BÀI GIẢNG KHÓA ĐÀO TẠO GIẢNG VIÊN DỰ ÁN CÁC TỈNH MIỀN TRUNG, TÂY NGUYÊN VÀ MIỀN NAM

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.01 MB, 37 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

TS. PHAN THU PHƯƠNG

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

ĐỊNH NGHĨA

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là tình

trạng bệnh lý đặc trưng bởi sự

cản trở luồng khí thở

ra khơng có khả năng hồi phục hồn tồn

, sự cản trở

thơng khí này thường tiến triển

từ từ

và liên quan đến

phản ứng viêm bất thường của phổi

với các phân tử

nhỏ hoặc khí độc hại,

bệnh có thể dự phịng và điều

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Giảm triệu chứng

Cải thiện khả năng gắng sức

Cải thiện tình trạng sức khỏe

Giảm nguy cơ

Dự phòng bệnh tiến triển

Dự phòng và điều trị cơn kịch phát

Giảm tử vong

GOLD Strategy Document 2011 (

Có

nhiều lựa chọn cho điều trị, các lựa chọn tùy thuộc vào

mức độ nặng, khả năng tiếp cận và khả năng dung nạp của

người bệnh đối với các trị liệu

MỤC TIÊU ĐIỀU TRỊ

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

• Cá thể hóa điều trị: đánh giá mức độ nặng

dựa vào sự phối hợp nhiều thành phần.

• Các biện pháp điều trị không thuốc:

– Ngừng tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ

– Tiêm vắc xin phòng cúm

– Tập phục hồi chức năng

Global Initiative for Chronic Obtructive Lung Disease 2014

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

• Thuốc giãn phế quản là thuốc chính để điều trị

COPD

• Các thuốc GPQ tác dụng kéo dài làm giảm đợt

cấp và tần suất nhập viện vì đợt cấp

• Các thuốc GPQ dạng phối hợp (berodual,

combivent…) cải thiện triệu chứng tốt hơn và

giảm tác dụng phụ gây ra do tăng liều thuốc

GPQ dạng đơn lẻ.

Global Initiative for Chronic Obtructive Lung Disease 2014

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

• Điều trị bằng ICS thường xuyên ở Bn có

FEV1<50%

cải thiện được triệu chứng, chức

năng phổi, chất lượng cuộc sống và giảm tần

suất đợt cấp

• ICS + LABA tốt hơn so với ICS đơn thuần ở Bn

COPD trung bình tới nặng

• Phối hợp ICS + LABA + Tiotropium mang lại

hiệu quả tốt cho Bn

Global Initiative for Chronic Obtructive Lung Disease 2014

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

(C)

(D)

(A)

(B)

NGUY
CƠ
Ph
ân
lo
ại
tắc
nghẽn
đường
thở
the
o
G
O
LD
NGUY

CƠ
T
iề
n
sử
đợt
cấp
4
3
2
1
≥ 2
0
1

MRC < 2 
CAT < 10

MRC ≥ 2 
CAT ≥ 10

Triệu chứng

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

GOLD 2011

Phân 
loại BN

Đặc điểm Phân loại 
CNHH

Đợt 
cấp/năm

mMRC CAT

A Nguy cơ thấp/ ít
TC

GOLD 1-2 ≤ 1 0 - 1 < 10

B Nguy cơ thấp/ TC
nhiều hơn

GOLD 1-2 ≤ 1  2  10

C Nguy cơ cao/ ít TC GOLD 3-4  2 0 - 1 10
D Nguy cơ cao/ TC

nhiều hơn

GOLD 3-4  2  2  10

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Global Strategy for Diagnosis, Management and Prevention of COPD

Modified MRC (mMRC)Questionnaire

mMRC: đánh giá tình trạng sức khỏe và nguy cơ tử vong trong tương lai.

Chọn một trong các ý

• mMRC 0: khó thở khi hoạt động gắng sức

• mMRC 1: khó thở khi đi nhanh hoặc leo dốc

• mMRC 2: Đi chậm hơn người cùng tuổi do khó thở, hoặc đang đi tơi phải dừng lại
để thở

• mMRC 3: phải dừng lại để thở sau khi đi 100m hoặc đi được vài phút

• mMRC 4: tơi khó thở khi đi lại trong nhà hoặc khi mặc quần áo

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10></div>
(11)<div class='page_container' data-page=11></div>
(12)<div class='page_container' data-page=12></div>
(13)<div class='page_container' data-page=13></div>
(14)<div class='page_container' data-page=14></div>
(15)<div class='page_container' data-page=15></div>
(16)<div class='page_container' data-page=16></div>
(17)<div class='page_container' data-page=17></div>
(18)<div class='page_container' data-page=18></div>
(19)<div class='page_container' data-page=19></div>
(20)<div class='page_container' data-page=20></div>
(21)<div class='page_container' data-page=21></div>
(22)<div class='page_container' data-page=22></div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

(C)

ICS + LABA

hoặc

LAMA

(D)

ICS + LABA

và

LAMA

SAMA

hoặc

SABA (khi cần)

(A)

LAMA

hoặc

LABA

(B)

NGUY
 CƠ
Phân
 lo
ại
 tắc
 ng
hẽn
 đƣ
ờ
ng
 thở
 theo
 G
O
LD
NGUY
 CƠ
T
iền
 sử
 đợt
 cấp
4
3
2
1

≥ 2
0
1

MRC < 2 
CAT < 10

MRC ≥ 2 
CAT ≥ 10

Triệu chứng

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

(C)

LAMA + LABA

ICS+LAMA+LABA

(D)

hoặc

ICS+LABA+PDE4.inh

hoặc LAMA+PDE4. inh

hoặc ICS+LAMA

hoặc LAMA+LABA

LAMA

hoặc

LABA

hoặc

SAMA+SABA

(A)

LAMA + LABA

(B)

cấp
4
3
2
1
≥ 2
0
1

MRC < 2 
CAT < 10

MRC ≥ 2 
CAT ≥ 10

Triệu chứng

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

(C)

Theophylline

SABA

+/or

SAMA

Cân nhắc PDE-4.inh

(D)

Theophylline

SABA

+/or

SAMA

Carbocysteine

Theophylline

(A)

Theophylline

SABA

+/or

SAMA

(B)

cấp
4
3
2
1
≥ 2
0
1

MRC < 2 
CAT < 10

MRC ≥ 2 
CAT ≥ 10

Triệu chứng

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

CÁC THUỐC GIÃN PHẾ QUẢN

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

ĐIỀU TRỊ BPTNMT

2.1. Thuốc giãn phế quản

Thuốc Biệt dược

Liều dùng

Cường beta 2 tác dụng ngắn
Salbutamol Salbutamol,

Ventoline
Salbutamol

- Viên 4mg, uống ngày 4 viên, chia 4 lần, hoặc
- Nang 5mg, KD ngày 4 nang, chia 4 lần, hoặc

- Salbutamol 100mcg, xịt ngày 4 lần, mỗi lần 2 nhát

Terbutaline Bricanyl - Viên 5mg, uống ngày 4 viên, chia 4 lần, hoặc

- Nang 5mg, KD ngày 4 nang, chia 4 lần

Cường beta 2 tác dụng kéo dài

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

ĐIỀU TRỊ BPTNMT

2.1. Thuốc giãn phế quản

Thuốc

Biệt dược

Liều dùng

Kháng cholinergic 
Ipratropium

bromide Atrovent - Nang 2,5ml, KD ngày 3 nang, chia 3 lần 
Tiotropium Spiriva - Dạng hít ngày 1 viên 18mcg

Kết hợp cường beta 2 tác dụng ngắn và kháng cholinergic 
Fenoterol/

Ipratropium

Berodual

- 500/250mcg/ml, KD ngày 3 lần, mỗi lần pha 
1-2ml Ipratropium/fenoterol với 3 ml 
Natriclorua 0,9%

- 50/20 mcg, xịt ngày 3 lần, mỗi lần 2 nhát 
Salbutamol/

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

ĐIỀU TRỊ BPTNMT

2.1. Thuốc giãn phế quản

Thuốc

Biệt dược

Liều dùng

Nhóm Methylxanthine

 liều (bao gồm tất cả các thuốc nhóm methylxanthine) khơng q 10mg/kg/ngày 
Khơng dùng kèm thuốc nhóm macrolide

Aminophylline Diaphyllin

- Ống 240mg. Pha truyền TM ngày 2 ống,

hoặc

- Pha 1/2 ống với 10ml glucose 5%, tiêm tĩnh 
mạch chậm trong cấp cứu cơn khó thở cấp 
Theophylline (SR) Theostat - Viên 0,1g hoặc 0,3g. Liều 10mg/kg/ngày,

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

ĐIỀU TRỊ BPTNMT

2.2. Corticoide

Thuốc Biệt dược Liều dùng

Glucocorticosteroids dạng phun hít (Cần súc miệng sau sử dụng)

Beclomethasone Becotide - 100mcg/ liều. Xịt ngày 4 liều, chia 2 lần

Budesonide Pulmicort
xịt, KD

- Nang 0,5mg. KD ngày 2 - 4 nang, chia 2 lần,
hoặc

- Dạng hít, xịt, 200mcg/ liều. Dùng 2 - 4 liều/
ngày, chia 2 lần.

Fluticasone Flixotide - Nang 5mg, KD ngày 2-4 nang, chia 2 lần
Glucocorticosteroids đường toàn thân

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

ĐIỀU TRỊ BPTNMT

2.3. Dạng phối hợp

Thuốc

Biệt dược

Liều dùng

Kết hợp cường beta 2 tác dụng kéo dài và Glucocoticosteroids

Formoterol/

Budesonide Symbicort

- Dạng ống hít. Liều 160/4,5 
- Dùng 2-4 liều/ ngày, chia 2 lần

Salmeterol/

Fluticasone Seretide

- Dạng xịt

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

Bảng tóm tắt: đánh giá và điều trị GOLD 2011

•*Treatment recommendations according to GOLD Grades are in alphabetic order
•CAT: COPD Assessment Test

•mMRC: modified British Medical Research Council

GOLD 
Grades

FEV1/FVC < 
0.70 
Gold Stages 
Exacerbatio
ns previous 
year 
Symtom 
score 
mMRC

CAT

1st choice* 2nd choice*

A
Low risk
Less
symptoms
I:
FEV1> 80%
or
≤ 1

0-1 <

10 SAMA

or
SABA
LAMA
or 
LABA
or

SABA and SAMA
B

Low risk
More
symptoms

II:

50% ≤ FEV1 <
80%

 2

 ≥ 10 LAMA

or
LABA

LAMA and LABA

C

High risk
Less

symptoms

III:
30% ≤ FEV1 <

50%

> 2

0-1

< 10

ICS + LABA

Or

LAMA

LAMA and LABA

D

High risk
More
symptoms

IV:

FEV1 < 30%

 2

 ≥ 10

ICS and LAMA or

ICS + LABA and LAMA or
ICS+LABA and PDE4-inh (if

Chronic Bronchitis). or

LAMA and LABA or

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

ĐƠN THUỐC

Họ tên bệnh nhân: Nguyễn Văn A tuổi 62
Địa chỉ: Hà Nội

Chẩn đốn: Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính ổn định GOLD A
1. Ventolin inhaller 100µg/liều - 1 hộp. Khi khó thở xịt 2 liều.
Hoặc khi khó thở uống Salbutamol 4 mg x 1 viên

Hoặc Berodual xịt – 1 hộp. Khi khó thở xịt 2 liều.
2. Tư vấn tiêm vaccin cúm và phế cầu

3. Tư vấn về bỏ hút thuốc, về điều trị BPTNMT
3, Khám lại theo hẹn

Ngày tháng năm 20
Bác sỹ khám

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

ĐƠN THUỐC

Họ tên bệnh nhân: Nguyễn Văn B tuổi 70
Địa chỉ: Hải Phòng

Căn bệnh: Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính ổn định GOLD B
1. Bambec 10 mg x 30 viên, Ngày uống 01 viên vào 20h tối

Hoặc Spiriva Respimart x 1 hộp, ngày hít 01 lần, 2 hít
Hoặc Serevent 25mcg/liều , xịt ngày 2 lần, mỗi lần 2 liều

2. Tư vấn tiêm vaccin cúm và phế cầu

3. Tư vấn về bỏ hút thuốc, về điều trị BPTNMT
4. Khám lại theo hẹn

Ngày tháng năm 20

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

ĐƠN THUỐC

Họ tên bệnh nhân: Nguyễn Văn C tuổi 72
Địa chỉ: Ninh Bình

Căn bệnh: Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính ổn định GOLD C

1. Seretide 25/250 - 1 hộp. Ngày xịt 2 lần mỗi lần 2 liều, cách nhau 12 giờ. Xịt đều hàng ngày
hoặc Symbicort 160/4,5 – 1 hộp, Ngày hít 2 lần mỗi lần 2 liều, cách nhau 12 giờ. Xịt đều hàng
ngày.

2. Bambec 10 mg x 30 viên, Ngày uống 01 viên vào 20h tối
3. Spiriva Respimart x 1 hộp, ngày hít 01 lần, 2 hít

4. Tư vấn tiêm vaccin cúm và phế cầu

5. Tư vấn dùng thuốc tăng cường hệ miễn dịch đường hô hấp
6. Tư vấn về bỏ hút thuốc, về điều trị BPTNMT

7. Khám lại theo hẹn

Ngày tháng năm 20

</div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

ĐƠN THUỐC

Họ tên bệnh nhân: Nguyễn Văn D tuổi 75
Địa chỉ: Nam Định

Căn bệnh: Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính ổn định GOLD D
1. Bambec 10 mg x 30 viên, Ngày uống 01 viên vào 20h tối
2. Spiriva Respimart x 1 hộp, ngày hít 01 lần, 2 hít

3. Tư vấn tiêm vaccin cúm và phế cầu

4. Tư vấn dùng thuốc tăng cường hệ miễn dịch đường hô hấp
5. Tư vấn về bỏ hút thuốc, về điều trị BPTNMT

6. Khám lại theo hẹn

Ngày tháng năm 20
Bác sỹ khám

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37></div>

BÀI GIẢNG KHÓA ĐÀO TẠO GIẢNG VIÊN DỰ ÁN CÁC TỈNH MIỀN TRUNG, TÂY NGUYÊN VÀ MIỀN NAM

<b>TS. PHAN THU PHƯƠNG </b>

<b>ĐỊNH NGHĨA </b>

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là tình

trạng bệnh lý đặc trưng bởi sự

cản trở luồng khí thở

ra khơng có khả năng hồi phục hồn tồn

, sự cản trở

thơng khí này thường tiến triển

từ từ

và liên quan đến

phản ứng viêm bất thường của phổi

với các phân tử

nhỏ hoặc khí độc hại,

bệnh có thể dự phịng và điều

<b>Giảm triệu chứng </b>

<b>Giảm triệu chứng </b>

<b>Cải thiện khả năng gắng sức </b>

<b>Cải thiện tình trạng sức khỏe </b>

<b>Giảm nguy cơ </b>

<b>Dự phòng bệnh tiến triển </b>

<b>Dự phòng và điều trị cơn kịch phát </b>

<b>Giảm tử vong </b>

Có

nhiều lựa chọn cho điều trị, các lựa chọn tùy thuộc vào

mức độ nặng, khả năng tiếp cận và khả năng dung nạp của

người bệnh đối với các trị liệu

<b>MỤC TIÊU ĐIỀU TRỊ </b>

•

<b>Cá thể hóa điều trị: đánh giá mức độ nặng </b>

<b>dựa vào sự phối hợp nhiều thành phần. </b>

•

<b>Các biện pháp điều trị không thuốc: </b>

– Ngừng tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ

– Tiêm vắc xin phòng cúm

– Tập phục hồi chức năng

• Thuốc giãn phế quản là thuốc chính để điều trị

COPD

• Các thuốc GPQ tác dụng kéo dài làm giảm đợt

cấp và tần suất nhập viện vì đợt cấp

• Các thuốc GPQ dạng phối hợp (berodual,

combivent…) cải thiện triệu chứng tốt hơn và

giảm tác dụng phụ gây ra do tăng liều thuốc

GPQ dạng đơn lẻ.

• Điều trị bằng ICS thường xuyên ở Bn có

FEV1<50%

cải thiện được triệu chứng, chức

năng phổi, chất lượng cuộc sống và giảm tần

suất đợt cấp

• ICS + LABA tốt hơn so với ICS đơn thuần ở Bn

COPD trung bình tới nặng

• Phối hợp ICS + LABA + Tiotropium mang lại

hiệu quả tốt cho Bn

(C)

(D)

(A)

(B)

<b>Triệu chứng </b>

GOLD 2011

<b>Modified MRC (mMRC)Questionnaire </b>

(C)

<i>ICS + LABA </i>

<i> LAMA </i>

(D)

<i>ICS + LABA </i>

<i> LAMA </i>

SAMA

SABA (khi cần)

(A)

LAMA

LABA

(B)

<b>Triệu chứng </b>

(C)

LAMA + LABA

(D)

LAMA

LABA

SAMA+SABA

(A)