Tải bản đầy đủ (.docx) (17 trang)

Tải CÔNG THỨC TOÁN LỚP 4 & 5 [Cơ bản đến Nâng Cao]

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (177.7 KB, 17 trang )

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Phép cộng</b>



<b>I. Cơng thức tổng </b>
<b>qt:</b>


<b>CƠNG THỨC TOÁN LỚP 4 & 5</b>



TỔNG


<b>a</b> <b>+</b> <b>b</b> <b>=</b> <b>c</b>


số hạng số hạng tổng
<b>II. Tính chất:</b>


<i><b>1. Tính chất giao hốn:</b></i>


Kết luận: Khi đổi chỗ các số hạng trong một tổng thì tổng không thay đổi.
Công thức tổng quát<b>: a + b = b + a</b>


<i><b>2. Tính chất kết hợp:</b></i>


Kết luận: Khi cộng tổng hai số với số thứ ba, ta có thể cộng số thứ nhất
với tổng hai số cịn lại.


Cơng thức tổng quát<b>: (a + b) + c = a + (b + c)</b>


<i><b>3. Tính chất: Cộng với 0:</b></i>


Kết luận: Bất kì một số cộng với 0 cũng bằng chính nó.
CTTQ: <b>a + 0 = 0 + a = a</b>



<b>Phép trừ</b>



<b>I. Cơng thức tổng qt:</b>


<b>II. Tính chất:</b>


<i><b>1. Trừ đi 0:</b></i>


HIỆU


<b>a</b> <b>-</b> <b>b</b> <b>=</b> <b>c</b>


số bị trừ số trừ hiệu


Kết luận: Bất kì một số trừ đi 0 vẫn bằng chính nó.
CTTQ: <b>a - 0 = a</b>


<i><b>2. Trừ đi chính nó:</b></i>


Kết luận: Một số trừ đi chính nó thì bằng 0.
CTTQ: <b>a - a = 0</b>


<i><b>3. Trừ đi một tổng:</b></i>


Kết luận: Khi trừ một số cho một tổng, ta có thể lấy số đó trừ dần từng
số hạng của tổng đó.


CTTQ<b>: a - (b + c) = a - b - c = a - c - b</b>


</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Kết luận: Khi trừ một số cho một hiệu, ta có thể lấy số đó trừ đi số bị trừ


rồi cộng với số trừ.


CTTQ: <b>a - (b - c) = a - b + c = a + c - b</b>

<b>Phép nhân</b>



<b>I. Cơng thức tổng qt</b> TÍCH


a × b = c


hừa số thừa số tích
<b>II. Tính chất:</b>


<i><b>1. Tính chất giao hoán:</b></i>


Kết luận: Khi đổi chỗ các thừa số trong một tích thì tích khơng thay đổi.
CTTQ<b>:</b> <b>a </b>× <b>b = b </b>× <b>a</b>


<i><b>2. Tính chất kết hợp:</b></i>


Kết luận: Muốn nhân tích hai số với số thứ ba, ta có thể nhân số thứ nhất
với tích hai số cịn lại.


CTTQ<b>:</b> <b>(a </b>× <b>b) </b>× <b>c = a </b>× <b>(b </b>× <b>c)</b>


<i><b>3. Tính chất : nhân với 0:</b></i>


Kết luận: Bất kì một số nhân với 0 cũng bằng 0.
CTTQ: <b>a </b>× <b>0 = 0 </b>× <b>a = 0</b>


<i><b>4. Tính chất nhân với 1:</b></i>



Kết luận: Một số nhân với 1 thì bằng chính nó.
CTTQ: <b>a </b>× <b>1 = 1 </b>× <b>a = a</b>


<i><b>5. Nhân với một tổng:</b></i>


Kết luận: Khi nhân một số với một tổng, ta có thể lấy số đó nhân với từng số hạng của tổng rồi
cộng các kết quả với nhau.


CTTQ: <b>a </b>× <b>(b + c) = a </b>× <b>b + a </b>× <b>c</b>


<i><b>6. Nhân với một hiệu:</b></i>


Kết luận: Khi nhân một số với một hiệu, ta có thể lấy số đó nhân với số bị trừ
và số trừ rồi trừ hai kết quả cho nhau.


CTTQ: <b>a </b>× <b>(b - c) = a </b>× <b>b - a </b>× <b>c</b>

<b>Phép chia</b>



<b>I. Cơng thức tổng qt:</b>
THƯƠNG


<b>a</b> <b>:</b> <b>b</b> <b>=</b> <b>c</b>


</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<i><b>Phép chia còn dư</b></i>:


<b>a</b> <b>:</b> <b>b</b> <b>=</b> <b>c</b> <b>(dư r)</b>


số bị chia số chia thương số dư
Chú ý: <i>Số dư phải bé hơn số chia.</i>



<b>II. Cơng thức:</b>


<i><b>1. Chia cho 1: </b></i>Bất kì một số chia cho 1 vẫn bằng chính nó.


CTTQ: <b>a : 1 = a</b>


<i><b>2. Chia cho chính nó: </b></i>Một số chia cho chính nó thì bằng 1.


CTTQ: <b>a : a = 1</b>


<i><b>3. 0 chia cho một số: </b></i>0 chia cho một số bất kì khác 0 thì bằng 0


CTTQ<b>:</b> <b>0 : a = 0</b>


<i><b>4. Một tổng chia cho một số : </b></i>Khi chia một tổng cho một số, nếu cácsố hạng của tổng đều


chia hết cho số đó, thì ta có thể chia từng số hạng cho số chia rồi cộng các kết quả tìm được
với nhau.


CTTQ<b>:</b> <b>(b + c) : a = b : a + c : a</b>


<i><b>5. Một hiệu chia cho một số : </b></i>Khi chia một hiệu cho một số, nếu số bị trừ và số trừ đều chia


hết cho số đó, thì ta có thể lấy số bị trừ và số trừ chia cho số đó rồi trừ hai kết quả cho nhau.
CTTQ<b>: (b - c) : a = b : a - c : a</b>


<i><b>6. Chia một số cho một tích :</b></i>Khi chia một số cho một tích, ta có thể chia số đó cho một


thừa số, rồi lấy kết quả tìm được chia tiếp cho thừa số kia.


CTTQ<b>:</b> <b>a :( b × c) = a : b : c = a : c : b</b>


<i><b>7. Chia một tích cho một số : </b></i>Khi chia một tích cho một số, ta có thể lấy một thừa số chia


cho số đó ( nếu chia hết), rồi nhân kết quả với thừa số kia.
CTTQ<b>:</b> <b>(a × b) : c = a : c × b = b : c × a</b>


<b>Tính chất chia hết</b>



<b>1, Chia hết cho 2: </b>Các số có <i><b>tận cùng là 0, 2, 4, 6, 8 </b></i>(là các số chẵn) thì chia hết cho 2.
VD: 312; 54768;


<b>2, Chia hết cho 3</b>: Các số <i><b>có tổng các chữ số chia hết cho 3 </b></i>thì chia hết cho 3.
VD: Cho số 4572


Ta có 4+ 5 + 7+ 2 = 18; 18 : 3 = 6 Nên 4572 : 3 = 1524


<b>3, Chia hết cho 4</b>: Các số <i><b>có hai chữ số tận cùng </b></i>chia hết cho 4 thì chia hết cho 4.
VD: Cho số: 4572


Ta có 72 : 4 = 18 Nên 4572 : 4 = 11 4 3


<b>4, chia hết cho 5: </b>Các số <i><b>có tận cùng là 0 hoặc 5 </b></i>thì chia hết cho 5.
VD: 5470; 7635


<b>5, Chia hết cho 6 </b>(Nghĩa là chia hết cho 2 và 3): Các <i><b>số chẵn và có tổng các chữ số chia </b></i>


<i><b>hết cho 3 </b></i>thì chia hết cho 6.


VD: Cho số 1356



</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>?</b>


<b>6, Chia hết cho 10 </b>(Nghĩa là chia hết cho 2 và 5): Các <i><b>số trịn chục </b></i>( có hàng đơn vị bằng 0 ) thì
chia hết cho 10.


VD: 130; 2790


<b>7, Chia hết cho 11: </b>Xét <i><b>tổng các chữ số ở hàng chẵn bằng tổng các chữ số ở hàng lẻ </b></i>thì số đó
chia hết cho 11.


VD: Cho số 48279


Ta có 4 + 2 + 9 = 8 + 7 = 15 Nên 48279 : 11 = 4389


<b>8, Chia hết cho 15 </b>(Nghĩa là chia hết cho 3 và5): Các số <i><b>có chữ số hàng đơn vị là 0 ( hoặc </b></i>


<i><b>5 ) và tổng các chữ số chia hết cho 3 </b></i>thì chia hết cho 15.


VD: Cho số 5820


Ta có 5+8 +2 + 0 = 15; 15 : 3 = 5 Nên 5820 : 15 = 388


<b>9, Chia hết cho 36 </b>(Nghĩa là chia hết cho 4 và 9): Các số có hai chữ số tận cùng chia hết cho 4
và tổng các chữ số chia hết cho 9 thì chia hết cho 36.


VD: Cho số: 45720


Ta có 20 : 4 = 5 và ( 4 + 5 + 7 + 2 + 0 ) = 18
18 : 9 = 2 Nên 45720 : 36 = 1270



<b>Tốn Trung bình cộng</b>



<b>1.</b><i><b>Muốn tìm trung bình cộng ( TBC ) của nhiều số</b></i>, ta tính tổng của các số đó rồi chia tổng


đó cho số các số hạng.


CTTQ: <b>TBC = tổng các số : số các số hạng</b>


<b>2.</b><i><b>Tìm tổng các số</b></i><b>: </b>ta lấy TBC nhân số các số hạng


CTTQ: <b>Tổng các số = TBC × số các số hạng </b>
<b>Tìm hai số khi biết tổng và hiệu của hai số đó</b>


Sơ đồ:
<b>Số lớn</b>:
<b>Số bé </b>:


Cách 1:


Tìm số lớn = (Tổng + hiệu ) : 2
Tìm số bé = số lớn - hiệu


hoặc số bé = tổng - số lớn


Cách 2:


Tìm số bé = (tổng - hiệu) : 2
Tìm số lớn = số bé + hiệu
hoặc số lớn = tổng - số bé


?


</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>……….</b>


<b>Tìm hai số khi biết tổng và tỉ số của hai số đó</b>
<b>?</b>


<b>Sơ đồ: </b>
<b>Số lớn:</b>


<b>Số bé :</b> <b>………... hiệu</b>


<b>?</b>


<b>Tổng</b>


Cách làm:


Bước 1: Tìm tổng số phần bằng nhau = Lấy số phần số lớn + số phần số bé
Bước 2: Tìm số bé = Lấy tổng : tổng số phần bằng nhau × số phần số bé
Bước 3: Tìm số lớn = lấy tổng – số bé


<b>Tìm hai số khi biết hiệu và tỉ số của hai số đó</b>


<b>?</b>


<b>Sơ đồ:</b>


<b>Số lớn:</b> <b>…………</b> <b>………..</b>


<b>Hiệu</b>



<b>Số bé :</b> <b>………...</b>


<b> ? </b>
Cách làm:


Bước 1: Tìm hiệu số phần bằng nhau = Lấy số phần số lớn - số phần số bé
Bước 2: Tìm số bé = Lấy hiệu : hiệu số phần bằng nhau × số phần số bé
Bước: Tìm số lớn = lấy hiệu + số bé


<b>Toán tỉ lệ thuận</b>



<b>1. Khái niệm: </b>Hai đại lượng tỉ lệ thuận khi đại lượng này <b>tăng (hoặc giảm) </b>bao nhiêu lần thì
đại lượng kia <i><b>cũng </b></i><b>tăng (hoặc giảm) </b>đi bấy nhiêu lần.


<b>2. Bài tốn mẫu: </b>Một ơ tơ trong hai giờ đi được 90km. Hỏi trong 4 giờ ơ
tơ đó đi được bao nhiêu ki- lơ- mét ?


<i>Tóm tắt:</i>


</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>Bài giải</b>
<b>Cách 1:</b>


Trong một giờ ô tô đi được là:
90 : 2 = 45 ( km ) <b>(*)</b>
Trong 4 giờ ô tô đi được là:


45 × 4 = 180 ( km )
Đáp số: 180 km



<b>Cách 2 :</b>


4 giờ gấp 2 giờ số lần là:
4 : 2 = 2 ( lần ) <b>(**)</b>
Trong 4 giờ ô tô đi được là:


90 × 2 = 180 ( km )
Đáp số: 180 km
<b>(*) </b>Bước này là bước “ rút về đơn vị” <b>(**) </b>Bước này là bước “ tìm tỉ số”

<b>Tốn tỉ lệ nghịch</b>



<b>1.Khái niệm: </b>Hai đại lượng tỉ lệ nghịch khi đại lượng này <b>tăng ( hoặc giảm ) </b>bao nhiêu lần thì
đại lượng kia <i><b>lại </b></i><b>giảm ( hoặc tăng ) </b>bấy nhiêu lần.


<b>2. Bài toán mẫu: </b>Muốn đắp xong nền nhà trong hai ngày, cần có 12 người. Hỏi muốn đắp xong
nền nhà đó trong 4 ngày thì cần có bao nhiêu người? (Mức làm của mỗi người như nhau)


<i>Tóm tắt:</i>


<b>Bài </b>
<b>giải</b>


2 ngày : 12 người
4 ngày : …. người?
<b>Cách 1:</b>


Muốn đắp xong nền nhà trong 1 ngày, cần số người là:
12 × 2 = 24 ( người ) <b>( * )</b>


Muốn đắp xong nền nhà trong 4 ngày, cần số người là:


24 : 4 = 6 ( người )



<b>(*) </b>Bước này là bước “ rút về đơn vị”
<b>Cách 2:</b>


Đáp số: 6 người
4 ngày gấp 2 ngày số lần là:


4 : 2 = 2 ( lần ) <b>( ** )</b>


Muốn đắp xong nền nhà trong 4 ngày, cần số người là:
12 : 2 = 6 ( người )


<b>(**) </b>Bước này là bước “ tìm tỉ số”
<b>Tìm phân số của một số</b>


Đáp số: 6 người


</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<i>a</i>



Công thức tổng quát : <b>giá trị </b>

<i><sub>b</sub></i>



<i>a</i>



<b>của A = A ×</b>


<i>b</i>



VD: Trong rổ có 12 quả cam.
Hỏi



2


số cam trong rổ là bao nhiêu?
3


Giải

2



3

số cam trong rổ là:


2



12 ×

<sub>3</sub>

= 8 ( quả ) <sub>ĐS: 8 quả</sub>

<b>Tìm một số biết giá trị phân số của số đó</b>



KL: Muốn tìm <b>một số </b>khi biết <b>một giá trị phân số của số đó</b>, ta lấy giá trị đó chia cho phân số.
CTTQ:


<i>a</i>



G<b>iá trị của A = giá trị của phân số : </b>


<i>b</i>



2



VD: Cho


3




số cam trong rổ cam là 8 quả. Hỏi rổ cam đó có bao nhiêu quả?


Giải


Số cam trong rổ là:


2



</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>Bảng đơn vị đo độ dài</b>



1. <i><b>Bảng đơn vị đo độ dài</b></i>:


<b>Lớn hơn mét</b> <b>Mét</b> <b>Bé hơn mét</b>


km hm dam m dm cm mm


1km 1hm 1dam 1m 1dm 1cm 1mm


=10hm =10dam =10m =10dm =10cm =10mm


= 1 km


10 =
1
hm
10 =
1
dam
10 =


1
m
10 =
1
dm
10 =
1
mm
10


<i><b>= 0,1km</b></i> <i><b>= 0,1hm</b></i> <i><b>= 0,1dam</b></i> <i><b>= 0,1m</b></i> <i><b>= 0,1dm</b></i> <i><b>= 0,1mm</b></i>


<i><b>2.Nhận xét:</b></i>


- Hai đơn vị đo độ dài liền nhau gấp ( hoặc kém) nhau 10 lần.
VD: 1m = 10 dm 1cm = 1 <sub>dm = 0,1 dm</sub>


10
- Mỗi đơn vị đo độ dài ứng với một chữ
số. VD: 1245m = 1km 2hm 4dam 5m

<b>Bảng đơn vị đo khối lượng</b>



<i><b>1. Bảng đơn vị đo khối lượng:</b></i>


<b>Lớn hơn ki- lô- gam</b> <b>Ki- lô- gam</b> <b>Bé hơn ki- lô- gam</b>


tấn tạ yến kg hg dag g


1tấn 1tạ 1yến 1kg 1hg 1dag 1g



=10 tạ =10 yến =10kg =10hg =10dag =10g
1
tấn
10
1
tạ
10 =
1
yến
10
1
kg
10
1
hg
10
1
dag
10


<i><b>= 0,1tân</b></i> <i><b>= 0,1tạ</b></i> <i><b>= 0,1yến</b></i> <i><b>= 0,1kg</b></i> <i><b>= 0,1hg</b></i> <i><b><sub>0,1dag</sub></b><b>=</b></i>


<i><b>2. Nhận xét:</b></i>


- Hai đơn vị đo khối lượng liền nhau gấp ( hoặc kém) nhau 10 lần.
VD: 1kg = 10 hg 1g


=


1



dag = 0,1dag
10


</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<b>Bảng đơn vị đo diện tích</b>



<i><b>1. Bảng đơn vị đo diện </b></i>
<i><b>tích: 2.</b></i>


<b>Lớn hơn mét vuông</b> <b>Mét vuông</b> <b>Bé hơn mét vuông</b>


km2 <sub>hm</sub>2


( ha) dam


2


m2 dm2 cm2 mm2


1km2 <sub>1hm</sub>2


(=1ha) 1dam


2 <sub>1m</sub>2 <sub>1dm</sub>2 <sub>1cm</sub>2 <sub>1mm</sub>2


=100hm2


= 100 ha =100dam


2 <sub>=100m</sub>2 <sub>=100dm</sub>2 <sub>=100cm</sub>2 <sub>=100mm</sub>2



= 1 km2 <sub>= </sub>1 <sub>hm</sub>2 <sub>= </sub>1 <sub>dam</sub>2 <sub>= </sub>1 <sub>m</sub>2 <sub>= </sub>1 <sub>dm</sub>2 <sub>= </sub>1 <sub>cm</sub>2


100 100 100 100 100 100


= 1 ha
100


<i><b>= 0,01km</b><b>2</b></i> <i><b><sub>= 0,01hm</sub></b><b>2</b></i>


<i><b>= 0,01 ha</b></i> <i><b>= 0,01dam</b></i>


<i><b>2</b></i> <i><b><sub>= 0,01m</sub></b><b>2</b></i> <i><b><sub>= 0,01dm</sub></b><b>2</b></i> <i><b><sub>= 0,01cm</sub></b><b>2</b></i>


<i><b>3. Nhận xét:</b></i>


- Hai đơn vị đo diện tích liền nhau gấp ( hoặc kém) nhau 100 lần.
VD: 1m2 <sub>= 100 dm</sub>2 <sub>1cm</sub>2 <sub>= =</sub> 1


dm2 <sub>= 0,01dm</sub>2
100


- Mỗi đơn vị đo độ dài ứng với hai chữ
số. VD: 1245m2 <sub>= 12dam</sub>2 <sub>45m</sub>2


<b>Bảng đơn vị đo thể tích</b>



<b>Mét khối</b> <b>Đề - xi -mét khối</b> <b>xăng- ti- mét khối</b>


1m3 <sub>1dm</sub>3 <sub>1cm</sub>3



= 1000 dm3 <sub>= 1000 cm</sub>3


= 1 m3


1000 =


1
dm3
1000


</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<i><b>Nhận xét:</b></i>


<b>-</b> Hai đơn vị đo thể tích liền nhau gấp ( hoặc kém) nhau 1000 lần.
VD: 1m3 <sub>= 1000 dm</sub>3 <sub>1cm</sub>3 <sub>= =</sub> 1


dm3 <sub>= 0,001dm</sub>3
1000


<b>-</b> Mỗi đơn vị đo diện tích ứng với ba chữ số.
- VD: 1245dm3 <sub>= 1m</sub>3 <sub>245dm</sub>3


<i><b>Lưu ý</b></i>: 1dm3 <sub>= 1 </sub><i><sub>l</sub></i>


<b>Tỉ số phần trăm</b>



<b>1.</b> <b>Tìm tỉ số phần trăm của hai số : </b>ta làm như sau:
<b>-</b> Tìm thương của hai số đó dưới dạng số thập phân.


<b>-</b> Nhân thương đó với 100 và viết thêm kí hiệu phần trăm ( %) vào bên phải tích tìm được.


CTTQ: <b>a : b = T (STP) = STP × 100 (%)</b>


VD: Tìm tỉ số phần trăm của 315 và 600


Giải


Tỉ số phần trăm của 315 và 600 là:
315 : 600 = 0,525 = 52,5 %


ĐS: 52,5 %


<b>2. Tìm giá trị phần trăm của một số cho trước : </b>ta lấy số đó chia cho
100 rồi nhân với số phần trăm <b>hoặc </b>lấy số đó nhân với số phần trăm rồi
chia cho 100.


CTTQ: <b>Giá trị % = Số A : 100 × số %</b>
hoặc <b>Giá trị % = Số A × số % : 100</b>


<b>VD: </b>Trường Đại Từ có 600 học sinh. Số học sinh nữ chiếm 45% số học
sinh tồn trường. Tính số học sinh nữ của trường.


Giải


Số học sinh của trường đó là:
600 : 100 × 45 = 270 ( học sinh )


ĐS: 270 học sinh
<b>3.Tìm một số biết giá trị phần trăm của số đó : </b>ta lấy giá trị phần trăm


của số đó chia cho số phần trăm rồi nhân với 100 hoặc ta lấy giá trị phần


trăm của số đó nhân với 100 rồi chia cho số phần trăm.


<b>CTTQ:</b> <b>Số A = Giá trị % : số phần trăm × 100 </b>
hoặc <b>Số A = Giá trị % × 100</b> <b>: số phần trăm </b>
VD: Tìm một số biết 30% của nó bằng 72.


Giải


Giá trị của số đó là:
72 : 30 × 100 = 240


</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

cạnh <b>a</b>


<b>HÌNH VNG</b>



<b>1. Tính chất</b>: Hình vng là tứ giác có 4 góc
vng, 4 cạnh dài bằng nhau.


Cạnh kí hiệu là <b>a</b>


<b>2.Tính chu vi</b>: Muốn tính chu vi hình vng, ta lấy số đo một cạnh nhân với 4.
CTTQ: <b>P = a × 4</b>


Muốn <i><b>tìm một cạnh hình vng</b></i>, ta lấy chu vi chia cho 4. <b>a = P : 4</b>
<b>3. Tính diện tích</b>: Muốn tính diện tích hình vng , ta lấy số đo một
cạnh nhân với chính nó.


CTTQ<b>:</b> <b>S = a × a</b>


 Muốn <i><b>tìm 1 cạnh hình vng</b></i>, ta tìm xem một số nào đó nhân với chính



nó bằng diện tích, thì đó là cạnh.


 VD: Cho diện tích hình vng là 25 m2. Tìm cạnh của hình vng đó.


Giải


Ta có 25 = 5 × 5; vậy cạnh hình vng là 5m


<b>HÌNH CHỮ NHẬT</b>


<b>1. Tính chất</b>: Hình chữ nhật là tứ giác có 4 góc vng,
2 chiều dài bằng nhau, 2chiều rộng bằng nhau.


Kí hiệu chiều dài là <b>a, </b>chiều rộng là <b>b</b>


Chiều dài a


Chiều
rộng b


<b>2. Tính chu vi</b>: Muốn tính chu vi hình chữ nhật, ta lấy số đo chiều dài cộng số đo chiều rộng
( cùng đơn vị đo) rồi nhân với 2.


CTTQ: <b>P = (a + b) × 2</b>


<b>*</b>Muốn <i><b>tìm chiều dài</b></i>, ta lấy chu vi chia cho 2 rồi trừ đi chiều rộng <b>a = P : 2 - b</b>
 Muốn <i><b>tìm chiều rộng</b></i>, ta lấy chu vi chia cho 2 rồi trừ đi chiều dài.


<b>b = P : 2 - a</b>



<b>3. Tính diện tích</b>: Muốn tính diện tích hình chữ nhật , ta lấy số đo chiều dài nhân với số đo
chiều rộng ( cùng đơn vị đo).


CTTQ<b>: S = a × b</b>


 Muốn <i><b>tìm chiều dài</b></i>, ta lấy diện tích chia cho chiều rộng. <b>a = S : b</b>
 Muốn <i><b>tìm chiều rộng</b></i>, ta lấy diện tích chia cho chiều dài.


</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>h</b>



<b>n</b>


<b>m</b>



<b>h</b>



<b>Hình bình hành</b>



<b>1. Tính chất</b>: Hình bình hành có hai
cặp cạnh đối diện song song và bằng
nhau. Kí hiệu: Đáy là <b>a,</b>


chiều cao là <b>h</b>


<b>2. Tính chu vi</b>: Chu vi hình


bình hành là tổng độ dài của 4 cạnh


<b>3. Tính diện tích</b>: Muốn tính diện tích hình bình hành, ta lấy độ dài đáy
nhân với chiều cao ( cùng đơn vị đo)



CTTQ<b>:</b> <b>S = a × h</b>


 Muốn <i><b>tìm độ dài đáy</b></i>, ta lấy diện tích chia cho chiều cao.
<b>a = S : b</b>


 Muốn <i><b>tìm chiều rộng</b></i>, ta lấy diện tích chia cho chiều dài.
<b>b = S : a</b>


<b>Hình thoi</b>


<b>1.Tính chất</b>:


Hình thoi có hai cặp cạnh đối diện
song song và bốn cạnh bằng nhau


Hình thoi có hai đường chéo vng góc với nhau và cắt nhau tại
trung điểm của mỗi đường.


Kí hiệu hai đường chéo là <b>m </b>và <b>n</b>


<b>2. Tính chu vi</b>: Muốn tính chu vi hình thoi, ta lấy số đo một cạnh nhân với 4.


<b>3. Tính diện tích</b>: Diện tích hình thoi bằng tích của độ dài hai đường chéo chia cho 2 (cùng


<i>mxn</i>



đơn vị đo). <b>S =</b>

<sub>2</sub>


<b>Hình thang</b>



<b>1. Tính chất</b>: Hình thang có một cặp cạnh đối diện song song.


- Chiều cao: là đoạn thẳng ở giữa hai đáy và vng góc với hai đáy<b>.</b>
Kí hiệu: đáy lớn là <b>a</b>, đáy nhỏ là <b>b, </b>chiều cao là <b>h</b>


<b>2. Tính diện tích</b>: Muốn tính diện tích hình thang ta lấy tổng độ dài hai đáy nhân với chiều cao
( cùng đơn vị đo) rồi chia cho 2.


<b>S = ( a + b ) × h : 2</b>


</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<b>r</b>


<i>a </i>

+

<i>b</i>



<b>S =</b>


2

<b>× h</b>


<b>- Tính tổng hai đáy: </b>Ta lấy diện tích nhân với 2 rồi chia cho chiều cao.
<b>( a + b ) = S × 2 : h</b>


<b>- Tính trung bình cộng hai đáy: </b>Ta lấy diện tích chia cho chiều cao.


<i>a </i>

+

<i>b</i>



2



<b>= S : h</b>


<b>- Tính độ dài đáy lớn: </b>Ta lấy diện tích nhân với 2, chia cho chiều cao rồi trừ đi độ dài đáy bé.
<b>a = S × 2 : h - b</b>


<b>- Tính độ dài đáy bé: </b>Ta lấy diện tích nhân với 2, chia cho chiều cao rồi trừ đi độ dài đáy lớn.


<b>b = S × 2 : h - a</b>


<b>- Tính chiều cao: </b>Ta lấy diện tích nhân với 2 rồi chia cho tổng độ dài hai đáy.
<b>h = S × 2 : ( a + b )</b>


<b>hoặc: Tính chiều cao: </b>Ta lấy diện tích chia cho trung bình cộng của hai đáy.


<b>Hình tam giác</b>



<b>h = S :</b> <i>a </i>+ <i>b</i>
2


<b>1. Tính chất</b>: Hình tam giác có ba cạnh, 3 góc, 3 đỉnh.


Chiều cao là đoạn thẳng hạ từ đỉnh vng góc với cạnh đối diện.


Kí hiệu đáy là <b>a</b>, chiều cao là <b>h</b>

<b><sub>h</sub></b>



<b>2. Tính chu vi</b>: Chu vi hình tam giác là tổng độ dài của 3 cạnh.


<b>3. Tính diện tích</b>: Muốn tính diện tích hình tam giác ta lấy độ dài đáy nhân với chiều cao (cùng
đơn vị đo) rồi chia cho 2.


<b>S = a × h : 2</b>


<b>- Tính cạnh đáy: </b>Ta lấy diện tích nhân với 2 rồi chia cho chiều cao.
<b>a = S × 2 : h</b>


<b>- Tính chiều cao: </b>Ta lấy diện tích nhân với 2 rồi chia cho cạnh đáy.
<b>h = S × 2 : a</b>



<b>Hình trịn</b>



<b>1.Tính chất</b>: Hình trịn có tất cả các bán kính bằng nhau.
<b>-</b> Đường bao quanh hình trịn gọi là đường trịn.


</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<b>-</b> Đoạn thẳng nối tâm với một điểm trên đường tròn gọi là bán kính. Ki hiệu là <b>r</b>
<b>-</b> Đoạn thẳng đi qua tâm và nối hai điểm của đường tròn gọi là đường kính.


Đường kính gấp hai lần bán kính. Kí hiệu là <b>d</b>
<b>2.Tính chu vi</b>: Muốn tính chu


vi hình trịn ta lấy đường kính nhân với số 3,14.
<b>C = d × 3,14</b>


Hoặc ta lấy bán kính nhân 2 rồi nhân với số 3,14.
<b>C = r × 2 × 3,14</b>


Tính đường kính: ta lấy chu vi chia cho số 3,14
<b>d = C : 3,14</b>


Tính bán kính: ta lấy chu vi chia cho 2 rồi chia cho số 3,14
<b>r = C : 2 : 3,14 </b>(Tính ra nháp: r = C : 6,28)


<b>3.Tính diện tích</b>: Muốn tính diện tích hình trịn ta lấy bán kính nhân với bán kính rồi nhân
với số 3,14. <b>S = r × r × 3,14</b>


<b>- Biết diện tích</b>, muốn <i><b>tìm bán kính</b></i>, ta làm như sau: Lấy diện tích chia cho số 3,14 để tìm tích
của hai bán kính rồi tìm xem số nào đó nhân với chính nó bằng tích đó thì đấy là bán kính hình
trịn.



VD: Cho diện tích một hình trịn bằng 28,26 cm2<sub>.Tìm bán kính hình trịn đó.</sub>


Giải


Tích hai bán kính hình trịn là:
28,26 : 3,14 = 9 (cm2<sub>)</sub>


Vì 9 = 3 × 3 nên bán kính hình trịn là 3cm

<b>Hình hộp chữ nhật</b>



<b>1. Tính chất</b>: Hình hộp chữ nhật có 6 mặt, hai mặt đáy và bốn mặt bên.
<b>-</b> Có 8 đỉnh, 12 cạnh


<b>-</b> Có ba kích thước: chiều dài (<b>a)</b>, chiều rộng (<b>b</b>), chiều cao (<b>c</b>).


<b>2.Tính diện tích xung quanh</b>: Muốn tính diện tích xung quanh hình hộp chữ nhật ta lấy chu vi
đáy nhân với chiều cao ( cùng một đơn vị đo ).


<b>S×q = P(đáy) × c</b>
<b>Hoặc:</b> <b>S×q = (a + b) × 2 × c</b>


<b>-</b> Muốn tìm <b>chu vi đáy</b>, ta lấy diện tích xung quanh chia cho chiều cao.
<b>P (đáy) = S×q : c</b>


<b>-</b> Muốn tìm <b>chiều cao</b>, ta lấy diện tích xung quanh chia cho chu vi đáy
<b>c = S×q : P (đáy)</b>


<b>-</b> Muốn tìm <b>tổng hai đáy</b>, ta lấy diện tích xung quanh chia cho 2 rồi chia cho chiều cao.
<b>(a + b ) = S×q : 2 : h</b>



</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

<b>a = S×q : 2 : c - b</b>


- Muốn tìm <b>chiều rộng</b>, ta lấy diện tích xung quanh chia cho 2, chia cho chiều cao rồi trừ đi
chiều dài.


<b>b = S×q : 2 : c - a</b>


<b>3. Tính diện tích tồn phần: </b>Muốn tính diện tích tồn phần hình hộp chữ nhật
ta lấy diện tích xung quanh cộng diện tích hai đáy.


<b>Stp = S×q + S (2đáy)</b>


<b>Hoặc: Stp = (a + b ) × 2 × c + a × b × 2</b>


<b>- </b>Muốn tìm <b>diện tích đáy </b>ta lấy chiều dài nhân với chiều rộng.
<b>S(đáy) = a × b</b>


<b>-</b> Muốn tìm <b>chiều dài, </b>ta lấy diện tích đáy chia cho chiều rộng<b>. </b>
<b>a = S(đáy) : b</b>


<b>-</b> Muốn tìm <b>chiều rộng, </b>ta lấy diện tích đáy chia cho chiều dài.
<b>b = S (đáy) : a</b>


<b>4.Tính thể tích hình hộp chữ nhật: </b>ta lấy chiều dài nhân với chiều rộng rồi nhân với chiều cao
( cùng một đơn vị đo ).


<b>V = a × b × c</b>


<b>-</b> Muốn tìm <b>chiều dài, </b>ta lấy thể tích chia cho chiều rộng rồi chia tiếp cho


chiều cao<b>.</b> <b>a = V : b : c</b>


<b>-</b> Muốn tìm <b>chiều rộng, </b>ta lấy thể tích chia cho chiều dài rồi chia tiếp cho
chiều cao. <b>b = V : a : c</b>


<b>-</b> Muốn tìm <b>chiều cao, </b>ta lấy thể tích chia cho chiều dài rồi chia tiếp cho chiều rộng.
<b>c = V : a : b</b>


<b>hoặc </b>lấy thể tích chia cho diện tích đáy
<b>c = V : S(đáy)</b>


<b>Hình lập phương</b>



<b>1.Tính chất</b>: Hình lập phương có 6 mặt là các hình vng bằng nhau.
<b>-</b> Có 8 đỉnh, 12 cạnh dài bằng nhau. Kí hiệu cạnh là <b>a</b>


<b>2.Tính diện tích ×ung quanh</b>: Muốn tính diện tích ×ung quanh hình lập phương ta lấy
diện tích một mặt nhân với 4: <b>S×q = S(1 mặt) × 4</b>


<b>3.Tính diện tích tồn phần</b>: Muốn tính diện tích tồn phần hình lập phương ta lấy diện tích
một mặt nhân với 6: <b>Stp = S(1 mặt) × 6</b>


Muốn tìm <b>diện tích một mặt </b>ta lấydiện tích ×ung quanh chia cho 4 hoặc diện tích tồn phần
chia cho 6.


</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

<b>-</b> Muốn <i><b>tìm 1 cạnh hình lập phương</b></i>, ta tìm xem một số nào đó nhân với chính nó bằng diện
tích một mặt, thì đó là cạnh.


<b>- VD</b>: Cho diện tích một mặt là 25 m2<sub>. Tìm cạnh của hình lập phương đó.</sub>



Giải
Ta có 25 = 5 × 5;


vậy cạnh hình lập phương là 5m


<b>4.Tính thể tích hình lập phương: </b>ta lấy cạnh nhân với cạnh rồi nhân với cạnh.
<b>V = a × a × a</b>


Muốn <i><b>tìm 1 cạnh hình lập phương</b></i>, ta tìm xem một số nào đó nhân với chính nó rồi nhân tiếp
với nó bằng thể tích, thì đó là cạnh.


VD: Cho thể tích là 125 m2<sub>. Tìm cạnh của hình lập phương đó.</sub>


Giải


Ta có 25 = 5 × 5 × 5; Vậy cạnh hình lập phương là 5m

<b>Tốn chuyển động</b>



<b>I. Có một động tử chuyển động</b>


1. <b>Vận tốc</b>: Muốn tính vận tốc ta lấy quãng đường chia cho thời gian.
<b>v = s : t</b>


2. <b>Quãng đường</b>: Muốn tính quãng đường ta lấy vận tốc nhân với thời gian.
<b>s = v × t</b>


3. <b>Thời gian</b>: Muốn tính thời gian ta lấy quãng đường chia cho vận tốc
<b>t = s : v</b>


<b>II. Có hai động tử cùng chuyển động</b>



<b>1.Cùng xuất phát đi ngược chiều để gặp nhau:</b>


<i>a, Tìm tổng vận tốc của hai chuyển động:</i>


( <b>v1 + v2 ) = s : t</b>


<i>b, Tìm quãng đường của hai chuyển động:</i>


<b>s =</b> ( <b>v1 + v2 )</b> <b>× t</b>


<i>c, Tìm thời gian của hai chuyển động:</i>


<b>t = s :</b> ( <b>v1 + v2 ) </b>
<b>2. Cùng xuất phát đi cùng chiều để gặp </b>
<b>nhau: </b><i><b>a, Tìm hiệu vận tốc của hai chuyển </b></i>
<i>động:</i>


( <b>v1 - v2 ) = s : t</b>


<i>b, Tìm quãng đường của hai chuyển động:</i>


<b>s =</b> ( <b>v1 - v2 )</b> <b>× t</b>


<i>c, Tìm thời gian của hai chuyển động:</i>


</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

<b>III. Chuyển động dưới nước:</b>


<i><b>1. Chuyển động xi dịng:</b></i>



a. Tìm vận tốc xi dịng:
<b>v×i = vthuyền + vnước = s : t</b>
b. Tìm quãng đường:


<b>s = ( vthuyền + vnước ) × t</b>
c. Tìm thời gian:


<b>t = s : ( vthuyền + vnước )</b>


<i><b>2. Chuyển động ngược dịng:</b></i>


a. Tìm vận tốc ngược dịng:


<b>Vngược = vthuyền - vnước = s : t</b>
b. Tìm qng đường:


<b>s = (vthuyền - vnước ) × t</b>
c. Tìm thời gian:


</div>

<!--links-->

×