Bài soạn Cach Viet Dong Phan

∆

 
CHUYÊN ĐỀ ĐỒNG PHÂN – DANH PHÁP
I. PHƯƠNG PHÁP GIẢI VÀ MỘT SỐ CHÚ Ý
1. Khái niệm đồng phân
 !"#$"#%&"'"("# )* +,-"+./0"123" +,
-"+4(#,25647"#&"8+"+9
2. Các loại đồng phân thường gặp tronh chương trình hóa học phổ thông
:7"#&";)<*"=>)-$"#"".;) "".;)?@"#A
:7"#&"" ;%7"#&")*
:7"#&"?BC3=?BC352D"-E<F2.?BC3" ;%A
:7"#&"G",=2HIC+"HA
3. Công thức tính nhanh một số đồng phân thường gặp
TT CTPT HỢP CHẤT CÔNG THỨC TÍNH GHI CHÚ
 
"

"J
K
"*54"%."*.;)L


n−
M"MN
OP4"%."*.;)L
= A= A

n n− −
M"MN
 

"

"
K "4P24"%."*.;)L
= A= QA

n n− −
M"MR
SP*"4"%."*.;)L
Q

n−
M"MR
Q 
"

"
K

T2"*.4"%.;)L
Q

n−
M"MR
OHP4"%."*.;)L


n−
M"MU
V 

"

"JQ


;2"4"%."*.;)L


n−
M"MU
4. Các nhóm chức thường gặp và số liên kết
π
của nhóm chức
:F<<W*@+
∆
8+;F56X"#HY52D"-E
π
?6HY?@"#C*"#;F9
$"#%3"ZJ
Σ
[\Y"#]D"'^"#"#]D"Y
×
= +CB8+"#]D"Y:A_
 
`aZ $"#%&"'
T

]
K
b



S
c
=S56+5*#P"AG+ Z
 

x y q t+ − − +
∆ =
Chú ýZ:$"#%3"LCD"d/e"#*F"# +CB9
:"#]D"Y +CB"(*T2.5(f"-$"#g"(L"#124F<<W*@+9
:52D"-E4$2=A
⇒
F<<W*@+
∆ =
:52D"-E<+=
≡
A
⇒
F<<W*@+
∆ =
:?@"#"*
⇒
F<<W*@+
∆ =
`aZ:hP"bP"Z
N

N
 

9N  N
V

+ −
∆ = =
⇒
i&"' Q52D"-E
π
J?@"#V9
:\2CP"Z
R

j
 
9R  N
U

+ −
∆ = =
⇒
i&"' V52D"-E
π
J?@"#U9
H
LÊ TRUNG SƠN / 0982 678 758 Page 1 of 6



K:
K:

 
Một số nhóm chức thường gặp và số liên kết
π
của nhóm chức
TT NHÓM CHỨC CÔNG THỨC CẤU TẠO SỐ LIÊN KẾT
π
 "*5 :K :KI 
 OP :K: 
Q
SP*"=+<*"]5A :K:
kk
C
O
− −

V
"4P2=l*;]5A :K
kk
C
O
− −

U
T2=+<*T]5A :KK
kk
C
O
− −

N

OHP :KK:
kk
C
O
− −

5. Các bước thường dùng để viết công thức cấu tạo hay xác định các đồng phân
Bước 1:3"4F<<W*@+=HY52D"-E
π
?6HY?@"#A9
Bước 2:am+?6*HY5("#"#]D"YK..n?64F<<W*@+4oT4B"" ;%!=?3
/e"(" ;IK.:K.:KK.:

.nA97"#p2T4B"4F<<W*@+C*"#q"#Y24C*+<*"9
Bước 3:`2ECr;)+<*"=-$"#&""". "".?@"#A?64(+52D"-E<F2=4$2.<+A?6*
;)+<*""E 9
Bước 4:(+" ;%?6*;)+<*"=$"#(p"#" ;%%++<*"(p"#4(4(+5$"
?6*;)L<(1QA9(s4E"C(p"#-t;<u"*v-$"#7")28+" ;%=?3/e" ;IK-$"#
<u"?6Hw<B]o"?B-2#x"?12+<*" 52D"-E<F2A9
Bước 5:2u"HY?6*4o4g;<g*48 +CB8+"#]D"Y.H+4 Tt47"#&"G","E 9r
s?12<62yCx"#2z; o-$"#q"42u"HY"#]D"'9
6. Một số chú ý khi xét đồng phân theo điều kiện giả thiết
Tùy từng bài toán cụ thể mà căn cứ vào điều kiện giả thiết để giới hạn các trường hợp có thể có sẽ giúp cho việc
xác định số đồng phân chính xác và nhanh chóng. Sau đây là một số trường hợp tiêu biểu9
 /e"#?12

=2.

A
⇒

Có chứa liên kết bội hoặc vòng không bền.
 /e"#?12+#2g2 "#-3


⇒
Phân tửhứa nguyên tử H linh động (nhóm chức –OH
hoặc –COOH).
 /e"#?12+K-24"" "#
⇒
%+" ;%PHP*v/0"T+5*#P"không;9
 /e"#?12/"#/B5
⇒
i&"' " ;% 3"<+b=+;2".+;2"*+T2A*v
;Y28++T2]En
 /e"#?12=KA

L"2z4F(p"#
⇒
i&"' %+" ;%IKK=)*/"#/B
;6T+"A*v%+"2u" ;IK)""+=)*/"#/BT+"0;A
 /e"#?12=KA

{
OH
−
4"" "#)*-E8+4|#)
⇒
i&"'g2 %+" ;%I
K=rs+T2l*;2.;Y28++T2l*;2}"#+;#2+g"%"#"6]A9
 56;;;6/"#/B"(1<C*;

⇒
i&"' %+52D"-E<F2*v?@"#<+)"*v
%+" ;%IK9
 /e"#?12/"#/B#K
Q
{
Q
)*-E8+
⇒
i&"' " ;%IK=)*-E8+
Cx"#Ig"%"#C"##("#A*v 52D"-E<+L4q;)=)*-E8+?6"#Ig"%"#E"#]D"'52"
LÊ TRUNG SƠN / 0982 678 758 Page 2 of 6
 
4F"#<L2"#]D"'-2;5*)2#A9rs+T2l*;2.;Y28++T2l*;2}"#+;#2+g"%"#"6])*-E8+
Cx"#?6}"#4(#,256g"%"#C"##("#9
 /e"#?12+KL"2z4F(p"#
⇒
%+" ;%IKK*v" ;%IK52D"
-E?12+<*"8+?@"#<P"bP"P=P"*5?6/0"TgP"*5A*v;Y2)*<L2<+b]E=;Y2+;*"2*v
;Y28++;2"A.n
II. BÀI TẬP VẬN DỤNG
Câu 1:C*"#HYZ
Q

j
.
Q

R
5.

Q

j
K.
Q

~
9"6* "2u47"#&""•
9
Q

R
5 h9
Q

j
K 9
Q

j
a9
Q

~

Câu 2:S $"#%&"'


V
K


9X"#HY47"#&";)L o 8+S56Z
9Q h99 9 a9V
Câu 3:*H+Z

:

:

:

€

::

:
Q
€

Q
:=
Q
A:
Q
€

:

:


9\Y 47"#&"G",56Z
9 h9Q 9 a9V
Câu 4:•2&"36"q;F+"*54"%SG4(-Ecg"(H+ZX"#-Y25("#8++<*"
?624C*#Q.NU5q"-Y25("#*T29\Y47"#&")*8+S56Z
9Q h9V 9 a9
Câu 5: <+*"2D+"*5<y+2."*.4"%.;)L5647"#&")*8+"+;6&"'8+r"#
 q"C‚;P*-Y25("#8++<*"<ƒ"#Nj.j„•
9 h9Q 9V a9U
Câu 6:S $"#%&"'
N

N
;)L.-$"#&"""9h2E;*5S/e"#?12
#K
Q
{
Q
/()*C+~#+;-E8+9\Y47"#&")* o 8+S56Z
9 h9 9Q a9V
Câu 7:X"#HY"*.4"%.;)L !"#$"#%&"'
U


K

.g"%"#4(?12
/"#/B+K"("#-$"# g"%"#C"#<)56Z
9V h9U 9j a9~
Câu 8:S=%+..KA &"'-Y2<ƒ"#RV4?9\Y5("# )*;)L%"#
?12$"#%&"'8+Sg"%"#4(?12+K56Z

9 h9V 9Q a9U
Câu 9:24C*+<*"S%+N.j„-Y25("#C*"#&"'9\Y47"#&")*8+S56Z
9Q h9V 9U a9N
Câu 10:24C*+<*"S d-Y22H*?1224C*56j9S -g"‚"#56;;;6"(1<C*;9\Y47"#&"
)*8+S56Z
9Q h9 9 a9V
Câu 11:\Y5("#47"#&")* $"#%&"'
N


/e"#?12#K
Q
{
Q
)*-E8+?6"#56Z
9V h9 9 a9Q
Câu 12:S $"#%&"'
R

j
9*S/e"#?12/"#/B#K
Q
{
Q
4(-E8+…9i&"
'-Y28+…51""&"'-Y28+S56V4?9\Y47"#&")* o 8+S56Z
9 h9V 9U a9Q
Câu 13:•2*<C*;/e"#?1224C*+<*"S4(;FHg"†;/]" d-Y22H*?12*T2
<ƒ"#N.RU9\Y47"#&")*8+S56Z
9V h9Q 9 a9

Câu 14: <+*"2D47"#&")* !"#$"#%&"'
U


•
9U h9 9 a9
Câu 15: "6*H+4&] 47"#&"G",•
9hII2" h9hIIP" 9.I425*P+" a9I5*C*P"
Câu 16:  <+*"2DC2P2=;)LA-5*)2;6-28]&"*6"*6"4u4(Q+;2"*+T2Z#5]T2".
+5+"2"?6P"]5+5+"2"•
9Q h9~ 9V a9N
Câu 17:*Z
N

U
K=SA€
N

U


K=…A€K
N

V
K=‡A€
N

U





K=A9
47"#4ˆ"#8+"+56Z
LÊ TRUNG SƠN / 0982 678 758 Page 3 of 6
 
9….9 h9S.‡.9 9S.‡9 a9….‡9
Câu 18:C*"#""#/W]H+4&]./W]"6* 5647"#&"8+"+•
9


U
K.
Q
K
Q
9 h9
Q
K
Q
.
Q
K9
9
Q





K.


U
K9 a9
V


.
N

N
9
Câu 19:4"%‡

.‡

.‡
Q
 i("#%"#56

K.

K

.


V
K


9r"#F/W]
47"#4ˆ"#-"+9$"#%)*8+‡
Q
56
9
Q
KK
Q
9 h9K

K9 9
Q
KK9 a9
Q
KK9
Câu 20:"#"6*H+4&]5647"#&"G",8+"+•
9=A.=A9 h9=A.=A9 9=A.=A9 a9=A.=A.=A9
Câu 21:*H+Z

‰=A€

5=A€
Q
=
Q
A

=QA€


Q


=VA€



=UA€
Q
hC=NA9"+
Š
*H+4&]*
‹
4$
Š
"#&"Œ
Š
"*
•
•
9.V.U.N9 h9V.N9 9.V.N9 a9.Q.V9
Câu 22:"6*H+4&]-$"# 47"#&"2H:C+"H•
9.:425*PP"9 h9:;P]5P"::P"9 9<::P"9 a9P"::P"9
Câu 23:=
Q
A

=
Q
A


hC /+"i56
9:<C*;:Q.U:C2;P]5PT+:.V:42P"9 h9Q.Q.U:C2;P]5PT+:.V:42P"::<C*;9
9.V.V:C2;P]5PT+:.U:42P":N:<C*;9 a9:<C*;:Q.Q.U:C2;P]5PT+:.V:42P"9
Câu 24:=
Q
A

:=
Q
A
Q
 /+"i56Z
9..V:C2;P]5P":Q:P"9 h9.V:C2;P]5P"::P"9
9.V.V:C2;P]5P"::P"9 a9.V:C2;P]5P":Q:P"9
Câu 25:

=
Q
A



=KA
Q
 /+"i56Z
9.Q.Q:C2;P]5P":V:P"::*59 h9Q.Q.U:C2;P]5P"::P":U:*59
9V.V:42;P]5PT:U:P"::*59 a9Q.Q:42;P]5PT::P":U:*59
Câu 26:*$"#%)*H+Z
Q

=KA=5AK9\Y*T2 +8+"#]D"'+<*"3"^
2H+"#C2 #2CB5q"5(56Z
9J€J€:€€:Q9 h9J€:€:€€:Q9
9J€J€€:€JQ9 a9J€:€€:€JQ9
Câu 27:C*"#$"#%
T

]
K
b


X"#HY52D"-Eπ?6?@"#56Z
9=T:]JJA{9 h9=T:]JJA9
9=T:]:JA{9 a9=T:]JbJJA{9
Câu 28:a.`2+;2"$"#(
‹
&"(
Ž



Q
K.*
‹
(
‹
+?*
Š
"#N+

•
"?+
Š
-$"#*
‹
(
‹
+52D"-D
‹
<+9\$
‹
52D"-D
‹

4$2C*"#&"(
Ž
?2+;2"5+
Š
9R9 h9N9 9U9 a9V9
b.2*P".$"#(
‹
&"(
Ž

V

UN
5+
Š
&

‹
;+
Š
4*
Ž
C*"#c+
Ž
+
Š
+.Œ
Ž
(
‹
+52D"-D
‹
4$2?+
Š
52D"-D
‹

4"C*"#&"(
Ž
924C**
‹
+*+
Š
"*+
Š
"52*P"4(
•

24C*+<*"
V

j
9`&
•
]52*P"*
‹
9?*
Š
"#€"$
‹
24$29 h9?*
Š
"#€U"$
‹
24$29
9V?*
Š
"#€U"$
‹
24$29 a9;+
•

Ž
€Q"$
‹
24$29
Câu 29:>P*5




K?+
Š
;P"*"


j
K
‹
"#4D
Š
*
‹
C*"#2"/&
Š
<+
•
+
Š
9h2D
‹
&"(
Ž
;P*5-$"#*
‹
"$
‹
2
4$2.*

Š
"&"(
Ž
;P"*"*
‹
"$
‹
24$29`&
•
]-D
‹
5&
•
""+
Š
*H+4&]5+
Š
4
‹
"#•
9>P*5?+
Š
;P"*"4D
Š
*
‹
&
‹
+
•

*?*
Š
"#9h9>P*5*
‹
&
‹
+
•
*?*
Š
"#.;P"*"*
‹
&
‹
+
•
*;+
•

Ž
9
9>P*5?+
Š
;P"*"4D
Š
*
‹
&
‹
+

•
*;+
•

Ž
9a9>P*5*
‹
&
‹
+
•
*;+
•

Ž
.;P"*"*
‹
&
‹
+
•
*?*
Š
"#9
Câu 30:X"#HY52D"-Eπ?6?@"#%"#?12$"#%
U

~
K


556Z
99 h99 99 a9Q9
Câu 31:C*"#
T

]
K
b
G]5$"5$"•"?6]≤TJ56/*Z
9+≥=+56X"#HY52D"-Eπ?6?@"#C*"#&"'A9
LÊ TRUNG SƠN / 0982 678 758 Page 4 of 6
 
h9b≥=;•2"#]D"'*T2)*4(52D"-EA9
9;•2"#]D"'+<*"d)*4(V52D"-E9
a9+<*"?6*T24u  +CB56""#HY•"9
Câu 32:X"#HY52D"-Eπ?6?@"#%"#?12$"#%
U


K

56Z
99 h99 99 a9Q9
Câu 33:$"#%X"#c8+/0"T425*;)L %+;F52D"-E<+C*"#&"'56
9
"

":
5


9 h9
"

":V
5

9 9
"

"
5

9 a9
"

":N
5

9
Câu 34:$"#%X"#c8+/0"T42<C*;-$"#"*;)L%++52D"-Eπ56
9
"

"J:+
hC

9 h9
"

":+

hC

9 9
"

"::+
hC

9 a9
"

"JJ+
hC

9
Câu 35: $"#%X"#c
"

"J
K

F5*)2
9+"*5*vPP"*.;)L.+2%9 h9+"4P2*vTP*""*.;)L.+2%9
9+T2*vPHP"*.4"%.;)L9 a924C*T2+<*"]5"*.;)L9
Câu 36:"*5"*;)L $"#%X"#c3"T"56
9‘=KA
;
9 h9
"


"J
K
;
9 9
"

"J
K9 a9
"

"J:;
=KA
;
9
Câu 37:$"#%X"#c8++"4P24"%;)L 52D"-E4$256Z
9
"

"J
K9 h9
"

"
K9 9
"

":
K9 a9
"


":Q
K9
Câu 38:"4P2;)L $"#%X"#c
"

":
KF5*)2
9+"4P24"%"*9
h9+"4P24"%%+;F52D"-E4$2C*"##Y24C*+<*"9
9+"4P24"%%++252D"-EπC*"##Y24C*+<*"9
a9+"4P24"%%+<+52D"-EπC*"##Y24C*+<*"9
Câu 39:$"#%X"#c8++"*54"%;)L "Y24$2C*"##Y24C*+<*"56
9
"

":V
K9 h9
"

":
K9 9
"

"
K9 a9
"

"J
K9
Câu 40:"4P2;)L

"

"IV
K

 HY5("#52D"-EπC*"##Y24C*+<*"56Z
99 h99 99 a9Q9
Câu 41:$"#%&"'X"#c8++T2+2%;)L%+;F52D"-E4$2C*"##Y24C*+<*"56Z
9
"

":V
K
V
9  h9
"

":
K
V
9 9
"

":N
K
V
9  a9
"

"

K
V
9
Câu 42:T2;)L
"

"IV
K

 HY5("#52D"-EπC*"##Y24C*+<*"56Z
99 h99 99 a9Q9
Câu 43:X"#HY52D"-Eπ?6?@"#C*"#&"'+T2<P"b*256Z
9Q9 h9V9 9U9 a9N9
Câu 44:\Y5("#47"#&"%"#?12$"#%&"'
N

V
9N9 h9R9 9V9 a9U9
Câu 45:\Y5("#47"#&";)L%"#?12$"#%&"'
U


56Z
99 h9Q9 9N9 a9U9
Câu 46:\Y5("#47"#&")*%"#?12$"#%&"'
U


56Z
9R9 h9j9 9~9 a99

Câu 47:\Y5("#47"#&";)L%"#?12$"#%&"'
U

j
56Z
9R9 h9j9 9~9 a99
Câu 48:\Y5("#47"#&"%+?@"#<P"bP"%"#?12$"#%&"'
~


56Z
9R9 h9j9 9~9 a99
Câu 49:\Y5("#47"#&"%+?@"#<P"bP"%"#?12$"#%&"'
~


56Z
9R9 h9j9 9~9 a9N9
Câu 50:\Y5("#47"#&"%"#?12$"#%&"'
Q

U
hC
Q
56Z
9Q9 h9V9 9U9 a9N9
Câu 51: >FS -Y25("#&"'56N9P;4YSd4(K

?6


K9i8+S
56Z
9


N
9 h9


V
9 9



9 a9

K9
Câu 52:
V


K HY47"#&"+"*5?6X"#HY47"#&"56Z
9R?6V9 h9V?6R9 9j?6j9 a9?69
LÊ TRUNG SƠN / 0982 678 758 Page 5 of 6