Giáo án Bồi dưỡng học sinh giỏi môn Tiếng Việt 4

<span class='text_page_counter'>(1)</span>PhÇn I: LuyÖn tõ vµ c©u A1: Më réng vèn tõ: Nh©n hËu - §oµn kÕt Bµi 1: T×m tõ ng÷ nãi vÒ: a. Thể hiện lòng nhân hậu, tình cảm yêu thương đồng loại. b. Thể hiện tính cách hay việc làm trái với lòng nhân hậu, yêu thương. c. Thể hiện tinh thần đùm bọc, giúp đỡ đồng loại. d. Thể hiện tính cách hay việc làm trái với đùm bọc, giúp đỡ. Bài 2: Cho các từ sau: "nhân dân, nhân hậu, nhân ái, nhân tài, công nhân, nhân đức, nh©n tõ, nh©n lo¹i, nh©n nghÜa, nh©n quyÒn". H·y xÕp: a. Từ có tiếng "nhân" có nghĩa là người. b. Từ có tiếng "nhân" có nghĩa là lòng thương người. Bµi 3: §Æt c©u víi 1 tõ ë nhãm a, 1 tõ ë nhãm b nãi trªn. Bài 4: Khoanh tròn vào chữ cái trước câu có dùng sai từ có tiếng "nhân": a. Thời đại nào nước ta cũng có nhiều nhân tài. b. Nhân dân ta có truyền thống lao động cần cù. c. Bà tôi là người nhân hậu, thấy ai gặp khó khăn, bà thường hết lòng giúp đỡ. d. C« gi¸o líp t«i rÊt nh©n tµi. Bµi 5: ViÕt 2 thµnh ng÷ (hoÆc tôc ng÷) vµo chç trèng: a. Nãi vÒ t×nh ®oµn kÕt b. Nãi vÒ lßng nh©n hËu. c. Tr¸i víi lßng nh©n hËu. Bài 6: Các câu dưới đây khuyên ta điều gì, chê điều gì? a. ë hiÒn gÆp lµnh. b. Tr©u buéc ghÐt tr©u ¨n. c. Mét c©y lµm ch¼ng nªn non. Ba c©y chôm l¹i nªn hßn nói cao. Bài 7: Tìm 5 thành ngữ, tục ngữ nói về đạo đức và lối sống lành mạnh, tốt đẹp của con người Việt Nam. Đặt câu với 1 thành ngữ vừa tìm. Bài 8: Em hiểu nghĩa của các thành ngữ dưới đây như thế nào? a. M«i hë r¨ng l¹nh. b. M¸u ch¶y ruét mÒm. c. Nhường cơm sẻ áo. d. Lá lành đùm lá rách. Gi¶i nghÜa c©u tôc ng÷: "Mét con ngùa ®au c¶ tµu kh«ng ¨n cá".. B1: Từ đơn và từ phức Lop4.com. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Bài 1: Tìm 1 từ đơn và 1 từ phức nói về lòng nhân hậu. Đặt câu với mỗi từ vừa tìm. Bài 2: Tìm từ đơn, từ phức trong câu văn: a. Một người ăn xin già lọm khọm đứng ngay trước mặt tôi. b. Đôi mắt ông lão đỏ đọc và giàn giụa nước mắt. Bài 3: a. Tìm từ đơn, từ phức trong các câu thơ sau: "Đời cha ông với đời tôi Như con sông với chân trời đã xa ChØ cßn truyÖn cæ thiÕt tha Cho t«i nhËn mÆt «ng cha cña m×nh". b. Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ néi dung 2 dßng th¬ cuèi. Bµi 4: T×m 5 tõ phøc cã tiÕng "anh", 5 tõ phøc cã tiÕng "hïng" theo nghÜa cña tõng tiÕng trong tõ "anh hïng".. B2: Tõ ghÐp vµ tõ l¸y Lop4.com. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Bµi 1: H·y xÕp c¸c tõ phøc sau thµnh hai lo¹i: Tõ ghÐp vµ tõ l¸y: sõng s÷ng, chung quanh, lñng cñng, hung d÷, méc m¹c, nhòn nhÆn, cøng c¸p, dÎo dai, v÷ng ch¾c, thanh cao, gi¶n dÞ, chÝ khÝ. Bµi 2: a. Nh÷ng tõ nµo lµ tõ l¸y Ngay ng¾n Ngay th¼ng Ngay đơ Th¼ng th¾n Th¼ng tuét Th¼ng t¾p b. Nh÷ng tõ nµo kh«ng ph¶i tõ ghÐp? Ch©n thµnh Ch©n thËt Ch©n t×nh ThËt thµ ThËt sù ThËt t×nh Bài 3: Từ láy "xanh xao" dùng để tả màu sắc của đối tượng: a. da người c. lá cây đã già b. l¸ c©y cßn non d. trêi. Bµi 4: XÕp c¸c tõ: ch©m chäc, chËm ch¹p, mª mÈn, mong ngãng, nhá nhÑ, mong mái, phương hướng, vương vấn, tươi tắn vào 2 cột: từ ghép và từ láy. Bµi 5: a. T¹o 2 tõ ghÐp cã nghÜa ph©n lo¹i, 2 tõ ghÐp cã nghÜa tæng hîp, 1 tõ l¸y tõ mçi tiÕng sau: nhá, s¸ng, l¹nh. b. Tạo 1 từ ghép, 1 từ láy chỉ màu sắc từ mỗi tiếng sau: xanh, đỏ, trắng, vàng, ®en. Bµi 6: Cho c¸c tõ: m¶i miÕt, xa x«i, xa l¹, ph¼ng lÆng, ph¼ng phiu, mong ngãng, mong mái, m¬ méng. a. XÕp nh÷ng tõ trªn thµnh 2 nhãm: tõ ghÐp, tõ l¸y. b. Cho biÕt tªn gäi cña kiÓu tõ ghÐp vµ tõ l¸y ë mçi nhãm trªn. Bµi 7: Cho ®o¹n v¨n sau: "Đêm về khuya lặng gió. Sương phủ trắng mặt sông. Những bầy cá nhao lên đới sương "tom tóp", lúc đầu còn loáng thoáng dần dần tiếng tũng toẵng xôn xao quanh m¹n thuyÒn". a. T×m nh÷ng tõ l¸y cã trong ®o¹n v¨n. b. Phân loại các từ láy tìm được theo các kiểu từ láy đã học. Bài 8: Xác định rõ 2 kiểu từ ghép đã học (từ ghép có nghĩa phân loại, từ ghép có nghĩa tæng hîp) trong c¸c tõ ghÐp sau: nãng báng, nãng ran, nãng nùc, nãng gi·y, l¹nh buèt, l¹nh ng¾t, l¹nh gÝa. Bµi 9: T×m c¸c tõ l¸y cã 2, 3, 4 tiÕng Bài 10: Em hãy ghép 5 tiếng sau thành 9 từ ghép thích hợp: thích, quý, yêu, thương, mÕn. Bài 11: Xác định từ láy trong các dòng thơ sau và cho biết chúng thuộc vào loại từ láy nµo: Giã n©ng tiÕng h¸t chãi chang Long lanh lưỡi hái liếm ngang chân trời Tay nhè nhè chút, người ơi Trông đôi hạt rụng hạt rơi xót lòng. M¶nh s©n tr¨ng lóa chÊt ®Çy Lop4.com. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Vµng tu«n trong tiÕng m¸y quay xËp x×nh N¾ng giµ h¹t g¹o th¬m ngon B­ng l­ng c¬m tr¾ng n¾ng cßn th¬m tho. Bài 12: Tìm từ đơn, từ láy, từ ghép trong các câu: a. M­a mïa xu©n x«n xao, ph¬i phíi... Nh÷ng h¹t m­a bÐ nhá, mÒm m¹i, r¬i mµ nh­ nh¶y nhãt. b. Chú chuồn chuồn nước tung cánh bay vọt lên. Cái bóng chú nhỏ xíu lướt nhanh trªn mÆt hå. MÆt hå tr¶i réng mªnh m«ng vµ lÆng sãng. c. Ngoài đường, tiếng mưa rơi lộp độp, tiếng chân người chạy lép nhép. d. Hằng năm, vào mùa xuân, tiết trời ấm áp, đồng bào Ê đê, Mơ-nông lại tưng bõng më héi ®ua voi. e. Suèi ch¶y rãc r¸ch. Bµi 13: T×m tõ l¸y trong ®o¹n v¨n sau: Bản làng đã thức giấc. Đó đây, ánh lửa hồng bập bùng trên các bếp. Ngoài bờ ruộng đã có bước chân người đi, tiếng nói chuyện rì rầm, tiếng gọi nhau í ới. Tảng sáng, vòm trời cao xanh mênh mông. Gió từ trên đỉnh núi tràn xuống thung lũng mát rượi. Bài 14: Tìm những tiếng có thể kết hợp với "lễ" để tạo thành từ ghép. Tìm từ cùng nghÜa vµ tõ tr¸i nghÜa víi tõ "lÔ phÐp". Bµi 15: Cho 1 sè tõ sau: thËt thµ, b¹n bÌ, h­ háng, san sÎ, b¹n häc, ch¨m chØ, g¾n bã, bạn đường, ngoan ngoãn, giúp đỡ, bạn đọc, khó khăn. H·y xÕp c¸c tõ trªn vµo 3 nhãm: a. Tõ ghÐp tæng hîp. b. Tõ ghÐp ph©n lo¹i. c. Tõ l¸y. Bµi 16: Trong bµi: "Tre ViÖt Nam" nhµ th¬ NguyÔn Duy cã viÕt: "B·o bïng th©n bäc lÊy th©n Tay «m, tay nÝu tre gÇn nhau thªm Thương nhau tre chẳng ở riêng Luỹ thành từ đó mà nên hỡi người". Trong ®o¹n th¬ trªn, t¸c gi¶ ca ngîi nh÷ng phÈm chÊt nµo cña tre? Tác giả đã dùng cách nói gì để ca ngợi những phẩm chất đó. Bµi 17: Ph©n c¸c tõ ghÐp sau thµnh 2 lo¹i: Học tập, học đòi, học hỏi, học vẹt, học gạo, học lỏm, học hành, anh cả, anh em, anh trai, anh rể, bạn học, bạn đọc, bạn đường.. A2: Më réng vèn tõ: Trung thùc - Tù träng Lop4.com. 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Bµi 1: a. Nh÷ng tõ nµo cïng nghÜa víi "trung thùc" ngay th¼ng b×nh tÜnh thËt thµ ch©n thµnh thµnh thùc tù tin chân thực nhân đức b. Nh÷ng tõ nµo tr¸i nghÜa víi "trung thùc" độc ác gian dèi lừa đảo th« b¹o tß mß nãng n¶y dèi tr¸ x¶o quyÖt Bài 2: Những câu nào dùng đúng từ cùng nghĩa hoặc trái nghĩa với từ "trung thực": a. Kì kiểm tra cuối năm, Nam đã gian dối trong khi làm bài. b. TÝnh t×nh cña b¹n t«i rÊt ngay th¼ng. c. Hoa đã chân thành nhận khuyết điểm trước lớp. d. Bọn giặc rất xảo quyệt, chúng vờ như ta ở phía trước, vừa chuẩn bị đánh úp qu©n ta sau l­ng. e. Chóng t«i xin thËt thµ c¶m ¬n quý kh¸n gi¶. Bài 3: Tìm các từ ghép và từ láy về tính trung thực của con người có chứa các tiếng sau ®©y: a. Ngay b. Th¼ng c. ThËt §Æt c©u víi mçi tõ võa t×m ®­îc. Bài 4: Trong số các thành ngữ dưới đây, thành ngữ nào nói về tính "trung thực" thành ng÷ nµo nãi vÒ tÝnh "tù träng" a. Th¼ng nh­ ruét ngùa g. ¡n ngay ë th¼ng b. ThËt thµ lµ cha quû qu¸i h. Khom l­ng uèn gèi c. Cây ngay không sợ chết đứng i. Vµo luån ra cói d. GiÊy r¸ch ph¶i gi÷ lÊy lÒ h. Thuốc đắng dã tật e. §ãi cho s¹ch r¸ch cho th¬m. Bµi 5: a. T×m 2 thµnh ng÷ (hoÆc tôc ng÷) nãi vÒ tÝnh trung thùc T×m 2 thµnh ng÷ (hoÆc tôc ng÷) nãi vÒ lßng tù träng. b. Đặt 1 câu trong đó có thành ngữ hoặc tục ngữ vừa tìm được. Bµi 6: Trong bµi: "ViÖt Nam th©n yªu" nhµ th¬ NguyÔn §×nh Thi cã viÕt: "Việt Nam đất nước ta ơi Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn C¸nh cß bay l¶ rËp rên Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều". Đọc đoạn thơ trên, em cảm nhận được những điều gì về đất nước Việt Nam.. B3: Danh tõ Lop4.com. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Bài 1: Xác định danh từ trong đoạn văn sau: Chú chuồn chuồn nước mới đẹp làm sao! Màu vàng trên lưng chú lấp lánh. Bốn c¸i c¸nh máng nh­ giÊy bãng. C¸i ®Çu trßn vµ hai con m¾t long lanh nh­ thuû tinh. Bµi 2: T×m c¸c danh tõ cã trong ®o¹n th¬ sau: a. Quê hương là cánh diều biếc Tuổi thơ con thả trên đồng Quê hương là con đò nhỏ Êm đềm khua nước ven sông. b. Bà đắp thành lập trại Chống áp bức cường quyền Nghe lêi bµ kªu gäi Cả nước ta vùng lên. Bài 3: Xác định các danh từ trong đoạn văn sau: "Bản lùng đã thức giấc. Đó đây ánh lửa hồng bập bùng trên các bếp. Ngoài bờ ruộng đã có bước chân người đi, tiếng nói chuyện rì rầm tiếng gọi nhau í ới". Bµi 4: T×m danh tõ cã trong c©u v¨n sau: Ngay thềm lăng, mười tám cây vạn tuế tượng trưng cho một đoàn quân danh dự đứng trang nghiêm. Bài 5: Xác định từ loại của các từ: "niềm vui, nỗi buồn, cái đẹp, sự đau khổ" và tìm thêm các từ tương tự. Bài 6: Tìm từ chỉ sự vật, chỉ hoạt động và chỉ đặc điểm có trong đoạn thơ sau: Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi §Ìo cao n¾ng ¸nh dao gµi th¾t l­ng Ngµy xu©n m¬ në tr¾ng rõng Nhớ người đan nón chuốt từng sợi dang.. A3: Më réng vèn tõ: ¦íc m¬ Lop4.com 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Bµi 1: Nh÷ng tõ nµo cïng nghÜa víi tõ "¦íc m¬" a. mong ­íc d. m¬ h. ­íc ao b. m¬ ­íc e. ­íc nguyÖn i. m¬ mµng c. mơ tưởng g. m¬ méng Bài 2: Những ước mơ nào giúp ích cho con người a. Mơ ước cao đẹp e. M¬ ­íc cao c¶ b. M¬ ­íc h·o huyÒn g. M¬ ­íc bÖnh ho¹n c. M¬ ­íc viÓn v«ng h. Mơ ước quái đản d. Mơ ước chính đáng i. M¬ ­íc lµnh m¹nh Bµi 3: Gi¶i nghÜa c¸c thµnh ng÷: a. Được voi đòi tiên d. ¦íc cña tr¸i mïa b. CÇu ®­îc ­íc thÊy e. §øng nói nµy tr«ng nói nä c. ¦íc sao ®­îc vËy h. N»m m¬ gi÷a ban ngµy. §Æt c©u víi mçi thµnh ng÷ trªn. Bµi 4: "Quê hương là cánh diều biếc Tuổi thơ con thả trên đồng Quê hương là con đò nhỏ Êm đềm khua nước ven sông". Đọc đoạn thơ trên em thấy được những ý nghĩa và tình cảm của nhà thơ đối với quê hương như thế nào?. B4: §éng tõ Bài 1: Gạch dưới động từ trong mỗi cụm từ sau: Lop4.com 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> a. tr«ng em d. quÐt nhµ h. xem truyÖn b. tưới rau e. häc bµi i. gÊp quÇn ¸o c. nÊu c¬m g. lµm bµi tËp Bài 2: Tìm danh từ, động từ trong các câu văn: a. VÇng tr¨ng trßn qu¸, ¸nh tr¨ng trong xanh to¶ kh¾p khu rõng. b. Gió bắt đầu thổi mạnh, lá cây rơi nhiều, từng đàn cò bay nhanh theo mây. c. Sau tiếng chuông chùa, mặt trăng đã nhỏ lại, sáng vằng vạc. Bài 3: Xác định từ loại trong các từ của các câu: a. Nước chảy đá mòn. b. Dân giàu, nước mạnh. Bài 4: Xác định từ loại: Nh×n xa tr«ng réng Nước chảy bèo trôi PhËn hÈm duyªn «i Vông chÌo khÐo chèng Gạn đục khơi trong ¡n vãc häc hay. Bài 5: Xác định từ loại: a. Em m¬ lµm m©y tr¾ng Bay kh¾p nÎo trêi cao Nh×n non s«ng gÊm vãc Quê mình đẹp biết bao. b. C©y dõa xanh to¶ nhiÒu tµu Dang tay đón gió gật đầu gọi trăng. Bài 6: Tìm danh từ, động từ trong các câu sau: Trên nương, mỗi người một việc, người lớn thì đánh trâu ra cày. Các cụ già nhặt cỏ, đốt lá. Mấy chú bé đi tìm chỗ ven suối để bắc bếp thổi cơm. Các bà mẹ cúi lom khom tra ng«. Bµi 7: ViÕt ®o¹n v¨n (5 - 7 c©u) kÓ vÒ nh÷ng viÖc em lµm vµo mét buæi trong ngµy. Gạch dưới các động từ em đã dùng.. A4: Më réng vèn tõ: ý chÝ - NghÞ lùc Lop4.com 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Bµi 1: T×m c¸c tõ: a. Nói lên ý chí, nghị lực của con người. b. Nêu những hiện tượng trái với ý chí, nghị lực. c. Nêu lên những thử thách đối với ý chí, nghị lực của con người. Bài 2: Xếp các từ tìm được thành 3 loại: danh từ, động từ, tính từ. Bài 3: Viết 3 - 5 từ phức mở đầu bằng tiếng "quyết" nói về ý chí của con người Bài 4: Viết (5 - 6) từ có nghĩa trái ngược với ý chí và nghị lực. Bµi 5: Nh÷ng c©u tôc ng÷ nµo nãi vÒ ý chÝ, nghÞ lùc? a. Mét c©u nhÞn, chÝn c©u lµnh b. Löa thö vµng, gian nan thö søc. c. Cña rÒ rÒ kh«ng b»ng nghÒ trong tay d. Nước lã mà vã nên hồ Tay không mà nổi cơ đồ mới ngan e. Cã vÊt v¶ míi thanh nhµn. Kh«ng d­ng ai dÔ cÇm tµn che cho. g. Chí thÊy sãng c¶ mµ lo Sãng c¶ mÆc sãng chÌo cho cã chõng. Bài 6: Hãy viết một đoạn văn ngắn (5 - 7 câu) nói về người có ý chí, nghị lực nên đã vượt qua thử thách đạt được thành công (có sử dụng từ đã học).. B5: TÝnh tõ Lop4.com. 9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Bµi 1: ViÕt c¸c tÝnh tõ sau vµo tõng cét cho phï hîp: xanh biÕc, ch¾c ch¾n, trßn xoe, láng lÎo, mÒm nhòn, x¸m xÞt, vµng hoe, ®en kÞt, cao lín, mªnh m«ng, trong suèt, chãt vót, tí xíu, kiên cường, thật thà. A B C TÝnh tõ chØ mµu s¾c TÝnh tõ chØ h×nh d¸ng TÝnh tõ chØ tÝnh chÊt phÈm chÊt. Bµi 2: ViÕt tÝnh tõ miªu t¶ sù vËt ghi ë cét tr¸i vµo mçi cét ph¶i: TÝnh tõ chØ mµu s¾c cña TÝnh tõ chØ h×nh d¸ng cña Tõ chØ sù vËt sù vËt sù vËt C¸i bót C¸i mò Bài 3: Gạch dưới những tính từ dùng để chỉ tính chất của sự vật trong đoạn văn: "Tõ trªn trêi nh×n xuèng, phè x¸ Hµ Néi nhá xinh nh­ m« h×nh triÓn l·m. Những ô ruộng, những gò đống, bãi bờ với những mảng màu xanh, nâu, vàng, trắng và nhiÒu h×nh d¹ng kh¸c nhau gîi nh÷ng bøc tranh giµu mµu s¾c". Bài 4: Đánh dấu x vào chỗ trống nêu cách thể hiện mức độ tính chất đặc điểm của mỗi tÝnh tõ ë cét tr¸i Thªm c¸c tõ chØ Thêm tiếng để tạo Dïng c¸ch so TÝnh tõ mức độ (rất, lắm ra c¸c TG hoÆc TL s¸nh vào trước hoặc sau) h¬i nhanh x véi qu¸ đỏ cờ tÝm biÕc mÒm vÆt xanh l¸ c©y chÇm chËm kh¸ xinh th¼ng t¾p Chọn 1 từ ở cột trái để đặt câu: Bµi 5: T×m tÝnh tõ trong khæ th¬ sau: "Việt Nam đẹp khắp trăm miền Bốn mùa một sắc trời riêng đất này Xóm làng, đồng ruộng, rừng cây Non cao giã dùng, s«ng ®Çy n¾ng chang. Sum sª xoµi biÕc, cam vµng Lop4.com. 10.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Dõa nghiªng, cau th¼ng, hµng hµng n¾ng soi" Bài 6: Hãy tìm 5 từ ghép, 5 từ láy nói về tình cảm, phẩm chất của con người. Đặt 1 câu víi mét trong sè nh÷ng tõ võa t×m ®­îc. Bµi 7: a. H·y chØ ra tÝnh tõ (nÕu cã) trong c©u sau: Ngay thềm lăng, mười tám cây vạn tuế tượng trưng cho một đoàn quân danh dự đứng trang nghiêm. b. Đặt 1 câu trong đó có chủ ngữ là một tính từ. Bài 8: Hãy tìm 2 từ ghép và 2 từ láy nói về những đức tính của người học sinh giỏi. Bµi 9: a. T×m 2 tõ cïng nghÜa, gÇn nghÜa vµ 2 tõ tr¸i nghÜa víi tõ "ch¨m chØ". §Æt c©u víi tõ võa t×m. b. T×m 2 tõ cïng nghÜa, gÇn nghÜa vµ 2 tõ tr¸i nghÜa víi tõ "dòng c¶m". Bài 10: Xác định danh từ, động từ, tính từ trong 2 câu thơ của Bác Hồ: "C¶nh rõng ViÖt B¾c thËt lµ hay Vượn hót, chim kêu suốt cả ngày". Bµi 11: "Lêi ru cã giã mïa thu Bµn tay mÑ qu¹t mÑ ®­a giã vÒ Nh÷ng ng«i sao thøc ngoµi kia Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con §ªm nay con ngñ giÊc trßn Mẹ là ngọn gió của con suốt đời" Theo em, h×nh ¶nh nµo gãp phÇn nhiÒu nhÊt lµm nªn c¸i hay cña ®o¹n th¬. V× sao?. ¤n tËp Lop4.com. 11.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Bài 1: a. Điền thêm tiếng (vào chỗ trống) sau mỗi tiếng dưới đây để tạo ra 2 từ ghép có nghÜa ph©n lo¹i vµ 2 tõ ghÐp cã nghÜa tæng hîp. lµng...........; ¨n..............; vui b. Gi¶i nghÜa c©u tôc ng÷: "§ãi cho s¹ch, r¸ch cho th¬m". Bài 2: a. Hãy tìm 5 từ ghép, 5 từ láy nói về tình cảm, phẩm chất của con người. Đặt 1 c©u víi mét trong sè nh÷ng tõ võa t×m ®­îc ë trªn. b. Tìm 3 cặp từ trái nghĩa nói về việc học hành. Hãy đặt 1 câu với 1 trong 3 cặp tõ tr¸i nghÜa Êy. Bài 3: Tìm những tiếng có thể kết hợp với lễ để tạo thành từ ghép. Tìm từ đồng nghĩa vµ tõ tr¸i nghÜa víi tõ "lÔ phÐp". Bài 4: Cho các kết hợp hai tiếng sau: xe đạp, xe máy, xe cộ, máy bay, đạp xe, xe kéo, kéo xe, khoai nướng, khoai luộc, luộc khoai, múa hát, tập hát, tập múa, bánh rán, rán b¸nh, b¸nh kÑo. H·y: a. Xác định những kết hợp nào trong các kết hợp trên là từ ghép. b. Phân loại các từ ghép đó. Bài 5: "Sầu riêng thơm mùi thơm của mít chín quyện với hương bưởi, béo cái béo của trøng gµ, ngät c¸i vÞ cña mËt ong giµ h¹n". a. T×m c¸c tÝnh tõ cã trong c©u v¨n. b. NhËn xÐt vÒ tõ lo¹i cña c¸c tõ "c¸i bÐo, mïi th¬m". Bµi 6: H·y t¸ch thµnh c¸c tõ lo¹i (DT, §T, TT) trong ®o¹n th¬ sau: Bút chì xanh đỏ Em gät hai ®Çu Em thö hai mµu Xanh tươi, đỏ thắm Em vÏ lµng xãm Tre xanh, lóa xanh Sông máng lượn quanh Mét dßng xanh m¸t. Bµi 7: T×m DT, §T, TT cã trong khæ th¬ sau: Em m¬ lµm giã m¸t Xua bao nçi nhäc nh»n B¸c n«ng d©n cµy ruéng Chó c«ng nh©n chuyªn cÇn. Bài 8: Hãy tìm hai thành ngữ, tục ngữ nói về quê hương đất nước. Giải thích và đặt câu víi thµnh ng÷, tôc ng÷ võa t×m ®­îc. Bài 9: Xác định từ đơn, từ ghép trong đoạn thơ sau: "H¹t g¹o lµng ta Cã vÞ phï sa Cña s«ng Kinh ThÇy Có hương sen thơm Lop4.com. 12.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trong hồ nước đầy Cã lêi mÑ h¸t Ngät bïi h«m nay" Bài 10: Xác định từ loại của các từ sau: niềm vui, vui tươi, vui chơi, yêu thương, đáng yêu, tình yêu, thương yêu, dễ thương. Bµi 11: Bãng m©y H«m nay trêi n¾ng chang chang MÑ em ®i cÊy ph¬i l­ng c¶ ngµy Ước gì em hoá đám mây Em che cho mÑ suèt ngµy bãng r©m Đọc bài thơ trên, em thấy được những nét gì đẹp về tình cảm của người con đối víi mÑ.. A5: Më réng vèn tõ: §å ch¬i - trß ch¬i Lop4.com. 13.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Bài 1: Viết tên các trò chơi cho trong ngoặc đơn vào từng cột cho phù hợp: (chuyền thẻ, ô ăn quan, nhảy dây, kéo co, cướp cờ, nhảy lò cò, trốn tìm, cờ vua, tam cúc, chim bay cß bay, mÌo ®uæi chuét). A C B Trß ch¬i rÌn luyÖn søc Trß ch¬i rÌn luyÖn sù Trß ch¬i luyÖn trÝ tuÖ khoÎ khÐo lÐo. Bµi 2: §iÒn tiÕp vµo chç trèng c¸c tõ chØ tªn trß ch¬i a. Tªn 3 trß ch¬i b¾t ®Çu b»ng danh tõ VD: cê vua b. Tên 3 trò chơi bắt đầu bằng động từ VD: nh¶y d©y. Bài 3: Chọn thành ngữ, tục ngữ thích hợp để khuyên bạn: a. NÕu b¹n em ch¬i víi mét sè b¹n h­ nªn häc kÐm h¼n ®i. b. Nếu bạn em thích trèo lên một chỗ cao chênh vênh, rất nguy hiểm để tỏ ra là m×nh gan d¹.. A6: Më réng vèn tõ: Tµi n¨ng Lop4.com. 14.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Bài 1: Viết tiếp 3 từ ngữ nói về tài năng của con người. Tµi n¨ng, nghÖ thuËt.... Bài 2: Mỗi từ ngữ, tục ngữ sau nói về tài năng gì của con người. a. Thay trêi lµm m­a b. Nghiêng đồng đổ nước ra sông c. Nước lã mà vã nên hồ d. Tay không mà nổi cơ đồ mới ngoan. Bài 3: Viết đoạn văn khoảng 3 - 4 câu nói về 1 người có tài năng mà em biết.. A7: Më réng vèn tõ: Søc khoÎ Lop4.com. 15.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Bµi 1: T×m c¸c tõ ng÷: - Chỉ những hoạt động có lợi cho sức khoẻ. - Chỉ những đặc điểm của một cơ thể khoẻ mạnh. Bµi 2: KÓ tªn c¸c m«n thÓ thao mµ em biÕt. Bài 3: Các từ ngữ nào nói về vẻ bên ngoài của một người khoẻ mạnh: a. r¾n rái d. xương xương h. lêu đêu b. r¾n ch¾c e. lực lưỡng i. cường tráng c. m¶nh kh¶nh g. v¹m vì Bài 4: Điền từ ngữ thích hợp vào chỗ trống để hoàn chỉnh các thành ngữ sau: a. KhoÎ nh­..... b. Nhanh nh­..... Bµi 5: C©u tôc ng÷ sau nãi lªn ®iÒu g×? ¡n ®­îc ngñ ®­îc lµ tiªn Kh«ng ¨n kh«ng ngñ mÊt tiÒn mµ lo. Bài 6: Các thành ngữ nào nói về tình trạng sức khoẻ của con người: a. KhoÎ nh­ tr©u d. Kh«n nhµ d¹i chî b. ChËm nh­ sªn e. Xanh nh­ tµu l¸ c. Mét tay x¸ch nhÑ g. Liệt giường liệt chiếu. Bµi 7: Trong bµi "H¹t g¹o lµng ta' nhµ th¬ TrÇn §¨ng Khoa viÕt: H¹t g¹o lµng ta Cã b·o th¸ng b¶y Cã m­a th¸ng ba Giät må h«i sa Nh÷ng tr­a th¸ng s¸u Nước như ai nấu ChÕt c¶ c¸ cê Cua ngoi lªn bê MÑ em xuèng cÊy. §o¹n th¬ gióp em hiÓu ®­îc ý nghÜa g× cña h¹t g¹o? H·y nãi râ t¸c dông cña điệp ngữ và hình ảnh đối lập được sử dụng trong đoạn thơ trên.. B6: S¾p xÕp tõ theo nhãm Lop4.com. 16.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Bài 1: Cho các từ sau: núi đồi, rực rỡ, chen chúc, vườn, dịu dàng, ngọt, thành phố, ăn, đánh đập. H·y s¾p xÕp nh÷ng tõ trªn thµnh c¸c nhãm theo 2 c¸ch: a. Dựa vào cấu tạo (từ đơn, từ láy, từ ghép). b. Dùa vµo tõ lo¹i (DT, §T, TT). Bài 2: Cho các từ: gầm, vồ, tha, rượt, cắn, chộp, quắp, đuổi, ngoạm, rống a. H·y xÕp c¸c tõ trªn thµnh nh÷ng nhãm tõ cïng nghÜa hoÆc gÇn nghÜa víi nhau. b. Nêu nghĩa chung của từng nhóm từ đã phân loại nói trên. Bài 3: Xếp các từ sau thành những cặp từ trái nghĩa: cười, gọn gàng, mới, hoang phí, ån µo, khÐo, ®oµn kÕt, cò, nhanh nhÑn, bõa b·i, khãc, lÆng lÏ, chia rÏ, chËm ch¹p, vông, tiÕt kiÖm. Bµi 4: Dùa vµo nghÜa cña tiÕng "c¶nh" h·y xÕp c¸c tõ: th¾ng c¶nh, c¶nh c¸o, phong c¶nh, c¶nh vËt, c¶nh gi¸c, c¶nh tØnh thµnh 2 nhãm vµ cho biÕt nghÜa cña tiÕng "c¶nh" trong mçi nhãm. Bài 5: Xếp các từ sau thành 2 nhóm và đặt tên cho mỗi nhóm (xếp theo ý nghĩa): Ngoan, cao lớn, hiền lành, mảnh mai, lực lưỡng, điềm đạm, chất phác, ngây thơ, hiếu thảo, gầy gò, rắn rỏi, xương xương. Bài 6: Căn cứ vào nghĩa của từ hãy phân các từ dưới đây thành 4 nhóm từ cùng nghĩa, gần nghĩa: Tổ Quốc, thương yêu, kính yêu, non sông, đất nước, thanh bạch, anh hùng, gan dạ, yêu thương, giang sơn, anh dũng, thanh đạm, xứ sở, yêu mến, dũng cảm, non nước, quý mến, thanh cao, can đảm, quê hương. Bài 7: Hãy xếp các từ sau thành 2 nhóm và đặt tên cho mỗi nhóm: ngoằn ngoèn, khúc khích, đủng đỉnh, lêu nghêu, vi vu, líu lo, thiết tha, sừng sững, rì rầm, cheo leo. Bài 8: Cho 1 số từ sau: vạm vỡ, trung thực, đôn hậu, tầm thước, mảnh mai, béo thấp, trung thµnh, gÇy, ph¶n béi, khoÎ, cao, yÕu, hiÒn, cøng r¾n, gi¶ dèi. H·y: a. Dựa vào nghĩa xếp các từ trên vào 2 nhóm và đặt tên cho từng nhóm. b. T×m c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa trong mçi nhãm. Bài 9: Căn cứ vào nội dung của thành ngữ, hãy phân tích thành 3 nhóm, đặt tên cho mçi nhãm: Quê cha đất tổ, tóc bạc da mồi, giang sơm gấm vóc, cày sâu cuốc bẫm, trên kính dưới nhường, chôn rau cắt rốn, non xanh nước biếc, chân lấm tay bùn, đắp đập be bờ, mang nặng đẻ đau, thương con quý cháu, hai sương một nắng, thẳng cánh cò bay.. B7: Xác định chủ ngữ, vị ngữ Lop4.com. 17.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Bài 1: Xác định CN, VN trong mỗi câu sau: a. TiÕng c¸ quÈy tòng to½ng x«n xao quanh m¹n thuyÒn. b. Nh÷ng chó gµ nhá nh­ nh÷ng hßn t¬ l¨n trßn trªn b·i cá. c. Häc qu¶ lµ khã kh¨n, vÊt v¶. Bài 2: Chữa lại mỗi câu sai ngữ pháp dưới đây bằng 2 cách: Thêm từ ngữ, bớt từ ngữ: a. Trªn khu«n mÆt bÇu bÜnh, hång hµo, s¸ng sña. b. Để chi đội 5A trở nên vững mạnh, dẫn đầu toàn liên đội. c. Qua bài thơ bộc lộ tình yêu quê hương đất nước sâu nặng. d. Khi nh÷ng h¹t m­a ®Çu xu©n nhÌ nhÑ r¬i trªn l¸ non. e. Mỗi đồ vật trong căn nhà nhỏ bé, đơn sơ mà ấm cúng. Bµi 3: T×m CN, VN: a. TiÕng suèi ch¶y rãc r¸ch. b. Lớp thanh niên ca hát, nhảy múa. Tiếng chuông, tiếng cồng, tiếng đàn tơ rưng vang lªn. c. Ngµy th¸ng ®i thËt chËm mµ còng thËt nhanh. d. Hoa lá, quả chín, những vạt nấm ẩm ướt và con suối chảy thầm dưới chân đua nhau to¶ mïi th¬m. e. Mïa xu©n lµ TÕt trång c©y. g. Con h¬n cha lµ nhµ cã phóc. h. Dưới ánh trăng, dòng sông sáng rực lên, những con sóng nhỏ vỗ nhẹ vào hai bªn bê c¸t. Bµi 4: "C¶ thung lòng gièng nh­ mét bøc tranh thuû mÆc. Nh÷ng sinh ho¹t cña ngµy míi b¾t ®Çu. Trong rõng, thanh niªn gì bÉy gµ, bÉy chim. Phô n÷ giÆt giò bªn nh÷ng giếng nước. Em nhỏ đùa vui trước nhà sàn. Các cụ già chụm đầu bên những ché rượu cÇn. C¸c bµ, c¸c chÞ söa so¹n khung cöi". a. T×m c©u kÓ Ai - lµm g× trong ®o¹n v¨n. b. Xác định CN, VN của các câu vừa tìm. Bµi 5: a. T×m c©u kÓ Ai - lµm g× trong ®o¹n v¨n. b. Xác định CN, VN của các câu vừa tìm. "Đêm trăng - Biển yên tĩnh. Tàu chúng tôi buông neo trong vùng biển Trường Sa Mét sè chiÕn sÜ th¶ c©u. Mét sè kh¸c qu©y quÇn trªn boong sau ca h¸t, thæi s¸o. Bỗng biển có tiếng động mạnh. Cá heo gọi nhau quây đến quanh tàu như để chia vui". Bài 6: Điền thêm vào chỗ trống để thành câu hoàn chỉnh theo kiểu câu "Ai - làm gì?" Anh Êy...... C¶ t«i vµ Hïng..... ....... söa l¹i bån hoa. ........... ®ang chuÈn bÞ b÷a c¬m chiÒu. Bµi 7: a. T×m c©u kÓ Ai - thÕ nµo trong ®o¹n v¨n sau b. Xác định CN, VN của các câu vừa đó.. Lop4.com. 18.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> "Ngoài giờ học, chúng tôi tha thẩn bên bờ sông bắt bướm. Những con bướm đủ hình dáng, đủ màu sắc. Con xanh biếc pha đen như nhung. Con vàng sẫm, nhiều hình mặt nguyệt, ven cánh có răng cưa. Con bướm quạ to bằng hai bàn tay người lớn, màu nâu xỉn. Bướm trắng bay theo đàn líu ríu như hoa nắng". Bµi 8:. "Ruộng rãy là chiến trường Cuèc cµy lµ vò khÝ Nhµ n«ng lµ chiÕn sÜ Hậu phương thi đua với tiền phương". a. Trong c¸c c©u trªn, c©u nµo cã d¹ng "Ai - lµ g×". b. Xác định CN, VN câu vừa tìm. Bµi 9: T×m CN, VN ë nh÷ng c©u cã d¹ng Ai - lµ g× trong bµi th¬: N¾ng B«ng cóc lµ n¾ng lµm hoa' Bướm vàng là nắng bay xa lượn vòng Lúa chín là nắng của đồng Tr¸i thÞ, tr¸i hång... lµ n¾ng cña c©y. Bài 10: Xác định CN của các câu kể Ai - là gì? a. Trẻ em là tương lai của đất nước. b. Mạng lưới kênh rạch chằng chịt là mạch máu cung cấp nước cho cả vùng vựa lóa Nam Bé. Bài 11: Viết tiếp vào chỗ trống các từ ngữ thích hợp để tạo thành câu kể Ai là gì? a............ là người được toàn dân kính yêu và biết ơn. b............. là những người đã cống hiến đời mình cho sự nghiệp bảo vệ Tổ Quốc. c........... là người tiếp bước cha anh xây dựng Tổ Quốc Việt Nam ngày càng giàu đẹp. Bài 12: Xác định các bộ phận CN, VN, trạng ngữ trong mỗi câu sau: a. Sáng sớm, bà con trong các thôn đã nườm nượp đổ ra đồng. b. Đêm ấy, bên bếp lửa hồng ba người ngồi ăn cơm với thịt gà rừng. c. Sau nh÷ng c¬n m­a xu©n, mét mµu xanh non ngät ngµo th¬m m¸t tr¶i ra mênh mông trên khắp các sườn đồi. d. Đứng trên mui vững chắc của chiếc xuồng máy, người nhanh tay có thể với lªn h¸i ®­îc nh÷ng tr¸i c©y trÜu xuèng tõ hai phÝa cï lao. Bài 13: Xác định các bộ phận CN, VN, trạng ngữ trong mỗi câu sau: a. Håi cßn ®i häc, H¶i rÊt say mª ©m nh¹c. Tõ c¸i c¨n g¸c nhá cña m×nh, H¶i cã thể nghe tất cả các âm thanh náo nhiệt, ồn ã của thành phố thủ đô. b. Nhờ có bạn bè giúp đỡ, bạn Hoà đã có nhiều tiến bộ trong học tập. c. Đêm ấy, bên bếp lửa hồng, cả nhà ngồi luộc bánh chưng, trò chuyện đến s¸ng. d. Buổi sớm, ngược hướng chúng bay đi tìm ăn và buổi chiều theo hướng chúng bay vÒ tæ, con thuyÒn sÏ tíi ®­îc bê. Lop4.com. 19.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> e. Sống trên cái đất mà ngày xưa, dưới sông cá sấu cản trước mũi thuyền, trên cạn hổ rình xem hát này, con người phải thông minh và giàu nghị lực. Bài 14: Xác định các bộ phận CN, VN, trạng ngữ trong mỗi câu sau: a. Ngoài đường, tiếng mưa rơi lộp độp, tiếng chân người chạy lép nhép. b. Trên bãi cỏ rộng các em bé xinh xắn nô đùa vui vẻ. c. Mùa xuân, những tán lá xanh um, che mát cả sân trường. d. Giữa đồng bằng xanh ngắt lúa xuân, con sông Nậm Rốn trắng sáng có khúc ngoằn ngòeo, có khúc trườn dài. e. R¶i r¸c kh¾p thung lòng, tiÕng gµ g¸y r©m ran. g. Những khi đi làm nương xa, chiều không về kịp, mọi người ngủ lại trong lều. h. Ngay thềm lăng, mười tám cây vạn tuế tượng trưng cho một đoàn quân danh dự đứng trang nghiêm. i. Trưa, nước biển xanh lơ và khi chiều tà, biển đổi sang màu xanh lục. k. Trên nền cát trắng tinh, nơi ngực cô Mai tì xuống đón đường bay của giặc, mäc lªn nh÷ng b«ng hoa tÝm. l. Trong bóng nước láng trên cát như gương, những con chim bông biển trong suèt nh­ thuû tinh l¨n trßn trªn nh÷ng con sãng. m. Sau tiếng chuông chùa, mặt trăng đã nhỏ lại, sáng vằng vặc. n. Hoa lá, quả chín, những vạt nấm ẩm ướt và con suối chảy thầm dưới chân đua nhau to¶ mïi th¬m. o. Dưới ánh trăng, dòng sông sáng rực lên, những con sóng vỗ nhẹ vào hai bên bê c¸t.. Lop4.com. 20.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>