Giáo án môn Vật lý 11 - Bài 22: Dòng điện trong chất khí

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Giáo án Vật lý 11 Ban KHTN. Tiết 32. Tiết 32. Bài 22. DÒNG ĐIỆN TRONG CHẤT KHÍ. I. MỤC TIÊU - Hiểu bản chất dòng điện trong chất khí và mô tả được sự phụ thuộc của dòng điện vào hdt. - Mô tả được cấu tạo tia lửa điện và nêu được vắn tắt nguyên nhân hình thành tia lửa điện. - Mô tả được cách tạo hồ quang điện, nêu được các đặc điểm chính và các ứng dụng chính của hồ quang điện. - Mô tả được quá trình phóng điện trong chất khí ở áp suất thấp và sự tạo thành tia catot. II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: - Thí nghiệm dòng điện trong chất khí; tia lửa điện; hồ quang điện; dòng điện dưới áp suất thấp. - Một số hình vẽ trong SGK đã phóng to. 2. Học sinh: - Ôn lại kiến thức về chuyển động của các phân tử khí (Xem SGK vật lý 10) III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên Nội dung Hoạt động 1. Kiểm tra bài cũ Trả lời Nêu câu hỏi Câu hỏi 1, 2. Nêu tính chất của tia catot Hoạt động 2. Thực hiện TN về sự phóng điện trong chất khí - Quan sát. Làm thí nghiệm. 1. Sự phóng điện trong chất - Suy nghĩ phân tích hiện tượng YC HS quan sát và đưa ra nhận khí xét. - Trình bày nhận xét a. TN - Nhận xét bạn trình bày Nêu kết luận b. Kết quả Ở điều kiện bình hường chất khí là điện môi. Khi bị đốt nóng, không khí dẫn điện. Hoạt động 3. Tìm hiểu bản chất dòng điện trong chất khí Thảo luận về bản chất dòng Yêu cầu HS đọc phần 2. HD 2. Bản chất dòng điện trong điện trong chất khí HS trả lời các câu hỏi? chất khí Tìm hiểu bản chất dòng điện Tại sao ở điều kiện bình trong chất khí thường chất khí là điện môi? Trả lời các câu hỏi Sự ion hóa chất khí là gì? Tác nhân ion hóa là gì? Thế nào là sự tái hợp? Cần điều kiện gì thì chất khí dẫn điện? Trong chất khí có các hạt Trình bày bản chất dòng điện mang điện nào? Dòng điện trong chất khí là trog chất khí Nhận xét bạn trình bày dòng dịch chuyển có hướng của các ion dương theo chiều điện trường và các ion âm, electron ngược chiều điện trường. Hoạt động 4. Tìm hiểu sự phụ thuộc của cường độ dòng điện chất khí vào hiệu điện thế Thảo luận tìm sự phụ thuộc của Cho HS quan sát hình 22.3 và 3. Sự phụ thuộc của cường độ 1 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giáo án Vật lý 11 Ban KHTN cường độ dòng điện vào hiệu điện thế. Nhận xét bạn trình bày. Tiết 32 YC HS nhận xét đặc tuyến vôn dòng điện chất khí vào hiệu ampe của chất khí. điện thế - Dòng điện trong chất khí không tuân theo đinh luật Ôm. - Khi U < Ub: I tăng khi U tăng. - Khi U  Ub: U tăng nhưng I không tăng và đạt giá trị bão hòa I = Ibh - Khi U > Uc, I tăng vọt lên. Trả lời Thế nào là sự phóng điện không - Khi 0  U < Uc: sự phóng điện tự lực và sự phóng điện tự duy chỉ xảy ra khi có tác nhân ion trì? hóa. Sự phóng điện gọi là sự phóng điện không tự lực. - Khi U > Uchất khíhông có tác nhân ion hóa sự phóng điện vẫn xảy ra. Ta gọi là sự phóng điện tự duy trì. Quá trình phóng điện trong chất Trả lời C1, C2. YC HS trả lời C1, C2 khí thường kèm theo sự phát sáng. Hoạt động 5. Tìm hiểu các dạng phóng điệ trong chất khí Trả lời theo YC YC HS nhắc lại sự phóng điện 4. Các dạng phóng điện trong tự lực và điều kiện để có sự chất khí phóng điện trong chất khí. a. Tia lửa điện (tia điện) YC HS đọc SGK trình bày: Điều kiện hình thành, hiện Tia lửa điện là quá trình phóng tượng và ứng dụng của tia lửa điện tự lực xảy ra trong chất khí điện. khi có tác dụng của điện trường đủ mạnh để làm ion hóa khí, Nhận xét về dạng của tia lửa G thiệu hình 22.5 điện biến phân tử khí trung hòa Trả lời C3 YC HS trả lời C3 thành ion dương và electron tự do. - Đọc SGK G thiệu khái niệm sét - Thảo luận về sét , cách chống b. Sét - Tìm hiểu sét và cách phòng Sét là tia lửa điện khổng lồ phát chống. sinh do sự phóng điện giữa các đám mây tích điện tái dấu hoặc - Trình bày về sét giữa đám mây tích điện và mặt - Nhận xét câu trả lời của bạn - Trả lời C4. YC HS trả lời C4 đất. HD HS cách phòng chống sét trong mùa mưa, bão. HD HS hiểu hồ quang điện và ứng dụng. c. Hồ quang điện Hồ quang điện là quá trình phóng điện tự lực xảy ra trong chất khí ở áp suất thường và áp suất thấp giữa hai điện cực có hiệu điện thế không lớn. Hồ quang điện có thể kèm theo tỏa nhiệt và tỏa sáng rất mạnh. Trả lời C5 Nêu câu hỏi C5 Hoạt động 6. Tìm hiểu sự phóng điện trong chất khí ở áp suất thấp Quan sát và nhận xét hiện Cho HS quan sát TN ảo và G 5. Sự phóng điện trong chất khí tượng xảy ra trong ống khi áp thiệu sự phóng điện trong chất ở áp suất thấp suất thay đổi. khí ở áp suất thấp, đặc biệt là - Ống phóng điện là một ống 2 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giáo án Vật lý 11 Ban KHTN quá trình xảy ra trong ống khi thay đổi áp suất.. Trả lời C6. Hoạt động 7. Củng cố Trả lời và nhận xét câu trả lời của bạn 1. Dòng chuyển dời có hướng của các ion dương theo chiều điện trường và các ion âm, êlectron ngựoc chiều điện trường. 2. Dòng điện trong kim loại và trong chân không đều là dòng chuyển động có hướng của các electron. Còn dòng điện trong chất khí là dòng chuyển động có hướng của các electron, của các ion dương và ion âm.. G thích sự phát xạ lạnh. Nêu C6. Tiết 32 thỷ tinh có hai điện cực làm bằng kim loại. - Khi áp suất trong ống khoảng 1 – 0,01mmHg: trong ống có hai miền: + Gần catot là miền tối gọi là miền tối catot. + Phàn còn lại gọi là cột sáng anot. Sự phóng điện gọi là sự phóng điện thành miền. - Khi áp suất khí trong ống khoảng 0,01 – 0,001mmHg thì trong ống chỉ còn miền tối catot, trong ống hầu như không sáng nhưng ở thành thủy tinh đối diện với catot phát ra ánh sáng màu lục.. Nêu câu hỏi 1. Bản chất dòng điện trong chất khí?. 2. Bản chất dòng điện trong kim loại khác với bản chất dòng điện trong chân không và trong chất khí như thế nào?. 3. A. 3. Hiện tượng hồ quang điện được ứng dụng trong lĩnh vực nào? A. hàn điện B. Chế tạo đèn ống. C. Diốt bán dẫn D. Ống phóng điện tử. 4. Cách tạo ra tia lửa điện?. 4. Tạo một điện trường rất lớn khoảng 3.106 V/m trong không khí Hoạt động 8. Giao nhiệm vụ về nhà Ghi nhớ Dặn HS về xem lại toàn bộ chương trình chuẩn bị cho tiết ôn tập thi học kì. Rút kinh nghiệm: .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. 3 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>