Giáo án môn Ngữ văn khối 11 - Nỗi thương mình (trích Truyện Kiều) Nguyễn Du

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THPT Đạ Tông. Ngữ Văn 10. NOÃI THÖÔNG MÌNH (TRÍCH TRUYEÄN KIEÀU) NGUYEÃN DU A. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : GIUÙP HS: - Hiểu được Kiều: một thiếu nữ tài sắc, trong trắng đã bị XHPK xô đẩy vào cảnh ngộ nghiệt ngã, buộc phải chấp nhận thân phận kĩ nữ tiếp khách làng chơi. Nhưng trong hoàn cảnh đầy tủi nhục ấy Kiều vẫn ý thức sâu sắc về phẩm giá con người, tự thương thân tủi phận. - Nắm được nghệ thuật sử dụng ngôn từ của tác giả trong diễn tả nội tâm nhân vật trong đoạn trích B. PHÖÔNG PHAÙP: Kết hợp phát vấn, phân tích, thảo luận nhóm. C. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: 1. Ổn định lớp: 2. Kieåm tra baøi cuõ 3. Bài mới: Hoạt động của Thầy và trò: Yêu cầu cần đạt: Hoạt động 1: Tìm hiểu chung I. ĐỌC ĐOẠN TRÍCH: HS đọc đoạn trích - xác định vị trí đoạn 1/ Đọc đoạn trích: tìm hiểu 1 số chú giải/107,108. trích trong TP. 2/ Vị trí đoạn trích: Chia bố cục – tìm ý chính từng phần. Trích từ câu 1229 -> 1248 trong tác phẩm Truyện Kiều. Khái quát nội dung đoạn trích? Đây là đoạn thơ tả tình cảnh trớ trêu, tâm trạng và thái độ của Kiều khi phải tiếp khách ở nhà chứa của tú bà. Hoạt động 2: Tìm hiểu đoạn trích II. TÌM HIỂU ĐOẠN TRÍCH: * Tìm hiểu cảnh sống của kiều ở lầu 1. Cảnh sống của Kiều ở lầu xanh: xanh: HS thaûo luaän nhoùm (3’) Biết bao bướm lả ong lơi, - Trong bốn câu đầu c/s lầu xanh được Cuộc say đầy tháng, trận cười suốt đêm Daäp dìu laù gioù caønh chim, miêu tả bằng những từ ngữ, h/a nào? Sớm đưa tống ngọc tối tìm trường khanh. - Giuùp em hieåu gì veà c/s cuûa Kieàu luùc -> Kiều phải làm kĩ nữ tiếp khách làng chơi triền miên ngày naøy? Đại diện nhóm trình bày ý kiến, bổ tháng. Đây quả là một tình cảnh trớ trêu của cuộc đời Kiều: sung …GV gợi ý, uốn nắn, chốt ý chung bị chà đạp, vùi dập thân xác, nhân phẩm. * Tìm hiểu tâm trạng và thái độ của 2. Tâm trạng và thái độ của Kiều trước cuộc sống lầu xanh : Khi tỉnh rượu / lúc tàn canh kiều trước c/s lầu xanh: phát vấn Giaä t mình / mình laïi thöông mình / xoùt xa - Caâu thô 5,6 giuùp em hieåu gì veà thaùi + Kg,tg: tàn canh – đêm khuya tĩnh lặng – con người tỉnh táo, độ của Kiều trước c/s đó? sống thật với lòng mình. Tác dụng của các h/động “giật mình, + Hình thức tiểu đối, nhịp thơ bất thường, điệp từ mình (3l) mình tự thương mình xót xa”, nhịp thơ … -> Nhấn mạnh sự cô độc, tự thương tự đau cho thân phận của trong việc thể hiện tâm trạng, thái độ? chính Kiều. - Đọc các câu thơ từ 7 -> 10 em có Khi sao phong gấm >< Giờ sao tan tác như hoa giữa đường Maët sao daøy gioù daïn söông nhaän xeùt gì veà caùch mieâu taû cuûa taùc Thân sao bướm chán ong chường … giaû?. Gv: Traàn Thò Kim Ly. Naêm hoïc: 2009 - 2010 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THPT Đạ Tông Tất cả nói lên được cảm xúc gì của Kieàu veà thaân phaän, veà giaù trò nhaân phaåm cuûa chính Kieàu?. - Trong caùc caâu thô tieáp theo, em coøn hiểu được thái độ ntn của Kiều trước c/s laàu xanh?. - Vaø cuoäc soáng laàu xanh hieän leân ntn, qua những h/a nào? - Thử lý giải tại sao Kiều có thái độ đó? Và thái độ đó của Kiều giúp em thấy được nét đẹp gì ở Kiều? - Vaäy “noãi thöông mình” cuûa kieàu coù yù nghĩa mới mẻ ntn đối với VHTĐ? - Caûm nhaän cuûa em veà hai caâu thô “cảnh nào … bao giờ”?. Ngữ Văn 10 QK: êm đềm HP >< Thực tại: chà đạp phũ phàng. -> Hình thức tiểu đối, điệp từ sao và cách dùng cụm từ đan xen, hình aûnh so saùnh, hoûi doàn daäp caøng nhaán maïnh, khaéc saâu thân phận bị chà đạp, vùi dập phũ phàng. => Kiều tự ý thức rõ về nỗi đau thay dổi số phận, thay đổi giá trị con người – càng đau xót, tủi nhục ê chề. - Thái độ của kiều : Mặc người mưa Sở mây Tần Rieâng mình naøo bieát coù xuaân laø gì … -> Kiều tự tách mình ra khỏi c/s lầu xanh – tự thấy cô độc, thöông tieác thaân phaän – c/s khoâng yù nghóa, khoâng nieàm vui. Vui là vui gượng kẻo là Ai tri âm đó mặn mà với ai -> Cố làm ra vui vẻ để vừa lòng khách, gắng gượng qua ngày. - Cuoäc soáng thanh laâu: có đủ phong, hoa, tuyết, nguyệt - vẻ đẹp nên thơ bốn mùa caàm, kì, thi, hoïa - thuù vui tao nhaõ -> Chỉ là vỏ bọc che đậy c/s hành lạc nhơ nhớp ở chốn này. <=> Sống trong chốn thanh lâu dập dìu, Kiều vẫn cô độc vì thiếu tri âm tri kỉ, vì thương tiếc thân phận phũ phàng – tự thương tự đau xót xa, tê tái. “Caûnh naøo caûnh chaúng ñeo saàu Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ?” ->Hai câu thơ hay nhất, đúng nhất về sự hòa hợp giữa tâm cảnh và ngoại cảnh. III. TỔNG KẾT: GHI NHỚ/ 108 Nỗi đau của Kiều là nỗi đau của con người ý thức cao về thân phận và nhân phẩm bị chà đạp. Vùi dập. Đó là biểu hiện vẻ đẹp nhân cách ở Kiều .. Hoạt động 3: Củng cố bài học - Toùm laïi em coù nhaän xeùt gì veà thaønh coâng ngheä thuaät vaø giaù trò noäi dung cuûa đoạn trích giảng? 4. Dặn dò: - Học thuộc đoạn trích và nắm chắc giá trị nội dung, nghệ thuật của đoạn trích. - Đọc VB “ Lập luận trong văn nghị luận” và soạn bài theo câu hỏi gợi ý trong SGK.. Gv: Traàn Thò Kim Ly. Naêm hoïc: 2009 - 2010 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span>