Bài giảng điện tử: THUẬT NGỮ

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (875.35 KB, 26 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

KIỂM TRA BÀI CŨ

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3></div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

TIẾT 29:

THUẬT NGỮ

Cách thứ nhất

Cách thứ hai

1.Xét ví dụ: So sánh hai cách diễn đạt của từ “ nước ” và từ “ muối”?

- Nước là chất lỏng không

màu, không mùi, có trong

sơng, hồ, biển

- Nước là hợp chất của

các ngun tố hi-đrơ và

ơxi, có công thức là H

2

O

- Muối là tinh thể trắng, vị

mặn, thường được tách

từ nước biển, dùng để ăn

- Muối là hợp chất mà phân

tử gồm có một hay nhiều

nguyên tử kim loại liên kết

với một hay nhiều gốc a-xít

Cách giải thích của thuật

ngữ

Cách giải thích nghĩa của

từ ngữ thơng thường.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

THUẬT NGỮ

I - THUẬT NGỮ LÀ GÌ?

1. Xét ví dụ

-Vídụ 1:

* Nhận xét:

-Cách 1: Là cách giải thích dựa vào những đặc tính bên 
ngồi của sự vật được hình thành trên cơ sở những kinh 
nghiệm, có tính chất cảm tính.

-Cách 2: Dựa vào đặc tính bên trong của sự vật không 
thể nhận biết qua cảm tính mà phải qua sự nghiên cứu 
khoa học mới biết được.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

C1 Rượu: là chất lỏng, không màu, là thức uống được chế biến từ gạo, có pha với 
cồn được dùng để uống trong các bữa tiệc, gặp gỡ bạn bè...

C2 Rượu: là chất lỏng, không màu, sôi ở 78,3oc, nhẹ hơn nước, tan vô hạn trong 
nước (công thức hoá học của rượu : C2H5OH)

 Đây là cách giải thích về rượu có tính khoa học hơn, phải có kiến thức hố học

mới hiểu và giải thích được. Và thường xuất hiện trong các văn bản khoa học.



Cách giải thích theo kinh nghiệm và hiểu biết

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

THUẬT NGỮ

I - THUẬT NGỮ LÀ GÌ?

1. Xét ví dụ:
 - Vídụ 1:

- Ví dụ 2: Đọc những định nghĩa sau:

-

Thạch nhũ là sản phẩm hình thành trong các hang

động do sự nhỏ giọt của dung dịch đá vơi hồ tan

trong nước có chứa a-xít các-bơ-níc.

-

Ba-dơ là hợp chất mà phân tử gồm có một nguyên

tử kim loại liên kết với một hay nhiều nhóm

hi-đrơ-xít.

-

Ẩn dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự

vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó.

-

Phân số thập phân là phân số mà mẫu là luỹ thừa

của 10.

ĐỊA LÝ

TIẾNG VIỆT
HOÁ HỌC

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

THUẬT NGỮ

I - THUẬT NGỮ LÀ GÌ?

1. Ví dụ 1/Sgk tr87,88:

2. Ví dụ 2/Sgk tr88:

Những từ ngữ được định nghĩa chủ yếu được

dùng trong loại văn bản nào?

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

THUẬT NGỮ

I - THUẬT NGỮ LÀ GÌ?

1. Vídụ 1/Sgk tr87,88:

2. Ví dụ 2/Sgk tr88:

3. Kết luận:

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

THUẬT NGỮ

I - THUẬT NGỮ LÀ GÌ?

II - ĐẶC ĐIỂM CỦA THUẬT NGỮ:
 1.Xét ví dụ 1/Sgk tr87,88.

-Thạch nhũ là sản phẩm hình thành trong các hang động 
do sự nhỏ giọt của dung dịch đá vơi hồ tan trong nước 
có chứa a-xít các-bơ-níc.

- Ba-dơ là hợp chất mà phân tử gồm có một nguyên tử

kim loại liên kết với một hay nhiều nhóm hi-đrơ-xít.

- Ẩn dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự 
vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó.

- Phân số thập phân là phân số mà mẫu là luỹ thừa của 
10.

?Nhận xét: Các thuật ngữ trên khơng có nghĩa nào khác

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

- Mỗi thuật ngữ chỉ biểu thị một khái niệm,

ngược lại mỗi khái niệm chỉ được biểu thị bằng

một thuật ngữ.

Ví dụ 1

Em hãy tìm thuật ngữ cho khái niệm 
sau:

……là những chất do một nguyên tố hóa 
học cấu tạo nên.

…là tập hợp những từ có ít nhất một nét 
chung về nghĩa.

THUẬT NGỮ

I - THUẬT NGỮ LÀ GÌ?

II - ĐẶC ĐIỂM CỦA THUẬT NGỮ

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

THUẬT NGỮ

I - THUẬT NGỮ LÀ GÌ?

II - ĐẶC ĐIỂM CỦA THUẬT NGỮ:

1.Xét ví dụ 1/Sgk tr88.

2.Xét ví dụ 2/Sgk tr88: (Thảo luận 1phút )

a. Muối là một hợp chất có thể hồ tan trong nước.

b. Tay nâng chén muối đĩa gừng,

Gừng cay muối mặn xin đừng quên nhau. 
(Ca dao)

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>



Muối

trong câu ca dao ngồi nghĩa chỉ

muối có tính mặn, có thể hồ tan trong

nước thì cịn được dùng để thể hiện

những vất vả, gian truân mà con người

phải nếm trải trong cuộc đời



Ẩn dụ.

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Lưu ý :

Đặc điểm của thuật ngữ

a/Tính chính xác: rõ ràng, chặt chẽ các khái niệm ( khơng 
có hiện tượng đồng âm, đa nghĩa và đồng nghĩa…)

b/Tính hệ thống: Các khái niệm của một ngành chun 
mơn có quan hệ mật thiết với nhau. Do vậy, các thuật 
ngữ biểu thị những khái niệm này cũng tạo thành một hệ 
thống chặt chẽ.

c/Tính quốc tế: Thuật ngữ biểu thị các khái niệm chun 
mơn là tài sản chung của nhân loại. Nó thể hiện qua hình 
thức- đặc biệt là hình thức ngữ âm. Như ô-xi ( tiếng Anh: 
oxygen); ba-dơ ( base); A-xít (acid). Trong Tiếng Việt, 
phần lớn các thuật ngữ có nguồn gốc từ tiếng Hán hoặc 
từ các ngôn ngữ châu Âu )

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Bài tập mở rộng:

Cho biết từ “

hoa

” trong 2 câu sau đây

từ “

hoa

”

nào mang tính biểu cảm?

1.

Hoa

: cơ quan sinh sản hữu tính của cây hạt

kín, thường có màu sắc và hương thơm.

2. “Nỗi mình thêm tức nỗi nhà

Thềm hoa một bước lệ hoa mấy hàng”.

Nhận xét

:

Từ

“Hoa”

trong câu 1 là thuật ngữ

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

THUẬT NGỮ

I - THUẬT NGỮ LÀ GÌ?

II - ĐẶC ĐIỂM CỦA THUẬT NGỮ:
III - LUYỆN TẬP:

Bài 1:

Vận dụng các kiến thức đã học ở các môn

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

1. Lực Là tác dụng đẩy,kéo của vật này lên vật

khác.

2. Xâm thực: Là làm huỷ hoại dần dần lớp đất đá phủ
trên bề mặt đất do các tác nhân gió, băng
hà..

3.Hiện tượng 
hố học:

Là hiện tượng trong đó có sinh ra chất mới.

Là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu
nhụy

4. Di chỉ Là nơi có dấu vết cư trú và sinh sống của

người xưa.

Bài 1:

III- LUYỆN TẬP

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

7. Lưu lượng Là lượng nước chảy qua mặt cắt ngang
lịng sơng ở một điểm nào đó trong một
giây.

6. Trọng lực Là lực hút của trái đất

8. Khí áp Là sức ép của khí quyển lên bề mặt trái đất.

Là đường thẳng vuông gốc với một đoạn
thẳng tại điểm giữa của đoạn ấy.

9. Thị tộc 
phụ hệ

Là thị tộc theo dòng họ người cha, tronh đó
nam có quyền hơn nữ

Bài 1:

III- LUYỆN TẬP

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

THUẬT NGỮ

I - THUẬT NGỮ LÀ GÌ?

II - ĐẶC ĐIỂM CỦA THUẬT NGỮ:
III - LUYỆN TẬP:

Bài 1/Sgk tr 89:

Bài 2/Sgk tr 90: Đọc đoạn trích sau đây:

“ Nếu được làm hạt giống để mùa sau
 Nếu lịch sử chọn ta làm điểm tựa

Vui gì hơn làm người lính đi đầu
 Trong đêm tối tim ta là ngọn lửa! ”

( Tố Hữu – Chào xuân 67 )

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

03/29/21 Vũ Hải 20

Trong đoạn trích này, điểm tựa có được dùng như một thuật 
ngữ vật lí khơng? ở đây nó có nghĩa gì?

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

THUẬT NGỮ

I - THUẬT NGỮ LÀ GÌ?

II - ĐẶC ĐIỂM CỦA THUẬT NGỮ:
III - LUYỆN TẬP:

Bài 1:
Bài 2:

Bài 3: Trong hoá học, thuật ngữ “hỗn hợp” được định nghĩa

là “nhiều chất trộn lẫn vào nhau mà khơng hố hợp thành 
chất khác”,cịn từ hỗn hợp được hiểu theo nghĩa thơng thường
là” gồm có nhiều thành phần trong đó mỗi thành phần vẫn 
khơng mang tính chất riêng của mình”

Cho biết trong 2 câu sau đây, trường hợp nào “

hỗn hợp

” được dùng như một thuật ngữ, trường hợp

nào “

hỗn hợp

” được dùng như một từ thông thường?

A, Nước tự nhiên ở ao,hồ,sông ,biển…là một hỗn hợp.
B. Đó là một chương trình biểu diễn hỗn hợp nhiều tiết 
mục

Thuật ngữ

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

THUẬT NGỮ

I - THUẬT NGỮ LÀ GÌ?

II - ĐẶC ĐIỂM CỦA THUẬT NGỮ:
III - LUYỆN TẬP:

Bài 1:
Bài 2:
Bài 3:

? Hãy đặt câu với từ

hỗn hợp

theo nghĩa

thông thường

.

- Thức ăn gia súc là thức ăn

hỗn hợp

- Đội quân nhà Thanh là đội quân

hỗn hợp

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

Bài 4/ Sgk tr90 Giải thích định nghĩa thuật ngữ “ cá”?

-

Cá

: Động vật có xương sống,

ở dưới nước, thở bằng mang,

bơi bằng vây

- Theo cách gọi thông

thường của người Việt, cá

không nhất thiết phải có

mang. VD: cá voi, cá heo

→ Sự khác nhau giữa nghĩa

của thuật ngữ

cá với nghĩa

của từ cá theo cách hiểu

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24></div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

DẶN DÒ:

- Về nhà xem lại lí thuyết.

- Đặt câu có thuật ngữ

- Học thuộc ghi nhớ.

- Chuẩn bị trả bài kiểm tra định kỳ

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

TRÂN TRỌNG CÁM ƠN

QUÝ THẦY CÔ GIÁO

</div>

Bài giảng điện tử: THUẬT NGỮ

<b>KIỂM TRA BÀI CŨ</b>

<b>TIẾT 29: </b>

<b>THUẬT NGỮ</b>

<b>Cách thứ nhất</b>

<b>Cách thứ hai</b>

- Nước là chất lỏng không

màu, không mùi, có trong

sơng, hồ, biển

- Nước là hợp chất của

các ngun tố hi-đrơ và

ơxi, có công thức là H

O

- Muối là tinh thể trắng, vị

mặn, thường được tách

từ nước biển, dùng để ăn

- Muối là hợp chất mà phân

tử gồm có một hay nhiều

nguyên tử kim loại liên kết

với một hay nhiều gốc a-xít

<i><b>Cách giải thích của thuật </b></i>

<i><b>ngữ </b></i>

<i><b>Cách giải thích nghĩa của </b></i>

<i><b>từ ngữ thơng thường.</b></i>

<b> THUẬT NGỮ</b>

1. Xét ví dụ



<i><b><sub>Cách giải thích theo kinh nghiệm và hiểu biết </sub></b></i>

<b>THUẬT NGỮ</b>

-

<i><b>Thạch nhũ là sản phẩm hình thành trong các hang </b></i>

<b>động do sự nhỏ giọt của dung dịch đá vơi hồ tan </b>

<b>trong nước có chứa a-xít các-bơ-níc. </b>

-

<b> Ba-dơ là hợp chất mà phân tử gồm có một nguyên </b>

<b>tử kim loại liên kết với một hay nhiều nhóm </b>

<b>hi-đrơ-xít.</b>

-

<i><b>Ẩn dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự </b></i>

<b>vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó.</b>

-

<i><b>Phân số thập phân là phân số mà mẫu là luỹ thừa </b></i>

<b>của 10.</b>

<b>THUẬT NGỮ</b>

<b>I - THUẬT NGỮ LÀ GÌ?</b>

<b>1. Ví dụ 1/Sgk tr87,88: </b>

<b>2. Ví dụ 2/Sgk tr88:</b>

<b> Những từ ngữ được định nghĩa chủ yếu được </b>

<b>dùng trong loại văn bản nào?</b>

<b>THUẬT NGỮ</b>

<b>I - THUẬT NGỮ LÀ GÌ?</b>

<b>1. Vídụ 1/Sgk tr87,88: </b>

<b>2. Ví dụ 2/Sgk tr88: </b>

<b>3. Kết luận:</b>

<b>THUẬT NGỮ</b>

<b>- Mỗi thuật ngữ chỉ biểu thị một khái niệm, </b>

<b>ngược lại mỗi khái niệm chỉ được biểu thị bằng </b>

<b>một thuật ngữ.</b>

<b> THUẬT NGỮ</b>

<b> THUẬT NGỮ </b>



<i>Muối</i>

trong câu ca dao ngồi nghĩa chỉ

muối có tính mặn, có thể hồ tan trong

nước thì cịn được dùng để thể hiện

những vất vả, gian truân mà con người

phải nếm trải trong cuộc đời



Ẩn dụ.

<b> Lưu ý : </b>

<b>Đặc điểm của thuật ngữ</b>

<b>Bài tập mở rộng:</b>

<b>Cho biết từ “</b>

<i><b>hoa</b></i>

<b>” trong 2 câu sau đây </b>

<b>từ “</b>

<i><b>hoa</b></i>

<b> nào mang tính biểu cảm?</b>

<b>1.</b>

<b> Hoa</b>