Hệ thống hoá toàn bộ kiến thức lớp 8, 9

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tài liệu sáng tạo đạt giải ngành giáo dục. HÖ thèng ho¸ toµn bé kiÕn thøc líp 8-9. Người soạn: NguyÔn ThÕ L©m Giáo viên trường THCS Phú Lâm §¬n vÞ: HuyÖn Tiªn Du M· sè tµi liÖu: TLGD-BN003-TD002305 Chøc n¨ng c¬ b¶n : - HÖ thèng hãa kiÕn thøc, gióp häc sinh nhí nhanh, nhí s©u. - So s¸nh, tæng hîp, kh¸i qu¸t ho¸ c¸c kh¸i niÖm. - Đưa ra dưới dạng các công thức, sơ đồ dễ hiểu, kích thích tính tò mò, tù t×m hiÓu cña häc sinh.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> PH©n lo¹i HCVC. Hîp chÊt v« c¬. Oxit (AxOy). Axit (HnB). Oxit axit: CO2, SO2, SO3, NO2, N2O5, SiO2, P2O5 Oxit baz¬: Li2O, Na2O, CuO,Fe2O3 Oxit trung tÝnh: CO, NO…. K2O,. CaO,. BaO,. Oxit lưỡng tính: ZnO, Al2O3, Cr2O3 Axit kh«ng cã oxi (Hidraxit): HCl, HBr, H2S, HF Axit cã oxi (Oxaxit): HNO3, H2SO4, H3PO4 …. Baz¬ tan (KiÒm): NaOH, KOH, Ca(OH)2, Ba(OH)2. Baz¬- M(OH)n Muèi (MxBy). Baz¬ kh«ng tan: Mg(OH)2, Cu(OH)2, Fe(OH)3 … Muèi axit: NaHSO4, NaHCO3, Ca(HCO3)2 … Muèi trung hoµ: NaCl, KNO3, CaCO3 …. Ngoµi ra cã thÓ chia axit thµnh axit m¹nh vµ axit yÕu HNO3 H2SO4 HCl Axit m¹nh. H3PO4 H2SO3. Axit trung b×nh. CH3COOH. H2CO3 H2S. Axit yÕu. Lop11.com. Axit rÊt yÕu.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> §Þnh nghÜa. CTHH. Tªn gäi. TCHH. L­u ý. oxit axit baz¬ Lµ hîp chÊt cña oxi víi 1 Lµ hîp chÊt mµ ph©n tö gåm Lµ hîp chÊt mµ ph©n tö nguyªn tè kh¸c 1 hay nhiÒu nguyªn tö H gåm 1 nguyªn tö kim lo¹i liªn kÕt víi gèc axit liªn kÕt víi 1 hay nhiÒu nhãm OH Gäi nguyªn tè trong oxit lµ Gäi gèc axit lµ B cã ho¸ trÞ Gäi kim lo¹i lµ M cã ho¸ A ho¸ trÞ n. CTHH lµ: n. trÞ n - A2On nÕu n lÎ CTHH lµ: HnB CTHH lµ: M(OH)n - AOn/2 nÕu n ch½n Tªn oxit = Tªn nguyªn tè + - Axit kh«ng cã oxi: Axit + Tªn baz¬ = Tªn kim lo¹i + oxit tªn phi kim + hidric hidroxit L­u ý: KÌm theo ho¸ trÞ cña - Axit cã Ýt oxi: Axit + tªn L­u ý: KÌm theo ho¸ trÞ kim lo¹i khi kim lo¹i cã phi kim + ¬ (r¬) cña kim lo¹i khi kim lo¹i - Axit cã nhiÒu oxi: Axit + cã nhiÒu ho¸ trÞ. nhiÒu ho¸ trÞ. Khi phi kim cã nhiÒu ho¸ trÞ tªn phi kim + ic (ric) th× kÌm tiÕp ®Çu ng÷. 1. Tác dụng với nước 1. Làm quỳ tím  đỏ hồng 1. Tác dụng với axit  - Oxit axit tác dụng với 2. Tác dụng với Bazơ  muối và nước nước tạo thành dd Axit 2. dd Kiềm làm đổi màu Muối và nước - Oxit baz¬ t¸c dông víi 3. T¸c dông víi oxit baz¬  chÊt chØ thÞ nước tạo thành dd Bazơ - Lµm quú tÝm  xanh muối và nước 2. Oxax + dd Baz¬ t¹o thµnh 4. T¸c dông víi kim lo¹i  - Lµm dd phenolphtalein muối và nước kh«ng mµu  hång muèi vµ Hidro 3. Oxbz + dd Axit t¹o thµnh 5. T¸c dông víi muèi  3. dd KiÒm t¸c dông víi muối và nước oxax  muối và nước muèi míi vµ axit míi 4. Oxax + Oxbz t¹o thµnh 4. dd KiÒm + dd muèi  muèi Muèi + Baz¬ 5. Baz¬ kh«ng tan bÞ nhiÖt phân  oxit + nước - Oxit lưỡng tính có thể tác - HNO3, H2SO4 đặc có các - Bazơ lưỡng tính có thể dông víi c¶ dd axit vµ dd tÝnh chÊt riªng t¸c dông víi c¶ dd axit vµ. Lop11.com. muèi Lµ hîp chÊt mµ ph©n tö gåm kim lo¹i liªn kÕt víi gèc axit. Gäi kim lo¹i lµ M, gèc axit lµ B CTHH lµ: MxBy Tªn muèi = tªn kim lo¹i + tªn gèc axit L­u ý: KÌm theo ho¸ trÞ cña kim lo¹i khi kim lo¹i cã nhiÒu ho¸ trÞ. 1. T¸c dông víi axit  muèi míi + axit míi 2. dd muèi + dd KiÒm  muèi míi + baz¬ míi 3. dd muèi + Kim lo¹i  Muèi míi + kim lo¹i míi 4. dd muèi + dd muèi  2 muèi míi 5. Mét sè muèi bÞ nhiÖt ph©n. - Muèi axit cã thÓ ph¶n øng nh­ 1 axit.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> kiÒm. dd kiÒm. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> TÝnh chÊt ho¸ häc cña c¸c hîp chÊt v« c¬ Muèi + nước. Muèi + H2O. + dd Axit. + Baz¬. + Nước. + Nước. axit. KiÒm k.tan. + Oxax. Muèi + baz¬. + axit. Muèi + h2O. Muèi + kim lo¹i. + dd baz¬. Muèi + axit. Quú tÝm  xanh Phenolphalein k.mµu  hång. Baz¬. Muèi + Axit. Tchh cña Axit. t0. + dd Muèi. Axit. Muèi + h2. Tchh cña oxit oxit + h2O. + dd Muèi + KL. KiÒm. Muèi + baz¬. + Oxit Baz¬. + axit. Muèi. Muèi. Quỳ tím  đỏ. Oxit baz¬. Oxit axit. + dd Baz¬. + dd muèi. Muèi + muèi. Tchh cña baz¬. + kim lo¹i. t0. C¸c s¶n phÈm kh¸c nhau. Tchh cña muèi. L­u ý: Thường chỉ gặp 5 oxit bazơ tan được trong nước là Li2O, Na2O, K2O, CaO, BaO. §©y còng lµ c¸c oxit baz¬ cã thÓ t¸c dông víi oxit axit. §èi víi baz¬, cã c¸c tÝnh chÊt chung cho c¶ 2 lo¹i nh­ng cã nh÷ng tÝnh chÊt chØ cña KiÒm hoÆc baz¬ kh«ng tan Một số loại hợp chất có các tính chất hoá học riêng, trong này không đề cập tới, có thể xem phần đọc thêm hoặc các bài giới thiệu riêng trong sgk. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Mèi quan hÖ gi÷a c¸c lo¹i hîp chÊt v« c¬ Kim lo¹i + Oxi. Phi kim. + H2, CO. + Oxi. Oxit baz¬. Oxit axit + dd KiÒm + Oxbz. + Axit + Oxax + H2O. t. Muèi + h2O. 0. + dd KiÒm. + Axit. + Oxax + dd Muèi. Baz¬. + Axit + Baz¬ + Kim lo¹i + Oxbz + dd Muèi. KiÒm k.tan. + H2O. Ph©n huû. Axit M¹nh. yÕu. Các phương trình hoá học minh hoạ thường gặp 4Al + 3O2  2Al2O3 L­u ý: t CuO + H2   Cu + H2O - Mét sè oxit kim lo¹i nh­ Al2O3, t Fe2O3 + 3CO   2Fe + 3CO2 MgO, BaO, CaO, Na2O, K2O … S + O2  SO2 kh«ng bÞ H2, CO khö. CaO + H2O  Ca(OH)2 - C¸c oxit kim lo¹i khi ë tr¹ng th¸i t ho¸ trÞ cao lµ oxit axit nh­: CrO3, Cu(OH)2  CuO + H2O Mn2O7,… CaO + 2HCl  CaCl2 + H2O - C¸c ph¶n øng ho¸ häc x¶y ra ph¶i CaO + CO2  CaCO3 tu©n theo c¸c ®iÒu kiÖn cña tõng Na2CO3 + Ca(OH)2  CaCO3 + 2NaOH ph¶n øng. NaOH + HCl  NaCl + H2O - Khi oxit axit t¸c dông víi dd 2NaOH + CO2  Na2CO3 + H2O KiÒm th× tuú theo tØ lÖ sè mol sÏ BaCl2 + Na2SO4  BaSO4 + 2NaCl t¹o ra muèi axit hay muèi trung SO3 + H2O  H2SO4 hoµ. P2O5 + 3H2O  2H3PO4 VD: P2O5 + 6NaOH  2Na3PO4 + 3H2O NaOH + CO2  NaHCO3 N2O5 + Na2O  2NaNO3 2NaOH + CO2  Na2CO3 + H2O BaCl2 + H2SO4  BaSO4 + 2HCl - Khi tác dụng với H2SO4 đặc, kim lo¹i sÏ thÓ hiÖn ho¸ trÞ cao nhÊt, 2HCl + Fe  FeCl2 + H2 kh«ng gi¶i phãng Hidro 2HCl + Ba(OH)2  BaCl2 + 2H2O VD: Cu + 2H2SO4  CuSO4 + SO2 + H2O 0. 0. 0. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> 6HCl + Fe2O3  2FeCl3 + 3H2O 2HCl + CaCO3  CaCl2 + 2H2O ®iÒu chÕ c¸c hîp chÊt v« c¬ 1. Kim lo¹i + oxi 2. Phi kim + oxi. 6. Phi kim + hidro Oxit axit + nước. 7. Axit m¹nh + muèi. Oxit bazơ + nước. Axit 8. 9. KiÒm + dd muèi. Baz¬. 10 11. ®iÖn ph©n dd muèi (cã mµng ng¨n). Axit + baz¬. NhiÖt ph©n muèi. 5. NhiÖt ph©n baz¬ kh«ng tan. oxit 3. Hîp chÊt + oxi. 4. 0. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.. t 3Fe + 2O2   Fe3O4 t 4P + 5O2  2P2O5 t CH4 + O2   CO2 + 2H2O t CaCO3  CaO + CO2 t Cu(OH)2   CuO + H2O askt Cl2 + H2  2HCl SO3 + H2O  H2SO4 BaCl2 + H2SO4  BaSO4 + 2HCl 9. Ca(OH)2 + Na2CO3  CaCO3 + 2NaOH 10. CaO + H2O  Ca(OH)2 dpdd 11. NaCl + 2H2O   NaOH + Cl2 + H2 0. 0. 0. 0. 19. Kim lo¹i + phi kim. Oxit baz¬ + dd axit 13. 20. Kim lo¹i + dd axit. Oxit axit + dd kiÒm 14. 21. Kim lo¹i + dd muèi. 12. Muèi. `. Oxit axit + oxit baz¬ Dd muèi + dd muèi. 15. Dd muèi + dd kiÒm. 17. Muèi + dd axit. 18. 16. 12. Ba(OH)2 + H2SO4  BaSO4 + 2H2O 13. CuO + 2HCl  CuCl2 + H2O 14. SO2 + 2NaOH Na2SO3 + H2O 15. CaO + CO2  CaCO3 16. BaCl2 + Na2SO4  BaSO4 + 2NaCl 17. CuSO4 + 2NaOH  Cu(OH)2 + Na2SO4 18. CaCO3 + 2HCl  CaCl2 + CO2 + H2O t  2FeCl3 19.Lop11.com 2Fe + 3Cl2  20. Fe + 2HCl  FeCl + H  0.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> TÝnh chÊt ho¸ häc cña kim lo¹i oxit. Muèi + H2 + O2. 1. 2. 3. 4.. + Axit. 0. t 3Fe + 2O2   Fe3O4 t 2Fe + 3Cl2  2FeCl3 Fe + 2HCl  FeCl2 + H2 Fe + CuSO4  FeSO4 + Cu 0. Kim lo¹i + Phi kim. + DD Muèi. Muèi. Muèi + kl Dãy hoạt động hoá học của kim loại. K, Na, Mg, Al, Zn, Fe, Pb, (H), Cu, Ag, Au (Khi Nµo May Aã Z¸p S¾t Ph¶i Hái Cóc B¹c Vµng). ý nghÜa: K Ba Ca Na Mg. ở nhiệt độ cao. + O2: nhiệt độ thường K. Ba Ca Na Mg. Tác dụng với nước K. Al Zn Fe Ni Sn Pb H Cu Ag Hg Au Pt. Al Zn Fe Ni Sn Pb H Cu Ag Hg Au Pt Không tác dụng với nước ở nhiệt độ thường. Ba Ca Na Mg. Al Zn Fe Ni Sn Pb H Cu Ag Hg Au Pt. Tác dụng với các axit thông thường giải phóng Hidro K. Khã ph¶n øng. Ba Ca Na Mg. Kh«ng t¸c dông.. Al Zn Fe Ni Sn Pb H Cu Ag Hg Au Pt. Kim loại đứng trước đẩy kim loại đứng sau ra khỏi muối K. Ba Ca Na Mg. H2, CO kh«ng khö ®­îc oxit. Al Zn Fe Ni Sn Pb H Cu Ag Hg Au Pt khử được oxit các kim loại này ở nhiệt độ cao. Chó ý: - Các kim loại đứng trước Mg phản ứng với nước ở nhiệt độ thường tạo thành dd Kiềm vµ gi¶i phãng khÝ Hidro.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> - Trừ Au và Pt, các kim loại khác đều có thể tác dụng với HNO3 và H2SO4 đặc nhưng kh«ng gi¶i phãng Hidro. So s¸nh tÝnh chÊt ho¸ häc cña nh«m vµ s¾t * Gièng: - §Òu cã c¸c tÝnh chÊt chung cña kim lo¹i. - Đều không tác dụng với HNO3 và H2SO4 đặc nguội * Kh¸c: TÝnh chÊt Al (NTK = 27) Fe (NTK = 56) TÝnh chÊt - Kim lo¹i mµu tr¾ng, cã ¸nh kim, - Kim lo¹i mµu tr¾ng x¸m, cã ¸nh vËt lý nhÑ, dÉn ®iÖn nhiÖt tèt. kim, dÉn ®iÖn nhiÖt kÐm h¬n Nh«m. 0 0 - t nc = 660 C - t0nc = 15390C - Lµ kim lo¹i nhÑ, dÔ d¸t máng, - Lµ kim lo¹i nÆng, dÎo nªn dÔ rÌn. dÎo. t t T¸c dông víi 2Al + 3Cl2  2Fe + 3Cl2   2AlCl3  2FeCl3 t t phi kim 2Al + 3S  Al2S3 Fe + S  FeS T¸c dông víi 2Al + 6HCl  2AlCl3 + 3H2 Fe + 2HCl  FeCl2 + H2 axit T¸c dông víi 2Al + 3FeSO4  Al2(SO4)3 + 3Fe Fe + 2AgNO3  Fe(NO3)2 + 2Ag dd muèi T¸c dông víi 2Al + 2NaOH + H2O Kh«ng ph¶n øng dd KiÒm  2NaAlO2 + 3H2 Hîp chÊt - Al2O3 có tính lưỡng tính - FeO, Fe2O3 và Fe3O4 đều là các oxit baz¬ Al2O3 + 6HCl  2AlCl3 + 3H2O Al2O3+ 2NaOH2NaAlO2 + H2O - Fe(OH)2 mµu tr¾ng xanh - Al(OH)3 kÕt tña d¹ng keo, lµ hîp - Fe(OH)3 màu nâu đỏ chất lưỡng tính 0. 0. 0. KÕt luËn. 0. - Nhôm là kim loại lưỡng tính, có thÓ t¸c dông víi c¶ dd Axit vµ dd KiÒm. Trong c¸c ph¶n øng ho¸ häc, Nh«m thÓ hiÖn ho¸ trÞ III. - S¾t thÓ hiÖn 2 ho¸ trÞ: II, III + Tác dụng với axit thông thường, víi phi kim yÕu, víi dd muèi: II + Tác dụng với H2SO4 đặc nóng, dd HNO3, víi phi kim m¹nh: III. Gang vµ thÐp §/N S¶n xuÊt. Gang - Gang lµ hîp kim cña S¾t víi Cacbon vµ 1 sè nguyªn tè kh¸c nh­ Mn, Si, S… (%C=25%) t C + O2   CO2 0. Lop11.com. ThÐp - ThÐp lµ hîp kim cña S¾t víi Cacbon vµ 1 sè nguyªn tè kh¸c (%C<2%) t 2Fe + O2   2FeO 0.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> 0. 0. t CO2 + C   2CO t 3CO + Fe2O3   2Fe + 3CO2 t 4CO + Fe3O4  3Fe + 4CO2 t CaO + SiO2   CaSiO3 Cøng, gißn…. t FeO + C   Fe + CO t FeO + Mn   Fe + MnO t 2FeO + Si  2Fe + SiO2. 0. 0. 0. 0. 0. TÝnh chÊt. Cứng, đàn hồi…. tÝnh chÊt ho¸ häc cña phi kim. s¶n phÈm khÝ. Oxit axit + O2. + Kim lo¹i. HCl + HClO + H2O. HCl. + Hidro. NaCl + NaClO. + Hidro. Phi Kim. + NaOH. Clo + Kim lo¹i. Muèi clorua. Oxit kim lo¹i hoÆc muèi Kim cương: Là chất rắn trong suèt, cøng, kh«ng dÉn ®iÖn… Làm đồ trang sức, mũi khoan, dao c¾t kÝnh…. Than ch×: Lµ chÊt r¾n, mÒm, cã kh¶ n¨ng dÉn ®iÖn Lµm ®iÖn cùc, chÊt b«i tr¬n, ruét bót ch×…. Nước Gia-ven. + KOH, t0. KCl + KClO3. Cacbon vô định hình: Là chÊt r¾n, xèp, kh«ng cã kh¶ n¨ng dÉn ®iÖn, cã Ýnh hÊp phô. Lµm nhiªn liÖu, chÕ t¹o mÆt nạ phòng độc…. Ba d¹ng thï h×nh cña Cacbon. Kim lo¹i + CO2. + Oxit KL. cacbon. Các phương trình hoá học đáng nhớ. 1. 2. 3. 4. 5.. 2Fe + 3Cl2  2FeCl3 t Fe + S   FeS H2O + Cl2  HCl + HClO 2NaOH + Cl2  NaCl + NaClO + H2O t 4HCl + MnO2   MnCl2 + Cl2 + 2H2O 0. 0. CO2. + O2. dpdd 6. NaCl + 2H2O   2NaOH + Cl2 + mnx H2 t 6. C + 2CuO   2Cu + CO2 t  2Fe + 3CO2 7. 3CO + Fe2O3  8. NaOH + CO2  NaHCO3 9. 2NaOH + CO2  Na2CO3 + H2O 0. 0. Ph©n lo¹i hîp chÊt h÷u c¬ Hîp chÊt h÷u c¬ Hidro cacbon. DÉn xuÊt cña RH Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Hîp chÊt CTPT. PTK C«ng thøc cÊu t¹o. Metan CH4 = 16 H H. C. Etilen C2H4 = 28 H. H. H. C. C. H H. Axetilen C2H2 = 26 H. C. C. Benzen C6H6 = 78 H. Liªn kÕt ba gåm 1 liªn kÕt Liªn kÕt đôi gåm 1 liªn kÕt bền và 2 liên kết kém bền 3lk đôi và 3lk đơn xen kẽ Liên kết đơn bÒn vµ 1 liªn kÕt kÐm bÒn trong vòng 6 cạnh đều Tr¹ng th¸i KhÝ Láng Tính chất Không màu, không mùi, ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí. Kh«ng mµu, kh«ng tan vËt lý trong nước, nhẹ hơn nước, hoà tan nhiều chất, độc TÝnh chÊt Cã ph¶n øng ch¸y sinh ra CO2 vµ H2O ho¸ häc CH4 + 2O2  CO2 + 2H2O 2C2H2 + 5O2  4CO2 + 2H2O - Gièng C2H4 + 3O2  2CO2 + 2H2O 2C6H6 + 15O2  12CO2 + 6H2O nhau Kh¸c ChØ tham gia ph¶n øng thÕ Cã ph¶n øng céng Cã ph¶n øng céng Võa cã ph¶n øng thÕ vµ anhsang nhau ph¶n øng céng (khã) C2H4 + Br2  C2H4Br2 C2H2 + Br2  C2H2Br2 CH4 + Cl2  0 Fe ,t 0 Ni ,t , P C2H2 + Br2  C2H2Br4 CH3Cl + HCl C2H4 + H2   C2H6  C6H6 + Br2  C6H5Br + HBr C2H4 + H2O  C2H5OH asMT  C6H6 + Cl2  C6H6Cl6 øng dông Lµm nhiªn liÖu, nguyªn Lµm nguyªn liÖu ®iÒu chÕ Lµm nhiªn liÖu hµn x×, Lµm dung m«i, diÒu chÕ liệu trong đời sống và nhựa PE, rượu Etylic, Axit thắp sáng, là nguyên liệu thuốc nhuộm, dược phẩm, trong c«ng nghiÖp Axetic, kÝch thÝch qu¶ chÝn. s¶n xuÊt PVC, cao su … thuèc BVTV… Điều chế Có trong khí thiên nhiên, Sp chế hoá dầu mỏ, sinh ra Cho đất đèn + nước, sp Sản phẩm chưng nhựa than khí đồng hành, khí bùn ao. khi quả chín chÕ ho¸ dÇu má đá. 0 H 2 SO4 d ,t CaC2 + H2O   C2H5OH  C2H2 + Ca(OH)2 C2H4 + H2O NhËn biÕt Kh«g lµm mÊt mµu dd Br2 Lµm mÊt mµu dung dÞch Lµm mÊt mµu dung dÞch Ko lµm mÊt mµu dd Brom H. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Lµm mÊt mµu Clo ngoµi as Brom rượu Etylic CTPT: C2H6O h. C«ng thøc CTCT: CH3 – CH2 – OH. h. h. c. c. h. h. Brom nhiÒu h¬n Etilen Ko tan trong nước Axit Axetic CTPT: C2H4O2 h. o. h. h. CTCT: CH3 – CH2 – COOH. c. c. o. h. o. h. Là chất lỏng, không màu, dễ tan và tan nhiều trong nước. nhẹ hơn nước, hoà tan được nhiều chất Sôi ở 1180C, có vị chua (dd Ace 2-5% làm giấm ăn) TÝnh chÊt vËt lý S«i ë nh­ Iot, Benzen… - Ph¶n øng víi Na: 2C2H5OH + 2Na  2C2H5ONa + H2 2CH3COOH + 2Na  2CH3COONa + H2 - Rượu Etylic tác dụng với axit axetic tạo thành este Etyl Axetat H SO d ,t TÝnh chÊt ho¸ CH3COOH + C2H5OH AA AA AA AA AA AAA CH3COOC2H5 + H2O häc. - Cháy với ngọn lửa màu xanh, toả nhiều nhiệt - Mang đủ tính chất của axit: Làm đỏ quỳ tím, tác dụng với kim loại trước H, với bazơ, oxit bazơ, dd muối C2H6O + 3O2  2CO2 + 3H2O 2CH3COOH + Mg  (CH3COO)2Mg + H2 - BÞ OXH trong kk cã men xóc t¸c mengiam CH3COOH + NaOH  CH3COONa + H2O  CH3COOH + H2O C2H5OH + O2  Dùng làm nhiên liệu, dung môi pha sơn, chế rượu Dùng để pha giấm ăn, sản xuất chất dẻo, thuốc nhuộm, øng dông bia, dược phẩm, điều chế axit axetic và cao su… dược phẩm, tơ… Bằng phương pháp lên men tinh bột hoặc đường - Lên men dd rượu nhạt Men mengiam  2C2H5OH + 2CO2  CH3COOH + H2O C2H5OH + O2  C6H12O6  30 32 C §iÒu chÕ - Trong PTN: Hoặc cho Etilen hợp nước ddaxit 2CH3COONa + H2SO4  2CH3COOH + Na2SO4  C2H5OH C2H4 + H2O  78,30C,. 2. 4. 0. 0. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> glucoz¬. saccaroz¬. tinh bét vµ xenluloz¬ C12H22O11 (C6H10O5)n Tinh bét: n  1200 – 6000 C«ng thøc C6H12O6 ph©n tö Xenluloz¬: n  10000 – 14000 Tr¹ng ChÊt kÕt tinh, kh«ng mµu, vÞ ChÊt kÕt tinh, kh«ng mµu, vÞ ngät Lµ chÊt r¾n tr¾ng. Tinh bét tan ®­îc trong th¸i ngọt, dễ tan trong nước sắc, dễ tan trong nước, tan nhiều nước nóng  hồ tinh bột. Xenlulozơ không TÝnh chÊt trong nước nóng tan trong nước kể cả đun nóng vËt lý Phản ứng tráng gương Thuû ph©n khi ®un nãng trong dd Thuû ph©n khi ®un nãng trong dd axit lo·ng TÝnh chÊt C H O + Ag2O  axit lo·ng ddaxit , t o 6 12 6   nC6H12O6 (C H O ) + nH O 6 10 5 n 2 ho¸ häc ddaxit , t o C6H12O7 + 2Ag C H O + H O   12 22 11 2 quan C6H12O6 + C6H12O6 Hå tinh bét lµm dd Iot chuyÓn mµu xanh träng glucoz¬ fructoz¬ Thức ăn, dược phẩm Thức ăn, làm bánh kẹo … Pha chế Tinh bột là thức ăn cho người và động vật, là nguyên liệu để sản xuất đường Glucozơ, dược phẩm øng dông rượu Etylic. Xenlulozơ dùng để sản xuất giấy, vải, đồ gỗ và vật liệu xây dựng. Cã trong qu¶ chÝn (nho), h¹t n¶y Cã trong mÝa, cñ c¶i ®­êng Tinh bét cã nhiÒu trong cñ, qu¶, h¹t. §iÒu chÕ mÇm; ®iÒu chÕ tõ tinh bét. Xenluloz¬ cã trong vá ®ay, gai, sîi b«ng, gç Phản ứng tráng gương Có phản ứng tráng gương khi đun Nhận ra tinh bột bằng dd Iot: có màu xanh NhËn biÕt nãng trong dd axit đặc trưng. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Chuyên đề 1: Nguyªn tö- Nguyªn tè ho¸ häc I. KiÕn thøc c¬ b¶n 1/ NT là hạt vô cùng nhỏ ,trung hoà về điện và từ đó tạo mọi chất .NT gồm hạt nh©n mang ®iÖn tÝch + vµ vá t¹o bëi electron (e) mang ®iÖn tÝch 2/ H¹t nh©n t¹o bëi pr«ton (p) mang ®iÖn tÝch (+) vµ n¬tron (n) ko mang ®iªn .Những NT cùng loại có cùng số p trong hạt nhân .Khối lượng HN =khối lượng NT 3/Biết trong NT số p = số e .E luôn chuyển động và sắp xếp thành từng lớp.Nhờ e mµ NT cã kh¶ n¨ng liªn kÕt ®­îcvíi nhau 1/ Nguyªn tè ho¸ häc lµ nh÷ng nguyªn tö cïng lo¹i,cã cïng sè p trong h¹t nh©n . Vởy : số P là số đặc trưng cho một nguyên tố hoá học . 4/ C¸ch biÓu diÔn nguyªn tè:Mçi nguyªn tè ®­îc biÔu diÔn b»ng mét hay hai chữ cái ,chữ cái đầu được viết dạng hoa ,chữ cái hai nếu có viết thường ..Mỗi kí hiệu còn chỉ một nguyên tử của nguyên tố đó. Vd:KÝ hiÖu Na biÓu diÔn {nguyªn tè natri ,mét nguyªn tö natri } 5/Một đơn vị cacbon ( đvC) = 1/12khối lg của một nguên tử C mC=19,9206.10-27kg 1®vC =19,9206.10-27kg/12 = 1,66005.10-27kg. 6/Nguyên tử khối là khối lượng của1 nguyên tử tính bằng đơn vị C . II. Bµi TËp Bài 1: Tổng số hạt p ,e ,n trong nguyên tử là 28 ,trong đó số hạt ko mang điện chiếm xấp xỉ 35% .Tính số hạt mỗi loaị .Vẽ sơ đồ cấu tạo nguyên tử . Bµi 2 :nguyªn tö s¾t gåm 26 p,30 n ,26 e , a) Tính khối lượng e có trong 1 kg sắt ' b) Tính khối lượng sắt chứa 1kg e . Bµi 3:Nguyªn tö oxi cã 8 p trong h¹t nh©n.Cho biÕt thµnh phÇn h¹t nh©n cña 3 nguyªn tö X,Y ,Z theo b¶ng sau: Nguyªn tö H¹t nh©n X 8p , 8 n Y 8p ,9n Z 8p , 10 n Nh÷ng nguyªn tö nµy thuéc cïng mét nguyªn tè nµo ? v× sao ? Bµi 4: a)Nguyªn tö X nÆng gÊp hai lÇn nguyªn tö oxi . b)nguyªn tö Y nhÑ h¬n nguyªn tö magie 0,5 lÇn . c) nguyªn tö Z nÆng h¬n nguyªn tö natri lµ 17 ®vc . H·y tÝnh nguyªn tö khèi cña X,Y ,Z .tªn nguyªn tè ,kÝ hiÖu ho¸ häc cña nguyªn tốđó ? Bµi 5 : Mét hîp chÊt cã PTK b»ng 62 .Trong ph©n tö oxi chiÕm 25,8% theo khèi lượng , còn lại là nguên tố natri .Hãy cho biết số nguyên tử của mỗi nguỷên tố có trong ph©n tö hîp chÊt . Bµi 6. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Nguyên tử X có tổng các hạt là 52 trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang ®iÖn lµ 16 bh¹t. a)Hãy xác định số p, số n và số e trong nguyên tử X. b) Vẽ sơ đồ nguyên tử X. c) H·y viÕt tªn, kÝ hiÖu ho¸ häc vµ nguyªn tö­ khèi cña nguyªn tè X. Bµi 7. Nguyªn tö M cã sè n nhiÒu h¬n sè p lµ 1 vµ sè h¹t mang ®iÖn nhiªu h¬n sè h¹t không mang điện là 10.Hãy xác định M là nguyên tố nào? Bµi 8.Trong ph¶n øng ho¸ häc cho biÕt: a) H¹t vi m« nµo ®­îc b¶o toµn, h¹t nµo cã thÓ bÞ chia nhá ra? b) Nguyªn tö cã bÞ chia nhá kh«ng? c)Vì sao có sự biến đổi phân tử này thành phân tử khác? Vì sao có sự biến đổi chÊt nµy thµnh chÊt kh¸c trong ph¶n øng hãa häc? Chuyên đề 2 Chất và sự biến đổi chất A/KiÕn thøc cÇn nhí 1/.Hiện tượng vật lí là sự bién đổi hình dạng hay trạng thái của chất. 2/.Hiện tượng hoá học: là sự biến đổi chất này thành chất khác. 3/ §¬n chÊt: lµ nh÷ng chÊt ®­îc t¹o nªn tõ mét nguyªn tè ho¸ häc tõ mét nguyên tố hh có thể tạo nhiều đơn chất khác nhau 4/Hîp chÊt : lµ nh÷ng chÊt ®­îc t¹o nªn tõ hai nguyªn tè ho¸ häc trë lªn. 5/Phân tử:là hạt gồm 1số nguyên tử liên kết với nhau và thể hiện đầy đủ tÝnh chÊt ho¸ häc cña chÊt . 6/Phân tử khối :- Là khối lượng của nguyên tử tính bằng đơn vị cacbon - PTK b»ng tæng c¸c nguyªn tö khèi cã trong ph©n tö. 7/Tr¹ng th¸i cña chÊt:Tuú ®iÒu kiÖn mét chÊt cã thÓ tån t¹i ¬trangj th¸i láng ,r¾n h¬i B/ Bµi tËp Bài 1:Khi đun nóng , đường bị phân huỷ biến đổi thành than và nước.Như vậy ,phân tử đuường do nguyên tố nào tạo nên ?Đường là đơn chất hay hợp chất . Bài 2:a) Khi đánh diêm có lửa bắt cháy, hiện tượng đó là hiện tượng gì? b) Trong các hiện tượng sau đây, hiện tượng nào là hiện tượng hóa học: trứng bị thối; mực hòa tan vào nước; tẩy màu vải xanh thành trắng. Bài 3:Em hãy cho biết những phương pháp vật lý thông dụng dùng để tách các chất ra khái mét hçn hîp. Em h·y cho biÕt hçn hîp gåm nh÷ng chÊt nµo th× ¸p dông ®­îc các phương pháp đó. Cho ví dụ minh họa. Bµi 4:Ph©n tö cña mét chÊt A gåm hai nguyªn tö, nguyªn tè X liªn kÕt víi mét nguyªn tö oxi vµ nÆng h¬n ph©n tö hi®ro 31 lÇn. a) A là đơn chất hay hợp chất b) TÝnh ph©n tö khèi cña A. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> c) TÝnh nguyªn tö khèi cña X. Cho biÕt tªn vµ ký hiÖu cña nguyªn tè. Chuyên đề 3 HiÖu xuÊt ph¶n øng (H%) A. Lý thuyÕt Cách 1: Dựa vào lượng chất thiếu tham gia phản ứng H = Lượng thực tế đã phản ứng .100% Lượng tổng số đã lấy - Lượng thực tế đã phản ứng được tính qua phương trình phản ứng theo lượng sản phẩm đã biết. - Lượng thực tế đã phản ứng < lượng tổng số đã lấy. Lượng thực tế đã phản ứng , lượng tổng số đã lấy có cùng đơn vị. C¸ch 2: Dùa vµo 1 trong c¸c chÊt s¶n phÈm H = Lượng sản phẩm thực tế thu được .100% Lượng sản phẩm thu theo lý thuyết - Lượng sản phẩm thu theo lý thuyết được tính qua phương trình phản ứng theo lượng chÊt tham gia ph¶n øng víi gi¶ thiÕt H = 100% - Lượng sản phẩm thực tế thu được thường cho trong đề bài. - Lượng sản phẩm thực tế thu được < Lượng sản phẩm thu theo lý thuyết - Lượng sản phẩm thực tế thu được và Lượng sản phẩm thu theo lý thuyết phải có cùng đơn vị đo. B. Bµi tËp Bài 1: Nung 1 kg đá vôi chứa 80% CaCO3 thu được 112 dm3 CO2 (đktc) .Tính hiệu suÊt ph©n huû CaCO3. Bµi 2: a) Khi cho khí SO3 hợp nước cho ta dung dịch H2SO4. Tính lượng H2SO4 điều chế được khi cho 40 Kg SO3 hợp nước. Biết Hiệu suất phản ứng là 95%. b) Người ta dùng quặng boxit để sản xuất nhôm theo sơ đồ phản ứng sau: Al2O3 ®iÖn ph©n nãng ch¶y, xóc t¸c Al + O2 Hàm lượng Al2O3 trong quặng boxit là 40% . Để có được 4 tấn nhôm nguyên chất cần bao nhiªu tÊn quÆng. BiÕt H cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ 90% Bµi 3: Cã thÓ ®iÒuchÕ bao nhiªu kg nh«m tõ 1 tÊn quÆng b«xit cã chøa 95% nh«m oxit, biÕt hiÖu suÊt ph¶n øng lµ 98%. PT: Al2O3 ®iÖn ph©n nãng ch¶y, xóc t¸c Al + O2 Bµi 4 Người ta dùng 490kg than để đốt lò chạy máy. Sau khi lò nguội, thấy còn 49kg than ch­a ch¸y. a) TÝnh hiÖu suÊt cña sù ch¸y trªn. b) Tính lượng CaCO3 thu được, khi cho toàn bộ khí CO2 vào nước vôi trong dư. Bài 5:Người ta điều chế vôi sống (CaO) bằng cách nung đá vôi (CaCO3). Lượng vôi sống thu được từ 1 tấn đá vôi có chứa 10% tạp chất là 0,45 tấn. Tính hiệu suất phản øng.. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> §¸p sè: 89,28% Bµi 6:Cã thÓ ®iÒu chÕ bao nhiªu kg nh«m tõ 1tÊn quÆng boxit cã chøa 95% nh«m oxit, biÕt hiÖu suÊt ph¶n øng lµ 98%. §¸p sè: 493 kg Bài 7:Khi cho khí SO3 tác dụng với nước cho ta dung dịch H2SO4. Tính lượng H2SO4 điều chế được khi cho 40 kg SO3 tác dụng với nước. Biết hiệu suất phản ứng là 95%. §¸p sè: 46,55 kg Bài 8.Người ta điều chế vôi sống (CaO) bằng cách nung đá vôi CaCO3. Lượng vôi sống thu được từ 1 tấn đá vôi có chứa 10% tạp chất là: A. O,352 tÊn B. 0,478 tÊn C. 0,504 tÊn D. 0,616 tÊn Hãy giải thích sự lựa chọn? Giả sử hiệu suất nung vôi đạt 100%. Chuyên đề 4 Tạp chất và lượng dùng dư trong phản ứng I: T¹p chÊt T¹p chÊt lµ chÊt cã lÉn trong nguyªn liÖu ban ®Çu nh­ng lµ chÊt kh«ng tham gia phản ứng. Vì vâỵ phải tính ra lượng nguyên chất trước khi thực hiện tính toán theo phương trình phản ứng. Bài 1: Nung 200g đá vôi có lẫn tạp chất được vôi sống CaO và CO2 .Tính khối lượng v«i sèng thu ®­îc nÕu H = 80% Bµi 2 §èt ch¸y 6,5 g l­u huúnh kh«ng tinh khiÕt trong khÝ oxi d­ ®­îc 4,48l khÝ SO2 ë ®ktc a) ViÕt PTHH x¶y ra. b) Tính độ tinh khiết của mẫu lưu huỳnh trên? Ghi chó: §é tinh khiÕt = 100% - % t¹p chÊt Hoặc độ tinh khiết = khối lượng chất tinh khiết.100% Khối lượng ko tinh khiết Bµi 3: Người ta điều chế vôi sống bằng cách nung đá vôi( CaCO3) .Tính lượng vôi sống thu được từ 1 tấn đá vôi chứa 10% tạp chất. Bài 4: ở 1 nông trường người ta dùng muối ngậm nước CuSO4.5H2O để bón ruộng. Người ta bón 25kg muối trên 1ha đất >Lượng Cu được đưa và đất là bao nhiêu ( với lượng phân bón trên). Biết rằng muối đó chứa 5% tạp chất. ( §Sè 6,08 kg) II. Lượng dùng dư trong phản ứng Lượng lấy dư 1 chất nhằm thực hện phản ứng hoàn toàn 1 chất khác. Lượng này không đưa vào phản ứng nên khi tính lượng cần dùng phải tính tổng lượng đủ cho phản ứng + lượng lấy dư. Thí dụ: Tính thể tích dung dịch HCl 2M cần dùng để hoà tan hết 10,8g Al, biết đã dùng dư 5% so với lượng phản ứng. Gi¶i: -. n. Al. . 10,8  0, 4mol 27. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> 2Al + 6HCl  2AlCl3 + 3H2 0,4mol 1,2mol - n HCl  1, 2mol Vdd HCl (pø) = 1,2/2 = 0,6 lit V dd HCl(d­) = 0,6.5/100 = 0,03 lit -----> Vdd HCl đã dùng = Vpứ + Vdư = 0,6 + 0,03 = 0,63 lit Bµi 1. Trong phßng thÝ nghiÖm cÇn ®iÒu chÕ 5,6 lÝt khÝ O2 (®ktc). Hái ph¶i dïng bao nhiªu gam KClO3? BiÕt r»ng khÝ oxi thu ®­îc sau ph¶n øng bÞ hao hôt 10%) Chuyên đề 5 LËp c«ng thøc ho¸ häc A: LÝ thuyÕt Dạng 1: Biết tỉ lệ khối lượng các nguyên tố trong hợp chất. C¸ch gi¶i: - §Æt c«ng thøc tæng qu¸t: AxBy - Ta có tỉ lệ khối lượng các nguyên tố: MA.x : MB..y. = m A : mB. - Tìm được tỉ lệ :x : y= mA : mB = tỉ lệ các số nguyên dương MA MB VD: T×m c«ng thøc ho¸ häc cña hîp chÊt khi ph©n tÝch ®­îc kÕt qu¶ sau: mH/mO = 1/8 Gi¶i: - §Æy c«ng thøc hîp chÊt lµ: HxOy - Ta cã tØ lÖ: x/16y = 1/8----> x/y = 2/1 VËy c«ng thøc hîp chÊt lµ H2O Dạng 2: Nếu đề bài cho biết phân tử khối của hợp chất là MAxBy Cách giải: Giống trên thêm bước: MA.x + MB..y = MAxBy Dạng 3: Biết thành phần phần trăm về khối lượng các nguyên tố và Phân tử khối( M ) C¸ch gi¶i: - §Æt c«ng thøc tæng qu¸t: AxBy. M. .x. A. %A. . M. .y. B. %B. . M. AX BY. 100. - Gi¶i ra ®­îc x,y Bµi 1: hîp chÊt X cã ph©n tö khèi b»ng 62 ®vC. Trong ph©n tö cña hîp chÊt nguyªn tố oxi chiếm 25,8% theo khối lượng, còn lại là nguyên tố Na. Số nguyên tử của nguyªn tè O vµ Na trong ph©n tö hîp chÊt lµ bao nhiªu ? Dạng 4: Biết thành phần phần trăm về khối lượng các nguyên tố mà đề bài không cho ph©n tö khèi. C¸ch gi¶i: - §Æt c«ng thøc tæng qu¸t: AxBy - Ta có tỉ lệ khối lượng các nguyên tố: MA.x = %A MB..y %B - Tìm được tỉ lệ :x và y là các số nguyên dương Bµi 2: hai nguyªn tö X kÕt hîp víi 1 nguyªn tö oxi t¹o ra ph©n tö oxit . Trong ph©n tử, nguyên tố oxi chiếm 25,8% về khối lượng .Tìm nguyên tố X (Đs: Na) B/Bµi TËp:. Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Bài 1: Hãy xác định công thức các hợp chất sau: a) Hợp chất A biết : thành phần % về khối lượng các nguyên tố là: 40%Cu. 20%S và 40% O, trong ph©n tö hîp chÊt cã 1 nguyªn tö S. b) Hợp chất B (hợp chất khí ) biết tỉ lệ về khối lượng các nguyên tố tạo thành: mC : mH = 6:1, mét lÝt khÝ B (®ktc) nÆng 1,25g. c) Hợp chất C, biết tỉ lệ về khối lượng các nguyên tố là : mCa : mN : mO = 10:7:24 và 0,2 mol hîp chÊt C nÆng 32,8 gam. d) Hîp chÊt D biÕt: 0,2 mol hîp chÊt D cã chøa 9,2g Na, 2,4g C vµ 9,6g O Bµi 2:Nung 2,45 gam mét chÊt hãa häc A thÊy tho¸t ra 672 ml khÝ O2 (®ktc). PhÇn rắn còn lại chứa 52,35% kali và 47,65% clo (về khối lượng). T×m c«ng thøc hãa häc cña A. Bai 3:T×m c«ng thøc ho¸ häc cña c¸c hîp chÊt sau. a) Mét chÊt láng dÔ bay h¬i ,thµnh ph©n tö cã 23,8% C .5,9%H ,70,3%Cl vµ cã PTK b»ng 50,5 b ) Mét hîp chÊt rÊn mµu tr¾ng ,thµnh ph©n tö cã 4o% C .6,7%H .53,3% O vµ cã PTK b»ng 180 Bài 4:Muối ăn gồm 2 nguyên tố hoá học là Na và Cl Trong đó Na chiếm39,3% theo khối lượng .Hãy tìm công thức hoá học của muối ăn ,biết phân tử khối của nó gấp 29,25 lÇn PT Khu má s¾t ë Tr¹i Cau (Th¸i Nguyªn) cã mét lo¹i quÆng s¾t. Khi ph©n tích mẫu quặng này người ta nhận thấy có 2,8 gam sắt. Trong mẫu quặng trên, khối lượng Fe2O3 ứng với hàm lượng sắt nói trên là: A. 6 gam B. 8 gam C. 4 gam D. 3 gam §¸p sè: C Bài 5.Xác định công thức phân tử của CuxOy, biết tỉ lệ khối lượng giữa đồng và oxi trong oxit là 4 : 1. Viết phương trình phản ứng điều chế đồng và đồng sunfat từ CuxOy (c¸c hãa chÊt kh¸c tù chän). Bµi 6:Trong phßng thÝ nghiÖm cã c¸c kim lo¹i kÏm vµ magiª, c¸c dung dÞch axit sunfuric lo·ng H2SO4 vµ axit clohi®ric HCl. Muèn ®iÒu chÕ ®­îc 1,12 lÝt khÝ hi®ro (đktc) phải dùng kim loại nào, axit nào để chỉ cần một lượng nhỏ nhất. A. Mg vµ H2SO4 B. Mg vµ HCl C. Zn vµ H2SO4 D. Zn vµ HCl §¸p sè: B Bài 8: a)Tìm công thức của oxit sắt trong đó có Fe chiếm 70% khối lượng. b) Khö hoµn toµn 2,4 gam hçn hîp CuO vµ FexOy cïng sè mol nh­ nhau b»ng hi®ro được 1,76 gam kim loại. Hoà tan kim loại đó bằng dung dịch HCl dư thấy thoát ra 0,488 lít H2 (đktc). Xác định công thức của oxit sắt. §¸p sè: a) Fe2O3 b) Fe2O3... Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>