Bài soạn môn Sinh học khối 8 - Chương I: Khái quát về cơ thể người

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 19/8/2008 D¹y líp 8A ngµy…/…/2008. SÜ sè…………………….. D¹y líp 8B ngµy22/ 8/2008.SÜ sè……………………… Chương I – Khái quát về cơ thể người TiÕt 2. Bµi 2:. cấu tạo cơ thể người. A. môc tiªu.. 1. KiÕn thøc - HS kể được tên và xác định được vị trí của các cơ quan, hệ cơ quan trong cơ thể. - N¾m ®­îc chøc n¨ng cña tõng hÖ c¬ quan. - Giải thích được vai trò của hệ thần kinh và hệ nội tiết trong sự điều hoà hoạt động các cơ quan. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, nhËn biÕt kiÕn thøc. - Rèn tư duy tổng hợp logic, kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức giữ gìn bảo vệ cơ thể tránh tác động mạnh vào một số cơ quan quan träng. B. chuÈn bÞ.. - Tranh phóng to hình 2.1; 2.2 SGK hoặc mô hình tháo lắp các cơ quan của cơ thể người. - B¶ng phô kÎ s½n b¶ng 2 vµ H 2.3 (SGK). C. hoạt động dạy - học.. 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò - Trình bày đặc điểm giống và khác nhau giữa người và thú? Từ đó xác định vị trí của con người trong tự nhiên. - Cho biết lợi ích của việc học môn “Cơ thể người và vệ sinh” 3. Bµi míi Hoạt động 1: Cấu tạo cơ thể Mục tiêu: HS chỉ rõ các phần cơ thể, trình bày được sơ lược thành phần, chức năng các hệ c¬ quan. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung - Yªu cÇu HS quan s¸t H 2.1 - C¸ nh©n quan s¸t tranh, t×m 1. C¸c phÇn c¬ thÓ và 2.2, kết hợp tự tìm hiểu hiểu bản thân, trao đổi - Cơ thể chia làm 3 phần: bản thân để trả lời: nhãm. §¹i diÖn nhãm tr×nh ®Çu, th©n vµ tay ch©n. - Da bao bọc bên ngoài để - Cơ thể người gồm mấy bày ý kiến. b¶o vÖ c¬ thÓ. phần? Kể tên các phần đó? - Dưới da là lớp mỡ  cơ - C¬ thÓ chóng ta ®­îc bao. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> bäc bëi c¬ quan nµo? Chøc n¨ng cña c¬ quan nµy lµ g×? -Dưới da là cơ quan nào? - Khoang ngùc ng¨n c¸ch víi khoang bông nhê c¬ nµo? - Nh÷ng c¬ quan nµo n»m trong khoang ngùc, khoang bông? (GV treo tranh hoÆc m« h×nh cơ thể người để HS khai thác vÞ trÝ c¸c c¬ quan) - Cho 1 HS đọc to  SGK và tr¶ lêi:-? ThÕ nµo lµ mét hÖ c¬ quan? - KÓ tªn c¸c hÖ c¬ quan ë động vật thuộc lớp thú? - Yêu cầu HS trao đổi nhóm để hoàn thành bảng 2 (SGK) vµo phiÕu häc tËp. - GV thông báo đáp án đúng.. và xương (hệ vận động). - Khoang ngùc ng¨n c¸ch víi khoang bông nhê c¬ hoµnh. 2. C¸c hÖ c¬ quan - HÖ c¬ quan gåm c¸c c¬ - HS cã thÓ lªn chØ trùc tiÕp quan cïng phèi hîp ho¹t trên tranh hoặc mô hình tháo động thực hiện một chức năng nhất định của cơ thể. l¾p c¸c c¬ quan c¬ thÓ. - 1 HS tr¶ lêi . Rót ra kÕt luËn.. - Nhớ lại kiến thức cũ, kể đủ 7 hÖ c¬ quan. - Trao đổi nhóm, hoàn thành b¶ng. §¹i diÖn nhãm ®iÒn kÕt qu¶ vµo b¶ng phô, nhãm kh¸c bæ sung  KÕt luËn: - 1 HS kh¸c chØ tªn c¸c c¬ quan trong tõng hÖ trªn m« - Ngoµi c¸c hÖ c¬ quan trªn, h×nh. trong c¬ thÓ cßn cã c¸c hÖ c¬ - C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt. quan nµo kh¸c? - Da, c¸c gi¸c quan, hÖ sinh - So s¸nh c¸c hÖ c¬ quan ë dôc vµ hÖ néi tiÕt. người và thú, em có nhận xét - Gièng nhau vÒ sù s¾p xÕp, g×? cÊu tróc vµ chøc n¨ng cña c¸c hÖ c¬ quan. B¶ng 2: Thµnh phÇn, chøc n¨ng cña c¸c hÖ c¬ quan HÖ c¬ quan - Hệ vận động. C¸c c¬ quan trong tõng hÖ c¬ quan - Cơ và xương. - HÖ tiªu ho¸. - MiÖng, èng tiªu ho¸ vµ tuyÕn tiªu ho¸.. - HÖ tuÇn hoµn. - Tim vµ hÖ m¹ch. - HÖ h« hÊp. - Mòi, khÝ qu¶n, phÕ qu¶n vµ 2 l¸ phæi.. - HÖ bµi tiÕt. - Thận, ống dẫn nước tiểu và bóng đái.. Lop8.net. Chøc n¨ng cña hÖ c¬ quan - Vận động cơ thể - Tiếp nhận và biến đổi thức ăn thành chất dd cung cÊp cho c¬ thÓ. - VËn chuyÓn chÊt dd, oxi tíi tÕ bµo vµ vËn chuyÓn chất thải, cacbonic từ tế bào đến cơ quan bài tiết. - Thực hiện trao đổi khí oxi, khí cacbonic giữa cơ thể và môi trường. - Bài tiết nước tiểu.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - HÖ thÇn kinh. - N·o, tuû sèng, d©y thÇn kinh vµ h¹ch thÇn kinh.. - Tiếp nhận và trả lời kích từ môi trường, điều hoà hoạt động của các cơ quan.. Hoạt động 2: Sự phối hợp hoạt động của các cơ quan Mục tiêu: HS chỉ ra được vai trò điều hoà hoạt động của các hệ cơ quan của hệ thần kinh vµ néi tiÕt. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung - Yêu cầu HS đọc  SGK - Cá nhân nghiên cứu  - Các hệ cơ quan trong cơ mục II để trả lời : phân tích 1 hoạt động của cơ thể có sự phối hợp hoạt động. - Sự phối hợp hoạt động của thể đó là chạy. - Sự phối hợp hoạt động c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ cña c¸c c¬ quan t¹o nªn sù được thể hiện trong trường thống nhất của cơ thể dưới hîp nµo? - Yêu cầu HS khác lấy VD - Trao đổi nhóm để tìm VD sự chỉ đạo của hệ thần kinh về 1 hoạt động khác và phân khác. Đại diện nhóm trình và hệ nội tiết. bµy. tÝch. - Yêu cầu HS quan sát H 2.3 - Trao đổi nhóm: và giải thích sơ đồ H 2.3 + Chỉ ra mối quan hệ qua lại gi÷a c¸c hÖ c¬ quan. SGK. - Hãy cho biết các mũi tên từ + Thấy được vai trò chỉ đạo, hÖ thÇn kinh vµ hÖ néi tiÕt tíi ®iÒu hoµ cña hÖ thÇn kinh vµ c¸c c¬ quan nãi lªn ®iÒu g×? thÓ dÞch. - GV nhËn xÐt ý kiÕn HS vµ gi¶i thÝch: HÖ thÇn kinh ®iÒu hoµ qua c¬ chÕ ph¶n x¹; hÖ nội tiết điều hoà qua cơ chế - 1 HS đọc kết luận SGK. thÓ dÞch.. 4. Kiểm tra, đánh giá - C¬ thÓ cã mÊy hÖ c¬ quan? ChØ râ thµnh phÇn vµ chøc n¨ng cña c¸c hÖ c¬ quan? Hoàn thành bài tập sau bằng cách khoanh vào câu em cho là đúng: 1. Các cơ quan trong cơ thể hoạt động có đặc điểm là: a. Trái ngược nhau b. Thèng nhÊt nhau. c. LÊn ¸t nhau d. 2 ý a và b đúng. 2. Những hệ cơ quan nào dưới đây cùng có chức năng chỉ đạo hoạt động hệ cơ quan khác. a. HÖ thÇn kinh vµ hÖ néi tiÕt b. Hệ vận động, tuần hoàn, tiêu hoá và hô hấp. c. HÖ bµi tiÕt, sinh dôc vµ néi tiÕt. d. HÖ bµi tiÕt, sinh dôc vµ hÖ thÇn kinh.. 5. Hướng dẫn học bài ở nhà Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u 1, 2 SGK. - ¤n l¹i cÊu t¹o tÕ bµo thùc vËt. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 3. tÕ bµo. Bµi 3:. A. môc tiªu.. 1. KiÕn thøc - HS tr×nh bµy ®­îc c¸c thµnh phÇn cÊu tróc c¬ b¶n cña tÕ bµo. - Ph©n biÖt ®­îc chøc n¨ng tõng cÊu tróc cña tÕ bµo. - Chứng minh được tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng quan sát tranh, mô hình để tìm kiến thức. - Rèn tư duy suy luận logic, kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, lßng yªu thÝch bé m«n. B. chuÈn bÞ.. - Tranh phãng to h×nh 3.1; 4.1; 4.4 SGK - B¶ng phô kÎ s½n b¶ng 3.1; 3.2 C. hoạt động dạy - học.. 1. KiÓm tra bµi cò - KÓ tªn c¸c hÖ c¬ quan vµ chøc n¨ng cña mçi hÖ c¬ quan trong c¬ thÓ? - T¹i sao nãi c¬ thÓ lµ mét khèi thèng nhÊt? Sù thèng nhÊt cña c¬ thÓ do ®©u? cho 1 VD chøng minh? 2. Bµi míi VB: Cơ thể dù đơn giản hay phức tạp đều được cấu tạo từ tế bào. - GV treo H 4.1 đến 4.4 phóng to, giới thiệu các loại tế bào cơ thể. ? Nhận xét về hình dạng, kích thước, chức năng của các loại tế bào? - GV: Tế bào khác nhau ở các bộ phận nhưng đều có đặc điểm giống nhau. Hoạt động 1: Cấu tạo tế bào Môc tiªu: HS n¾m ®­îc c¸c thµnh phÇn chÝnh cña tÕ bµo: mµng, chÊt nguyªn sinh, nh©n. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung - Yªu cÇu HS quan s¸t H 3.1 - Quan s¸t kÜ H 3.1 vµ ghi CÊu t¹o tÕ bµo gåm 3 phÇn: vµ cho biÕt cÊu t¹o mét tÕ nh¬ kiÕn thøc. + Mµng + TÕ bµo chÊt gåm nhiÒu bµo ®iÓn h×nh. - Treo tranh H 3.1 phãng to bµo quan để HS gắn chú thích. - 1 HS g¾n chó thÝch. C¸c HS + Nh©n kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Hoạt động 2 Chức năng của các bộ phận trong tế bào Môc tiªu: HS n¾m ®­îc chøc n¨ng quan träng cña c¸c bé phËn trong tÕ bµo. ThÊy ®­îc cÊu t¹o phï hîp víi chøc n¨ng vµ sù thèng nhÊt gi÷a c¸c thµnh phÇn cña tÕ bµo. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung - Yêu cầu HS đọc và nghiên - Cá nhân nghiên cứu bảng cứu bảng 3.1 để ghi nhớ chức 3.1 và ghi nhớ kiến thức. n¨ng c¸c bµo quan trong tÕ bµo. - Mµng sinh chÊt cã vai trß - Dựa vào bảng 3 để trả lời. g×? T¹i sao? Néi dung kiÕn thøc: - Lưới nội chất có vai trò gì trong hoạt động sống của tế B¶ng 3.1 bµo? - Năng lượng cần cho các hoạt động lấy từ đâu? - T¹i sao nãi nh©n lµ trung t©m cña tÕ bµo? - H·y gi¶i thÝch mèi quan hÖ thèng nhÊt vÒ chøc n¨ng gi÷a mµng, chÊt tÕ bµo vµ nh©n? Hoạt động 3: Thành phần hoá học của tế bào Môc tiªu: HS n¾m ®­îc 2 thµnh phÇn ho¸ häc chÝnh cña tÕ bµo lµ chÊt h÷u c¬ vµ v« c¬. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung - Yêu cầu HS đọc  mục III HS dựa vào  SGK để trả - Tế bào là một hỗn hợp SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: lêi. phøc t¹p gåm nhiÒu chÊt h÷u c¬ vµ v« c¬ - Cho biÕt thµnh phÇn ho¸ a. ChÊt h÷u c¬: häc chÝnh cña tÕ bµo? + Pr«tªin: C, H, O, - C¸c nguyªn tè ho¸ häc cÊu - Trao đổi nhóm để trả lời. S, N. t¹o nªn tÕ bµo cã ë ®©u? + Gluxit: C, H, O (tØ - Tại sao trong khẩu phần ăn + Các nguyên tố hoá học đó lÖ 1C:2H: 1O) mỗi người cần có đủ prôtêin, đều có trong tự nhiên. + Lipit: C, H, O (tØ gluxit, lipit, vitamin, muối + Ăn đủ chất để xây dựng tế bào giúp cơ thể phát triển tốt. lệ O thay đổi tuỳ loại) khoáng và nước? + Axit nuclªic: ADN, ARN. b. ChÊt v« c¬: Muèi kho¸ng chøa Ca, Na, K, Fe Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> ... và nước. Hoạt động 4: Hoạt động sống của tế bào Mục tiêu: HS nêu được các đặc điểm sống của tế bào đó là trao đổi chất, lớn lên, sinh sản,...Chứng minh được tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung - Yêu cầu HS nghiên cứu kĩ - Nghiên cứu kĩ H 3.2, trao - Hoạt động của tế bào sơ đồ H 3.2 SGK để trả lời đổi nhóm, thống nhất câu trả gồm: trao đổi chất, lớn lên, c©u hái: lêi. ph©n chia, c¶m øng. - Hằng ngày cơ thể và môi + Cơ thể lấy từ môi trường - Hoạt động sống của tế trường có mối quan hệ với ngoài oxi, chất hữu cơ, nước, bào liên quan đến hoạt muối khoáng cung cấp cho tế động sống của cơ thể nhau nh­ thÕ nµo? bào trao đổi chất tạo năng + Trao đổi chất của tế bào lượng cho cơ thể hoạt động là cơ sở trao đổi chất giữa và thải cacbonic, chất bài tiết. cơ thể và môi trường. + Sù ph©n chia tÕ bµo lµ c¬ - Kể tên các hoạt động sống + HS rót ra kÕt luËn. sở cho sự sinh trưởng và diÔn ra trong tÕ bµo. sinh s¶n cña c¬ thÓ. - Hoạt động sống của tế bào + Sù c¶m øng cña tÕ bµo lµ có liên quan gì đến hoạt c¬ së cho sù ph¶n øng cña động sống của cơ thể? cơ thể với môi trường bên ngoµi. - Qua H 3.2 h·y cho biÕt => Tế bào là đơn vị chức chức năng của tế bào là gì? - 1 HS đọc kết luận SGK. n¨ng cña c¬ thÓ.. 4. Kiểm tra, đánh giá Cho HS lµm bµi tËp 1 (Tr 13 – SGK) Hoàn thành bài tập sau bằng cách khoanh vào câu em cho là đúng: Nói tế bào là đơn vị cấu trúc và chức năng của cơ thể vì: a. Các cơ quan trong cơ thể đều được cấu tạo bởi tế bào. b. Các hoạt động sống của tế boà là cơ sở cho các hoạt động của cơ thể. c. Khi toµn bé c¸c tÕ bµo chÕt th× c¬ thÓ sÏ chÕt. d. a và b đúng. (đáp án d đúng). 5. Hướng dẫn học bài ở nhà - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 2 (Tr13- SGK) - §äc môc “Em cã biÕt” - Vẽ sơ đồ cấu tạo tế bào vào vở, học thuộc tên và chức năng.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 4. M«. Bµi 4:. A. môc tiªu.. 1. KiÕn thøc - HS tr×nh bµy ®­îc kh¸i niÖm m«. - Ph©n biÖt ®­îc c¸c lo¹i m« chÝnh, cÊu t¹o vµ chøc n¨ng c¸c lo¹i m«. 2. KÜ n¨ng - RÌn luyÖn kÜ n¨ng quan s¸t tranh. - Rèn luyện khả năng khái quát hoá, kĩ năng hoạt động nhóm. 3 Thái độ: - Yªu thÝch m«n häc B. chuÈn bÞ.. - Tranh phãng to h×nh 4.1  4.4 SGK C. hoạt động dạy - học.. 1. KiÓm tra bµi cò - Nêu cấu tạo và chức năng các bộ phận của tế bào?Chứng minh tế bào là đơn vị chức n¨ng cña c¬ thÓ? 2. Bµi míi VB: Từ câu 2 => Trong cơ thể có rất nhiều tế bào, tuy nhiên xét về chức năng, người ta có thể xếp loại thành những nhóm tế bào có nhiệm vụ giống nhau, các nhóm đó gọi chung là m«. VËy m« lµ g×? Trong c¬ thÓ ta cã nh÷ng lo¹i m« nµo? Hoạt động 1: Khái niệm mô Môc tiªu: HS n¾m ®­îc kh¸i niÖm m«. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung - Yêu cầu HS đọc  mục I - HS trao đổi nhóm để hoàn Mô là một tập hợp các tế SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: bµo chuyªn ho¸ cã cÊu t¹o thµnh bµi tËp . - Hãy kể tên những tế bào có - Dựa vào mục “Em có biết” giống nhau, đảm nhiệm chức năng nhất định, một hình dạng khác nhau mà em ở bài trước để trả lời. sè lo¹i m« cßn cã c¸c yÕu - V× chøc n¨ng kh¸c nhau. biÕt? tè kh«ng cã cÇu tróc tÕ - Gi¶i thÝch v× sao tªa bµo cã bµo. h×nh d¹ng kh¸c nhau? - GV ph©n tÝch: chÝnh do chøc n¨ng kh¸c nhau mµ tÕ - HS rót ra kÕt luËn bµo ph©n ho¸ cã h×nh d¹ng, kích thước khác nhau. Sự ph©n ho¸ diÔn ra ngay ë giai ®o¹n ph«i. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> - VËy m« lµ g×? Hoạt động 2: Các loại mô Môc tiªu: HS ph¶i chØ râ cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña tõng lo¹i m«, thÊy ®­îc cÊu t¹o phï hîp víi chøc n¨ng cña tõng m«. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung - Ph¸t phiÕu häc tËp cho c¸c - KÎ s½n phiÕu häc tËp vµo nhãm. vë. - Yêu cầu HS đọc  mục II - Nghiªn cøu kÜ h×nh vÏ kÕt SGK. - Quan sát H 4.1 và nhận xét hợp với  SGK, trao đổi về sự sắp xếp các tế bào ở mô nhóm để hoàn thành vào biÓu b×, vÞ trÝ, cÊu t¹o, chøc phiÕu häc tËp cña nhãm. n¨ng. Hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt - GV treo tranh H 4.1 cho HS qu¶ - HS trao đổi nhóm, hoàn nhËn xÐt kÕt qu¶. - Yêu cầu HS đọc  mục II thành phiếu học tập. SGK kÕt hîp quan s¸t H 4.2, hoạt động nhóm để hoàn - §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt thµnh phiÕu häc tËp. - GV treo H 4.2 cho HS nhËn qu¶, nhËn xÐt c¸c nhãm kh¸c. xét. GV đặt câu hỏi: - Máu thuộc loại mô gì? Vì - HS quan sát kĩ H 4.2 để trả sao m¸u ®­îc xÕp vµo lo¹i lêi. mô đó? - Mô sụn, mô xương có đặc ®iÓm g×? Nã n»m ë phÇn - C¸ nh©n nghiªn cøu  kÕt hợp quan sát H 4.3, trao đổi nµo? - GV nhận xét, đưa kết nhóm để trả lời. quả đúng. - Yêu cầu HS đọc kĩ  mục III SGK kÕt hîp quan s¸t H - Hoµn thµnh phiÕu häc tËp của nhóm. đại diện nhóm 4.3 vµ tr¶ lêi c©u hái: - H×nh d¹ng tÕ bµo c¬ v©n vµ b¸o c¸o kÕt qu¶. c¬ tim gièng vµ kh¸c nhau ë ®iÓm nµo? - TÕ bµo c¬ tr¬n cã h×nh d¹ng vµ cÊu t¹o nh­ thÕ nµo? Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> - Yªu cÇu c¸c nhãm hoµn thµnh tiÕp vµo phiÕu häc tËp. - GV nhËn xÐt kÕt qu¶, ®­a đáp án. - Yêu cầu HS đọc kĩ  mục 4 kết hợp quan sát H 4.4 để hoµn thµnh tiÕp néi dung phiÕu häc tËp.. - Cá nhân đọc kĩ  kết hợp quan sát H 4.4; trao đổi nhãm hoµn thµnh phiÕu häc tËp theo nhãm. - B¸o c¸o kÕt qu¶.. - GV nhËn xÐt, ®­a kÕt qu¶ đúng. CÊu t¹o, chøc n¨ng c¸c lo¹i m« Tªn c¸c lo¹i m« VÞ trÝ Chøc n¨ng 1. M« biÓu b× - Phñ ngoµi da, lãt - B¶o vÖ. che chë, - BiÓu b× bao phñ trong c¸c c¬ quan hÊp thô. rçng. - BiÓu b× tuyÕn - N»m trong c¸c - TiÕt c¸c chÊt. tuyÕn cña c¬ thÓ. 2. M« liªn kÕt Cã ë kh¾p n¬i nh­: - M« sîi - D©y ch»ng - M« sôn - Đầu xương Nâng đỡ, liên kết - Mô xương - Bộ xương c¸c c¬ quan hoÆc lµ - M« mì đệm cơ học. - Mì - M« m¸u vµ b¹ch - HÖ tuÇn hoµn vµ huyÕt. - Cung cÊp chÊt b¹ch huyÕt. dinh dưỡng.. Lop8.net. CÊu t¹o - Chñ yÕu lµ tÕ bµo, c¸c tÕ bµo xÕp xÝt nhau, kh«ng cã phi bµo.. Chñ yÕu lµ chÊt phi bµo, c¸c tÕ bµo n»m r¶i r¸c..

<span class='text_page_counter'>(10)</span> 3. M« c¬. - M« c¬ v©n. - M« c¬ tim. - M« c¬ tr¬n 4. M« thÇn kinh. Co d·n t¹o nªn sù Chñ yÕu lµ tÕ bµo, vận động của các cơ phi bào ít. Các tế quan vµ c¬ thÓ. bµo c¬ dµi, xÕp thµnh bã, líp. - Hoạt động theo ý - Tế bào có nhiều muèn. nh©n, cã v©n ngang. - Gắn vào xương - TÕ bµo ph©n - Hoạt động không nhánh, có nhiều - CÊu t¹o nªn thµnh theo ý muèn. nh©n, cã v©n ngang. tim - TÕ bµo cã h×nh - Hoạt động không thoi, đầu nhọn, có 1 nh©n. theo ý muèn. - Thµnh néi quan - N»m ë n·o, tuû - TiÕp nhËn kÝch - Gåm c¸c tÕ bµo sèng, cã c¸c d©y thÝch vµ sö lÝ th«ng thÇn kinh (n¬ron vµ thần kinh chạy đến tin, điều hoà và phối các tế bào thần kinh c¸c hÖ c¬ quan. hợp hoạt động các đệm). cơ quan đảm bảo sự - Nơron có thân nối thÝch øng cña c¬ thÓ víi c¸c sîi nh¸nh vµ với môi trường. sîi trôc.. 3. Kiểm tra, đánh giá - 1 HS đọc ghi nhớ SGK. Hoàn thành bài tập sau bằng cách khoanh vào câu đúng nhất: 1. Chøc n¨ng cña m« biÓu b× lµ: a. Bảo vệ và nâng đỡ cơ thể. b. B¶o vÖ, che chë vµ tiÕt c¸c chÊt. c. Co d·n vµ che chë cho c¬ thÓ. 2. M« liªn kÕt cã cÊu t¹o: a. Chñ yÕu lµ tÕ bµo cã h×nh d¹ng kh¸c nhau. b. C¸c tÕ bµo dµi, tËp trung thµnh bã. c. Gồm tế bào và phi bào (sợi đàn hồi, chất nền) 3. M« thÇn kinh cã chøc n¨ng: a. Liªn kÕt c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ víi nhau. b. C¸c tÕ bµo dµi, tËp trung thµnh bã. c. Gåm tÕ bµo vµ phi bµo. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> d. Điều hoà hoạt động các cơ quan. e. Giúp các cơ quan hoạt động dễ dàng. (đáp án d đúng). 4. Hướng dẫn học bài ở nhà - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 3 SGK. - Lµm bµi tËp 4 vµo vë. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 5. Bµi 5:. thùc hµnh. quan s¸t tÕ bµo vµ m« A. môc tiªu.. 1. KiÕn thøc: - ChuÈn bÞ ®­îc tiªu b¶n t¹m thêi m« c¬ v©n. - Quan sát và vẽ các tế bào trong tiêu bản đã làm sẵn: tế bào niêm mạc miệng (mô biểu bì), mô sụn, mô xương, mô cơ vân, mô cơ trơn. Phân biệt các bộ phận chính của tế bào gåm mµng sinh chÊt, tÕ bµo chÊt vµ nh©n. - Ph©n biÖt ®­îc ®iÓm kh¸c nhau cña m« biÓu b×, m« c¬, m« liªn kÕt. 2. Kü n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng sö dông kÝnh hiÓn vi, kÜ n¨ng mæ, t¸ch tÕ bµo. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc nghiªm tóc, b¶o vÖ m¸y, vÖ sinh phßng häc sau khi lµm. B. chuÈn bÞ.. - HS: Mçi tæ 1 con Õch. - GV: + Kính hiển vi, lam kính (2), lamen, bộ đồ mổ, khân lau, giấy thấm, kim mũi mác. + 1 ếch đồng sống hoặc bắp thịt ở chân giò lợn. + Dung dÞch sinh lÝ 0,65% NaCl, c«ngt¬hut, dung dÞch axit axetic 1%. + Bộ tiêu bản: mô biểu bì, mô sụn, mô xương, mô cơ trơn. C. hoạt động dạy - học.. 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò - So sánh mô biểu bì, mô liên kết về vị trí và sự sắp xếp các tế bào trong 2 loại mô đó. - C¬ v©n, c¬ tr¬n vµ c¬ tim cã g× kh¸c nhau vÒ cÊu t¹o, sù ph©n bè trong c¬ thÓ vµ kh¶ n¨ng co d·n. 3. Bµi míi VB: Từ câu hỏi kiểm tra, GV nêu: để kiểm chứng điều đã học, chúng ta tiến hành nghiên cứu đặc điểm các loại tế bào và mô. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Hoạt động 1: Nêu yêu cầu của bài thực hành - GV gọi 1 HS đọc phần I: Mục tiêu của bài thực hành. - GV nhÊn m¹nh yªu cÇu quan s¸t vµ so s¸nh c¸c lo¹i m«. Hoạt động 2: Hướng dẫn thực hành Môc tiªu: HS lµm ®­îc tiªu b¶n vµ quan s¸t thÊy tÕ bµo m« c¬ v©n. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung - GV treo b¶ng phô viÕt - §äc c¸ch tiÕn hµnh thÝ a. C¸ch lµm tiªu b¶n sẵn nội dung các bước làm nghiệm : làm tiêu bản mô cơ vân: - Rạch da đùi ếch lấy 1 tiªu b¶n. SGK. - NÕu cã ®iÒu kiÖn GV - C¸c nhãm tiÕn hµnh lµm b¾p c¬. hướng dẫn trước cho nhóm tiêu bản như hướng dẫn, - Dùng kim nhọn rạch HS yªu thÝch m«n häc c¸c yªu cÇu: däc b¾p c¬ ( thÊm s¹ch thao t¸c thùc hiÖn. + LÊy sîi thËt m¶nh. m¸u). - Phân công các nhóm thí + Không bị đứt. - Dïng ngãn trá vµ nghiÖm. + R¹ch b¾p c¬ ph¶i th¼ng. ngãn c¸i Ên lªn 2 bªn - GV hướng dẫn cách đặt + Đậy lamen không có mép rạch. - LÊy kim mòi m¸c g¹t tÕ bµo m« c¬ v©n lªn lam bät khÝ. kính và đặt lamen lên lam - Các nhóm nhỏ axit nhẹ và tách 1 sợi mảnh. kÝnh. axetic 1%, hoµn thµnh tiªu - §Æt sîi m¶nh míi - Nhỏ 1 giọt axit axetic bản đặt trên bàn để GV tách lên lam kính, nhỏ 1% vµo c¹nh lamen, dïng kiÓm tra. dd sinh lÝ NaCl 0,65%. giÊy thÊm hót bít dd sinh - C¸c nhãm ®iÒu chØnh - §Ëy lamen, nhá dd lí để axit thấm dưới lamen. kính, lấy ánh sáng để nhìn axit axetic 1%. - GV kiÓm tra c¸c nhãm, râ mÉu. Chú ý: ếch huỷ tuỷ để giúp đỡ nhóm yếu. - §¹i diÖn c¸c nhãm quan khái nh¶y. - Yêu cầu các nhóm điều sát đến khi nhìn rõ tế bào. b. Quan sát tế bào: - C¶ nhãm quan s¸t, nhËn - ThÊy ®­îc c¸c thµnh chØnh kÝnh hiÓn vi. - GV kiÓm tra kÕt qu¶ xÐt: ThÊy ®­îc: mµng, phÇn chÝnh: mµng, tÕ quan s¸t cña HS, tr¸nh nh©n, v©n ngang, tÕ bµo bµo chÊt, nh©n, v©n ngang. nhÇm lÉn hay m« t¶ theo dµi. SGK. Hoạt động 3: Quan sát tiêu bản các loại mô khác Mục tiêu: HS quan sát và vẽ lại được hình tế bào mô sụn, mô xương, mô cơ vân, mô cơ tr¬n, ph©n biÖt ®iÓm kh¸c nhau gi÷a c¸c lo¹i m« Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung - GV phát tiêu bản cho - Các nhóm đặt tiêu bản, - Mô biểu bì: tế bào xếp các nhóm, yêu cầu HS điều chỉnh kính để quan xít nhau. - Mô sụn: chỉ có 2 đến quan s¸t c¸c m« vµ vÏ s¸t râ. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> h×nh vµo vë. Các thành viên lần lượt - GV treo tranh các loại quan sát, vẽ hình và đối mô để HS đối chiếu. chiÕu víi h×nh vÏ SGK vµ h×nh trªn b¶ng. - Các nhóm đổi tiêu bản cho nhau để lần lượt quan s¸t 4 lo¹i m«. VÏ h×nh vµo vë.. 3 tÕ bµo t¹o thµnh nhãm. - Mô xương: tế bào nhiÒu. - M« c¬: tÕ bµo nhiÒu, dµi.. 4. Nhận xét - đánh giá - GV nh¾c nhë HS thu dän, vÖ sinh ng¨n n¾p, trËt tù. Tr¶ lêi c©u hái: ? Lµm tiªu b¶n c¬ v©n, em gÆp khã kh¨n g×? ? Em đã quan sát được những loại mô nào? Nêu sự khác nhau về đặc điểm cấu tạo 3 lo¹i m«: m« biÓu b×, m« liªn kÕt, m« c¬.. 5. Hướng dẫn học bài ở nhà - Mçi HS viÕt 1 b¶n thu ho¹ch theo mÉu SGK. - ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ m« thÇn kinh. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 6. Bµi 6:. Ph¶n x¹. A. môc tiªu.. - Tr×nh bµy ®­îc cÊu t¹o vµ chøc n¨ng c¬ b¶n cña n¬ron. - ChØ râ 5 thµnh phÇn cña 1 cung ph¶n x¹ vµ ®­êng dÉn truyÒn xung thÇn kinh trong cung ph¶n x¹. B. chuÈn bÞ.. - Tranh phãng to h×nh 6.1 – N¬ron; H6.2 – Cung ph¶n x¹ SGK. - B¶ng phô, phiÕu häc tËp. C. hoạt động dạy - học.. 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò Thu báo cáo của HS ở giờ trước. 3. Bµi míi- V× sao khi sê tay vµo vËt nãng, tay rôt l¹i?-Nh×n thÊy qu¶ me, qu¶ khÕ cã hiÖn tượng tiết nước bọt?- Đèn chiếu vào mắt, mắt nhắm lại?- Hiện tượng trên là gì? Những thµnh phÇn nµo tham gia vµo? C¬ chÕ diÔn ra nh­ thÕ nµo? Bµi Ph¶n x¹ sÏ gióp chóng ta tr¶ lêi c¸c c©u hái nµy. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Hoạt động 1: Cấu tạo và chức năng của nơron Mục tiêu: HS chỉ rõ cấu tạo và chức năng của nơron, từ đó thấy được chiều hướng lan truyÒn xung thÇn kinh trong sîi trôc. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung - Yªu cÇu HS nghiªn cøu  a. cÊu t¹o n¬ron gåm: môc I SGK kÕt hîp quan s¸t - Th©n: chøa nh©n, xung quanh cã tua ng¾n (sîi - HS ghi nhí chó thÝch. H 6.1 vµ tr¶ lêi c©u hái: nh¸nh). - Nªu thµnh phÇn cÊu t¹o - Tua dµi (sîi trôc): cã bao cña m« thÇn kinh - G¾n chó thÝch vµo tranh - 1 HS lªn b¶ng g¾n chó miªlin, tËn cïng ph©n nh¸nh cã cóc xim¸p. c©m cÊu t¹o n¬ron vµ m« t¶ thÝch. b. Chøc n¨ng cÊu t¹o 1 n¬ron ®iÓn h×nh? - GV treo tranh cho HS nhËn - HS nhËn xÐt, nªu cÊu t¹o - C¶m øng (SGK) - DÉn truyÒn (SGK) n¬ron. xÐt, rót ra kÕt luËn. c. C¸c lo¹i n¬ron - N¬ron cã chøc n¨ng g×? - Nơron hướng tâm (nơron - Cho HS nªu kh¸i niÖm tÝnh - Nghiên cứu tiếp SGK để trả cảm giác). c¶m øng, tÝnh dÉn truyÒn. - N¬ron trung gian (n¬ron - GV chØ trªn tranh chiÒu lan lêi c¸c c©u hái. liªn l¹c). truyÒn xung thÇn kinh trªn - N¬ron li t©m (n¬ron vËn h×nh 6.1 vµ 6.2 (cung ph¶n động). x¹) L­u ý: xung thÇn kinh lan truyÒn theo 1 chiÒu. - Dùa vµo chøc n¨ng dÉn truyền, người ta chia nơron thµnh 3 lo¹i: - GV ph¸t phiÕu häc tËp, yªu - Nghiªn cøu  SGK kÕt hîp cầu HS nghiên cứu tiếp  quan sát H 6.2; trao đổi SGK kÕt hîp quan s¸t H 6.2 nhãm, hoµn thµnh kÕt qu¶ để tìm ra sự khác nhau giữa 3 vào phiếu học tập. lo¹i n¬ron. - GV treo b¶ng kÎ phiÕu häc - HS ®iÒn kÕt qu¶. C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt. tËp. - GV đưa ra đáp án đúng, hướng dẫn HS trên sơ đồ H 6.2. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ hướng dẫn truyền xung thần Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> kinh ở nơron hướng tâm và li tâm (Ngược chiều). KÕt qu¶ phiÕu häc tËp: C¸c lo¹i n¬ron C¸c lo¹i n¬ron VÞ trÝ Chøc n¨ng - Th©n n»m bªn ngoµi - TruyÒn xung thÇn kinh Nơron hướng tâm T¦ thÇn kinh từ cơ quan đến TƯ thần (n¬ron c¶m gi¸c) kinh (thô c¶m). N¬ron trung gian - N»m trong trung ­¬ng - Liªn hÖ gi÷a c¸c n¬ron. (n¬ron liªn l¹c) thÇn kinh. - Th©n n»m trong trung - TruyÒn xung thÇn kinh ­¬ng thÇn kinh, sîi trôc tõ trung ­¬ng tíi c¬ quan N¬ron li t©m (nơron vận động) hướng ra cơ quan phản phản ứng. øng. Hoạt động 2: Cung phản xạ Môc tiªu: HS h×nh thµnh kh¸i niÖm ph¶n x¹, cung ph¶n x¹, vßng ph¶n x¹. Biết giải thích 1 số phản xạ ở người bằng cung phản xạ và vòng phản xạ. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Néi dung - LÊy tõ 3-5 VD a. Ph¶n x¹ - Cho VD vÒ ph¶n x¹? - Trao đổi nhóm và rút ra - là phản ứng của cơ thể để - Ph¶n x¹ lµ g×? tr¶ lêi kÝch thÝch cña m«i - Hiện tượng cảm ứng ở thực khái niệm phản xạ. vật (chạm tay vào cây trinh - Không vì thực vật không có trường (trong và ngoài) nữ, lá cây cụp lại) có phải là hệ thần kinh, đó chỉ là sự dưới sự điều khiển của hệ thay đổi về sự trương nước thần kinh. ph¶n x¹ kh«ng? b. Cung ph¶n x¹ - ThÕ nµo lµ 1 cung ph¶n x¹? cña c¸c tÕ bµo gèc l¸) - Kh¸i niÖm ( SGK) - Yªu cÇu HS quan s¸t H 6.2 -  SGK. - 1 cung ph¶n x¹ cã 3 lo¹i vµ tr¶ lêi c©u hái: nơron: nơron hướng tâm, - Cã nh÷ng lo¹i n¬ron nµo - Tù rót ra kÕt luËn. trung gian, li t©m. tham gia vµo cung ph¶n x¹? - Cung ph¶n x¹ gåm 5 - C¸c thµnh phÇn cña cung thµnh phÇn: c¬ quan thô ph¶n x¹? cảm, nơron hướng tâm, - GV nªu vai trß tõng thµnh n¬ron trung gian, n¬ron li phÇn. t©m, c¬ quan ph¶n øng. - GV cho HS quan s¸t H 6.2 - Dùa vµo H 6.2, l­u ý ®­êng c. Vßng ph¶n x¹ - Xung thÇn kinh ®­îc dÉn - Kh¸i niÖm (SGK). dẫn truyền để trả lời. truyÒn nh­ thÕ nµo? - H·y gi¶i thÝch ph¶n x¹ kim ch©m vµo tay, tay rôt l¹i?. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> - B»ng c¸ch nµo trung ­¬ng thÇn kinh cã thÓ biÕt ®­îc phản ứng của cơ thể đã đáp øng kÝch thÝch ch­a? GV dÉn s¾t tíi : Cung ph¶n x¹ cã đường liên hệ ngược tạo thµnh vßng ph¶n x¹. - GV ®­a VD vÒ vßng ph¶n xạ và giải thích trên sơ đồ H 6.3 - Yêu cầu HS đọc  mục 3 - Kh¸i niÖm vßng ph¶n x¹?. - Quan s¸t H 6.3 - §äc  nªu kh¸i niÖm vßng ph¶n x¹. - 1 HS đọc kết luận cuối bài.. 4. Kiểm tra, đánh giá - Cho HS dán chú thích vào sơ đồ câm H 6.2 và nêu chức năng của các bộ phận trong ph¶n x¹. - Tr¶ lêi c©u 1, 2 SGK.. 5. Hướng dẫn học bài ở nhà - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 1, 2 SGK. - Vẽ sơ đồ cung phản xạ H 6.2 và chú thích. - §äc môc “Em cã biÕt”.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span>