Giáo án Ngữ văn 8 - Bài 18 Tiết 65: Văn bản: Ông Đồ

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Yên Phương. GV: §Æng ThÞ Nhµi. Ngµy so¹n: 30/11/2011. Ngµy gi¶ng: 09/12/2011 Bµi 18. TiÕt 65: V¨n b¶n: ¤ng §å. A. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc: - Sự đổi thay trong đời sống xã hội và sự tiếc nuối của nhà thơ đối với những gi¸ trÞ v¨n hãa cæ truyÒn cña d©n téc ®ang dÇn bÞ mai mét - Lèi viÕt b×nh dÞ mµ gîi c¶m cña nhµ th¬ trong bµi th¬. 2. Kü n¨ng: - NhËn biÕt ®­îc t¸c phÈm th¬ l·ng m¹n - §äc diªn c¶m t¸c phÈm - Ph©n tÝch ®­îc nh÷ng chi tiÕt nghÖ thuËt tiªu biÓu trong t¸c phÈm 3. Thái độ: - Cã ý thøc tr©n träng ng÷ng gia trÞ v¨n hãa cæ truyÒn cña d©n téc B. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®­îc gi¸o dôc trong bµi 1- Giao tiếp: thể hiên được tâm trạng cảm thương, day dứt trước sự tàn tạ của ông đồ trước sự đổi thay của cuộc đời 2- Suy nghi s¸ng t¹o:Ph©n tÝch, b×nh luËn gi¸ trÞ néi dungvµ nghÖ thuËt cña bµi thơ , vẻ đẹp của hình ảnh thơ 3- Tự nhận thức: biết trân trọng những giá trị văn hóa tôt đẹp của dân tộc C. Các phương pháp dạy học tích cực có thể sử dụng 1- Học theo nhóm: thảo luận, trao đổi, phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật cña bµi th¬ 2- Động não: Suy nghĩ được về tâm sự của nhà thơ trước hình ảnh ông đồ 3- Liên tưởng, tưởng tượng từ vẻ đẹp, hình ảnh thơ D. TiÕn tr×nh lªn líp I. ổn định (1phút) II. KiÓm tra bµi cò: (3phót) Đọc thuộc lòng bài thơ “ Đạp đá ở Côn Lôn” của Phan Châu Trinh và trả lời câu hoi sau: Nhận định nào nói đúng nhất vẻ đẹp của người anh hùng được thể hiện qua bài th¬? A. Cã t­ thÕ ng¹o nghÔ, lÉm liÖt B. Không chịu khuất phục trước mọi hoàn cảnh C. Luôn giữ vững niềm tin và ý trí chiến đấu sắt son D. Cả ba ý A, B, C đều đúng III. Bµi míi Vào bài: Trong làng thơ mới, Vũ Đình Liên là một người cũ. Khi phong trào thơ mới đã thấy thơ Vũ Đình Liên trên các báo. Ông cũng ca tình yêu như hầu hÕt mäi nhµ th¬ håi bÊy giê nh­ng hai nguån thi c¶m chÝnh cña «ng lµ lßng thương người và tình hoài cổ. Có một lần hai nguồn cảm ứng ấy gặp nhau và đã để lại một bài thơ kiệt tác: Ông đồ Bµi 18. TiÕt 65: V¨n b¶n: ¤ng §å Gi¸o ¸n v¨n 8. 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Yên Phương Thêi gian 12’. GV: §Æng ThÞ Nhµi. Hoạt động của thầy và trò - Gv: giíi thiÖu víi c¸c em ®©y lµ ch©n dung Vò §×nh Liªn (GV ®­a ¶nh trªn m¸y). ?GV : qua chuÈn bÞ bµi ë nhµ nªu ng¾n gän nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶? - Hs tr¶ lêi - GV: điều các em trả lời đã được cô kh¸i qu¸t l¹i trªn m¸y tÝnh. C¸c em cïng quan s¸t. §©y còng lµ nh÷ng ®iÒu mµ SGK nãi rÊt râ. C¸c em vÒ häc theo SGK. - GV : Ngoµi nh÷ng ®iÒu trªn c« bæ sung để các em hiểu thêm về tác giả : - Vũ Đình Liên quê ở Hải Dương nh­ng sèng chñ yÕu ë Hµ Néi. Ngoµi s¸ng t¸c th¬ «ng cßn nghiªn cøu dÞch thuËt gi¶ng d¹y v¨n häc. Tõng lµ chñ nhiệm khoa tiếng Pháp trương ĐHSP ngoại ngữ được nhà nước phong tặng lµ nhµ gi¸o nh©n d©n. ?GV : Qua chó thÝch */SGK, em hiÓu g× về bài thơ ông đồ? - Hs tr¶ lêi - GV nhËn xÐt - GV bæ sung thªm nh÷ng ®iÒu vÒ t¸c phÈm GVchuyÓn ý - GV ®­a bµi th¬ - GV hướng dẫn đọc: chọn giọng đọc phù hợp với các khổ thơ tương ứng của bài th¬: + Khổ 1, 2: đọc giọng nhanh, vui + Khổ 3, 4, 5: đọc giọng chậm, buồn - GV yêu cầu hs giải thích từ ông đồ, từ nghiªn - Nh÷ng chó thÝch kh¸c c¸c em sÏ t×m hiÓu tiÕp ë phÇn sau. ?GV: Bµi th¬ viªt theo thÓ th¬ g× mµ c¸c em đã học? - HS tr¶ lêi: th¬ ngò ng«n - GVb×nh ? GV: Theo em đâu là phương thức biểu. Gi¸o ¸n v¨n 8. Néi dung I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶, t¸c phÈm. - T¸c gi¶ : SGK. - T¸c phÈm : viÕt 1936 2. §äc, gi¶i thÝch tõ khã. 3. ThÓ lo¹i. 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Yên Phương. 24’. GV: §Æng ThÞ Nhµi. đạt của bài thơ? A. Tù sù B. Miªu t¶ C. BiÓu c¶m D. BiÓu c¶m kÕt hîp víi tù sù vµ miªu t¶ ? GV: vì sao em lại xác định như thế - HS tr¶ lêi: v× bµi th¬ dùng l¹i h×nh ảnh ông đồ xưa và nay từ đó tác giả bày tỏ niềm cảm thương chân thành cña m×nh. ?GV: bµi th¬ cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Néi dung cña tõng phÇn - HS tr¶ lêi - Gv nhËn xÐt råi ®­a trªn m¸y - GV : để hiểu rõ hơn giá trị của tác phÈm chóng ta chuyÓn sang phÇn : - GV : ®­a khæ 1 lªn m¸y vµ nãi : khæ 1 đã giới thiệu về hình ảnh ông đồ ?GV : ông đồ xuất hiện vào thời điểm nµo ? - HS tr¶ lêi - GV đưa đáp án trên máy tính ? GV :Thời điểm đó gợi cảnh sắc, không khÝ nh­ thÕ nµo ? - Hs tr¶ lêi ? GV : Từ mỗi và từ lại đứng ở đầu câu th¬ gîi ý nghÜa g× - HS tr¶ lêi - GV : trong kh«ng khÝ rén r·, t­ng bừng của ngày tết trong sắc màu tươi thắm của hoa đào hình ảnh ông đồ xuÊt hiÖn t¹o nªn nÐt riªng thiªng liªng cña kh«ng gian v¨n hãa d©n téc ViÖt Nam ?GV : Ông đồ xuất hiện cùng với hành động : ’’Bày mực tàu giấy đỏ Bên phố đông người qua’’ là để làm gì ? - Hs tr¶ lêi, gv nhËn xÐt, chèt, ghi b¶ng ? GV : em biÕt g× vÒ phong tôc viÕt c©u đối trong ngày Tết xưa ? - Hs th¶o luËn, gv ®­a ¶nh - Gv b×nh - ?GV: Như vậy trong đời sống văn hoá. Gi¸o ¸n v¨n 8. 4. Bè côc: Ba phÇn II. §äc - hiÓu v¨n b¶n 1. Hình ảnh ông đồ thời h­ng thÞnh - XuÊt hiÖn vµo dÞp tết đến, xuân về. 3 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Yên Phương. GV: §Æng ThÞ Nhµi. xã hội của con người Việt Nam thời bấy giờ hình ảnh ông đồ ý nghĩa như thÕ nµo? - Hs tr¶ lêi - Gv nhËn xÐt - Gv b×nh (®­a h×nh ¶nh minh ho¹ trªn m¸y chiÕu) ?GV:Thái độ của mọi người đối với chữ viÕt cña «ng nh­ thÕ nµo? - HS tr¶ lêi ?GV: Tài viết chữ của ông đồ được gợi tả qua c¸c chi tiÕt nµo? - Hs tr¶ lêi ?GV: BiÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo ®­îc sö dông trong hai c©u th¬: “Hoa tay th¶o nh÷ng nÐt, Như phượng múa rồng bay” - Hs tr¶ lêi ?GV: h×nh dung cña em nh­ thÕ nµo vÒ nét chữ của ông đồ qua biện pháp nghệ thuËt trªn? - HS: Nét chữ ấy mang vẻ đẹp phóng khoáng, bay bổng, sinh động và cao quý. ?GV: Nét chữ ấy đã tạo cho ông đồ một địa vị như thế nào trong con mắt người đời.. ?GV: Hai đoạn thơ vừa đọc tạo thành một đoạn văn bản cho thấy ông đồ từng được hưởng một cuộc sống như thế nào? - Hs tr¶ lêi ?GV: §»ng sau nh÷ng lêi th¬ t¸i hiÖn hình ảnh ông đồ xưa em đọc được cảm xúc nào của người viết lời thơ nào? - Hs tr¶ lêi - Gv b×nh ChuyÓn ý: Nh­ng liÖu niÒm vui nho nhá Êy cã tån t¹i m·i hay kh«ng chóng ta chuyÓn sang phÇn: - GV: đưa hai khổ thơ, gọi hs đọc ?GV: Ông đồ vẫn xuất hiện vào dịp nào?. Gi¸o ¸n v¨n 8. - Được mọi người quý träng vµ mÕn mé - Lµ trung t©m cña mäi sù chó ý. 2. Hình ảnh ông đồ thêi suy tµn. 4 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Yên Phương. GV: §Æng ThÞ Nhµi. ?GV: c¶nh s¾c vµ kh«ng khÝ ë khæ 3 vµ 4 cã g× kh¸c so víi khæ 1 vµ 2 - Hs tr¶ lêi ?GV: Tâm trạng nào của ông đồ được gợi lªn tõ khæ th¬ thø ba - Hs trả lời: Nỗi buồn của ông đồ vắng kh¸ch - GV b×nh ?GV: Lêi th¬ nµo buån nhÊt - Hs tr¶ lêi: “Giấy đỏ buồn không thắm, Mực đọng trong nghiên sầu” ? GV: ChØ ra biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong hai c©u th¬ nµy vµ nªu t¸c dông? - HS tr¶ lêi - Gv b×nh ? GV : Tại sao ông đồ lại thấy cô đơn, hiu h¾t ? - HS tr¶ lêi ?GV: Lý do gì đã khiến một ông đồ được trọng vọng ở khổ 1 và 2 đến đây đã bị lãng quªn? - HS tr¶ lêi - GV b×nh - GV: chiÕu khæ 4 ?GV: Khæ th¬ nµy nãi ®iÒu g×? - Hs tr¶ lêi ? Qua đường không ai hay nhưng ông đồ vẫn ngồi đấy ? theo em ông đồ còn ngồi đó để làm gì trong mưa bụi ngày tết ? - Hs tr¶ lêi - GV b×nh ?GV : Hãy miêu tả theo trí tưởng tượng của em về dáng vẻ của ông đồ qua lời th¬ : “ ông đồ vẫn ngồi đấy, Qua ®­êng kh«ng ai hay ? ’’ - HS tr¶ lêi ?GV: Mét hiÖn thùc nh­ thÕ nµo ®­îc gîi lªn tõ lêi th¬: “L¸ vµng r¬i trªn giÊy Ngoµi trêi m­a bôi bay” - Hs tr¶ lêi: : + L¸ vµng gîi sù tµn t¹, buån b· Gi¸o ¸n v¨n 8. - VÉn xuÊt hiÖn vµo dịp tết đến, xuân vÒ.. - Bị mọi người thờ ¬, l¸ng quªn. 5 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS Yên Phương. GV: §Æng ThÞ Nhµi. + Mưa bụi gợi sự ảm đạm, lạnh lẽo ?GV: Hai c©u th¬ trªn t¶ c¶nh hay t¶ t×nh? - Hs trả lời : Mượn cảnh ngụ tình - Gv b×nh ? Gv : T×nh c¶m nµo cña t¸c gi¶ ®­îc göi g¾m qua hai khæ th¬ nµy ? - Hs tr¶ lêi - Gv đưa đáp án trên máy chiếu ?GV : §äc hai khæ th¬ nµy em cã c¶m nghÜ g×? - HS tr¶ lêi - Gv b×nh ?GV: Qua viÖc t×m hiÓu bèn khæ th¬ trªn c« cã c©u hái th¶o luËn nh­ sau: So sánh hình ảnh ông đồ trong khổ thơ 3 vµ 4 víi khæ 1 vµ 2 - Hs lµm theo nhãm (mçi bµn lµ 1 nhãm) ?GV: Qua ®©y em hiÓu thªm ®iÒu g× vÒ nét đẹp văn hoá truyền thống? Theo em chúng ta phải có thái độ như thế nào đối với những giá trị văn hoá tốt đẹp của dân téc? - Hs tù béc lé - GV b×nh vµ chiÕu h×nh ¶nh cho hs quan s¸t.. - Nçi buån cña «ng đồ thấm vào cảnh vËt. * LuyÖn tËp. 2’ * Hướng dẫn về nhà : 3phút. - Nhóm 1 (tổ 1): Nêu cảm nhận của em về hình ảnh ông đồ thời hưng thịnh - Nhóm 2 (tổ 2): Nêu cảm nhận của em về hình ảnh ông đồ thời suy tàn - Nhóm 3 (tổ 3): Phân tích hai câu thơ sau để thấy nỗi buồn của ông đồ thấm cả sang cảnh vật: “Giấy đỏ buồn không thắm Mực đọng trong nghiên sầu” - Nhóm 4 (tổ 4): Có người nói khổ thơ dưới đây đã diễn tả cực điểm nỗi buồn của ông đồ. Ý kiến của em thế nào (trình bày thành một đoạn văn) “Ông đồ vẫn ngồi đấy Qua đường không ai hay Lá vàng rơi trên giấy Ngoài giời mưa bụi bay” Gi¸o ¸n v¨n 8. 6 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>