Luận văn khả năng sản xuất của tổ hợp lai giữa gà trống redbro với mái lượng phượng tại trung tâm nghiên cứu gia cầm thụy phương

B

GIÁO D C VÀ ðÀO T O

TRƯ NG ð I H C NÔNG NGHI P HÀ N I
------------  ----------

ð

H U QUY T

KH NĂNG S N XU T C A T

H P LAI

GI A GÀ TR NG REDBRO V I MÁI LƯƠNG PHƯ NG
T I TRUNG TÂM NGHIÊN C U GIA C M TH Y PHƯƠNG

LU N VĂN TH C SĨ NÔNG NGHI P
Chuyên ngành: CHĂN NUÔI
Mã s

: 60.62.40

Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. PHÙNG ð C TI N
PGS.TS. ðINH VĂN CH NH

HÀ N I - 2010


L I CAM ðOAN

Tơi xin cam đoan các s li u và k t qu trình bày trong lu n văn là
cơng trình nghiên c u c a tơi. S li u và k t qu hoàn toàn trung th c, chưa
t ng đư c ai cơng b trong b t c cơng trình nghiên c u nào.

Tác gi lu n văn

ð H u Quy t

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ...........i


L I C M ƠN
Tơi xin bày t lịng bi t ơn sâu s c t i các Quí th y cô giáo Khoa Chăn
nuôi - Nuôi tr ng Thu s n, Vi n ñào t o sau ð i h c Trư ng ð i h c Nông
nghi p Hà N i ñã giúp ñ và t o ñi u ki n cho tơi trong su t q trình h c
t p, nghiên c u và th c hi n hồn thành lu n văn.
Tơi xin chân thành c m ơn t i Ti n sĩ Phùng ð c Ti n và PGS. TS. ðinh
Văn Ch nh, hai ngư i Th y đã t n tình hư ng d n và giúp đ tơi trong q trình
nghiên c u và hồn thành lu n văn.
Tơi xin g i l i c m ơn t i Ban lãnh ñ o Trung tâm nghiên c u gia c m
Th y Phương-Vi n Chăn Ni, đã t o đi u ki n cho tơi tham d khố h c và
t o m i ñi u ki n thu n l i nh t đ tơi ti n hành đ tài NCKH và hồn thành
lu n văn.
Xin c m ơn gia đình, ngư i thân, ñ ng nghi p và b n bè đã đ ng viên,
khích l tơi trong su t q trình h c t p, nghiên c u và hồn thành lu n văn.
Hà N i, tháng 01 năm 2011
Tác gi Lu n văn

ð H u Quy t

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ...........ii


M CL C
L i cam ñoan

i

L i c m ơn

ii

M cl c

iii

Danh m c các ch vi t t t

v

Danh m c b ng

vi

Danh m c ñ th

vii

1

M ð U

1

1.1

ð tv nñ

1

1.2

M c tiêu c a ñ tài

2

1.3

Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a ñ tài

2

2

T NG QUAN TÀI LI U

3

2.1

Cơ s lý lu n c a ñ tài

3

2.2

Ngu n g c, ñ c ñi m, tính năng s n xu t c a đ i tư ng nghiên c u

41

3

ð I TƯ NG, N I DUNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U

44

3.1

ð i tư ng nghiên c u

44

3.2

ð a ñi m và th i gian nghiên c u

44

3.3

N i dung nghiên c u

44

3.4

Phương pháp nghiên c u

45

4

K T QU VÀ TH O LU N

53

4.1

K t qu nghiên c u trên ñàn gà sinh s n

53

4.1.1

Giai ño n gà con dò, h u b

53

4.1.2

Giai ño n sinh s n

58

4.1.3

Năng su t tr ng

64

4.1.4

Hi u qu s d ng th c ăn giai ño n ñ tr ng

66

4.1.5

K t qu

68

pn

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ...........iii


4.2

K t qu nghiên c u trên gà thương ph m

69

4.2.1

ð c đi m ngo i hình c a gà th t RLV2

69

4.2.2

T l nuôi s ng

71

4.2.3

Kh i lư ng cơ th

72

4.2.4

Sinh trư ng tuy t ñ i

74

4.2.5

Sinh trư ng tương ñ i

76

4.2.6

Lư ng th c ăn thu nh n và hi u qu s d ng th c ăn

77

4.2.7

Chi phí th c ăn/kg tăng kh i lư ng cơ th

79

4.2.8

Ch s s n xu t (PN), ch s kinh t (EN)

80

4.2.9

M kh o sát

82

4.2.10 Năng su t th t s n xu t ra t m t gà mái m

83

4.2.11 Hi u qu nuôi gà th t thương ph m

84

5

K T LU N VÀ ð NGH

87

5.1

K t lu n

87

5.2

ð ngh

88

TÀI LI U THAM KH O

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ...........iv

89

DANH M C CÁC CH
TP

Thương ph m

TB

Trung bình

TTTĂ

Tiêu t n th c ăn

TLNS

T l nuôi s ng

ðvt

VI T T T

ðơn v tính

Trư ng ð i h c Nơng nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ...........v


DANH M C B NG
STT

Tên b ng

Trang

3.1.

Sơ đ b trí thí nghi m 1

45

3.2.

Sơ đ b trí thí nghi m 2

46

3.3 . Ch đ dinh dư ng ni gà sinh s n

46

3.4.

Ch đ dinh dư ng ni gà th t

47

4.1.

T l ni s ng giai đo n 0-20 tu n tu i

54

4.2.

Kh i lư ng cơ th giai ño n 0 – 20 tu n tu i

55

4.3.

Lư ng th c ăn thu nh n giai ño n 0 – 20 tu n tu i

57

4.4.

T l ni s ng giai đo n sinh s n (22 – 68 tu n tu i)

59

4.5.

M t s ch tiêu trong giai ño n thành th c sinh d c

60

4.6.

T l ñ c a ñàn gà thí nghi m

63

4.7.

Năng su t tr ng c a ñàn gà thí nghi m

65

4.8.

Hi u qu s d ng th c ăn giai ño n ñ tr ng

67

4.9.

K t qu

68

pn

4.10. T l nuôi s ng c a gà Thương ph m t 0 - 10 tu n tu i

71

4.11. Kh i lư ng cơ th

72

4.12. Sinh trư ng tuy t ñ i c a gà thương ph m t 1– 10 tu n tu i

74

4.13. Sinh trư ng tương ñ i c a gà thương phâm t 1 – 10 tu n tu i

76

4.14. Lư ng th c ăn thu nh n, tiêu t n th c ăn/kg tăng tr ng c a gà
thương ph m t 1 - 10 tu n tu i

78

4.15. Chi phí th c ăn

80

4.16. Ch s s n xu t, ch s kinh t c a gà th t t 1- 10 tu n tu i

81

4.17. K t qu m kh o sát gà thương ph m 10 tu n tu i.

82

4.18. Năng su t th t s n xu t ra t m t gà mái m

84

4.19. Hi u qu nuôi gà thương ph m 10 tu n tu i

85

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ...........vi


DANH M C ð
STT

TH

Tên ñ th

Trang

4.1.

T l ñ

4.2:

Kh i lư ng cơ th t

4.3:

ð th sinh trư ng tuy t ñ i c a gà t 1-10 tu n tu i

75

4.4.

Sinh trư ng tương ñ i

77

64

sơ sinh - 10 tu n tu i

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ...........vii

73


1.M

ð U

1.1. ð t v n đ
Ngành chăn ni gia c m Vi t Nam mu n ñ y nhanh t c ñ tăng ñ u
con và năng su t thì hàng năm v n ph i chi nhi u ngo i t ñ nh p gi ng.
Th c ti n hơn 15 năm qua ñã ch ng minh năm 1993 đã nh p gà Tam
hồng 882, năm 1995 nh p gà Jiangcun là gi ng gà lông màu c a Trung
Qu c, hai gi ng gà này có năng su t tr ng ñ t 145 – 155 qu /mái/năm, kh i
lư ng cơ th lúc 77 ngày tu i ñ t 1,4 – 1,7 kg/con. Sau th i gian ni thích
nghi đã phát tri n r ng kh p trong c nư c, sau đó phát tri n ch m l i do
khơng đáp ng đư c địi h i c a th trư ng v năng su t. ð thay th cho gà
Tam Hoàng, năm 1998 nư c ta ñã nh p gi ng gà Lương phư ng và nhanh
chóng chi m lĩnh th trư ng vì ñây là gi ng gà có s n lư ng tr ng ñ t 165 –
170 qu /mái/năm, kh i lư ng cơ th lúc 70 ngày tu i ñ t 1,7 – 1,9 kg/con,

màu s c lơng đa d ng phù h p v i th hi u c a ngư i tiêu dùng. Qua nhi u th
h nuôi thích nghi và ch n t o gi ng gà này đã đư c B NN&PTNT cơng
nh n là gi ng ơng bà năm 2004. Vài năm g n đây do nhu c u c a th trư ng
v con gi ng năng su t cao, th i gian nuôi ng n ( 56 – 63 ngày tu i ) chúng ta
đã nh p các gi ng gà lơng màu như Sasso, ISA, Redbro trong đó gà Redbro là
gi ng gà n ng cân n m trong b gi ng gà HubbarIsa c a c ng hòa Pháp. Gà
tr ng có đ c đi m màu lơng s m da và chân màu vàng, thân hình ch c kh e
cân ñ i, t c ñ sinh trư ng nhanh kh năng cho th t cao, kh i lư ng cơ th lúc
38 – 40 tu n tu i ñ t 4,3 – 4,5 kg.
Nh m t o ra nh ng gi ng gà d nuôi, ch t lư ng cao, ñem l i hi u qu
kinh t cho ngư i chăn ni đáp ng nhu c u c a ngư i tiêu dùng, chúng tôi
ti n hành nghiên c u ñ tài : “Kh năng s n su t c a t h p lai gi a gà
tr ng Redbro v i mái Lương phư ng t i Trung tâm nghiên c u gia c m
Th y Phương ”

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ...........1


1.2. M c tiêu c a ñ tài
- ðán h giá kh năng sinh s n c a gà mái LV2 khi lai v i gà tr ng
RedbroAB
- Xác ñ nh kh năng sinh trư ng và cho th t c a gà RLV2 nuôi th t t i
Trung tâm.
1.3. Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a ñ tài
Trên cơ s lý lu n c a ưu th lai và t nh ng nguyên li u là các gi ng
gà lông màu nh p n i chúng tơi đã tri n khai t

h p lai gi a gà tr ng

RedbroAB có ưu đi m: năng su t ch t lư ng th t cao, t c đ l n nhanh v i gà

mái LV2 có ưu ñi m th t thơm ngon, màu s c lơng đa d ng, s c ch ng ch u
b nh t t t t ñáp ng nhu c u c a th trư ng và ngư i tiêu dùng.
T o ra t h p lai có năng su t th t cao và làm tăng s n ph m th t gà
lông màu, làm phong phú thêm các gi ng gà lông màu phù h p v i nhi u ñ a
phương v i ñi u ki n sinh thái khác nhau, t o ñi u ki n cho h nông dân chăn
nuôi phát tri n kinh t .

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ...........2


2. T NG QUAN TÀI LI U
2.1. Cơ s lý lu n c a ñ tài

2.1.1. Cơ s lý lu n v đ c đi m ngo i hình c a gia c m
Các ñ c ñi m, ch tiêu v ngo i hình c a gia c m là nh ng ñ c ñi m
ñ c trưng cho gi ng, là nh ng cơ s r t quan tr ng ñ ñánh giá ph m ch t
gi ng, th hi n khuynh hư ng s n xu t và giá tr kinh t c a v t nuôi. Nhân
dân ta t trư c đ n nay có lưu truy n kinh nghi m ch n gi ng v t ni thơng
qua ngo i hình, như gà đ nhi u thì mình th p, b ng thon trịn. ð i v i gia
c m, căn c vào hư ng s n xu t, hình dáng kích thư c cơ th mà ngư i ta
phân thành gia c m hư ng tr ng, hư ng th t hay kiêm d ng.
Gia c m hư ng tr ng có hình dáng thon nh , kh i lư ng cơ th th p,
ñ u nh , c dài nhanh nh n. Gia c m hư ng th t có thân hình to, ng c n , ñùi,
lư n r t phát tri n, dáng n ng n , kh i lư ng cơ th l n. Gia c m kiêm d ng
có hình dáng trung gian gi a gia c m hư ng tr ng và hư ng th t.
Brandsch và Bichel,1978[3] cho bi t: gi a kh i lư ng cơ th và các
chi u đo có m i tương quan dương.
ð ng H u Lanh,1995[14] cho bi t màu s c lơng, da là mã hi u c a
gi ng, đó là nh ng tín hi u đ nh n d ng con gi ng. Màu s c lông, da là
nh ng ch tiêu trong ch n l c gia c m. Thơng thư ng các gi ng thu n có màu

lơng đ ng nh t, trên cơ s đó có th nói các gia c m có màu lơng khơng ñ ng
nh t là do gi ng ñã pha t p.
Mào và tích: là đ c đi m sinh d c th c p, có th dùng đ phân bi t
tr ng mái. Mào gà r t ña d ng c v hình dáng, kích thư c, màu s c và ñ c
trưng cho t ng gi ng. D a vào hình d ng, ngư i ta phân ra các lo i mào c
(mào ñơn), mào h t ñ u, mào hoa h ng, mào n (mào sít) theo Nguy n M nh
Hùng và cs,1994[5]

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ...........3


ð u: c u t o xương ñ u ñư c coi như có đ tin c y cao nh t trong vi c
ñánh giá ñ u gia c m. Da m t và các ph n ph c a ñ u cho phép rút ra k t
lu n v s phát tri n c a mơ đ và mơ liên k t. Theo hình dáng c a mào, tích
và mào tai có th bi t đư c tr ng thái s c kho và ñi u ki n s ng c a chúng.
Gà tr ng có ngo i hình đ u gi ng gà mái s có tính sinh d c kém, gà mái có
ngo i hình c a gà tr ng s không cho năng su t cao, tr ng thư ng khơng
phơi, theo Auaas R. And R.Wilke(trích t Nguy n Chí B o,1978)[1].
M : gà có m dài và m nh khơng có kh năng s n xu t cao. Nh ng
gi ng gà da vàng thì m cũng vàng,

gà mái màu s c này có th b nh t ñi

vào cu i th i kỳ ñ tr ng.
B lông: lông là m t d n xu t c a da, th hi n ñ c ñi m di truy n c a
gi ng và có ý nghĩa quan tr ng trong vi c phân lo i. Khi m i n , gia c m con
ñư c lơng tơ che ph , trong q trình phát tri n lơng tơ s d n đư c thay th
b ng lơng c đ nh.
Chân: nh ng gà gi ng t t ph i có chân ch c ch n nhưng khơng đư c
thơ. Gà có chân hình ch bát, các ngón cong, xương khuy t t t khơng nên s

d ng làm gi ng. ð c ñi m chân cao có liên quan t i kh năng cho th t th p và
phát d c ch m theo Auaas R And R.Wilke(trích t Nguy n Chí B o,1978)[1].

2.1.2.Tính tr ng s n xu t c a gia c m
Ph n l n các tính tr ng s n xu t c a v t ni là các tính tr ng s lư ng,
Cơ s di truy n h c c a tính tr ng s lư ng do các gen n m trên nhi m s c
th quy ñ nh. Các tính tr ng s lư ng (Quantitative character) là nh ng tính
tr ng mà

đó s sai khác nhau gi a các cá th là s sai khác nhau v m c ñ

hơn, là s sai khác nhau v ch ng lo i và như Drarwin C ñã ch rõ: s khác
nhau này chính là ngu n v t li u cung c p cho ch n l c t nhiên cũng như
ch n l c nhân t o.
Tính tr ng s lư ng cịn đư c g i là tính tr ng đo lư ng(Metric character)

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ...........4


vì s nghiên c u c a chúng ph thu c vào s ño lư ng như m c ñ tăng tr ng
c a gà, kích thư c các chi u ño, kh i lư ng tr ng… tuy nhiên có nh ng tính
tr ng mà giá tr c a chúng có đư c b ng cách đ m như: s l n con ñ ra trong
m t l a, s lư ng tr ng gà ñ ra trong m t năm v n đư c coi là các tính tr ng
s lư ng, đó là nh ng tính tr ng s lư ng ñ c bi t.
Di truy n h c s lư ng v n l y các quy lu t c a di truy n h c Mendel
làm cơ s , nhưng do ñ c ñi m riêng c a tính tr ng s lư ng so v i các tính
tr ng ch t lư ng(qualitative character) khác ñ i tư ng nghiên c u c a di
truy n h c Mendel nên phương pháp nghiên c u trong di truy n h c s lư ng
khác v i phương pháp nghiên c u trong di truy n h c Mendel v 2 phương
di n: th nh t là các ñ i tư ng nghiên c u khơng th ch d ng l i

m c đ cá

th mà ñu c m r ng t i m c ñ qu n th bao g m các nhóm cá th khác
nhau, th hai là s sai khác nhau gi a các cá th không th ch là s phân lo i
mà nó địi h i ph i có s ño lư ng các cá th .
Bi u hi n bên ngồi ho c các tính khác c a m t cá th đư c g i là ki u
hình(phenotype) c a cá th đó (đ i v i tính tr ng s lư ng cũng như tính
tr ng ch t lư ng), ki u hình này là do ki u gen (genotype) và môi trư ng
(environment) gây ra.
Giá tr ño lư ng ñư c c a tính tr ng s lư ng trên m t cá th ñư c g i
là giá tr ki u hình c a cá th đó. Các giá tr có liên h v i ki u gen g i là giá
tr ki u gen và giá tr có liên h v i mơi trư ng là sai l ch môi trư ng, như
v y có nghĩa là ki u gen quy đ nh m t giá tr nào đó c a cá th và môi trư ng
gây ra sai l ch v i giá tr ki u gen theo hư ng này ho c hư ng khác. Quan h
trên có th bi u th như sau:

P=G+E
Trong đó: P là giá tr ki u hình
G là giá tr ki u gen
E là sai l ch môi trư ng

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ...........5


Trung bình sai l ch mơi trư ng c a m t qu n th là b ng không, do đó
trung bình giá tr ki u hình b ng giá tr ki u gen, khi đó thu t ng trung bình
qu n th là trung bình giá tr ki u hình, ho c trung bình giá tr ki u gen c a
qu n th và trung bình qu n th là t ng các tích s c a giá tr ki u gen v i t n
s c a nó khi ñ c p ñ n các th h k ti p nhau. Chúng ta gi s m t cách

ñơn gi n r ng môi trư ng là không thay ñ i t th h này sang th h khác,
như v y trung bình qu n th là m t h ng s n u khơng có s bi n d di truy n.
Giá tr ki u gen c a tính tr ng s lư ng do nhi u gen có hi u ng nh
(minor gene) c u t o thành, đó là các gen mà hi u ng riêng bi t c a t ng gen
thì r t nh , nhưng t p h p nhi u gen nh s có nh hư ng rõ r t t i tính tr ng
nghiên c u, hi n tư ng này g i là hi n tư ng ña gen (polygene). Mơi trư ng
có nh hư ng r t l n ñ n tính tr ng s lư ng, trong khi đó đ i v i tính tr ng
ch t lư ng là nh ng tính tr ng đơn gen thì r t ít b

nh hư ng do mơi trư ng.

Tác ñ ng c a các nhân t ngo i c nh như: nhi t ñ , ánh sáng, th c ăn, nư c
u ng, khơng khí, vv... lên tính tr ng s lư ng r t l n có th làm kìm hãm,
ho c phát huy mà làm thay đ i các giá tr c a tính tr ng. Giá tr ki u gen ñư c
phân theo 3 phương th c ho t đ ng, đó là s c ng g p, sai l ch tr i l n và
tương tác gi a các gen như sau:
G=A+D+I
Trong đó: G: là giá tr ki u gen (geneotypic value)
A: là giá tr c ng g p (aditive value)
D: là sai l ch do tác ñ ng tr i l n (do minancedeviation)
I: là sai l ch do tương tác gi a các gen (in teraction deviation)
Giá tr c ng g p hay giá tr gi ng: ñ ño lư ng giá tr truy n ñ t t b
m cho ñ i con ph i có m t giá tr đo lư ng m i có liên h v i gen ch khơng
ph i có liên h v i ki u gen, đó là hi u ng trung bình c a các gen. T ng các
hi u ng trung bình c a các gen quy đ nh tính tr ng (t ng các hi u ng ñư c

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ...........6


th c hi n v i t ng c p gen

m i lô cút và trên t t c các lơ cút) đư c g i là

giá tr c ng g p ho c giá tr gi ng c a cá th . Nó là thành ph n quan tr ng c a
ki u gen vì nó c đ nh và có th di truy n cho đ i sau.
Sai l ch tr i l n: khi xem xét m t lô cút duy nh t, sai l ch tr i(D)
ñư c sinh ra t tác ñ ng qua l i gi a các c p alen

trong cùng m t lơ cút

(đ c bi t là các alen d h p t ) r t có ý nghĩa trong lai gi ng.
Sai l ch tương tác gi a các gen: là sai l ch do tương tác c a các gen
không cùng m t lô cút, sai l ch này thư ng th y trong di truy n h c s lư ng
hơn là di truy n h c Men Del. Ngồi ra các tính tr ng s lư ng cịn ch u nh
hư ng nhi u c a mơi trư ng E (environmental) và ñư c chia thành hai lo i sai
l ch do môi trư ng là Eg và Es.
Sai l ch môi trư ng chung (general environmental deviation) : là sai
l ch do các y u t mơi trư ng có tính ch t thư ng xun và khơng c c b tác
đ ng lên tồn b các cá th trong m t nhóm v t ni.
Sai l ch môi trư ng riêng (Special environmental deviation) là sai l ch
do các nhân t mơi trư ng có tính ch t khơng thư ng xun và c c b tác
ñ ng riêng r lên t ng cá th trong cùng m t nhóm v t ni. Tóm l i khi m t
ki u hình c a m t cá th ñư c c u t o b i t hai lơ cút tr lên thì giá tr ki u
hình c a nó đư c bi u th như sau:
P = A+ D + I + Eg+ Es
V n ñ tương tác gi a ki u di truy n và mơi trư ng r t quan tr ng đ i
v i ngành chăn nuôi gia c m. Qua vi c phân tích các nhân t
tính tr ng s lư ng

nh hư ng t i

trên, ta th y r ng: mu n nâng cao năng su t c a v t ni

c n ph i:
Tác đ ng v m t di truy n (G)
Tác ñ ng vào hi u ng c ng g p (A) b ng cách ch n l c
Tác ñ ng vào các hi u ng tr i (D) và át gen I b ng cách ph i gi ng t p giao

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ...........7


Tác đ ng v mơi trư ng b ng c i ti n đi u ki n chăn ni như th c ăn,
thú y, chu ng tr i. Trong chăn nuôi, các gi ng v t nuôi luôn nh n ñư c t b
m m t s gen quy ñ nh tính tr ng s lư ng nào đó và ñư c xem như là ñư c
nh n t b m m t kh năng di truy n, tuy nhiên kh năng đó có phát huy t t
hay khơng cịn ph thu c r t l n vào ñi u ki n c a v t nuôi.

2.1.3. S c s ng và kh năng kháng b nh
S c s ng và kh năng kháng b nh là m t ch tiêu quan tr ng nh hư ng
tr c ti p t i hi u qu chăn nuôi. Hi u qu chăn nuôi b chi ph i b i y u t bên
trong cơ th (di truy n) và môi trư ng ngo i c nh (dinh dư ng, chăm sóc,
chu ng tr i, mùa v , d ch t ...).
Lê Vi t Ly,1995[22] cho bi t ñ ng v t thích nghi t t th hi n

s gi m

kh i lư ng cơ th th p nh t khi b tress, có s c sinh s n t t, s c kháng b nh
cao, s ng lâu và t l ch t th p.
Theo Johanson(trích t Phan C Nhân và cs,1972[8]) cho bi t s c s ng
ñư c th hi n

kh năng có th ch ng l i nh ng nh hư ng b t l i c a môi

trư ng, cũng như nh hư ng khác c a d ch b nh, s c s ng ñư c xác đ nh b i
tính di truy n. S gi m s c s ng

giai đo n h u phơi có th có tác đ ng c a

các gen n a gây ch t, nhưng ch y u là do tác đ ng c a mơi trư ng(d n theo
Ngơ Gi n Luy n,1994)[19]. Các gi ng v t nuôi nhi t đ i có kh năng ch ng
b nh truy n nhi m, b nh kí sinh trùng cao hơn so v i các gi ng v t nuôi có
ngu n g c ơn đ i(Tr n ðình Miên và cs,1994)[28].
Theo Lerner J.M và Taylor,1943[71] h s di truy n s c s ng c a gà là
0,13 ; cịn Nguy n Văn Thi n, Tr n ðình Miên,1995[33] l i cho bi t h s di
truy n s c s ng c a gà là 0,33.
Khi ñi u ki n s ng thay ñ i (th c ăn, th i ti t, khí h u, quy trình chăm
sóc, ni dư ng...), gà lơng màu có kh năng thích ng t t hơn v i môi
trư ng s ng(Phan C

Nhân, Tr n ðình Miên,1998)[29]. Theo Hill J.F,

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ...........8


G.E.Dickerson and H.L.Kempster,1954[67] cho bi t đã tính đư c h s di
truy n c a s c s ng là 0,66. Theo Gavora J.F,1990[64] thông báo h s di
truy n c a s c kháng b nh là 0,25.
Theo Tr n Long và cs,1996[18] t l nuôi s ng c a gà Ri giai ño n gà con
(0 - 6 tu n tu i) ñ t 93,3%. Nguy n ðăng Vang và cs,1999[45] cho bi t t l
nuôi s ng gà Ri giai ño n gà con (0 - 9 tu n); gà h u b (10 - 18 tu n) và sinh s n

(19 - 23 tu n) ñ t tương ng 92,11; 96 - 97, 22 và 97,25%.
Nguy n Th Khanh,1995[10] nghiên c u trên gà Tam Hồng cho bi t:
dịng 882 có t l ni s ng ñ n 6 tu n tu i ñ t 96,15%, ñ n 20 tu n tu i ñ t
95,55% và dịng Jiangcun các t l ni s ng đ n 6 tu n tu i ñ t 96,85% ; t
7-20 tu n tu i ñ t 95,91%.
Theo Bùi Quang Ti n và cs,1995[36] cho bi t gà Ross - 208 có t l ni
s ng đ n 42 ngày tu i ñ t 95%, gà h u b và mái đ đ t 98,47 ; 98,74%.
Theo ðồn Xn Trúc và cs,1996[41] thì t l ni s ng đ n 7 tu n tu i c a
gà A.A ñ t 91%, gà AAV35 ñ t 93,86%, gà AAV53 ñ t 93,42%, gà V1AA
ñ t 92,07% và AV35 ñ t 93,14%.
Tr n Long,1994[17] cho bi t s c s ng c a gà đư c tính b ng t l ni
s ng sau m t th i gian. Tính tr ng này có h s di truy n th p (h2= 0,01) nên
s c s ng c a gà con ph thu c nhi u vào ñi u ki n ngo i c nh.
S c đ kháng

các lồi, gi ng, dịng, th m chí gi a các cá th là khác

nhau. Theo k t qu nghiên c u c a Nguy n Th Thanh Bình,1998[2] cho bi t
giai đo n (1 – 16 tu n tu i) t l nuôi s ng c a gà Ri là 96,5 – 100%, con
tr ng có s c đ kháng m nh hơn con mái do có s tác đ ng khác nhau c a
hormone.
Trong chăn ni đ nâng cao t l s ng, s c ñ kháng, gi m t n th t do
b nh t t gây ra, bên c nh vi c c n ti n hành các bi n pháp phịng b nh thú y và
chăm sóc, ni dư ng thích h p v i t ng lo i v t ni, m t v n đ h t s c

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ...........9


quan tr ng là c n ph i ch n ni gi ng gia c m có kh năng thích nghi cao.
V n đ này ch có th xác đ nh đư c thơng qua các th nghi m trong th c ti n.

2.1.4. Cơ s khoa h c v kh năng sinh trư ng và kh năng cho th t gia c m
2.1.4.1. Kh năng sinh trư ng
Sinh trư ng là q trình tích lu , s

tăng chi u cao, chi u dài, b

ngang, kh i lư ng c a các b ph n và toàn b cơ th con v t trên cơ s tính
ch t di truy n c a ñ i trư c. Sinh trư ng chính là s tích lu d n d n các
ch t, ch y u là protein, nên t c ñ và kh i lư ng tích lu các ch t, t c đ và
s t ng h p protein chính cũng là t c ñ ho t ñ ng c a các gen ñi u khi n s
sinh trư ng c a cơ th (Tr n ðình Miên, Nguy n Kim ðư ng,1992)[27].
V m t sinh h c, sinh trư ng đư c xem như q trình t ng h p protein,
nên ngư i ta thư ng l y vi c tăng kh i lư ng làm ch tiêu ñánh giá quá trình
sinh trư ng. Tuy nhiên, trong th c t có th g p hi n tư ng tăng tr ng mà
không ph i tăng trư ng ch ng h n béo m , tích nư c..., khơng có s phát
tri n c a mô cơ. S tăng trư ng kéo dài liên t c t khi tr ng r ng cho ñ n lúc
cơ th ñã trư ng thành và ñư c chia làm hai giai ño n chính: giai đo n trong
thai và giai đo n ngồi thai, ñ i v i gia c m là th i kỳ h u phôi và th i kỳ
trư ng thành.
Như v y sinh trư ng s thông qua 3 q trình: phân chia t bào đ tăng
s lư ng, tăng th tích c a t bào và tăng th tích gi a các t bào. T t c các ñ c
tính c a gia súc gia c m như ngo i hình, th ch t, s c s n xu t đ u khơng ph i
đã s n có trong t bào. Các đ c tính c a các b ph n đư c hình thành trong q
trình sinh trư ng là m t s ti p t c th a hư ng các đ c tính di truy n c a b m
nhưng ho t ñ ng m nh hay y u cịn do tác đ ng c a môi trư ng.
Khi nghiên c u v sinh trư ng khơng th khơng nói đ n phát d c,
phát d c là q trình thay đ i v ch t t c là tăng thêm và hoàn ch nh các
tính ch t, ch c năng c a các b ph n c a cơ th . Phát d c c a cơ th con
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ...........10

v t hình thành t khi tr ng th tinh, tr i qua nhi u giai ño n ph c t p cho
ñ n khi trư ng thành.
Sinh trư ng và phát d c là hai quá trình di n ra trên cùng m t cơ th
gia súc gia c m, sinh trư ng đư c coi là q trình thay đ i c u t o ch c năng,
hình thái, kích thư c các b ph n. Phát d c di n ra t khi tr ng th tinh, qua
các giai ño n khác nhau ñ n khi trư ng thành.
2.1.4.2. M t s y u t

nh hư ng ñ n kh năng sinh trư ng

* nh hư ng c a dịng, gi ng đ n q trình sinh trư ng
Theo LetnerT.M và Asmundsen V.S,1983[70] ñã so sánh t c ñ sinh
trư ng c a các gi ng gà Leghorn tr ng và Plymouth Rock t i 24 tu n tu i,
cho r ng gà Plymouth Rock sinh trư ng nhanh hơn gà Leghorn 2 – 6 tu n tu i
và sau đó khơng có s khác nhau.
Nguy n M nh Hùng và cs,1994[5] cho bi t s khác nhau v kh i
lư ng gi a các gi ng gia c m r t l n, gi ng gà kiêm d ng n ng hơn gà
hư ng tr ng kho ng 500 – 700g(13-30%). Theo Tr n Long,1994[18] k t
qu nghiên c u t c ñ sinh trư ng trên 3 dòng thu n (dòng V1, V3, V5)
c a gi ng gà Hybro HV85 cho th y t c đ sinh trư ng 3 dịng hồn tồn
khác nhau

42 ngày tu i.

Theo Godfrey E.F và Joap R.G,1952[65] s di truy n các tính tr ng v
kh i lư ng cơ th do 15 c p gen tham gia trong đó ít nh t có m t gen v sinh
trư ng liên k t gi i tính (n m trên nhi m s c th X) vì v y có s sai khác v
kh i lư ng cơ th gi a con tr ng và con mái trong cùng m t gi ng, gà tr ng

n ng hơn gà mái 24 – 32%.
Theo Kushner trích t Nguy n Ân và cs,1978[13] h s di truy n kh i
lư ng s ng c a gà 1 tháng tu i là 33%; 2 tháng tu i là 46%; 3 tháng tu i là
43%. Theo Cook R.E. Chursk T.B, Bumber R.S and Cunigham C.J,1956[63]
xác ñ nh h s di truy n 6 tu n tu i v kh i lư ng là 50%.

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ...........11


* nh hư ng c a tính bi t và t c đ m c lơng đ n sinh trư ng
Các lo i gia c m khác nhau v gi i tính thì có t c đ sinh trư ng khác
nhau, con tr ng l n nhanh hơn con mái.
Theo Jull M.A d n theo Phùng ð c Ti n,1996[39] gà tr ng có t c đ
sinh trư ng nhanh hơn gà mái 24 – 32%. Tác gi cũng cho bi t, s sai khác
này do gen liên k t gi i tính, nh ng gen này

gà tr ng (2 nhi m s c th gi i

tính) ho t đ ng m nh hơn gà mái (1 nhi m s c th gi i tính). Trong cùng m t
gi ng, cùng gi i tính,

gà có t c đ m c lơng nhanh có t c đ sinh trư ng,

phát tri n t t hơn.
Theo Kushner K.F,1974[12] cho r ng t c đ m c lơng có quan h ch t
ch t i t c ñ sinh trư ng, thư ng gà l n nhanh thì m c lơng nhanh và ñ u
hơn

gà ch m l n.
Hayer J.F. Mc Carthy J.C,1970[66] ñã xác ñ nh trong cùng m t gi ng thì

gà mái m c lơng đ u hơn gà tr ng và tác gi cho r ng nh hư ng c a hoocmon
có tác d ng ngư c chi u v i gen liên k t v i gi i tính quy đ nh t c đ m c lơng.
* nh hư ng c a th c ăn ñ n kh năng sinh trư ng
Th c ăn là y u t

nh hư ng tr c ti p, lâu dài ñ n tồn b các giai đo n

sinh trư ng phát d c và năng su t c a gia súc, gia c m. ð c bi t ñ i v i gia
c m non do khơng đư c bú s a m như đ ng v t có vú nên giá tr dinh dư ng
c a th c ăn

giai ño n đ u có tác d ng quy t đ nh ñ n kh năng sinh trư ng

và kh i lư ng cơ th c a chúng sau này.
Theo tài li u c a Tr n ðình Miên và cs,1975[26] thì vi c ni dư ng
mà ch y u là th c ăn có tác d ng r t l n ñ i v i s phát tri n c a gia súc, gia
c m, cho ăn kh u ph n ñ y ñ ch t dinh dư ng theo giai đo n này s thúc đ y
q trình sinh trư ng phát d c, ngư c l i n u th c ăn thi u protein, vitamin,
khống thì q trình sinh trư ng s ch m l i. Tác gi đã d n thí nghi m c a
V.I.Phedorop,1973 ch ng minh trong b t kỳ trư ng h p nào th c ăn t t cũng

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ...........12


có nh hư ng đ n s phát tri n, nhưng tính ch t chu kỳ c a sinh trư ng v n
luôn luôn t n t i. Theo Rovimen,1994[72] qua nghiên c u ñã xác ñ nh nh
hư ng c a các m c protein và năng lư ng trong kh u ph n ñ n kh năng tăng
kh i lư ng và chuy n hóa th c ăn c a gà broiler Ross – 208.
Cũng theo Bùi ð c Lũng,1992[20] ñ phát huy kh năng sinh trư ng

c n ph i cung c p th c ăn t i ưu v i ñ y ñ ch t dinh dư ng ñư c cân b ng
nghiêm ng t gi a protein và các axit amin v i năng lư ng, ngoài ra trong th c
ăn h n h p c n ñư c b sung hàng lo t các ch ph m sinh h c không mang
theo ý nghĩa dinh dư ng nhưng nó kích thích sinh trư ng làm tăng ch t lư ng
th t. Tác gi Lê H ng M n và cs,1995[25] ñã xác ñ nh đư c nhu c u protein
thích h p ni gà Broiler cho năng su t cao, còn theo Tr n Cơng Xn và
cs,1995[46] khi nghiên c u ch đ dinh dư ng nuôi gà Broiler AV – 35 g m 9
lơ thí nghi m v i 3 m c năng lư ng và protein khác nhau cho th y kh i lư ng
gà 56 ngày tu i khác nhau rõ r t.
K t qu nghiên c u c a Nguy n Th Mai,1994[23] ñã k t lu n: vi c s
d ng m c năng lư ng và protein thích h p trong kh u ph n s làm tăng hi u qu
s d ng th c ăn c a gà Broiler và cũng theo Nguy n Th Mai,2001[24] cho bi t
hi u qu s d ng th c ăn có liên quan ch t ch t i t c ñ sinh trư ng c a gà,
trong cùng m t ch ñ dinh dư ng, cùng m t gi ng, t i m t th i ñi m, nh ng lơ
gà có t c đ sinh trư ng cao hơn thì hi u qu s d ng th c ăn cũng t t hơn.
K t qu

nghiên c u c a các tác gi

Bùi ð c Lũng, Lê H ng

M n,1995[21] và c a Bùi Quang Ti n và cs,1995[36] ñ u ñã kh ng ñ nh nh
hư ng r t l n c a th c ăn và dinh dư ng ñ n kh năng sinh trư ng c a gia
c m, hàm lư ng các axit amin là r t quan tr ng, ñ c bi t n u thi u Methionin
trong kh u ph n s có h i cho sinh trư ng và h s chuy n hóa th c ăn, trong
trư ng h p sinh trư ng t i ña, vi c b sung axit amin s c i thi n h s
chuy n hóa th c ăn.

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ...........13

Như v y thông qua cơ s lý thuy t và các k t qu nghiên c u c a nhi u
nhà chun mơn đã ch ng minh rõ ràng s

nh hư ng c a ch ñ dinh dư ng

c a th c ăn ñ i v i kh năng sinh trư ng.
* nh hư ng c a nhi t ñ
ð i v i gà con do giai ño n cịn nh (30 ngày tu i đ u) cơ quan ñi u
khi n nhi t chưa hoàn ch nh cho nên yêu c u v nhi t ñ tương ñ i cao, n u
nhi t đ khơng phù h p (q th p), gà con t đ ng khơng s d ng th c ăn,
sinh trư ng kém, ho c ch t hàng lo t do d m ñ p lên nhau, giai ño n sau n u
nhi t ñ quá cao s h n ch vi c s d ng th c ăn, gà u ng nư c nhi u, bài ti t
phân l ng h n ch kh năng sinh trư ng và d m c các b nh đư ng tiêu hóa.
Theo tài li u c a Readdy,1999[42] ñã ch rõ

th i kỳ sau p n , nhi t

đ mơi trư ng có nh hư ng rõ r t ñ n sinh trư ng và h s chuy n hóa th c
ăn c a gà th t. Khi nhi t ñ tăng lên năng lư ng c a kh u ph n duy trì gi m
xu ng, sau khi p n n u tăng nhi t ñ t 70C ñ n 210C s làm gi m h s
chuy n hóa th c ăn 0,87% cho m i 0C tăng lên, n u nhi t ñ ti p t c tăng thì
h s chuy n hóa th c ăn ti p t c ñư c c i thi n cho ñ n khi ñ t ñ n ñi m
stress nhi t làm gi m t c ñ sinh trư ng.
Khi nhi t đ chu ng ni thay đ i 10C thì tiêu th th c ăn c a gà mái bi n
ñ i m t lư ng tương ñương 2kcal(theo Khan.A.G,1998)[69]
Theo Sonaiya.E.B,2005[74] cho bi t trong kho ng 260C – 320C tiêu th
th c ăn s gi m 1,5g/10C/gà và trong kho ng 320C – 360C tiêu th th c ăn
gi m 4,2g/10C/gà. Còn Schaible, Philip.J,1986[64] cho bi t

nhi t đ 630F

(16,70C), khi tăng 10F thì tiêu th th c ăn gi m 0,8%.
Readdy C.V,1999[42] ñã nghiên c u xác ñ nh m i liên h gi a nhi t đ
mơi trư ng v i sinh trư ng và h s chuy n hóa th c ăn và ñã rút ra k t lu n:
gà broiler nuôi trong mơi trư ng có khí h u ơn hịa cho năng su t cao hơn mơi
trư ng nóng, ví d gà t 4 – 8 tu n tu i

nhi t ñ 10 - 150C ñ t kh i lư ng

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ...........14


cơ th 1205 – 1249g và h s chuy n hóa th c ăn là 2,41 – 2,33%;

21,10C

đ t kh i lư ng cơ th là 1225g, h s chuy n hóa th c ăn là 2,23%, nhưng
26,70C kh i lư ng cơ th ñ t 1087g và h s chuy n hoá th c ăn là 2,30%.
Khi nhi t ñ môi trư ng cao trên 26 – 270C s gây stress nhi t vì gà con
khơng th gi i thốt đư c nhi t mà cơ th s n sinh ra, do đó s làm gi m q
trình trao ñ i ch t, gi m kh năng s d ng th c ăn, tăng t n s hô h p d n ñ n
gi m t c ñ sinh trư ng. Gà con t 7 tu n tu i tr lên nh y c m v i nhi t ñ
cao hơn gà dư i 7 tu n tu i.
Theo Bùi ð c Lũng và Lê H ng M n,1995[21] thì gà broiler ni
trong v hè c n ph i tăng m c ME và CP cao hơn nhu c u v đơng 10 – 15%,
cịn theo(Salah N.M. Mail E.S,1946)[73] cho bi t nhi t ñ trong ngày ñ u tiên
nên t 280C – 350C sau đó gi m d n xu ng 210C, k t qu thí nghi m cho th y
gà Broiler 4 – 8 tu n tu i tăng kh i lư ng ñ t 1225g
1087g

210C nhưng ch ñ t

260C, theo tác gi s gi m tăng kh i lư ng này ch y u do gi m

lư ng th c ăn ăn vào. Bùi ð c Lũng,1992[20] cho bi t tiêu chu n nhi t ñ
trong chu ng nuôi là 18 – 200C sau 4 tu n tu i.
* nh hư ng c a m ñ khơng khí
m đ khơng khí q cao có nh hư ng khơng t t đ n t c đ sinh
trư ng c a gia c m, do chu ng tr i ln m ư t, lư ng khí đ c sinh ra nhi u
và là môi trư ng thu n l i ñ vi khu n gây b nh phát tri n. Trong m i ñi u
ki n c a th i ti t n u m đ khơng khí cao ñ u b t l i cho gia súc, gia c m
b i vì nhi t đ th p mà m ñ cao làm tăng kh năng d n nhi t, gà con d m t
nhi t gây c m l nh và ngư c l i nhi t ñ cao, m ñ cũng cao s làm cho cơ
th gia c m th i nhi t khó khăn d n đ n c m nóng,

m i mơi trư ng gà con

ñ u s d ng th c ăn kém, nh hư ng tr c ti p ñ n sinh trư ng và phát d c.
Nhi t ñ và m ñ là 2 y u t luôn thay ñ i theo mùa v cho nên nh hư ng
c a th i ti t mùa v ñ i v i t c ñ sinh trư ng c a gia c m là đi u t t y u. Có

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ...........15


r t nhi u nghiên c u c a các tác gi , các nhà chun mơn đã làm sáng t v n
đ này.
Ngồi ra các y u t khác c a môi trư ng như thành ph n không khí, t c
đ gió cũng nh hư ng tr c ti p ho c gián ti p ñ n t c ñ sinh trư ng c a gia
c m. ð ñ m b o cho gà con sinh trư ng bình thư ng lư ng khí đ c trong

chu ng nuôi NH3 = 25ppm, CO2 = 2,500ppm.
Theo Ing. J.E,2001[67] qua nghiên c u ñã ñưa ra khuy n cáo v thành
ph n t i đa các ch t khí trong chu ng nuôi gia c m như sau: H2S =
0,002g/m3; CO2 = 0,35g/m3; NH3 = 0,35g/m3.
* nh hư ng c a y u t ánh sáng
Gia c m r t nh y c m v i ánh sáng, ñ c bi t là giai ño n gà con và giai
ño n gà ñ cho nên ch ñ chi u sáng là v n ñ c n quan tâm. Th i gian và
cư ng ñ chi u sáng phù h p s t o ñi u ki n thu n l i cho gà ăn, u ng, v n
ñ ng nh hư ng t t t i kh năng sinh trư ng.
Theo Bùi ð c Lũng và Lê H ng M n,1995[21] gà broiler c n ñư c
chi u sáng 23gi /ngày khi ni trong nhà kín (mơi trư ng nhân t o), k t qu
thí nghi m 1 – 2 gi chi u sáng sau đó 2 – 4 gi không chi u sáng cho k t qu
t t gà l n nhanh, chi phí th c ăn gi m. Tác gi Arbor Acres,1995[60] khuy n
cáo: v i gà broiler gi t th t s m 38 – 42 ngày tu i, t 1 ngày tu i ñ n 3 ngày
tu i chi u sáng 24/24 gi cư ng ñ chi u sáng 20lux, t ngày th 4 tr ñi th i
gian chi u sáng 23/24 gi cư ng ñ chi u sáng 5lux, v i gà broiler nuôi dài
ngày 49 – 56 ngày th i gian chi u sáng ngày th 1 là 24 gi ; ngày th 2 là 20
gi ; ngày th 3 ñ n ngày th 15 là 12 gi ; ngày th 16 – 18 là 14 gi ; ngày 19
– 22 là 16 gi ; ngày 23 – 24 là 18 gi ; và ngày 25 ñ n k t thúc là 24 gi ;
cư ng ñ chi u sáng

ngày ñ u 20 lux, nh ng ngày sau là 5 lux.

Qua các tài li u tham kh o và k t qu nghiên c u c a các tác gi trong
và ngoài nư c ñã kh ng ñ nh có nhi u y u t

nh hư ng ñ n kh năng sinh

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ...........16

trư ng, phát tri n c a gia c m. Trong chăn ni gà th t, đ đ t đư c năng su t
cao c n ph i ñ ng th i có hai đi u ki n: gi ng t t và quy trình chăm sóc ni
dư ng, s d ng th c ăn khoa h c, phù h p v i t ng gi ng, t ng dòng.
* nh hư ng c a k thu t nuôi dư ng, chăm sóc
Trong chăn ni nói chung và chăn ni gà nói riêng đang g p ph i v n
đ r t nan gi i, đó là đi u ki n khí h u khơng thu n l i, nh t là ñ i v i các
gi ng gà nh p n i có ngu n g c ơn đ i. Khí h u nư c ta thu c lo i nhi t đ i
gió mùa, trong q trình chăn ni, có r t nhi u tác nhân khí h u nh hư ng
x u ñ n hi u qu chăn ni như nhi t đ , m đ khơng khí, ánh sáng...,cho
nên c n ph i t o ra ti u khí h u chu ng ni t i ưu, cũng như ni

m tđ

h p lý nh m h n ch ñ n m c th p nh t nh ng nh hư ng b t l i c a mơi
trư ng. S bi n đ i c a ti u khí h u trong chu ng ni v tính ch t v t lý
(nhi t đ , m đ , gió, b i, ánh sáng...) cũng như tính ch t hóa h c như n ng
đ cacbonic, amoniac..., và y u t vi sinh v t, nó khác xa so v i khơng khí
ngồi t nhiên.
Thành ph n c a ti u khí h u chu ng ni ph thu c vào nhi u y u t
như hư ng chu ng, trang thi t b k thu t, quy trình k thu t chăn ni và đ c
bi t là m t đ chu ng ni, khi ti u khí h u chu ng ni khơng đ m b o s
làm gi m s thu nh n th c ăn c a gà. V i ñi u ki n khí h u nư c ta, vi c
quan tâm nh m làm gi m tác ñ ng b i stress nhi t trong đi u ki n nóng là
quan tr ng hơn c . Trư c h t là v trí chu ng, hư ng chu ng, tr n nhà (tr n có
th đưa cách nhi t và phun mưa trên mái ho c làm chu ng kín ki u ñư ng
h m làm mát b ng hơi nư c có qu t hút), ngồi ra k t h p thêm các bi n pháp
b tr như làm l nh nư c u ng (bình thư ng t l nư c so v i th c ăn là 2/1
nhi t ñ 21oC, nhưng s tăng lên thành t l 8/1

nhi t ñ 38oC). Vi c cung

c p nư c l nh và b sung 0,25% mu i vào nư c u ng có hi u qu t t trong
vi c ch ng nóng, thay đ i kh u ph n ăn cũng như b sung thêm vitaminC,

Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ...........17