Giáo án môn Ngữ văn 10 - Tiết 91: Chiếu dời đô

<span class='text_page_counter'>(1)</span>NS : 27/1/13 ND: 29/1/13. Tiết 91 :Chiếu dời đô Lý C«ng UÈn. A. Mục tiêu cần đạt: - Giúp HS nắm được: Chiếu dời đô phản ánh khát vọng về một đất nước độc lập, thống nhất hùng cường và khí phách của dân tộc Đại Việt - KÕt cÊu chÆt chÏ, c¸ch lËp luËn cã søc thuyÕt phôc - HS biết cách lập luận để viết văn nghị luận * Trọng tâm: Lý do và mục đích của việc dời đô B. ChuÈn bÞ: 1- GV: So¹n bµi 2- HS: đọc và soạn trước C. Tiến trình tổ chức các hoạt động 1.ổn định ổ chức 2.KiÓm tra bµi cò 3 Bµi míi Hoạt động của thày và trò Néi dung I. §äc - hiÓu chó thÝch - H·y nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ Lý C«ng UÈn? 1. §äc - Bài “Chiếu dời đô” được tác giả viết trong hoàn 2.Chú thích c¶nh nµo? 3. ThÓ lo¹i: v¨n nghÞ luËn - V¨n b¶n ®­îc viÕt theo thÓ lo¹i nµo? 4. Bè côc: 3 phÇn -Văn bản được viết theo thể chiếu? Em hiểu “chiếu” - Lý do dời đô lµ g×? - VÞ thÕ thµnh §¹i La -Bè côc v¨n b¶n ®­îc chia lµm mÊy phÇn. Néi dung - Lêi ban bè cña vua chÝnh cña tõng phÇn? II. §äc - hiÓu v¨n b¶n - Để giải thích lý do vì sao phải dời đô mở đầu bài 1. Lý do dời đô chiếu tác giả Lý Công Uẩn đã viện dẫn bằng các sự - Viện dẫn sử sách TQ nhiều lần dời kiÖn lÞch sö nµo? đô - Tác giả đã sử dụng dẫn chứng nào? Em hiểu gì về + Nhà Thương: 5 lần nhà Thương, Chu? + Nhµ Chu: 3 lÇn - Việc nhà Thương, nhà Chu dời đô đã đem lại kết -> Đem lại kết quả tốt đẹp. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> qu¶ g×? - Ngoµi viÖc viÖn dÉn lÞch sö TQ, Lý C«ng UÈn cßn viÖn dÉn sù kiÖn lÞch sö nµo ë ViÖt Nam? - Hai triều đại theo ý riêng mình, không dời đô đã ®em l¹i kÕt qu¶ g×? - Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng lý lÏ vµ dÉn chøng mµ t¸c gi¶ ®­a ra? (kh¸ch quan, chÝnh x¸c, hîp lý vµ thùc tÕ) - Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt trong ®o¹n v¨n - Mục đích tác giả viện dẫn các sự kiện lịch sử trong đoạn văn để làm gì? - Vì sao Lý Công Uẩn cho rằng Kinh đô Hoa Lư không phù hợp để đóng đô? - Qua ®©y em thÊy c¸i nh×n cña Lý C«ng UÈn nh­ thÕ nµo? - Qua đoạn văn nêu lý do vì sao phải dời đô tác giả bộc lộ khát vọng gì? (khát vọng cần thiết phải dời đô để xây dựng một đất nước hùng cường) - Câu này thuộc loại câu gì? (câu phủ định mang ý nghĩa khẳng định) - Thµnh §¹i La lµ n¬i nh­ thÕ nµo? - Theo sự đánh giá nhận xét của Lý Công Uẩn về tương lai của Thành Đại La, ta thấy khát vọng của «ng lµ g×? - Em cã nhËn xÐt g× vÌ c¸ch sö dông tõ ng÷ vÒ kÕt cÊu cña ®o¹n v¨n nµy? - T¸c dông cña viÖc sö dông c©u v¨n nµy? - Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi ban bè nµy? - Qua lời ban bố này em hiểu gì về tư tưởng tình cảm cña Lý C«ng UÈn? - “Chíêu dời đô” phản ánh điều gì về đất nước Đại ViÖt? 4Cñng cè : gv hÖ thèng l¹i bµi häc 5. DÆn dß : vÒ häc bµi chuÈn bÞ bµi míi. Lop10.com. - Hai triều đại nhà Đinh, Lê: không dời đô theo ý mình -> hq tri suy vong - Nghệ thuật: đối lập: vừa nêu gương, võa phª ph¸n -> Muốn dời đô về nơi trung tâm để m­a toan nghiÖp lín, tÝnh kÕ l©u dµi. 2. VÞ thÕ thµnh §¹i La - Vị trí địa lý: là mảnh đất hưng thịnh, là thắng địa, là nơi trung tâm kinh tế, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ -> Đem lại lợi ích đảm bảo cho sự ph¸t triÓn bÒn v÷ng l©u dµi, phån thÞnh - Từ ngữ giàu tính hình tượng, câu văn ngắn, đối nhau (văn biến ngẫu) -> T¹o sù lËp luËn chÆt chÏ, thu hót người đọc 3. Lêi ban bè cña vua - Ng¾n gän, t×nh c¶m, ng«n ng÷ mang tính đối thoại -> bày tỏ thái độ tôn träng qu©n thÇn b»ng 1 c©u hái cã søc thuyÕt phôc lín -> Khẳng định ý chí dời đô là hợp lý víi ý nguyÖn cña c¶ d©n téc III. Tæng kÕt: 1. NghÖ thuËt: Ng«n tõ trang träng, lêi v¨n giµu h×nh ¶nh, lËp luËn chÆt chÏ 2. Néi dung: SGK * Ghi nhí.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ngµy so¹n : 27/1 /13 Ngµy gi¶ng: 31/1/13. TiÕt 92: C©u trÇn thuËt A. Mục tiêu cần đạt: - HS nắm được khái niệm về câu trần thuật và các đặc điểm hình thức , chức năng của câu trần thuËt. - RÌn luyÖn HS kü n¨ng nhËn biÕt vµ sö dông c¸c c©u trÇn thuËt trong nãi vµ viÕt. - Tích hợp với các văn bản đã học, các kiểu câu đã học, văn thuyết minh. B. ChuÈn bÞ: GV: Gi¸o ¸n, b¶ng phô HS: ¤n tËp, chuÈn bÞ bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động: 1/ ổn định: 1' 2/ KiÓm tra: 5' Nêu những đặc điểm hình thức của câu cảm thán? Cho ví dụ? C©u c¶m th¸n cã nh÷ng chøc n¨ng g×? Cho vÝ dô? 3/ Bµi míi: 37' H§ cña thµy trß Néi dung chÝnh I. §Æc ®iÓm h×nh thøc cña c©u trÇn thuËt. H: Hai ®o¹n v¨n trªn nh»m diÔn t¶ nd 1) VD: SGK - T 45 2) NhËn xÐt: g×? H: Nh¾c l¹i ®2 h×nh thøc cña c¸c kiÓu - Nh÷ng c©u v¨n trªn kh«ng mang nh÷ng dÊu câu đã học? hiệu hình thức của những kiểu câu đã học ( như từ H: Trong ®o¹n trÝch trªn, nh÷ng c©u nghi vÊn, c©u c¶m th¸n..). nào không có đặc điểm hình thức của 3) Kết luận : Ghi nhớ 1(SGK) những kiểu câu đã học? H: Những câu này có đặc điểm như thế II.Chức năng của câu trần thuật. 1) VÝ dô: SGK - T 45. nµo? 2 H: VËy c©u trÇn thuËt cã nh÷ng ® ntn 2) NhËn xÐt: - Đoạn a: Câu 1, 2 Trình bày suy nghĩ của người. vÒ h×nh thøc? H: Những câu trần thuật trên có tác C3:Nhắc nhở trách nhiệm của mỗi người. - §o¹n b: C1: KÓ vµ t¶. dông ntn? H: Cho biÕt, c©u trÇn thuËt cã nh÷ng C2: Th«ng b¸o. - Đoạn d: C2: Nhận định, đánh giá. chøc n¨ng nµo? H: NhËn xÐt g× vÒ dÊu c©u ®­îc sö C3: BiÓu c¶m. 3) KÕt luËn:Ghi nhí (SGK - T 46) dông trong c©u trÇn thuËt?. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> III. LuyÖn tËp: 1/ Bài 1: Nhận biết và xác định chức năng của c©u: a) C1: Trần thuật, dùng để kể. C2: TrÇn thuËt, dïng béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc. H: §Ó lµm ®­îc BT nµy, chóng ta c¨n C3: TrÇn thuËt, dïng béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc. b) C1: Trần thuật, dùng để kể. cứ vào những đơn vị kiến thức nào? C2: C¶m th¸n (cã tõ "qóa") HS đọc - nêu y/c BT 2 C3, 4: TrÇn thuËt, béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc. Đọc phần hướng dẫn trong VBT. 2/ BT2: GV yêu cầu hs đọc lại phần dịch nghĩa - Câu: Trước cảnh…. thế nào? => câu nghi vấn. - Câu: Cảnh đẹp .. hồ => Câu trần thuật. vµ dÞch th¬ cña VB. H: Muèn nhËn xÐt ®­îc ý nghÜa cña 2 => C©u dÞch nghÜa vµ c©u dÞch th¬ kh¸c nhau vÒ c©u trªn, cÇn c¨n cø vµo ®©u? kiÓu c©u, mang ý nghÜa gièng nhau nh­ng s¾c - HS đọc, nêu y/c BT3 (HD) th¸i biÓu c¶m cña 2 c©u cã kh¸c nhau. H: Căn cứ vào đâu để nhận biết được 3/ BT3: a) C©u cÇu khiÕn - ra lÖnh. c¸c kiÓu c©u vµ m®? H: Căn cứ vào chức năng, nhận biết sự b) Câu nghi vấn => đề nghị nhẹ nhàng. c) Trần thuật - đề nghị nhẹ nhàng. kh¸c biÖt vÒ ý nghÜa cña c©u . =>Kh¸c nhau vÒ kiÓu c©u,chøc n¨ng gièng nhau - HS đọc - nêu y/c BT4 (cầu khiến). Mức độ cầu khiến (đề nghị) của 2 H: Căn cứ vào đơn vị kiến thức nào để câu b,c nhẹ nhàng hơn câu a. 4/ BT4 lµm BT. - HS hoạt động độc lập. - Cả 3 câu trên đều là câu trần thuật (Căn cứ vào đặc điểm, hình thức, chức năng) - Câu a: Dùng để cầu khiến. Câu b1: Dùng để kể. Câu b2: Dùng để cầu khiến. 4/ Củng cố: Nêu những đặc điểm hình thức và chức năng của câu trần thuật?. H: Trong 4 kiÓu c©u võa häc, kiÓu c©u nµo ®­îc sö dông nhiÒu nhÊt ? v× sao? * BT nhanh: Cho biÕt chøc n¨ng cña c¸c c©u trÇn thuËt sau:. 5/ HDVN: - Học ghi nhớ - Chuẩn bị bài: Câu phủ định. ================================================================== Ngµy so¹n : 27/1 /13 Ngµy gi¶ng: 1/2/13. TiÕt 89,90 : ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 5. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>