Bài soạn các môn học khối lớp 1 - Trường Tiểu học Kim Đồng - Tuần 7

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Chương V: Tệp Và Thao Tác Với Tệp. Trường THPT số 2 An Lão. CHÖÔNG V. TỆP VAØ THAO TÁC VỚI TỆP Thời lượng 3 tiết (2 LT, 1BT). 1. MUÏC TIEÂU CHUNG CUÛA CHÖÔNG: Giới thiệu vai trò và đặc điểm kiểu dữ liệu tệp, thao tác với tệp văn bản. a) Về kiến thức: Học sinh cần đạt được: Biết dữ liệu kiểu tệp dùng để lưu trữ dữ liệu lâu dài trên bộ nhớ ngoài. Biết hai loại tệp thường dùng là tệp văn bản và tệp có cấu trúc. Biết có hai cách thức truy cập tệp là tuần tự và trực tiếp. Biết hai thao tác cơ bản với tệp là: đọc dữ liệu từ tệp và ghi dữ liệu vào tệp. b) Veà kó naêng Có thể tạo chương trình đọc dữ liệu từ một tệp hoặc lưu trữ dữ liệu dưới dạng tệp văn baûn. c) Về thái độ Thấy sự cần thiết và tiện lợi của kiểu dữ liệu tệp. Có ý thức lưu trữ dữ liệu một cách khoa học, phòng chống mất mát hoặc nhiễm virus. Giáo dục thêm về ý thức tôn trọng baûn quyeàn. 2. NOÄI DUNG CHUÛ YEÁU CUÛA CHÖÔNG Nội dung trong tâm cần truyền đạt là: Caùch khai baùo bieán teäp vaên baûn. Một số xử lí tệp văn bản: gắn tên tệp, mở tệp để đọc/ ghi dữ liệu trên tệp, đóng tệp.. -----------------------------------------------------------------------------------------------------------Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THPT số 2 An Lão. I. 1. 2. 3. -. Chương V: Tệp Và Thao Tác Với Tệp Bài 14: KIỂU DỮ LIỆU TỆP Bài 15: THAO TÁC VỚI TỆP Thời lượng 1 tiết. MUÏC ÑÍCH, YEÂU CAÀU Kiến thức: Học sinh biết được vai trò của kiểu dữ liệu tệp Học sinh biết được có hai cách phân loại tệp Học sinh biết khai báo biến tệp và các thao tác co bản đối với tệp văn bản Kyõ naêng Dần dần hình thành kỹ năng về các thao tác với tệp văn bản Thái độ Rèn luyện cho học sinh có ý thức lưu trữ dữ liệu một cách khoa học, phòng chống mất mát thông tin hoặc nhiễm virut.. II. PHÖÔNG PHAÙP, PHÖÔNG TIEÄN - Sử dụng thuyết trình, giảng giải, gợi ý nêu vấn đề - Baûng, maùy chieáu Projecter III.NOÄI DUNG BAØI GIAÛNG NỘI DUNG - HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 1: Đặt vấn đề: Trong các giờ thực hành đã học, sau khi chạy một chöông trình ta thaáy keát quaû in leân maøn hình, tuy nhieân muốn sử dụng kết quả đó về sau thì không được (Nó không lưu trữ lại lâu dài) => Để khắc phục nhược điểm này ta nghiên cứu dữ liệu kiểu tệp.. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH HS: Chuù yù laéng nghe. Bài 14: KIỂU DỮ LIỆU TỆP Hoạt động 2: Vai trò kiểu tệp: Câu hỏi 1: Trong máy tính có những loại bộ nhớ nào? Loại bộ nhớ nào không bị mất dữ liệu khi tắt máy hoặc HS: Lần lượt trả lời từng câu hỏi một (dựa vào kiến thức đã học ở lớp 10) maát ñieän? Câu hỏi 2: Vậy theo em thì các kiểu dữ liệu đã học được lưu trữ ở bộ nhớ nào? Dự đoán xem dữ liệu kiểu tệp được lưu trữ trên bộ nhớ nào? Câu hỏi 3: Bộ nhớ trong hay bộ nhớ ngoài thường có dung lượng lớn hơn? GV: Choát laïi: - Dữ liệu kiểu tệp được lưu trữ lâu dài ở bộ nhớ ngoài cho nên nó không bị mất khi tắt máy hoặc tắt điện. - Dữ liệu lưu trữ trên tệp có thể rất lớn và chỉ phụ. HS: Dựa vào phần đặt vấn đề của thầy giáo và các caâ trả lời bên trên để suy luận rồi đưa ra câu trả lời. HS: Dựa vào kiến thức đã học ở lớp 10 để trả lời.. -----------------------------------------------------------------------------------------------------------Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THPT số 2 An Lão Chương V: Tệp Và Thao Tác Với Tệp thuộc vào dung lượng ổ đĩa. Hoạt động 3: Phân loại tệp và thao tác với tệp.  Phân loại tệp: GV: Giới thiệu cho học sinh biết được hai cách phân loại tệp. (Không đòi hỏi học sinh phải hiểu cặn kẽ từng loại tệp một) HS: chuù yù laéng nghe giaûng vaø ghi cheùp baøi. - Theo cách tổ chức dữ liệu: + Teäp vaên baûn + Teäp coù caáu truùc - Theo cách thức truy cập: + Tệp truy cập tuần tự + Tệp truy cập trực tiếp Hoạt động 4: Chuyển tiếp sang bài 15: GV: Có hai thao tác cơ bản đối với tệp là ghi dữ liệu vào tệp và đọc dữ liệu từ tệp ra. Ta xét xem trong Pascal các thao tác đó được thể hiện như thế nào đối HS: chuù yù nghe giaûng. với tệp văn bản?. Bài 15: THAO TÁC VỚI TỆP Hoạt động 5: Khai báo GV: Vieát khai baùo bieán teäp leân baûng roài giaûi thích caùc từ khoá, tên biến tệp để học sinh hiểu được. Var <teân bieán teäp>: Text; Hoạt động 6: Thao tác với tệp: Hoạt động 6.1: Gắn tên tệp GV: Giaûi thích cho hoïc sinh taïi sao phaûi gaén teân teäp cho bieán teäp, roài ñöa ra thuû tuïc: Assign(<teân bieán teäp>,<teân teäp>); VD: Để gắn tệp KQ.TXT cho biến tệp f Assign(f, ‘KQ.TXT’); Hoạt động 6.2: Mở tệp GV: Lấy ví dụ về 2 tình huống cần phải mở vở “tin học 11” đó là: Mở ra để ghi bài (ghi dữ liệu) và mở vở ra để học bài (đọc dữ liệu)  2 trường hợp phải mở teäp. GV: Giới thiệu hai thủ tục để mở tệp: + Mở tệp để ghi dữ liệu: ReWrite(<Teân bieán teäp>); + Mở tệp để đọc dữ liệu Reset(<teân bieán teäp>); GV: Phải nhấn mạnh rằng: Trước khi sử dụng hai thủ. HS: Laáy moät vaøi ví duï veà khai baùo bieán teäp vaên baûn VD: Var t1,t2:Text;. HS: Moãi hoïc sinh laáy moät vaøi ví duï vaø ghi vào vở.. HS: chú ý nghe giảng và liên hệ với bài hoïc.. -----------------------------------------------------------------------------------------------------------Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THPT số 2 An Lão Chương V: Tệp Và Thao Tác Với Tệp tục trên phải gắn tên tệp cho biến tệp đồng thời biến tệp phải được khai báo từ trước. GV: Yeâu caàu hoïc sinh laáy ví duï (Khai baùo bieán teäp, gắn tên tệp cho biến tệp, mở tệp) sau đó gọi hai học sinh trình baøy. GV: Có thể nói thêm để học sinh biết về trường hợp đã có tên tệp ở trên đĩa và trường hợp chưa có tệp để hoïc sinh hieåu theâm. Hoạt động 6.3: Đọc/ghi tệp văn bản Câu hỏi: Để nhập dữ liệu từ bàn phím vf để in dữ liệu leân maøn hình ta coù theå duøng thuû tuïc gì? GV: giới thiệu các thủ tục đọc dữ liệu từ tệp và ghi dữ HS: Mỗi học sinh lấy một ví dụ lieäu vaøo teäp  Đọc dữ liệu từ tệp: Read(<teân bieán teäp>,<danh saùch bieán>); hoặc Readln(<teân bieán teäp>,<danh saùch bieán>);  Ghi dữ liệu vào tệp HS: Trả lời câu hỏi Write(<teân bieán teäp>,<danh saùch keát quaû>); Hoặc Writeln<teân bieán teäp>,<danh saùch keát quaû>); GV: Ñöa ra ví duï trong SGK yeâu caàu hoïc sinh vieát caâu lệnh để đọc dữ liệu từ tệp và ghi dữ liệu vào tệp.  Một số hàm thường dùng đối với tệp văn HS: Ghi các thủ tục vào vở và tự so sánh sự baûn. GV: Giới thiệu để học sinh biết hai hàm chuẩn thường khác nhau giữa thủ tục nhập dữ liệu từ bàn phím, in dữ liệu lên màn hình với các thủ duøng vaø yù nghóa cuûa noù. tục đọc dữ liệu từ tệp và ghi dữ liệu vào tệp. + Haøm EOF(<teân bieán teäp>); + Haøm EOFLN(<Teân bieán teäp>); Hoạt động 6.4: Đóng tệp GV: Đưa ra lý do của việc phải đóng tệp để giáo dục cho học sinh ý thức bảo mật, an toàn thông tin. Close(<teân bieán teäp>); VD: Close(f); HS: Viết các câu lệnh theo sự gợi ý của giaùo vieân.. HS: Tự lấy một vài ví dụ về thủ tục đóng teäp.. IV. CUÛNG COÁ: - Gọi một học sinh khái quát lại vai trò của kiểu tệp và phân loại tệp. -----------------------------------------------------------------------------------------------------------Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> -. Trường THPT số 2 An Lão Chương V: Tệp Và Thao Tác Với Tệp Học sinh khái quát lại các thao tác phải thực hiện khi đọc dữ liệu từ tệp và ghi dữ liệu vào tệp (dựa vào hình 16 – SGK) Cho hoïc sinh laøm moät soá baøi taäp traéc nghieäm khaùch quan. -----------------------------------------------------------------------------------------------------------Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Chương V: Tệp Và Thao Tác Với Tệp. Trường THPT số 2 An Lão. Baøi 16:. VÍ DỤ LAØM VIỆC VỚI TỆP Thời lượng 1 tiết. I. MUÏC ÑÍCH, YEÂU CAÀU  Hiểu và hình thành kỹ năng về các thao tác cơ bản khi làm việc với tệp như: + Mở tệp + Gaùn teân teäp cho bieán + Đọc/ghi dữ liệu đối với tệp. + Đóng tệp II. PHÖÔNG PHAÙP, PHÖÔNG TIEÄN - Phương pháp: gợi mở nêu vấn đề, phương pháp vấn đáp, phương pháp thuyết trình. - Phöông tieän: maùy tính, maùy chieáu Projecter. III.NOÄI DUNG NỘI DUNG - HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN Hoạt động 1: Ví dụ 1 Hoạt động 1.1: Tìm hiểu đầu bài. GV: chiếu đầu bào của bài toán lên màn hình GV: Nhắc lại công thức tính khoảng cách giữa hai điểm khi biết toạ độ của chúng. Hoạt động 1.2: Tìm hiểu chương trình. GV: Dung Powerpoint chiếu chương trình (đã soạn trước) lên màn hình( Có đánh chỉ số các dòng lệnh). GV: Gọi một vài học sinh hỏi ý nghĩa của từng câu leänh trong chöông trình. GV: Khái quát lại cả chương trình để học sinh nắm được sau đó chạy chương trình (Tệp TRAI.TXT đã có sẵn dữ liệu từ trước). Hoạt động 1.3: Mở rộng bài toán. GV: Coù theå boå sung theâm yeâu caàu “in leân maøn hình khoảng cách của trại xa với trại của hiệu trưởng nhaát”. Hoạt động 2: Ví dụ 2: Hoạt động 2.1: Tìm hiểu bài toán: GV: Chiếu đầu bài và hình 17 SGK lên màn hình.. GV: Nhắc lại công thức tính điện trở tương đương của 2 điện trở mắc nối tiếp và của hai điện trở mắc. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. HS: Phân tích bài toán, xác định yêu cầu của bài toán theo sự hướng dẫn của giáo viên. HS: Tìm hieåu chöông trình... HS: Quan saùt keát quaû khi chaïy chöông trình.. HS: Ghi yêu cầu vào vở để về nhà làm.. HS: Đọc trên màn chiếu và nghiên cứu đầu baøi.. -----------------------------------------------------------------------------------------------------------Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THPT số 2 An Lão song.. GV: Chuẩn hoá để đạt được công thức chính xác. Hoạt động 2.2: Xây dựng chương trình GV: Gọi từng học sinh xây dựng chương trình theo từng bước 1 (có gợi ý khi học sinh vướng mắc). + Khai baùo + Gaùn teân teäp cho bieán teäp + Đọc dữ liệu từ tệp + Tính các điện trở tương đương. + Ghi vaøo teäp + Đóng tệp GV: Chính xác và tối ưu hoá chương trình - Chaïy chöông trình treân TP.. Chương V: Tệp Và Thao Tác Với Tệp HS: Các nhóm xây dựng công thức tính điện trở tương đương của 5 trường hợp theo hình veõ.. HS: Biểu diễn các biểu thức đó bằng ngôn ngữ Pascal.. HS: Suy nghĩ và trả lời câu hỏi theo yêu cầu cuûa giaùo vieân.. IV. CUÛNG COÁ - Giáo viên nhắc lại các thao tác khi làm việc với tệp cùng với các thủ tục của nó. V. RÚT KINH NGHIỆM TỪ BAØI HỌC: ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................. -----------------------------------------------------------------------------------------------------------Lop11.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>