Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 80: Đề văn nghị luận và việc lập ý cho bài văn nghị luận

<span class='text_page_counter'>(1)</span>NS:3/2/09 NG:5/2/09. TiÕt: 80. §Ò v¨n nghÞ luËn vµ viÖc lËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn. A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - HS nhận rõ đặc điểm và cấu tạo của đề bài văn nghị luận, các bước tìm hiểu đề bài văn nghị luận, các yêu cầu chung của một bài văn nghị luận, xác định luận đề và luận ®iÓm. 2. Rèn kĩ năng: Nhận biết luận điểm, tìm hiểu đề bài văn nghị luận và tìm ý, lập ý. 3. Thái độ: Yêu thích thể loại văn nghị luận B. chuÈn bÞ: GV: Bảng phụ, một số đề văn nghị luận. HS: Chuẩn bị bài ở nhà theo yêu cầu của giờ trước C. phương pháp: - Phương pháp: Nêu vấn đề, phát vấn, quy nạp thực hành... D. TiÕn tr×nh giê d¹y. I. ổn định: KTSS: 7B............. II. KiÓm tra bµi cò: ? Nêu đặc điểm của văn bản nghị luận? Yêu cầu của các đặc điểm đó? - Yªu cÇu nªu ®­îc: + §Æc ®iÓm v¨n nghÞ luËn ph¶i cã luËn ®iÓm, luËn cø, lËp luËn... + Yªu cÇu cña luËn ®iÓm, luËn cø, lËp luËn  ( Ghi nhí). III. Bµi míi: G: Giới thiệu bài: ở tiết trước các em đã nắm được đặc điểm của văn bản nghị luận, các yêu cầu của nó. Tiết này chúng ta sẽ tìm hiểu về đặc điểm, cấu tạo của đề văn nghị luËn vµ c¸ch lËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn.. Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. GV treo bảng phụ chứa các đề bài trong SGK ? cho biết nó có gì đặc biệt so với các đề văn mà em đã biết?. H: đọc các đề văn trong SGK trang 21. H: Các đề bài này không nªu cô thÓ yªu cÇu lµ gi¶i thÝch hay chøng minh, b×nh luËn... + Nội dung: đều là các vấn đề đặt ra trong cuộc sống. ? Như vậy có thể xem các đề bài H: được, vì vấn đề đặt ra trên là đề bài, đầu đề được buộc người làm bài suy kh«ng? V× sao? nghĩ đồng tình hay phản ? Người đặt ra những vấn đề ấy đối, thao tác nghị luận kh«ng h¹n chÕ CM, BL, để nhằm mục đích gì? GThÝch. Lop7.net. Néi dung I. Tìm hiểu đề văn nghị luËn 1. Néi dung vµ tÝnh chÊt cña v¨n nghÞ luËn. - §Ò v¨n nghÞ luËn: 11 đề SGK-T21 - Tất cả 11 đề trên tuy khác nhau về các vấn đề nhưng đều bắt nguồn từ cuéc sèng x· héi -Mục đích: để người viết bµn luËn lµm s¸ng tá..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ? Căn cứ vào đâu để nhận ra các đề văn trên là văn nghị luận? ? Đề văn trên nêu ra vấn đề nghị luËn g×? ? Với đề 1, có tính chất, thái độ øng xö ntn? ? Tính chất, thái độ ứng xử của đề 5 th× thÕ nµo? ? Đề 9 có tính chất, thái độ ứng xö ntn? ? §Ò 11 th× sao? ? Như vậy tính chất của đề văn nghị luận ntn? Có thể xếp 11 đề trªn thµnh mÊy lo¹i tÝnh chÊt? ? T¸c dông cña viÖc ph©n lo¹i tính chất của đề văn nghị luận?. ? Đề nêu lên vấn đề gì? ? Xác định đối tượng và phạm vi nghị luận của đề? ? Tư tưởng của đề? ? Đề đòi hỏi người viết phải làm gì?( Tính chất của đề). ? Trước một đề văn, muốn làm bµi tèt, cÇn t×m hiÓu ®iÒu g× trong đề? ? X¸c lËp luËn ®iÓm cña bµi nghÞ luËn: Chí nªn tù phô? ? Với đề văn như trên người ta thường nêu ra câu hỏi gì? ? X©y dùng lËp luËn ntn? ? Nh­ vËy, viÖc lËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn lµ lµm ntn? ? Nội dung và tính chất của đề v¨n nghÞ luËn? Yªu cÇu cña t×m hiểu đề và cách lập ý cho bài văn nghÞ luËn? G: Hướng dẫn H luyện tập. ? Nêu yêu cầu của đề bài luyện tËp?. H: Nội dung của đề, mỗi + Nội dung: Nêu ra một đề nêu ra một số khái vấn đề để bàn bạc và đòi niệm, một vấn đề lí luận... hỏi người viết bày tỏ ý kiến của mình đối với vấn đề đó. H: Ca ngîi. + TÝnh chÊt: H: khuyªn nhñ. - Ca ngîi, gi¶i thÝch ( 1,2). H: suy nghÜ, bµn luËn. - Khuyªn nhñ, ph©n tÝch. H: Tranh luËn, ph¶n b¸c. - Suy nghÜ, bµn luËn - §Êu tranh, ph¶n b¸c. H: Định hướng cho bài viÕt, nh¾c c¸c em cÇn cã thái độ ntn đối với vấn đề được đặt ra. H: đọc đề văn: Chớ nên tự phô H: C¸ch sèng trong quan hệ người với người H: con người trong nhiều lÜnh vùc cña cuéc sèng. H: Phủ định cách sống tự phô. H: Ph©n tÝch, gi¶i thÝch: Tù phô lµ g×? T¸c h¹i cña tù phô ntn? + Khuyên nhủ: mọi người chí nªn tù phô biÕt sèng khiªm tèn.. H: xác định đúng vấn đề, ph¹m vi vµ tÝnh chÊt cña bµi nghÞ luËn. H: b¾t ®Çu tõ kh¸i niÖm tù phô lµ g× råi rót ra t¸c h¹i cña nã H: Xác định luận điểm, cụ thÓ ho¸ luËn ®iÓm phô, t×m luËn cø vµ c¸ch lËp luËn cho bµi v¨n. H: đọc to, rõ mục ghi nhớ SGK H: xác định luận điểm, phạm vi tính chất của đề. Lop7.net. 2. Tìm hiểu đề văn nghị luËn: - §Ò v¨n: Chí nªn tù phô. + vấn đề nghị luận: Cần ph¶i khiªm tèn + Ph¹m vi: Kinh nghiÖm vốn sống của con người + Đối tượng: Mọi người + Yªu cÇu: lµm s¸ng tá c¸i h¹i cña tÝnh tù phô. * Ghi nhí: SGK_ II. LËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn: §Ò bµi: Chí nªn tù phô.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ? Tìm hiểu đề bài này là chúng ta ph¶i lµm g×? ? Em hãy xác định vấn đề nghị luËn ë ®©y lµ g×?Ph¹m vi tÝnh chÊt của đề? ? §Ó lËp ý cho bµi nghÞ luËn chóng ta ph¶i lµm nh÷ng g×? ? Xác định luận điểm của đề bài? ? em hãy đặt các câu hỏi để tìm ý cho đề văn? H: đọc thêm bài “ ích lợi ? Sách có vai trò ntn đối với cuộc của việc đọc sách để tìm ý sống của con người? ? Thái độ của con người đối với s¸ch ntn? 1. Tìm hiểu đề: + LuËn ®iÓm: “ s¸ch là.....người” + Ph¹m vi: S¸ch trong cuộc sống của con người. + TÝnh chÊt: ph©n tÝch, khuyªn nhñ, ca ngîi. 2. LËp ý: - X¸c lËp luËn ®iÓm: S¸ch là người bạn lớn của con người.. 1. X¸c lËp luËn ®iÓm: Chí nªn tù phô, cÇn khiªm tèn trong cuéc sèng 2. T×m luËn cø + Tù phô lµ g×? + V× sao Chí nªn tù phô? + T¸c h¹i cña tù phô.... 3. X©y dùng lËp luËn - B¾t ®Çu tõ K/NiÖm tù phô lµ g×  suy ra t¸c h¹i cña nã. * Ghi nhí: SGK. III. LuyÖn tËp: Tìm hiểu đề và lập ý cho đề bài “Sách là người bạn lớn của con người” 3. T×m luËn cø: + S¸ch lµ g×? b¹n lµ g×? + T¹i sao s¸ch cã thÓ lµ người bạn lớn của con người? ( tác dụng của s¸ch: s¸ch gióp chóng ta hiÓu qu¸ khø, hiÖn t¹i vµ tương lai, sách giúp ta hiểu tâm hồn con người qua các thời đại...) + Thái độ của con người đối với sách - X©y dùng lËp luËn: + B¾t ®Çu tõ K/N “S¸ch”, “b¹n” rót ra t¸c dụng của sách, thái độ đối với sách.. IV. Cñng cè: G: HÖ thèng l¹i toµn bé néi dung kiÕn thøc cÇn ghi nhí cña bµi häc ? Nêu nội dung, tính chất của đề văn nghị luận? V. Hướng dẫn về nhà: Học thuộc ghi nhớ, hoàn thiện các bài tập còn lại, soạn bài “ Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” E. Rót kinh nghiÖm: .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ……………………………………………………………………………………………. ……...................................................................................................................................... Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>