Đề thi kiểm tra học kì II năm 2011 – 2012 môn thi: Khoa học lớp 4

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn 4 + 5: Tieát 4 + 5:. Toång vaø hieäu cuûa hai vectô Soá tieát:2. I. Muïc tieâu: 1. Về kiến thức: - Hieåu caùch xaùc ñònh toång, hieäu hai vectô, quy taéc 3 ñieåm, quy taéc hình bình haønh vaø caùc tính chaát cuûa pheùp cộng vectơ: giao hoán, kết hợp, tính chất của vectơ - không.     - Biết được a  b  a  b . 2. Veà kó naêng: - Vận dụng được: quy tắc 3 điểm, quy tắc hình bình hành khi lấy tổng hai vectơ cho trước.    - Vận dụng được quy tắc trừ: 0B  OC  CB vào chứng minh các đẳng thức vectơ. 3. Về tư duy, thái độ: - Bieát quy laï veà quen. - Caån thaän, chính xaùc; - Biết được toán học có ứng dụng trong thực tiễn. II. Chuaån bò phöông tieän daïy hoïc: 1. Thực tiễn: Đã biết về tính chất hình bình hành, các khái niệm về vectơ, các ví dụ thực tế về tổng hợp lực,… 2. Phöông tieän: + GV: Chuẩn bị các bảng phụ kết quả mỗi hoạt động, bảng lưới. + HS: Xem bài trước ở nhà, thước thẳng,… III. Gợi ý về PPDH: Cơ bản dùng PP gợi mở, vấn đáp thông qua các HĐ điều khiển tư duy, đan xen hoạt động nhoùm. IV. Tiến trình bài học và các hoạt động: 1. Ổn định lớp: 2. Kieåm tra baøi cuõ: Nội dung, mục đích, thời gian Hoạt động của GV Hoạt động của HS Tieát 1: Neâu ñònh nghóa vectô, hai vectô cuøng phöông, - GV ñaët caâu hoûi, goïi HS - 1 HS traû baøi. - Caùc HS coøn laïi laøm baøi 2 vectô baèng nhau ? leân traû baøi. Cho hình bình haønh ABCD, taâm O. Goïi M, N laàn - Goïi HS nhaän xeùt. taäp. - GV nhaän xeùt, cho ñieåm. - Nhaän xeùt baøi laøm cuûa lượt là trung điểm của AD, BC.  baïn. a) Kể tên 2 vectơ cùng phương với AB , 2 vectơ cùng   hướng với AB , 2 vectơ ngược hướng với AB .  b) Chæ ra caùc vectô baèng vectô MO . Tieát 2:Neâu ñònh nghóa toång cuûa hai vec tô, quy taéc - GV ñaët caâu hoûi, goïi HS - 1 HS traû baøi. - Caùc HS coøn laïi laøm baøi hình bình haønh, caùc tính chaát cuûa pheùp coäng caùc leân traû baøi. vectô - Goïi HS nhaän xeùt. taäp. Cho tam giác đều ABC cạnh a. Tính độ dài vectơ - GV nhaän xeùt, cho ñieåm. - Nhaän xeùt baøi laøm cuûa   baïn. AB  AC . 3. Bài mới: Nội dung, mục đích, thời gian Hoạt động của GV Hoạt động của HS   Tieát 1: * HS quan saùt, 2 HS leân baûng * Veõ hai vectô a vaø b , ñieåm 1. Toång cuûa hai vectô: veõ, caùc HS coøn laïi veõ vaøo nhaùp; A, A’ trên bảng lưới.Vẽ       HÑ1: Giuùp HS hieåu caùch xaùc ñònh toång cuûa AB  a vaø BC  b ;veõ A1B1  a nhaän xeùt baøi cuûa baïn.   2 vectô.   , B1C1  b . Ñònh nghóa: Cho hai vectô a vaø b . Laáy     Nhaän xeùt hình veõ cuûa HS. * Nghe, ghi nhận kiến thức moät ñieåm A tuøy yù, veõ AB  a vaø BC  b . * Giới thiệu tổng của hai vectơ, Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span>   Vectơ AC được gọi là tổng của hai vectơ a    vaø b . Ta kí hieäu toång cuûa hai vectô a vaø b      laø a  b . Vaäy: AC = a  b . Phép toán tìm tổng của hai vectơ còn được goïi laø pheùp coäng vectô. Hình veõ 1.6 SGK trang 8 2. Quy taéc hình bình haønh: HĐ2: Giới thiệu quy tắc hình bình hành. Neáu ABCD laø hình bình haønh thì    AB  AD  AC. pheùp coäng vectô.   * Nhaän xeùt AC , A1C1 ? Caùch choïn ñieåm A tuøy yù.    * Nhaän xeùt AC vaø a  b ? Khi naøo daáu baèng xaûy ra?. * Giới thiệu quy tắc hình bình haønh. * Haõy c/m quy taéc hbh. Giới thiệu cách c/m đẳng thức vectô.( quy taéc hbh  coù cuøng điểm đầu) * Trong vật lí, người ta tìm tổng hợp hai lực không cùng phương theo quy taéc hbh. 3. Tính chaát cuûa pheùp coäng caùc vectô: * Daùn baûng phuï caùc tính chaát. HĐ3: Giới thiệu các tính chất của phép cộng * HĐ1 SGK: Kiểm tra các tính caùc vectô. chất của phép cộng  Sử    dụng bảng lưới. Với ba vec tơ a, b, c tùy ý ta có:     Chia lớp làm 4 nhóm: Nhóm 1, a) a  b  b  a ( tính chất giao hoán);       2 laøm caâu a), nhoùm 3,4 laøm caâu b) (a  b)  c  a  (b  c) ( t/c kết hợp);      b). Gợi ý:     c) a  0  0  a  a ( t/c cuûa vectô - khoâng). a) Tìm a  b, b  a .      b) Tìm (a  b)  c,a  (b  c) . GV nhaän xeùt baøi laøm cuûa HS. 4. Hieäu cuûa hai vectô: * HÑ2 SGK: Veõ hbh ABCD. a. Vectơ đối: Hãy nhận xét về độ dài và   HĐ4: Giới thiệu vectơ đối. CD hướ n g cuû a hai vectô AB vaø   * Ñònh nghóa: Cho vectô a . Vectô coù cuøng CD * được gọi là vectơ đối của   độ dài và ngược hướng với a được gọi là AB .    vectơ đối của vectơ a , kí hiệu là - a . * Nêu đ/n vectơ đối của a ? GV * Mỗi vectơ đều có vectơ đối, chẳng hạn: bổ sung hoàn chỉnh, dán bảng   phuï. vectơ đối của AB là BA , nghĩa là:    AB  BA .   * Đặc biệt:vectơ đối của vectơ 0 là vectơ 0 * Cho VD: Tìm vectơ đối của .    caùc vectô EF, BD, EA vaø vieát * VD1: Nếu D, E, F lần lượt là trung điểm cuûa caùc caïnh BC, CA, AB cuûa tam giaùc dưới dạng kí hiệu.    ABC. * HÑ3 SGK: Cho AB  BC  0 .  Hãy chứng tỏ BC là vectơ đối  cuûa AB .       a  b  0 thì b  a   Vậy: a và b là 2 vectơ đối    nhau  a  b  0 . b. Ñònh nghóa hieäu cuûa hai vectô: HÑ5: Giuùp HS hieåu ñònh nghóa hieäu cuûa 2 * Giớ i thieäu ñònh nghóa hieäu vectơ, quy tắc 3 điểm, quy tắc trừ và vận Lop10.com.   AC = A1C1.    * AC  a  b . Khi hai vectô   a và b cùng hướng. * Ghi nhận kiến thức * HS veõ hình   * Coù AD  BC       AB  AD  AB  BC  AC. * Nghe giaûng. * HS ghi nhận kiến thức. * Nhoùm laøm vieäc: tìm keát quaû, đại diện nhóm trình bài kết quaû. Quan saùt trình baøy cuûa nhoùm baïn.. * Cùng độ dài và ngược hướng. * Ghi nhận kiến thức. * Vaøi HS phaùt bieåu. * HS đọc yêu cầu và trả lời:   EF =  DC ,     BD   EF, EA   EC * HS đọc đề và tìm câu trả lời:      AB  BC  0  AC  0    A  C  BC  BA   mà BA là vectơ đối của AB   nên BC là vectơ đối của AB . HS ghi nhận kiến thức.. * HS ghi nhận kiến thức..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> dụng được vào ví dụ. * Ñònh nghóa: Cho hai vectô  goïi hieäu cuûa hai vectô a vaø    + (- b ), kí hieäu a - b     Vaäy: a - b = a +(- b )..   a vaø b . Ta   b laø vectô a. * Chú ý: 1) Phép toán tìm hiệu của 2 vectơ còn được gọi là phép trừ vectơ. 2) Với 3 điểm tùy ý A, B, C ta luôn có:    AB  BC  AC (quy taéc 3 ñieåm);    AB  OB  OA (quy tắc trừ ). * VD2: Với 4 điểm bất kì A, B, C, D ta luôn     coù: AB  CD  AD  CB .. cuûa 2 vectô (daùn baûng phuï). * Từ định nghĩa hiệu của 2 vectơ, suy ra: Với 3 điểm O, A,    B tuøy yù ta coù AB  OB  OA . Hãy chứng minh hệ thức trên. * Giới thiệu phép trừ vectơ. * Từ đ/n tổng, hiệu của 2 vectơ ta có các hệ thức vectơ nào? * Giới thiệu quy tắc 3 điểm, quy tắc trừ (dán bảng phụ). * Nêu phương pháp c/m hệ thức vectơ? C/m hệ thức vectơ bằng 2 caùch (quy taéc 3 ñieåm, quy taéc trừ ). Gọi 2 HS lên bảng. * HS ghi nhaän keát quaû vaø tìm caùch c/m; moät HS trình baøy kq:     Ta coù: OB  OA  OB  AO     = AO  OB  AB . * HS ghi nhận kiến thức.    * HS phaùt bieåu: AB  BC  AC    AB  OB  OA. * HS phát biểu, đọc đề và tìm   caùch c/m. AB  CD      OB  OA  OD  OC     = OD  OA  OB  OC   = AD  CB .       AB  CD  AD  DB  CB  BD     = AD  CB  DB  BD    = AD  CB + DD   = AD  CB . * HS nghe hd vaø c/m: a) +Neáu I laø trung ñieåm cuûa AB      thì IA   IB ,do đó: IA  IB  0 .      + Neáu IA  IB  0 thì IA   IB  A, I, B thaúng haøng vaø AI = BI  I laø trung ñieåm cuûa AB . * Là giao điểm 3 đường trung tuyến, là đường hạ từ 1 đỉnh xuống trung điểm cạnh đối diện. 5. AÙp duïng: * Daùn baûng phuï 2 aùp duïng. a) Điểm I là trung điểm của đoạn thẳng AB a) Hd: Sử dụng định nghĩa    vectơ đối.  IA  IB  0 . b) Ñieåm G laø troïng taâm cuûa tam giaùc ABC      GA  GB  GC  0 . Chứng minh * Neâu ñ/n troïng taâm tam giaùc, b) * Troïng taâm G cuûa  ABC naèm treân trung tuyến AI. Lấy D là điểm đ/xứng với G đường trung tuyến? b) GV veõ hình 1.11 trang 11 qua I. SGK. BGCD laø hình bình haønh   * I là gì của DG, BC ? Tứ giác G là trung điểm của đoạn thẳng AD BGCD laø hình gì ? G laø gì cuûa    * HS lần lượt trả các câu hỏi     GB  GC  GD AD ? Từ đó ta có các hệ thức vt của GV như bên c/m.       GA  GB  GC  0 . naøo? GA  GD  0     * BGCD laø hbh neân ta coù heä * Giả sử, GA  GB  GC  0 . Vẽ hbh BGCD thức vt nào có điểm G là điểm * HS lần lượt trả các câu hỏi có I là giao điểm của 2 đường chéo. đầu theo qt hbh? Kết hợp 2       cuûa GV nhö beân c/m.  GB  GC  GD  GA  GD  0 đẳng thức trên ta có hệ thức  G laø trung ñieåm cuûa AD mới nào? A, G, I thaúng haøng   GA = 2GI G nằm giữa A và I  Vaäy: G laø troïng taâm tam giaùc ABC. 4. Cuûng coá: * Nêu các đ/n, quy tắc mới học trong bài ?     * Cho 3 điểm A, B, C thẳng hàng ( theo thứ tự đó). Xác định tổng của các vt: AB, BC và AB, AC . * Các mệnh đề sau, mệnh đề nào đúng, mệnh đề nào sai?    a) Neáu ABC laø 1 tam giaùc thì AB  BC  AC (*) (Ñ) Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> b) Nếu 3 điểm A, B, C thỏa mãn hệ thức (*) thì ABC là 1 tam giác. (S) 5. Hướng dẫn học và bài tập về nhà: Học bài kỹ và làm bài tập 1  10 trang 12 SGK.. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>