Giáo án Sinh học khối 8 - Tiết 22: Hoạt động hô hấp

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 2/11/2009 Ngµy gi¶ng: 7/11/2009 Tiết 22: hoạt động hô hấp i. môc tiªu.. - HS nắm được các đặc điểm chủ yếu trong cơ chế thông khí ở phổi. - HS nắm được cơ chế trao đổi khí ở phổi và ở tế bào. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng quan s¸t h×nh vµ tiÕp thu th«ng tin, ph¸t hiÖn kiÕn thøc. - Vận dụng kiến thức để giải thích thực tế. ii. chuÈn bÞ.. - Tranh phãng to h×nh 21.1; 21.2 SGK . - H« hÊp kÕ (nÕu cã). - Băng video minh hoạ sự thông khí ở phổi, sự trao đổi khí ở tế bào (nếu có). - B¶ng 21 SGK. iii. hoạt động dạy - học.. 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò - Nªu c¸c giai ®o¹n chñ yÕu cña hÖ h« hÊp vµ chøc n¨ng cña nã? - Câu 2 (SGK).: So sánh hệ hô hấp của người và thỏ. 3. Bµi míi VB: Trong bài trước chúng ta đã nắm được cấu tạo của hệ hô hấp. Trong bài này chúng ta sẽ phải tìm hiểu xem hoạt động hô hấp diễn ra như thế nào? Cơ chế thông khí là gì? Sự trao đổi khí ở phổi và tế bào có gì giống và khác nhau? I: Th«ng khÝ ë phæi Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin - HS tù nghiªn cøu th«ng tin SGK vµ SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: tr¶ lêi c©u hái, rót ra kÕt luËn. - Thùc chÊt cña sù th«ng khÝ ë phæi lµ g×? - Yêu cầu HS quan sát kĩ H 21.1, đọc - HS nghiên cứu H 21.1, thảo luận chú thích, trao đổi nhóm trả lời câu nhóm, đại diện các nhóm phát biểu bổ sung. hái: - Các cơ xương ở lồng ngực đã phối hợp hoạt động với nhau như thế nào để lµm t¨ng, gi¶m thÓ tÝch lång ngùc? - Vì sao các xương sườn ở lồng ngực + Khi thể tích lồng ngực kéo lên trên được nâng lên thì thể tích lồng ngực lại đồng thời nhô ra phía trước, tiết diện mÆt c¾t däc ë vÞ trÝ m« h×nh khung tăng và ngược lại? - GV nhận xét trên tranh, giúp HS kết xương sườn được kéo lên là hình chữ. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> luËn.. - GV treo H 21.2 để giải thích cho HS 1 sè kh¸i niÖm: dung tÝch sèng, khÝ bæ sung, khÝ l­u th«ng, khÝ cÆn, khÝ dù tr÷.. nhËt, cßn ë vÞ trÝ h¹ thÊp lµ h×nh b×nh hµnh. DiÖn tÝch h×nh ch÷ nhËt lín h¬n b×nh hµnh nªn thÓ tÝch lång ngùc hÝt vµo lín h¬n thÓ tÝch thë ra. + Khi hít vào bình thường, chưa thở ra ta có thể hít thêm 1 lượng khoảng 1500 ml khÝ bæ sung. + Khi thở ra bình thường, chưa hít vào ta cã thÓ thë ra g¾ng søc 1500 ml khÝ dù tr÷. + ThÓ tÝch khÝ tån t¹i trong phæi sau khi thë ra g¾ng søc cßn l¹i lµ khÝ cÆn. + ThÓ tÝch khÝ hÝt vµo thËt s©u vµ thë ra g¾ng søc gäi lµ dung tÝch sèng. - HS đọc mục “Em có biết”, thảo luận nhóm để trả lời câu hỏi: - Rót ra kÕt luËn.. - Dung tÝch phæi khi hÝt vµo, thë ra bình thường và gắng sức có thể phụ thuéc vµo c¸c yÕu tè nµo? - GV yªu cÇu HS gi¶i thÝch: - V× sao ta nªn tËp hÝt thë s©u? KÕt luËn: - Sự thông khí ở phổi nhờ cử động hô hấp hít vào và thở ra nhịp nhàng. - Các cơ xương ở lồng ngực đã phối hợp hoạt động với nhau để tăng thể tích lồng ngùc khi hÝt vµo vµ gi¶m thÓ tÝch lång ngùc khi thë ra. + Khi hít vào: cơ liên sườn co làm cho xương ức và xương sườn chuyển động lên trên vµ ra 2 bªn lµm thÓ tÝch lång ngùc réng ra 2 bªn. C¬ hoµnh co lµm cho lång ngùc në rộng thêm về phía dưới. + Khi thở ra: cơ liên sườn ngoài và cơ hoành dãn làm lồng ngực thu nhỏ trở về vị trí cò. - Ngoài ra còn có sự tham gia của 1 số cơ khác trong trường hợp thở gắng sức. - Dung tích phổi khi hít vào và thở ra bình thường cũng như gắng sức phụ thuộc vào tÇm vãc, giíi tÝnh, t×nh tr¹ng søc khoÎ, sù luyÖn tËp. II: Trao đổi khí ở phổi và tế bào Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Yªu cÇu HS nghiªn cøu b¶ng 21, th¶o - HS tù nghiªn cøu th«ng tin SGK, luËn tr¶ lêi c©u hái: quan s¸t b¶ng 21, th¶o luËn nhãm. - NhËn xÐt thµnh phÇn khÝ oxi vµ khÝ - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> + TØ lÖ % oxi trong khÝ thë ra nhá do cacbonic hÝt vµo vµ thë ra? - Do đâu có sự chênh lệch nồng độ các oxi đã khuếch tán từ phế nang vào mao m¹ch m¸u. chÊt khÝ? + TØ lÖ % CO2 trong khÝ thë ra lín do - Quan sát H 21.4 mô tả sự khuếch tán khí CO2 đã khuếch tán từ máu vào mao m¹ch phÕ nang. O2 vµ CO2? - Rót ra kÕt luËn. - Thực chất sự trao đổi khí xảy ra ở + Thực chất tế bào là nơi sử dụng O2 và thải CO2 (trao đổi khí ở tế bào). ®©u? Sự tiêu tốn O2 ở tế bào đã thúc đẩy trao đổi khí ở phổi. Trao đổi khí ở phổi tạo điều kiện cho trao đổi khí ở tế bào. KÕt luËn: - Sự trao đổi khí ở phổi và tế bào đều theo cơ chế khuếch tán từ nơi có nồng độ cao tới nơi có nồng độ thấp. + Trao đổi khí ở phổi: Nồng độ O2 phế nang lớn hơn nồng độ O2 mao mạch máu nên O2 từ phế nang khuếch t¸n vµo mao m¹ch m¸u. Nồng độ CO2 mao mạch máu lớn hơn nồng độ CO2 trong phế nang nên CO2 từ mao m¹ch m¸u khuÕch t¸n vµo phÕ nang. + Trao đổi khí ở tế bào: Nồng độ O2 trong máu lớn hơn nồng độ O2ủơ tế bào nên O2 từ máu khuếch tán vào tế bµo. Nồng độ CO2 tế bào lớn hơn nồng độ CO2 trong máu nên CO2 từ tế bào khuếch tán vµo m¸u.. 4. Kiểm tra, đánh giá HS tr¶ lêi c©u hái: -Nhờ hoạt động của cơ quan, bộ phận nào mà không khí trong phổi thường xuyên đổi míi ? - Thưc chất trao đổi khí ở phổi là gì? -Thực chất trao đổi khí ở tế bào là gì?. 5. Hướng dẫn học bài ở nhà - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u SGK. Rót kinh nghiÖm: ....................................................................... ........................................................................ ......................................................................... Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>