Giáo án môn Ngữ văn 8 - Kì 1

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2009 - 2010 So¹n ngµy 24 th¸ng 8 n¨m 2008. TiÕt 1 - 2. V¨n b¶n. T«i ®i häc (Thanh TÞnh). A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS : - C¶m nhËn ®­îc nh÷ng xóc c¶m ch©n thËt, trong s¸ng cña tuæi th¬ ngµy ®Çu cắp sách tới trường. Đó là những kỉ niệm được nhớ mãi trong cuộc đời mỗi con người. - Tình cảm tha thiết của tác giả đối với tuổi thơ, bạn bè và mái trường ,quê hương th©n yªu. - Tích hợp với phần Tiếng Việt bài: Cấp độ khái quát nghĩa của từ ngữ ; phần Tập làm văn bài: Tính thống nhất về chủ đề của văn bản. - Rèn luyện năng lực cảm thụ cái hay, cái đẹp của tác phẩm văn chương. B. ChuÈn bÞ + GV: - So¹n bµi, ¶nh ch©n dung nhµ v¨n Thanh TÞnh, nghiªn cøu thªm c¸c tµi liÖu liªn quan kh¸c ... + HS: - Soạn bài, tìm đọc thêm các tài liệu liên quan khác... C.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học 1. ổn định tổ chức: 2. Bµi cò: 3. D¹y bµi míi: Hoạt động của GV. HĐ của HS và nội dung cần đạt. H® 1: Giíi thiÖu bµi Từ khi cắp sách tới trường đến nay em đã mấy lần tham dự buổi tựu trường?Em nhí nhÊt lµ lÇn nµo? V× sao? H§ 2: GV cho HS tù nghiªn cøu th«ng tin vÒ t¸c gi¶ ë chó thÝch (SGK, tr 8). - H·y tr×nh bµy nh÷ng nÐt hiÓu biÕt chÝnh về cuộc đời và sự nghiệp của nhà văn Thanh TÞnh? GV bæ sung thªm. Trước cách mạng ông chủ yếu dạy học vµ viÕt th¬ v¨n. Sau c¸ch m¹ng th¸ng Tám, ông hoạt động tại Huế và vào bộ đội 1948, lµm céng t¸c V¨n ho¸, V¨n nghÖ t¹i ViÖt B¾c; tõ n¨m 1954, «ng tham gia phô tr¸ch råi lµm Chñ nhiÖm T¹p chÝ V¨n nghệ Quân đội và tiếp tục viết thơ, văn. §Æc biÖt lµ tËp truyÖn th¬ §i tõ gi÷a mét mïa sen dµi gÇn 2000 c©u th¬ kÓ vÒ thêi niên thiếu của Bác Hồ từ lúc chào đời đến n¨m 15 tuæi. - Nªu xuÊt xø cña truyÖn ng¾n T«i ®i häc? GV truyÖn ng¾n T«i ®i häc cña Thanh TÞnh lµ trang v¨n thÊm ®Ém chÊt th¬, tõng. I. §äc - t×m hiÓu chó thÝch 1. Vài nét sơ lược về tác giả, tác phẩm a. T¸c gi¶ - Thanh TÞnh tªn thËt lµ TrÇn V¨n Ninh, sinh ngµy 12- 12 - 1911, mÊt n¨m 1988. - Quê: xóm Gia Lạc, ven sông Hương, ngo¹i « thµnh phè HuÕ. - N¨m 1933 ®i lµm, vµo nghÒ d¹y häc vµ viÕt v¨n lµm th¬. - T¸c phÈm chÝnh: tËp th¬ HËn chiÕn trường(1937), tập truyện ngắn Quê mẹ( 1941) vµ NgËm ng¶i t×m trÇm(1943).... - S¸ng t¸c cña Thanh TÞnh nh×n chung đều toát lên vẻ đằm thắm, tình cảm êm dÞu, trong trÎo. b. T¸c phÈm - TruyÖn T«i ®i häc nh­ mét trang håi kÝ ghi lại những hoài niệm, kỉ niệm đẹp của tuổi thơ trong buổi tựu trường. 1. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2009 - 2010. ®­îc nhiÒu thÕ hÖ häc trß yªu thÝch vµ häc thuéc. GV hướng dẫn HS đọc với giọng điệu nhẹ nhµng, uyÓn chuyÓn. GV gọi HS đọc. GV gọi HS nhận xét sau đó GV đánh giá. GV kiÓm tra viÖc gi¶i nghÜa mét sè tõ ng÷ khã cña HS. GV nh¾c HS l­u ý c¸c tõ ng÷ ë chó thÝch (1), (2), (6), (7). H ® 3: - TruyÖn ®­îc kÓ theo lêi cña nh©n vËt nµo? Cã nh÷ng nh©n vËt nµo ®­îc kÓ vµ ai lµ nh©n vËt chÝnh? - Vì sao, em xác định đó là nhân vật chÝnh? - TruyÖn ng¾n T«i ®i häc ®­îc xÈy ra theo t×nh huèng nµo? KÓ theo tr×nh tù kh«ng gian vµ thêi gian nµo? - Tương ứng với các trình tự là ứng với c¸c ®o¹n v¨n nµo trong v¨n b¶n?. - §o¹n nµo gîi c¶m xóc th©n thuéc, gÇn gòi nhÊt trong em? V× sao? - Theo dâi phÇn ®Çu v¨n b¶n vµ cho biÕt kỉ niệm ngày đầu tiên đến trường của nh©n vËt t«i g¾n víi kh«ng gian, thêi gian cô thÓ nµo? - V× sao kh«ng gian vµ thêi gian Êy l¹i trë thành kỉ niệm đáng nhớ trong tâm trí của t¸c gi¶?. - TruyÖn ®­îc in trong tËp Quª mÑ xuÊt b¶n n¨m 1941. 2. §äc v¨n b¶n HS đọc bài HS nhËn xÐt 3. Gi¶i nghÜa tõ ng÷ khã HS tr¶ lêi HS nghe II. §äc - hiÓu v¨n b¶n 1.T×m hiÓu cÊu tróc v¨n b¶n - TruyÖn ®­îc kÓ theo lêi nh©n vËt t«i. Nh©n vËt chÝnh lµ t«i vµ cã thªm c¸c nhân vật phụ khác: mẹ, ông đốc, những cËu häc trß. - V×: nh©n vËt t«i kÓ nhiÒu nhÊt. Mäi sù việc đều được kể từ cảm nhận của tôi. - Tình huống: kể lại buổi tựu trường đầu tiên trong quãng đời học sinh và bộc lộ c¶m xóc bì ngì. KÓ theo tr×nh tù thêi gian vµ kh«ng gian trước sau + Đoạn 1: từ đầu đến như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi.=> Tâm trạng của tôi trên đường tới trường. + Đoạn 2: tiếp theo đến Và ngày mai lại ®­îc nghØ c¶ ngµy n÷a.=> T©m tr¹ng cña tôi lúc ở sân trường. + §o¹n 3: phÇn cßn l¹i. => T©m tr¹ng cña t«i trong líp häc. - HS tù béc lé 2. T×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n a . T©m tr¹ng cña t«i trªn ®­êng tíi trường - Thêi gian: buæi s¸ng cuèi mïa thu (Mét buổi mai đầy sương thu và gió lạnh) - Kh«ng gian: trªn con ®­êng dµi vµ hÑp. => §©y lµ thêi ®iÓm vµ n¬i chèn quen thuéc, gÇn gòi, g¾n liÒn víi tuæi th¬ cña tác giả ở quê hương. Lµ lÇn ghi dÊu kØ niÖm ®Çu tiªn trong đời được cắp sách tới trường. Lµ kho¶nh kh¾c bì ngì, nao nao cña tâm trạng con người trong lần đầu cắp sách tới trường. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, 2. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2009 - 2010. - T×m nh÷ng h×nh ¶nh, chi tiÕt chøng tá nh­ng lÇn nµy tù nhiªn thÊy l¹. tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của - Cảnh vật xung quanh tôi đều thay đổ, vì tôi trên đường tới trường? chính lòng tôi đang có sự thay đổi. Không còn đi thả diều và nô đùa như các b¹n. - Cảm thấy trang trọng đứng đắn với bộ quÇn ©o. - Hai quyển vở mới trên tay đã bắt đầu thÊy nÆng nh­ng vÉn cè g¾ng bÆt tay gh× thật chặt. Đề nghị mẹ đưa thêm bút thước để cầm. => Do lòng tôi đang có sự tháy đổi: hôm - T¹i sao nh©n vËt t«i l¹i cã t©m tr¹ng nh­ nay ®i häc. §­îc trë thµnh mét häc trß, vËy? hiÖn thùc mµ nh­ trong m¬. - T×nh c¶m vµ nhËn thøc cña mét cËu bÐ đã thay đổi: tự thấy như đã lớn lên, con ®­êng lµng kh«ng cßn dµi réng nh­ trước,.. - HiÓu vµ ý thøc ®­îc vai trß cña häc hành đối với bản thân mình. - Cho thÊy sù nhËn thøc cña cËu bÐ vÒ sù nghiªm tóc cña häc hµnh. - Tâm trạng đó chứng tỏ tôi là cậu bé như => Cậu bé tôi là người có chí học hành thÕ nµo? ngay từ đầu, muốn tự mình đảm nhiệm viÖc häc tËp, muèn ®­îc ch÷ng ch¹c nh­ b¹n, kh«ng thau kÐm b¹n. §©y lµ ý thøc tự lực muốn vươn lên trong học tập ngay tõ buæi ban ®Çu cßn bì ngì. -> Yªu häc hµnh, yªu b¹n bÌ vµ m¸i trường quê hương. - H·y chØ ra c¸i hay ®­îc sö dông trong HS thảo luận nhóm để trả lời. ®o¹n v¨n trªn vµ ph©n tÝch ý nghÜa cña nã - Sö dông nghÖ thuËt so s¸nh: C¸i ý nghÜ ? chắc chỉ người thạo mới cầm nỏi bút thước với làn mây lướt ngang trên ngọn nói. - Lµm næi bËt ý nghÜ non nít vµ ng©y th¬, trong s¸ng vµ hån nhiªn cña nh©n vËt''t«i'' trên đường tựu trường. (HÕt tiÕt 1 sang tiÕt 2) - Tìm những hình ảnh, chi tiết chứng tỏ b. Tâm trạng của tôi lúc ở sân trường tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của - Trước sân trường làng Mĩ Lí dày đặc cả người. tôi khi đứng trước sân trường? - Người nào quần áo cũng sạch sẽ, gương mặt cũng vui tươi và sáng sủa. - Nh×n thÊy c¸c b¹n còng sî sÖt, óng tóng, vông vÒ nh­ m×nh. -> Phản ánh không khí đặc biệt của ngày 3 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2009 - 2010. - Cảnh tượng được nhớ lại có ý nghĩa gì?. hội khai trường thường gặp ở nước ta. ThÓ hiÖn tinh thÇn hiÕu häc cña nh©n d©n ta. Béc lé t×nh c¶m s©u nÆng cña t¸c gi¶ - Khi chưa đi học, nhân vật tôi chỉ thấy đối với mái trường tuổi thơ. ngôi trường Mĩ Lí cao ráo và sạch sẽ hơn - HS nghe c¸c nhµ trong lµng. Nh­ng lÇn ®Çu tíi trường, cậu bé lại thấy Trường Mĩ Lí trông vừa xinh xắn vừa oai nghiêm như cái đình làng Hoà ấp khiến lòng tôi đâm ra lo sợ => So sánh lớp học với đình làng - nơi thờ cóng, tÕ lÔ, n¬i thiªng liªng cÊt giÊu vÈn v¬. - Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ suy nghÜ cña nh÷ng ®iÒu bÝ Èn. - PhÐp so s¸nh nµy diÔn t¶ xóc c¶m vÒ nh©n vËt t«i qua h×nh ¶nh so s¸nh trªn? mái trường, đề cao tri thức của con người trong trường học. - ThÓ hiÖn sù ng©y th¬, hån nhiªn cña nhân vật tôi trong buổi tựu trường. -> Họ như con chim non đứng bên bờ tổ, - Khi t¶ nh÷ng häc trß nhá tuæi lÇn ®Çu nh×n qu·ng trêi réng muèi bay, nh­ng đến trường học, tác giả dùng hình ảnh so còn ngập ngừng e sợ. => Cách miêu tả rất độc đáo và sinh động s¸nh nµo? - NhËn xÐt vÒ c¸i hay vµ ý nghÜa cña c¸c vÇ h×nh ¶nh vµ t©m tr¹ng cña c¸c em nhá lần đầu tới trường học. h×nh ¶nh so s¸nh Êy? - Bộc lộ những rung động và biến thái tâm lí đáng yêu của những cậu học trò míi. - ThÓ hiÖn kh¸t khao ®­îc häc hµnh, m¬ ­íc bay tíi nh÷ng ch©n trêi xa, ch©n trêi ­íc m¬ vµ hi väng. - Khi nghe ông đốc gọi tên vào lớp tâm - Cảm thấy như quả tim tôi ngừng đập. Tôi quên cả mẹ tôi đứng sau tôi. Nghe gọi tr¹ng cña t«i nh­ thÕ nµo? đến tên, tôi tự nhiên giật mình và lúng tóng. - Khãc, mét phÇn v× lo sî( do ph¶i t¸ch rời người thân để bước vào môi trường hoµn toµn míi l¹),mét phÇn v× sung sướng(lần đầu được tự mình học tập). - Đó là những giọt nước mắt báo hiệu sự trưởng thành, những giọt nước mắt ngoan chứ không phải nước mắt vòi vĩnh như - Đến đây, em hiểu thêm gì về nhân vật trước. => Giàu cảm xúc với trường lớp, với t«i ? người thân. - Có những dấu hiệu trưởng thành trong nhËn thøc vµ t×nh c¶m ngay tõ ngµy ®Çu tiªn ®i häc. c. T©m tr¹ng cña t«i khi ngåi trong líp 4 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2009 - 2010. - Vì sao trong khi sắp hàng đợi vào lớp, học nhân vật ''tôi'' lại cảm thấy trong thời thơ - Vì tôibắt đầu cảm nhận được sự độc Êu t«i ch­a lÇn nµo thÊy xa mÑ t«i nh­ lËp cña m×nh khi ®i häc. lÇn nµy? - Bước vào lớp học là bước vào thế giới riªng cña m×nh, ph¶i tù m×nh lµm tÊt c¶, kh«ng cßn cã mÑ bªn c¹nh nh­ ë nhµ,.. - Khi bước vào lớp học nhân vật tôi đã có -> Một mùi hương lạ xông lên. Trông nh÷ng c¶m nhËn ®­îc nh÷ng ®iÒu g× ? hình gì treo trên tường tôi cũng thấy lạ và hay hay; nh×n bµn ghÕ chç t«i ngåi...l¹m nhận là vật riêng của mình; nhìn người b¹n..ch­a hÒ quen biÕt nh­ng lßng vÉn kh«ng c¶m thÊy sù xa l¹ chót nµo,.. - Hãy lí giải những cảm giác đó của nhân - Cảm giác lạ vì lần đầu tiên được vào lớp vËt t«i ? học, một môi trường sạch sẽ, ngay ngắn vµ ch¾p c¸ch cho nh÷ng ­íc m¬ bay xa. - Kh«ng c¶m thÊy sù xa l¹ víi bµn ghÕ vµ b¹n bÌ, v× b¾t ®Çu ý thøc ®­îc nh÷ng thø đó sẽ gắn bó thân thiết với mình bây giờ vµ m·i m·i. -> T×nh c¶m trong s¸ng, thiÕt tha g¾n bã - Những cảm giác đó cho thấy tình cảm với bạn bè và lớp học nào của nhân vật tôi đối với lớp học của m×nh ? - ë ®o¹n cuèi v¨n b¶n cã hai chi tiÕt: - Mét con chim ...... T«i ®­a m¾t thÌm - Mét chót buån khi tõ gi· tuæi th¬. thuång nh×n theo c¸nh chim. - Nhưng tiếng ..... Tôi vòng tay lên bàn - Bắt đầu trưởng thành trong nhận thức ch¨m chØ nh×n thÇy viÕt vµ lÈm nhÈm vµ viÖc häc hµnh cña b¶n th©n. - Yªu thiªn nhiªn, yªu tuæi th¬, yªu c¶ sù đánh vần đọc. - Theo em, những chi tiết đó nói thêm học hành để trường thành, không phụ lßng thÇy c« vµ bè mÑ. ®iÒu g× vÒ nh©n vËt '' t«i'' ? d. Thái độ cử chỉ của người lớn - Phụ huynh: đều chuẩn bị chu đáo cho - Em có cảm nhận gì về thái độ, cử chỉ con em buổi tựu trường đầu tiên, đều trân của những người lớn đối với các em bé trọng tham dự buổi lễ quan trọng này. C¸c vÞ còng lo l¾ng, håi hép cïng con em lÇn ®Çu tiªn ®i häc? m×nh. - Ông đốc: Là hình ảnh người thầy, một người lãnh đạo nhà trường rất từ tốn, bao dung. ThÇy gi¸o trÎ d¹y häc sinh líp mãi cũng chứng tỏ là một người vui tính, giàu tình thương. => Qua đó là trách nhiệm, tấm lòng của gia đình, nhà trường đối với thế hệ tương lại. Đó là một môi trường giáo dục ấm áp, là một nguồn nuôi dưỡng các em trưởng thµnh. 5 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2009 - 2010. III. §äc - hiÓu ý nghÜa v¨n b¶n 1. NghÖ thuËt - H·y nªu gi¸ trÞ vÒ nghÖ thuËt vµ néi - KÕt hîp hµi hoµ gi÷a kÓ, miªu t¶ víi béc dung cña truyÖn ng¾n T«i ®i häc ? lé c¶m xóc t©m tr¹ng. - Bè côc cña truyÖn ®­îc s¸p xÕp theo dòng hồi tưởng và trình tự thời gian của một buổi tựu trường. - T×nh huèng truyÖn cã dÊu Ên in ®Ëm nªn kh«ng thÓ nµo quªn vµ rÊt trong s¸ng nªn thơ đối với mỗi con người. - Sö dông nhiÒu h×nh ¶nh so s¸nh míi l¹, ng«n ng÷ ®Ëm chÊt th¬. 2. Néi dung Lµ t×nh c¶m hoµi niÖm vÒ kØ niÖm lÇn ®Çu tiên tựu trường nên rất trong sáng và hồn nhiªn . - ThÓ hiÖn c¶m xóc bì ngì, ngËp ngõng và pha chút vui tươi, tự tin của cậu bé''tôi'' trong lÇn ®Çu tiªn ®i häc. - ThÓ hiÖn t×nh yªu thiªn nhiªn, m¸i trường. H§ 5: GV: Phát biểu cảm nghĩ của em về dòng - Ca ngợi tình thương yêu của mẫu tử c¶m xóc cña nh©n vËt t«i trong truyÖn .IV. LuyÖn tËp cñng cè ng¾n T«i ®i häc ? 1.HS tr¶ lêi. . H§ 4:. D. Hướng dẫn học ở nhà - Viết bài văn ngắn ghi lại ấn tượng của em trong buổi đến trường khai giảng đầu tiªn. - Soạn bài: Tính thống nhất về chủ đề của văn bản. So¹n ngµy 28 th¸ng 8 n¨m 2008 TiÕt 3: Cấp độ khái quát nghĩa của từ A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS: - Hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái quát cña nghÜa tõ ng÷. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông tõ trong mãi quan hÖ so s¸nh vÒ ph¹m vi nghÜa réng vµ nghÜa hÑp. 6 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2009 - 2010. - TÝch hîp víi phÇn V¨n bµi: T«i ®i häc; phÇn TËp lµm v¨n bµi: TÝnh thèng nhÊt vÒ chủ đề của văn bản. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS + GV: So¹n bµi, b¶ng phô, t×m thªm c¸c ng÷ liÖu kh¸c ngoµi SGK,... + HS: Soạn bài, đọc thêm các tài liệu khác có liên quan. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học Hoạt động của GV HĐ của HS và nội dung cần đạt Hoạt động 1 - HS lªn b¶ng tr¶ lêi, HS kh¸c bæ sung. * ổn định tổ chức: * Bài cũ: - Thế nào là từ đồng nghĩa, từ - HS liên tưởng và tạo tâm thế vào bài. tr¸i nghÜa? Cho vÝ dô minh ho¹? * Giíi thiÖu bµi míi : GV gîi dÉn vµo I.Tõ ng÷ nghÜa réng vµ tõ ng÷ nghÜa bµi hÑp Hoạt động 2: * XÐt vÝ dô: HS theo dâi vµo vÝ dô ë SGK GV cho yªu cÇu HS quan s¸t vµo SGK. GV: Nghĩa của từ động vật rộng hay hẹp a. Nghĩa của từ động vật rộng hơn nghĩa h¬n nghÜa cña c¸c tõ thó, chim, c¸? T¹i cña tõ thó, chim, c¸. V×: ph¹m vi nghÜa của từ động vật bao hàm nghĩa của từ sao? thó, chim, c¸. GV: NghÜa cña tõ thó réng h¬n hay hÑp b.NghÜa cña c¸c tõ thó, chim, c¸ cã ph¹m hơn nghĩa của các từ voi, hươu? Nghĩa vi nghĩa rộng hơn các từ voi, hươu, tu hú, cña tõ chim réng h¬n hay hÑp h¬n nghÜa s¸o, c¸ r«, c¸ thu,... tõ tu hó, s¸o? T¹i sao? NghÜa cña tõ c¸ - HS gi¶i thÝch lÝ do. réng hay hÑp h¬n tõ c¸ r«, c¸ thu? V× sao? GV: NghÜa c¸c tõ thó, chim, c¸ réng h¬n c. C¸c tõ thó, chim, c¸ cã ph¹m vi nghÜa nghĩa của những từ nào, đồng thời hẹp rộng hơn các từ voi, hươu, tu hú, sáo, cá r«, c¸ thu vµ ph¹m vi nghÜa hÑp h¬n tõ h¬n nghÜa cña nh÷ng tõ nµo? động vật. - HS: Thùc vËt > c©y, cá, hoa > c©y cam, GV: Cho c¸c tõ: c©y, cá, hoa. c©y døa, c©y na, c©y æi, c©y xoµi, c©y GV: H·y t×m c¸c tõ cã ph¹m vi nghÜa hÑp h¬n c©y, cá, hoa vµ tõ ng÷ cã nghÜa bang, c©y xµ cõ, c©y b»ng l¨ng, cá cá mËt, cá gµ, hoa cóc, hoa hång,... réng h¬n? GV: ThÕ nµo lµ mét tõ ng÷ cã nghÜa réng - HS: 1- Mét tõ cã nghÜa réng khi ph¹m vµ nghÜa hÑp? vi nghÜa cña nã bao hµm ph¹m vi nghÜa GV: Mét tõ ng÷ cã thÓ võa cã nghÜa réng, võa cã nghÜa hÑp ®­îc kh«ng? T¹i cña nh÷ng tõ ng÷ kh¸c. - Mét tõ ng÷ cã nghÜa hÑp khi ph¹m vi sao? nghÜa cña nã ®­îc bao hµm trong ph¹m vi nghÜa cña mét tõ ng÷ kh¸c. 2. - Mét tõ ng÷ cã thÓ võa cã nghÜa réng, võa cã nghÜa hÑp v× tÝnh chÊt réng hÑp GV chèt ý vµ rót ra bµi häc. của từ ngữ chỉ là đối tượng. GV gọi HS đọc phần ghi nhớ ở SGK. * Ghi nhí: ( SGK, tr 10). II.LuyÖn tËp 7 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2009 - 2010. Hoạt động 3: Bµi tËp 1:( SGK, tr 10 & 11). a. Y phôc: Bài tập 1: GV hướng dẫn HS làm. GV gọi HS lên bảng làm, HS khác nhận - Quần: quần đùi, quần dài, áo dài, áo s¬ mi,.. xÐt, bæ sung. GV ch÷a bµi. - ¸o: ¸o dµi, ¸o s¬ mi, ¸o ng¾n tay,.. b. Vò khÝ: - Súng: súng lục, đại bác, súng trường, sóng a ka,... - Bom: bom bi, bom ba cµng, bom nguyªn tö,.. Bµi tËp 2: (SGK, tr 11). Bài tập 2: Tìm từ có nghĩa rộng so với a. Từ ngữ có nghĩa rộng là chất đốt. nghÜa cña c¸c tõ ë mçi nhãm tõ sau ®©y? b. Tõ ng÷ cã nghÜa réng lµ nghÖ thuËt. GV gäi HS lªn b¶ng lµm, HS kh¸c nhËn c. Tõ ng÷ cã nghÜa réng lµ thøc ¨n. xÐt, bæ sung. d. Tõ ng÷ cã ngi· räng lµ nh×n. GV ch÷a bµi. e. Từ ngữ có nghĩa rộng là đánh. Bµi tËp 3: (SGK, 11). Tõ ng÷ cã nghÜa réng ®­îc bao hµm Bµi tËp 3: T×m tõ cã nghÜa réng ®­îc trong ph¹m vi cña mçi tõ sau lµ: bao hàm trong phạm vi của mỗi từ ngữ a. Từ xe cộ bao hàm các từ xe đạp, xe sau ®©y? m¸y, xe h¬i,... GV gọi HS lên bảng làm, HS khác nhận b. Từ kim loại bao hàm các từ sắt, đồng, xÐt, bæ sung. nh«m,.. GV ch÷a bµi. c. Tõ hoa qu¶ bao hµm c¸c tõ chanh, cam ,chuèi, mÝt,... d. Tõ hä hµng bao hµm c¸c tõ ng÷ hä néi, hä ngo¹i, c«, b¸c, chó, g×,.. e. Tõ mang bao hamf c¸c tõ x¸ch, khiªng, g¸nh,... Bµi tËp 4: ChØ ra nh÷ng tõ ng÷ kh«ng Bµi tËp 4: ( SGK, tr11). thuéc ph¹m vi nghÜa cña cña mçi nhãm Nh÷ng tõ ng÷ sau kh«ng thuécph¹m vi tõ ng÷ sau ®©y? nghÜa cña mçi nhãm tõ trªn lµ: GV cho HS th¶o luËn nhãm. a. Thuèc lµo GV goi HS đại diện trả lời, HS khác bổ b. Thủ quỹ sung. c. Bót ®iiÖn GV đánh giá và chữa bài. d. Hoa tai Nh÷ng tõ ng÷ trªn kh«ng thuéc nhãm các từ ngữ đó là vi chúng không phải từ cã nghÜa hÑp bi bao hµm trong mçi nhãm tõ. Bµi tËp 5: (SGK ,tr11). Bài tập 5: Đọc đoạn trích sau và tìm 3 - Đoạn văn trên có 3 động từ cùng động từ cùng thuộc một phạm vi nghĩa, thuộc một phạm vi nhĩa là: khóc, nức nở, trong đó một từ có nghĩa rộng và hai từ sụt sùi. cã nghÜa hÑp h¬n? - §éng tõ cã nfghÜa réng lµ: khãc. GV cho HS th¶o luËn nhãm. - §éng tõ cã nghÜa hÑp lµ: nøc në, sôt GV goi HS đại diện trả lời, HS khác bổ 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2009 - 2010. sung. GV đánh giá và chữa bài. Hoạt động 4: GV hướng dẫn HS học bài ở nhà. sïi. III. Hướng dẫn học bài ở nhà - Lµm c¸c bµi tËp trong SGK, SBT vµo vë. - Soạn bài: Tính thống nhất về chủ đề cña v¨n b¶n. So¹n ngµy 29 th¸ng 8 n¨m 2008. TiÕt 4 Tính thống nhất về chủ đề của văn bản A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS: - Nắm được tính thống nhất về chủ đề của văn bản trên cả hai phương diện h×nh thøc vµ néi dung. - Vận dụng được kiến thứcvào việc xây dựng các văn bản nói, viết đảm bảo tính thống nhất về chủ đề. - Tích hợp với phần Văn bài: Tôi đi học; phần Tiếng Việt bài: Cấp độ khái quát nghiòa cña tõ. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS + GV: So¹n bµi, s­u tÇm, x©y dùng thªm c¸c ng÷ liÖu kh¸c cã liªn quan, b¶ng phụ, tìm đọc thêm các tài liệu khác,..... + HS : Soạn bài, tìm đọc thêm các tài liệu khác có liên quan,... C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học Hoạt động của HS HĐ của HS và nội dung cần đạt Hoạt động 1 * ổn định tổ chức: GV kiểm tra sĩ số HS Líp 8E v¾ng:............................................ Líp 8G v¾ng:........................................... * Bài cũ: Chủ đề là gì? - HS lªn b¶ng tr¶ lêi, HS kh¸c bæ sung. * Giíi thiÖu bµi míi - HS liên tưởng và tạo tâm thế vào bài. Hoạt động 2 GV yêu cầu HS đọc thầm văn bản Tôi đi I. Chủ đề của văn bản - HS đọc häc cña Thanh TÞnh. GV: Tác giả miêu tả những việc đang xấy 1. Văn bản miêu tả những việc đã xẩy ra. ra hay đã xẩy ra? (Hiện tại, quá khứ?) Đó là những hồi tưởng của tác giả về GV: T¸c gi¶ viÕt v¨n b¶n nµy nh»m môc ngµy ®Çu tiªn ®i häc. - §Ó ph¸t biÓu ý kiÕn vµ béc lé c¶m xóc đích gì? GV: Hãy phát biểu chủ đề của văn bản của mình về một kỉ niệm sâu sác từ thủa thiÕu thêi. T«i ®i häc? 2. Chủ đề văn bản Tôi đi học là: Nh÷ng kØ niÖm s©u s¸c vÒ buæi tùu GV: Tõ c¸c nhËn thøc trªn, em h·y cho trường đầu tiên. biết chủ đề của văn bản là gì? 3. Chủ đề văn bản là đối tượng và vấn đề GV chôt: Chủ đề của văn bản là vấn đề chính được tác giả nêu lên, đặt ra trong chñ chèt, nh÷ng ý kiÕn, nh÷ng c¶m xóc v¨n b¶n. cña t¸c gi¶ ®­îc thÓ hiÖn mét c¸ch nhÊt 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2009 - 2010. quán trong văn bản(GV chốt bằng đèn chiÕu ho¹c b¶ng phô). Hoạt động 3 GV: §Ó t¸i hiÖn nh÷ng ngµy ®Çu tiªn ®i học, tác giả đã đạt nhan đề của văn bản vµ sö dông t­ ng÷, c©u nh­ thÕ nµo?. GV: §Ó t« ®Ëm c¶m gi¸c trong s¸ng cña nh©n vËt t«i trong ngµy ®Çu tiªn ®i häc, tác giả đã sử dụng và các chi tiết nghệ thuËt nµo? GV chia líp thµnh 3 nhãm vµ giao nhiÖm vô cho mçi nhãm. GV gọi HS đại diện trình bày. GV gäi HS kh¸c bæ sung, nh©n nhÐt. GV đánh giá.. GV: Dùa vµo kÕt qu¶ ph©n tÝch trªn, em nµo cã thÓ tr¶ lêi: ThÕ nµo lµ tÝnh thèng nhất về chủ đề của văn bản? GV: TÝnh thèng nhÊt nµy thÓ hiÖn ë những phương diện nào?. * Ghi nhí: ( HS quan s¸t ë b¶ng phô hoặc đèn chiếu và đọc thầm) II.Tính thống nhất về chủ đè của văn b¶n - HS l¾ng nghe vµ tr¶ lêi. 1. Nhan đề Tôi đi học có ý nghĩa tường minh, gióp chóng ta hiÓu ngay néi dung cña v¨n b¶n lµ nãi vÒ chuyÖn ®i häc. - C¸c tõ ng÷ biÓu thÞ ý nghÜa ®i häc ®­îc lÆp ®i, lÆp l¹i lµ: t«i, ®i häc, quyÓn vë, sách, trường,.. - C¸c c©u nãi vÒ t©m tr¹ng n¸o nøc, ngì ngµng trong buæi ®Çu tiªn ®i häc lµ: + H«m nay t«i ®i häc. + H»ng n¨m cø vµo cuèi thu... lßng t«i l¹i nao nøc nh÷ng kØ niÖm m¬n man cña buổi tựu trường. + T«i quªn thÓ nµo ®­îc nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng Êy. + Hai quyÓn vë míi ®ang ë trªn tay t«i đã bắt đầu thấy nặng. + T«i bÆt tay gh× thËt chÆt, nh­ng mét quyÓn vë míi còng xÖch ra vµ chªnh ®Çu cúi xuống đất,... 2. a) Trªn con ®­êng ®i häc: + Con ®­êng quen ®i l¹i l¾m lÇn, nh­ng lÇn nµy tù nhiªn thÊy l¹. + Hành động lội qua sông thả diều đã chuyển đổi thành việc đi học thật thiêng liªng, tù hµo. b) Trên sân trường (HS thảo luận) + Cảm nhận về ngôi trường: trường cao ráo và sạch sẽ, oai nghiêm giống đình lµng nªn cã mét chót lo sî vÈn v¬. + Khi xếp hàng vào lớp: đứng nép bên người thân chỉ giám nhìn một nữa, cảm thÊy trong lßng e sî vµ nøc në khãc theo c¸c b¹n. c) Trong løop häc( HS th¶o luËn) + Cảm thấy xa mẹ. Trước có thể đi chơi c¶ ngµy còng kh«ng thÊy xa nhµ, xa mÑ chút nào hết. Giờ đây, mới bước vào lớp đã thấy xa mẹ, nhớ nhà. -> Là sự nhất quán ý đồ, ý kiến, cảm xúc cña t¸c gi¶ ®­îc thÓ hiÖn trong v¨n b¶n. -> Hình thức: nhan đề, sự sắp xếp các 10. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2009 - 2010. GV chốt lại có thể bằng đèn chiếu hoặc bảng phụ phần ghi nhớ và gọi HS đọc. Hoạt động 4 Bµi tËp 1: Ph©n tÝch tÝnh thèng nhÊt vÒ chủ đề của văn bản Rừng cọ quê tôi theo c¸ yªu cÇu sau: - Hãy cho biết văn bản trên viết về đối tượng nào và về vấn đề gì? Các đoạn văn trên đã trình bày đối tượng và vấn đề theo một thứ tự nào? Theo em, có thể thay đổi trËt tù s¾p xÕp nµy ®­îc kh«ng? V× sao? GV cho HS th¶o luËn nhãm GV gọi đại diện trình bày. GV gọi bổ sung và GV đánh giá.. Bµi tËp 2: GV chuÈn bÞ vµo b¶ng phô vµ treo lªn b¶ng. GV hướng dẫn HS làm. GV gäi HS lªn b¶ng lµm, HS kh¸c bæ sung, nhËn xÐt. Bµi tËp 3: GV chuÈn bÞ vµo b¶ng phô vµ treo lªn b¶ng. GV hướng dẫn HS làm. GV gäi HS lªn b¶ng lµm, HS kh¸c bæ sung, nhËn xÐt. GV đánh giá và chữa bài.. phÇn, c¸c môc, tõ ng÷, ng÷ ph¸p cña v¨n b¶n. - Nội dung: đối tượng được phản ánh là bµy tá mét quan niÖm, ý kiÕn hay c¶m xúc nào đó nhằm tác động đến người đọc về nhận thức, hành động, tình cảm. * Ghi nhí:( SGK ,tr 12) HS đọc ở GSK. III. LuyÖn tËp Bµi tËp1: (SGK, tr 13) a) C¨n cø vµo: - Nhan đề của văn bản: Rừng cọ quê tôi - C¸c ®o¹n: Giíi thiÖu rõng cä, t¶ c©y cä, t¸c dông cña c©y cä, t×nh c¶m g¾n bã với cây cọ với người dân sông thao. - Khó thay đổi trật tự sắp xếp vì các phần được bố trí theo một ý đồ đã định. Các ý này đã rành mạch, liên tục, có thể đổi vị trí của ý 2 và ý 3 cho nhau. b)Chủ đề của văn bản Rừng cọ quê tôi lµ: Rõng cä quª t«i. c) Chủ đề được thể hiện trong toàn văn bản: qua nhan đề của văn bản Rừng cọ quª t«i vµ c¸c ý cña v¨n b¶n miªu t¶ h×nh d¸ng, sù g¾n bã cña c©y cä víi tuæi th¬ t¸c gi¶, t¸c dông cña c©y cävµ t×nh cảm giữa cây với người. d) C¸c tõ ng÷ lÆp l¹i nhiÒu lÇn : rõng cä, l¸ cä vµ c¸c ý líi trong trong phÇn th©n bµi. - Miªu t¶ h×nh d¸ng cña c©y cä. - nªu lªn sù g¾n bã mËt thiÕt gi÷a c©y cä víi nh©n vËt t«i. - các công dụng của cây cọ đối với cuộc sèng. Bµi tËp 2: (SGK, tr 14). - NÕu bá 2 c©u b vµ d th× lµm chop bµi viết lạc đề, không phục vụ cho việc chứng minh luận điểm : Văn chương làm cho tình yêu quê hương đất nước trong ta thªm phong phó vµ s©u s¾c. Bµi tËp 3: (SGK, tr 14) Có ý c và h lạc đề, không cần thiết vì kh«ng phôc vôcho viÖc ph©n tÝch dßng c¶m xóc tha thiÕt cña nh©n vËt t«i. - V× thÕ nªn bá c©u c, h viÕt l¹i c©u b : 12. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2009 - 2010. GV chèt ý toµn bµi. Con ®­êng nµy quen thuéc mäi ngµy Hoạt động 5: GV hướng dẫn HS học bài dường như bổng troả nên mới lạ. ë nhµ. IV.Hướng dẫn học bài ở nhà - Về nhà đọc thuộc phần ghi nhớ. - Lµm c¸c bµi tËp ë SGK vµ GBT. - So¹n bµi: Trong lßng mÑ. TiÕt 5- 6 V¨n b¶n:. So¹n ngµy 04 th¸ng 9 n¨m 2008. Trong lßng mÑ (TrÝch Nh÷ng ngµy th¬ Êu, Nguyªn Hång). A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS : - Hiểu được tình cảm đáng thương và nỗi đau tinh thần của chú bé Hồng, cảm nhận được tình yêu thương mãnh liệt của chú bé với mẹ. - Bước đầu hiểu được văn hồi kí và đặc sắc của thể văn qua ngòi bót Nguyªn Hång: th¾m ®­îm chÊt tr÷ t×nh, lêi v¨n tù truyÖn ch©n thµnh, giµu søc truyÒn c¶m. - Tích hợp với phần Tiếng Việt bài: Trường từ vựng, phần Tập làm v¨n bµi: Bè côc cña v¨n b¶n. - Rèn luyện kĩ năng cảm thụ tác phẩm văn chương. B.ChuÈn bÞ cña GV vµ HS + GV: Soạn bài, ảnh chân dung nhà văn Nguyên Hồng, bảng phụ, tìm đọc thêm các tµi liÖu kh¸c liªn quan... + HS : Soạn bài, tìm đọc thêm các tài liệu khác liên quan... C. Tiến trình tổ chức các hoạt đông dạy - học Hoạt động của GV HĐ của HS và nội dung cần đạt Hoạt động 1 * ổn định tổ chức: GV kiểm tra sĩ số * Bµi cò: H·y nãi râ t©m tr¹ng nh©n vËt tôi trong buổi tựu trường? Qua đó em HS lên bảng trả lời c¶m nhËn ®­îc ®iÒu s©u s¾c nµo? HS nhËn xÐt. * Giíi thiÖu bµi míi HS liên tưởng và tạo tâm thế vào bài. Hoạt động 2: GV cho HS tù nghiªn cøu th«ng tin vÒ I. §äc - t×m hiÓu chó thÝch 1. Tìm hiểu vài nét sơ lược về tác giả, t¸c gi¶ ë phÇn chó thÝch. GV: H·y nªu nh÷ng nÐt hiÓu biÕt chÝnh t¸c phÈm a.T¸c gi¶ vÒ nhµ v¨n Nguyªn Hång? - Nguyªn Hång sinh n¨m 1918 mÊt n¨m 1982. - Quª ë tØnh Nam §Þnh. - Ông là người có cuộc sống cùng khổ và gần gủi với người nghèo khổ nên ®­îc mÖnh danh lµ nhµ v¨n cña trÎ em GV bæ sung thªm. và nhi đồng. 13 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2009 - 2010. - Là người có đóng góp rất lớn cho nền v¨n häc ViÖt Nam. - T¸c phÈm chÝnh: BÝ vá(1938), Nh÷ng GV: Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm? ngµy th¬ Êu(1938), Trêi xanh( 1960), Cöa biÓn... GV hướng dẫn HS đọc với giọng điệu - Năm 1996 ông được Nhà nước truy phï hîp mçi nh©n vËt. tặng Giải thưởng HCM về VHNT. GV gọi HS đọc. b. T¸c phÈm GV gäi HS nhËn xÐt. - Ra đời vào năm 1938 gồm 9 chương, GV: Tãm t¾t néi dung chÝnh cña ®o¹n in trong tËp håi kÝ Nh÷ng ngµy th¬ Êu. trÝch? 2. §äc tãm t¾t ®o¹n trÝch GV kiÓm tra viÖc gi¶i nghÜa mét sè tõ ng÷ khã cña HS. HS đọc HS nhËn xÐt HS tãm t¾t Hoạt động 3: 3. Gi¶i nghÜa tõ ng÷ khã GV: Hãy xác định thể loại của đoạn HS trả lời trÝch? II. §äc - hiÓu v¨n b¶n GV: TruyÖn ®­îc kÓ theo lêi nh©n vËt 1. T×m hiÓu cÊu tróc v¨n b¶n nµo? Ai lµ nh©n vËt trung t©m ? - ThÓ lo¹i: håi kÝ - KÓ theo lêi nh©n vËt bÐ Hång(x­ng t«i) GV: Quan hệ giữa nhân vật xưng tôi với đồng thời cũng là nhân vật trung tâm t¸c gi¶ trong ®o¹n trÝch nªn hiÓu nh­ thÕ cña t¸c phÈm. nµo? - Nhân vật bé Hồng chính là tác giả nhà văn Nguyên Hồng.Vì đặc điểm của GV: §o¹n trÝch cã thÓ chia lµm mÊy håi kÝ lµ t¸c gi¶ ghi lai chuyÖn xÈy ra phÇn? Néi dung cña mçi phÇn? cña chÝnh m×nh. - Bè côc 2 phÇn: + Nhân vật bà cô trong cảnh đối thoại víi bÐ Hång. GV: Phương thức biểu đạt chính của + Tình yêu thương mẹ mãnh liệt của ®o¹n trÝch? Hång khi ®­îc gÆp l¹i mÑ. GV: Bức tranh trong SGK có liên quan - Phương thức: tự sự và biểu cảm. nh­ thÕ nµo tíi néi dông bµi häc? HS tr¶ lêi GV yªu cÇu HS theo dâi phÇn ®Çu ®o¹n 2. T×m hiÓu chi tiÕt néi dung trÝch Trong lßng mÑ vµ cho biÕt: a. Nhân vật bà cô trong cảnh đối thoại - Cảnh ngộ của chú bé Hồng có gì đặc với bé Hồng. biÖt? - Må c«i cha, mÑ do nghÌo tóng ph¶i tha hương cầu thực. Hai anh em Hồng - Cảnh ngộ ấy tạo nên thân phận chú bé sống nhờ vào người cô ruột, không được Hång nh­ thÕ nµo? yêu thương, còn bị hắt hủi. - Nhân vật bà cô có quan hệ như thế nào -> Cô độc, đau khổ, luôn khát khao tình víi bÐ Hång? thương mẫu tử. GV: Mở đầu cuộc đối thoại bà cô đã nói - Quan hệ ruột thịt( là cô ruột của bé víi Hång ®iÒu g×? Hång). 17 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2009 - 2010. GV: Nhận xét về thái độ của bà cô qua giäng nãi? GV: Lẽ thường tình câu hỏi này sẽ được trả lời có, nhất là đối với người như Hồng.Nhưng Hồng đã đáp lại như thế nµo? GV: Vì sao Hồng lại không đáp lại?. + Cô tôi gọi đến bên cười hỏi: - Hång! Mµy cã muèn vµo Thanh Ho¸ ch¬i víi mÑ mµy kh«ng? + Thái độ: tươi cười, nghiêm nghị với giäng ngät ngµo. - Bé Hồng đã cúi mặt không đáp.. - Vì đã nhận ra ý nghĩa cay độc trong GV: Sau cử chỉ cúi mặt không đáp, giọng nói và trên nét mặt khi cười rất Hồng đã ứng đối bằng lời nói nào? kÞch cña c« t«i kia. GV: Vậy đó là câu hỏi nào? HS nghe GV:Thái độ của bà cô ở lần hỏi này như thÕ nµo? GV: Em có nhận xét gì về thái độ và lời - Trả lời: Không! Cháu không muốn vào. nãi ng©n dµi cña bµ: Mî mµy ph¸t tµi Cuèi n¨m thÕ nµo mî ch¸u còng vÒ. l¾m! ? GV: Tiếp đó thái độ, cử chỉ của bà cô đối Hồng như thế nào? GV: Lúc ấy mới dã dối, độc ác làm sao. Thái độ của bà cô đến đây được chuyển đổi như thế nào?. GV: Lúc bấy giờ bé Hồng đến đây như thÕ nµo? GV: Qua đó bộc lộ tâm trạng nào của Hång?. GV:Ta thÊy r»ng trong khi nãi chuyÖn với Hồng bà cô luôn thay đổi thái độ,cử chỉ. Việc thay đổi ấy có ý nghĩa gì?. GV: Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt. - Sao l¹i kh«ng vµo? Mî mµy ph¸t tµi lắm, có như dạo trước đâu! Thái độ: điêu ngoa, đanh đá. - Điêu ngoa, muốn kéo đứa cháu đáng thương vào trò chơi độc ác đã dàn tính s½n. + Vỗ vai và tươi cười nói rằng:- Mày dại qu¸, cø vµo ®i, tao ch¹y tiÒn tµu. Vµo mµ b¾t mî mµy may v¸ s¾m s÷a vµ th¨m em bÐ chø. HS th¶o luËn c¶ líp - Từ độc ác chuyển sang châm chọc, nhôc m¹. Cố tình đào sâu vết thương lòng. Xăm xoi, hành hạ đứa cháu đáng yêu cña m×nh. - Nước mắt ròng ròng rớt xuống hai bên mÐp... - NghÑn ø khãc kh«ng ra tiÕng. => Buồn bã, đau đớn, uất ức, tủi thân Cô độc, bị hắt hủi. T©m hån trong s¸ng, trµn ngËp t×nh thương yêu mẹ. => Đổi đấu pháp tấn công. Bíi s©u vµo nçi buån, lßng uÊt øc, c¨m 18. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2009 - 2010. miªu t¶ nh©n vËt bµ c«?. GV: Khi kể về cuộc đối thoại của người cô với bé Hồng, tác giả đã sử dụng nghệ thuật tương phản. Hãy chỉ ra phép tương ph¶n? NhËn xÐt vÒ ý nghÜa cña phÐp tương phản đó? GV: Qua màn đối thoại đã bộc lộ bản chÊt nµo tõ bµ c«?. GV:Theo dâi vµo phÇn thø 2 cña ®o¹n trÝch Trong lßng mÑ vµ cho biÕt: H×nh ảnh người mẹ của bé Hồng hiện lên qua c¸c chi tiÕt nµo?. GV: ở đây, nhân vật người mẹ được kể qua c¸i nh×n vµ c¶m xóc trµn ngËp yªu thương của người con. Điều đó có tác dông g×? GV: Bé Hồng đã có người mẹ như thế nµo? GV: MÆc dÇu bµ c« ra søc xóc xØa nhưng thái độ của Hồng đối với mẹ như thÕ nµo? GV: Tìm những chi tiết để chứng tỏ Hồng là đứa trẻ rất căm tức điều này? GV: Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì khi miêu tả thái độ của Hồng?. GV: Nh÷ng suy nghÜ trªn thÓ hiÖn Hång là đứa trẻ như thế nào?. phẫn của đứa cháu. Bộc lộ tâm địa độc ác, giả dối, thâm độc. => Thay đổi cử chỉ, thái độ,linh hoạt, s¾c s¶o trong ng«n ng÷. - TÝnh c¸ch hÑp hßi,tµn nhÉn cña bµ c« luôn đối lập, trái ngược với tính cách trong sáng, giàu tình thương yêu của bé Hång. - Lµm næi bËt tÝnh c¸ch tµn nhÉn cña bµ cô, khẳng định tình mẫu tử trong sáng, cao c¶ cña bÐ Hång. Bản chất lạnh lùng,độc ác, thâm hiểm. Loại người sống tàn nhẫn, khô héo trong t×nh m¸u mò, ruét thÞt cña x· héi thùc d©n n÷a phong kiÕn. b. Tình thương yêu mẹ mãnh liệt của Hång - MÑ t«i vÒ mét m×nh ®em rÊt nhiÒu quµ b¸nh cho t«i vµ em QuÕ t«i. - MÑ t«i cÇm nãn vÉy t«i...võa kÐo ®Çu t«i, xoa ®Çu t«i..., lÊy v¹t ¸o n©u thÊm nước mắt cho tôi. - MÑ kh«ng cßm câi x¬ x¸c...th¬m l¹ thường. = Hình ảnh người mẹ hiện lên cụ thể, sinh động, gần gủi, hoàn hảo. Bộc lộ tình cảm yêu thương, quý trọng mÑ. Yêu con, đẹp đẽ, can đảm,kiêu hãnh vượt lên mọi lời mĩa mai, cay độc của người cô. - Khi nghe lời thâm độc của bà cô lòng hồng trào lên nỗi thương mẹ,căm ghét, bất bình trước những lời nói, thủ đoạn cña bµ c« vµ hñ tôc x· héi phong kiÕn bÊt c«ng. - Giá như những hủ tục đã đày đoạ mẹ t«i ... n¸t vôn mín th«i. - So sánh và kết hợp sử dụng các độnh từ m¹nh . DiÔn t¶ suy nghÜ cña Hång. Bộc lộ tình thường yêu mẹ tha thiết cña chó bÐ Hång. Hån nhiªn, trÎ con nh­ng rÊt m·nh liÖt. Có tình thương yêu và căm ghét rõ 19. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2009 - 2010. GV: Khi gặp lại người mẹ đáng yêu thái độ, cử chỉ, cảm xúc của Hồng như thế nµo?. GV:Những chi tiết đó đã nói lên điều gì?. GV: Cã nhµ nghiªn cøu cho r»ng: Nguyªn Hång lµ nhµ v¨n cña phô n÷ vµ trÎ em. Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ ý kiÕn đó qua đoạn trích?. Hoạt động 4: GV: H·y nªu gi¸ trÞ vÒ nghÖ thuËt vÇ néi dung cña ®o¹n trÝch Trong lßng mÑ ?. GV chốt ý và gọi HS đọc ghi nhí(GSK,tr 21).. rµng. + Thái độ và cử chỉ của Hồng bối rối và gäi: - Mî ¬i! Mî ¬i! Mî ¬i!... - Thë hång héc, tr¸n ®Ém må h«i khi treo lên xe ... đùi áp vào đùi mẹ, đầu ng· vµo c¸nh tay mÑ... + Xóc c¶m: ph¶i bÐ l¹i... v« cïng. Cảm xúc vui sướng mãnh liệt khi gặp l¹i t×nh mÉu tö. Thể hiện xúc động của lòng người, khơi gợi xúc cảm ở người đọc. Hång lµ cËu bÐ sèng néi t©m s©u s¨c. HS nghe HS th¶o lô©n nhãm - Nhµ v¨n lu«n dµnh t×nh c¶m ­u ¸i cña m×nh cho nhiÒu nh©n vËt cã nçi bÊt h¹nh mà đặc biệt trẻ em, phụ nữ nghèo là đối tượng quan tâm nhất. Tác giả đã kể lại một cách thấm thía những nỗi cơ cực của người mẹ. Tác giả có những lời viết cảm động về c¶m xóc ch©n thµnh, n¸o nøc vµ t×nh c¶m cña bÐ Hång dµnh cho mÑ. Thái độ luôn khẳng định phẩm chất của phô n÷ trong nh÷ng t×nh huèng kh¾c nghiÖt cña x· héi ®­¬ng thêi. III.§äc - hiÓu ý nghÜa v¨n b¶n 1.NghÖ thuËt - T×nh huèng truyÖn Ðo le. - Sö dông lèi viÕt tù truyÖn ch©n thµnh, truyÒn c¶m, thÊm ®­îm chÊt tr÷ t×nh. - Ngôn ngữ đối thoại tự nhiên, hình ảnh so sánh cụ thể sinh động. - KÕt hîp nhuÇn nhuyÔn gi÷a kÓ vµ béc lé c¶m xóc. 2. Néi dung - Tình cảnh đáng thương và nỗi đau tinh thÇn cña nh©n vËt chó bÐ Hång. - Lòng căm ghét cực độ của chú bé Hồng đối với xã hội thực dân phong kiÕn. - Thể hiện tình thương yêu mẹ mãnh liệt cña chó bÐ Hång. IV. LuyÖn tËp cñng cè 1.HS th¶o luËn nhãm - T×nh huèng néi dung c©u chuyÖn xÈy 20. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2009 - 2010. ra. Hoạt động 5: GV: Qua ®o¹n trÝch Trong lßng mÑ h·y Dßng c¶m xóc phong phó cña bÐ chøng minh r»ng v¨n Nguyªn Hång giµu Hång. C©u v¨n d¹t dµo t×nh c¶m, th¾m ®­îm chÊt tr÷ t×nh? tình yêu thương. 2. HS viết và đọc cho cả lớp nghe. HS nhËn xÐt, bæ sung. GV: Viết đoạn văn ngắn khoảng 3 đến 3. HS tr¶ lêi. 4 dßng tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ VI. Hướng dẫn tự học ở nhà ®o¹n trÝch Trong lßng mÑ? - Lµm bµi tËp ë trong SGK vµo vë. GV: Em hiÓu håi kÝ lµ g×? - Soạn bài Trường từ vựng. Hoạt động 6:GV hướng dãn HS tự học ë nhµ. - So¹n ngµy 07 th¸ng 09 n¨m 2008 TiÕt 7 Trường từ vựng A.Mục tiêu cần đạt Gióp HS : - Hiểu được thế nào là trường từ vựng và tính thống nhất của trường từ vựng. - Các loại trường từ vựng. - TÝch hîp víi phÇn V¨n bµi Trßng lßng mÑ, phÇn TËp lµm v¨n bµi Bè côc v¨n b¶n. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng t­ duy trong viÖc sö dông tõ vùng. B.ChuÈn bÞ + GV: So¹n bµi, b¶ng phô, x©y dùng thªm c¸c ng÷ liÖu kh¸c ngoµi s¸ch. + HS : So¹n bµi, nghiªn cøu thªm c¸c tµi liÖu kh¸c cã liªn quan. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học Hoạt động của GV HĐ của HS và nội dung cần đạt Hoạt động1: * ổn định tổ chức: GV kiểm tra sĩ số * Bài cũ: Thế nào là cấp độ khái quát nghÜa cña tõ ?Lµm bµi tËp 3 (GSK,tr HS lªn b¶ng tr¶ lêi 11)? HS nhËn xÐt,bæ sung * Giíi thiÖu bµi míi: Hoạt động 2: HS liên tưởng tạo tâm thế vào bài. GV ghi ®o¹n v¨n(SGK, tr 21) vµo b¶ng I.Thế nào là trường từ vựng phô vµ treo lªn b¶ng. HS theo dâi vµo b¶ng phô. GV cho HS đọc và theo dõi bảng phụ. GV: §o¹n v¨n trªn ®­îc trÝch trong v¨n 1. XÐt vÝ dô b¶n Trong lßng mÑ. Em h·y cho biÕt néi * VÝ dô 1(GSK, tr 21). HS đọc ví dụ dung cña ®o¹n v¨n trªn? + Néi dung cña ®o¹n trÝch: T¶ l¹i GV: C¸c tõ in ®Ëm trong ®o¹n trÝch trªn h×nh ¶nh ng­ßi mÑ vµ béc lé c¶m xóc cña Hång khi gÆp l¹i mÑ. cã nÐt chung nµo vÒ nghÜa? + C¸c tõ in ®Ëm trong ®o¹n trÝch trªn là: mặt, mắt, da, gò má, đùi, đầu, c¸nh tay, miÖng. 21 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2009 - 2010. GV ghi nhanh vÝ dô sau lªn b¶ng - Soong , ch¶o, Êm, b¸t, r¸, rç... - Ti vi, qu¹t ®iÖn, m¸y giÆt, tñ l¹nh, m¸y ®iÒu hoµ, bµn ghÕ sa l«ng... GV: C¸c tõ trªn cã nÐt chung vÒ nghÜa nµo ? GV chèt ý GV: Thế nào là trường từ vựng? GV chốt ý và gọi HS đọc ghi nhớ (SG K, tr 21). GV: Cho vµi vÝ dô minh ho¹? GV: Một trường từ vựng có bao nhiêu trường từ vựng nhỏ hơn? GV: Hãy làm sáng tỏ điều đó?. =>§Òu chØ c¸c bé phËn c¬ thÓ cña người mẹ chú bé Hồng. * VÝ dô 2: - HS th¶o luËn c¶ líp tr¶ lêi - C¸c tõ trªn cã nÐt chung vÒ nghÜa lµ: +Trường từ vựng chỉ các loại gia dụng trong gia đình + Trường từ vựng các vật dụng trang trÝ néi thÊt. * Ghi nhớ: Trường từ vựng là tập hợp tÊt c¶ c¸c tõ cã nÐt chung vÒ nghÜa.. HS tr¶ lê 2 . L­u ý: a.Một trường từ vựng có thể bao gồm nhiều trường từ vựng lớn nhỏ. Ví dụ: Trườngtừ vựng mắt có những trường từ vựng nhỏ sau: - Bé phËn cña m¾t: lßng ®en, lßng, trắng, con ngươi ... - Đặc điểm mắt: đờ đẫn, sắc, lờ đờ, t inh anh, mï loµ... GV: Một trường từ vựng có phải chỉ một - Tác dụng của mắt: nhìn, ngó... lo¹i tõ kh«ng? Cho vÝ dô minh ho¹? - C¶m gi¸c: chãi, qu¸ng, hoa... - BÖnh vÒ m¾t: cËn thÞ, qu¸ng gµ... GV: Một từ có thể thuộc mấy trường từ b. Một số trường từ vựng có thể bao vùng kh¸c nhau? Cho vÝ dô? gåm nh÷ng tõ kh¸c biÖt nhau vÒ tõ lo¹i. GV cho HS đọc đoạn văn ở mục d(GSK, HS tự nêu tr 22). c. Do hiện tượng nhiều nghĩa, một từ GV: ở đoạn văn trên tác giả chuyển đổi có thể thuộc nhiều trường từ khác từ trường từ vựng người sang trường từ biÖt nhau. vựng thú vật nhằm mục đích gì? H S tù nªu GV: Trong cuéc sèng hµng ngµy vµ HS đọc ví dụ trong thơ văn trường từ vựng có ý nghĩa d. Có tác dụng tăng thêm tính nghệ nh­ thÕ nµo? thuËt cña ng«n tõ. GV chèt ý - Béc lé t×nh c¶m ch©n thµnh cña l·o GV: Hãy tìm 3 trường từ vựng chỉ hoạt H¹c víi cËu vµng. động của con người, thính giác, bệnh về HStrả lời tai? GV chèt ý Hoạt động 3: Bài tập 1: Tìm các từ thuộc trường từ vựng người ruột thịt trong đoạn trích. HS th¶o luËn nhãm HS đại diện trả lời HS bæ sung, nhËn xÐt. HS nghe 22. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2009 - 2010. Trong lßng mÑ? GV cho HS lµm viÖc c¸ nh©n GV gäi nhËn xÐt, bæ sung. Bài tập 2: Hãy đặt tên trường từ vựng cho mỗi dãy từ dưới đây? GV cho HS lªn b¶ng lµm, HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. GV đánh giá, chữa bài.. Bµi tËp 3:C¸c tõ in ®Ëm trong ®o¹n v¨n sau đây thuộc trường từ vựng nào? GV cho HS lªn b¶ng lµm, HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. GV đánh giá, chữa bài.( Bµi tËp 4: XÕp c¸c tõ mòi, nghe, tai, thính, điếc, thơm, rõ vào đúng trường từ vùng cña nã theo b¶ng sau? GV cho HS lªn b¶ng lµm, HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. GV đánh giá, chữa bài. Bài tập 5: Tìm các trường từ vựng của mỗi từ sau đây: lưới, lạnh, tấn công? GV cho HS th¶o luËn nhãm. GV cho HS lªn b¶ng lµm, HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. GV đánh giá, chữa bài. Bài tập 6: Trong đoạn thơ sau, tác giả đã chuyển các từ in đậm từ trường từ vựng nào sang trường từ vựng nào? GV cho HS lªn b¶ng lµm, HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. GV đánh giá, chữa bài.. Bµi tËp 7: ViÕt mét ®o¹n van ng¾n cã Ýt nhÊt 5 tõ. II. LuyÖn tËp B µi tËp 1:(SGK, tr 23). - Các từ thuộc trường từ vựng( người ruét thÞt) trong v¨n b¶n Trong lßng mÑ lµ: T«i, thÇy t«i, mÑ t«i, c« t«i, anh em t«i. Bµi tËp 2:(SGK, tr 23). - Tên trường từ vựng của mỗi dãy từ sau lµ: a.Dụng cụ đánh bắt thuỷ sản. b. Hoạt động của châ c. Tr¹ng th¸i t©m lÝ. d. TÝnh c¸ch. e. Dụng cụ để viết. Bµi tËp 3: - C¸c tõ: hoµi nghi, khinh miÖt, ruồng rẫy, thương yêu,kinh mến, rắp tâm thuộc trường từ vựng chỉ thái độ con người. Bµi tËp 4: (SGK,tr 23). Khøu gi¸c mòi thÝnh ®iÕc th¬m. ThÝnh gi¸c tai nghe ®iÕc râ thÝnh. Bµi tËp 5:(SGK, tr 23). - Trường từ vựng của từ lưới:dụng cụ đánh bắt thuỷ sản: lưới, nơm, câu, vã, ... - Trường từ vựng của từ lạnh: nóng, Èm, gi¸, buèt, heo,.... - Trường từ vựng của từ tấn công: công kích, đột phá, ra quân, chủ động,... Bµi tËp 6: (SGK, tr 23, 24). Tác giả đã chuyển các từ in đậm trong các câu thơ sau từ trường từ vựng ''quân sự'' sang trường từ vựng ''n«ng nghiÖp'': Ruộng rẫy là chiến trường, Cuèc cµy lµ vò khÝ, Nhµ n«nng lµ chiÕn sÜ, 23. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2009 - 2010. cùng trường từ vựng trường học hoặc trường từ vựng môn bóng đá? GV cho HS viết sau đó GV gọi HS đứng dậy đọc. HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. GV đánh giá, chữa bài. GV chèt ý l¹i toµn bé néi dung bµi häc. Hoạt động 4: GV hướng dẫn HS học bài ở nhà.. Hậu phương thi đua với tiền phương. Bµi tËp 7: (SGK,tr 24) HS viết và sau đó đọc cho cả lớp nghe.. III. Hướng dẫn học ở nhà - Lµm c¸c bµi tËp trong SGK, tr 23 &24. - So¹n bµi Bè c ôc v¨n b¶n.. So¹n ngµy 10 th¸ng 9 n¨m 2008 TiÕt 8 Bè côc cña v¨n b¶n A.Mục tiêu cần đạt Gióp HS: - Hiểu rõ và biết cách sắp xếp các nội dung trong văn bản, đặc biệt là trong phần thân bài sao cho mạch lạc, phù hợp với đối tượng và nhận thức của người đọc. - Tích hợp với phần Văn bài: Trong lòng mẹ, phần Tiếng Việt bài: Trường từ vùng. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng s¾p xÕp v¨n b¶n mét c¸ch khoa häc vµ cã bè côc m¹ch l¹c. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS + GV: Soạn bài, chuẩn bị bảng phụ và các phương tiện dạy học khác. + HS : Soạn bài, chuẩn bị bài chu đáo. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học Hoạt động của GV HĐ của HS và nội dung cần đạt Hoạt động 1 * ổn định tổ chức: GV kiểm tra sĩ số * Bài cũ: Thế nào là chủ đề văn bản? Một văn bản hoàn chỉnh cần phải đảm b¶o nh÷ng yªu cÇu g×? * Giíi thiÖu bµi míi: Khi viÕt bµi viÕt Tập làm văn em thường viết theo bố cục mÊy phÇn? Hoạt động 2: GV gọi HS đọc văn bản Người thầy đạo cao đức rộng,(SGK,tr 24). GV: Chủ đề của văn bản trên?. HS lªn b¶ng tr¶ lêi HS nhËn xÐt, bæ sung. HS trả lời và liên tưởng tạo tâm thế vào bµi. I. Bè côc ba phÇn cña v¨n b¶n 1.§äc v¨n b¶n Người thầy đạo cao đức trọng HS đọc và suy nghĩ trả lời 24. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>