Đề thi HSG Sinh 9 Thanh Ba 15-16

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (911.1 KB, 39 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

TiÕt 23: Trỵ tõ, thán từ

I. Trợ từ

1. Ví dụ (SGK/69)

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

?1/ Nghĩa của các câu d ới đây có gì khác nhau 
? Vì sao có sự khác nhau đó ?

- Nó ăn hai bát cơm.

- Nó ăn những hai bát cơm.
- Nó ăn có hai bát cơm.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

?1/ Nghĩa của các câu d ới đây có gì khác nhau ? 
Vì sao có sự khác nhau đó ?

- Nó ăn hai bát cơm.

- Nó ăn những hai bát cơm.
- Nó ăn có hai bát cơm.

* Câu 1: Thông báo khách quan( thông tin sự kiện)

* Câu 2: Thêm từ những, ngồi thơng báo khách quan 
cịn thêm thơng tin bộc lộ, nhấn mạnh, đánh giá việc 
nó ăn hai bát cơm là nhiều hơn mức bình th ờng

* Câu 3: Thêm từ có, ngồi thơng báo khách quan cịn 
nhấn mạnh, đánh giá việc nó ăn hai bát cơm là ít

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

? Vì sao có sự khác nhau đó ?
- Nú n hai bỏt cm.

- Nó ăn những hai bát cơm.
- Nó ăn có hai bát cơm.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

- Nó ăn những hai bát cơm.
 - Nó ăn có hai bát cơm.

?2/Cỏc t nhng v cú trong cỏc câu đã cho đi kèm 
từ ngữ nào trong câu và biểu thị thái độ gì của ng ời 
nói đối với sự việc ?

* Các từ những và có đi kèm với những từ ngữ sau 
nó để bày tỏ thái độ đánh giá đối với sự việc đ ợc 
nói đến .

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

TiÕt 23: Trợ từ, thán từ

I. Trợ từ

1. Ví dụ (SGK/69)
2. NhËn xÐt:

- Các từ những và có đi kèm với những từ ngữ sau nó để 
bày tỏ thái độ đánh giá đối với sự việc đ ợc nói đến .

- Những hàm ý hơi nhiều( so với bình th êng)
 - Có hàm ý hơi ít (so với bình th ờng)

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

Tiết 23: Trợ từ, thán từ

I. Trợ từ

1. VÝ dơ (SGK/69)
2. NhËn xÐt:

3. Ghi nhí:

Trợ từ là những từ chuyên đi kÌm mét tõ ng÷

trong câu để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ 
đánh giá sự vật, sự việc đ ợc nói đến ở từ ngữ đó.

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

* L u ý

Có những từ có hình thức âm thanh giống 
với các trợ từ nh ng không phải là trợ từ.

VD:

- Chính nó đã nói với tơi điều đó .( Trợ từ)

- Chị Dậu là nhân vật chính của tác phẩm tắt đèn. ( Tính 
từ)

- Nó đ a cho tôi những 10 000 đồng .(Trợ từ)

- Nó đ a cho tơi những đồng tiền cuối cùng.(L ợng từ)
 - Em có quyền tự hào về tôi và cả em nữa.(Trợ từ)

- Ao sâu n ớc cả khơn chài cá. ( Tính từ )

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Tiết 23: Trợ từ, thán từ

I. Trợ từ
II. Thán từ

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

?1. Các từ này, a, vâng trong đoạn trích sau đây biểu thị 
điều gì ?

a, Này ! ông giáo ạ ! Cái giống nó cũng khôn ! Nó cứ nằm 
in nh nó trách tôi; nó kêu ử, nhìn tôi nh muốn bảo tôi 
rằng: A ! LÃo già tệ lắm ! Tôi ăn ở với lÃo nh thế mà lÃo 
xử với tôi nh thế này à ?

b, - Này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn. Chứ cứ nằm đấy, 
chốc nữa họ vào thúc s u, khơng có, họ lại đánh trói thì

khổ. Ng ời ốm rề rề nh thế, nếu lại phải một trận địn, ni 
mấy tháng cho hồn hồn.

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

?1. Các từ này, a, vâng trong đoạn trích sau đây 
biểu thị điều gì ?

a, Này ! ông giáo ạ ! Cái giống nó cũng khôn ! Nó 
cứ nằm in nh nó trách tôi; nó kêu ử, nhìn tôi nh

muốn bảo tôi rằng: A ! LÃo già tệ lắm ! Tôi ăn ở với

lÃo nh thế mà lÃo xử với tôi nh thế này à ?

a, - Này là tiếng thốt ra để gây sự chú ý của ng ời 
đối thoại ( còn gọi là hô ngữ )

- A là tiếng thốt ra để biểu thị sự tức giận khi 
nhận ra một điều gì đó khơng tốt.

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Tiết 23: Trợ từ, thán từ

I. Trợ từ
II. Th¸n tõ

1. VÝ dơ (SGK/69)
2. NhËn xÐt:

1a, - Này là tiếng thốt ra để gây sự chú ý của ng ời đối 
thoại

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

?1. Các từ này, vâng trong đoạn trích sau đây biểu 
thị điều gì ?

b, - Ny, bo bỏc y cú trốn đi đâu thì trốn. Chứ cứ nằm đấy, 
chốc nữa họ vào thúc s u, khơng có, họ lại đánh trói thì

khổ. Ng ời ốm rề rề nh thế, nếu lại phải một trận địn, ni 
mấy tháng cho hoàn hồn.

- Vâng, cháu cũng đã nghĩ nh cụ. Nh ng để cháo nguội, 
cháu cho nhà cháu ăn lấy vài húp cái đã.

b, - Này là tiếng thốt ra để gây sự chú ý của ng ời đối

tho¹i .

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Tiết 23: Trợ từ, thán từ

I. Trợ từ
II. Thán từ

1. VÝ dô (SGK/69)
2. NhËn xÐt:

1.

a, - Này là tiếng thốt ra để gây sự chú ý của ng 
ời đối thoại (cịn gọi là hơ ngữ )

- A là tiếng thốt ra để biểu thị sự tức giận khi 
nhận ra một điều gì đó khơng tốt.

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

?2. Nhận xét về cách dùng các từ này, a, vâng bằng 
cách lựa chọn câu trả lời đúng nhất

a) Các từ ấy có thể làm thành một câu độc lập.

b) Các từ ấy không thể làm thành một câu độc lập.
c) Các từ ấy không thể làm thành một bộ phận

cđa c©u .

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

TiÕt 23: Trợ từ, thán từ

I. Trợ từ
II. Thán từ
3. Nhận xét:

1.a, - Này là tiếng thốt ra để gây sự chú ý của ng ời đối

thoại (còn gọi là hô ngữ )

- A là tiếng thốt ra để biểu thị sự tức giận khi nhận ra 
một điều gì đó khơng tốt.

1.b, Từ vâng là tiếng đáp lại lời ng ời khác biểu thị thái 
độ lễ phép.

2.Chọn: a) Các từ ấy có thể làm thành một câu độc lập.

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

Em h·y cho biết:

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

Tiết 23: Trợ từ, thán từ

I. Trợ tõ
II. Th¸n tõ

1. VÝ dơ (SGK/69)
2. NhËn xÐt:

3. Ghi nhí:

- Thán từ là những từ dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc

của ng ời nói hoặc dùng để gọi đáp. Thán từ th ờng 
đứng ở đầu câu, có khi nó đ ợc tách ra thành một câu 
c bit.

- Thán từ gồm hai loại chính: Thán từ bộc lộ tình cảm,

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

Tiết 23: Trợ từ, thán từ

I. Trợ từ

II. Thán từ

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

1, Trong các câu sau đây, từ nào( trong các từ in 
đậm) là trợ từ, từ nào không phải là trợ từ ?

a) Chớnh thy hiu tr ởng đã tặng tôi quyển sách này.

b) Chị Dậu là nhân vật chính của tác phẩm tắt đèn.
c) Ngay tôi cũng không biết đến việc này.

d) Anh ph¶i nãi ngay điều này cho cô giáo biết.
e) Cha tôi là công nhân.

g) Cụ ấy đẹp ơi là đẹp.

h) T«i nhí mÃi những kỉ niệm thời niên thiếu.

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

1, Trong các câu sau đây,từ nào(trong các từ in đậm)
là trợ từ,từ nào không phải là trợ từ ?

a. Chính thầy hiệu tr ởng đã tặng tơi quyển sách này.

c. Ngay tôi cũng không biết đến việc này.

g. Cô y p i l p.

i. Tôi nhắc anh những ba bốn lần mà anh vẫn quên.

Trợ từ

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

Tiết 23: Trợ từ, thán từ

I. Trợ từ

II. Thán từ

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

2) Giải thích nghĩa của các trợ từ in đậm trong các 
câu sau?

a) Nh ng đời nào tình th ơng u và lịng kính 
mến mẹ tôi lại bị những rắp tâm tanh bẩn xâm 
phạm đến…mặc dầu non một năm rịng mẹ tơi

kh«ng gưi cho tôi lấy một lá th nhắn ng ời thăm tôi

ly mt li v gi cho tụi ly mt đồng q.

 Trỵ tõ lÊy cã ý nghÜa nhÊn mạnh l không có một 
lá th ,không có một lời nhắn gửi ,không có một

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

2) Giải thích nghĩa của các trợ từ in đậm 
trong các câu sau?

b) Hai a mờ nhau lm. Bố mẹ đứa con gái biết vậy, 
nên cũng bằng lòng gả. Nh ng họ thách nặng quá:

nguyên tiền mặt phải một trăm đồng bạc, lại còn 
cau, còn r ợu…cả c ới nữa thì mất đến cứng hai 
trăm bạc.

Nguyên:Chỉ tính riêng tiền thách c ới đã quá cao.

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

2) Giải thích nghĩa của các trợ từ in đậm 
trong các câu sau?

c) Tính ra cậu vàng cậu ấy ăn khoẻ hơn cả tôi, 
ông giáo ạ !

Cả: Có ý nghĩa nhấn mạnh việc ăn uống 
quá mức bình th ờng.

d) Rồi cứ mỗi năm rằm tháng tám

Tùa nhau tr«ng xuèng thÕ gian c ời

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

Tiết 23: Trợ từ, thán tõ

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

3) ChØ ra c¸c th¸n tõ trong các câu d ới đây
a) Đột nhiên lÃo bảo tôi:

- Này ! Thằng cháu nhà tơi, đến một năm nay, 
chẳng có giấy má gì đấy, ơng giáo ạ !

à ! Thì ra lão đang nghĩ đến thằng con lão.
 Thán từ : này, à

b) - Con chó là của cháu nó mua đấy chứ ! …Nó

mua về ni, định để đến lúc c ới vợ thì giết thịt…
 ấy ! Sự đời lại cứ th ờng nh vậy đấy. Ng ời ta định

råi ch¼ng bao giê ng ời ta làm đ ợc.

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

3) Chỉ ra các thán từ trong các câu d ới đây

c) Vâng ! Ông giáo dậy phải! Đối với chúng mình thì thế 
là sung s ớng.

Thán từ : V©ng.

d) Chao ơi !đối với những ng ời ở quanh ta nếu ta khơng cố 
tìm mà hiểu họ, thì ta chỉ thấy họ gàn dở, ngu ngốc, bần 
tiện,xấu xa,bỉ ổi…toàn những cớ để cho ta tàn nhẫn {…}.

 Thán từ : Chao ôi.

e) Hi i lóo Hc ! Thì ra đến lúc cùng lão cũng có thể làm 
liều nh ai hết …

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

TiÕt 23: Trợ từ, thán từ

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

4) Các thán từ in đậm trong các câu sau bộc lộ cảm 
xúc g× ?

a) Chuột Cống chùi bộ râu và gọi đám bộ hạ : Kìa 
chúng mày đâu, xem thằng nồi đồng hơm nay có 
gì chén đ ợc không?

Lũ chuột bũ lờn chn, leo lờn bỏc Ni ng.

Năm sáu thằng xúm lại húc mõm vào, cố mÃi mới 
lật đ ợc cái vung nồi ra. Ha ha ! Cơm nguội ! Lại 
có một bát cá kho ! Cá r« kho khÕ : võa dõ võa

thơm. Chít chít, anh em ơi, lại đánh chén đi thôi !”

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

4) Các thán từ in đậm trong các câu sau bộc lộ cảm xúc
 gì ?

Bác nồi đồng run nh cầy sấy : Bùng boong. “ ái 
ái ! Lạy các cậu, các ơng , ăn thì ăn, nh ng đừng 
đánh đổ tôi xuống đất. Cái chạn cao thế này, tôi 
ngã xuống không vỡ cũng bẹp , chết mất !”

 Thán từ ái ái : bộc lộ cảm xúc, thái độ khó chịu,

đau đớn đột ngột do tác động của sự vật hiện t 
ợng từ bên ngoài đến  đau đớn, van xin

b) Than «i ! Thời oanh liệt nay còn đâu ?

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

Tiết 23: Trợ từ, thán từ

I. Trợ từ
II. Thán từ

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

5) - Đặt câu với các thán từ khác nhau : ồ ,eo ơi

,này ,ơ ,vâng , dạ , chao ôi ,hỡi ơi , a , ô hay , ái , trời 
ơi

L u ý : Mỗi thán từ chỉ đặt một câu.

4 tỉ chia 4 nhãm

6)Gi¶i thÝch ý nghÜa câu tục ngữ gọi dạ bảo vâng
Câu tục ngữ khuyên chóng ta dïng th¸n tõ gäi

đáp để bộc lộ s l phộp .

Ngoài ra câu tục ngữ còn phê phán những ng ời 
chỉ biết nghe lời một cách máy móc.

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

Bài tập

Tỉ 1 vµ tỉ 3:

Em h·y viÕt mét đoạn văn khoảng 6 câu

diễn tả cảm xúc vui mừng khi gặp lại ng ời

thân sau một chuyến đi chơi xa.(có sử dụng

thán từ

gạch chân)

Tổ 2 vµ tỉ 4:

</div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

Cđng cè

1.ThÕ nµo lµ trỵ tõ ?

A/ Từ đi kèm một từ ngữ trong câu để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ .
 B/ Từ dùng để bộc lộ cảm xúc của ng ời nói với ng ời nghe .

C/ Tõ chØ l ỵng nhiỊu hay Ýt cña danh tõ .

D/ Từ đi kèm động từ , tính từ để bổ nghĩa cho ng t,tớnh tớnh t ú.

2. Thế nào là thán tõ ?

A/Là những từ dùng để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ với sự vật , sự việc nói 
đến trong câu.

B/ Là những từ để bộc lộ tình cảm ,cảm xúc của ng ời nói hoặc dùng để gọi đáp.
 C/ Là những từ dùng để nối các từ ,các vế câu.

D/Là những từ đi kèm động từ ,tính từ để bổ nghĩa cho động từ ,tớnh t ú.

3.Tìm thán từ và trợ từ trong đoạn trÝch sau:

{…} ốm dậy tơi về q ,hành lí vẻn vẹn chỉ có một cái va li đựng tồn

những sách. Ơi những quyển sách rất nâng niu! Tôi đã nguyện giữ chúng suốt 
đời ,để l u lại cái kỉ niệm một thời chăm chỉ ,hăng hái và tin t ởng đầy những 
say mê và cao vọng…

(Nam Cao LÃo Hạc)

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37>

1.Thế nào là trợ từ ?

2. Thế nào là thán từ ?

3.-Thán từ có trong đoạn trích:
-Trợ từ có trong đoạn trích:

A/ Từ đi kèm một từ ngữ trong câu để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ .

 B/ Là những từ để bộc lộ tình cảm ,cảm xúc của ng i núi hoc dựng gi
ỏp.

Ôi

</div>
(38)<div class='page_container' data-page=38>