Giáo án giảng dạy môn Vật lý 11 - Tiết 42: Lực lo-Ren-xơ

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tiết 42 theo PPCT. Ngày soọan 2-2-2009. LỰC LO-REN-XƠ I. MUÏC TIEÂU 1.Kiến thức : -Phát biểu được lực Lo-ren-xơ là gì và nêu được các đặc trưng về phương, chiều và viết được công thức tính lực Lo-ren-xơ. -Nêu được các đặc trưng cơ bản của chuyển động của hạt mang điện tích trong từ trường đều; viết được công thức tính bán kín vòng tròn quỹ đạo. 2.Kĩ năng : -Vận dụng kiến thức cơ bản để giải các bài tập cơ bản có liên quan. 3.Thái độ : -Nghiêm túc trong học tập. 4.Trọng tâm : -Các đặc điểm của lực Loren xơ II. CHUAÅN BÒ 1.Giáo viên: Chuẩn bị các đồ dùng dạy học về chuyển động của hạt tích điện trong từ trường đều. 2.Học sinh: Ôn lại về chuyển động tròn đều, lực hướng tâm và định lí động năng, cùng với thuyết electron về dòng điện trong kim loại. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC Hoạt động 1 (5 phút) : Kiểm tra bài cũ : Lực từ tác dụng lên một đoạn dây dẫn mang dòng điện đặt trong từ trường. Hoạt động 2 ( phút) : Tìm hiểu lực Lo-ren-xơ. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn I. Lực Lo-ren-xơ 1. Định nghĩa lực Lo-ren-xơ Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi Nhaéc laïi khaùi nieäm doøng Moïi haït mang ñieän tích chuyeån khaùi nieäm doøng dieän. ñieän. động trong một từ trường, đều chịu Lập luận để đưa ra định tác dụng của lực từ. Lực này được Ghi nhaän khaùi nieäm. nghĩa lực Lo-ren-xơ. gọi là lực Lo-ren-xơ. 2. Xác định lực Lo-ren-xơ Giới thiệu hình vẽ 22.1. Lực Lo-ren-xơ do từ trường có  Hướng dẫn học sinh tự tìm cảm ứng từ B tác dụng lên một hạt ra keát quaû. Tiến hành các biến đổi toán điện tích q0 chuyển động với vận học để tìm ra lực Lo-ren-xơ  Giới thiệu hình 22.2. taùc duïng leân moãi haït mang toác v :  Hướng dẫn học sinh rút ra điện. + Có phương vuông góc với v và  kết luận về hướng của lực B; Lo-ren-xô. Lập luận để xác định hướng + Coù chieàu theo qui taéc baøn tay Đưa ra kết luận đầy đủ về của lực Lo-ren-xơ. trái: để bàn tay trái mở rộng sao đặc điểm của lực Lo-ren-xơ. Ghi nhaän caùc ñaëc ñieåm cuûa cho từ trường hướng vào lòng bàn lực Lo-ren-xơ. tay, chiều từ cổ tay đến ngón giữa . là chiều của v khi q0 > 0 và ngược. Yêu cầu học sinh thực hiện Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> C1. Yêu cầu học sinh thực hiện C2.. Thực hiện C1. Thực hiện C2.. . chiều v khi q0 < 0. Lúc đó chiều của lực Lo-ren-xơ là chiều ngón cái choãi ra; + Có độ lớn: f = |q0|vBsinα Hoạt động 3 ( phút) : Tìm hiểu chuyển động của hạt điện tích trong từ trường đều. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung cô baûn II. Chuyển động của hạt điện tích trong từ trường đều 1. Chuù yù quan troïng Yêu cầu học sinh nhắc lại Nêu phương của lực Lo-ren- Khi hạt điện tích q0 khối lượng m phương của lực Lo-ren-xơ. xô. bay vào trong từ trường với vận tốc  Yeâu caàu hoïc sinh nhaéc laïi v mà chỉ chịu tác dụng của lực LoPhát biểu và viết biểu thức định lí động năng.   ren-xô f thì f luoân luoân vuoâng Nêu công của lực Lo-ren- định lí động năng.  xơ và rút ra kết luận về động Ghi nhận đặc điểm về góc với  v neân f khoâng sinh coâng, naêng vaø vaän toác cuûa haït. chuyển động của hạt điện động năng của hạt được bảo toàn tích q0 khối lượng m bay vào nghĩa là độ lớn vận tốc của hạt  trong từ trường với vận tốc v không đổi, chuyển động của hạt là mà chỉ chịu tác dụng của lực chuyển động đều. Lo-ren-xô. 2. Chuyển động của hạt điện tích trong từ trường đều Yeâu caàu hoïc sinh vieát bieåu Chuyển động của hạt điện tích là thức định luật II Newton cho Viết biểu thức định luật II chuyển động phẵng trong mặt trường hợp hạt chuyển động Newton. phẵng vuông góc với từ trường. dưới tác dụng của từ trường. Trong mặt phẵng đó lực Lo-renHướng dẫn học sinh lập  xơ f luôn vuông góc với vận tốc luận để dẫn đến kết luận về Lập luận để rút ra được kết  chuyển động của hạt điện luaän. v , nghĩa là đóng vai trò lực hướng tích. taâm: mv 2 f= = |q0|vB R Yêu cầu học sinh thực hiện Kết luận: Quỹ đạo của một hát C3. Thực hiện C3. điện tích trong một từ trường đều, Toång keát laïi caùc yù kieán cuûa Ghi nhaän keát luaän chung. với điều kiện vận tốc ban đầu học sinh để rút ra kết luận vuông góc với từ trường, là một chung. đường tròn nằm trong mặt phẵng vuông góc với từ trường, có bán kín Thực hiện C4. mv R= Yêu cầu học sinh thực hiện Ghi nhận các ứng dụng của | q0 | B C4. lực Lo-ren-xơ trong công Giới thiệu một số ứng dụng ngheä. của lực Lo-ren-xơ trong công ngheä.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Hoạt động 6 ( phút) : Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Cho học sinh tóm tắt những kiến thức cơ bản. Tóm tắt những kiến thức cơ bản. Yêu cầu học sinh về nhà làm các bài tập từ 3 Ghi các bài tập về nhà. đến 8 trang 138sgk và 21.1, 21.2, 21.3, 21.8 và 21.11 sbt. IV. RUÙT KINH NGHIEÄM TIEÁT DAÏY ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. V. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM 1.Độ lớn cùa lực Lo-Ren-Xơ được tính theo biểu thức a. f = |q0|vBsinα b. f = |q0|Bsinα c. f = |q0|vsinα f = |q0|vB -6 2.Một điện tích q = 3,2.10 C bay vào trong từ trường đều có B = 0,04T với tốc độ v = 2.106m/s theo phương vuông góc với từ trường. Lực Lo-Ren-Xơ tác dụng lên hạt mang điện tích: a.2,56N b.0,256N c.0,0256N d.2,56.10-3N. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>