Giáo án môn Ngữ văn 10 - Tiết 99: Trả bài tập làm văn số 5

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 24/2/13 Ngµy gi¶ng: 26/2/13. TiÕt 99: Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 5 A. Mục tiêu cần đạt: - HS nhận rõ những ưu, nhược điểm trong bài viết của mình về nội dung, về hình thức trình bày, qua đó củng cố thêm 1 bước về thể loại văn thuyết minh. - RÌn häc sinh kü n¨ng h×nh thµnh dµn ý bµi thuyÕt minh, sö dông kÕt hîp c¸c thÓ v¨n miªu t¶, tù sù, biÓu c¶m vµ nghÞ luËn trong bµi v¨n thuyÕt minh 1 c¸ch hîp lý. - Tích hợp: Phần văn ở các bài văn thuyết minh đã học, các kiến thức về câu, về hành động nói, héi tho¹i. B. ChuÈn bÞ: 1.GV: ChÊm bµi - tËp hîp nhËn xÐt. 2.HS: Ôn tập, xem lại đề bài. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động: 1/ ổn định: 2/ KiÓm tra: KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña HS. 3/ Bµi míi: Hoạt động. Néi dung chÝnh I. §Ò bµi:. - GV yêu cầu hs nhớ, đọc lại đề bài.. ThuyÕt minh vÒ c¸ch lµm b¸nh ch­ng vµo dÞp tÕt. - GV chép đề lên bảng.. Nguyên đán của người VN.. - GV hướng dẫn hs xác định các yêu II. Phân tích - tìm hiểu đề: cầu của đề bài (thể loại , nd cần đạt. 1/ Xác định y/c của đề:. - Giáo viên gợi ý, hướng dẫn hs tìm ý - Thể loại: Thuyết minh về 1 phương pháp. c¬ b¶n cÇn tr×nh bµy trong bµi. - ND: P2 gãi b¸nh ch­ng. - Dựa trên hệ thống những ý cơ bản đó, 2/ Lập dàn ý: hướng dẫn học sinh sắp xếp theo bố a) Mở bài: Giới thiệu về phong tục làm bánh chưng côc 3 phÇn. vµo ngµy TÕt nguyªn . - HS s¾p xÕp, gi¸o viªn söa ch÷a vµ ghi b) Th©n bµi: lên bảng dàn ý chuẩn để học sinh tham - Nguyên vật liệu: đủ, có số liệu cụ thể. khảo sẽ đối chiếu với bài làm của Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> m×nh.. - Cách làm: Hướng dẫn thực hiện từng bước cụ thể,. - GV nhận xét ưu - nhược điểm trong tỉ mỉ. bài viết của HS: Nội dung và hình thức - Yêu cầu thành phẩm: Đảm bảo đủ y/c cần thiết về s¶n phÈm ®­îc t¹o ra.. tr×nh bµy.. Dựa trên những ưu - nhược điểm kể c) Kết bài: Nêu ý nghĩa của phong tục này đối với trên, giáo viên chữa những lời tiêu biểu người dân VN ta. nhiÒu hs m¾c - hs tù ch÷a.. 3/ Nhận xét ưu - nhược điểm. -Th«ng b¸o kÕt qu¶.. 4/ Ch÷a lçi:. - GV chọn đọc 1 bài văn hay để tuyên 5/ Thông báo kết quả bài làm: dương.. - §äc ®o¹n v¨n, bµi v¨n hay.. - Gi¸o viªn tr¶ bµi: Gäi ®iÓm. 4/ Củng cố: - Giáo viên củng cố cách làm bài thuyết minh về 1 phương pháp. 5/ HDVN: - Xem l¹i v¨n thuyÕt minh. - ChuÈn bÞ bµi "¤n tËp vÒ luËn ®iÓm " ================================================================= Ngµy so¹n: 24/2/13 Ngµy gi¶ng: 28/2/13. Tiết 100: Nước đại việt ta NguyÔn Tr·i A. Mục tiêu cần đạt: - HS thấy được ý nghĩa tuyên ngôn độc lập của dân tộc ta ở thế kỷ XV và bước đầu hiểu được 1 vài nét đặc sắc của NT bài "BNĐC", qua đoạn trích đầu tiên, sức thuyết phục của NT v¨n chÝnh luËn cña NguyÔn Tr·i: lËp luËn chÆt chÏ , sù k h gi÷a lý lÏ vµ thùc tiÔn . - Rèn hs kỹ năng đọc văn biền ngẫu, tìm và phân tích luận điểm, luận cứ trong 1 đoạn cña bµi c¸o. - Tích hợp: TV ở bài "Hành động nói"; với phần TLV ở bài "Ôn tập về luận điểm" , với thực tế lịch sử, với văn bản "Sông núi nước Nam" (lớp 7), với toàn bài "BNĐC" (lớp 10). B. ChuÈn bÞ: GV: Tranh ch©n dung NguyÔn Tr·i, toµn bé v¨n b¶n "BN§C" HS: Häc bµi cò, so¹n bµi. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> C. Tiến trình tổ chức các hoạt động. 1/ æn ®inh: 2/ KiÓm tra: ? Bài "hịch " đã cho em thấy những nd sâu sắc nào qua NT nghị luận đặc sắc của tác giả. 3/ Bµi míi. Hoạt động. Néi dung chÝnh I. §äc, hiÓu chó thÝch:. H: Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ 1/ §äc t¸c gi¶ NguyÔn Tr·i. 2/ Gi¶i thÝch. H: Bài "Bình ngô đại cáo" ra đời a) Tác giả - tác phẩm (SGK) trong hoµn c¶nh nµo?. - "Bình ngô đại cáo" ra đời sau chiến thắng của Lê. H: Dùa vµo chó thÝch SGK, h·y nªu Lîi víi giÆc Minh ban bè réng r·i cho d©n chóng những đặc điểm của thể "cáo".. biÕt.. GV: K/c bµi c¸o gåm 4 phÇn:. => GV: "BN§C" lµ bµi c¸o duy nhÊt trong lÞch sö VN. PI: Nêu luận đề chính nghĩa.. đã trở thành 1 thiên anh hùng ca lấy văn biền ngẫu tứ. PII: V¹ch râ téi ¸c kÎ thï (giÆc lôc, ch÷ H¸n Minh) PIII: KÓ l¹i qu¸ tr×nh k/c. 3/ ThÓ lo¹i :- ThÓ lo¹i: V¨n NL. PIV: Tuyªn bè chiÕn th¾ng, nªu cao 4. Bè côc: 2 PhÇn: chÝnh nghÜa.. P1: 2 c©u ®Çu: nªu t2 nh©n nghÜa cña cuéc kh¸ng. => VB: PhÇn ®Çu cña bµi c¸o.. chiÕn.. H: V¨n b¶n cã bè côc ntn?. P2: Cßn l¹i: C/m nÒn v¨n biÕn cña §V.. - HS đọc 2 câu đầu.. II. §äc, hiÓu v¨n b¶n:. H: Em hiểu "nhân nghĩa" ở đây có 1/ Tư tưởng nhân nghĩa của cuộc kháng chiến: nh÷ng néi dung nµo? - Nhân nghĩa: Chỉ mqh tốt đẹp giữa người với người GV nãi quan niÖm "nh©n nghÜa" (yªn d©n - ®iÕu ph¹t) cña Nho gi¸o. - Yªn d©n: gi÷ yªn cuéc sèng cho d©n. H: Em hiÓu "yªn d©n" lµ g×?. - Điếu phạt: Thương dân trừ bạo.. H: VËy "®iÒu ph¹t" lµ g×?. => Nh©n nghÜa: lo cho d©n, v× d©n.. H: Dân ở đây là ai? Kẻ bạo ngược * Tư tưởng "nhân nghĩa" của Nguyễn Trãi không bó lµ kÎ nµo? (d©n §V, giÆc Minh). hẹp trong quan hệ giữa người với người như quan Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> H: Hành động "điều phạt" có liên niệm của Nho giáo mà còn gắn liền với yêu nước, quan đến "yên dân" ntn? (Trừ giặc chống xâm lược để bảo vệ chủ quyền đất nước, bảo vệ Minh gi÷ yªn cuéc sèng cho d©n).. hạnh phúc nhân dân. Nhân nghĩa là tình thương và lẽ. H: Từ đó, có thể hiểu nd t2 "nhân phải hướng về phía nhân dân. Hai câu văn như hàm nghĩa" được nêu ở đây như thế nào? súc một chân lý thiêng liêng, là người nói mà như là H: Qua 2 câu đầu, em thấy tư tưởng trời nói. nh©n nghÜa cña NT cã chç nµo tiÕp thu cña Nho gi¸o, chç nµo lµ s¸ng 2/ NÒn v¨n hiÕn §¹i ViÖt: t¹o, ph¸t triÓn?. - Nền văn hiến đã lâu.. H: §Ó c/m nÒn v¨n hiÕn §V, t¸c gi¶ - L·nh thæ riªng (nói...) đã đưa ra những biểu hiện nào?. - Phong tôc riªng (phong tôc...). H: B»ng nh÷ng d/c vµ lý lÏ t¸c gi¶ - LÞch sö riªng (Tõ TriÖu....) nªu trªn, em cã nhËn xÐt g× vÒ nÒn - Nh©n tµi, hµo kiÖt (Song....) v¨n hiÕn cña §¹i ViÖt?. => Với 5 yếu tố trên đã hợp thành tạo nên tầm vóc. H: §äc l¹i bµi " SNNN" cña LTK lín lao cña §V, søc m¹nh §V, thÓ hiÖn niÒm tù hµo, (TK XI) em thÊy t¸c gi¶ quan niÖm lßng tù t«n d©n téc cña t¸c gi¶. vÒ TQ vµ ®l dt ntn? (l·nh thæ riªng, - Quan niÖm TQ vµ ®l dt cña NguyÔn Tr·i: hoàng đế riêng, độc lập, thần linh + Có nền văn hiến, có phong tục tập quán, có truyền c«ng nhËn). thống lịch sử, có hoàng đế riêng, không dựa vào thần. H: VÉn lµ quan niªm vÒ TQ vµ ®l linh mµ dùa vµo lÞch sö. dt, nh­ng ë NT cã g× kh¸c?. S/m cña d©n téc §¹i ViÖt.. GV: Quan niÖm cña NT ®­îc ph¸t +L­u cung thÊt b¹i. triÓn p2 vµ so s¸nh.. T¸c gi¶ tiÕp tôc + TriÖu tiÕt tiªu vong. cña dÉn chøng c/m s/m cña chÝnh + Cöa Hµm tö. nghÜa.. + S«ng B¹ch §»ng.. H: NhËn xÐt g× vÒ cÊu tróc cña => T¸c gi¶ sö dông nh÷ng c©u v¨n biÒn ngÉu, lµm næi nh÷ng c©u v¨n nµy?. bật các chiến công của ta và thất bại của địch, tạo sự. H: Tác dụng của những câu văn cân đối nhịp nhàng cho câu văn. Từ đó, kđ độc lập nµy?. của nước ta, tự hào về truyền thống đấu tranh vẻ vang. H: ở đây tư tưởng nào của tác giả của dân tộc ta, củng cố niềm tin vào chính nghĩa. ®­îc thÓ hiÖn?. III. Tæng kÕt Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> H: §äc VB nµy, em hiÓu nh÷ng 1/ Néi dung. điều so sánh nào về nước ĐV ta?. 2/ NghÖ thuËt:. H: ND ấy được trình bày dưới hình IV. Luyện tập: thức văn chính luận cổ có gì nổi - Nước ta có độc lập chủ quyền, không khuất phục kẻ bËt?. thï.. H: ý thức dân tộc ở "Nước ĐV ta" - Có bề dày lịch sử đấu tranh bảo vệ độc lập dân tộc. là sự tiếp nối và phát triển ý thức - Một nền độc lập được xd trên t2 nhân nghĩa, vì dân. d©n téc ë bµi "NQSH" chØ ra nh÷ng biÓu hiÖn Êy? 4/ Cñng cè; Từ nội dung văn bản "nước đại việt ta" em hiểu gì về Nguyễn Trãi tác giả của "BNĐC"? 5/ HDVN: - Häc thuéc v¨n b¶n, néi dung phÇn ghi nhí. - So¹n bµi: "Bµn luËn vÒ phÐp häc". ================================================================= Ngµy so¹n: 24/2/13 Ngµy gi¶ng: 1/3/13. TiÕt 101: ¤n tËp vÒ luËn ®iÓm A- Mục tiêu cần đạt: - Giúp học sinh nắm vững hơn khái niệm luận điểm, tránh được những hiểu lầm thường mắc: lẫn lộn luận điểm với vấn đề hoặc bộ phận của vấn đề cần nghị luận, thấy rõ hơn mối quan hệ giữa luận điểm với vấn đề nghị luận, giữa các luận điểm với nhau trong bài văn nghị luËn. - RÌn häc sinh kü n¨ng t×m hiÓu, nhËn diÖn, ph©n tÝch luËn ®iÓm vµ sù s¾p xÕp luËn ®iÓm trong bµi v¨n nghÞ luËn. -Tích hợp với các văn bản: "Hịch tướng sỹ", "Chiếu dời đô", "Nước Đại Việt ta". Phần TV ở :"Hành động nói","Hội thoại". B- ChuÈn bÞ: 1- GV: Gi¸o ¸n . 2- HS: Häc, «n bµi cò. C- Tiến trình tổ chức các hoạt động. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 1/ ổn định: 2/ KiÓm tra: - KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña hs 3/ Bµi míi: Hoạt động. Néi dung chÝnh A. ¤n tËp lý thuyÕt:. - GV g¹ch ch©n nh÷ng tõ ng÷ quan I. Kh¸i niÖm luËn ®iÓm: träng.. * BT1: Chọn đáp án đúng luận điểm là những. LĐ1: Nhận định chung t2 yêu nước của tư tưởng, quan điểm chủ trương cơ bản mà nh©n d©n ta vµ søc m¹nh cña nã.. người viết (nói) nêu ra trong bài văn nghị luận.. LĐ2: Lòng yêu nước của cha ông ta * Bài tập 2: trong c¸c cuéc kh¸ng chiÕn.. T×m luËn ®iÓm cña v¨n b¶n "Tinh thÇn yªu. LĐ3: Lòng yêu nước của nhân dân ta nước của nhân dân ta". ngµy nay.. a) C¸c luËn ®iÓm trong v¨n b¶n "Tinh thÇn yªu. LĐ4: Bổn phận của chúng ta là phát huy nước của nhân dân ta" . truyền thống yêu nước đó của nhân dân - Luận điểm chính: LĐ4. ta.. - LuËn ®iÓm phô: 1 , 2 , 3. H: T×m hiÓu luËn ®iÓm chÝnh vµ luËn => LuËn ®iÓm phô:- Lµm luËn ®iÓm xuÊt ph¸t. ®iÓm phô trong c¸c luËn ®iÓm trªn? H: Vai trß cña tõng luËn ®iÓm?. - Lµm c¬ së . - LuËn ®iÓm chÝnh: lµm kÕt luËn.. H: Vấn đề mà VB " TT ... ta" đặt ra là gì? II. Mối quan hệ giữa luận điểm và vấn đề (TT yêu nước... ta). cÇn gi¶i quyÕt trong bµi v¨n nghÞ luËn:. H: Vấn đề này được nêu ở phần nào của - Vấn đề: Là câu hỏi đặt ra yêu cầu cần được văn bản? (Nhan đề ). gi¶i quyÕt.. H: Để chứng minh vấn đề, các luận điểm - Luận điểm: Là câu trả lời cho vấn đề đó. cần đảm bảo yêu cầu nào?. => Mèi quan hÖ: Ghi nhí 2 (SGK).. H: Giữa luận điểm và vấn đề được đặt ra III. Mối quan hệ giữa các luận điểm trong cã quan hÖ víi nhau ntn?. c¸c bµi v¨n nghÞ luËn:. - HS đọc, yêu cầu BT. * Bµi tËp: Chän hÖ thèng luËn ®iÓm phï hîp.. H: Trong 2 hÖ thèng luËn ®iÓm nªu trªn, * Ghi nhí 3 , 4 (SGK tr 75) em chän hÖ thèng luËn ®iÓm nµo? V× sao? (Chän hÖ thèng luËn ®iÓm 1). B. LuyÖn tËp: 15' Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> H: S¾p xÕp luËn ®iÓm ntn ®­îc coi lµ hîp 1/ Bµi tËp 1: Chän luËn ®iÓm cña ®o¹n v¨n vµ lý?. gi¶i thÝch lý do.. HS đọc, yêu cầu BT. 2/ Bµi 2:. - Tìm vấn đề chính được nêu trong đoạn a) Luận điểm: Nước ta là 1 nước . lâu đời. Vì v¨n.. không làm sáng tỏ vấn đề.. - Từ đó xác định được luận điểm của bài b) Sắp xếp: viÕt.. - GD giải phóng con người. xã hội.. - HS đọc, yêu cầu BT2. - GD góp phần điều chỉnh độ gia tăng dân số.. GV hướng dẫn: Muốn lựa chọn đúng hệ - GD góp phần bảo vệ môi trường, tăng trưởng thống luận điểm cần xác định đúng và rõ kinh tế. vấn đề nào?. - GD góp phần đào tạo tương lai. Trẻ.. mai.. - Nội dung vấn đề cần làm rõ.. => Bởi vậy GD là chìa khóa của tương lai... - C¸c yªu cÇu cña luËn ®iÓm. 4/ Củng cố: Khi đề cập đến vấn đề luận điểm ta cần lưu ý đến những vấn đề gì? 5/ HDVN: - Häc thuéc nd môc ghi nhí. - LuyÖn tËp viÕt c¸c luËn ®iÓm trªn thµnh c¸c ®o¹n v¨n ng¾n. - ChuÈn bÞ bµi, viÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm.. ============================================================ Ngµy so¹n: 24/2/13 Ngµy gi¶ng: 1/3/13. TiÕt 102:ViÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm A/ Mục tiêu cần đạt: - Gióp häc sinh nhËn thøc ®­îc ý nghÜa quan träng cña viÖc tr×nh bµy luËn ®iÓm trong 1 bµi v¨n nghÞ luËn. - biÕt c¸ch viÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm theo c¸ch diÔn dÞch , quy n¹p. - Gi¸o dôc tÝnh cÈn thËn khi tr×nh bµy tr×nh bµy. * Träng t©m: Häc sinh tËp viÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm. B/ ChuÈn bÞ: 1- Gi¸o viªn: Bµi so¹n, x©y dùng c¸c ®o¹n v¨n theo yªu cÇu. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> 1- Học sinh: Đọc bài trước ở nhà . C/ Tiến trình tổ chức các hoạt động: Hoạt động của thày và trò. Nội dung các hoạt động I/ Bµi häc:. Học sinh đọc ví dụ SGK. 1/ Tr×nh bµy luËn ®iÓm thµnh mét ®o¹n. - Hãy xác định câu chủ đề(câu luận điểm) trong văn nghị luận: c¸c ®o¹n v¨n?. VD: SGK. - Câu chủ đề đứng ở vị trí nào?. +§o¹n v¨n A: C©u cuèi. - Trong hai ®o¹n v¨n trªn c¸ch tr×nh bµy cã gièng + §o¹n v¨n B: C©u ®Çu nhau kh«ng? Theo em ®o¹n v¨n nµo tr×nh bµy - C¸ch tr×nh bµy hai ®o¹n v¨n kh«ng theo lèi diÔn dÞch, ®o¹n v¨n nµo tr×nh bµy theo lèi gièng nhau: §o¹n A tr×nh bµy theo lèi quy n¹p?. quy n¹p, ®o¹n v¨n B tr×nh bµy theo lèi. Ph©n tÝch c¸ch diÔn dÞch vµ quy n¹p trong mçi diÔn dÞch. ®o¹n v¨n? -Học sinh đọc đoạn văn trong ví dụ 2 SGK: Tìm * VD 2: luËn ®iÓm vµ c¸ch lËp luËn trong ®o¹n v¨n?. - LuËn ®iÓm : c©u cuèi ®o¹n v¨n. - LËp luËn lµ g×?. - LuËn cø : Nghi QuÕ thÝch chã ... - Cách lập luận trong đoạn văn trên có làm cho - Cách lập luận trong đoạn văn đã làm cho luËn ®iÓm trë nªn s¸ng tá, chÝnh x¸c vµ cã søc luËn ®iÓm trë nªn s¸ng tá , chÝnh x¸c vµ thuyÕt phôc m¹nh mÏ kh«ng?. cã søc thuyÕt phôc m¹nh mÏ.. - Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch s¾p xÕp c¸c ý trong - C¸c ý ®­îc s¾p xÕp theo 1 tr×nh tù hîp ®o¹n v¨n?. lý. -Nếu tác giả sắp xếp nhận xét: “Nghị Quế đùng -Nếu vậy thì sẽ không lấy gì làm căn cứ đùng giở giọng .ngay với mẹ con chị Dậu” lên để chứng tỏ rằng: “Cho thằng..nó ra” trên và đưa nhận xét: Vợ chồng địa chủ .yêu gia súc” xuống dưới thì hiệu quả đoạn văn sẽ bị ảnh ->Cách viết ấy làm cho đoạn văn xoáy hưởng như thế nào?. vµo 1 ý chung..... - Trong ®o¹n v¨n nh÷ng côm tõ: ChuyÖn chã con, * Ghi nhí: SGK giọng chó má, thằng nhà giàu, chất chó đểu. được II/ Luyện tập: đặt cạnh nhau, cách viết ấy có làm cho sự trình 1/ Bài tập 1: bày luận điểm thêm chặt chẽ và hấp dẫn không? a/ Cần tránh lối viết dài dòng khiến người Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> V× sao?. đọc khó hiểu.. - VËy khi tr×nh bµy luËn ®iÓm trong ®o¹n v¨n b/ Nguªn Hång thÝch truyÒn nghÒ cho bän nghÞ luËn cÇn chó ý ®iÒu g×?. trÎ.. Học sinh đọc phần ghi nhớ SGK.. 2/ Bµi tËp 2:. * Hoạt động 3: Luyện tập. - Luận điểm: Tế Hanh là người tinh lắm.. - Học sinh đọc yêu cầu bài tập 1. - 2 luËn cø:. -Hãy diễn đạt ý mỗi câu văn thành 1 luận điểm + Tế Hanh đã ghi được đôi nét thần tình ng¾n gän?. vÒ c¶nh sinh ho¹t.... - Đoạn văn sau đây trình bày luận điểm gì và sử + Thơ Tế Hanh đã đưa ta ... dông luËn cø nµo? H·y nhËn xÐt vÒ c¸ch s¾p xÕp -> LuËn cø ®­îc s¾p xÕp theo tr×nh tù luận cứ và cách diễn đạt của đoạn văn?. tăng tiến -> gây hứng thú cho người đọc. HS đọc yêu cầu bài tập 3. 3/ Bµi tËp 3:. - ViÕt c¸c ®o¹n v¨n ng¾n triÓn khai ý c¸c ®o¹n v¨n sau: * Hoạt động 4: hướng dẫn học sinh học tập - Häc kü phÇn ghi nhí vµ lam c¸c bµi tËp cßn l¹i. 4.Cñng cè: gv hÖ thèng l¹i néi dung bµi häc 5.DÆn dß : vÒ nhµ häc bµi vµ lµm bµi tËp ë nhµ. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span>