Bài soạn Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5 - Tuần 4

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Bài soạn Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5 TuÇn 4. Thø hai ngµy 13 th¸ng 9 n¨m 2010 To¸n Sè ch½n, sè lÎ, bµi to¸n xÐt ch÷ sè tËn cïng cña mét sè I. Môc tiªu tiÕt d¹y. :. - HS nắm được dạng toán và các bước giải dạng toán này. - Lµm ®­îc mét sè bµi tËp n©ng cao. - RÌn kü n¨ng tÝnh to¸n cho häc sinh . II. Các hoạt động dạy học. 1. KiÕn thøc cÇn nhí : - Chữ số tận cùng của 1 tổng bằng chữ số tận cùng của tổng các chữ số hàng đơn vị cña c¸c sè h¹ng trong tæng Êy. - Chữ số tận cùng của 1 tích bằng chữ số tận cùng của tích các chữ số hàng đơn vị cña c¸c thõa sè trong tÝch Êy. - Tæng 1 + 2 + 3 + 4 + ...... + 9 cã ch÷ sè tËn cïng b»ng 5. - TÝch 1 × 3 × 5 × 7 × 9 cã ch÷ sè tËn cïng b»ng 5. - TÝch a × a kh«ng thÓ cã tËn cïng b»ng 2, 3, 7 hoÆc 8. 2. LuyÖn tËp : §Ò bµi- Lêi gi¶i Phương pháp Bµi 1: a) NÕu tæng cña 2 sè tù nhiªn lµ 1 sè lÎ, th× tÝch cña chóng cã thÓ lµ 1 sè lÎ ®­îc kh«ng? b) NÕu tÝch cña 2 sè tù nhiªn lµ 1 sè lÎ, th× tæng cña chóng cã thÓ lµ 1 sè lÎ ®­îc kh«ng? c) “Tæng” vµ “hiÖu” hai sè tù nhiªn cã thÓ lµ sè ch½n, vµ sè kia lµ lÎ ®­îc kh«ng? Gi¶i : a) Tæng hai sè tù nhiªn lµ mét sè lÎ, nh­ vËy tổng đó gồm 1 số chẵn và 1 số lẻ, do đó tích của - HS đọc đề bài chóng ph¶i lµ 1 sè ch½n (Kh«ng thÓ lµ mét sè lÎ - Tæng cña 2 sè tù nhiªn lµ mét sè lÎ th× sÏ x¶y ra ®­îc). b) Tích hai số tự nhiên là 1 số lẻ, như vậy tích đó trường hợp nào? ( lẻ + chẵn) gồm 2 thừa số đều là số lẻ, do đó tổng của chúng - Lẻ x chẵn = ? - Hs gi¶i quyÕt c¸c bµi cßn ph¶i lµ 1 sè ch½n(Kh«ng thÓ lµ mét sè lÎ ®­îc). c) LÊy “Tæng” céng víi “hiÖu” ta ®­îc 2 lÇn sè l¹i dùa theo suy luËn trªn. lín, tøc lµ ®­îc 1 sè ch½n. VËy “tæng” vµ “hiÖu” ph¶i lµ 2 sè cïng ch½n hoÆc cïng lÎ (Kh«ng thÓ 1 sè lµ ch½n, sè kia lµ lÎ ®­îc). Bµi 2 : Kh«ng cÇn lµm tÝnh, kiÓm tra kÕt qu¶ cña phÐp tính sau đây đúng hay sai? a, 1783 + 9789 + 375 + 8001 + 2797 = 22744 1. Nguyễn Thị Toàn: Trường Tiểu học Thụy Hương Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Bài soạn Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5 b, 1872 + 786 + 3748 + 3718 = 10115. c, 5674 × 163 = 610783 Gi¶i : a, KÕt qu¶ trªn lµ sai v× tæng cña 5 sè lÎ lµ 1 sè lÎ. b, KÕt qu¶ trªn lµ sai v× tæng cña c¸c sè ch½n lµ 1 sè ch½n. c, KÕt qu¶ trªn lµ sai v× tÝch cña 1sè ch½n víi bÊt kú 1 sè nµo còng lµ mét sè ch½n. Bµi 3 : T×m 4 sè tù nhiªn liªn tiÕp cã tÝch b»ng 24 024 Gi¶i : Ta thÊy trong 4 sè tù nhiªn liªn tiÕp th× kh«ng cã thõa sè nµo cã ch÷ sè tËn cïng lµ 0; 5 v× nh­ thÕ tÝch sÏ tËn cïng lµ ch÷ sè 0 (tr¸i víi bµi to¸n) Do đó 4 số phải tìm chỉ có thể có chữ số tận cïng liªn tiÕp lµ 1, 2, 3, 4 vµ 6, 7, 8, 9 Ta cã : 24 024 > 10 000 = 10 × 10 × 10 × 10 24 024 < 160 000 = 20 × 20 × 20 × 20 Nên tích của 4 số đó là : 11 × 12 × 13 × 14 hoÆc 16 × 17 × 18 × 19 Cã : 11 × 12 × 13 × 14 = 24 024 16 × 17 × 18 × 19 = 93 024. VËy 4 sè ph¶i t×m lµ : 11, 12, 13, 14. Bµi 4 : Cã thÓ t×m ®­îc 2 sè tù nhiªn sao cho hiÖu cña chóng nh©n víi 18 ®­îc 1989 kh«ng? Gi¶i : Ta thÊy sè nµo nh©n víi sè ch½n tÝch còng lµ mét sè ch½n . 18 lµ sè ch½n mµ 1989 lµ sè lÎ. V× vËy kh«ng thÓ t×m ®­îc 2 sè tù nhiªn mµ hiÖu cña chóng nh©n víi 18 ®­îc 1989. Bài 5 : Có thể tìm được 1 số tự nhiên nào đó nhân với chÝnh nã råi trõ ®i 2 hay 3 hay 7, 8 l¹i ®­îc 1 sè trßn chôc hay kh«ng. Gi¶i : Sè trõ ®i 2,3 hay 7,8 lµ sè trßn chôc th× ph¶i cã ch÷ sè tËn cïng lµ 2,3 hay 7 hoÆc 8. Mµ c¸c sè tù nhiªn nh©n víi chÝnh nã cã c¸c ch÷ sè tËn cïng lµ 0 ,1, 4, 5, 6, 9. V×: 3. Nguyễn Thị Toàn: Trường Tiểu học Thụy Hương Lop4.com. - HS đọc đề bài - Bµi y/c g×? - Em gi¶i quyÕt bµi to¸n dùa vµo ®©u? - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng. - HS đọc đề bài - Bµi y/c g×? - Ch÷ sè tËn cïng cña tÝch cho ta biÕt ®iÒu g×? (trong 4 sè ph¶i t×m sÏ kh«ng cã sè cã tËn cïng lµ 0 hoÆc 5) - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng. - HS đọc đề bài - Bµi y/c g×? - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng. - HS đọc đề bài - Bµi y/c g×? - Ch÷ sè tËn cïng cña tÝch trong phÐp nh©n 1 STN víi.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Bài soạn Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5 1×1=1 6 x 6 = 36 2x2=4 7 x 7 = 49 3x3=9 8 x 8 = 64 4 x 4 = 16 9 x 9 = 81 5 x 5 = 25 10 x 10 = 100 Do vËy kh«ng thÓ t×m ®­îc sè tù nhiªn nh­ thÕ .. chÝnh nã lµ nh÷ng sè nµo? (0,1,4,5,6,9) - Số thoả mãn theo y/c đề bài phải có đặc điểm gì? - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng. 3.Cñng cè- dÆn dß: NhËn xÐt giê häc. Thø ba ngµy 14 th¸ng 9 n¨m 2010 To¸n KÜ thuËt tÝnh vµ quan hÖ gi÷a c¸c thµnh phÇn cña phÐp tÝnh I. Môc tiªu tiÕt d¹y :. - Cung cấp thêm cho HS kĩ thuật tính các bài toán có liên quan đến đặt tính, làm tính víi 4 phÐp tÝnh c¬ b¶n - N©ng cao kÜ n¨ng gi¶i to¸n khã. II. Các hoạt động dạy học. 1. Giíi thiÖu bµi 2. LuyÖn tËp §Ò bµi- Lêi gi¶i Bµi 1: a, Sè 1990 cã thÓ lµ tÝch cña 3 sè tù nhiªn liªn tiÕp ®­îc kh«ng? Gi¶i : TÝch cña 3 sè tù nhiªn liªn tiÕp th× chia hÕt cho 3 v× trong 3 số đó luôn có 1 số chia hết cho 3 nên 1990 kh«ng lµ tÝch cña 3 sè tù nhiªn liªn tiÕp v× : 1 + 9 + 9 + 0 = 19 kh«ng chia hÕt cho 3. b, Sè 1995 cã thÓ lµ tÝch cña 3 sè tù nhiªn liªn tiÕp kh«ng? 3 sè tù nhiªn liªn tiÕp th× bao giê còng cã 1 sè ch½n v× vËy mµ tÝch cña chóng lµ 1 sè ch½n mµ 1995 lµ 1 sè lÎ do vËy kh«ng ph¶i lµ tÝch cña 3 sè tù nhiªn liªn tiÕp. c, Sè 1993 cã ph¶i lµ tæng cña 3 sè tù nhiªn liªn tiÕp kh«ng? Tæng cña 3 sè tù nhiªn liªn tiÕp th× sÏ b»ng 3 lần số ở giữa do đó số này phải chia hết cho 3. Mµ 1993 = 1 + 9 + 9 + 3 = 22 Kh«ng chia hÕt cho 3 Nªn sè 1993 kh«ng lµ tæng cña 3 sè tù nhiªn 4. Nguyễn Thị Toàn: Trường Tiểu học Thụy Hương Lop4.com. Phương pháp. - HS đọc đề bài - Bµi y/c g×? - TÝch cña 3 sè tù nhiªn liªn tiếp gồm có những trường hîp nµo? ( ch½n x lÎ x ch½n; lÎ x ch½n x lÎ) - TÝch cña 3 STN liªn tiÕp cã đặc điểm gì? ( luôn chia hết cho 3) - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV nhËn xÐt..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Bài soạn Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5 liªn tiÕp. Bµi 2: Cã sè tù nhiªn nµo nh©n víi chÝnh nã ®­îc kÕt qu¶ lµ mét sè viÕt bëi 6 ch÷ sè 1 kh«ng? Gi¶i : Gäi sè ph¶i t×m lµ A (A > 0 ) Ta cã : A x A = 111 111 V× 1 + 1 +1 + 1+ 1+ 1+ = 6 chia hÕt cho 3 nªn 111 111 chia hÕt cho 3. Do vËy A chia hÕt cho 3, mµ A chia hÕt cho 3 nªn A × A chia hÕt cho 9 nh­ng 111 111 kh«ng chia hÕt cho 9. VËy kh«ng cã sè nµo nh­ thÕ . Bµi 3: TÝnh 1 × 2 × 3 × 4 × 5 × ............ × 48 × 49 tËn cïng lµ bao nhiªu ch÷ sè 0? Gi¶i : Trong tích đó có các thừa số chia hết cho 5 lµ : 5, 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40, 45. Hay 5 = 1 × 5 ; 10 = 2 × 5 ; 15 = 3 ×5; ........; 45 = 9 × 5. Mçi thõa sè 5 nh©n víi 1 sè ch½n cho ta 1 sè trßn chôc. mµ tÝch trªn cã 10 thõa sè 5 nªn tÝch tËn cïng b»ng 10 ch÷ sè 0. Bµi 4 : B¹n Toµn tÝnh tæng c¸c ch½n trong ph¹m vi tõ 20 đến 98 được 2025. Không thực hiện tính tổng em cho biết Toàn tính đúng hay sai? Gi¶i : Tæng c¸c sè ch½n lµ 1 sè ch½n, kÕt qu¶ toµn tính được 2025 là số lẻ do vậy toàn đã tính sai. Bài 5 : Tùng tính tổng của các số lẻ từ 21 đến 99 được 2025. Không tính tổng đó em cho biết Tùng tính đúng hay sai? Gi¶i : Từ 1 đến 99 có 50 số lẻ Mà từ 1 đến 19 có 10 số lẻ. Do vậy Tùng tính tổng của số lượng các số lẻ là : 50 – 10 = 40 (số) Ta đã biết tổng của số lượng chẵn các số lẻ là 1 số chẵn mà 2025 là số lẻ nên Tùng đã tính sai. 5. Nguyễn Thị Toàn: Trường Tiểu học Thụy Hương Lop4.com. - HS đọc đề bài - Bµi y/c g×? - Sè tù nhiªn ®­îc viÕt bëi 6 ch÷ sè 1 th× tæng c¸c ch÷ sè của số đó sẽ có kết quả bằng mÊy? (= 6) - VËy sè ph¶i t×m lu«n chia hÕt cho mÊy?(chia hÕt cho 3) - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng. - HS đọc đề bài - Bµi y/c g×? - Em gi¶i quyÕt bµi to¸n dùa vµo ®©u? - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng. - HS đọc đề bài - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng. - HS đọc đề bài - Bµi y/c g×? - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Bài soạn Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5 Bµi 6 : TÝch sau tËn cïng b»ng mÊy ch÷ sè 0? 20 × 21 × 22 × 23 × . . . × 28 × 29 Gi¶i : TÝch trªn cã 1 sè trßn chôc lµ 20 nªn tÝch tËn cïng b»ng 1 ch÷ sè 0 Ta l¹i cã 25 = 5 × 5 nªn 2 thõa sè 5 nµy khi nh©n víi 2 sè ch½n cho tÝch tËn cïng b»ng 2 ch÷ sè 0 VËy tÝch trªn tËn cïng b»ng 3 ch÷ sè 0.. - HS đọc thầm đề bài - Bµi y/c g×? - GV hướng dẫn Hs suy luận bµi to¸n dùa vµo tÝch cña c¸c thõa sè cã tËn cïng b»ng 0. - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng. 3.Cñng cè- dÆn dß: NhËn xÐt giê häc. TuÇn 5. Thø hai ngµy 20 th¸ng 9 n¨m 2010 To¸n KÜ thuËt tÝnh vµ quan hÖ gi÷a c¸c thµnh phÇn cña phÐp tÝnh I. Môc tiªu tiÕt d¹y :. - Cung cấp thêm cho HS kĩ thuật tính các bài toán có liên quan đến đặt tính, làm tính víi 4 phÐp tÝnh c¬ b¶n - N©ng cao kÜ n¨ng gi¶i to¸n khã. II. Các hoạt động dạy học. 3. Giíi thiÖu bµi 4. LuyÖn tËp §Ò bµi- Lêi gi¶i Bài 1 : Tiến làm phép chia 1935 : 9 được thương là 216 vµ kh«ng cßn d­. Kh«ng thùc hiÖn phÐp tÝnh, cho biÕt Tiến làm đúng hay sai. Gi¶i : Vì 1935 và 9 đều là số lẻ, thương giữa 2 số lẻ là 1 số lẻ. Thương Tiến tìm được là 216 là 1 số ch½n nªn sai Bµi 2 : HuÖ tÝnh tÝch : 2 × 3 × 5 × 7 × 11 × 13 × 17 × 19 × 23 × 29 × 31 × 37 = 3 999 Không tính tích em cho biết Huệ tính đúng hay sai? Gi¶i : Trong tÝch trªn cã 1 thõa sè lµ 5 vµ 1 thõa sè ch½n nªn tÝch ph¶i tËn cïng b»ng ch÷ sè 0. V× vËy Huệ đã tính sai. 6. Nguyễn Thị Toàn: Trường Tiểu học Thụy Hương Lop4.com. Phương pháp. - HS đọc đề bài - Bµi y/c g×? - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV nhËn xÐt.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Bài soạn Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5 Bµi 3 : TÝch sau tËn cïng b»ng bao nhiªu ch÷ sè 0 : 13 × 14 × 15 × . . . × 22 Gi¶i : Trong tÝch trªn cã thõa sè 20 lµ sè trßn chôc nªn tÝch tËn cïng b»ng 1 ch÷ sè 0. Thõa sè 15 khi nh©n víi 1 sè ch½n cho 1 ch÷ sè 0 n÷a ë tÝch. VËy tÝch trªn cã 2 ch÷ sè 0.. - HS đọc đề bài - Bµi y/c g×? - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng. Bµi 4: Khi céng mét sè tù nhiªn cã 4 ch÷ sè víi mét sè tự nhiên có 2 chữ số, do sơ suất một học sinh đã đặt phÐp tÝnh nh­ sau : abcd + eg Hãy cho biết kết quả của phép tính thay đổi nh­ thÕ nµo . Gi¶i : Khi đặt phép tính như vậy thì số hạng thứ hai tăng gÊp 100 lÇn .Ta cã : Tæng míi = SH1 + 100 x SH2 = SH1 + SH2 + 99 x SH2 =Tæng cò + 99 x SH2 VËy tæng míi t¨ng thªm 99 lÇn sè h¹ng thø hai. Bài 5 : Khi nhân 1 số tự nhiên với 6789, bạn Mận đã đặt tÊt c¶ c¸c tÝch riªng th¼ng cét víi nhau nh­ trong phÐp cộng nên được kết quả là 296 280. Hãy tìm tích đúng của phép nhân đó. Gi¶i : Khi đặt các tích riêng thẳng cột với nhau như trong phép cộng tức là bạn Mận đã lấy thừa số thứ nhất lần lượt nhân với 9, 8, 7 và 6 rồi cộng kết quả l¹i. Do 9 + 8 + 7 + 6 = 30 nªn tÝch sai lóc nµy b»ng 30 lÇn thõa sè thø nhÊt. VËy thõa sè thø nhÊt lµ : 296 280 : 30 = 9 876 Tích đúng là : 9 876 × 6789 = 67 048 164 Bài 6 : Khi chia 1 số tự nhiên cho 41, một học sinh đã chÐp nhÇm ch÷ sè hµng tr¨m cña sè bÞ chia lµ 3 thµnh 8 và chữ số hàng đơn vị là 8 thành 3 nên được thương là 155, dư 3. Tìm thương đúng và số dư trong phép chia 7. Nguyễn Thị Toàn: Trường Tiểu học Thụy Hương Lop4.com. - HS đọc đề bài - Bµi cho biÕt g×?y/c g×? - GV hướng dẫn Hs làm bài - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng. - HS đọc đề bài - Bµi cho biÕt g×?y/c g×? - Tích đúng của phép nhân muèn t×m ®­îc ph¶i dùa vµo ®©u? - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Bài soạn Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5 đó. Gi¶i : Sè bÞ chia trong phÐp chia sai lµ : 41× 155 + 3 = 6358 Số bị chia của phép chia đúng là : 6853 Phép chia đúng là : 6853 : 41 = 167 d­ 6. - HS đọc đề bài - Bµi cho biÕt g×?y/c g×? - Dùa vµo ®©u em cã thÓ tÝnh ®­îc sè bÞ chia trong phÐp chia sai? - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng. 3.Cñng cè- dÆn dß: NhËn xÐt giê häc. Thø ba ngµy 21 th¸ng 9 n¨m 2010 To¸n KÜ thuËt tÝnh vµ quan hÖ gi÷a c¸c thµnh phÇn cña phÐp tÝnh (TiÕp) I. Môc tiªu tiÕt d¹y :. - Cung cấp thêm cho HS kĩ thuật tính các bài toán có liên quan đến đặt tính, làm tính víi 4 phÐp tÝnh c¬ b¶n - N©ng cao kÜ n¨ng gi¶i to¸n khã. II. Các hoạt động dạy học. 1. Giíi thiÖu bµi 2. LuyÖn tËp §Ò bµi- Lêi gi¶i Phương pháp Bµi 1 : HiÖu cña 2 sè lµ 33, lÊy sè lín chia cho sè nhá được thương là 3 và số dư là 3. Tìm 2 số đó Gi¶i : - HS đọc đề bài Theo bµi ra ta cã - Hs xác định y/c của đề Sè nhá : | | - Gọi Hs lên bảng vẽ sơ đồ 3 bµi to¸n. Sè lín : | | | | | - HS dựa vào sơ đồ làm bài33 ch÷a bµi. Sè nhá lµ : - GV chốt lời giải đúng (33 - 3) : 2 = 15 Sè lín lµ : 33 + 15 = 48 §¸p sè 15 vµ 48. Bµi 2 : Hai sè thËp ph©n cã tæng b»ng 55,22; NÕu dêi dÊu phÈy cña sè bÐ sang tr¸i 1 hµng råi lÊy hiÖu gi÷a sè lín và nó ta được 37, 07. Tìm 2 số đó. Gi¶i : 8. Nguyễn Thị Toàn: Trường Tiểu học Thụy Hương Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Bài soạn Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5 Khi dêi dÊu phÈy cña sè bÐ sang tr¸i 1 hµng tức là ta đã giảm số bé đi 10 lần Theo bài ra ta có sơ đồ : 37,07 Sè lín : | | l 55,22 Sè bÐ : | | | | | | | | | | | Nhìn vào sơ đồ ta thấy : 11 lÇn sè bÐ míi lµ : 55,22 - 37,07 = 18,15 Sè bÐ lµ : 18,15 : 11 × 10 = 16,5 Sè lín lµ : 55,22 - 16,5 = 38,2 §¸p sè : SL : 38,2; SB : 16,5. Bµi 3: C« gi¸o cho häc sinh lµm phÐp trõ mét sè cã 3 ch÷ số với một số có 2 chữ số, một học sinh đãng trí đã viết số trừ dưới cột hàng trăm của số bị trừ nên tìm ra hiệu là 486. Tìm hai số đó, biết hiệu đúng là 783. Gi¶i : Khi đặt như vậy tức là bạn học sinh đó đã tăng số trừ đó lên 10 lần. Do vậy hiệu đã giảm đi 9 lần số trõ. Sè trõ lµ : (783 - 486) : 9 = 33 Sè bÞ trõ lµ : 783 + 33 = 816 §¸p sè : Sè trõ : 33 Sè bÞ trõ : 816. - HS đọc thầm đề bài - Bµi cho biÕt g×?y/c g×? - Khi dêi dÊu phÈy cña sè bÐ sang bªn tr¸i 1 hµng th× số bé thay đổi như thế nào? - GV vẽ sơ đồ lên bảng và gîi ý HS lµm bµi dùa vµo sơ đồ. - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng. - HS đọc đề bài - Bµi cho biÕt g×?y/c g×? - Sè trõ cã mÊy ch÷ sè? - Khi đặt số trừ thẳng cột hµng tr¨m cña sè bÞ trõ th× số trừ đã bị tăng lên bao nhiªu lÇn? - Vậy hiệu đúng bị giảm đi bao nhiªu lÇn sè trõ? Bµi 4 : HiÖu 2 sè tù nhiªn lµ 134. ViÕt thªm 1 ch÷ sè nµo - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng đó vào bên phải số bị trừ và giữ nguyên số trừ, ta có hiệu míi lµ 2297. Tìm 2 số đã cho. Gi¶i : Sè bÞ trõ t¨ng lªn 10 lÇn céng thªm ch÷ sè viÕt thêm a, thì hiệu mới so với hiệu cũ tăng thêm 9 lần HS đọc đề bài céng víi sè a. - Bµi cho biÕt g×?y/c g×? 9 lần số bị trừ + a = 2297 - 134 = 2163 (đơn - Khi số bị trừ được viết vÞ) thªm 1 ch÷ sè vµo bªn ph¶i Suy ra (2163 - a) chia hÕt cho 9 thì số bị trừ sẽ thay đổi như 2163 chia cho 9 ®­îc 24 d­ 3 nªn a = 3 (0  a  9) thÕ nµo? VËy ch÷ sè viÕt thªm lµ 3 - HiÖu cò so víi hiÖu míi Sè bÞ trõ lµ : sẽ thay đổi như thế nào? 9. Nguyễn Thị Toàn: Trường Tiểu học Thụy Hương Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Bài soạn Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5 (2163 - 3) : 9 = 240 Sè trõ lµ : 240 - 134 = 106 Thö l¹i : 2403 - 106 = 2297 §¸p sè : SBT : 240; ST : 106. 3.Cñng cè- dÆn dß: NhËn xÐt giê häc. ( t¨ng thªm 9 lÇn céng víi sè a) - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng. TuÇn 6. Thø hai ngµy 27 th¸ng 9 n¨m 2010 To¸n Bài toán liên quan đến điều kiện chia hết. I. Môc tiªu tiÕt d¹y. - Cñng cè dÊu hiÖu chia hÕt cho 2,3,5,9… - HS biết dùng dấu hiệu chia hết để điền vào chữ số chưa biết II. Các hoạt động dạy học. 1. KiÕn thøc cÇn nhí - Nếu số phải tìm chia hết cho 2 hoặc 5 thì trước hết dựa vào dấu hiệu chia hết để xác định chữ số tận cùng - Dùng phương pháp thử chọn kết hợp với các dấu hiệu chia hết còn lại của số phải tìm để xác định các chữ số còn lại . §Ò bµi- Lêi gi¶i Phương pháp Bµi 1 : H·y thiÕt lËp c¸c sè cã 3 ch÷ sè kh¸c nhau tõ 4 ch÷ sè 0, 4, 5, 9 tho¶ m·n ®iÒu kiÖn a, Chia hÕt cho 2 b, Chia hÕt cho 4 c, Chia hÕt cho 2 vµ 5 Gi¶i : a, C¸c sè chia hÕt cho 2 cã tËn cïng b»ng 0 hoÆc 4. Mặt khác mỗi số đều có các chữ số khác nhau, nên - HS đọc đề bài - HS phân tích đề c¸c sè thiÕt lËp ®­îc lµ - C¸c sè ph¶i t×m tho¶ 540; 504 ;940; 904; 450; 954; 950; 594; 490 ; 590 b, Ta cã c¸c sè cã 3 ch÷ sè chia hÕt cho 4 ®­îc viÕt tõ m·n ®iÒu kiÖn g× ? - HS lµm bµi- ch÷a bµi. 4 chữ số đã cho là : - GV chốt lời giải đúng 540; 504; 940; 904 c, Sè chia hÕt cho 2 vµ 5 ph¶i cã tËn cïng 0. VËy c¸c sè cÇn t×m lµ : 540; 450;490 940; 950; 590 . Bµi 2: Víi c¸c ch÷ sè 1, 2, 3, 4, 5 ta lËp ®­îc bao nhiªu sè cã 4 ch÷ sè chia hÕt cho 5? Gi¶i: Mét sè chia hÕt cho 5 khi tËn cïng lµ 0 hoÆc 5. - HS đọc đề bài 10. Nguyễn Thị Toàn: Trường Tiểu học Thụy Hương Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Bài soạn Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5 Víi c¸c sè 1, 2, 3, 4, ta viÕt ®­îc 4 x 4 x 4 = - Bµi y/c g×? 64sè cã 3 ch÷ sè - C¸c sè chia hÕt cho 5 cã VËy víi c¸c sè 1, 2, 3, 4, 5 ta viÕt ®­îc 64 sè dÊu hiÖu g×? cã 5 ch÷ sè (Cã tËn cïng lµ 5) - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng Bài 3:Thay x và y vào 1996 xy để được số chia hết cho 2, 5, 9. Gi¶i : Sè ph¶i t×m chia hÕt cho 5 vËy y ph¶i b»ng 0 hoÆc 5. Sè ph¶i t×m chia hÕt cho 2 nªn y ph¶i lµ sè ch½n Từ đó suy ra y = 0 . Số phải tìm có dạng 1996 ì 0. Sè ph¶i t×m chia hÕt cho 9 vËy (1 +9 + 9+ 6 + x )chia hÕt cho 9 hay (25 + x) chia hÕt cho 9 .Suy ra x = 2. Sè ph¶i t×m lµ : 199620. Bµi 4: Cho n = a378b lµ sè tù nhiªn cã 5 ch÷ sè kh¸c nhau. Tìm tất cả các chữ số a và b để thay vào ta dược số n chia hÕt cho 3 vµ 4 . Gi¶i : - n chia hÕt cho 4 th× 8b ph¶i chia hÕt cho 4. VËy b = 0, 4 hoÆc 8 - n cã 5 ch÷ sè kh¸c nhau nªn b = 0 hoÆc 4 - Thay b = 0 th× n = a3780 + Sè a3780 chia hÕt cho 3 th× a = 3, 6 hoÆc 9 + Sè n cã 5 ch÷ sè kh¸c nhau nªn a = 6 hoÆc 9 Ta ®­îc c¸c sè 63780 vµ 930780 tho¶ m·n ®iÒu kiện của đề bài - Thay b = 4 th× n = a3784 + Sè a3784 chia hÕt cho 3 th× a = 2, 5 hoÆc 8 + Sè n cã 5 ch÷ sè kh¸c nhau nªn a = 2 hoÆc 5. Ta được các số 23784 và 53 784 thoả mãn điều kiện đề bµi C¸c sè ph¶i t×m 63 780; 93 780; 23 784; 53 784.. - HS đọc đề bài - Bµi y/c g×? - Sè ph¶i t×m tho¶ m·n ®iÒu kiÖn nµo? Ta xÐt ®iÒu kiện nào trước? - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng. - HS đọc đề bài - Phân tích đề bài! - §Ó n chia hÕt cho 3 vµ 4 th× ta t×m gi¸ trÞ cña ch÷ số nào trước? Vì sao? - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng. 3. Cñng cè –dÆn dß NhËn xÐt giê häc. Thø ba ngµy 28 th¸ng 9 n¨m 2010 To¸n Bài toán liên quan đến điều kiện chia hết( tiếp) I. Môc tiªu tiÕt d¹y. 11. Nguyễn Thị Toàn: Trường Tiểu học Thụy Hương Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Bài soạn Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5 - Cñng cè kiÕn thøc vÒ tÝnh chÊt chia hÕt cña mét tæng vµ mét hiÖu. - Gióp HS gi¶i quyÕt c¸c b¸i to¸n vÒ chia cã d­. II. Các hoạt động dạy học. 1. HÖ thèng kiÕn thøc *.C¸c bµi to¸n vÒ vËn dông tÝnh chÊt chia hÕt cña mét tæng vµ mét hiÖu . - Các tính chất thường sử dụng trong loại này là : . Nếu mỗi số hạng của tổng đều chia hết cho 2 thì tổng của chúng cũng chia hÕt cho 2 . Nếu SBT và ST đều chia hết cho 2 thì hiệu của chúng cũng chia hết cho 2 . Mét sè h¹ng kh«ng chia hÕt cho 2, c¸c sè h¹ng cßn l¹i chia hÕt cho 2 th× tæng kh«ng chia hÕt cho 2 . HiÖu cña 1 sè chia hÕt cho 2 vµ 1 sè kh«ng chia hÕt cho 2 lµ 1 sè kh«ng chia hÕt cho 2. (Tính chất này tương tự đối với các trường hợp chia hết khác) *. C¸c bµi to¸n vÒ phÐp chia cã d­ ë lo¹i nµy cÇn l­u ý : - NÕu a : 2 d­ 1 th× ch÷ sè tËn cïng cña a lµ 1, 3, 5, 7, 9 - NÕu a : 5 d­ 1 th× ch÷ sè tËn cïng cña a ph¶i lµ 1 hoÆc 6 ; a : 5 d­ 2 th× ch÷ sè tËn cïng ph¶i lµ 2 hoÆc 7 . . . - NÕu a vµ b cã cïng sè d­ khi chia cho 2 th× hiÖu cña chóng còng chia hÕt cho 2 - NÕu a : b d­ b - 1 th× a + 1 chia hÕt cho b - NÕu a : b d­ 1 th× a - 1 chia hÕt cho b 2. LuyÖn tËp §Ò bµi- Lêi gi¶i Phương pháp Bµi 1 : Kh«ng lµm phÐp tÝnh xÐt xem c¸c tæng vµ hiÖu dưới đây có chia hết cho 3 hay không . a, 459 + 690 1 236 b, 2 454 - 374 Gi¶i : a, 459, 690, 1236 đều là số chia hết cho 3 nên 459 - HS đọc đề bài - HS xác định y/c của đề + 690 + 1 236 chia hÕt cho 3 b, 2 454 chia hÕt cho 3 vµ 374 kh«ng chia hÕt cho - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng 3 nªn 2 454 - 374 kh«ng chia hÕt cho 3. Bài 2 : Tổng kết năm học 2001- 2002 một trường tiểu häc cã 462 häc sinh tiªn tiÕn vµ 195 häc sinh xuÊt s¾c. Nhà trường dự định thưởng cho học sinh xuất sắc nhiÒu h¬n häc sinh tiªn tiÕn 2 quyÓn vë 1 em. C« v¨n thư tính phải mua 1996 quyển thì vừa đủ phát thưởng. Hỏi cô văn thư tính đúng hay sai ? vì sao? Gi¶i : - HS đọc đề bài Ta thÊy sè HS tiªn tiÕn vµ sè HS xuÊt s¾c - HS xác định y/c của đề đều là những số chia hết cho 3 vì vậy số vở - Em cã nhËn xÐt g× vÒ sè 462 12. Nguyễn Thị Toàn: Trường Tiểu học Thụy Hương Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Bài soạn Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5 thưởng cho mỗi loại HS phải là 1 số chia hết cho 3. Suy ra tổng số vở phát thưởng cũng là 1 số chia hÕt cho 3, mµ 1996 kh«ng chia hÕt cho 3 > VËy cô văn thư đã tính sai. Bµi 3 : Cho a = x459y. H·y thay x, y bëi nh÷ng ch÷ sè thích hợp để khi chia a cho 2, 5, 9 đều dư 1 Gi¶i : Ta nhËn thÊy : - a : 5 d­ 1 nªn y b»ng 1 hoÆc 6 - MÆt kh¸c a : 2 d­ 1 nªn y ph¶i b»ng 1. Sè ph¶i t×m cã d¹ng a= x4591 - x4591 chia cho 9 d­1 nªn x + 4 + 5 + 9 + 1 chia cho 9 d­ 1. vËy x chia hÕt cho 9 suy ra x = 0 hoÆc 9. Mµ x lµ ch÷ sè ®Çu tiªn cña 1 sè nªn kh«ng thÓ b»ng 0 vËy x = 9 Sè ph¶i t×m lµ : 94591 Bài 4: Tìm số tự nhiên nhỏ nhất sao cho khi chia số đó cho 2 d­ 1, cho 3 d­ 2, cho 4 d­ 3, cho 5 d­ 4, cho 6 d­ 5, cho 7 d­ 6 Gi¶i : Gäi sè ph¶i t×m lµ a th× a + 1 chia hÕt cho 2, 3, 4, 5, 6 vµ 7 nh­ vËy a + 1 cã tËn cïng lµ ch÷ sè 0 a + 1 kh«ng lµ sè cã 1 ch÷ sè. NÕu a + 1 cã 2 ch÷ sè th× a + 1 tËn cïng lµ ch÷ sè 0 l¹i chia hÕt cho 7 nªn a + 1 = 70 (lo¹i v× 70 kh«ng chia hÕt cho 3) Trường hợp a + 1 có 3 chữ số thì có dạng xy0 . Sè xy0 chia hÕt cho 4 nªn y ph¶i b»ng 0, 2, 4, 6 hoÆc 8 . Sè xy0 chia hÕt cho 7 nªn xy b»ng 14; 21; 28; 35; 42; 49; 56; 63; 70; 77; 84; 91 hoÆc 98 . Sè xy0 chia hÕt cho 3 th× x + y + 0 chia hÕt cho 3 KÕt hîp c¸c ®iÒu kiÖn trªn th× a + 1 = 420 vËy a = 419 §¸p sè : 419. Bài 5 : Tổng số HS khối 1 của một trường tiểu học là 1 sè cã 3 ch÷ sè vµ ch÷ sè hµng tr¨m lµ 3. NÕu xÕp 13. Nguyễn Thị Toàn: Trường Tiểu học Thụy Hương Lop4.com. và số 195?(đều chia hết cho3) - HS dùa vµo dÊu hiÖu chia hết để suy luận bài toán - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng. - HS đọc đề bài - HS xác định y/c của đề - §Ó thay ®­îc gi¸ trÞ cña x, y th× ta cÇn dùa vµo dÊu hiÖu nµo? - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng. - HS đọc đề bài - HS xác định y/c của đề - Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c sè d­? - NÕu thªm 1 vµo sè bÞ chia th× phÐp chia sÏ thÕ nµo? - HS dùa vµo dÊu hiÖu chia hết để hoàn thành bài toán. - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Bài soạn Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5 hàng 10 và hàng 12 đều dư 8, mà xếp hàng 8 thì không còn dư. Tính số HS khối 1 của trường đó. Gi¶i : Theo đề bài thì số HS khối 1 đó có dạng 3ab. C¸c em xÕp hµng 10 d­ 8 vËy b = 8. Thay vµo ta ®­îc sè 3a8. MÆt kh¸c, c¸c em xÕp hµng 12 d­ 8 nªn 3a8 - 8 = 3a0 ph¶i chia hÕt cho 12 suy ra 3a0 chi hÕt cho 3. suy ra a = 0, 3, 6 hoÆc 9. Ta cã c¸c sè 330; 390 kh«ng chia hÕt cho 12 v× vËy sè HS khèi 1 lµ 308 hoÆc 368 em. sè 308 kh«ng chia hÕt cho 8 vậy số HS khối 1 của trường đó là 368 em.. - HS đọc đề bài - HS xác định y/c của đề - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng. 3. Cñng cè- dÆn dß: NhËn xÐt giê häc. TuÇn 7. Thø hai ngµy 4 th¸ng 10 n¨m 2010 To¸n KÜ thuËt tÝnh vµ quan hÖ gi÷a c¸c thµnh phÇn cña phÐp tÝnh (TiÕp) I. Môc tiªu tiÕt d¹y :. - Cung cấp thêm cho HS kĩ thuật tính các bài toán có liên quan đến đặt tính, làm tính víi 4 phÐp tÝnh c¬ b¶n - N©ng cao kÜ n¨ng gi¶i to¸n d¹ng tÝnh nhanh II. Các hoạt động dạy học. 1.Giíi thiÖu bµi 2.KiÕn thøc cÇn ghi nhí §èi víi d¹ng bµi tÝnh nhanh:  : -T/c giao ho¸n : a + b = b + a vµ a × b = b × a - T/c kÕt hîp : ( a + b )+ c = a + ( b + c ) vµ :( a × b ) × c = a × ( b × c ) - Nh©n víi 1 vµ chia cho 1 a × 1 = a ; a : a = 1 vµ a : 1 = a - Céng vµ nh©n víi 0 : a + 0 = a vµ a × 0 = 0 - Nh©n 1 sè víi 1 tæng vµ 1 hiÖu : a × (b + c) = a × b + a × c a × (b – c) = a × b – a × c 3.LuyÖn tËp §Ò bµi- Lêi gi¶i Phương pháp Bµi 1 : Khi nh©n 254 víi mét sè cã 2 ch÷ sè gièng nhau, 14. Nguyễn Thị Toàn: Trường Tiểu học Thụy Hương Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Bài soạn Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5 bạn Hoa đã đặt các tích riêng thẳng cột như trong phép cộng nên tìm ra kết quả so với tích đúng giảm đi 16002 đơn vị. Hãy tìm số có hai chữ số đó. Gi¶i : Gäi thõa sè thø hai lµ aa Khi nhân đúng ta có 254 ì aa hay 254 ì a ì 11 Khi đặt sai tích riêng tức là lấy 254 ì a + 254 ì a = 254 × a × 2 VËy tÝch gi¶m ®i 254 × a × 9 Suy ra : 254 × 9 × a = 16002 a = 16002 : (254 × 9) = 7 VËy thõa sè thø hai lµ 77. Bài 2 : Khi nhân 1 số với 2351 học sinh đã sơ ý đặt tích riªng thø 2 vµ 3 th¼ng cét víi nhau nªn t×m ra kÕt qu¶ lµ 10285. Hãy tìm tích đúng. Gi¶i : Khi nhân một số A với 2351, học sinh đó đặt 2 tÝch riªng cuèi th¼ng cét nh­ trong phÐp céng, tức là em đó đã lần lượt nhân A với 5, với 30, với 20 råi céng ba kÕt qu¶ l¹i . VËy : A × 5 × A × 30 × A × 20 = 10 285 A × 55 = 10 285 A = 10 285 : 55 = 187 Vậy tích đúng là: 187 × 235 = 43 945. - HS đọc đề bài - HS phân tích đề - Muốn tìm được 2 số đó ta dùa vµo ®©u? - GV y/c HS đặt tích đúng và tích sai để so sánh sự thay đổi của tích. - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng. - HS đọc đề bài - Bµi cho biÕt g×?y/c g×? - Muốn tìm được tích đúng cña phÐp nh©n em cÇn dùa vµo ®©u? - Khi đặt các tích riêng th¼ng cét víi nhau th× tÝch sÏ b»ng bao nhiªu lÇn cña sè thø hai? - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng. Bµi 3 : Thùc hiªn c¸c phÐp tÝnh sau b»ng c¸ch nhanh nhÊt a, 1996 + 3992 + 5988 +7948; b, 2 × 3 × 4 × 8 × 50 × 25 × 125; c, (45 × 46 + 47 × 48) × (51 × 52 - 49 × 48) × (45 × 128 - 90 × 64) × (1995 ×1996 + 1997 × 1998); Gi¶i : a, Ta cã : 1996 + 3992 + 5988 + 7984 = 1 x 1996 + 2 x 1996 + 3 x 1996 + 4 x 1996 = (1 + 2 + 3 + 4) x 1996 15. Nguyễn Thị Toàn: Trường Tiểu học Thụy Hương Lop4.com. - HS đọc đề bài - Bµi y/c g×? - Khi thùc hiÖn c¸c bµi to¸n cã y/c tÝnh nhanh em cÇn.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Bài soạn Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5 = 10 x 1996 = 19960 b, 2 x 3 x 4 x 8 x 50 x 25 x 125 = 3 x 2 x 4 x 50 x 8 x 25 x 125 = 3 x (2 x 50) x (4 x 25) x (8 x 125) = 30 000 000. c, Ta nhËn thÊy : 45 x 128 – 90 x 64 = 45 x (2 x 64) – 90 x 64 = (45 x 2) x 64 – 90 x 64 = 90 x 64 – 90 x 64 = 0 Trong 1 tích có 1 thừa số bằng 0. Vậy tích đó bằng 0, tøc lµ : (45 x 46 + 47 x 48) x (51 x 52 – 49 x 48) x (45 x 128 – 90 x 64) x (1995 x 1996 + 1997 x 1998) = 0. dùa vµo ®©u?( tÝnh chÊt cña phÐp tÝnh) - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng. Bµi 4 : TÝnh b»ng c¸ch nhanh nhÊt:. 1998 x1996  1997 x11  1985 1997 x1996  1995 x1996. Gi¶i : 1988 x1996  1997 x11  1985 1997 x1996  1995 x1996 =. - HS đọc đề bài - Bµi y/c g×? - GV y/c HS thiÕt lËp mèi quan hÖ gi÷a 1998 x 1996 vµ 1997 x 11 - HS lµm bµi- ch÷a bµi. - GV chốt lời giải đúng. 1988 x1996  (1996  1) x11  1985 1996 x(1997  1995). 1988 x1996  1996 x11  11  1985 1996 x 2 1999 x1996  1996 (1999  1) x1996 = = 2 x1996 2 x1996 =. =. 2000 x1996 = 1000 2 x1996. 3. Cñng cè – dÆn dß NhËn xÐt giê häc. Thø ba ngµy 5 th¸ng 10 n¨m 2010 To¸n C¸c bµi to¸n vÒ ®iÒn ch÷ sè vµo phÐp tÝnh I. Môc tiªu tiÕt d¹y. - HS biết suy ngược để tìm ra chữ số thích hợp điền vào vị trí của dấu sao trong phép tÝnh - RÌn luyÖn kh¶ n¨ng suy luËn nhanh nh¹y. II. Các hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra bµi cò: 16. Nguyễn Thị Toàn: Trường Tiểu học Thụy Hương Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Bài soạn Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5 - H: PhÐp chia cã d­, sè d­ so víi sè d­ nh­ thÕ nµo? - H: Khi tìm số cùng chia hết cho 2,3,5,9 thì ta xét trường hợp nào trước? Vì sao? 2. LuyÖn tËp §Ò bµi- Lêi gi¶i Phương pháp Bµi 1: §iÒn ch÷ sè thÝch hîp vµo dÊu * trong phÐp tÝnh sau : 432 b) * * * * * ** x ** **2 ** 30** ***. *** ***. 1****. 0. Gi¶i : Trước hết ta xác định chữ số hàng đơn vị của số. - HS đọc thầm đề bài - §Ó ®iÒn ®­îc sè * x 432 = 30**. thÝch hîp vµo dÊu sao NÕu * = 6 th× 6 x 432 = 2 592 < 30** em dùa vµo ®©u? ( dùa NÕu * = 8 th× 8 x 432 = 3 456 > 30** vµo nh÷ng sè cã mÆt VËy * = 7 trong phÐp tÝnh) tiếp theo ta xác định chữ số hàng chục của số nhân : - HS lµm bµi- ch÷a bµi * x 432 = ***. VËy * = 1 hoÆc 2. - NÕu * = 1 thay vµo ta ®­îc phÐp nh©n kh«ng thÓ ®­îc - GV chèt lêi gi¶i kết quả là một số có 5 chữ số. Vậy * = 2, thay vào ta đúng. ®­îc phÐp nh©n : 432 × 27 3024 864 11664 b) Trước hết ta xét tích riêng 2 x * * = * * * Tõ ®©y ta suy ra ch÷ sè hµng tr¨m cña tÝch riªng ph¶i b»ng 1 vµ ch÷ sè hµng chôc cña sè chia lín h¬n hoÆc b»ng 5. Thay vµo ta cã phÐp tÝnh : ***** ** ** **2 1** 1** nh©n :. Ta xÐt sè d­ cña phÐp chia thø nhÊt : ***-**=1 17. Nguyễn Thị Toàn: Trường Tiểu học Thụy Hương Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Bài soạn Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5 Vậy phép trừ đó phải là 100 – 99 = 1. Thay vµo ta cã : 100**. **. 99. **2. 1** 100 0 XÐt tÝch riªng thø nhÊt * x * * = 99 mµ ch÷ sè hµng chôc cña sè chia ph¶i lín h¬n hoÆc b»ng 5, nªn sè chia lµ 99. Suy ra tÝch riªng cuèi cïng lµ 2 x 99 = 198 vµ sè bÞ chia lµ 1 0098. Thay vµo ta cã phÐp chia : 1 0098. 99. 99. 102. 198 198 0 Bµi 2 : Thay mçi ch÷ sè b»ng c¸c ch÷ sè thÝch hîp trong phÐp tÝnh sau : a) 30abc : abc = 241 b) abab + ab = 1326 Gi¶i : a) Ta viÕt lai thµnh phÐp nh©n : 30abc = 241 x abc 30000 + abc = 241 x abc 30000 = 241 x abc – abc 30000 = (241 – 1) x abc 30000 = 240 x abc abc = 30000 : 240 abc = 125 b) Ta cã : abab = 101 x ab 101 x ab + ab = 1326 102 x ab = 1326 ab = 13. - HS đọc đề bài - §Ó Gi¶i bµi to¸n nµy em dùa vµo ®©u? ( dùa vµo cÊu t¹o cña sè) - HS lµm bµi- ch÷a bµi - GV chèt lêi gi¶i đúng.. 18. Nguyễn Thị Toàn: Trường Tiểu học Thụy Hương Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Bài soạn Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5 Bµi 3 : T×m ch÷ sè a vµ b 1ab x 126 = 201ab. - HS đọc thầm đề bài Gi¶i : - GV hướng dẫn HS 1ab x ( 25 + 1) = 2000 + 1ab ( cÊu t¹o sè) 1ab x 125 + 1ab = 2000 + 1ab (nh©n 1sè víi 1 ph©n tÝch 201ab = 2000 + 1ab tæng) 1ab x 125 = 2000 (hai tæng b»ng nhau cïng bít ®i - HS lµm bµi- ch÷a bµi - GV chèt lêi gi¶i 1 sè h¹ng nh­ nhau) đúng. 1ab = 2000 : 125 = 160 160 x 125 = 20160 VËy a = 6; b = 0 Bµi 4 : Cho A = abc + ab + 1997 B = 1ab9 + 9ac + 9b So s¸nh A vµ B Gi¶i : Ta thÊy : B = 1009 + ab0 + 900 + ac + 90 + b = 1999 + ab0 + a0 + c + b = 1999 + abc + ab . . . A > B Bµi 5 : So s¸nh tæng A vµ B. A = abc +de + 1992 B = 19bc + d1 + a9e Gi¶i : Ta thÊy : B = 1900 + bc + d0 + 1 + a00 + e + 90 = abc + de + 1991 Từ đó ta suy ra A > B.. - HS đọc thầm đề bài - §Ó so s¸nh ®­îc A vµ B th× ta lµm thÕ nào? ( biến đổi B có d¹ng nh­ A) - HS lµm bµi- ch÷a bµi - GV chèt lêi gi¶i đúng.. 3. Cñng cè – dÆn dß NhËn xÐt giê häc. TuÇn 8. Thø hai ngµy 11 th¸ng 10 n¨m 2010 To¸n Sö dông cÊu t¹o thËp ph©n cña sè I. Môc tiªu tiÕt d¹y. - Giúp HS vận dụng cấu tạo thập phân của số để giải quyết các bài tập có dạng: + ViÕt thªm 1hay nhiÒu ch÷ sè vµo bªn ph¶i, bªn tr¸i hoÆc xen gi÷a mét sè tù nhiªn. + Xo¸ bít mét ch÷ sè cña mét sè tù nhiªn - N©ng cao kÜ n¨ng gi¶i c¸c bµi to¸n vÒ cÊu t¹o sè 19. Nguyễn Thị Toàn: Trường Tiểu học Thụy Hương Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Bài soạn Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5 II. Các hoạt động dạy học. 1.Nh÷ng kiÕn thøc cÇn nhí: a, Có mười chữ số là 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9. Khi viết 1 số tự nhiên ta sử dụng mười ch÷ sè trªn. ch÷ sè ®Çu tiªn kÓ tõ bªn tr¸i cña 1 sè tù nhiªn ph¶i kh¸c 0. b, Ph©n tÝch cÊu t¹o cña mét sè tù nhiªn : ab = a x 10 + b abc = a x 100 + b x 10 + c = ab x 10 + c abcd = a x 1000 + b x 100 + c x 10 + d = abc x 10 + d = ab x 100 + cd 2. LuyÖn tËp §Ò bµi- Lêi gi¶i Phương pháp Bµi 1: T×m mét sè tù nhiªn cã hai ch÷ sè,biÕt r»ng nÕu viÕt thêm chữ số 9 vào bên trái số đó ta được một số lớn gấp 13 lần số đã cho . Gi¶i : Gọi số phải tìm là ab. Viết thêm chữ số 9 vào bên trái ta - HS đọc đề bài - Sè ph¶i t×m cã mÊy ch÷ dược số 9ab. Theo bài ra ta có : sè? 9ab = ab x 13 - Sè ph¶i t×m so víi sè 900 + ab = ab x 13 míi nh­ thÕ nµo? 900 = ab x 13 – ab - HS lµm bµi vµ ch÷a bµi 900 = ab x ( 13 – 1 ) 900 = ab x 12 ab = 900 : 12 ab = 75 Bµi 2 : T×m mét sè cã 3 ch÷ sè, biÕt r»ng khi viÕt thªm ch÷ sè 5 vào bên phải số đó thì nó tăng thêm 1 112 đơn vị . Gi¶i : Gäi sè ph¶i t×m lµ abc. Khi viÕt thªm ch÷ sè 5 vµo bªn phải ta dược số abc5. Theo bµi ra ta cã : abc5 = abc + 1 112 10 x abc + 5 = abc + 1 112 10 x abc = abc + 1 112 – 5 10 x abc = abc + 1 107 10 x abc – abc = 1 107 ( 10 – 1 ) x abc = 1 107 9 x abc = 1 107 abc = 123. - HS đọc đề bài - Phân tích đề bài. - Nêu các bước giải bài to¸n cÊu t¹o sè? - HS lµm bµi vµ ch÷a bµi - NhËn xÐt.. Bµi 3: T×m mét sè tù nhiªn cã 2 ch÷ sè, biÕt r»ng nÕu viÕt ch÷ số 0 xen giữa chữ số hàng chục và hàng đơn vị của số đó ta được số lớn gấp 10 lần số đã cho, nếu viết thêm chữ số 1 vào bên trái số vừa nhận dược thì số đó lại tăng lên 3 lần. - HS đọc đề bài 20. Nguyễn Thị Toàn: Trường Tiểu học Thụy Hương Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Bài soạn Bồi dưỡng học sinh giỏi Toán 5 Gi¶i: Gäi sè ph¶i t×m lµ ab. ViÕt thªm ch÷ sè 0 xen gi÷a ch÷ số hàng chục và hàng đơn vị ta được số a0b. Theo bài ra ta cã : ab x 10 = a0b VËy b = 0 vµ sè ph¶i t×m cã d¹ng a00. ViÕt thªm ch÷ sè 1 vµo bªn tr¸i sè a00 ta ®­îc sè 1a00. Theo bµi ra ta cã : 1a00 = 3 x a00 Gi¶i ra ta ®­îc a = 5 .Sè ph¶i t×m lµ 50 Bµi 4: Cho sè cã 4 ch÷ sè . NÕu ta xo¸ ®i ch÷ sè hµng chôc và hàng đơn vị thì số đó giảm đi 4455 đơn vị. Tìm số đó. Gi¶i : Gäi sè ph¶i t×m lµ abcd. Xo¸ ®i ch÷ sè hµng chôc và hàng đơn vị ta được số ab. Theo đề bài ta có abcd – ab = 4455 100 x ab + cd – ab = 4455 cd + 100 x ab – ab = 4455 cd + 99 x ab = 4455 cd = 99 x (45 – ab) Ta nhËn xÐt tÝch cña 99 víi mét sè tù nhiªn lµ 1 sè tù nhiªn nhá h¬n 100. Cho nªn 45 – ab ph¶i b»ng 0 hoÆc 1. - NÕu 45 – ab = 0 th× ab = 45 vµ cd = 0. - NÕu 45 – ab = 1 th× ab = 44 vµ cd = 99. Sè ph¶i t×m lµ 4500 hoÆc 4499.. - Phân tích đề bài. - HS lµm bµi vµ ch÷a bµi - NhËn xÐt. - Nêu các bước giải bài to¸n cÊu t¹o sè?. - HS đọc đề bài - Phân tích đề bài. - HS lµm bµi vµ ch÷a bµi - NhËn xÐt. - Khi gi¶i bµi to¸n vÒ cÊu t¹o sè em cÇn l­u ý g×?. 3. Cñng cè – dÆn dß NhËn xÐt giê häc. Thø ba ngµy 12 th¸ng 10 n¨m 2010 To¸n Sè tù nhiªn vµ tæng, hiÖu, tÝch c¸c ch÷ sè cña nã I. Môc tiªu tiÕt d¹y. - Giúp HS nâng cao kĩ năng giải quyết các bài tập liên quan đến 4 phép tính với cấu t¹o sè. II. Các hoạt động dạy học. 1. HÖ thèng kiÕn thøc - Nêu các bước giải toán cấu tạo số? - Khi gi¶i bµi to¸n cÊu t¹o sè em cÇn l­u ý g×? 2. LuyÖn tËp. 21. Nguyễn Thị Toàn: Trường Tiểu học Thụy Hương Lop4.com.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>