9.. * Hoạt động 3.(3p) ? Kh¸i qu¸t gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ. ¡n nãi ph¶i gi÷ phÐp t¾c, ph¶i biÕt häc xung quanh, học để biết làm, biết giao tiếp với mọi người. - ý nghÜa: NhÊn m¹nh viÖc häc toµn diÖn, tØ mØ. * C©u 5: - Kh«ng thÇy d¹y b¶o sÏ ko lµm ®­îc viÖc g× thµnh c«ng. - ý nghÜa: + Ph¶i t×m thÇy giái míi cã c¬ thµnh đạt. + Kh«ng ®­îc quªn c«ng ¬n cña thÇy. * C©u 6: - §Ò cao ý nghÜa cña viÖc häc b¹n. - ý nghÜa; +Phải t/cực, chủ động trong việc học tËp. + Muèn häc tèt ph¶i më réng sù häc ra xung quanh, nhÊt lµ liªn kÕt sù häc víi bạn bè, đồng nghiệp. 3. Nh÷ng kinh nghiÖm vµ bµi häc vÒ quan hÖ øng xö. * C©u 7: - Phải biết yêu thương những người xung quanh cũng như yêu thương chính b¶n th©n m×nh. - ý nghÜa: + H·y sèng b»ng lßng nh©n ¸i, vÞ tha. + Kh«ng nªn sèng Ých kØ. * C©u 8: - Khi được hưởng thành quả phải nhớ công ơn người đã vất vả làm ra thành quả đó. - ý nghÜa: + Cần trân trọng sức l.đ của mọi người. + Kh«ng ®­îc l·ng phÝ. + Phải biết ơn người đi trước, ko được ph¶n béi qu¸ khø. * C©u 9: - §oµn kÕt sÏ t¹o thµnh søc m¹nh, chia rÏ sÏ ko viÖc nµo thµnh c«ng. - ý nghÜa : Tr¸nh lèi sèng c¸ nh©n ; CÇn cã tinh thÇn tËp thÓ trong lèi sèng vµ lµm viÖc. III. Tæng kÕt. 1. Néi dung. 11. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> thuËt? 2. NghÖ thuËt. H. đọc ghi nhớ. * Ghi nhí: sgk (13). 4.Cñng cè.(3p) - Qua vb, em hiểu những quan điểm, thái độ sâu sắc nào của nhân dân? - Cảm nghĩ của em về sức sống của những câu tục ngữ này trong đời sống hiện tại? 5. DÆn dß.(1p) - Häc thuéc vb. Em thÊm thÝa nhÊt lêi khuyªn tõ c©u tôc ng÷ nµo? V× sao? - Sưu tầm các câu tục ngữ cùng chủ đề. - ChuÈn bÞ: Rót gän c©u. ………………………….. Ns ng. TiÕt 78. Rót gän c©u I. Môc tiªu. Häc sinh n¾m ®­îc c¸ch r¸t gän c©u. HiÓu ®­îc t¸c dông cña c©u rót gän. Rèn cách chuyển đổi từ câu đầy đủ sang câu rút gọn và ngược lại. II.Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng 1.KiÕn thøc -Kh¸i niÖm c©u rót gän -T¸c dông c©u rót gän -C¸ch dïng c©u rót gän 2.KÜ n¨ng -NhËn biÕt vµ ph©n tÝch c©u rót gän -Rót gän c©u phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp. III - Phương pháp: - Tìm hiểu ví dụ, nêu, giải quyết vấn đề. Luyện tập. IV – Phương tiện dạy học: - Gv: G/¸n, dông cô d¹y häc. - Hs: ChuÈn bÞ bµi. V - TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức: (1p) 2. KiÓm tra: (5p)- Theo em c¸c th/phÇn chÝnh nµo b¾t buéc ph¶i cã mÆt trong c©u? 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Néi dung kiÕn thøc - H. §äc vÝ dô. I.Bµi häc(20 p) ? Cấu tạo trong hai câu đã cho 1. Thế nào là rút gọn câu? cã tõ ng÷ nµo kh¸c nhau? a. VÝ dô : sgk (14). ? T×m nh÷ng tõ ng÷ cã thÓ lµm VD1- C©u (a) thiÕu chñ ng÷. chñ ng÷ trong c©u (a)? Câu (b) có đủ CN- VN - H. T×m tõ vµ ®iÒn phï hîp. - CN cho câu (a) : Chúng ta, tôi, con người... ? Theo em, v× sao chñ ng÷ trong câu (a) có thể được lược bỏ? - H. Th¶o luËn. - Có thể lược CN câu (a) vì : tục ngữ ko nói riêng về ai mà đúc rút và đưa ra những lời - H. §äc vÝ dô phÇn (4). khuyên chung cho mọi người. 12 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> ? Trong 2 c©u nµy thµnh phÇn nào của câu được lược bỏ? Tại sao có thể lược bỏ được mà vẫn hiÓu ®­îc nghÜa cña c©u? - H. NhËn xÐt, gi¶i thÝch. ? Tác dụng của việc lược bỏ nh÷ng thµnh phÇn nµy? ? ThÕ nµo lµ rót gän c©u? Môc đích của việc rút gọn câu? - H. §äc ghi nhí. H t×m hiÓu vÝ dô (Sgk) ? NhËn xÐt c¸ch rót gän c©u trong vÝ dô?. VD2- Câu (a) lược bỏ VN. - Câu (b) lược bỏ cả CN, VN.. -> T¸c dông: Lµm cho c©u gän h¬n, tr¸nh lặp từ ngữ mà vẫn đủ thông tin.. * Ghi nhí: sgk (15). 2. C¸ch dïng c©u rót gän: a. VÝ dô: (sgk). b. NhËn xÐt: ? Cần thêm những từ ngữ nào - Ví dụ 1: lược bỏ cả CN -> khó hiểu. vµo c©u rót gän trªn cho phï - VÝ dô 2: S¾c th¸i b/c ch­a phï hîp. hîp? -> Kh«ng nªn rót gän c©u. - Thªm thµnh phÇn: ? Khi rót gän c©u cÇn l­u ý ®iÒu VÝ dô 1: Chñ ng÷: Em, C¸c b¹n n÷, c¸c b¹n g×? nam... - H. Xem ghi nhí. VÝ dô 2: Tõ b/c: mÑ ¹; Th­a mÑ,....¹! * Ghi nhí 2: sgk (16) II. LuyÖn tËp: .(15p) - H. Làm bài độc lập. - H. Th¶o luËn c©u hái. TËp kh«i Bµi 1: X.® c©u rót gän. T¸c dông: phôc thµnh phÇn. - C©u (b): rót gän chñ ng÷: “Chóng ta”. - Gv. Chốt đáp án. - Câu (c): rút gọn CN: “Người...người”. - C©u (d): rót gän nßng cèt c©u: “Chóng ta nªn nhí r»ng”. - H. Th¶o luËn nhãm. -> Ng¾n gän, nªu quy t¾c øng xö chung. ? X.đ các thành phần bị lược Bài 2: Khôi phục thành phần. bít? - Rót gän chñ ng÷. NÕu kh«i phôc ta cÇn sö dông tõ - T¸c dông: Ng¾n, vÇn, phï hîp thÓ th¬. ng÷ nµo? - Kh«i phôc thµnh phÇn:... Bµi 3,4: ? Cho biÕt v× sao trong th¬, ca Lưu ý: Hiện tượng rút gọn câu dễ gây hiểu dao thường có nhiều câu rút gọn lầm; gây cười vì rút gọn đến mức ko hiểu nh­ vËy? ®­îc vµ rÊt th« lç. - H. §äc bµi tËp, gi¶i thÝch. -> Bµi häc: Ph¶i cÈn thËn khi dïng c©u rót - Gv. Chèt ®iÒu cÇn chó ý. gọn vì dùng câu rút gọn ko đúng có thể gây hiÓu lÇm. - G. Cho bµi tËp. Bµi 5: TËp rót gän c©u: - H. Nªu c¸ch rót gän. a, MÑ ¬i! Sao mÑ ®i l©u vÒ thÕ? M·i mÑ ko vÒ! b, - Những ai ngồi đấy? - ¤ng LÝ cùu víi «ng Ch¸nh héi ngåi 13 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> đấy! 4. Cñng cè.(3p) - Rót gän c©u lµ mét trong nh÷ng c¸ch gãp phÇn lµm cho viÖc nãi, viÕt trë nªn sinh động, có hiệu quả hơn. - Muèn rót gän c©u ph¶i phô thuéc vµo ng÷ c¶nh (t×nh huèng giao tiÕp). 5. DÆn dß.(1p) - Häc bµi. VËn dông c©u rót gän trong nãi, viÕt. - ChuÈn bÞ: §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n nghÞ luËn. .................................. Ns Ng. TiÕt 79. §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n nghÞ luËn I. Môc tiªu. Gióp häc sinh nhËn biÕt râ c¸c yÕu tè c¬ b¶n cña bµi v¨n nghÞ luËn vµ mèi quan hÖ cña chóng víi nhau. Bước đầu biết cách xác định luận điểm, luận cứ và lập luận trong 1 VBNL; biết xây dựng luận điểm, luận cứ và triển khai lập luận cho một đề bài. II.Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng 1.KiÕn thøc -§Æc ®iÓm cña v¨n nghÞ luËn víi c¸c yÕu tè luËn ®iÓm.luËn cø µ lËp luËn g¾n bã chÆt chÏ víi nhau 2.KÜ n¨ng -Biết xác định luận điểm.luận cứ và lập luận trong các văn bản nghị luận -Bước đầu biết xác định luận điểm luận cứ và lập luận trong một đề bài cụ thể. III - Phương pháp: - Tìm hiểu ví dụ, nêu, giải quyết vấn đề. Luyện tập. IV – Phương tiện dạy học: - Gv: G/¸n, dông cô d¹y häc. - Hs: ChuÈn bÞ bµi. V - TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức: (1p) 2. KiÓm tra: (5p)- ThÕ nµo lµ v¨n b¶n nghÞ luËn? 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Néi dung kiÕn thøc - H. Th¶o luËn c©u hái trong I. LuËn ®iÓm, luËn cø vµ lËp luËn: .(20p) V¨n b¶n: Chèng n¹n thÊt häc. sgk (18,19). 1. LuËn ®iÓm: - Gv. Chèt kiÕn thøc. + LuËn ®iÓm: nh÷ng ý chÝnh cña VB, lµ ý kiÕn + LuËn ®iÓm. thể hiện tư tưởng, q.đ của bài văn NL. + Yªu cÇu vÒ luËn ®iÓm. + LuËn ®iÓm ®­îc biÓu hiÖn tËp trung ë nhan đề “ Chống nạn thất học” như một khẩu hiệu. + Luận điểm được trình bày đầy đủ ở câu: “ Mọi người . . . chữ Quốc ngữ”. + Cô thÓ ho¸ thµnh viÖc lµm: - Những người biết chữ dạy cho những người ch­a biÕt ch÷. 14 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> ? Người viết triển khai ý chÝnh b»ng c¸ch nµo? Vai trß cña lÝ lÏ vµ dÉn chøng ntn? - Gv gi¶i thÝch thªm: + Lí lẽ là những đạo lí, lẽ phải đã được thừa nhận nói ra là được đồng tình. + DÉn chøng lµ sù viÖc sè liệu, bằng cớ để xác nhận cho lÝ lÏ ? X.® luËn cø trong bµi viÕt? - H. Th¶o luËn. - Gv. L.đ thường có tính khái qu¸t cao. V× thÕ, muèn cho người đọc hiểu và tin, luận cứ phải cụ thể, sinh động, chặt chÏ. ? NÕu kh«ng tr×nh bµy nh÷ng luËn cø nµy mµ chØ ®­a ra nh÷ng c©u v¨n nªu luËn ®iÓm th× cã ®­îc kh«ng ? ? Theo em,luËn cø cÇn nh÷ng yªu cÇu g×? ? LËp luËn lµ g×? Vai trß cña lËp luËn trong VBNL? ? H·y chØ ra tr×nh tù lËp luËn cña v¨n b¶n “Chèng n¹n thÊt häc” . NhËn xÐt vÒ c¸ch lËp luËn trªn?. - H. §äc ghi nhí.. - Những người chưa biết cố gắng học cho biết. - Phô n÷ l¹i cµng cÇn ph¶i häc . * KÕt luËn 1: - Luận điểm là ý kiến thể hiện tư tưởng, quan ®iÓm trong bµi v¨n nghÞ luËn. - Yªu cÇu vÒ luËn ®iÓm : + Được thể hiện trong nhan đề, dưới dạng câu khẳng định nhiệm vụ chung (luận điểm chính) vµ nhiÖm vô cô thÓ (luËn ®iÓm phô) + Phải rõ ràng, đúng đắn, sâu sắc, có tính phổ biến đáp ứng nhu cầu thực tế. 2. LuËn cø: + lµ nh÷ng lÝ lÏ, dÉn chøng lµm c¬ së cho luËn điểm, giúp l.đ sáng rõ, đúng đắn, có sức thuyết phôc. + LÝ lÏ: - Do chÝnh s¸ch ... kh«ng tiÕn bé. - Nay nước độc lập rồi ... đất nước. + DÉn chøng: - Những người đã biết chữ . . . - Vî ch­a biÕt . . . - Em ch­a biÕt . . . + C¸c luËn cø tr¶ lêi c¸c c©u hái: - V× sao? - §Ó lµm g×? - Nh­ thÕ nµo? * KÕt luËn 2: - Luận cứ phải chân thật, đúng đắn, tiêu biểu míi khiÕn cho luËn ®iÓm cã søc thuyÕt phôc. - LuËn cø ph¶i cã hÖ thèng vµ b¸m s¸t luËn ®iÓm. 3. LËp luËn : + Lµ c¸ch lùa chän s¾p xÕp , tr×nh bµy luËn cø một cách phù hợp để làm rõ luận điểm . + Tr×nh tù lËp luËn trong v¨n b¶n . - Nªu lÝ do v× sao ph¶i chèng n¹n thÊt häc . - Chống nạn thất học để làm gì ? - Chèng n¹n thÊt häc b»ng c¸ch nµo ? -> LËp luËn chÆt chÏ , giµu søc thuyÕt phôc , lÝ lÏ , dÉn chøng s¾p xÕp theo thêi gian , løa tuæi , giíi tÝnh , giai cÊp hîp lý. * Ghi nhí : sgk (19). II. LuyÖn tËp . .(15p). - H. §äc l¹i vb “CÇn t¹o ra thãi quen ...”. Bµi v¨n: CÇn t¹o ra thãi quen tèt... - H. Thảo luận chỉ rõ luận + Luận điểm: (Nhan đề). ®iÓm, luËn cø, c¸ch lËp luËn + LuËn cø : trong bµi. * LÝ lÏ: 15 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> - Gv: Chèt ý.. - Khái quát về thói quen của con người. - Thãi xÊu rÊt khã söa. - Thãi quen xÊu sÏ g©y h¹i. - Thãi quen tèt sÏ lµm cuéc sèng trë nªn tèt đẹp hơn. * DÉn chøng: - Nh÷ng biÓu hiÖn cña thãi quen xÊu. + LËp luËn chÆt chÏ, cã søc thuyÕt phôc.. 4. Cñng cè.(3p) - C¸c yÕu tè trong VBNL? - Mèi quan hÖ cña c¸c yÕu tè? 5. DÆn dß.(1p) - Häc bµi. - Bµi tËp: X.® luËn ®iÓm, luËn cø, lËp luËn trong bµi “Häc thÇy, häc b¹n”- -- ChuÈn bÞ: §Ò v¨n nghÞ luËn vµ viÖc lËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn. …………………………….. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y : TiÕt 80.§Ò v¨n nghÞ luËn vµ viÖc lËp ý cho bµi v¨n nghÞ. luËn. I. Môc tiªu. Học sinh nhận rõ đặc điểm và cấu tạo của đề bài văn nghị luận; Nắm được các bước tìm hiểu đề, cách lập ý và các yêu cầu chung của bài văn nghị luận. Rèn kĩ năng nhận biết luận điểm, tìm hiểu đề bài nghị luận và tìm ý, lập ý. II.Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng 1.KiÕn thøc -Đặc điểm và cấu tạo của đề bài văn nghị luận,các bước tìm hiểu đề và lập ý cho đề văn nghị luận. 2.KÜ n¨ng -Nhận biết luận điểm,biết cách tìm hiểu đề và cách lập ý cho bài văn nghị luận -So sánh để tìm ra sự khác biệt của đề văn nghị luận với các đề văn t]j sự miêu tả và biÓu c¶m. III - Phương pháp: - Tìm hiểu đề, nêu, giải quyết vấn đề. Luyện tập. IV – Phương tiện dạy học: - Gv: G/¸n, dông cô d¹y häc. - Hs: ChuÈn bÞ bµi. V - TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức: (1p) 2. KiÓm tra: (5p)- V¨n nghÞ luËn cÇn cã nh÷ng yÕu tè nµo ? Cho biÕt vai trß cña mçi yÕu tè ? - Trong VBNL, người viết phải vận dụng chủ yếu là: lí lẽ/ hình ảnh/ chi tiết/ dẫn chøng? §Æc ®iÓm cña lÝ lÏ, dÉn chøng? 3. Bµi míi: 16 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Hoạt động của GV và HS - H. Đọc đề bài (sgk 21).. Néi dung kiÕn thøc I. Tìm hiểu đề văn nghị luận .(10p) 1. Nội dung và tính chất của đề văn nghị Th¶o luËn, tr¶ lêi c©u hái sgk. luËn. ? Những câu đã cho có thể xem là a. Đề bài : sgk (21). một đề bài , đầu đề được không ? b. Nhận xét : - Được , nêu ra một vấn đề cần - Các đề nêu ra các vấn đề khác nhau xem xét đánh giá , làm rõ. nhưng đều bắt nguồn từ cuộc sống XH con ? Các đề bài trên có phải là đề văn người. nghÞ luËn ko? V× sao? - Cã;V× hµm chøa mét kh¸i niÖm, vấn đề, lý luận, tư tưởng ... ? Đặt ra đề như vậy nhằm mục - Mục đích : Để người viết bàn luận, làm đích gì? Những v.đ được đưa ra đó sáng rõ. gäi lµ g×? - §ã lµ c¸c luËn ®iÓm. ? Các đề bài trên cần được giải quyết bằng phương pháp làm văn nµo? (phân tích, chứng minh, giải - Tính chất của đề sẽ định hướng cho thÝch) người viết để biết vận dụng phương pháp, ? Vậy tính chất của đề bài có ý có thái độ, giọng điệu cho phù hợp với đề nghĩa gì đối với việc làm văn? bài đã cho. - H. So sánh, phát hiện, phân tích - Hầu hết các đề nêu ra một luận điểm. l.đ ở các đề 2,8,9,10. Các đề 2,8,9,10 : mỗi luận điểm gồm 2 - Gv: Muốn có l.đ nhỏ hơn để làm luận điểm nhỏ. bài, người viết tự mình phải suy * Ghi nhí : (23). nghÜ vµ ph©n t¸ch 1 c¸ch hîp lÝ. 2. Tìm hiểu đề văn nghị luận. a. VÝ dô: §Ò v¨n “ Chí nªn tù phô” ? Em hiÓu thÕ nµo lµ “tù phô”? + Vấn đề nghị luận : Tác hại của tính tự H. Tự cho mình là giỏi nên xem phụ và sự cần thiết của việc con người thường người khác. kh«ng nªn tù phô. -> LuËn ®iÓm: CÇn ph¶i khiªm tèn. - H. Đọc, suy nghĩ, thảo luận, trả + Đối tượng và phạm vi nghị luận: Tính tự lêi c¸c c©u hái tr 22. phụ của con người với tác hại của nó. + Khuynh hướng tư tưởng của đề: - Phủ định tính tự phụ của con người. + Nh÷ng ý chÝnh cña bµi: - Gv: Hướng dẫn hs sắp xếp cho - HiÓu thÕ nµo lµ tÝnh tù phô? hîp lý bµi v¨n. - NhËn xÐt nh÷ng biÓu hiÖn cña tÝnh tù phô. - Phân tích tác hại của nó để khuyên răn con người. - H. Nhắc lại kiến thức cơ bản về b. Khi tìm hiểu đề cần: đề văn, tìm hiểu đề, lập ý cho bài - X.đ đúng vấn đề (đúng luận điểm). v¨n nghÞ luËn. - X.đ đúng phạm vi, tính chất của đề. II. LËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn.(15p) 17 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> H. LËp dµn ý cô thÓ. G. Chèt.. - H. §äc ghi nhí. G Hướng dẫn H làm bài tập.. §Ò bµi: “ Chí nªn tù phô” 1. LuËn ®iÓm. + Tù phô lµ 1 thãi quen xÊu cña con người. + Tự phụ đề cao vai trò của bản thân thiếu tôn trọng người khác. + Tù phô khiÕn cho b¶n th©n bÞ chª tr¸ch, mọi người xa lánh. + Tù phô lu«n m©u thuÉn víi khiªm nhường, học hỏi. 2. LuËn cø. + Tù phô tù cho m×nh lµ giái nªn coi thường người khác: - BÞ c« lËp. - Lµm viÖc g× còng khã. - Không tự đánh giá được mình. + T¸c h¹i: - Thường tự ti khi thất bại. - Ko chÞu häc hái, ko tiÕn bé. - Hoạt động bị hạn chế, dễ thất bại. + DÉn chøng: - T×m trong thùc tÕ. - LÊy dÉn chøng tõ b¶n th©n. - DÉn chøng tõ s¸ch b¸o, bµi häc. 3. X©y dùng lËp luËn: + Tù phô lµ g×? + Nh÷ng t¸c h¹i cña tù phô(dÉn chøng) +Vì sao con người ta không nên tự phụ? + Söa thãi xÊu nµy b»ng c¸ch nµo? * Ghi nhí: sgk (23) III. LuyÖn tËp. (10p) Luận điểm 1: Con người ko thể thiếu bạn (lÝ lÏ, d/c) Luận điểm 2: Sách là người bạn lớn của con người. LuËn ®iÓm 3: CÇn g¾n bã víi s¸ch. Ham mê đọc sách.. 4. Cñng cè.(3p) - Đặc điểm đề văn nghị luận? - Khi lập ý cho đề văn nghị luận là chúng ta làm những gì? 5. DÆn dß.(1p) - Học bài. Hoàn thiện tìm luận cứ cho đề trên. - Chuẩn bị: Tinh thần yêu nước của nhân dân ta. NS NG Tiết 81. Tinh thần yêu nước của nhân dân ta. 18 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> ( Hå ChÝ Minh) I. Môc tiªu: Giúp hs hiểu được tinh thần yêu nước là một truyền thống quý báu của dân tộc ta. T/cảm đó được biểu hiện rực rỡ trong từng thời kì chống ngoại xâm. N¾m ®­îc nghÖ thuËt nghÞ luËn chÆt chÏ, s¸ng gän, cã tÝnh mÉu mùc cña bµi v¨n. Nhí ®­îc c©u chèt cña bµi vµ h/a so s¸nh trong bµi v¨n. Rèn kĩ năng đọc, tìm hiểu, phân tích bố cục, cách nêu luận điểm, cách luận chøng trong bµi v¨n nghÞ luËn chøng minh. II.Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng 1.KiÕn thøc -Nét đẹp truyền thống của nhân dân ta -§Æc ®iÓm nghÖ thuËt v¨n nghÞ luËn Hå ChÝ Minh qua v¨n b¶n. 2.KÜ n¨ng -NhËn biÕt v¨n b¶n nghÞ luËn x· héi. -§äc-hiÓu v¨n b¶n nghÞ luËn x· héi -Chän ,tr×nh bµy dÉn chøng trong t¹o lËp v¨n b¶n chøng minh. III - Phương pháp: - Đọc, nêu, giải quyết vấn đề. Phân tích. IV – Phương tiện dạy học: - Gv: G/¸n, tµi liÖu liªn quan. - Hs: ChuÈn bÞ bµi. V - TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức: (1p) 2. Kiểm tra: (5p) + Đọc thuộc lòng những câu tục ngữ về con người và xã hội? Phân tÝch hai c©u mµ em thÊy hay nhÊt? + Đọc những câu tục ngữ đồng nghĩa hoặc trái nghĩa với những câu đã học mà em s­u tÇm ®­îc. 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Néi dung kiÕn thøc - H. Nh¾c l¹i vÒ kh¸i niÖm v¨n nghÞ I. T×m hiÓu chung. .(15p) luËn. 1. T¸c gi¶, t¸c phÈm.(Sgk) - G. Hướng dẫn đọc : giọng mạch lạc, - Hồ Chí Minh. râ rµng, døt kho¸t. 2. §äc, gi¶ thÝch tõ khã. - H. Đọc vb. Nhận xét cách đọc. - G,H : Gi¶i nghÜa 1 sè tõ : KiÒu bµo, ®iÒn chñ, vïng t¹m chiÕm, quyªn, nång nµn. ? Bài văn nghị luận về vấn đề gì? Câu nªu néi dung c¬ b¶n cña v.® NL trong 3. ThÓ lo¹i: bµi? NghÞ luËn x· héi.(Chøng minh) 4. Bè côc: ? Văn bản có thể chia thành mấy - Đoạn 1: Nhận định chung về lòng phÇn? Nªu néi dung tõng phÇn? yêu nước. - H. Th¶o luËn, chia ®o¹n. - §o¹n 2,3: Chøng minh sù biÓu hiÖn của lòng yêu nước. - §o¹n 4: NhiÖm vô cña chóng ta. 19 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> ? Giải thích từ: nồng nàn yêu nước, t/thèng, quý b¸u? ? Nhận xét cách dùng BPNT, động từ được sử dụng trong câu 3 có gì đặc biÖt? ? NhËn xÐt vÒ c¸ch nªu v.® cña t/g? - H. Ph¸t hiÖn, suy luËn, nhËn xÐt. ?* §Æt trong bè côc bµi v¨n nghÞ luËn ®o¹n më ®Çu nµy cã vai trß, ý nghÜa g×? ? Lòng yêu nước của nhân dân ta được nhÊn m¹nh trªn lÜnh vùc nµo? Tại sao ở lĩnh vực đó tinh thần yêu nước lại bộc lộ mạnh mẽ và to lớn nhÊt? ? Để làm rõ nhận định trên, tác giả đã ®­a ra nh÷ng dÉn chøng nµo? S¾p xÕp theo tr×nh tù nµo? ? NhËn xÐt vÒ c¸ch ®­a d/c, c¸ch lËp luËn trong ®.v? - H. Ph©n tÝch, nhËn xÐt. - G. L­u ý hs mçi ®.v ®­îc cÊu tróc hoµn chØnh, chÆt chÏ.... ? H/a so s¸nh ë ®o¹n cuèi cã t¸c dông g×?. ? Em hiểu thế nào là lòng yêu nước được trưng bày và lòng yêu nước giấu kÝn? - Liªn hÖ. ? Khi bµn vÒ bæn phËn cña chóng ta, t/g đã bộc lộ q.đ yêu nước ntn? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ trong ®o¹n v¨n nµy? Bài văn NL này có gì đặc sắc? (Bè côc, lËp luËn, d/c...). II. Ph©n tÝch. .(17p) 1. Nhận định chung về lòng yêu nước. + Vấn đề NL: Truyền thống yêu nước cña nh©n d©n ta. (C©u 1,2) - C¸c tõ “nång nµn”, “t/thèng, quý báu” đã cụ thể hóa mức độ t/thần yêu nước: sôi nổi, mạnh mẽ, dâng trào. - H/a so s¸nh: chÝnh x¸c, míi mÎ. - Động từ “lướt, nhấn chìm” -> thể hiÖn sù linh ho¹t, nhanh chãng, bÒn vững, mạnh mẽ của t/thần yêu nước. + C¸ch nªu v.® ng¾n gän, râ rµng, sinh động, hấp dẫn theo lối trực tiếp, khẳng định, so sánh cụ thể và mở rộng. 2. Những biểu hiện của lòng yêu nước. - Từ xa xưa dân ta đã chứng tỏ lòng yêu nước qua những trang sử vẻ vang : - Dẫn chứng: Thời đại Bà Trưng, Bà TriÖu, TrÇn H­ng §¹o, Lª Lîi,... -> DÉn chøng tiªu biÓu, ®­îc liÖt kª theo tr×nh tù (t) lÞch sö. - C¸ch lËp luËn chÆt chÏ. - DÉn chøng b»ng c¸ch liÖt kª. Hµnh động thể hiện sự yêu nước khác nhau. - C¸ch lËp luËn gi¶n dÞ, chñ yÕu lµ d/c, điệp cấu trúc “từ... đến”. 3. NhiÖm vô cña chóng ta. + H/a so sánh đặc sắc: Tinh thần yêu nước như các thứ của quý. -> §Ò cao gi¸ trÞ cña t/thÇn yªu nước. + Lòng yêu nước có 2 dạng tồn tại: - Bộc lộ rõ ràng đầy đủ. - Tiềm tàng kín đáo. -> Cả hai đều đáng quý. + Bæn phËn cña chóng ta: tuyªn truyền, động viên, tổ chức, khích lệ tiềm năng yêu nước của mọi người ®­îc thùc hµnh vµo c«ng cuéc k/c. * Cách diễn đạt bằng hình ảnh rất cụ thÓ dÔ h×nh dung, dÔ hiÓu. C¸ch kÕt thóc tù nhiªn, hîp lÝ, gi¶n dÞ, râ rµng, chÆt chÏ, thuyÕt phôc. III. Tæng kÕt. .(3p) 20. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>