Giáo án môn Tin học 10 - Bài 4: Bài toán và thuật toán

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Bµi 4: Bµi to¸n vµ thuËt to¸n Người soạn : Nguyễn Như Vũ Líp : SP Tin K40 - §HSPTN Ngµy So¹n : 24/11/2008 Giáo viên hướng dẫn: Lê Bích Liên I. Mục đích yêu cầu: - KiÕn thøc: T×m hiÓu vµ n¾m râ thuËt to¸n kiÓm tra tÝnh nguyªn tè cña mét sè nguyªn tè. - Kĩ năng: Xây dựng được thuật toán và sơ đồ khối thuật toán của các thuËt to¸n th«ng dông kh¸c. II. Phương tiện dạy học: - Phương pháp :Thuyết trình và đặt câu hỏi gợi ý cho học sinh - Giáo viên: Sách giáo khoa, bảng phụ sơ đồ khối thuật toán kiểm tra sè nguyªn tè(SGK – T37). - Häc sinh: S¸ch gi¸o khoa. III. Néi dung: 1. ổn định lớp SÜ sè: V¾ng: Cã phÐp: 2. KiÓm tra bµi cò: - HS1(viết lên bảng): Hãy xác định Input và Output của bài toán sau. Bµi to¸n: Cho 3 c¹nh a, b, c cña tam gi¸c ABC, tÝnh diÖn tÝch S cña tam giác đó. §¸p ¸n: Input: 3 sè thùc a, b, c (lµ 3 c¹nh cña tam gi¸c) Output: Sè thùc S (diÖn tÝch tam gi¸c ABC). - HS2 (tr¶ lêi miÖng): Nªu kh¸i niÖm thuËt to¸n? Cã mÊy c¸ch m« t¶ thuËt to¸n? Lµ nh÷ng c¸ch nµo? §¸p ¸n: Thuật toán để giải một bài toán là một dãy hữu hạn các thao tác được sắp xếp theo một trình tự xác định sao cho sau khi thực hiện dãy thao t¸c Êy, tõ Input cña bµi to¸n ta nhËn ®­îc Output cÇn t×m. Có 2 cách để mô tả thuật toán: - M« t¶ b»ng c¸ch liÖt kª. - Mô tả bằng sơ đồ khối GV: NhËn xÐt vµ cho ®iÓm. 3. Bµi míi: GV: Đặt vấn đề: ở tiết trước các em đã học thế nào là bài toán, thuật toán. Các em đã biết cách mô tả 1 thuật toán. Để rõ hơn chúng ta sẽ xét một số vÝ dô sau ®©y.. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Bµi 4: Bµi to¸n vµ thuËt to¸n (TiÕp) Néi dung Hoạt động của GV và HS 3. Mét sè vÝ dô vÒ thuËt to¸n: VÝ dô 1: KiÓm tra tÝnh nguyªn tè cña GV: §­a ra bµi to¸n một số nguyên dương N. a. Xác định bài toán: GV: Để xác định bài toán ta phải xác định các yếu tố nào? Em hãy xác định bài bài toán trªn. HS: Tr¶ lêi. GV: NhËn xÐt. §­a ra Input, Output. Input: N là số nguyên dương. Output: “N lµ sè nguyªn tè hoÆc N GV: ThÕ nµo lµ sè nguyªn tè? kh«ng ph¶i lµ sè nguyªn tè”. Cho vÝ dô vÒ sè nguyªn tè. b. ý tưởng HS: Tr¶ lêi. GV: Mét sè ®­îc gäi lµ sè nguyªn tè nÕu nã lµ sè chØ cã hai ­íc sè kh¸c nhau lµ 1 vµ chÝnh nã. GV: NÕu N=1 th× N cã lµ sè nguyªn tè kh«ng? V× sao? HS: Tr¶ lêi GV: N=1 kh«ng ph¶i sè nguyªn tè. V× 1 chØ cã 1 ­íc lµ 1. GV: N=2, N=3 th× N cã lµ sè nguyªn tè kh«ng? V× sao? HS: Tr¶ lêi. GV: N=2, N=3 lµ sè nguyªn tè. V× cã 2 ­íc ph©n biÖt lµ 1 vµ chÝnh nã. GV: N= 8 cã nh÷ng ­íc nµo? HS: Tr¶ lêi. GV: N=8 cã ­íc lµ 1, 2, 4, 8 Mét sè bÊt k× (kh¸c 1) lu«n cã Ýt nhÊt 2 ­íc lµ 1 vµ chÝnh nã. NÕu N cã thªm Ýt nhÊt 1 ­íc a th× N sÏ cã thªm ­íc b. TÝch cña a x b =N. VËy ta chØ cÇn kiÓm tra a cã ph¶i lµ ­íc cña N kh«ng.. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - N=1 th× N kh«ng lµ sè nguyªn tè. - 1<N<4 th× N lµ sè nguyªn tè. - N>=4 vµ kh«ng cã ­íc sè trong ph¹m vi từ 2 đến [ N ] thì N là số nguyên tố. VÝ dô N=13 ([ N ]=3) a=2, a=3 kh«ng lµ ­íc cña N vËy N lµ sè nguyªn tè. c. ThuËt to¸n.  Phương pháp liệt B1: Nhập số nguyên dương N. B2: NÕu N=1 th× th«ng b¸o “ N kh«ng lµ nguyªn tè” råi kÕt thóc. B3: NÕu N<4 th× th«ng b¸o “ N lµ sè nguyªn tè” råi kÕt thóc. B4: i‹–2. B5: NÕu i >[ N ] th× th«ng b¸o “N lµ sè nguyªn tè” råi kÕt thóc. B6: NÕu N chia hÕt cho i th× th«ng b¸o “N kh«ng lµ sè nguyªn tè” råi kÕt thóc. B7: i ‹– i+1 råi quay l¹i B5.. Lop10.com. Tương tự ta có ý tưởng thuật to¸n: GV: Đưa ra ý tưởng HS: Ghi chÐp. GV: Dựa vào ý tưởng thuật to¸n thÇy sÏ x©y dùng thuËt to¸n cña bµi to¸n. GV: Vừa ghi bảng các bước và gi¶i thÝch thuËt to¸n. B1: NhËp Input cho bµi to¸n. B2: N=1 chØ 1 ­íc lµ 1 lªn ®­a ra th«ng b¸o N kh«ng lµ sè nguyªn tè. B3: N<4 tøc lµ N=2 hoÆc N=3 tho¶ m·n. §­a ra th«ng b¸o N lµ sè nguyªn tè. B4: G¸n i=2. i nhËn gi¸ trÞ nguyên dương. i có tác dụng kiÓm tra xem i cã ph¶i lµ ­íc cña N hay kh«ng? B5: i chạy từ 2 đến [ N ] +1. Nếu i=[ N ] +1 thì ta đã kiểm tra tÊt c¶ c¸c gi¸ trÞ cña i. VËy kh«ng cã gi¸ trÞ nµo cña i tho¶ m·n i lµ ­íc cña N. N chØ cã ­íc lµ 1 vµ chÝnh nã. VËy N lµ sè nguyªn tè. B6: Trong trường hợp N chia hÕt cho i. VËy N cã Ýt nhÊt lµ 3 ­íc. §­a ra th«ng b¸o N kh«ng lµ sè nguyªn tè. KÕt thóc thuËt to¸n. B7: NÕu N kh«ng chia hÕt cho i thì ta tăng biến i lên 1 đơn vị. Vµ quay trë l¹i kiÓm tra i >[ N ]. GV: Tương ứng với cách mô tả thuËt to¸n b»ng c¸ch liÖt kª. Ta còng cã m« t¶ thuËt to¸n b»ng sơ đồ khối..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> d. M« t¶ thuËt to¸n VD1: Víi N=29 ([ 29 ]) i 2 3 4 5 N/ i 29/2 29/3 29/4 29/5 chia ko ko ko ko hÕt. 6. Lop10.com. GV: Trong sơ đồ khối người ta dïng h×nh thoi, ch÷ nhËt, « van vµ c¸c mòi tªn thÓ hiÖn thao t¸c g×. HS: Tr¶ lêi. GV: NhËn xÐt. GV: §­a treo b¶ng phô (S¬ §å khèi SGK - T37) GV: Giải thích từng bước trong sơ đồ khối tương ứng với các bước mô tả bằng cách liệt kê: B1: NhËp gi¸ trÞ Input (biÓu diÔn b»ng h×nh «van): N B2: KiÓm tra N(biÓu diÔn b»ng hình thoi). N=1 đúng thì đưa ra th«ng b¸o N kh«ng lµ sè nguyªn tè råi kÕt thóc. NÕu sai (N<>1) thì chuyển sang bước tiÕp theo. B3: Kiểm tra N<4? Nếu đúng th× Th«ng b¸o N lµ sè nguyªn tè råi kÕt thóc. NÕu sai chuyÓn tíi B4. B4: G¸n i ‹– 2 (biÓu diÔn b»ng h×nh ch÷ nhËt). Råi chuyÓn sang B5 B5: KiÓm tra i >[ N ]. §óng th× th«ng b¸o N lµ sè nguyªn tè råi kÕt thóc. Sai chuyÓn sang B6. B6: KiÓm tra N chia hÕt cho i. §óng th× th«ng b¸o N kh«ng lµ sè nguyªn tè råi kÕt thóc. Sai chuyÓn sang B7. B7: Tăng biến i lên 1 đơn vị. Råi quay l¹i B5 kiÓm tra i >[ N ] GV: §Ó hiÓu râ h¬n vÒ thuËt to¸n thÇy cã 1 vµi vÝ dô m« t¶ thuËt to¸n. GV: §­a ra vÝ dô vµ gi¶i thÝch dựa vào sơ đồ khối. B1: NhËp N=29. B2: KiÓm tra 29=1 Sai chuyÓn.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> sang B3. B3: 29<4 Sai chuyÓn sang B4. B4: i=2 B5: KiÓm tra 2> [ 29 ] Sai B6: KiÓm tra 29/2 Sai B7: i=3 Quay l¹i B5. 3> Sai. KiÓm tra 29/3 sai. T¨ng i=4< [ 29 ],tương tự 29/4. Sai t¨ng i=5 , 9/5 sai i=6 > [ 29 ] đúng đưa ra thông báo 29 là số nguyªn tè råi kÕt thóc. HS: Nghe gi¶ng. GV: §­a ra vÝ dô 2. Yªu cÇu häc sinh lªn m« t¶ thuËt to¸n trªn. HS: Lªn b¶ng lµm. GV: NhËn xÐt.. VD2: N=55. 4. Cñng cè vµ dÆn dß - Bài hôm nay thầy đã giới thiệu cho các em về thuật toán kiểm tra số nguyên tố của một số nguyên dương. - Yêu cầu về nhà các em làm bài sau: Cho 2 số nguyên dương bất kì m« pháng viÖc thùc hiÖn thuËt to¸n trªn - Về đọc trước ví dụ 2 trong SGK – T37 NhËn xÐt cña Gi¸o Viªn ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ....................................................................................................................... Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>