Quản lý tài chính tại trường đại học hùng vương, phú thọ

HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM

NGUYỄN THỊ QUỲNH

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG, PHÚ THỌ

Chuyên ngành:
Mã ngành:

Người hướng dẫn khoa học:

Quản lý kinh tế

8340410

PGS.TS. Trần Quang Trung

NHÀ XUẤT BẢN HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP - 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên
cứu được trình bày trong luận văn là trung thực, khách quan và chưa từng dùng để bảo
vệ lấy bất kỳ học vị nào.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đã được cám
ơn, các thơng tin trích dẫn trong luận văn này đều được chỉ rõ nguồn gốc.
Hà Nội, ngày… tháng… năm…
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Quỳnh

i


LỜI CẢM ƠN
Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hồn thành luận văn, tơi đã nhận
được sự hướng dẫn, chỉ bảo tận tình của các thầy cơ giáo, sự giúp đỡ, động viên của bạn
bè, đồng nghiệp và gia đình.
Nhân dịp hồn thành luận văn, cho phép tơi được bày tỏ lịng kính trọng và biết
ơn sâu sắc tới TS. Trần Quang Trung đã tận tình hướng dẫn, dành nhiều công sức, thời
gian và tạo điều kiện cho tơi trong suốt q trình học tập và thực hiện đề tài.
Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn chân thành tới Ban Giám đốc, Ban Quản lý đào tạo, Bộ
môn Kinh tế, Khoa Kinh tế và Phát triển nông thôn - Học viện Nơng nghiệp Việt Nam đã
tận tình giúp đỡ tơi trong q trình học tập, thực hiện đề tài và hồn thành luận văn.
Tơi xin chân thành cảm on tập thể lãnh đạo, cán bộ viên chức Ban lãnh đạo
Trường Đại học Hùng Vương, các Phòng: Kế hoạch - Tài chính, Tổ chức cán bộ ...
Trường Đại học Hùng Vương đã giúp dỡ và tạo điều kiện cho tơi trong suốt q trình
thực hiện đề tài.
Xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp đã tạo mọi
điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi về mọi mặt, động viên khuyến khích tơi hồn thành
luận văn./.
Hà Nội, ngày… tháng… năm…
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Quỳnh

ii


MỤC LỤC

Lời cam đoan ..................................................................................................................... i
Lời cảm ơn ........................................................................................................................ ii
Mục lục ........................................................................................................................... iii
Danh mục chữ viết tắt ...................................................................................................... vi
Danh mục bảng ............................................................................................................... vii
Danh mục sơ đồ ............................................................................................................... ix
Danh mục sơ đồ ............................................................................................................... ix
Trích yếu luận văn ............................................................................................................ x
Thesis abtract .................................................................................................................. xii
Phần 1. Mở đầu .............................................................................................................. 1
1.1.

Tính cấp thiết của đề tài ...................................................................................... 1

1.2.

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ........................................................................... 2

1.2.1.

Mục tiêu chung ................................................................................................... 2

1.2.2.

Mục tiêu cụ thể ................................................................................................... 2

1.3.

Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................. 3

1.4.

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài ...................................................... 3

1.4.1.

Đối tượng nghiên cứu ......................................................................................... 3

1.4.2.

Phạm vi nghiên cứu và các yếu tố ảnh hưởng .................................................... 3

1.5.

Những đóng góp mới của luận văn ..................................................................... 3

1.5.1.

Về lý luận............................................................................................................ 3

1.5.2.

Về thực tiễn......................................................................................................... 4

1.6.

Kết cấu nội dung luận văn .................................................................................. 4

Phần 2. Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý tài chính .......................................... 5
2.1.

Cơ sở lý luận về quản lý tài chính trong đơn vị giáo dục đại học công lập........ 5

2.1.1.

Một số khái niệm cơ bản về quản lý tài chính trong đơn vị giáo dục đại
học công lập ........................................................................................................ 5

2.1.2.

Nguyên tắc quản lý tài chính trong các đơn vị giáo dục đại học cơng lập ......... 7

2.1.3.

Yêu cầu của quản lý tài chính ............................................................................. 8

2.1.4.

Nội dung quản lý tài chính trong đơn vị giáo dục đại học công lập ................... 9

iii


2.1.5.

Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính trong đơn vị giáo dục đại học
công lập............................................................................................................. 13

2.2.

Cơ sở thực tiễn .................................................................................................. 16

2.2.1.

Kinh nghiệm quản lý tài chính ở các trường đại học........................................ 16

2.2.2.

Bài học kinh nghiệm cho quản lý tài chính tại Trường Đại học Hùng
Vương ............................................................................................................... 20

Phần 3. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 21
3.1.

Đặc điểm của trường đại học Hùng Vương ...................................................... 21

3.1.1.

Thông tin chung ................................................................................................ 21

3.1.2.

Lịch sử hình thành và phát triển ....................................................................... 21

3.1.3.

Chức năng, nhiệm vụ ........................................................................................ 21

3.1.4.

Đội ngũ cán bộ .................................................................................................. 21

3.1.5.

Quy mô học sinh, sinh viên của nhà trường ..................................................... 22

3.1.6.

Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý ........................................................................ 23

3.1.7.

Đặc điểm quản lý tài chính của Trường Đại học Hùng Vương ........................ 24

3.2.

PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................................... 26

3.2.1.

Phương pháp thu thập dữ liệu .......................................................................... 26

3.2.2.

Phương pháp phân tích dữ liệu ........................................................................ 27

3.2.3.

Hệ thống chỉ tiêu dùng trong phân tích ........................................................... 28

Phần 4. Kết quả nghiên cứu......................................................................................... 29
4.1.

Thực trạng quản lý tài chính tại trường đại học Hùng Vương ......................... 29

4.1.1.

Thực trạng ban hành các văn bản, quy định về quản lý tài chính..................... 29

4.1.2.

Thực trạng cơng tác lập dự tốn thu, chi tài chính tại trường Đại học
Hùng Vương ..................................................................................................... 30

4.1.3.

Thực trạng cơng tác chấp hành dự toán thu, chi ............................................... 37

4.1.4.

Thực trạng cơng tác quyết tốn tại trường Đại học Hùng Vương .................... 51

4.1.5.

Thực trạng công tác thanh tra, kiểm tra tài chính ............................................. 53

4.2.

Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện quản lý tài chính tại trường ĐHHV ....... 57

4.2.1.

Yếu tố chủ quan ................................................................................................ 57

4.2.2.

Yếu tố khách quan ............................................................................................ 62

4.2.3.

Đánh giá chung ................................................................................................. 64

4.2.4.

Nguyên nhân ..................................................................................................... 67

iv


4.3.

Giải pháp tăng cường cơng tác quản lý tài chính tại trường ĐHHV trong
thời gian tới ....................................................................................................... 68

4.3.1.

Định hướng hoàn thiện quản lý tài chính tại trường Đại học Hùng Vương ..... 68

4.3.2.

Giải pháp tăng cường quản lý tài chính tại trường Đại học Hùng Vương
trong thời gian tới. ............................................................................................ 69

Phần 5. Kết luận và kiến nghị...................................................................................... 81
5.1.

Kết luận............................................................................................................. 81

5.2.

Kiến nghị .......................................................................................................... 82

Tài liệu tham khảo ........................................................................................................ 84

v


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt

Nghĩa tiếng Việt

ĐHCL

Đại học công lập

ĐHHV

Đại học Hùng Vương

ĐT&NCKH

Đào tạo và nghiên cứu khoa học

GDĐH

Giáo dục đại học

KBNN

Kho bạc Nhà nước

KTKT

Kinh tế - Kỹ thuật

NSNN

Ngân sách nhà nước

UBND

Ủy ban nhân dân

HĐND

Hội đồng nhân dân

vi

DANH MỤC BẢNG
Bảng 3.1.

Quy mô học sinh, sinh viên của Trường ................................................... 22

Bảng 3.2.

Tổng hợp số mẫu khảo sát về cơng tác tài chính tại trường Đại học
Hùng Vương.............................................................................................. 27

Bảng 4.1.

Đánh giá của cán bộ, giảng viên về sự phù hợp và triển khai thực
hiện quy chế chi tiêu nội bộ của đơn vị .................................................... 30

Bảng 4.2.

Dự toán thu của Trường Đại học Hùng Vương ........................................ 33

Bảng 4.3.

Dự toán chi của Trường Đại học Hùng Vương, Phú Thọ ........................ 35

Bảng 4.4.

Đánh giá của cán bộ, giảng viên về sự công khai, minh bạch, chuẩn
hóa trong việc lập dự tốn ......................................................................... 36

Bảng 4.5.

Tổng hợp ý kiến trả lời của cán bộ, giảng viên về ngun nhân của
tình trạng lập dự tốn chậm và chưa sát với thực tế ................................. 37

Bảng 4.6.

Tình hình kinh phí Ngân sách nhà nước cấp tại Trường Đại học
Hùng Vương.............................................................................................. 38

Bảng 4.7.

Quy định mức thu học phí tại Trường Đại học Hùng Vương ................... 40

Bảng 4.8.

Đánh giá của sinh viên về công tác tổ chức thu học phí tại trường
Đại học Hùng Vương ................................................................................ 41

Bảng 4.9.

Tổng hợp thu học phí qua từng lần đơn đốc sinh viên học kỳ I năm
học 2017-2018 của Trường Đại học Hùng Vương ................................... 41

Bảng 4.10.

Nguồn thu học phí, lệ phí tuyển sinh tại Trường Đại học Hùng
Vương ....................................................................................................... 42

Bảng 4.11.

Tình hình thu dịch vụ tại Trường Đại học Hùng Vương .......................... 43

Bảng 4.12.

Nguồn thu khác tại Trường Đại học Hùng Vương ................................... 44

Bảng 4.13.

Cơ cấu các khoản thu tại Trường Đại học Hùng Vương .......................... 44

Bảng 4.14.

So sánh tình hình thực hiện với dự toán nguồn thu của nhà trường ......... 46

Bảng 4.15.

Tình hình sử dụng kinh phí tại Trường Đại học Hùng Vương ................. 47

Bảng 4.16.

Tỷ lệ cơ cấu chi tại Trường Đại học Hùng Vương ................................... 48

Bảng 4.17.

Tình hình trích lập quỹ tại Trường Đại học Hùng Vương ........................ 49

Bảng 4.18.

So sánh dự toán chi với thực hiện chi ngân sách tại Trường Đại học
Hùng Vương.............................................................................................. 50

Bảng 4.19.

Báo cáo tổng hợp quyết toán ngân sách năm 2016 tại Trường Đại
học Hùng Vương ....................................................................................... 52

vii


Bảng 4.20.

Quyết toán chi ngân sách năm 2016 của Sở Tài chính tại trường Đại
học Hùng Vương ....................................................................................... 54

Bảng 4.21.

Đánh giá của cán bộ, giảng viên về công tác chấp hành chi của
Trường Đại học Hùng Vương ................................................................... 56

Bảng 4.22

Tình hình thu hồi kinh phí tại trường Đại học Hùng Vương .................... 56

Bảng 4.23.

Tổng hợp trình độ của cán bộ quản lý tài chính trường Đại học
Hùng Vương.............................................................................................. 57

Bảng 4.24.

Tổng hợp độ tuổi, số năm kinh nghiệm tham gia quản lý tài chính tại
trường Đại học Hùng Vương tính đến thời điểm 2017 ............................. 57

Bảng 4.25.

Đánh giá của cán bộ, giảng viên về cơ cấu bộ máy kế toán trường
Đại học Hùng Vương ................................................................................ 59

Bảng 4.26.

Nội dung ủy quyền lãnh đạo phụ trách tại trường Đại học Hùng
Vương ....................................................................................................... 60

Bảng 4.27.

Đánh giá của cán bộ, giảng viên về cơ cấu bộ máy kế toán trường
Đại học Hùng Vương ................................................................................ 61

Bảng 4.28.

Thống kê phần mềm sử dụng phục vụ công tác kế toán ........................... 62

Bảng 4.29.

Số lượng học sinh, sinh viên tuyển mới qua các năm ............................... 63

Bảng 4.30.

Thu nhập bình quân của cán bộ, giảng viên .............................................. 65

viii


DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 3.1. Cơ cấu tổ chức của Trường Đại học Hùng Vương ........................................ 23
Sơ đồ 3.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy Kế toán..................................................................... 24

ix


TRÍCH YẾU LUẬN VĂN
Tên tác giả: Nguyễn Thị Quỳnh
Tên luận văn: “Quản lý tài chính tại trường Đại học Hùng Vương, Phú Thọ”
Chuyên ngành: Quản lý Kinh tế
Mã số: 8340410
Cơ sở đào tạo: Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
Trường Đại học Hùng Vương là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Ủy ban
nhân dân Tỉnh.Song hành với sự phát triển trong hoạt động đào tạo và nghiên cứu khoa
học của Nhà trường, cơng tác quản lý tài chính khơng ngừng được hồn thiện từ cơng
tác lập dự tốn, thực hiện dự toán, quyết toán, thanh tra kiểm và đạt những kết quả đáng
khích lệ như phân bổ chỉ tiêu hợp lý hơn, xây dựng các tiêu chuẩn, định mức chi tiêu
phù hợp góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học. Bên cạnh
những kết quả đã đạt được, cơng tác tài chính của Nhà trường đang dần bộc lộ một số
hạn chế như nguồn thu cịn hạn chế, phân bổ kinh phí chưa khuyến khích nâng cao chất
lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học, cơ cấu chi chưa thật hợp lý, nhận thức về cơng
tác tài chính của một số đơn vị và cá nhân còn hạn chế, văn bản hướng dẫn chế độ của
Nhà nước thay đổi thường xuyên, nhiều văn bản mới không cập nhật kịp thời dẫn đến
không sát với thực tế, thủ tục hành chính chưa thơng suốt dẫn đến việc thanh tốn gặp
nhiều khó khăn, hạch tốn kế tốn chưa đáp ứng nhu cầu mới… Trong bối cảnh đó, để
đạt được mục tiêu phát triển của Nhà trường trong giai đoạn tới, trên cơ sở phân tích

thực trạng quản lý tài chính của trường Đại học Hùng Vương Phú Thọ, yếu tố ảnh
hưởng đến quản lý tài chính và đề xuất các giải pháp quản lý tài chính tại trường Đại
học Hùng Vương, tôi thực hiện nghiên cứu đề tài “Quản lý tài chính tại Trường Đại học
Hùng Vương, Phú Thọ” cho chủ đề báo cáo Luận văn của mình.
Mục tiêu nghiên cứu chính là trên cơ sở đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại
Trường Đại học Hùng Vương, đề tài nhắm đến việc đề xuất một số giải pháp nâng cao
hiệu quả công tác quản lý tài chính cho nhà trường trong thời gian tới. Đối tượng nghiên
cứu của đề tài chủ yếu tập trung vào các quy định về quản lý tài chính, quy trình quản lý
tài chính, các nội dung lập dự tốn, chấp hành dự toán, quyết toán và thanh tra, kiểm tra
thu chi tài chính tại Trường Đại học Hùng Vương cũng như các giải pháp nhằm tăng
cường công tác quản lý tài chính cho Nhà trường trong thời gian tới.
Nghiên cứu đã bàn luận những khái niệm về quản lý tài chính trong các đơn vị
giáo dục đại học cơng lập, nguyên tắc, yêu cầu của Quản lý Tài chính. Nội dung mà đề
tài nghiên cứu là tình hình lập dự tốn, chấp hành dự tốn, quyết tốn tài chính, thanh
tra kiểm tra tài chính và đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn lực tài chính. Các nhân tố chủ
yếu ảnh hưởng đến phát triển nông nghiệp là gồm năng lực quản lý của người lãnh đạo

x


và trình độ chun mơn của đội ngũ cán bộ trong bộ máy quản lý tài chính, Tổ chức bộ
máy quản lý tài chính, hệ thống kiểm sốt nội bộ, cơng nghệ trong quản lý tài chính, khả
năng về nguồn lực tài chính, cơ chế chính sách và các quy định của nhà nước về quản lý
sử dụng nguồn lực tài chính, điều kiện, mơi trường kinh tế - xã hội.
Địa bàn nghiên cứu là Trường Đại học Hùng Vương, Phú Thọ. Để tiến hành phân
tích, đề tài sử dụng phương pháp thống kê mô tả, phương pháp so sánh, phương pháp
đánh giá cho điểm xếp hạng. Số tiền và tỷ lệ mức tăng. giảm thu chi năm sau với năm
trước. Hệ thống chỉ tiêu phân tích gồm chỉ tiêu số tiền và tỷ trọng cơ cấu thu, chi, tỷ lệ
chi theo nhóm mục, tình hình thực hiện so với Kế hoạch, nhóm chỉ tiêu đánh giá hiệu
quả sử dụng nguồn lực tài chính.

Nghiên cứu phân tích, đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại trường Đại học
Hùng Vương, Phú Thọ nhận thấy những kết quả đạt được: Tổng kinh phí của Trường
ĐHHV tăng dần qua các năm. Năm 2017 tổng kinh phí là 116.586 triệu đồng, so với
năm 2015 là 113.333 triệu đồng. Trong khi đó, chi các năm giảm dần. Năm 2017 tổng
chi 108.008 triệu đồng, năm 2015 tổng chi 108.651 triệu đồng. Với kết quả này cho thấy
nhà trường đã quản lý tài chính hiệu quả, tiết kiệm hơn. Tuy nhiên, vẫn còn những hạn
chế còn tồn tại sau: Nguồn tài chính cịn phụ thuộc nhiều vào Ngân sách Nhà nước, các
nguồn thu còn hạn chế, việc sử dụng kinh phí chưa thật sự tiết kiệm, hiệu quả; công tác
đầu tư xây dựng, cải tạo, sửa chữa vẫn chưa đáp ứng đc nhu cầu đặt ra.
Nghiên cứu đã chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng chủ yếu đến quản lý tài chính tại
Trường Đại học Hùng Vương bao gồm yếu tố chủ quan và khách quan. Cơng tác quản
lý Tài chính tại trường Đại học Hùng Vương có nhiều thuận lợi, tuy nhiên vẫn cịn tồn
tại những hạn chế.
Qua phân tích, đánh giá thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng nghiên cứu đề xuất một
số giải pháp chủ yếu quản lý tài chính tại trường Đại học Hùng Vương trong thời gian
tới như: Giải pháp hồn thiện văn bản, quy định quản lý Tài chính của Trường Đại học
Hùng Vương, giải pháp nâng cao năng lực, trình độ của bộ máy quản lý tài chính, tăng
cường công tác thông tin, tuyên truyền về công tác tài chính, giải pháp tăng cường phối
kết hợp giữa các đơn vị của Trường Đại học Hùng Vương, giải pháp tăng cường công
tác kiểm tra, giám sát nội bộ. Từ đó kết luận và kiến nghị đến Nhà nước, Ủy ban Nhân
dân tỉnh và lãnh đạo trường Đại học Hùng Vương nhằm nâng cao quản lý Tài chính tại
Trường Đại học Hùng Vương.

xi


THESIS ABTRACT
Master candidate: Nguyen Thi Quynh
Thesis title: “Financial management at Hung Vuong University, Phu Tho province”
Major: Economics Management

Code: 8340410

Educational Institution: Vietnam National University of Agriculture
Hung Vuong University is a public nonprofit university managing by the
People's Committee of Phu Tho province. Along with the development of the university
in training and scientific research, the financial management has been continuously
improved from estimation, budgeting, finalization, inspection and examination. The
results have been encouraging, such as more reasonable allocation of expenditure,
development of appropriate standards and cost norms which contributing to improve the
quality of training and scientific research. In addition to the results achieved, financial
management at Hung Vuong university has still exposed some limitations as follows:
limited revenue sources, limited outdated awareness of a number of units and individuals
about financial regulations, unsmoothed financial administrative procedures which led to
many difficulties in payment progress. In that context, in order to achieve the
development goals of the University in the coming time, based on the analysis of financial
management status of Hung Vuong University Phu Tho, factors affecting financial
management and financial management solutions at Hung Vuong University, I conducted
a research on "Financial management at Hung Vuong University, Phu Tho province".
Research subjects of the thesis were mainly
financial management, financial management process,
budget estimation, settlement and inspection and
University as well as solutions to strengthen the
University in the upcoming time.

focused on the regulations on
contents of financial estimation,
examination at Hung Vuong
financial management for the

The study had synthesized the researches, analyzed the concepts, principles,
requirements, as well as the key factors affecting financial management in a higher
education institutions. The research contents were the situation of budget estimation,
budget implementation, financial settlement, financial inspection and examination, and
the usage evaluation of financial resources.
To conduct the research, the author had applied the descriptive statistical methods,
comparative methods and scoring for ranking methods towarding the current situation
of the financial management at Hung Vuong university. The research analysis indicator
includes indicators which reflecting the amount and proportion of revenue and

xii


expenditure structure, the proportion of expenditures by groups, the performance
compared to the plan, the performance of the year over year, and indicators reflecting
the effectiveness of using university’ s financial resources.
The analysis and evaluation of the real situation of financial management at
Hung Vuong University, Phu Tho has shown the following results: The total revenue of
the University has increased gradually over the years. In 2017, the total budget was
116,586 million VND, compared with 113,333 million VND in 2015. Meanwhile, the
annual expenditure was decreasing. In 2017, total expenditure was 108,008 million
VND, while total expenditure in 2015 was 108,651 million VND. With this result, the
university has managed its budget more effectively and economically. However, there
still remained the following shortcomings: The financial resources depent heavily on the
transfer from the state budget, the revenue sources was limited, the use of funds was not
economical and effective; investment on infrastructure construction, renovation, and
repair still not met the targeted plan.
The study also pointed out the major factors influencing the financial
management at Hung Vuong University, includings subjective and objective factors.
Based on those findings, the author has proposed some major solutions for financial

management at Hung Vuong University in the up coming time as follows: solutions to
complete the regulation documents on financial management of Hung Vuong
University; solution to improve the capacity and qualifications of the financial
management staffs; solutions to enhance information and communication on financial
system; and solutions to enhance the coordination and internal inspection and
supervision among units of Hung Vuong University. Finnally, the author has called for
the involvement and reaction of the provincial People's Committee and leaders of Hung
Vuong University towarding to improving the effectiveness of financial management at
Hung Vuong University.

xiii


PHẦN 1. MỞ ĐẦU
1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Trong những năm gần đây, với sự phát triển không ngừng của nền kinh tế
thì các đơn vị hành chính sự nghiệp dưới sự quản lý của Nhà nước cũng từng
bước đi vào phát triển ổn định và vững chắc góp phần không nhỏ vào công cuộc
đổi mới kinh tế - xã hội của đất nước. Đối với giáo dục đại học, trên cơ sở các
quan điểm đổi mới giáo dục của Đảng, các chính sách của Nhà nước ln nhằm
phát huy tính tự chủ, sáng tạo trong đào tạo và nghiên cứu khoa học hướng tới
những sản phẩm giáo dục chất lượng cao gắn với nghiên cứu khoa học và ứng
dụng vào thực tiễn để vừa nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu, vừa góp
phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội trong thời kỳ mới.
Qua hơn 10 năm phát triển, công tác đào tạo, nghiên cứu khoa học và phục
vụ xã hội của Trường Đại học hung Vương đã đạt nhiều kết quả đáng khích lệ,
đóng góp cho sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Phú Thọ và khu vực. Song
hành với sự phát triển của Nhà trường, cơng tác tài chính khơng ngừng được
hồn thiện cơ chế quản lý, từ cơng tác lập kế hoạch đến phân bổ chỉ tiêu cho các
hoạt động đào tạo và nghiên cứu, phân cấp quản lý, huy động nguồn lực tài

chính, kiểm tra, kiểm sốt quá trình chi tiêu… và đạt những kết quả đáng khích lệ
như phân bổ chỉ tiêu hợp lý hơn, xây dựng các tiêu chuẩn, định mức chi tiêu phù
hợp góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy và nghiên cứu khoa học.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác tài chính của Nhà trường
đang dần bộc lộ một số hạn chế như nguồn thu còn hạn chế, phân bổ kinh phí
chưa khuyến khích nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học, cơ cấu
chi chưa thật hợp lý, nhận thức về cơng tác tài chính của một số đơn vị và cá
nhân còn hạn chế, văn bản hướng dẫn chế độ của Nhà nước thay đổi thường
xuyên, nhiều văn bản mới không cập nhật kịp thời dẫn đến khơng sát với thực tế,
thủ tục hành chính chưa thơng suốt dẫn đến việc thanh tốn gặp nhiều khó khăn,
hạch tốn kế tốn chưa đáp ứng nhu cầu mới… Những bất cập đó có nhiều
nguyên nhân, cả chủ quan và khách quan đã và đang ảnh hưởng trực tiếp đến các
hoạt động đào tạo và nghiên cứu cũng như mục tiêu và chiến lược phát triển của
Trường Đại học Hùng Vương trong giai đoạn tới. Trong bối cảnh đó, để đạt được
mục tiêu phát triển của Nhà trường trong giai đoạn tới, quản lý tài chính là vấn đề

1


cấp bách cả về lý luận và thực tiễn góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và
nghiên cứu khoa học của Nhà trường, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội.
Tổng quan các nghiên cứu liên quan như: Luận án của tác giả Vũ Thị
Thanh Thủy với "Quản lý tài chính các trường đại học cơng lập ở Việt Nam"
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội, 2012; tác giả Đỗ Văn Nhân “Quản lý
tài chính ở Đại học Đà Nẵng” Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí
Minh, Hà Nội, 2012; Tác giả Đặng Văn Du với luận án: “Các giải pháp nhâng
cao hiệu quả đầu tư tài chính cho đào tạo đại học ở Việt Nam”, 2004; tác giả Lê
Phước Minh với đề tài: “Hồn thiện chính sách sách tài chính cho giáo dục đại
học Việt Nam” 2005, Luận án tiến sĩ của Nguyễn Anh Thái với “Hoàn thiện cơ
chế quản lý tài chính đối với các trường đại học ở Việt Nam” Học viện Tài chính,

Hà Nội, 2008.... Như vậy, các cơng trình nghiên cứu nêu trên đã đề cập đến nhiều
khía cạnh về quản lý tài chính, điều hành ngân sách giáo dục - đào tạo (GD-ĐT),
từ quản lý vĩ mô đến cơ chế, chính sách, chế độ, tiêu chuẩn định mức cụ thể. Mặc
dù số lượng các cơng trình nghiên cứu khá đồ sộ, tập trung nghiên cứu ở nhiều
khía cạnh, nhiều mặt khác nhau nhưng hiện còn thiếu vắng các cơng trình nghiên
cứu một cách hệ thống, tồn diện về cơ chế quản lý tài chính của các trường đại
học địa phương trong tiến trình cải cách tài chính công, đặc biệt trong giai đoạn
chuyển đần sang cơ chế tự chủ ở nước ta hiện nay.
Từ những vấn đề nêu trên, tôi đã chọn nghiên cứu đề tài “Quản lý tài
chính tại Trường Đại học Hùng Vương, Phú Thọ” cho chủ đề báo cáo Luận
văn của mình.
1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
1.2.1. Mục tiêu chung
Trên cơ sở đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại Trường Đại học Hùng
Vương, đề tài nhắm đến việc đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả công
tác quản lý tài chính cho nhà trường trong thời gian tới.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
- Góp phần hệ thống hố cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý tài chính
trong đơn vị giáo dục đại học cơng lập;
- Đánh giá thực trạng và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến cơng tác
quản lý tài chính tại trường Đại học Hùng Vương.
- Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại Trường
Đại học Hùng Vương trong thời gian tới.

2


1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
1) Nội dung quản lý tài chính trong đơn vị giáo dục đại học cơng lập là gì?
2) Cơng tác quản lý tài chính tại trường Đại học Hùng Vương những năm

qua như thế nào?
3) Ưu điểm và hạn chế trong quản lý tài chính tại Trường Đại học Hùng
Vương là gì?
4) Giải pháp nào tăng cường quản lý tài chính tại Trường Đại học Hùng
Vương trong thời gian tới.
1.4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
1.4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài chủ yếu tập trung vào các quy định về
quản lý tài chính, quy trình quản lý tài chính, các nội dung lập dự tốn, chấp hành
dự toán, quyết toán và thanh tra, kiểm tra thu chi tài chính tại Trường Đại học
Hùng Vương cũng như các giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý tài chính
cho Nhà trường trong thời gian tới.
1.4.2. Phạm vi nghiên cứu và các yếu tố ảnh hưởng
- Phạm vi nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng công tác quản
lý tài chính tại Trường Đại học Hùng Vương: Quy trình lập, phân bổ dự tốn
ngân sách và thu từ hoạt động sự nghiệp; Chấp hành chi kinh phí và quyết tốn
kinh phí trong những năm qua, từ đó đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm tăng
cường quản lý tài chính cho Nhà trường trong những năm tiếp theo.
- Phạm vi thời gian: Số liệu sử dụng cho nghiên cứu được trích xuất từ bộ dữ
liệu hoạt động của Nhà trường trong giai đoạn 2015-2017. Các thông tin bổ sung về
thực trạng công tác quản lý tài chính và các yếu tố ảnh hưởng được thu thập trong
năm 2017. Thời gian nghiên cứu đề tài từ tháng 4/2017 đến tháng 4/2018.
- Về không gian: Đề tài được tiến hành nghiên cứu tại Trường ĐHHV Phường Nông Trang, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.
1.5. NHỮNG ĐĨNG GĨP MỚI CỦA LUẬN VĂN
1.5.1. Về lý luận
Luận án đã tập hợp, hệ thống và làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về quản
lý tài chính trên các khía cạnh: khái niệm quản lý tài chính, nội dung, nguyên tắc,

3

yêu cầu, căn cứ xây dựng cơ chế quản lý tài chính và các yếu tố ảnh hưởng đến
quản lý tài chính và vận dụng vào nghiên cứu quản lý tài chính tại trường Đại
học Hùng Vương, Phú Thọ.
1.5.2. Về thực tiễn
Luận án đã trình bày với nhiều dẫn liệu và minh chứng về các nội dung
quản lý tài chính tại các trường Đại học, những nghiên cứu trước đây có liên
quan và những bài học kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn cho quản lý tài chính tại
Trường Đại học Hùng Vương. Từ những nộ dung đó Luận văn phân tích thực
trạng quản lý tài chính tại trường Đại học Hùng Vương, Phú Thọ theo các mặt
còn tồn tại hạn chế và nguyên nhân và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quản
lý tài chính tại trường Đại học Hùng Vương. Từ đó đề xuất một số giải pháp
nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại trường Đại học Hùng Vương.
1.6. KẾT CẤU NỘI DUNG LUẬN VĂN
Kết cấu nội dung của Luận văn bao gồm các phần sau:
Phần 1. Mở đầu
Phần 2. Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý tài chính
Phần 3. Phương pháp nghiên cứu
Phần 4. Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Phần 5. Kết luận và kiến nghị

4


PHẦN 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
2.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TRONG ĐƠN VỊ GIÁO
DỤC ĐẠI HỌC CƠNG LẬP
2.1.1. Một số khái niệm cơ bản về quản lý tài chính trong đơn vị giáo
dục đại học cơng lập

2.1.1.1. Khái niệm đơn vị giáo dục đại học công lập
Đại học công lập là đơn vị do Nhà nước (Trung ương hoặc địa phương)
đầu tư về kinh phí và cơ sở vật chất (đất đai, nhà cửa) và hoạt động chủ yếu bằng
kinh phí từ các nguồn tài chính cơng hoặc các khoản đóng góp phi vụ lợi, khác
với đơn vị tư thục hoạt động bằng kinh phí đóng góp của học sinh, khách hàng
hoặc các khoản hiến tặng. (Luật Giáo dục đại học, 2012).
Từ khái niệm trên ta có thể hiểu đại học công lập như sau:
+ Đơn vị giáo dục đại học cơng lập do chính quyền thành lập nên chịu sự
quản lý, kiểm tra, giám sát về tổ chức bộ máy, hoạt động hành chính theo quy
định của Nhà nước hoặc chính quyền các cấp.
+ Các đơn vị giáo dục đại học công lập do Nhà nước thành lập và đầu tư
kinh phí để xây dựng và hoạt động nên tính chất hoạt động của các đơn vị giáo
dục đại học cơng lập thường khơng vì mục đích lợi nhuận.
2.1.1.2 Khái niệm quản lý
Trong nghiên cứu khoa học, có rất nhiều quan niệm về quản lý theo những
cách tiếp cận khác nhau
Theo F.W Taylor (1856 – 1915) nêu rõ: “Quản lý là biết được chính xác
điều bạn muốn người khác làm và sau đó hiểu được rằng họ đã hồn thành cơng
việc một cách tốt nhất và rẻ nhất” (Đỗ Minh Cương và Phương Kỳ Sơn, 1995).
Theo Henrry Fayol (1841 – 1925) là người đầu tiên xác định nội hàm của

khái niệm quản lý quan niệm rằng: “ Quản lý là một tiến trình bao gồm tất cả các
khâu: lập kế hoạch, tổ chức, phân công, điều khiển và kiểm soát các nỗ lực của
cá nhân, bộ phận và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực vật chất khác của tổ chức
để đạt được mục tiêu đề ra” (Nguyễn Thị Thu Hà, 2016).

5


Từ những cách tiếp cận khác nhau, ta có thể hiểu quản lý như sau:

Quản lý là nghệ thuật nhằm đạt mục đích thơng qua nỗ lực của những
người khác.
Quản lý là tác động có tổ chức, có hướng đích của chủ thể quản lý lên đối
tượng quản lý và khách thể quản lý nhằm sử dụng một cách có hiệu quả các tiềm
năng, cơ hội của tổ chức để đạt được mục tiêu đề ra tỏng điều kiện biến động của
mơi trường.
Quản lý là q trình phối hợp các nguồn lực nhằm thực hiện mục tiêu
chung của tổ chức.
2.1.1.3. Khái niệm quản lý tài chính trong đơn vị đại học cơng lập
a. Khái niệm về tài chính
Theo Bách khoa Tồn thư mở: Tài chính là phạm trù kinh tế, phản ánh các
quan hệ phân phối của cải xã hội dưới hình thức giá trị. Phát sinh trong quá trình
hình thành, tạo lập, phân phối các quỹ tiền tệ của các chủ thể trong nền kinh tế
nhằm đạt mục tiêu của các chủ thể ở mỗi điều kiện nhất định.
Tài chính là sự thể hiện ra là sự vận động của vốn tiền tệ diễn ra ở mọi
chủ thể trong xã hội. Nó phản ánh tổng hợp các mối quan hệ kinh tế nảy sinh
trong phân phối các nguồn tài chính thơng qua việc tạo lập hoặc sử dụng các quỹ
tiền tệ nhằm đáp ứng các nhu cầu khác nhau cảu các chủ thể trong xã hội
(Dương Đăng Chinh, 2009).
Theo PGS.TS Nguyễn Văn Tiến cho rằng: "Tài chính là quá trình phân
phối các nguồn tài chính nhằm đáp ứng nhu cầu của các chủ thể kinh tế. Hoạt
động tài chính luôn gắn liền với sự vận động độc lập tương đối của các luồng giá
trị dưới hình thái tiền tệ thơng qua việc hình thành và sử dụng các quỹ tiền tệ
trong nền kinh tế" (Nguyễn Văn Tiến, 2009).
Theo các quan điểm trên, tài chính được hiểu là quan hệ kinh tế giữa
các chủ thể để hình thành, quản lý và sử dụng các quỹ tiền tệ nhằm đạt được mục
tiêu chung của tồn xã hội. Tài chính trong các trường đại học là phản ánh các
khoản thu, chi bằng tiền của các quỹ tiền tệ trong các trường đại học. Xét về
hình thức nó phản ánh sự vận động và chuyển hóa của các nguồn lực tài chính
trong q trình sử dụng các quỹ bằng tiền. Xét về bản chất nó là những mối quan

hệ tài chính biểu hiện dưới hình thức giá trị phát sinh trong quá trình hình thành

6


và sử dụng các quỹ bằng tiền nhằm phục vụ cho sự nghiệp đào tạo nguồn nhân
lực cho đất nước. Cụ thể là quan hệ tài chính giữa đơn vị giáo dục với Nhà nước;
Quan hệ tài chính giữa đơn vị giáo dục với xã hội; Quan hệ tài chính trong nội
bộ đơn vị giáo dục.
b. Khái niệm về quản lý tài chính
Theo học thuyết quản lý tài chính của Erasonomon: “Quản lý tài chính là
việc sử dụng các thơng tin phản ánh chính xác tình trạng tài chính của một đơn vị
để phân tích điểm mạnh điểm yếu của nó và lập các kế hoạch hành động, kế
hoạch sử dụng nguồn tài chính, TSCĐ và nhu cầu nhân cơng trong tương lai
nhằm đạt được mục tiêu cụ thể tăng giá trị cho đơn vị đó.
Quản lý tài chính trước hết là quản lý các nguồn tài chính, quản lý các quỹ
tiền tệ, quản lý việc phân phối các nguồn lực tài chính, quản lý việc tạo lập, phân bổ
và sử dụng các quỹ tiền tệ một cách chặt chẽ, hợp lý và có hiệu quả theo các mục
đích đã định. Đồng thời quản lý tài chính cũng chính là thơng qua các hoạt động kể
trên để tác động có hiệu quả nhất tới việc xử lý các mối quan hệ kinh tế - xã hội nảy
sinh trong quá trình phân phối các nguồn tài chính, trong q trình tạo lập và sử
dụng các quỹ tiền tệ ở các chủ thể của xã hội (Dương Đăng Chinh, 2009).
Từ khái niệm trên ta có thể hiểu Quản lý tài chính trong các đơn vị giáo
dục đại học hướng vào quản lý thu, chi của các quỹ tài chính trong đơn vị, quản
lý thu chi của các chương trình, dự án đào tạo, quản lý thực hiện dự toán ngân
sách của đơn vị. Quản lý tài chính địi hỏi các chủ thể quản lý phải lựa chọn, đưa
ra các quyết định tài chính và tổ chức thực hiện các quyết định đó nhằm đạt được
mục tiêu hoạt động quản lý tài chính của đơn vị. Mục tiêu tài chính có thể thay
đổi theo từng thời kỳ và chính sách chiến lược của từng đơn vị. Tuy nhiên, khác
với quản lý doanh nghiệp chủ yếu nhằm mục tiêu tối ưu hóa lợi nhuận, mục tiêu

của quản lý tài chính trong các đơn vị giáo dục đại học cơng lập khơng vì mục
đích lợi nhuận, phục vụ cho cộng đồng xã hội là chủ yếu cho nên quản lý tài
chính tại các đơn vị giáo dục đại học công lập là quản lý sử dụng có hiệu quả,
đúng định hướng các nguồn kinh phí NSNN cấp và các nguồn thu khác theo quy
định của pháp luật.
2.1.2. Nguyên tắc quản lý tài chính trong các đơn vị giáo dục đại học
công lập
Điều 8 Luật Ngân sách Nhà nước (2015) có quy định cụ thể về nguyên tắc
quản lý Ngân sách nhà nước như sau:

7


2.1.2.1 - Nguyên tắc công khai, minh bạch.
- Chi tiêu tài chính phải thực hiện theo tiêu chuẩn định mức qui định, chi
đúng mục đích, đúng dự tốn được duyệt, không được lấy khoản chi này để chi
cho các khoản chi khác nếu khơng được cơ quan tài chính đồng ý.
- Triệt để tiết kiệm chống lãng phí, các khoản chi có tính chất khơng cần
thiết, phơ trương hình thức thì khơng được phép chi, các khoản tiết kiệm sẽ được
sử dụng để nâng cao chất lượng hoạt động của đơn vị.
- Thực hiện lập dự toán, quyết toán của Nhà nước, việc chi tiêu phải có
đầy đủ chứng từ hợp lệ, hợp pháp để làm căn cứ cho cơ quan tài chính giám sát,
kiểm tra.
- Thực hiện đúng chế độ quản lý tài chính đối với các khoản thu phải thu
đúng, thu đủ, kịp thời và hạch toán đầy đủ vào sổ sách kế toán, đảm bảo chi tiêu
từ các khoản trên phải đúng qui định được duyệt.
- Quản lý các khoản chi tiêu tài chính phải ln gắn liền với chức năng
nhiệm vụ của các cơ quan đơn vị, đảm bảo cho các cơ quan đơn vị vừa hồn
thành nhiệm vụ chính trị được giao vừa đảm bảo ngun tắc quản lý tài chính.
- Lựa chọn hình thức kế tốn phù hợp, có thể là Hình thức Nhật ký – Sổ

cái, Hình thức Chứng từ ghi sổ, Hình thức nhật ký chung. Tùy thuộc vào quy mô,
đặc điểm hoạt động, yêu cầu và trình độ quản lý, điều kiện trang bị kỹ thuật tính
tốn, mỗi đơn vị kế tốn được phép lựa chọn một hình thức kế tốn phù hợp với
đơn vị mình nhằm đảm bảo cho kế tốn có thể thực hiện tốt việc thu nhận, xử lý
và cung cấp đầy đủ, kịp thời, chính xác thơng tin, tài liệu (kế tốn) kinh tế phục
vụ cho cơng tác lãnh đạo.
2.1.3. Yêu cầu của quản lý tài chính
- Tập trung được nguồn lực tài chính để giải quyết các nhiệm vụ quan
trọng, đúng với chức năng của đơn vị.
- Nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực tài chính cho hoạt động của đơn vị.
- Nâng cao được tính chủ động, quyền hạn và trách nhiệm của các đơn vị
trực tiếp sử dụng nguồn lực tài chính.
- Nâng cao chất lượng hiệu quả, hiệu lực hoạt động của đơn vị sử dụng
nguồn lực tài chính.

8


2.1.4. Nội dung quản lý tài chính trong đơn vị giáo dục đại học cơng lập
2.1.4.1. Lập dự tốn thu, chi
Lập dự tốn ngân sách là q trình phân tích, đánh giá giữa khả năng và
nhu cầu các nguồn tài chính để xây dựng các chỉ tiêu thu chi ngân sách hàng năm
một cách đúng đắn, có căn cứ khoa học và thực tiễn. Lập dự tốn thu, chi tài
chính trong đơn vị giáo dục đại học công lập là q trình phân tích, đánh giá giữa
khả năng và nhu cầu các nguồn tài chính để xây dựng các chỉ tiêu thu chi tài
chính hàng năm một cách đúng đắn, có căn cứ khoa học và thực tiễn.
a. Căn cứ lập dự toán ngân sách hằng năm
Các căn cứ lập dự toán thu, chi của đơn vị giáo dục đại học cơng lập:
Thơng tư hướng dẫn của Bộ Tài chính về việc lập dự toán ngân sách; các
văn bản hướng dẫn của UBND tỉnh và Hướng dẫn của Sở Tài chính.

Kế hoạch phát triển tổng thể và nhiệm vụ cụ thể của năm kế hoạch.
Văn bản quy phạm pháp luật về: Thuế, chế độ thu; chế độ, tiêu chuẩn, định
mức chi ngân sách do cấp có thẩm quyền quy định.
Tình hình thực hiện chỉ tiêu kế hoạch nhiệm vụ, dự toán ngân sách năm
trước và một số năm liền kề.
Các quy định, quy trình, quy phạm, quy chuẩn kỹ thuật, định mức kinh tế kỹ thuật (KTKT), đơn giá hiện hành theo từng ngành, lĩnh vực được cấp có thẩm
quyền ban hành.
Kế hoạch và dự toán của các đơn vị trực thuộc.
b.u cầu lập dự tốn ngân sách
Đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ và dự tốn NSNN năm trước, gồm:
Nhiệm vụ chi thường xuyên, không thường xuyên; các nhiệm vụ chi thuộc các
chương trình mục tiêu quốc gia; các dự án tài trợ quốc tế; thực hiện các chương
trình đầu tư phát triển và kết quả thực hiện chế độ cải cách tiền lương và các mục
tiêu khác của Nhà nước.
Xây dựng dự toán NSNN năm sau phải phản ánh đầy đủ các khoản thu, chi
ngân sách nhà nước (bao gồm cả các khoản thu, chi từ nguồn viện trợ, nguồn vốn
vay nếu có) đảm bảo chi cho hoạt động thường xuyên và không thường xuyên
theo chức năng của các đơn vị giáo dục đại học công lập.

9


Dự toán ngân sách của các đơn vị phải đảm bảo tính khả thi cao và sát thực
tế; phù hợp với tiêu chuẩn, chế độ, định mức, đơn giá do cơ quan nhà nước có
thẩm quyền ban hành; thực hiện tốt chính sách thực hành tiết kiệm, chống lãng
phí, phịng và chống tham nhũng.
Dự toán NSNN phải kèm theo báo cáo thuyết minh rõ cơ sở, căn cứ tính
tốn, lập dự toán.
2.1.4.2. Quản lý thực hiện thu, chi theo dự tốn
Thực hiện dự tốn thu, chi là q trình sử dụng tổng hợp các biện pháp

kinh tế tài chính, hành chính nhằm biến các chỉ tiêu thu chi ghi trong dự toán
ngân sách của đơn vị thành hiện thực. Trên cơ sở dự toán được giao, các đơn vị
sự nghiệp tổ chức triển khai thực hiện, đưa ra các biện pháp cần thiết đảm bảo
hoàn thành tốt nhiệm vụ thu chi được giao đồng thời phải có kế hoạch sử dụng
kinh phí theo đúng mục đích, chế độ, tiết kiệm và có hiệu quả. Để theo dõi q
trình chấp hành dự toán thu chi, các đơn vị giáo dục đại học công lập cần tiến
hành theo dõi chi tiết, cụ thể từng nguồn thu, từng khoản chi trong kỳ của đơn vị.
Thực hiện dự tốn theo năm tài chính từ ngày 01/1 đến 31/12 hằng năm.
a. Quản lý nguồn thu
Thực tế cho thấy trong các đơn vị sự nghiệp, nguồn thu thường được hình
thành từ các nguồn:
- Nguồn kinh phí cấp phát từ ngân sách nhà nước (NSNN) để thực hiện
nhiệm vụ chính trị, chun mơn được giao. Hằng năm, các đơn vị giáo dục đại
học công lập được nhận nguồn kinh phí ngân sách nhà nước cấp căn cứ tính định
mức trên đầu sinh viên; quỹ lương và một số nhiệm vụ cụ thể mà đơn vị chủ
quản giao. Đây là nguồn thu mang tính truyền thống và có vai trị quan trọng
trong việc đảm bảo nguồn tài chính cho hoạt động của các đơn vị giáo dục đại
học công lập. Tuy nhiên, với chủ trương đổi mới tăng cường tính tự chủ tài chính
cho các đơn vị giáo dục đại học công lập, tỷ trọng nguồn thu này trong các đơn vị
sẽ có xu hướng giảm dần nhằm làm giảm bớt gánh nặng đối với NSNN.
- Nguồn thu từ hoạt động sự nghiệp: gồm các khoản thu phí, lệ phí thuộc
NSNN theo quy định của pháp luật, theo chế độ được phép để lại đơn vị. Trong
các đơn vị giáo dục đại học công lập, ccác khoản thu sự nghiệp bao gồm thu học
phí, lệ phí, thu dịch vụ, thu từ hoạt động khoa học công nghệ… Đối với các đơn
vị giáo dục đại học công lập tự chủ 1 phần chi thường xuyên, nguồn thu này

10


thường đáp ứng từ 30-50% tổng kinh phí chi thường xuyên của đơn vị. Cùng với

việc chuyển đổi sang cơ chế tự chủ tài chính, tỷ trọng nguồn thu này trong các
đơn vị sự nghiệp có xu hướng ngày càng tăng. Điều này đòi hỏi các đơn vị phải
tổ chức các giải pháp để khai thác các nguồn thu hợp pháp này nhằm tăng cường
năng lực tài chính của đơn vị.
- Các khoản thu từ nhận viện trợ, biếu tặng, các khoản thu khác không
phải nộp ngân sách theo chế độ. Đây là những khoản thu không thường xuyên,
không dự tính trước được chính xác nhưng có tác dụng hỗ trợ đơn vị trong quá
trình thực hiện nhiệm vụ.
- Các nguồn khác như nguồn vốn vay của các tổ chức tín dụng, vốn huy
động của cán bộ, viên chức trong đơn vị; nguồn vốn liên doanh, liên kết của các
tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước theo quy định của pháp luật.
Với các nguồn thu như trên, đơn vị sự nghiệp được tự chủ thực hiện
nhiệm vụ thu đúng, thu đủ theo mức thu và đối tượng thu do cơ quan nhà nước
có thẩm quyền quy định. Trường hợp cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định
khung mức thu, đơn vị căn cứ nhu cầu chi phục vụ cho hoạt động, khả năng đóng
góp của xã hội để quyết định mức thu cụ thể cho phù hợp với từng loại hoạt
động, từng đối tượng, nhưng không được vượt quá khung mức thu do cơ quan có
thẩm quyền quy định. Đối với những hoạt động dịch vụ theo hợp đồng với các tổ
chức, cá nhân trong và ngoài nước, các hoạt động liên doanh, liên kết, đơn vị
được quyết định các khoản thu, mức thu cụ thể theo nguyên tắc bảo đảm đủ bù
đắp chi phí và có tích luỹ.
b. Quản lý nguồn chi
- Nhóm 1: Chi cho con người. Gồm lương, phụ cấp lương, phúc lợi, bảo
hiểm xã hội. Đây là khoản chi bù đắp hao phí lao động, đảm bảo duy trì quá trình
tái sản xuất sức lao động cho giảng viên đại học, cán bộ công nhân viên của các
đơn vị. Khoản chi này theo kế hoạch chiếm khoảng 35% - 45% tổng chi của các
trường và trong thực tế thì các trường cũng chỉ cao hơn kế hoạch, tuy nhiên vẫn
chưa đảm bảo được cuộc sống cho các giảng viên.
- Nhóm 2: Chi quản lý hành chính. Gồm cơng tác phí, cơng vụ phí như
điện, nước, xăng xe, hội nghị…Đây là khoản chi mang tính gián tiếp đòi hỏi phải

chi đúng, chi đủ, chi kịp thời và cần phải quản lý tiết kiệm và có hiệu quả. Khoản
chi này thường chiếm khoảng 20% tổng chi thường xuyên.

11