Giáo án môn Tin học 10 - Bài toán và thuật toán (tiếp)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>$4. Bµi to¸n vµ thuËt to¸n (tiÕp) TiÕt 12: Mét sè vÝ dô vÒ thuËt to¸n Ngµy so¹n : Ngµy d¹y: Người soạn: Phạm Đình Thanh GVHD: Lª ThÞ BÝch Liªn I. Mục đích_Yêu cầu 1. Mục đích  Giới thiệu các cách biểu diễn thuật toán, các đặc trưng cơ bản của thuËt to¸n – thuËt to¸n kiÓm tra tÝnh nguyªn tè cña mét sè nguyên dương.  HiÓu râ h¬n vÒ kh¸i niÖm thuËt to¸n th«ng qua vÝ dô cô thÓ.  H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn t­ duy l«gic, t­ duy gi¶i thuËt. Gãp phÇn phát triển nhân cách của con người trong xã hội tin học cho học sinh. 2. Yªu cÇu  Nắm bắt được các bước của thuật toán kiểm tra tính nguyên tố của một số nguyên dương.  HiÓu vµ thùc hiÖn ®­îc thuËt to¸n kiÓm tra tÝnh nguyªn tè cña một số nguyên dương. II.. Phương pháp và đồ dùng học tập 1. Phương pháp :Thuyết trình và đặt câu hỏi gợi ý cho học sinh . 2. §å dïng häc tËp :  S¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn.  Bảng phụ: Vẽ sơ đồ khối của thuật toán kiểm tra tính nguyên tố của một số nguyên dương (trang 37).. 1 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Néi dung bµi gi¶ng * B¶ng ph©n phèi thêi gian Néi dung. Thêi gian. ổn định lớp. 1’. KiÎm tra bµi cò. 10’. Đặt vấn đề. 1’. Xác định bài toán. 4’. ý tưởng. 5’. ThuËt to¸n. 15’. a). C¸ch liÖt kª. 10’. b). Sơ đồ khối. 5’. VÝ dô m« pháng. 5’. Cñng cè. 4’. 2. ổn định lớp Líp :……SÜ sè:……v¾ng:………Cã phÐp….Kh«ng phÐp:……… 3. KiÓm tra bµi cò  C©u hái 1: Kh¸i niÖm thuËt to¸n vµ c¸c tÝnh chÊt cña thuËt to¸n ? (tr¶ lêi miÖng) Đáp án: Thuật toán để giải một bài toán là một dãy các hữu hạn các thao tác được sắp xếp theo một trình tự xác định sao cho sau khi thùc hiÖn d·y thao t¸c Êy, tõ Input cña bµi to¸n, ta nhËn ®­îc Output cÇn t×m. Thuật toán có các tính chất:Tính xác định, tính dừng, tính đúng đắn.  Câu hỏi 2: Nêu các bước của thuật toán tìm giá trị lớn nhất của mét d·y sè nguyªn ? (viÕt lªn b¶ng) §¸p ¸n:. 2 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Các bước của thuật toán tìm giá trị lớn nhất là: Bước 1: Nhập N và dãy a1,a2,…,aN; Bước 2; Mã a1, i2; Bước 3: Nếu i>N thì đưa ra giá trị Mã rồi kết thúc. Bước 4: Bước 4.1: Nếu ai> Mã thì max  ai; Bước 4.1: ii+1 rồi quay lại bước 3;. 3.Bµi míi Đặt vấn đề : Trong tiết học trước các em đã được tìm hiều hai khái niệm vÒ bµi to¸n vµ thuËt to¸n. §Ó hiÓu râ h¬n vÒ kh¸i niÖm thuËt to¸n h«m nay chóng ta sÏ t×m hiÓu vÒ thuËt to¸n kiÓm tra tÝnh nguyªn tè cña mét sè nguyên dương. Néi dung. Hoạt động của giáo viên và học sinh. 3. Mét sè vÝ dô vÒ thuËt to¸n VÝ dô1: KiÓm tra tÝnh nguyªn tè cña GV: Cho c¸c sè sau: 5,9,10,6,11. một số nguyên dương T×m sè nguyªn tè ? GV: Trước khi trả lời câu hỏi trên em nµo cã thÓ cho biÕt sè nguyªn tè lµ sè nh­ thÕ nµo ? HS: §øng lªn tr¶ lêi. GV: NhËn xÐt vµ ®­a ra kÕt qu¶ c¸c sè nguyªn tè lµ:5,11. GV: Vậy thuật toán để xác định tính nguyên tố của một số nguyên dương lµ g× chóng ta ®i vµo bµi h«m nay.. 3 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> • Xác định bài toán:. GV:Đầu tiên chúng ta xác định bài toán. Một em hãy xác định Input và Input: N là một số nguyên dương Output: “N lµ sè nguyªn tè ” hoÆc “N Output cña bµi to¸n ? HS: §øng t¹i chç tr¶ lêi. kh«ng lµ sè nguyªn tè ”. GV: NhËn xÐt vµ viÕt lªn b¶ng c©u tr¶ lêi.. • ý tưởng: §Þnh nhÜa sè nguyªn tè: Mét sè nguyªn dương N là số nguyên tố nếu nó có đúng hai ­íc sè kh¸c nhau lµ 1 vµ chÝnh nã. Từ đó ta có: NÕu N=1 th× N kh«ng lµ sè nguyªn tè. NÕu 1<N<4 th× N lµ sè nguyªn tè. NÕu N>4 vµ kh«ng cã ­íc sè trong phạm vi từ 2 đến phần nguyên căn bËc hai cña N th× N lµ sè nguyªn tè.. GV: Nhắc lại định nghĩa số nguyên tè: Một số nguyên dương N là số nguyên tố nếu nó có đúng hai ước số kh¸c nhau lµ 1 vµ chÝnh nã. GV: Theo định nghĩa trên thì số 1 kh«ng lµ sè nguyªn tè, sè 2,3 lµ sè nguyªn tè.Cßn c¸c sè >=4 th× ta thÊy sè 4,8,15,… kh«ng lµ sè nguyªn tè, c¸c sè 7, 11,… lµ sè nguyên tố. Vậy để xác định một số nguyên dương là số nguyên tố thì ta lµm nh­ thÕ nµo? GV: Để xác định được một số nguyên dương là một số nguyên tố người ta dựa vào khái niệm số nguyên tố và đưa ra ý tưởng như sau:  NÕu N=1 th× N kh«ng lµ sè nguyªn tè.  NÕu 1<N<4 th× N lµ sè nguyªn tè.  NÕu N>4 vµ kh«ng cã ­íc sè trong phạm vi từ 2 đến phần nguyªn c¨n bËc hai cña N th× N lµ sè nguyªn tè.. 7 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> GV: Chóng ta sÏ xÐt vÝ dô m« pháng ý tưởng trên. - Víi N=19 (PhÇn nguyªn c¨n bËc hai cña 19 lµ [ 19 ]=4) i. 2. 3. 4. 5. N/i. 19/2. 19/3. 19/4. Chia hÕt kh«ng. Kh«ng. Kh«ng. Kh«ng. -Víi N=15 (PhÇn nguyªn c¨n bËc hai cña 15 lµ [ 15 ]=3) i. 2. 3. N/i. 15/2. 15/3. Chia hÕt kh«ng?. Kh«ng. Chia hÕt. GV: Ta thÊy 19 lµ sè nguyªn tè cßn 15 kh«ng lµ sè nguyªn tè. GV: Nhắc lại ý tưởng và yêu câu HS ghi lại ý tưởng. HS: Ghi bµi.. • ThuËt to¸n : a) C¸ch liÖt kª: Bước1: Nhập số nguyên dương N; Bước 2: Nếu N=1 thì thông báo N không nguyªn tè råi kÕt thóc ; Bước 3: Nếu N<4 thì thông báo N là nguyªn tè råi kÕt thóc; Bước 4: i  2; Bước 5: Nếu i>  N  thì thông báo N là sè nguyªn tè råi kÕt thóc; Bước 6: Nếu N chia hết cho i thì thông b¸o N kh«ng nguyªn tè råi kÕt thóc; Bước 7: i i+1 rồi quay lại bước 5. 8 Lop10.com. GV: Nªu thuËt to¸n bõng c¸ch liÖt kê sau đó giải thích thuật toán. Bước1: Nhập số nguyên dương N; Bước 2: Nếu N=1 thì thông báo N kh«ng nguyªn tè råi kÕt thóc ; Bước 3: Nếu N<4 thì thông báo N là nguyªn tè råi kÕt thóc; Bước 4: Khởi tạo giá trị của i bằng 2. Bước 5: Nếu i>  N  thì thông báo N lµ sè nguyªn tè råi kÕt thóc; Chó ý  N  lµ phÇn nguyªn cña N. Bước 6: Nếu N chia hết cho i thì th«ng b¸o N kh«ng nguyªn tè råi kÕt thóc;.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Tøc lµ N cã ­íc kh¸c 1 vµ chÝnh nã. Bước 7:Tăng i lên một đơn vì rồi quay lại bước 5. GV: Trong thuËt to¸n nµy i nhËn gi¸ trị nguyên thay đổi trong phạm vi từ 2 đến  N +1 dùng để kiểm tra N cã chia hÕt cho i hay kh«ng. HS: Ghi bµi b)Sơ đồ khối (Bảng phụ) GV: Em nµo cho thÇy biÕt trong s¬ đồ khối hình thoi, hình chữ nhật, h×nh « van, c¸c mòi tªn thÓ hiÖn c¸c thao t¸c g×. HS: H×nh thoi thÓ hiÖn thao t¸c so s¸nh, H×nh ch÷ nhËt thÓ hiÖn c¸c phÐp tÝnh to¸n, h×nh «van thÓ hiÖn thao t¸c nhËp, xuÊt d÷ liÖu, c¸c mòi tên quy định trình tự thực hiện các thao t¸c. GV: Treo b¶ng phô m« pháng thuËt to¸n. Giải thích sơ đồ khối đối. Chỉ ra các bước ở cách liệt kê tương ứng trên sơ đồ khối.. VÝ dô: (SGK tr 37) N=29 ([ 29 ]=5) i. 2. 3. 4. 5. N/i. 29/2. 29/3. 29/4. 29/5. 6. Chia Kh«ng Kh«ng Kh«ng Kh«ng hÕt kh«ng N=45 ([ 45 ]=6) i. 2. 3. N/i. 45/2. 45/3. Chia hÕt kh«ng. Kh«ng. Chia hÕt. 7 Lop10.com. GV:M« pháng thuËt to¸n b»ng vÝ dô SGK trang 37. GV: Víi N=29 th× [ 29 ]=? HS: [ 29 ]=5 GV: Với i nhận các giá trị lần lượt từ 2 đến 5 thì 29 không chia hết i. Víi i nhËn gi¸ trÞ lµ 6 > 5 th× thuËt to¸n dõng. VËy 29 lµ sè nguyªn tè. GV: Víi N=45 th× [ 45 ]=? HS: [ 45 ]=6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> GV: Víi i=2 th× 45 kh«ng chia hÕt cho 2. Tăng i lên một đơn vị i=3 thì 45 chia hết cho 3 theo bước 6 thì N kh«ng lµ sè nguyªn tè. GV: Gäi häc sinh lªn m« pháng víi sè 11,18. HS: Lªn b¶ng m« pháng víi vÝ dô cña GV. N=11 ([ 11 ]=3 i. 2. 3. N/i. 11/2. 11/3. Chia hÕt kh«ng. Kh«ng. Kh«ng. 4. N=11 lµ sè nguyªn tè. N=21 ([ 21 ]=4 i. 2. 3. N/i. 21/2. 21/3. Chia hÕt kh«ng. Kh«ng. cã. N=21 kh«ng lµ sè nguyªn tè GV: NhËn xÐt bµi lµm cña HS 4. Cñng cè vµ bµi tËp vÒ nhµ  Cñng cè :  Nắm chắc các bước của thuật toán kiểm tra tính nguyên tố của một số nguyên dương.  Đọc trước bài : Bài toán sắp xếp. III. NhËn xÐt cña GVHD ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... .......................................................................................................................... 7 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> .......................................................................................................................... 7 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span>