Giáo án trọn bộ môn Ngữ văn 8

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn: Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. Bài 1 TiÕt 1+2. T¤I §I häc ( Thanh TÞnh). A.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: * Mức độ cần đạt: cảm nhận đc tâm trạng hồi hộp cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “ tôi “ ở buổi tựu trường đầu tiên trong 1 đ/trích truyện có sử dụng kết hợp các yếu tố MT và BC * Träng t©m KT, KN: - KT: cốt truyện, n/vật, sự kiện trong đ/trích; NT MT tâm lí trẻ nhỏ ở tuổi đến trường - KN: đọc hiểu đ/trích TS có yếu tố MT, BC; Trình bày ~ suy nghĩ, t/cảm về 1 sự việc trong c/sèng cña b¶n th©n * Rèn KN sống:KN suy nghĩ sáng tạo ( p/tích, b luận ~ c/xúc của cậu bé lần đầu đến trường) KN xác định giá trị bản thân: trân trọng kỉ niệm, sống có trách nhiệm * TÝch hîp víi v¨n b¶n biÓu c¶m líp 7 B.CHUẨN BỊ: 1.Giáo viên: -Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, thiết kế bài giảng. -Chân dung Thanh Tịnh, tranh ngày khai trường. 2.Học sinh: -Đọc truyện, trả lời câu hỏi Đọc - Hiểu văn bản. -Viết một đoạn văn ngắn nói về cảm xúc của mình trong ngày tựu trường đầu tiên. C.CÁC BƯỚC LÊN LỚP: I.Ổn định lớp: II.Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra việc chuẩn bị sách vở, soạn bài của học sinh vào đầu năm học. III.Bài mới: ( 1’) Trong cuộc đời có ai quên đc kỉ niệm buổi khai trường đầu tiên Bằng nghệ thuật TS xen n/ thuật BC, ThTịnh đã ghi lại những rung động tinh tế ấy qua truyÖn ng¾n“ T«i ®i häc “ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò ? §äc chó thÝch, rót ra nh÷ng hiÓu biÕt c¬ b¶n vÒ I. Vµi nÐt vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm ( 5 phút – ph pháp vấn đáp ) Thanh TÞnh vµ “ T«i ®i häc” 1. TG: tªn thËt lµ TrÇn V¨n Ninh (1911–1988 ) quª ë HuÕ, tõng d¹y GV : Sau CM th¸ng 8 : Thanh TÞnh lµm tæng th­ häc, viÕt b¸o kÝ h«Þ VH Trung Bé. N¨m 1948, gia nhËp qu©n đội, phụ trách đoàn kịch Chiến Thắng. Năm 1954 - Viết văn từ 1933, văn ThTịnh toát lên vẻ đẹp đằm thắm, tcảm êm dịu làm chủ nhiệm tạp chí Văn nghệ quân đội, uỷ trong trÎo. viªn BCH héi v¨n nghÖ d©n gian ViÖt Nam. Thanh Tịnh làm nhiều ca dao mới rất thành công: 2. TP : Hận chtrường, Quê mẹ ( tr/ Ước gì để lại mùa sau ng¾n ), §i tõ gi÷a mét mïa sen ( Mét c©u, mét ch÷, ®Ëm mµu d©n gian truyÖn th¬ ) *“ T«i ®i häc ” in trong tËp “ Quª - Truyện mang đậm mùa sắc ký và mang tính chất mÑ “ xuÊt b¶n n¨m 1941 tự truyện. Truyện được kết cấu theo dòng hổi tưởng của nhân vật Tôi. Đó là tâm trạng bỡ ngỡ mà thiêng liêng, mới mẻ mà sâu sắc của nhân vật 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Tôi trong ngày đầu tiên đi học. -Yêu cầu đọc : chậm, dịu, hơi buồn, lắng sâu, chú ý những câu nói của nhân vật tôi, nhân vật người mẹ, nhân vật ông đốc, cần đọc với giọng phù hợp - Giáo viên đọc mẫu một đoạn, hai học sinh đọc hết bài – nhận xét - Bªn c¹nh gi¶i nghÜa c¸c chó thÝch SGK, gi¸o viên hỏi thêm : “Ông đốc” danh từ riêng hay danh tõ chung ?” L¹m nhËn” cã ph¶i lµ nhËn bõa nh©n v¬ kh«ng ?” Líp 5” trong truyÖn cã ph¶i lµ líp 5 c¸c em häc c¸ch ®©y 3 n¨m kh«ng ? ? Truyện ngắn có bao nhiêu nhân vật? Ai là nhân vât chính? Vì sao em cho là như vậy? - Trong truyện có nhiều nhân vật . Trong đó Tôi là nhân vật chính. Đây là nhân vật được tác giả thể hiện nhiều nhất và mọi sự việc dều được kể theo cảm nhận của Tôi GV: t«i ®i häc ko chøa nhiÒu sù kiÖn, n/vËt, xung đột XH. Toàn bộ truyện là dòng hồi tưởng của n/vật Tôi theo t/tự t/gian của buổi tựu trường ? H·y chØ ra tr×nh tù thêi gian vµ c¶m xóc cña thêi gian Êy ? - Từ hình ảnh trời cuối thu và những em bé đến trường gợi nhớ về dĩ vãng - Tâm trạng háo hức trên đường cùng mẹ đến trường - Tâm trạng hồi hộp lo âu trước giờ vào lớp - Tâm trạng háo hức đón nhận giờ học đầu tiên ( khi bước vào trong lớp ). ? Đọc từ đầu cho đến “ hôm nay tôi đi học”. Yếu tố nào đã gợi lại những kỉ niệm ngày đầu đi học của nh©n vËt t«i ? -Hµng n¨m vµo cuèi thu, l¸ rông, những đám mây bàng bạc … - Nh÷ng em nhá rôt rÌ … ? Hai chi tiÕt nµy giíi thiÖu thêi ®iÓm vµ sù viÖc cã mèi liªn quan nh­ thÕ nµo ? T¹i sao chóng l¹i kh¬i nguån c¶m xóc cho nh©n vËt t«i ? Thời điểm và sự việc có tính chất định hình, có liªn quan chÆt chÏ : Khi c©y cèi b©ng khu©ng vµo mïa thay l¸, khi mµu trêi chuyÓn tõ xanh ng¾t 9 Lop8.net. II. §äc – hiÓu v¨n b¶n. - Bố cục: 4 đoạn + Đoạn 1: Từ đầu đến “... rộn rã”: Tõ h×nh ¶nh trêi cuèi thu vµ nh÷ng em bé đến trường gợi nhớ về dĩ vãng + Đoạn 2: tiếp theo “....trên ngọn núi”: Cảm nhận của Tôi trên con đường cùng mẹ tới trường. + Đoạn 3: tiếp theo “....được nghỉ cả ngày”: - Cảm nhận của Tôi lúc ở sân trường. + Đoạn 4: phần còn lại: Cảm nhận của Tôi trong lớp học. III . Tìm hiểu chi tiết 1. T©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i trong ngày đầu tiên đến trường : a. Kh¬i nguån c¶m xóc : ( 13 phót, phương pháp vấn đáp.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> sang màu bàng bạc của cuối thu là lúc h/s đến trường – mùa tựu trường. Khung cảnh, không gian vµ sù viÖc cã tÝnh chÊt ­íc lÖ Êy trë thµnh thông điệp hối giục lòng người trở lại một thời đã qua ? Yếu tố khơi nguồn cảm xúc ấy đã gợi cảm xúc nµo cho nh©n vËt t«i ? - Nao nøc nhí l¹i nh÷ng kØ niÖm m¬n man - Không thể nào quên , như mấy cánh hoa tươi , ? ~ từ láy nao nức mơn man cùng phép so sánh đã nãi lªn c¶m xóc cña nh©n vËt t«i ntn - Những kỉ niệm của buổi tựu trường như còn mới mÎ, nguyªn vÑn, trong s¸ng ?Tác giả đã dùng phưong thức biểu đạt nào ? Có t¸c dông g× ? - Phương thức tự sự kết hớp miêu tả biểu cảm khiÕn cho nh÷ng c©u v¨n ®Çu tiªn nh­ c¸nh cöa nhẹ nhàng mở ra, dẫn người đọc vào một thế giới đầy ắp ~ cung bậc tâm tư, tình cảm trong sáng đẹp đẽ của cậu học trò lần đầu đi học GV :Kh«ng chØ ë nh÷ng dßng ®Çu, c¸c phÇn cßn l¹i cña v¨n b¶n t¸c gi¶ còng lu«n kÕt hîp 3 phương thức biểu đạt này để ghi lại cảm xúc của nh©n vËt t«i ë c¸c thêi ®iÓm. - c¶m xóc: + Nao nøc nhí l¹i nh÷ng kØ niÖm m¬n man + Kh«ng thÓ nµo quªn , nh­ mÊy cánh hoa tươi ,. GV Khung c¶nh thiªn nhiªn gîi nhí, gîi c¶m xóc b. Tâm trạng trên đường đến trường lµ ®Çu mèi dÉn d¾t trÝ nhí, trë vÒ víi nh÷ng kØ niệm khắc ghi trong dĩ vãng. Kỉ niệm của buổi học ( 15’, p ph vấn đáp, gợi mở, hướng đầu tiên đã sống dậy.( Giáo viên đọc “buổi hôm dẫn HS phân tích ) mai Êy ... ngän nói “ trang 5,6 ). ? Trên đường cùng mẹ tới trường, cậu bé lớp đầu cấp tiểu học đã nhìn cảnh vật và thấy tâm trạng m×nh nh­ thÕ nµo ? -Buổi sáng đầy sương thu, gió lạnh, con đường lµng dµi hÑp vèn quen thuéc mµ tù nhiªn thÊy l¹, cảnh vật đổi thay. ?V× sao vËy? -Vì chính lòng ngưòi đg có sự đổi thay lớn : “Hôm nay t«i ®i häc “ ?§©y lµ sù kiÖn nh­ thÕ nµo -Một sự kiện rất lớn, một sự đổi thay kì diệu, thực nh­ m¬ ? Đọc lại câu văn em cảm nhận đựoc cảm xúc gì trong đó -Lêi v¨n ng©n vang nh­ mét tiÕng reo chan chøa 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> tù hµo. GV Đây thực sự là sự kiên trọng đại. Nó được đặt trong thế đối lập liên tiếp với những thú vui quen thuộc thường ngày. Tạm biệt buổi thả diều đam mê ngoạn mục, Tạm biệt những cuộc nô đùa thoả thích trên cánh đồng quê. Cậu bé của làng hôm nay đã lớn lên đôi chút ? C©u bÐ cßn c¶m thÊy thÕ nµo n÷a ? -Thấy trang trọng và đứng đắn trong chiếc áo vải dï -CÈm quyÓn s¸ch thÊy nÆng, gh× chÆt mµ vÉn xéc xÖch. - Nh×n thÊy... muèn thö søc xin mÑ cho cÇm cả s/vở và bút thước. -ý nghĩ : _ chỉ người thạo mới cầm nổi... như một làn mây lướt ngang ? Những cử chỉ,hành động,suy nghĩ của cậu bé gióp em hiÓu g× vÒ t©m tr¹ng cña cËu CËu bÐ ®ang ë trong t©m tr¹ng c¨ng th¼ng, håi hép -T©m tr¹ng c¨ng th¼ng, håi hép nh­ng còng hÕt søc h¸o høc. Sù kiÖn ®i häc träng nh­ng còng hÕt søc h¸o høc. đại cùng tình cảm âu yếm của mẹ giúp cậu tự tin, say mª nh­ng rÊt ng©y th¬. ? PhÐp so s¸nh thÓ hiÖn t©m tr¹ng g×? - Hình ảnh so sánh diễn đạt ý nghĩ của 1 em bé muốn nhận thức về n/v trong cuộc sống; diễn đạt khát vọng vươn tới tương lai của em bé. GV: Câu văn sử dụng phép so sánh. So sánh một hiện tượng vô hình với một hiện tượng thiên nhiên hữu hình đẹp đẽ. Chính hình ảnh này đã cho người đọc thấy kỷ niệm của Tôi ngày đầu tiên đi học thật cao đẹp và sâu sắc. Và qua hình ảnh này tác giả đề cao sự học hành với con người. ? Đọc “ Trước sân trường... cảnh lạ “(tr6) => đứng ở sân trường Mỹ Lí cậu bé thấy gì và cảm nhËn chóng ra sao ? -Sân trường đặc người, ai cũng sạch sẽ tươi vui. - Mấy hôm trước : trường xa lạ,cao ráo sạch sẽ. - H«m nay xinh x¾n, oai nghiªm => gÇn gòi quen thuéc. ? So s¸nh víi t©m tr¹ng cËu bÐ ®i trªn ®­êng lµng , em thÊy kh¸c ntn ? - Con đường quen => lạ, trường lạ => quen sự thay đổi cgiác diễn ra theo chiều ngược lại GV : Dẫu vậy, do xỳc động của buổi đầu 11 Lop8.net. c. Tâm trạng trước giờ vào học: 10’ (vd+th¶o luËn).

<span class='text_page_counter'>(5)</span> tiên đến trường, các cậu học trò ko khỏi x động vẩn vơ. Chỉ 1 chút “vẩn vơ” thôi, đó là cảm giác tÊt yÕu, kh¸c quan t©m lý cho¸ng ngîp nhÊt thêi khi nhìn ngôi trường cao rộng. Và cũng chính cảm giác đó mà các cậu học trò đều nép vào người thân, chỉ dám nhìn một nửa. ? Cái nh×n Êy diÔn t¶ c¶m gi¸c g× -Ngì ngµng, sung s­ãng, tß mß quan s¸t. ? Tác giả so sánh hđộng của bọn trẻ ntn? Cảm nhËn cña em vÒ phÐp so s¸nh nµy? - Như con chim đứng bên tổ thầm ước ao được nh­ nh÷ng cËu häc trß líp cò hình ảnh so sánh diễn tả đúng tâm trạng háo hức pha lẫn chút ngập ngừng của những người đứng trước bước ngoặt của cuộc đời. GV Đến trường, đi học, một chân trời mới ®Çy hÊp dÉn ®ang më ra cã søc cuèn hót k× l¹, những học trò lần đầu đến chân trời ấy không thể kh«ng h¸o høc, phÊn chÊn vµ håi hép lo ©u. M¸i trường đẹp như cái tổ ấm, mổi học trò ngây thơ nh­ c¸nh chim ®Çy kh¸t väng vµ båi håi lo l¾ng nh×n bÇu trêi häc vÊn mªnh m«ng. ? Tiếng trống trường vang lên, nhân vật tôi đã kể l¹i nh÷ng g× sau tiÕng trèng Êy. -Häc sinh cò xÕp hµng vµo líp, häc sinh míi ch¬ vơ, lo lắng, không đi, ko đứng lại, toàn thân run lên . Nghe ông đốc gọi tên, học sinh lúng túng. ? Thái độ, tâm trạng của hai đối tượng học sinh ntn? - §èi lËp nhau, häc sinh cò tù tin, häc sinh míi lóng tóng. ? Tại sao lại có sự đối lập ấy? - Häc sinh míi ®¨ quen, häc sinh míi võa rêi khỏi tay mẹ để xếp hàng. ? §äc thÇm l¹i ®o¹n v¨n, em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch sö dông tõ ng÷ cña t¸c gi¶? - Dùng nhiều từ đặc tả tâm trạng, từ “lúng túng” ®­îc dïng l¹i nhiÒu lÇn => t¸c gi¶ dïng nh÷ng tõ ng÷ chÝnh x¸c diÔn t¶ nhiÒu t©m tr¹ng, miªu t¶ ch©n thùc cö chØ, ¸nh m¾t, ý nghÜ, c¶m gi¸c hån nhiªn trong s¸ng cña cËu häc trß trong buæi tùu trường. Cảm giác này gợi cho người đọc nhớ lại kØ niÖm cña chÝnh m×nh vµ c¶m nhËn ®­îc tµi năng của người kể. ? Sau khi điểm danh xong, ông đốc có mấy lời 12 Lop8.net. - t©m tr¹ng h¸o høc pha lÉn chót ngập ngừng của những người đứng trước bước ngoặt của cuộc đời..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> dÆn dß c¸c trß rå× b¶o c¸c em xÕp hµng vµo líp, Các em rời tay người thân, lần lượt vào lớp. Song chuyÖn g× diÔn ra? - Mét cËu «m mÆt khãc.; - Người khác nức nở khóc theo; - Vµi cËu thót thÝt. ? Em c¶m nhËn g× vÒ viÖc nµy? -TiÕng nãi nh­ 1 ph¶n øng d©y chuyÒn, rÊt t­ nhiªn, ngây thơ, rất con trẻ => đúng tâm lí trẻ ?Em h·y so s¸nh t©m tr¹ng nµy víi t©m tr¹ng trên đường tới trường, lúc đứng ở hàng? (trước hÕt h·y nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh÷ng cung bËc c¶m xóc trong tiÕng khãc nµy) Häc sinh th¶o luËn: -Là sự nuối tiếc những ngày chơi đùa thoải mái, sự lưu luyến người thân. - Là sự lo lắng sợ hãi trước một bước ngoặt đầy thử thách của cuộc đời. - Là sự đồng cảm của những đứa trẻ cùng bước vµo mét cuéc sèng míi. =>Tâm trạng của những cậu bé lúc này đối lập với khi đang trên đường đi; lúc đứng trong hàng. Lúc trước, các cậu bé muốn chứng tỏ mình đã lín, h·nh diÖn v× m×nh ®­îc chó ý. Giê l¹i khãc mét c¸ch v« cí rÊt trÎ con GV Càng đọc, ta càng thấy từng câu, từng chữ cña Thanh TÞnh thËt truyÒn c¶m, tr÷ t×nh, thÊu tỏ lòng người. Hình như, ko phải ông viết văn mà «ng ®ang sèng l¹i nh÷ng kØ niÖm cña chÝnh m×nh. ¤ng gi·i bµy tuæi th¬ cña chÝnh ~ kØ niÖm Êy míi chân thực và xđộng làm sao ! ? §äc phÇn v¨n b¶n cßn l¹i. Ngåi trong líp häc cËu bÐ c¶m thÊy nh­ thÕ nµo -Mùi hương lạ xông lên - Trông hình treo trên tường thấy lạ và hay - Nh×n bµn ghÕ l¹i nhËn lµ vËt cña riªng - ThÊy b¹n kh«ng xa l¹ -Nh×n con chim hãt, nhí l¹i buæi bÉy chim ? §o¹n v¨n nµy, TG vÉn tiÕp tôc mt¶ c¶m gi¸c ch©n thùc cña cËu häc trß nh­ thÕ nµo - Vµo trong líp _ líp cña cËu, b¹n cña cËu, chç ngåi cña cËu, cËu thÊy gÇn gòi quen thuéc lµ ®­¬ng nhiªn. GV: Tôi đã nhận thấy một mùi hương lạ xông 13 Lop8.net. * Khóc khi rời tay người thân vào lớp: -Lµ sù nuèi tiÕc nh÷ng ngµy ch¬i đùa thoải mái, sự lưu luyến người th©n. - Là sự lo lắng sợ hãi trước một bước ngoặt đầy thử thách của cuộc đời. - Là sự đồng cảm của những đứa trẻ cùng bước vào một cuộc sống mới.. d. T©m tr¹ng khi vµo trong líp đón nhận giờ học đầu tiên (7’-pp vấn đáp ).

<span class='text_page_counter'>(7)</span> đến, nhìn lên tường thấy lạ và hay hay, nhìn bàn ghế chỗ ngồi như là của mình, nhìn bạn bè chưa quen nhưng không cảm thấy xa lạ chút nào....Nhân vật Tôi cảm thấy lạ khi lần đầu được vào lớp học, một ngôi trường sạch sẽ, ngăn nắp. Song Tôi vẫn cảm thấy không xa lạ với bàn ghế, bạn bè vì bắt đầu ý thức được rằng rồi đây sẽ gắn bó với mình mãi mãi. Cảm giác ấy thể hiện tình cảm trong sáng hồn nhiên nhưng cũng sâu sắc của cậu học học trò nhỏ ngày nào. ? Ngồi trong lớp học, vừa đưa mắt nhìn theo cánh chim, nhưng nghe tiếng phấn thì Tôi chăm chú nhìn thầy viết rồi lẩm nhẩm đọc theo. Những chi tiết ấy thể hiện điều gì trong tâm hồn của nhân vật Tôi? - Nh×n con chim bay, cËu l¹i thÌm nh÷ng gi©y phót tù do tho¶i m¸i, nhí l¹i buæi bÉy chim. Bµi häc ch­a b¾t ®Çu, t©m trÝ cËu bÐ dÔ bÞ ph©n t¸n bëi kh¸ch quan. - TiÕng phÊn cña thÇy nh­ nh¾c nhë, nÝu gi÷, ®­a cậu về thực tại và cậu chăm chú đánh vần. GV: Khi nhìn con chim vỗ cánh bay lên và thèm thuồng, nhân vật Tôi mang tâm trạng buồn khi từ giã tuổi ấu thơ vô tư, hồn nhiên để bắt đầu “lớn lên” trong nhận thức của mình. Khi nghe tiếng phấn, Tôi trở về với cảnh thật vòng tay lên bàn lên bàn và ... Tất cả chi tiết ấy thể hiện lòng yêu thiên nhiên, cảnh vật, yêu tuổi thơ và ý thức về sự học hành của người học trò nhỏ. ? Em có hình dung được thái độ, tâm trạng của cËu bÐ khi vßng tay lªn bµn ? - Hđộng nhanh chóng, thái độ dứt khoát tạm biệt thế giới ấu thơ chỉ biết nô đùa nghịch ngợm để bước vào thếgiơí tuổi học trò nghiêm chỉnh đầy khkh¨n vµ biÕt bao hÊp dÉn GV:Theo tr×nh tù thgian ko gian, t¸c gi¶ kÕt hîp TS , MT, KC, đi sâu vào diễn biến tâm trạng để diÔn t¶ ch©n thùc c¸c cung bËc c¶m xóc cña cËu học trò lần đầu đến lớp ? DÉn d¾t c¸c em vµo t¸c gi¶ míi l¹ nµy cã nh÷ng ai ? Hä cã ~ cö chØ nµo ? - Mẹ : nắm tay đưa từ nhà đến trường, cầm hộ bút thước 14 Lop8.net. - Hđộng nhanh chóng, thái độ dứt kho¸t t¹m biÖt thÕ giíi Êu th¬ chØ biết nô đùa nghịch ngợm để bước vµo thÕgi¬Ý tuæi häc trß nghiªm chØnh ®Çy khkh¨n vµ biÕt bao hÊp dÉn 2/ Thái độ của mọi người đối với em bé lần đầu đi học (5’vấn đáp + thuyÕt gi¶ng ).

<span class='text_page_counter'>(8)</span> - C¸c phô huynh kh¸c còng ®­a con ®i, thay con tr¶ lêi thÇy - Ông đốc : nói nhẹ nhàng, chỉ bảo chu đáo, cười an ñi - Thầy giáo trẻ tươi cười đón học sinh ở cửa lớp ? Thái độ của mọi người ra sao ? -Gia đình chuẩn bị mọi thứ chu đáo cho con em, tr©n träng tham dù lÔ khai gi¶ng.C¸c thÇy c« gi¸o, ai cũng dịu dàng từ tốn, bao dung chào đón, động viªn, khÝch lÖ c¸c em . Cha mÑ, thÇy c« lµ bµn tay ân cần nâng đỡ, là làn gió mát nhẹ đưa, là tia nắng sáng tươi soi đường để những cánh chim non đang chËp ch÷ng cÊt lªn m¹nh d¹n, tù tin bay vµo bÇu trời khoáng đạt. Thái độ, tình cảm của những người thân đã giúp các cậu học trò mau chóng hoà nhập vào thế giới kì diệu của mái trường . GV : Qua lêi kÓ cña Thanh TÞnh , ta thÊy : gia đình quan tâm lo lắng, hồi hộp trân trọng ngày đầu tiên đến trường của con trẻ . Ngay từ những năm 1940, gia đình đã thấy tầm quan trọng của việc học, đã quan tâm, lo lắng đến việc học của con em. Ông đốc là hiệu trưởng nhân từ, bao dung, s¸t sao víi c«ng viÖc. ThÇy gi¸o trÎ vui tÝnh, yêu nghề, yêu trò . Từ những người lớn, ta nhận ra trách nhiệm và tấm lòngcủa nhà trường với học sinh. Đây là một môi trường giáo dục ấm áp, trong lành, nuôi dưỡng một nhân cách và tài năng cho các em. Từ mảnh đất này, những hạt giống đó của gia đình, của xã hội sẽ trưởng thành . ? Những nét đặc sắc về nghệ thuật tác phẩm :. ? Hãy nhắc lại nội dung truyện ngắn.. 15 Lop8.net. - gia đình quan tâm lo lắng, hồi hộp trân trọng ngày đầu tiên đến trường cña con trÎ .. - tr¸ch nhiÖm vµ tÊm lßngcña nhµ trường với học sinh.. IV. Ghi nhí : 10’ * NT: - MT tinh tÕ, ch©n thùc d/biÕn t©m tr¹ng cña ngµy ®Çu ®i häc - S­ dông ng«n ng÷ giµu yếu tố BC, h/ảnh so sánh độc đáo ghi lại dòng liên tưởng, hồi tưởng cña n/vËt T«i - Giäng ®iÖu tr÷ t×nh trong s¸ng * ND: + ~ sù viÖc khiÕn n/vËt t«i cã ~ liên tưởng về ngày đi học đầu tiên cña m×nh + ~ hồi tưởng của n/vật tôi: - Ko khí của ngày hội tựu trường: n¸o nøc, vui vÎ trang träng - Tâm trạng, c/xúc, ấn tượng của n/vật tôi về thầy giáo, trường lớp, bạn bè và mọi người trong ngày đầu.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> ®i häc * ý nghĩa: Buổi tựu trường sẽ mãi ko quªn trong kÝ øc V. LuyÖn tËp ( 5’ ) - ( th¶o luËn bµi tËp 2 dïng b¶ng phô ) 1. H·y chØ ra nh÷ng yÕu tè TS, MT, BC trong v¨n b¶n ( 3 nhãm th¶o luËn ) - TS : kể lại sự việc _ buổi tựu trường đầu tiên víi nh÷ng chi tiÕt.. - MT : kh«ng gian mïa thu, khung c¶nh ng«i trường - BC : trùc tiÕp béc lé c¶m xóc 2. Ba ®o¹n v¨n sau, ®o¹n v¨n nµo thÓ hiÖn thao t¸c quan s¸t, suy ngÉm : a. Trước sân trường làng... sáng sủa . b. Trước đó mấy hôm... trong làng . c. Nh­ng lÇn nµy... vÇn th¬ . IV. Củng cố: 1- Em hãy trình bày những cảm xúc, tâm trạng của nhân vật tôi trong ngày đầu đến trường? 2 - Thử kể cho các bạn nghe tâm trạng của em ngày khai giảng đầu tiên? 3 - Gọi HS đọc lại ghi nhớ. V. Dặn dò: 1. Đọc lại truyện và nắm bắt nội dung. 2. Tiếp tục tìm hiểu diễn biến tâm trạng của nhân vật “tôi” và những nét đặc sắc về nghệ thuật của truyện. 3. Chuẩn bị bài Cấp độ khái quát của nghĩa từ vựng. Rót kinh nghiÖm : .................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... TuÇn: Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. Bài 1 Tiết 3 :Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ (Tự học có hướng dẫn). A.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 1 M§CD : ph©n biÖt C§KQ cña nghÜa tõ ng÷; -Biết vận dụng cấp độ kh quát của nghĩa từ ngữ vào đọc hiểu VB 16 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> 2. Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng: Cấp độ KQ về nghĩa của từ ngữ; - thực hành, so sánh, phân tích các cấp độ k/quát của nghĩa từ ngữ 3. Rèn KNS: KN ra q/định: nhận ra và sử dụng từ ngữ đúng cấp độ B.CHUẨN BỊ: 1.Giáo viên: -Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, thiết kế bài giảng. -Bảng phụ, các ví dụ. 2.Học sinh: -Đọc sách, tìm hiểu bài. -Xem lại nội dung các bài về nghĩa của từ ở chương trình lớp 7. C.CÁC BƯỚC LÊN LỚP: I.Ổn định lớp: II.Kiểm tra bài cũ: 2phút_vấn đáp) (?)Tõ cã mèi quan hÖ nµo vÒ nghÜa? _ Mqh đồng nghĩa: cã ý nghÜa gièng nhau vµ gÇn gièng nhau. _ Mqh trỏi nghĩa : có ý nghĩa trái ngược nhau. III.Bài mới: Hôm nay, chúng ta xét đến 1mối quan hệ khác của từ: mối quan hệ bao hàm qua bài: “Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ” Hoạt động của thầy GV dùng sơ đồ §éng vËt ?NghÜa cña tõ ®v©t Thó Chim C¸ quan hÖ thÕ nµo Voi Hươu Bå c©u S¸o ChÐp víi nghÜa cña tõ thó, chim, c¸.T¹i sao? - Nghĩa của từ động vật rộng hơn nghĩa của từ thú, chim, cá, vì Đ/vật là từ có nghĩa chỉ chung ~ vật tự vận động được. Trong ®o¹n v¨n cã thó(ChØ loµi vËt di chuyÓn b»ng ch©n) Cá(chỉ loài động vật sống dưới nước, thở b»ng mang,b¬i b»ng v©y)’ Chim cã l«ng vò,bay = c¸nh ). ? C¸c tõ : thó, chim, c¸ cã thÓ hiÓu lµ ~ sinh vËt cã c¶m gi¸c và tự vận động" được hay ko đc GV : Nghĩa của từ động vật bao hàm nghĩa của các từ thú , chim , c¸. ( chó ý : phÇn nµy gi¸o viªn cã thÓ cho häc sinh gi¶i 17 Lop8.net. Hoạt động của trò I.Tõ nghÜa réng_tõ nghÜa hÑp (24phót_Qui n¹p) 1.VÝ dô:. Thu.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> nghĩa các từ động vật , thú , chim , cá rồi mới đặt ra câu hỏi trªn ) ? Tương tự như vậy , em hãy chỉ ra quan hệ ý nghĩa của từ Thú-Voi , hươu ; chim-bồ câu , sáo ,. ; cá - cá chép , cá thu. + Voi : loµi thó lín , mòi dµi thµnh vßi , r¨ng nanh dµi thµnh ngµ , tai to , da dµy . + Hươu : loài thú giống nai , nhưng gạc nhỏ và ngắn hơn . + Bå c©u : loµi chim má yÕu , c¸nh dµi , bay giái , nu«i lµm c¶nh . + Sáo : chim nhỏ , lông đen điểm trắng , sống theo đàn . + Chép : loài cá ở dưới sông , vảy màu trắng giống như cá hång . + Thu : c¸ biÓn ë tÇng mÆt , th©n dµi h×nh thoi ®u«i hÑp - Tõ thó cã ph¹m vi nghÜa bao hµm ph¹m vi nghÜa cña tõ voi , hươu , chim – bồ câu, sáo ; cá - chép, thu 2 . KÕt luËn : KÕt luËn 1 : NghÜa cña tõ cã thÓ réng h¬n hoÆc hÑp h¬n nghÜa cña c¸c tõ kh¸c . ? Hãy chỉ ra những từ có nghĩa lớn hơn các từ khác trong sơ đồ KÕt luËn 2 : Tõ ng÷ ®­îc coi lµ nghÜa réng hơn khi đơn vị nghĩa cña tõ bao hµm ph¹m vi nghÜa cña 1 sè tõ ng÷ kh¸c . KÕt luËn 3 : Tõ ®­îc ? Ngược lại , từ được coi là có nghĩa hẹp là từ như thế nào ? coi lµ cã nghÜa hÑp khi ph¹m vi nghÜa cña tõ đó được bao hàm trong ph¹m vi nghÜa cña tõ Bµi tËp: T×m mét sè tõ cã nghÜa hÑp cña nh÷ng tõ cã nghÜa réng ng÷ kh¸c sau : - S¸ch : SGK , SBT , s¸ch ngcao , s¸ch phæ th«ng , s¸ch chuyªn nghµnh . - Bót : bót ch× , bót bi , bót mùc , bót l«ng . ? Tõ ng÷ nµo cã nghÜa bao hµm tõ s¸ch , bót ( dông cô häc tËp ) ? ChØ ra quan hÖ nghÜa cña tõ s¸ch víi s¸ch gi¸o khoa , …. & dông cô häc tËp Ta rót ra kÕt luËn 4 nh­ thÕ nµo ? KÕt luËn 4 : mét tõ GV : Gäi lµ kÕt luËn 4 nh­ng thùc ra nã cã mét kÕt luËn kh¸i ng÷ cã nghÜa réng víi qu¸t ( KL1 ) & 3 kÕt luËn cô thÓ từ ngữ này đồng thời ( KL2 – 4 ) . §ã chÝnh lµ néi dung cña môc ghi nhí . cã thÓ cã nghÜa hÑp so ? Học sinh đọc mục ghi nhớ SGK ? Nh×n chung l¹i , em thÊy nghÜa cña c¸c tõ cã quan hÖ thÕ nµo víi nhau ?. 18 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> víi tõ ng÷ kh¸c . - GV gọi học sinh đọc bài tập , nêu yêu cầu của bài tập , lý giải , nhËn xÐt ) Bài tập 1 : Vẽ dựa theo sơ đồ mẫu Bài tập 2 : chất đốt ( nguyên liệu ) , nghệ thuật , thức ăn , nhìn , đánh . Bài tập 3 : Xe cộ : ô tô , xe máy , xích lô , xe đạp , … Kim lo¹i : §ång , vµng , b¹c , s¾t , nh«m , …. Hoa qu¶ : Døa , dõa , t¸o , nh·n , … Hä hµng : «ng , bµ , c« , d× , chó , b¸c , …. Mang : x¸ch , khiªng , g¸nh , «m , bª , …. Bµi tËp 4 : a/ Thuèc lµo c/ bót ®iÖn b/ Thñ quÜ d/ hoa tai. II. LuyÖn tËp : ( 18’. IV. Củng cố - HS nhắc lại thế nào là từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ nghĩa hẹp? V. Dặn dò: - Học bài, làm bài tập trong sgk, sbt. - Soạn bài: Tính thống nhất về chủ đề của văn bản. - xem bài : “ Tính thống nhất về chủ đề của văn bản “ Rót kinh nghiÖm : .................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... TuÇn: Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. Bài 1 Tiết 4 :tính thống nhất của chủ đề văn bản. A.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 1 MĐCĐ: - thấy tính thống nhất về chủ đề của văn bản,và xác định đc chủ đề của vb; - Biết viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề cụ thể; 2. Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng: + KT: Chủ đề vb; ~ thể hiện của CĐvb + KN: tr×nh bµy vb cã tÝnh thãng nhÊt C§ 3. RÌn KNS: KN giao tiÕp: tr×nh bµy suy nghÜ vÒ TTNC§vb 4.TÝch hîp : T«i ®i häc B.CHUẨN BỊ: 1.Giáo viên: -Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, thiết kế bài giảng. 19 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> -Bảng phụ, các ví dụ. 2.Học sinh: -Đọc sách, tìm hiểu bài. C.CÁC BƯỚC LÊN LỚP: I.Ổn định lớp: II.Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra việc chuẩn bị sách vở, soạn bài của học sinh vào đầu năm học. III.Bài mới: Để xây dựng được một văn bản đảm bảo yêu cầu, điều hết sức quan trọng là chúng ta phải nắm được chủ đề , hiểu tính thống nhất của chủ đề . Để hiểu về tính thống nhất của chủ đề chúng ta học tiết 4 : “ Tính thống nhất về chủ đề của văn bản” Hoạt động của thầy Hoạt động của trò I. Chủ đề của văn bản ( 10’ _ phân ? Đọc lại văn bản _ Truyện kể về việc gì ? Kể để tÝch mÉu ) lµm g× ? 1.T×m hiÓu v¨n b¶n T§H _ Kể về những kỉ niệm đẹp đẽ ngọt ngào của ngày tựu trường đầu tiên _ Kể để thể hiện tâm trạng hồi hộp, cảm giác bì ngì cña cËu bÐ häc trß lÇn ®Çu tiªn ®i häc GV. Những kỉ niệm là đối tượng văn bản biểu đạt, qua đối tượng ấy, văn bản nêu lên vấn đề : những cảm xúc của buổi tựu trường đầu tiên thật đẹp. Có thể nói : văn bản TĐH nói về việc “tôi đi học” nói về những kỉ niệm đẹp đẽ, những cảm xúc ngät ngµo ë nhiÒu cung bËc kh¸c cña cËu häc trß lÇn ®Çu ®i häc. 2. Kết luận : là đối tượng và ? Vậy em hiêủ chủ đề là gì ? vấn đề chính mà văn bản biểu đạt. ? Nhắc lại chủ đề của văn bản ? Nhìn lại văn bản , tác giả đã kể lại kỉ niệm buổi tựu trường và cảm xúc như thế nào KØ niÖm sèng dËy, thgian, khgian, vµ cxóc tu«n trµo theo kh«ng gian + Trên đường tới trường : mẹ dắt đi, thấy con ®­êng tõ quen chuyÓn sang l¹, thÊy c¶nh vËt nh­ đổi thay, thấy mình trang trọng, đứng đắn trong quÇn ¸o míi. Däc ®­êng muèn thö søc xin mÑ cho cầm bút thước + Đứng ở sân trường trước giờ vào lớp; Nhìn trời xa lạ trở thành quen, đáng yêu mà vẫn lo sợ _ Bỡ ngỡ đứng nép bên người thân 20 Lop8.net. II. Tính thống nhất về chủ đề của v¨n b¶n ( 23’ ) 1. ThÕ nµo lµ tÝnh thèng nhÊt vÒ chủ đề của văn bản (10’p tích mẫu ,đối chiếu tình huống ) a. Tìm hiểu văn bản _ tìm hiểu đề :.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> _ Lúng túng khi ông đốc đọc tên _ Khóc khi rời tay người thân bước vào lớp + Vµo líp : _ThÊy bµn ghÕ, b¹n bÌ quen th©n _ Lãng đãng nhìn con chim, nghe tiÕng phÊn viÕt mau chãng trë vÒ nhiÖm vô häc tËp ? Tất cả các chi tiết đó liên quan thế nào với chủ đề ? _ Xoay quanh chủ đề , ko lạc sang chủ đề kh¸c văn bản có tính thống nhất về cđề ? Gi¶ sö trg vb nµy ta thªm mét ®/v : “C¨n nhµ t«i ë... ­ít ®Çu” trang 13 th× sao _ Đoạn văn này có nhân vật “tôi”, có nói đến ngôi trường , lớp học, nhưng đây không lần đầu cËu bÐ ®i häc, líp häc nµy kh«ng ph¶i lµ cña lµng MÜ LÝ mµ cña lµng VÜnh Phóc nªn kh«ng thÓ cho vµo ®­îc. _ NÕu cho vµo sÏ ph¸ vì tÝnh thèng nhÊt cña v¨n b¶n . GV. §o¹n v¨n nµy kh«ng ph¶i kØ niÖm cña nh©n vËt “t«i”, kh«ng ph¶i lµ c¶m xóc trong ngµy tùu trường đầu tiên. Nó không biểu đạt chủ đề của vbản mà lạc sang chủ đề khác .. * TiÕp tôc t×m hiÓu v¨n b¶n T§H * VÒ néi dung v¨n b¶n T§H GV. Trở lại phần “II.1.a” ta thấy văn bản TĐH đã tr×nh bµy râ c¶m xóc håi hép ngì ngµng cña cËu häc trß lÇn ®Çu ®i häc theo tr×nh tù thêi gian kh«ng gian. Ko có chi tiết nào lạc sang chủ đề khác. Qua đó cho thÊy VB thÓ hiÖn tÝnh thèng nhÊt vÒ ND ? TÝnh thèng nhÊt vÒ néi dung ®­îc thÓ hiÖn nh­ thế nào?_ Mọi chi tiết xoay quanh chủ đề . * VÒ h×nh thøcv¨n b¶n “T«i ®i häc” ? XÐt vÒ cÊu tróc cña v¨n b¶n, ta cã thÓ tuú tiÖn 21 Lop8.net. b.KÕt luËn: TÝnh thèng nhÊt vÒ chñ đề của văn bản là một trong những đặc trưng quan trọng tạo nên văn b¶n, ph©n biÖt v¨n b¶n víi nh÷ng mí câu hỗn độn, bất thường về nghĩa . §Æc tr­ng nµy liªn hÖ mËt thiÕt víi tÝnh m¹ch l¹c vµ liªn kÕt cña v¨n b¶n. Mét v¨n b¶n kh«ng m¹ch l¹c, kh«ng liªn kÕt lµ v¨n b¶n kh«ng cã tính thống nhất về chủ đề . 2. Nh÷ng phg diÖn thÓ hiÖn tÝnh th nhất về chủ đề củavb. (10’ph tích mÉu ,th¶o luËn nhãm a. Ví dụ:.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> thay đổi thêm bớt các phần được không? - Không thể tuỳ tiện thay đổi. Nếu tuỳ tiện sÏ ph¸ vì tÝnh m¹ch l¹c. ?Nãi vÒ viÖc “t«i ®i häc” th× viÖc Êy thÓ hiÖn râ nhÊt ë ®©u? _ Tiêu đề văn bản. _ C¸c tõ ng÷, c©u ch÷ : H«m nay t«i ®i häc... Hµng n¨m cø vµo...t«i vßng tay lªn bµn. GV:Vb TĐH tập trung thể hiện sự hồi tưởngtâm tr¹ng håi hép, c¶m gi¸c bì ngì cña nh©n vËt t«i. ? H·y t×m nh÷ng : *Những từ ngữ chứng tỏ tâm trạng đó in sâu trong lßng nh©n vËt: _ T«i quªn thÕ nµo ®­îc _ Lßng t«i t­ng bõng rén r· _ lßng t«i n¸o nøc nh÷ng kû niÖm m¬n man * Nªu bËt c¶m gi¸c håi hép ngì ngµng: _ Nh×n con ®­êng quen thuéc tù nhiªn thÊy l¹. _ Đứng núp dưới người thân,vụng về lúng túng. _ Nghe gäi tªn: giËt m×nh,lóng tóng, cµng lóng tóng..... - Khãc ? Nếu ta bỏ những từ ngữ: nói đến đối tượng của v¨n b¶n, c¸c tõ quªn thÕ nµo,t­ng bõng, n¸o nức.lạ, quen,lúng túng thì chủ đề văn bản”Tôi đi häc” cã ®­îc thÓ hiÖn râ rrµng kh«ng? ? Nh÷ng tõ ng÷ Êy cã vai trß g×?_ T¹o tÝnh thèng nhất cho chủ đề. ? VËy ,nh×n l¹i qu¸ tr×nh ph©n tÝch vÝ dô, ta thÊy tính thống nhất chủ đề của văn bản thể hiện ở những phương diện nào ?. GV.§Õn ®©y ta cµng thÊy râ mèi quan hÖ mËt thiÕt giữa tính thống nhất về chủ đề với liên kết một c¸ch m¹ch l¹c trong v¨n b¶n. _Xác định rõ chủ đề. _ Thể hiện rõ tính thống nhất về chủ đề ở nhan đề, đề mục, quan hệ giữa các phần và tõ ng÷ then chèt lÆp ®i lÆp l¹i. b.KÕt luËn: TÝnh thèng nhÊt vÒ chñ đề vb thể hiện ở hai phương diÖn:ND vµ HT cña v b _VÒ ND:Mäi chi tiÕt cña v¨n b¶n phải xoay quanh vấnđề _ VÒ HT: tÝnh thèng nhÊt thÓ hiÖn ë sù s¾p xÕp cÊu tróc v¨n b¶n vµ hÖ thống từ ngữ chủ đề, nhan đề văn b¶n, tõ ng÷ lÆp ®i lÆp l¹i. 3.ViÕt hoÆc hiÓu vbcã tÝnh thống nhất về chủ đề ta làm nh­ thÕ nµo? (3phót_GV thuyÕt gi¶ng) III.Luyện tập:10 phútt –HS đọc. 22 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> yc_xđyc_giải đáp, nhận xét) 1Bµi tËp 1: a) VB viÕt vÒ rõng cä quª hương Tr×nh tù_Giíi thiÖu chung _Giíi thiÖu cô thÓ: _ miªu tả vẻ đẹp của cây cọ. _sù g¾n bã của cây cọ với t/giả,~ người thân cña t/gi¶ _Khẳng định lại cảm xúc Như vậy, không thể đảo vị trí. b).Chủ đề: Tình cảm gắn bó của cây cọ với con người và ngược l¹i. Nh­ (a) Bµi tËp 2: d,b IV. Củng cố - Chủ đề là gi? thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn bản? V. Dặn dò: - Nắm vững thế nào là tính thống chất về chủ để của văn bản, tác dụng của tính thống nhất này . - Làm các bài tập Trong SBT - So¹n bµi”Trong lßng mÑ” Rót kinh nghiÖm : .................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... Ngày. tháng năm 2012 Kí duyệt. Ngày soạn: Ngày dạy : TuÇn 2 TiÕt 5-6:. Trong lßng mÑ TrÝch”Nh÷ng ngµy th¬ Êu”cña Nguyªn Hång. A.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 1. M§C§: -cã ®­îc nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ thÓ håi kÝ 23 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> - ThÊy ®­îc ®.®iÓm cña thÓ håi kÝ qua ngßi bót thÊm ®­îm chÊt tr÷ t×nh cña N.Hång 2. Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng: + KT: -Kh¸i niÖm thÓ håi kÝ - Cèt truyÖn, nh©n vËt, sù kiÖn trong ®o¹n trÝch - Ng«n ng÷ truyÖn thÓ hiÖn niÒm khao kh¸t t/c¶m ruét thÞt ch¸y báng cña cËu bÐ Hång - ý nghĩa giáo dục: những thành kiến cổ hủ, nhỏ nhen, độc ác không thể lµm kh« hÐo t×nh c¶m ruét thÞt s©u nÆng, thiªng liªng + KN: - Bước đầu biết đọc hiểu 1 VB hồi kí - Vận dụng Kt về sự kết hợp các PTBĐ trong VBTS để PT Tptruyện 3. RÌn KNS: - KN suy nghÜ s¸ng t¹o: PT, b×nh luËn c¸c c/xóc cña H - KN giao tiếp: trao đổi trình bày - KN xác định GT bản thân: trân trọng t/cảm GĐ, tình mẫu tử; cảm th«ng nçi bÊt h¹nh 4.TÝch hîp : VBtù sù B.CHUẨN BỊ: 1.Giáo viên: -Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, thiết kế bài giảng. -Bảng phụ, các ví dụ. 2.Học sinh: -Đọc sách, tìm hiểu bài. C.CÁC BƯỚC LÊN LỚP: I.Ổn định lớp: II.Kiểm tra bài cũ: (5 phút) ? Cảm xúc của cậu bé lần đầu tiên đến trường được thể hiện ntn? (theo tr×nh tù nµo) PtÝch c¶m xóc ë 1 ph¹m vi thời gian, không gian cô thÓ (dïng c¸c tõ ng÷ thÓ hiÖn c¶m xóc) III. Bài mới:Với bất cứ người con nào (nhất là đứa trẻ xa mẹ) tình cảm với mẹ luôn là t/cảm đẹp đẽ trong trẻo.Ta hãy tìm hiểu tình mẫu tử này qua đoạn trích Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Cho HS xem chân dung nhà văn Nguyên Hồng và I.Vµi nÐt vÒ t¸c gi¶_t¸c phÈm : 7phót (GV thuyÕt gi¶ngvÒ t¸c gi¶ giới thiệu qua về nhà văn t¸c phÈm) ? Hãy nêu những thông tin cơ bản về Nguyên 1. T¸c gi¶ Hồng, phong cách văn chương của ông và các tác Nguyên Hồng (1918-1982), quê ở phẩm chính . Nam Định , sống trong một xóm lao động nghèo . GV:1.Tiếng kèn:H sinh ra trong một gia đình viên - Nguyờn Hồng được coi là nhà văn chức, bố làm cai ngục đề lao,mẹ là cô gái nhan sắc của những người lao động cựng khổ nhưng hai người ko có t/yêu. Em Quế bị nghi là - Nhà văn của phụ nữ và nhi đồng. con người lính thổi kèn. 2.Chúa thương chúng con: Người bố phẫn chí , trả thù đời bằng thuốc phiện gia đình sa sút, 2. Tác phẩm :- Hồi kí – 9 chương vay nî,«ng bá sang Lµo bu«n thuèc. 24 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> 3.Trụy lạc:gia đình ngày càng sa sút hơn ,mẹ ®¨ng b¸o 1938, in s¸ch 1940 d¾t em QuÕ ®i Hµ Néi vay tiÒn m·i kh«ng vÒ, H lêu lổng, chơi đáo kiếm được ít nhiều, bố H vÒ,èm råi chÕt. 4.Tronglòng mẹ:Mẹ vào T Hoá để kiếm sống, sinh ra mét em bÐ kh¸c.§Õn ngµy giç bè mÑ vÒ. 5.Đêm Nô-en:H nhớ đến đem No-en trước khi bè ch­a chÕt. 6.Trong đêm đông:H bị bà và cô ghét bỏ. *Đoạn trích : thuộc chương 4 7.Đồng xu cái:H học được cách đánh đáo mới, kiÕm ®­îc nhiÒu tiÒn. 8.Sa ngã:H chỉ mải mê đánh đáo, không ai quản lÝ. 9.Một bước ngoặt: H bị đuổi học. ?Em hiÓu g× vÒ thÓ kÝ  lại sự việc thật trong cuộc đời của một nhân vËt. Ng«i thø nhÊt §äc yªu cÇu chËm, ph©n biÖt giäng dÉn, nh©n vËt bµ c«,nh©n vËt bÐ Hång --.2HS đọc—nhận xét GV:Tõ bè côc nµy,ta cã thÓ ph©n tÝch v¨n b¶n theo bè côc nh­ng còng cã thÓ ph©n tÝch theo néi dung cña ®o¹n trÝch : -Tâm địa của bà cô; -H/ảnh đẹp đẽ của ng mẹ; -T/cảm của H đối với mẹ.. II.§äc-hiÓu v¨n b¶n 1.§äc: 2.Bè côc: --C¶nh ngé cña H; --Cuộc đối thoại giữa H và cô; --Cuéc gÆp gì mÑ. ? §äc chó thÝch, cã chó thÝch nµo em thÊy khã hiÓu?. 3.Chó thÝch:. ?Đọc từ đầu đến “bằng cách đó”.Hồng kể gì về c¶nh ngé cña m×nh? --Bá kh¨n tang thay b»ng c¸i mò quÊn b¨ng ®en. --Gần đến ngày giỗ đầu thầy, mẹ ở Thanh Hoá vẫn ch­a vÒ. ?Ta thÊy H lµ mét em bÐ cã hoµn c¶nh thÕ nµo?. 1.Hoàn cảnh của Hồng: (3 phútvấn đáp+ thuyết giảng ). III. Tìm hiểu chi tiết:. --H là một đứa trẻ mồ côi cha, mẹ lại phải bỏ đi nơi xa để kiếm sống. H GV:MÊy c©u v¨n ng¾n nh­ phÇn giíi thiÖu cña thiÕu sù d¹y dç, ch¨m sãc cña cha văn tự sự đã giúp ta thấy khái quát hoàn cảnh sống mẹ cña H.H sèng thiÕu thèn t×nh c¶m,ë víi bµ néi vµ cô. Họ có bù đắp được cho H những thiếu thốn ấy 25 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> kh«ng,ta h·y nghe H kÓ tiÕp.. HS.đọc:...”.cũng về”. ? Cô hỏi H điều gì?Thái độ của cô khi hỏi? -- >Cười—hỏi: có vào Thanh Hoá thăm mẹ kh«ng? ? §Æt vµo hoµn c¶nh cña H ,em thÊy c©u hái nµy ntn?thông thường người ta hỏi với thái độ ra sao? --Tỏ ra quan tâm đến cháu, thương cháu Hỏi với tÊt c¶ sù ©u yÕm. Trong thái độ và nội dung câu hỏi đã có sự kh«ng hîp lý. ? Và H đã nhận ra điều gì?Em hiểu như thế nào? - Nụ cười rất kịch của bà cô Nụ cười vờ che đậy nh÷ng toan tÝnh. - ý nghĩ cay độc trong lời nói  Bề ngoài cô tỏ ra quan tâm đến tình cảnh của đứa cháu mồ côi nhưng thực chất bà cô chỉ cố ý tìm mọi cách để H hoài nghi khinh miệt mẹ.Bà cô cố tìm cách để bôi xấu người mẹ trong ánh mắt đứa con, giết đi t/ cảm mẫu tử của mẹ con H. GV.Kh«ng ph¶i chØ trong lÇn nãi chuyÖn nµy, mµ đã rất nhiều lần, hay đúng hơn là cứ nhắc đến mẹ H,bà cô lại tìm cách để cho H ghét mẹ. Vì thế nhìn nét mặt cô,H đã nhận ra ngay .Song dù cho bà cô có tìm mọi cách để giết chết tình cảm của H với mẹ nhưng H luôn kính yêu mẹ, không để cho những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến. ? H đã trả lời cô như thế nào? Tại sao vậy? - Cười đáp: không muốn vào...Thế nào mợ cũng vÒ. -Hång ko muèn cho c« biÕt t©m tr¹ng , t×nh c¶m, nçi kh¸t khao cña m×nh, Hång che dÊu t×nh c¶m thực của mình đối với mẹ. GV.Ph¶n øng th«ng minh xuÊt ph¸t tõ t×nh c¶m yêu thương mẹ.Cuộc đối thoại tưởng chừng chấm dứt trước câu trả lời bất cần của H. ? Nh­ng bµ c« l¹i tiÕp tôc nh­ thÕ nµo. - Hái lu«n = giäng vÉn ngät: mî mµy ph¸t tµi l¾m, m¾t long lanh nh×n ch»m chÆp vµo H - Vỗ vai cười:bắt mợ mày may sắm và thăm em bÐ. Cô chủ động kéo đứa cháu vào trò chơi độc ác đã dàn tính sẵn. 26 Lop8.net. 2.Nói chuyện với người cô(20 phút, bảng 2 cột ,giảng // 2 nhân vậtphương pháp vấn đáp). - bà cô chỉ cố ý tìm mọi cách để H hoµi nghi khinh miÖt mÑ.Bµ c« cè tìm cách để bôi xấu người mẹ trong ánh mắt đứa con, giết đi t/ cảm mẫu tö cña mÑ con H.. -Hång ko muèn cho c« biÕt t©m tr¹ng , t×nh c¶m, nçi kh¸t khao cña m×nh, Hång che dÊu t×nh c¶m thùc của mình đối với mẹ.. - Cô chủ động kéo đứa cháu vào trò chơi độc ác đã dàn tính sẵn. Mục đích câu hỏi chuyển hướng.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Mục đích câu hỏi chuyển hướng về người mẹ :may sắm ,thăm em bémẹ không chăm lo đến H, phát tài mà không quan tâm đến H vì mẹ không gi÷ ®­îc phÈm h¹nh. Mẹ H đã thay lòng đổi dạ, không quan tâm đến con và gia đình. ? Những lời nói cử chỉ này của cô , tác động thế nào đến H? -Im lặng cúi đầu—nước mắt ròng ròng rớt xuống rồi chan hoà, đầm đìa—thương mẹ,căm tức sao mẹ l¹i sî h·i mµ xa l×a con.  Nỗi đau đớn dâng cao, H không còn che dấu được nữa. Dù sau đấy H có cười nhưng vẫn là cười trong tiÕng khãc. GV.Mục đích nói xấu mẹ H của bà cô đã thành c«ng. ? Nh×n thÊy ch¸u khãc, bµ ta cßn lµm g× n÷a? Nhận xét thái độ của bà cô? -Vẫn tươi cười kể: mẹ H ăn vận rách rưới, mặt mày xanh bủng Bà ta ko mảy may xúc động, ko một chút thương cháu, thậm chí bà có phần thích thú trước nỗi cay đắng của cháu. GV. Cho đến cuối cùng bà ta đổi giọng,vỗ vai bảo H hỏi địa chỉ để viết thư cho mẹ, cho vong hồn thầy đỡ tủi. ? Em suy nghÜ g× vÒ lêi nãi cö chØ nµy? - Lúc này bà ta mới tỏ ra một chút xót thương người anh trai xấu số, người chị dâu khổ sở,đứa ch¸u téi nghiÖp. GV.Vài lời cuối cùng tuy làm dịu đi đôi phần nỗi ®au t×nh mÉu tö trong t©m hån chó bÐ H nhung không xoá dược bản chất của người cô. ? Như vậy, bà cô là người như thế nào? - Là người phụ nữ lạnh lùng, độc ác, thâm hiểm. GV.Kh¾c ho¹ nh©n vËt bµ c« nh­ thÕ, Nguyªn Hồng đã chân thành và mạnh dạn phê phán những kẻ sống tàn nhẫn, chà đạp lên cả tình máu mủ, t×nh mÉu tö. ? Víi mét bµ c« nh­ thÕ,em hiÓu thªm g× vÒ c¶nh ngé cña H? -Sống đã thiếu thốn tình cảm cha mẹ, lại luôn phải nghe người cô nói xầu mẹ mình, chia rẽ tình cảm cña H víi mÑ. ? Tại sao người cô lại có hành động như vậy?( Mẹ H ph¹m téi l¹i trót sang H?) -Sù nhá nhen Ých kØ khiÕn bµ c« trë nªn tµn nhÉn, 27 Lop8.net. về người mẹ :may sắm ,thăm em bémẹ không chăm lo đến H, phát tài mà không quan tâm đến H vì mẹ kh«ng gi÷ ®­îc phÈm h¹nh.. - H thương mẹ,căm tức sao mẹ lại sợ h·i mµ xa l×a con.  Nỗi đau đớn dâng cao, H không còn che dấu được nữa. Dù sau đấy H có cười nhưng vẫn là cười trong tiÕng khãc.. => bà cô là người phụ nữ lạnh lùng, độc ác, thâm hiểm..

<span class='text_page_counter'>(21)</span>