Giáo án giảng dạy môn Vật lý 11 - Tiết 45: Từ thông. cảm ứng điện từ (tiếp)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tiết 45 theo ppct. Ngày soạn 7-2-2009. TỪ THÔNG. CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ (TT) I. MUÏC TIEÂU 1.Kiến thức: -Viết được công thức và hiểu được ý nghĩa vật lý của từ thông. -Phát biểu được định nghĩa và hiểu được khi nào thì có hiện tượng cảm ứng điện từ. -Phát biểu được định luật Len-xơ theo những cách khác nhau và biết vận dụng để xác định chiều của dòng điện cảm ứng trong các trường hợp khác nhau. -Phát biểu được định nghĩa và nêu được một số tính chất của dòng điện Fu-cô. 2.Kỉ năng: -Nắm vững kiến thức để vận dụng vào giải các bài tập cơ bản 3.Thái độ: -Nghiêm túc trong học tập, yêu thích bộ môn. 4.Trọng tâm: -Định luật Len và dòng Fuco. II. CHUAÅN BÒ Giaùo vieân: + Chuẩn bị các hình vẽ về các đường sức từ trong nhiều ví dụ khác nhau. + Chuẩn bị các thí nghiệm về cảm ứng từ. Hoïc sinh: + Ôn lại về đường sức từ. + So sánh đường sức điện và đường sức từ. III. HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1(5 phút) : Bài cũ Hoạt động 2 (10 phút) : Tìm hiểu định luật Len-xơ về chiều dòng điện cảm ứng. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn III. Ñònh luaät Len-xô veà chieàu Trình bày phương pháp Nghe và liên hệ với trường dòng điện cảm ứng khảo sát qui luật xác định hợp các thí nghiệm vừa tiến Dòng điện cảm ứng xuất hiện chiều dòng điện cảm ứng hành. trong mạch kín có chiều sao cho từ xuaát hieän trong maïch kín trường cảm ứng có tác dụng chống Giới thiệu định luật. Ghi nhaän ñònh luaät. lại sự biến thiên của từ thông ban Yêu cầu học sinh thực hiện Thực hiện C3. đầu qua mạch kín. C3. Ghi nhận cách phát biểu Khi từ thông qua mạch kín (C) Giới thiệu trường hợp từ định luật trong trường hợp từ biến thiên do kết quả của một thông qua (C) biến thiên do thông qua (C) biến thiên do chuyển động nào đó thì từ trường kết quả của chuyển động. kết quả của chuyển động. cảm ứng có tác dụng chống lại Giới thiệu định luật. chuyển động nói trên. Hoạt động 3 (20 phút) : Tìm hiểu dòng điện Fu-cô. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn IV. Doøng ñieän Fu-coâ 1. Thí nghieäm 1 Giới thiệu hình vẽ 23.6 và Quan sát thí nghiệm, rút ra Một bánh xe kim loại có dạng thí nghieäm 1. nhaän xeùt. moät ñóa troøn quay xung quanh truïc O của nó trước một nam châm ñieän. Khi chöa cho doøng ñieän chaïy vaøo nam chaâm, baùnh xe quay bình Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giới thiệu hình vẽ 23.6 và Quan sát thí nghiệm, rút ra thí nghieäm 2. nhaän xeùt.. Yeâu caàu hoïc sinh giaûi thích Giaûi thích keát quaû caùc thí keát quaû caùc thí nghieäm. nghieäm. Nhận xét các câu thực hiện cuûa hoïc sinh. Giải thích đầy đủ hiện Ghi nhận khái niệm. tượng và giới thiệu dòng Fucô.. Giới thiệu tính chất của dòng Fu-cô gây ra lực hãm điện từ. Yêu cầu học sinh nêu ứng duïng.. Ghi nhaän tính chaát. Nêu ứng dụng.. Ghi nhaän tính chaát. Giới thiệu tính chất của Nêu ứng dụng. dòng Fu-cô gây ra hiệu ứng toûa nhieät. Yeâu caàu hoïc sinh neâu caùc Ghi nhaän taùc duïng coù haïi ứng dụng của tính chất này. cuûa doøng ñieän Fu-coâ. Neâu caùc caùch laøm giaûm Giới thiệu tác dụng có hại điện trở của khối kim loại. Lop11.com. thường. Khi cho dòng điện chạy vaøo nam chaâm baùnh xe quay chaäm và bị hãm dừng lại. 2. Thí nghieäm 2 Một khối kim loại hình lập phương được đặt giữa hai cực của một nam châm điện. Khối ấy được treo bằng một sợi dây một đầu cố dịnh; trước khi đưa khối vào trong nam châm điện, sợi dây treo được xoaén nhieàu voøng. Neáu chöa coù doøng ñieän vaøo nam chaâm ñieän, khi thả ra khối kim loại quay nhanh xung quanh mình noù. Neáu coù doøng ñieän ñi vaøo nam châm điện, khi thả ra khối kim loại quay chậm và bị hãm dừng lại. 3. Giaûi thích Ở các thí nghiệm trên, khi bánh xe và khối kim loại chuyển động trong từ trường thì trong thể tích cuûa chuùng cuaát hieän doøng ñieän caûm ứng – những dòng điện Fu-cô. Theo định luật Len-xơ, những dòng điện cảm ứng này luôn có tác dụng chống lại sự chuyển dơiø, vì vậy khi chuyển động trong từ trường, trên bánh xe và trên khối kim loại xuất hiện những lực từ có tác dụng cản trở chuyển động của chúng, những lực ấy gọi là lực hãm điện từ. 4. Tính chaát vaø coâng duïng cuûa doøng Fu-coâ + Mọi khối kim loại chuyển động trong từ trường đều chịu tác dụng của những lực hãm điện từ. Tính chất này được ứng dụng trong các bộ phanh điện từ của những ôtô haïng naëng. + Dòng điện Fu-cô gây ra hiệu ứng toûa nhieät Jun – Len-xô trong khoái kim loại đặt trong từ trường biến thiên. Tính chất này được ứng dụng trong các lò cảm ứng để nung nóng kim loại. + Trong nhiều trường hợp dòng.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> cuûa doøng ñieän Fu-coâ. Yeâu caàu hoïc sinh neâu caùc cách làm giảm điện trở của khối kim loại.. điện Fu-cô gây nên những tổn hao năng lượng vô ích. Để giảm tác dụng của dòng Fu-cô, người ta có thể tăng điện trở của khối kim loại. + Dòng Fu-cô cũng được ứng dụng trong một số lò tôi kim loại.. Hoạt động 4 (5 phút) : Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Cho học sinh tóm tắt những kiến thức cơ bản. Tóm tắt những kiến thức cơ bản. Yêu cầu học sinh về nhà thực hiện các câu hỏi Ghi các bài tập về nhà. vaø laøm caùc baøi taäp trang 147, 148 sgk caùc baøi taäp 23.1, 23.6 sbt. IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... V. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM Câu 1: Dòng điện cảm ứng trong mạch là dòng điện xoay chiều khi: a.Số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây luôn tăng. b.Số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây luôn giảm. c.Số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây luôn phiên tăng giảm. d. Số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây luôn không đổi Câu 2: Cách nào dưới đây có thể tạo ra dòng điện cảm ứng? a.Nối hai cực của Pin vào hai đâu3 cuộn dây. b.Nối hai cực của nam châm với hai đầu của cuộn dây. c.Đưa hai đầu của pin vào cuộn dây. d.Đưa một thanh nam châm lại gần một cuộn dây.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>