Giáo án giảng dạy môn Vật lý 11 - Tự cảm

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tieát 48 theo PPCT. Ngày soạn: 15-2-2009. TỰ CẢM I. MUÏC TIEÂU 1.Kiến thức: - Phát biểu được định nghĩa từ thông riên và viết được công thức độ tự cảm của ống dây hình trụ. - Phát biểu được định nghĩa hiện tượng tự cảm và giải thích được hiện tượng tự cảm khi đóng và ngaét maïch ñieän. 2.Kæ naêng: - Viết được công thức tính suất điện động tự cảm. - Nêu được bản chất và viết được công thức tính năng lượng của ống dây tự cảm. 3.Thái độ: - Nghieâm tuùc trong hoïc taäp, yeâu thích boä moân. 4.Troïng taâm: - hiện tượng tự cảm, suất điện động tự cảm. II. CHUAÅN BÒ Giáo viên: Các thí nghiệm về tự cảm. Học sinh: Ôn lại phần cảm ứng điện từ và suất điện động tự cảm. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC Hoạt động 1 (5 phút) : Kiểm tra bài cũ : Nêu công thức xác định từ thông qua diện tích S đặt trong từ trường đều.Phát biểu và viết biểu thức của định luật Fa-ra-đây. Hoạt động 2 (8 phút) : Tìm hiểu từ thông riêng qua một mạch kín. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn I. Từ thông riêng qua một mạch Lập luận để đưa ra biểu thức Ghi nhaän khaùi nieäm. kín tính từ thông riêng Từ thông riêng của một mạch kín Lập luận để đưa ra biểu thức Ghi nhận biểu thức tính độ tự có dòng điện chạy qua:  = Li tính độ tự cảm của ống dây. caûm cuûa oáng daây. Độ tự cảm của một ống dây: N2 L = 4.10-7.. .S Giới thiệu đơn vị độ tự cảm. Ghi nhận đơn vị của độ tự l Yeâu caàu hoïc sinh tìm moái caûm. Đơn vị của độ tự cảm là henri (H) liên hệ giữa đơn vị của độ tự Tìm mối liên hệ giữa đơn vị 1Wb 1H = caûm caø caùc ñôn vò khaùc. của độ tự cảm cà các đơn vị 1A khaùc. Hoạt động 3 (15 phút) : Tìm hiểu hiện tượng tự cảm. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn II. Hiện tượng tự cảm 1. Ñònh nghóa Giới thiệu hiện tượng tự Ghi nhận khái niệm. Hiện tượng tự cảm là hiện tượng caûm. cảm ứng điện từ xảy ra trong một mạch có dòng điện mà sự biến thiên của từ thông qua mạch được gây ra bởi sự biến thiên của cường độ dòng điện trong mạch. 2. Một số ví dụ về hiện tượng tự Quan saùt thí nghieäm. caûm Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trình baøy thí nghieäm 1.. Mô tả hiện tượng.. Yeâu caàu hoïc sinh giaûi thích.. Giaûi thích.. Trình baøy thí nghieäm 2.. Yeâu caàu hoïc sinh giaûi thích. Yêu cầu học sinh thực hiện C2.. Quan saùt thí nghieäm. Mô tả hiện tượng.. Giaûi thích. Thực hiện C2.. Hoạt động 4 (8 phút) : Tìm hiểu suất điện động tự cảm. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh. Giới thiệu suất điện động tự caûm. Giới thiệu biểu thức tính suất điện động tự cảm. Yeâu caàu hoïc sinh giaûi thích dấu (-) trong biểu thức).. Giới thiệu năng lượng từ trường Yêu cầu học sinh thực hiện C3.. a) Ví duï 1 Khi đóng khóa K, đèn 1 sáng lên ngay còn đèn 2 sáng lên từ từ. Giải thích: Khi đóng khóa K, dòng điện qua ống dây và đèn 2 tăng lên đột ngột, khi đó trong ống dây xuất hiện suất điện động tự cảm có tác dụng cản trở sự tăng của dòng điện qua L. Do đó dòng điện qua L và đèn 2 tăng lên từ từ. b) Ví duï 2 Khi đột ngột ngắt khóa K, ta thấy đèn sáng bừng lên trước khi tắt. Giaûi thích: Khi ngaét K, doøng ñieän iL giảm đột ngột xuống 0. Trong oáng daây xuaát hieän doøng ñieän caûm ứng cùng chiều với iL ban đầu, dòng điện này chạy qua đèn và vì K ngắt đột ngột nên cường độ dòng cảm ứng khá lớn, làm cho đén sáng bừng lên trước khi tắt.. Noäi dung cô baûn III. Suất điện động tự cảm 1. Suất điện động tự cảm Ghi nhaän khaùi nieäm. Suất điện động cảm ứng trong mạch xuát hiện do hiện tượng tự cảm gọi là suất điện động tự cảm. Ghi nhận biểu thức tính suất Biểu thức suất điện động tự cảm: i điện động tự cảm. etc = - L giaûi thích daáu (-) trong bieåu t Suất điện động tự cảm có độ lớn tỉ thức). lệ với tốc độ biến thiên của cường độ dòng điện trong mạch. 2. Năng lượng từ trường của ống dây tự cảm 1 Ghi nhaän khaùi nieäm. W = Li2. 2 Thực hiện C3.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Hoạt động 5 (4 phút) : Tìm hiểu ứng dụng của hiện tượng tự cảm. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn IV. Ứng dụng Yêu cầu học sinh nêu một Nêu một số ứng dụng của Hiện tượng tự cảm có nhiều ứng số ứng dụng của hiện tượng hiện tượng tự cảm mà em dụng trong các mạch điện xoay tự cảm. bieát. chiều. Cuộn cảm là một phần tử quan troïng trong caùc maïch ñieän Giới thiệu các ứng dụng của Ghi nhận các ứng dụng của xoay chiều có mạch dao động và hiện tượng tự cảm. hiện tượng tự cảm. caùc maùy bieán aùp. Hoạt động 6 (5 phút) : Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Cho học sinh tóm tắt những kiến thức cơ bản. Tóm tắt những kiến thức cơ bản. Ra baøi taäp veà nhaø: Caùc bt trang 157 sgk vaø Ghi caùc baøi taäp veà nhaø. 25.5, 25.7. IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. V.CAÂU HOÛI TRAÉC NGHEÄM 1. Một ống dây dài 40cm, bán kính tiết diện 2cm, gồm 1500 vòng. Cho dòng điện có cường độ 8A chạy qua. Năng lượng từ trường trong ống dây: a.288mJ b.28,8mJ c.28,8J d.288J 2.Một ống dây sau thời gian biến thiên 0,01s, dòng điện trong mạch tăng đều từ 1A-3,5A và suất điện động tự cảm 50V. Độ tự cảm của ống dây là: a. 2mH b.50mH c.200mH d.2H. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>