Giáo án giảng dạy bộ môn Vật lý 11 - Trường THPT Mạc Đĩnh Chi - Tiết 34: Khung dây có dòng điện đặt trong từ trường

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TRƯỜNG PTTH MẠC ĐĨNH CHI. GIAÙO AÙN VAÄT LYÙ 11. . Tieát : _____. Baøi 54. KHUNG DAÂY COÙ DOØNG ÑIEÄN ÑAËT TRONG TỪ TRƯỜNG I. Muïc tieâu :. Hiểu được rằng, một khung dây mang dòng điện đặt trong từ trường đều thì lực từ tác dụng lên khung nói chung có xu hướng là làm quay khung, chỉ trừ một trường hợp duy nhất khi các đường sức từ vuông góc với mặt phẳng khung dây thì lực từ không làm quay khung . Thành lập được công thức xác định mômen ngẫu lực từ tác dụng lên khung trong trường hợp đường sức từ song song với mặt phẳng khung dây . Nắm được nguyên tắc cấu tạo và họat động của động cơ điện một chiều và của điện kế khung quay. II. Phương Pháp Giảng Dạy : Phương pháp thực nghiệm và nêu vấn đề … III. Thiết bị , đồ dùng dạy học : ________________________________________________________________________________________________ IV. Tieán Trình Giaûng daïy Phaàn laøm vieäc cuûa Giaùo Vieân. Phaân phoái thời gian. 1. Kieåm tra. baøi cuõ vaø kieán thức cũ liên quan với bài mới (3’). 2. Nghieân. cứu bài mới. Noäi dung ghi baûng. Ghi chuù. Tổ chức ,điều khiển. 1) Hãy nêu những điều mà bạn biết về lực từ tương tác giữa hai dòng điện thẳng song song cùng chiều, ngược chiều ( chẳng hạn phương, chiều, … của lực ). 2) Giaûi thích taïi sao hai doøng ñieän song song cuøng chieàu thì huùt nhau. 3) Cho hai dòng điện thẳng song song, viết công thức lực từ tác duïng treân moãi ñôn vò daøi cuûa moãi doøng ñieän. 4) Phaùt bieåu ñònh nghóa ampe. I. KHUNG DÂY ĐẶT TRONG TỪ TRƯỜNG a) Thí nghieäm Xem SGK trang 252 b) Lực từ tác dụng lên khung * Đường sức từ nằm trong mặt phẳng khung :. GV : ĐỖ HIẾU THẢO. Hoạt đông của học sinh. I. KHUNG DAÂY ÑAËT TRONG TỪ TRƯỜNG a) Thí nghieäm GV tiến hành bố trí và thực hiện thí nghieäm nhö SGK trang 252 b) Lực từ tác dụng lên khung.  Lop11.com. I. KHUNG DAÂY ÑAËT TRONG TỪ TRƯỜNG a) Thí nghieäm HS quan saùt thí nghieäm nhö SGK trang 252 b) Lực từ tác dụng lên. VAÄT LYÙ PB 11: 54-1 /4.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> TRƯỜNG PTTH MẠC ĐĨNH CHI. . Nhaän xeùt : Lực từ tác dụng lên cạnh AB, CD bằng 0. Lực từ tác dụng lên BC, DA có phương vuông góc mặt phẳng khung daây FBC = FAD = B.I.AD Ñaët AB = a, BC = b  FBC = FAD = B.I.b * Đường sức từ vuông góc với mặt phẳng khung dây.  F1, F2, F3, F4 taùc duïng leân caùc caïnh AB, CD, BC, DA coù phöông naèm trong maët phaúng khung F1 cân bằng với F2, F3 cân bằng với F4  Khung đứng yên vaø bò giaõn ra.  Khung daây ABCD caân baèng  Caân baèng cuûa khung laø caân baèng beàn  F1, F2, F3, F4 taùc duïng leân caùc caïnh AB, CD, BC, DA coù phöông naèm trong maët phaúng khung. F1 cân bằng với F2, F3 cân bằng với F4  Khung đứng yên. GV : ĐỖ HIẾU THẢO. * Đường sức từ nằm trong mặt phaúng khung : GV : Quan sát màng hình trường hợp mặt phẳng khung dây song song với đường cảm ứng từ, các em cho biết lực từ tác dụng lên cạnh AB, CD coù giaù trò nhö theá naøo ? GV : Lực từ tác dụng lên BC, DA coù phöông nhö theá naøo ?. * Đường sức từ vuông góc với mặt phaúng khung daây GV : Quan saùt hình veõ treân maøng hình, caùc em nhaän thaáy F1, F2, F3, F4 taùc duïng leân caùc caïnh AB, CD, BC, DA coù phöông naèm trong maët phaúng khung. Caùc em cho bieát chiều của cặp lực F1 và F2 ; F3 và F4 nhö theá naøo ? GV : Quan saùt hình veõ caùc em thaáy khung daây nhö theá naøo ? GV : Cân bằng của khung dây được goïi laø caân baèng beàn ( GV hướng dẫn cho HS về cân baèng beàn vaø caân baèng khoâng beàn ).  Lop11.com. GIAÙO AÙN VAÄT LYÙ 11 khung * Đường sức từ nằm trong maët phaúng khung : HS : Lực từ tác dụng lên caïnh AB, CD coù giaù trò baèng 0 HS : Lực từ tác dụng lên BC, DA coù phöông vuoâng goùc maët phaúng khung daây FBC = FAD = B.I.AD Ñaët AB = a, BC = b  FBC = FAD = B.I.b. * Đường sức từ vuông góc với mặt phẳng khung dây HS : F1 cân bằng với F2, F3 cân bằng với F4 HS : Khung đứng yên và bị giaõn ra.. VAÄT LYÙ PB 11: 54-2 /4.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> TRƯỜNG PTTH MẠC ĐĨNH CHI. . vaø bò co laïi.  Khung daây ABCD caân baèng  Caân baèng cuûa khung laø caân baèng khoâng beàn GV : Quan saùt hình veõ treân maøng hình, caùc em nhaän thaáy F1, F2, F3, F4 taùc duïng leân caùc caïnh AB, CD, BC, DA coù phöông naèm trong maët phaúng khung. Caùc em cho bieát chiều của cặp lực F1 và F2 ; F3 và F4 nhö theá naøo ? GV : Quan saùt hình veõ caùc em thaáy c) Momen ngẫu lực từ tác dụng lên khung dây có dòng điện * Trường hợp các đường sức nằm trong mặt phẳng khung khung dây như thế nào ? daây : GV : Cân bằng của khung dây được Moment của ngẫu lực FBC, FAD đối với trục quay : goïi laø caân baèng khoâng beàn M = FBC.AB ( GV hướng dẫn cho HS về cân Với : FBC = B.I.b ; AB = a baèng beàn vaø caân baèng khoâng beàn ) M = B.I.b.a = B.I.S c) Momen ngẫu lực từ tác dụng lên khung daây coù doøng ñieän M = BSI * Trường hợp các đường sức từ không nằm trong mặt  GV cần hướng dẫn cho HS biết công thức tính Moment ngẫu lực paúhng khung daây : (lớp 10 HS chưa học Moment ngẫu M = IBSSin lự c) Trong đó :    : Góc hợp bởi vectơ cảm ứng từ B với pháp tuyến n với GV : Dựa vào hình ảnh trên màng hình, caùc em cho bieát moment cuûa maët phaúng khung daây. ngẫu lực FBC, FAD đối với trục quay : 2) ĐỘNG CƠ MỘT CHIỀU GV goïi HS leân baûng tính a) Nguyeân taéc caáu taïo HS : Moment của ngẫu lực FBC, FAD đối với trục quay : M = FBC.AB Với : FBC = B.I.b ; AB = a M = B.I.b.a = B.I.S GV Trình baøy : M = IBSSin. GIAÙO AÙN VAÄT LYÙ 11. HS : F1 cân bằng với F2, F3 cân bằng với F4 HS : Khung đứng yên và bị co laïi.. c) Momen ngẫu lực từ tác duïng leân khung daây coù doøng ñieän HS : Moment của ngẫu lực FBC, FAD đối với trục quay : M = FBC.AB Với : FBC = B.I.b ; AB = a M = B.I.b.a = B.I.S. 2) ĐỘNG CƠ MỘT CHIỀU. GV : ĐỖ HIẾU THẢO.  Lop11.com. VAÄT LYÙ PB 11: 54-3 /4.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> TRƯỜNG PTTH MẠC ĐĨNH CHI. . GIAÙO AÙN VAÄT LYÙ 11. GV yeâu caàu HS neâu nguyeân taéc caáu tạo động cơ điện một chiều trên tranh veõ.. 2) ĐỘNG CƠ MỘT CHIEÀU HS neâu nguyeân taéc caáu taïo động cơ điện một chiều trên tranh veõ.. b) Họat động SGK trang 254 3) ÑIEÄN KEÁ KHUNG QUAY a) Caáu taïo. 3) ÑIEÄN KEÁ KHUNG QUAY GV yeâu caàu HS neâu nguyeân taéc caáu taïo ñieän keá khung quay.. 3) ÑIEÄN KEÁ KHUNG QUAY HS neâu nguyeân taéc caáu taïo ñieän keá khung quay.. b) Họat động SGK trang 254. 3. Cuûng coá baøi giaûng Daën doø cuûa hoïc sinh (5’). Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi 1, 2, HS laøm caùc baøi taäp 1, 2 3, 4, 5 vaø 6 SGK trang 255..   . GV : ĐỖ HIẾU THẢO.  Lop11.com. VAÄT LYÙ PB 11: 54-4 /4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>