Bài giảng Siêu âm khảo sát tuần hoàn não ngoài sọ - ThS.BS Trần Thị Tuyết Lan - Trường Đại Học Quốc Tế Hồng Bàng

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1></div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

MỤC TIÊU

 Nắm được Giải phẫu học và Tuần hoàn bàng hệ của

tuần hoàn não.

 Nhận diện được các dạng phổ ĐM cảnh bình thường

và bất thường

 Hiểu và suy luận được vị trí ĐM não tổn thương

 Phân độ hẹp ĐM cảnh

 Nhận diện được bệnh lý của ĐMCS và ĐMDĐ

 _{Thực hiện được khảo sát ĐM cảnh và ĐMCS trên lâm}

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>I- GIẢI PHẪU HỌC</b>



Tuần hoàn não trước: ĐM cảnh trong



Tuần hoàn não sau: ĐM cột sống

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

 Não được cấp máu bởi 4
mạch máu: 2 ĐMCT phải
và trái (TH não trước)
và ĐMCS phải và trái

(TH não sau), nhận 15%
cung lượng tim

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

 Trong sọ, ĐMCT uốn
cong thành carotid
siphon. Nhánh quan
trọng nhất là ĐM mắt.

 Các nhánh tận của ĐM
mắt (nhánh trên ròng

rọc và trên hốc mắt) hợp
lưu với các nhánh tận
của ĐMCN.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

 Tuần hoàn não sau chủ yếu
được cấp máu bởi ĐMCS
phải và trái, thông qua ĐM
thân nền

 ĐMCS là nhánh đầu tiên
của ĐMDĐ, xuất phát từ
điểm cao nhất của cung

dưới đòn. Ở đốt sống cổ 6,
ĐMCS chạy ra phía sau lên
trên, xuyên qua lổ ngang
đốt sống cổ

 _{2 ĐMCS kết hợp nhau ở}

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<b>Tuần hồn bàng hệ</b>

<b>ĐM mắt</b>

 ĐMCN bình thường khơng
cấp máu cho não.

 _{Bệnh lý ĐMCT nặng: các}

nhánh ĐMCN trở thành
THBH quan trọng. Các
nhánh tận của ĐMCN
thông nối với các nhánh

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>Đa giác Willis</b>

 Tắc ĐMCT (T): ĐMCT (P) cấp
máu cho ĐM não giữa (T)

thông qua ĐM não trước (P)
và ĐM thông trước  đảo
dịng ĐM não trước (T) và
ĐM thơng trước

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

 Tắc ĐMCC: Đảo

dòng trong ĐMCN,
do nhận máu đến
ĐMCN từ ĐM cổ
sâu để cấp máu cho
ĐMCT

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

 Hẹp nặng hoặc tắc đoạn
gần của ĐMDĐ/Thân
tay đầu: hình thành

THBH trộm máu từ não
cung cấp cho tay Máu
chảy ngược từ ĐMCS
cùng bên xuống cấp
máu cho đoạn xa

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11></div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

Hẹp ĐM cảnh

- Vị trí và tần suất thường

gặp nhất của hẹp ĐM

não ngoài sọ do xơ vữa là
tại gốc ĐM cảnh trong và
tại gốc ĐM Cột sống

- ĐM não giữa là ĐM

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<b>II- TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG</b>

<b>ĐM cảnh trong :</b>

 Các dấu hiệu cảm giác và vận động của nửa bán cầu đối bên:
yếu, liệt, thay đổi cảm giác

 Mất thị lực một mắt cùng bên

 Rối loạn trên vỏ não (khó đọc và viết, chức năng ngơn ngữ
khơng hồn chỉnh…), thay đổi ý thức nhiều mức độ

 Âm thổi ĐM cảnh: có thể khơng do hẹp ĐMCT, mà có thể do
hẹp ĐMCN, hẹp chủ, cường độ không tương quan mức độ hẹp.

<b>ĐM não giữa :</b>

 Liệt đối bên hay liệt nửa người nặng

 Khó phát âm, khó nói hay loạn vận ngơn

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<b>ĐM não trước :</b>

 Liệt đối bên

 Mất ý thức, mất phối hợp động tác

 Suy chức năng vận động và cảm giác

<b>ĐMCS-Thân nền :</b>

 Chóng mặt, thất điều, mất phối hợp, tê cứng quanh miệng

 Nhìn đơi

 Qn

 Khó nuốt

<b>ĐM não sau :</b>

 Khơng hiểu được chữ viết, khó đọc, khó viết

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

<b>Các triệu chứng không định vị được:</b>

 Hoa mắt, choáng váng, tối sầm mặt

 Ngất

 _{Nhức đầu, buồn ói, ói}

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

 Đột quị là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 3 tại
Mỹ, do cả 2 nguyên nhân : Thiếu máu cục bộ và xuất

huyết não

 _{Cơn thoáng thiếu máu não: nguy cơ đột quị 7-8% mỗi}

năm trong 2-3 năm đầu.

 50% đột quị do thiếu máu cục bộ từ huyết khối tại chổ

thuyên tắc ĐM cảnh trong hoặc ĐM não giữa hoặc cả
hai, 15% huyết khối từ tim, 25% do bệnh mạch máu nhỏ

 _{Đột quị do tuần hoàn não sau chiếm 1/5 các đột quị do}

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

<b>III- CHỈ ĐỊNH SIÊU ÂM </b>



Sau cơn thoáng thiếu máu não, đột quị (kèm với SA

tim và CT Scan não)



Khi nghi ngờ có hẹp ĐM cảnh (nghe, YTNC, Bệnh

ĐMV , ĐM ngoại biên do xơ vữa hoặc hẹp ĐM chậu)



Chỉ định PT hẹp ĐM cảnh: hình thái plaque, phân

độ hẹp có rối loạn huyết động

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>



Chẩn đốn bóc tách ĐM cảnh do chấn thương



Chẩn đốn bệnh lý viêm ĐM (Takayasu, viêm ĐM

thái dương)



Chẩn đốn rối loạn tuần hồn não sau ( hẹp ĐMCS,

hội chứng trộm máu ĐMDĐ)



Chẩn đoán chết não

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19></div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

<b>1.Động mạch cảnh: </b>

</div>

<!--links-->