Giáo án tự chọn Ngữ văn 10 - Tiết 1, 2, 3

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 16.8.2009 TiÕt tù chän thø: 01. Ngµy d¹y: 20.8.2009. §äc hiÓu ChiÕn th¾ng Mtao – Mx©y. A. Mục tiêu bài học: Giúp học sinh có thêm hiểu biết về sử thi Đăm Săn, về người anh hùng Đăm săn, về chiến thắng của người đứng đầu buôn làng. Bæ sung nh÷ng kiÕn thøc ch­a kÞp gi¶ng trong tiÕt häc chÝnh kho¸. B. Sù chuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: - Sgk, sgv, mét sè tµi liÖu tham kh¶o. - Hs so¹n bµi theo yªu cÇu cña gi¸o viªn. - Gv thiÕt kÕ d¹y- häc. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh: Gv tổ chức giờ dạy- học theo cách kết hợp các phương pháp: đọc diễn cảm, vấn đápđàm thoại. D. TiÕn tr×nh d¹y- häc: 1. ổn định tổ chức lớp. 10B: 2. Bµi míi: I. Sö thi §¨m S¨n: Tãm t¾t: - Đăm Săn về làm chồng Hơ Nhị và Hơ Bhị theo tục nối dây trở nên một tù trưởng lõng lÉy vµ giµu cã. - Các tù trưởng Kên Kên (Mtao Grư), Sắt (Mtao Mxây), thừa lúc Đăm Săn vắng nhà, bắt Hơ Nhị về làm vợ. Đăm Săn đánh trả và chiến thắng, giết chết chúng, giành lại vợ, đem lại sự giàu có và uy danh cho mình và cộng đồng. - §¨m S¨n chÆt c©y S¬-móc (c©y thÇn vËt tæ nhµ vî) khiÕn hai vî chÕt lªn trêi xin thuèc cøu hai nµng. - §¨m S¨n ®i cÇu h«n n÷ thÇn MÆt Trêi  bÞ tõ chèi. Trªn ®­êng vÒ, §¨m S¨n bÞ chÕt ngËp trong rõng s¸p §en. Hån chµng biÕn thµnh con ruåi bay vµo miÖng chÞ g¸i H¬ ¢ng. H¬ ¢ng cã thai, sinh ra §¨m S¨n ch¸u. Nã lín lªn, tiÕp tôc sù nghiÖp anh hïng cña chµng. II. Chi tiÕt «ng Trêi m¸ch kÕ cho §¨m S¨n thÓ hiÖn: + Sự gần gũi giữa con người và thần linh dấu vết tư duy của thần thoại cổ sơ và thời kì x· héi ch­a cã sù ph©n hãa giai cÊp r¹ch rßi. + Thần linh đóng vai trò cố vấn, gợi ý. Người anh hùng mới quyết định kết quả của cuộc chiến Sử thi đề cao vai trò của người anh hùng. 1 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> NhËn xÐt: - Cuộc quyết đấu ko gây cảm giác ghê rợn mà người đọc, người nghe vui say với chiến th¾ng oai hïng, yªu mÕn, c¶m phôc §¨m S¨n. - Mục đích của cuộc quyết đấu: Đòi lại vợ.  Bảo vệ danh dự của tù trưởng anh hùng, của bộ tộc.  Trừng phạt kẻ cướp, đem lại sự yên ổn cho buôn làng.  Lµ c¸i cí lµm n¶y sinh m©u thuÉn gi÷a c¸c bé téc dÉn tíi chiÕn tranh më réng bê câi, làm nổi uy danh của cộng đồng. - Không nói đến chết chóc, ko có cảnh tàn sát, đốt phá,... mà phần tiếp lại là cảnh nô lệ cña Mtao Mx©y n« nøc theo §¨m S¨n vÒ vµ hä cïng më tiÖc mõng chiÕn th¾ng. - Cuộc đối thoại giữa Đăm Săn và dân làng (nô lệ) của Mtao Mxây diễn ra qua mấy nhịp hỏi- đáp? Qua đó, chúng ta hiểu gì về Đăm Săn, uy tín và tình cảm của dân làng đối với chµng? - ý nghĩa của cảnh mọi người theo Đăm Săn về đông vui như hội? - Gồm 3 nhịp hỏi- đáp. - Mục đích: Đăm Săn kêu gọi mọi người theo mình cùng xây dựng thành một thị tộc hïng m¹nh. - Đăm Săn để dân làng tự quyết định số phận của mình lòng khoan dung, đức nhân hËu cña chµng. - Đăm Săn có uy tín lớn với cộng đồng. Những điều đó đã khiến tôi tớ của Mtao Mxây hoàn toàn bị thuyết phục và tự nguyện ®i theo chµng. III. ý nghĩa của cảnh mọi người nô nức theo Đăm Săn về: - Lòng yêu mến, sự tuân phục của tập thể cộng đồng đối với cá nhân người anh hùng. - Sự thống nhất cao độ giữa quyền lợi, khát vọng của cá nhân người anh hùng và của cộng đồng. - Trong nh÷ng lêi nãi (kªu gäi, ra lÖnh næi nhiÒu cång chiªng lín, më tiÖc to mêi tÊt c¶ mọi người ăn uống vui chơi), Đăm Săn bộc lộ tâm trạng ntn? - Sức mạnh và vẻ đẹp dũng mãnh của Đăm Săn được miêu tả qua những chi tiết, hình ¶nh cô thÓ nµo? Bót ph¸p miªu t¶ ®­îc sö dông lµ g×? C¸ch nh×n, c¸ch miªu t¶ cña sö thi có gì đặc biệt?  Vẻ đẹp hình thể: có phần cổ sơ, hoang dã, mộc mạc và hài hoà với thiên nhiên Tây Nguyªn.  Sức khoẻ: phi phàm, dũng mãnh, oai hùng, “vốn đã ngang tàng từ trong bụng mẹ”.  Bút pháp lí tưởng hoá và biện pháp tu từ so sánh - phóng đại đã khắc hoạ bức chân dung đẹp, oai hùng, kì vĩ của Đăm Săn.  Cách nhìn của tác giả sử thi: đầy ngưỡng mộ, sùng kính, tự hào.  C¸ch miªu t¶: + Sö dông nhiÒu h×nh ¶nh so s¸nh trïng ®iÖp. + Biện pháp phóng đại. + Giọng văn trang trọng, hào hùng, tràn đầy cảm hứng ngợi ca, lí tưởng hoá. E. Cñng cè, dÆn dß: Yªu cÇu hs:- Häc bµi. ChuÈn bÞ bµi häc tiÕp theo 2 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ngµy so¹n: 24.8.2009 TiÕt tù chän thø: 02. Ngµy d¹y: 27.8.2009. Đọc hiểu Truyện An dương vương và mị châu – trọng thuỷ A. Mục tiêu bài học: Giúp học sinh có thêm hiểu biết về truyền thuyết An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thuỷ, Chuyện tình bi thảm, bài học cho hâuk thế. Bæ sung nh÷ng kiÕn thøc ch­a kÞp gi¶ng trong tiÕt häc chÝnh kho¸. B. Sù chuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: - Sgk, sgv, mét sè tµi liÖu tham kh¶o. - Hs so¹n bµi theo yªu cÇu cña gi¸o viªn. - Gv thiÕt kÕ d¹y- häc. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh: Gv tổ chức giờ dạy- học theo cách kết hợp các phương pháp: đọc diễn cảm, vấn đápđàm thoại. D. TiÕn tr×nh d¹y- häc: 1. ổn định tổ chức lớp. 10B: 2. Bµi míi: Nhà thơ Tố Hữu, trong bài thơ Tâm sự đã viết: “T«i kÓ ngµy x­a chuyÖn MÞ Ch©u, Trái tim lầm chỗ để trên đầu. Ná thÇn v« ý trao tay giÆc, Nên nỗi cơ đồ đắm biển sâu.” cố thủ tướng Phạm Văn Đồng:“Những truyền thuyết dân gian thường có một cái lõi là sự thật lịch sử mà nhân dân qua nhiều thế hệ đã lí tưởng hóa, gửi gắm vào đó tâm tình thiết tha của mình cùng với thơ và mộng, chắp đôi cánh của sức tưởng tượng và nghệ thuật dân gian làm nên tác phẩm văn hóa mà đời đời con cháu ưa thích.”. I. Nhân vật An Dương Vương. - S¸ng t¹o nh÷ng chi tiÕt vÒ Rïa Vµng, MÞ Ch©u, nhµ vua tù tay chÐm ®Çu con g¸i mình,... nhân dân muốn biểu lộ thái độ, tình cảm gì với nhân vật lịch sử An Dương Vương và việc mất nước Âu Lạc? - ý nghÜa cña nh÷ng h­ cÊu nghÖ thuËt: + Thể hiện lòng kính trọng của nhân dân đối với thái độ dũng cảm, kiên quyết đặt nghĩa nước (cái chung) lên trên tình nhà (cái riêng) của An Dương Vương. + Là lời giải thích cho lí do mất nước nhằm xoa dịu nỗi đau mất nước của một dân tộc yêu nước nồng nàn nay lần đầu tiên bị mất nước (Nhân dân ta khẳng định dứt khoát rằng An Dương Vương và dân tộc Việt mất nước ko do kém cỏi về tài năng mà bởi kẻ thù quá 3 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> nham hiểm, dùng thủ đoạn hèn hạ (lợi dụng một người con gái ngây thơ, cả tin) và vô nhân đạo (lợi dụng tình yêu nam nữ). - Em có suy nghĩ gì về ý nghĩa của chi tiết An Dương Vương theo Rùa Vàng xuống thủy phñ? So s¸nh víi h×nh ¶nh Th¸nh Giãng bay vÒ trêi, em thÊy thÕ nµo? + Rïa Vµng- hiÖn th©n cña trÝ tuÖ s¸ng suèt, lµ tiÕng nãi ph¸n quyÕt m¹nh mÏ cña cha «ng. - An Dương Vương cầm sừng tê bảy tấc theo Rùa Vàng xuống biển Sự bất tử của An Dương Vương.  Lòng kính trọng, biết ơn những công lao to lớn của An Dương Vương cña nh©n d©n ta.  So với hình ảnh Thánh Gióng bay về trời, hình ảnh An Dương Vương rẽ nước xuống biển khơi ko rực rỡ, hào hùng bằng. Bởi ông đã để mất nước. Một người, ta phải ngước nhìn ngưỡng vọng. Một người, ta phải cúi xuống thăm thẳm mới thấy  Thái độ công b»ng cña nh©n d©n ta.. II. Nh©n vËt MÞ Ch©u. - Có phần đáng thương, đáng cảm thông: Những sai lầm, tội lỗi đều xuất phát từ sự vô tình, tính ngây thơ, nhẹ dạ, cả tin đến mức mù quáng, đặt tình cảm lên trên lí trí, thực sự bị “người lừa dối”. - C¸c chi tiÕt h­ cÊu:+ m¸u MÞ Ch©u ngäc trai. + x¸c MÞ Ch©u ngäc th¹ch.  Sự an ủi, chứng thực cho lời khấn nguyện của Mị Châu trước khi bị cha chém. - Bµi häc: + Cần đặt cái chung lên trên cái riêng, đặt lợi ích của quốc gia, dân tộc lên trên quyền lợi của cá nhân, gia đình. + BiÕt c¶m xóc b»ng lÝ trÝ, suy nghÜ b»ng tr¸i tim- gi¶i quyÕt mèi quan hÖ gi÷a lÝ trÝ vµ tình cảm đúng mực.. III. Nh©n vËt Träng Thuû.  NhËn xÐt: + Träng Thñy lµ nh©n vËt truyÒn thuyÕt víi m©u thuÉn phøc t¹p: nghÜa vô  t×nh c¶m, thñ ph¹m  n¹n nh©n. + Là một tên gián điệp đội nốt con rể-kẻ thù của nhân dân Âu Lạc (thủ phạm). + Là nạn nhân của chính người cha đẻ đầy tham vọng xấu xa. - Chi tiết ngọc trai- giếng nước: + Ko khẳng định tình yêu chung thủy của Trọng Thủy- Mị Châu. + Minh oan, chiªu tuyÕt cho MÞ Ch©u. + Chứng nhận cho mong muốn hóa giải tội lỗi của Trọng Thủy, có thể y đã tìm được sự hãa gi¶i trong t×nh c¶m cña MÞ Ch©u n¬i thÕ giíi bªn kia... + Cho thÊy lßng nh©n hËu, bao dung cña nh©n d©n ta. Tóm lại: Tuổi trẻ phải học cách yêu bằng Trái tim và Lý trí. Đừng để chết vì Thiếu hiểu biÕt vµ sau nµy kh«ng ¢n hËn. E. Cñng cè, dÆn dß: Yªu cÇu hs:- Häc bµi. ChuÈn bÞ bµi häc tiÕp theo. 4 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ngµy so¹n: 31.8.2009 TiÕt tù chän thø: 03. Ngµy d¹y: 03.9.2009. lËp dµn ý bµi v¨n tù sù. A. Môc tiªu bµi häc: Giúp hs:- Biết cách dự kiến đề tài và cốt truyện cho một bài văn tự sự. - N¾m ®­îc kÕt cÊu vµ biÕt c¸ch lËp dµn ý cho bµi v¨n tù sù. - Rèn thói quen lập dàn ý trước khi viết bài văn tự sự nói riêng và các bài văn kh¸c nãi chung. Bæ sung nh÷ng kiÕn thøc ch­a kÞp gi¶ng trong tiÕt häc chÝnh kho¸. B. Sù chuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: - Sgk, sgv. - Hs đọc trước bài học. - Gv thiÕt kÕ d¹y- häc. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh: Gv tổ chức giờ dạy- học theo cách kết hợp các hình thức: trao đổi- thảo luận, trả lời các c©u hái. D. TiÕn tr×nh d¹y- häc: 1. ổn định tổ chức lớp. 10B: 2. Bµi míi: Qua những câu tục ngữ “Ăn có nhai, nói có nghĩ”, “Uốn lưỡi bảy lần trước khi nói”, cha ông ta đã răn dạy chúng ta phải cân nhắc kĩ lưỡng mọi điều trước khi nói. Quá tr×nh lµm mét bµi v¨n còng vËy. Muèn viÕt ®­îc mét bµi v¨n hay, chóng ta cÇn ph¶i cã dµn ý, cã sù s¾p xÕp c¸c ý, c¸c sù kiÖn hoµn chØnh, l«gÝc. I. LËp dµn ý: 1. C©u chuyÖn vÒ “hËu th©n” cña chÞ DËu: a. Người dẫn đầu đoàn nông dân khởi nghĩa trong cách mạng tháng Tám- 1945: - MB: + Chị Dậu hớt hải chạy về hướng làng mình trong đêm tối. + Về đến nhà, trời đã khuya, chị thấy một người lạ đang nói chuyện với chồng mình. + Vî chång chÞ DËu gÆp nhau mõng mõng tñi tñi. - TB: + Hỏi ra chị Dậu mới biết người khách lạ là cán bộ Việt Minh tìm đến hỏi thăm tình cảnh gia đình anh chị. + Anh ấy từng bước giảng giải cho vợ chồng chị nghe vì sao dân mình khổ, muốn hết khổ thì phải làm gì, nhân dân các vùng xung quanh đã làm được gì. + Anh thỉnh thoảng lại ghé thăm gia đình chị Dậu, mang tin mới về cách mạng, khuyến khích chị hoạt động. + Chị Dậu đã vận động được nhiều bà con giác ngộ cách mạng. + Chị dẫn đầu đoàn nông dân lên cướp chính quyền huyện, phá kho thóc Nhật chia cho dân nghèo, giải quyết nạn đói. - KB: + Chị Dậu đón cái Tí trở về. + Chị Dậu và bà con làng xóm náo nức đón đợi ngày độc lập. 5 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 2. Câu chuyện về người đậy nắp hầm bem cho cán bộ cơ sở: - MB: + ChÞ DËu trèn ch¹y ®­îc vÒ nhµ. + Cuộc kháng chiến chống Pháp nổ ra, làng Đông Xá bị địch chiếm. + Hai cán bộ cách mạng bí mật được cử về đây hoạt động. - TB: + Qu©n Ph¸p cµn quÐt truy lïng c¸n bé g¾t gao khiÕn ko khÝ lµng §«ng X¸ ngét ng¹t, c¨ng th¼ng. + §­îc 2 c¸n bé tuyªn truyÒn, gi¸c ngé, chÞ DËu thÊu hiÓu vÒ lîi Ých cña c¸ch m¹ng. + Chị đào hầm bí mật che chở cho họ. +Chị đem những hiểu biết về cách mạng đã học được dần dần vận động bà con xung quanh. + Một đêm, địch bất ngờ ập đến khám xét nhà chị nhưng chị đã che giấu cán bộ an toàn. - KB: Chị Dậu tin tưởng, hình dung ra ko khí của ngày Tổng khởi nghĩa, tương lai độc lËp, tù do, Êm no, h¹nh phóc. II. LuyÖn tËp: - Tªn truyÖn: Sau mét lÇn lÇm lçi,... - Xác định đề tài: Một hs tốt, nhất thời phạm lỗi lầm nhưng kịp thời tỉnh ngộ. - Dù kiÕn cèt truyÖn: + Sù viÖc 1: Nguyệt- 1 hs khá, đạo đức tốt đang phải chịu một hình phạt nghiêm khắc do lỗi lầm, sa ng· nhÊt thêi. + Sù viÖc 2: T×nh huèng NguyÖt bÞ ngé nhËn, sa ng·, lÇm l¹c. + Sù viÖc 3: Các tác động tích cực của thầy cô, bố mẹ giúp Nguyệt kịp thời tỉnh ngộ, sửa chữa. - LËp dµn ý: *MB: Giới thiệu Nguyệt- 1 hs khá, đạo đức tốt đang ngồi một mình ở nhà vì bị đình chỉ häc tËp. *TB: - NguyÖt nghÜ l¹i c¸c viÖc lµm sai lÇm cña m×nh: + Buån bùc v× bÞ mÑ m¾ng giËn, NguyÖt nghe lêi rñ rª cña Nam (mét hs c¸ biÖt) bá häc ®i ch¬i game. + Biết rồi ham, Nguyệt đã trốn tiết nhiều hôm sau đó. Nguyệt nói dối bố mẹ để xin tiền ch¬i ®iÖn tö. + Giê sinh ho¹t, c« chñ nhiÖm phª b×nh, NguyÖt quanh co trèi c·i. C« ®­a ra b»ng cí mµ ban quản sinh thu thập được và nghiêm khắc đọc quyết định của ban giám hiệu nhà trường đình chỉ hai bạn một tuần học. - Söa lçi, tiÕn bé: + Sù nghiªm kh¾c, ©n cÇn cña c« chñ nhiÖm vµ bè mÑ khiÕn NguyÖt hiÓu râ sai lÇm cña m×nh. + Nguyệt cố gắng học tập, khuyên nhủ, giúp đỡ Nam cùng tiến bộ. + Kết quả cuối năm hai bạn đạt hs tiên tiến. * KB: Suy nghĩ của Nguyệt sau lễ phát thưởng. E. Cñng cè, dÆn dß: Yªu cÇu hs:- Häc bµi. ChuÈn bÞ bµi häc tiÕp theo. 6 Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>