Sử dụng vi chất dinh dưỡng trong dinh dưỡng tĩnh mạch - Ts. Bs. Lưu Ngân Tâm

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Sử dụng vi chất dinh dưỡng </b>

<b>trong dinh dưỡng tĩnh mạch</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Dinh

dưỡng

hợp

lý

Glucose

Acid
amin

Lipid

Điện
giải

Vitamin
Vi

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>Vi chất dinh dưỡng thiết yếu</b>

❖<b>Vitamin</b> ❖<b>Yếu tố vi lượng</b>

• Sắt
• Kẽm
• Đồng

• Mn: Mangan

• Se: Selen

• Mo: Molybdenum
• Cr: Crom

• F: Floride
• I: Iod

• Co: Cobalt

• A: Retinol

• B1: Thiamin

• B2: Riboflvavin

• B3: Niacin (PP)

• B5: Acid Pantothenic
• B6: Pyridoxine

• B8: Biotin (H)
• B9: Acid Folic

• B12: Cobalamin
• C: Acid Ascorbic
• D: Cholecaalciferol

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>Vi chất dinh dưỡng (Micronutrients)</b>

•

Vitamin là những chất hữu cơ mà cơ thể không

tự tổng hợp được, một số là đồng yếu tố

(Cofactors) của nhiều loại enzyme

•

Yếu tố vi lượng là những kim loại, hiện diện

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>Vitamin duy trì chức năng sống </b>

<b>Vitamin tan </b>

<b>trong nước</b> <b>Chức năng</b>

<b>Vitamin nhóm B</b> Coenzyme hay thành phần coenzyme cho nhiều
con đường và q trình chuyển hóa, gồm:

- Tế bào hồng cầu

-Chuyển hóa chất sinh năng lượng (B₁, B₃/ PP, B₅,
B₆, B₁₂, biotin, acid folic)

-Tổng hợp ADN

-Duy trì chức năng thần kinh (B₁₂)
-Nhiều phản ứng giảm oxi hóa (B₂)

<b>Vitamin C</b> Tổng hợp collagen và chức năng bạch cầu

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>Vitamin duy trì chức năng sống </b>

<b>Vitamin tan </b>

<b>trong béo</b> <b>Chức năng</b>

A Cần cho thị giác, tăng trưởng, mơ mềm, da,

miễn dịch…

D Duy trì nồng độ canxi, phospho nội và

ngoại bào

E Chủ yếu chống oxi hóa

K Cần cho tổng hợp protein cho q trình

đông máu, cấu trúc xương

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

❖

Phần lớn tham gia vào tạo cấu trúc men, đồng

yếu tố (cofactor):

▪

Chức năng miễn dịch

▪

Điều hòa hoạt động gen, chuyển hóa tế bào

▪

Chức năng nội tiết

▪

Hoạt động chống oxi hóa

Strachan S. Trace Element. Point of View: Nutrition. Current Anaesthesia & CC. 2010

<b>Yếu tố vi lượng trong duy trì </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

8

❖

Tham gia mọi hoạt động chức năng cơ thể:

▪

Tạo máu (Fe, Cu)

▪

Phát triển, tái tạo cấu trúc tế bào (Zn, Cu)

▪

Chuyển hóa (năng lượng, các chất; phân ly, tổng

hợp) (Zn, Cr, Mangan)

▪

Nội tiết (Se, I)

▪

Miễn dịch (Zn, Fe, Cu, Se)

▪

Chống oxi hóa (Zn, Cu, Se, Mg)

Strachan S. Trace Element. Point of View: Nutrition. Current Anaesthesia & CC. 2010
*Trace element in human nutrition and health. WHO. 1996

<b>Yếu tố vi lượng trong duy trì </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<b>Chức năng của vi chất dinh dưỡng</b>

•

Chuyển hóa dinh

dưỡng (đồng hóa)

•

Miễn dịch

•

Điều hịa

•

Chống oxi hóa

•

…..

▪ Cofactor của enzyme chuyển
hóa CHO, béo, protein

▪ Sản suất immunoglobulin,
macrophage, neutrophil,
lympho bào

▪ Biểu hiện gen

▪ Hạn chế gốc tự do

▪ Điều hòa diễn tiến của bệnh

cấp

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<b>Nhu cầu vitamin</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<b>Selen</b> <b>Đồng</b> <b>Kẽm</b> <b>Chrom</b> <b>Iod</b> <b>Molyden.</b> <b>Mn</b>

WHO 40mcg 1mg* 4,2-14

25-33mcg* 150mcg 0,1-0,3mg Chưa có

Ngưỡng
liều gây
độc

(WHO)*

400mcg 12mg 40mg 250mcg 2000mcg 0,14mg/kg/
ngày

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>Tình trạng thiếu hụt vi chất </b>

<b>ở bệnh nhân</b>

•

Ở thời điểm nhập viện, tình trạng vitamin thay đổi

tùy thuộc vào:

▪

Tiền sử ăn uống (ăn kém, nghiện rượu, SDD)

▪ Bệnh lý (bệnh thận mạn , chạy thận nhân tạo, TPPM,

gan)

▪ Cắt dạ dày (béo phì, ung thư…)

▪ HC. Ruột ngắn, viêm ruột

▪ Ni dưỡng ở bv tuyến trước

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<b>Thiếu hụt trầm trọng hơn trong</b>

<b>thời gian nằm viện</b>

•

Bệnh lý gây mất chất: bỏng, viêm ruột, rị tiêu hóa,

rị dưỡng trấp, xuất huyết…

•

Bệnh gây kém hấp thu: cắt dạ dày, HC. Ruột ngắn…

•

Cung cấp dinh dưỡng thiếu hụt: như DDTM

•

Bệnh lý nặng hay chấn thương/ phẫu thuật nặng.

•

SIRS

➔

tái phân bố vi chất từ tuần hồn, mơ, cơ

quan.

•

Stress oxi hóa

➔

ROS > AOX

➔

Bệnh nặng hơn

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<b>ESPEN guideline: </b>

n

<b>ên bổ sung vitamin hàng ngày khi </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

<b>ESPEN guideline: Nên bổ sung </b>

<b>vitamin hàng ngày khi dùng DDTM </b>

•

Bệnh nhân hồi sức:

• Tất cả DDTM đều nên cho 1 liều multivitamin hàng

ngày.

•

Bệnh nhân phẫu thuật:

• Tất cả những bn cần DDTM Bổ sung hàng ngày liều

cơ bản đa yếu tố vi lượng và đa vitamin

•

Bệnh nhân nhi:

• Dùng DDTM

❖

Dinh dưỡng tĩnh mạch tại nhà:

• Ln ln cho bổ sung yếu tố vi lượng và vitamin khi

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

<b>Lựa chọn vitamin tĩnh mạch</b>

• <b>Cho bệnh nhân hồi sức1</b>

• <b>Bệnh nhân gan2</b>

• Nên cho liều cơ bản hàng

ngày từ khi bắt đầu DDTM
cho bn viêm gan nhiễm
mỡ hay xơ gan.

• Cần cho vit. B₁, B₃/PP, B₆,

acid folic ở bn gan nhiễm
mỡ.

• Ở bn nghiện rượu, cho vit

B₁ trước khi bắt đầu

truyền glucose TM

• Nhìn chung, chọn loại đa

vitamin TM hiện đại 

Cung cấp đầy đủ

• Thiếu vit.B₁ và vit.C làm

tăng nhiều nguy cơ, vì
phần lớn bn nhập vào

khoa đều thiếu vit. B₁

• Vit. B₁: 100-300mg trong
3 ngày đầu

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

<b>Lựa chọn vitamin tĩnh mạch</b>

• <b>Bệnh nhân ngoại </b>

<b>khoa1</b> • <b>Bỏng</b>

<b>2</b>

• Bỏng nặng làm tăng nhu

cầu vitamin

• Loại đa vitamin có trên

thị trường có thể vẫn
khơng cung cấp đủ cho

nhóm bn này

• Đặc biệt phải cung cấp

vit. B₁, C, D, E

•

Bn dùng TPN: 1 liều

cơ bản hàng ngày ở

dạng đa vitamin

•

Sau PT + DDTM: FDA

khuyến cáo dùng

vitamin hàng ngày

(ESPEN Guideline)

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18></div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19></div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20></div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21></div>

<!--links-->