Tải bản đầy đủ (.pdf) (24 trang)

chương 3 hợp kim giản đồ pha

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (8.45 MB, 24 trang )

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1></div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>3.1. Cấu trúc tinh thể của hợp kim</b>



<b>K/n: ………</b>
………
<b>Ưu điểm:</b>


- ……….
- ……….
……….
- ……….
- ……….


<b>3.1.1. Khái niệm về hợp kim</b>


<b>Vật liệu</b> <b><sub>Mpa</sub>b.kéo,</b> <b><sub>MPa</sub>ch,</b> <b><sub>, %</sub></b> <b><sub>HB</sub></b>


<b>Al 99,95%</b> <b>50</b> <b>10</b> <b>45</b> <b>15</b>
<b>AA7075</b> <b>228</b> <b>103</b> <b>17</b> <b>60</b>
<b>AA7075</b>


<b>(tơi+hóa già)</b> <b>600</b> <b>560</b> <b>11</b> <b>150</b>


</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>Pha A</b> <b>Pha B</b>
<b>3.1.1. Khái niệm về hợp kim</b>


<b>Pha: ………</b>


<b>Cấu tử: ………..</b>


</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>Phân loại tương tác trong hợp kim</b>




<b>Khơng có tương tác: ………</b>
………


<b>Có tương tác:</b>


- ………..
- ………
<b>A</b>


<b>B</b>


</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>3.1.2. Dung dịch rắn</b>



<i><b>Khái niệm: ………...</b></i>
<b>Ký hiệu: A(B) =……….</b>
<b>Dụng dịch rắn thay thế (d</b><sub>nt</sub> sai khác <15%)<b>: …..………..</b>
………..


</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>Dung dịch rắn xen kẽ:</b>

………
………
………...………


</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<b>Al</b>


<b>Fe</b>
<b>Ni</b>


<b>Al</b>


<b>Al<sub>3</sub>Ni</b>


<b>AlFe<sub>3</sub></b>


<b>Pha trung gian:</b>

………
………

<b>Đặc điểm:</b>



</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>3.2.1. Giản đồ pha của hệ hai cấu tử</b>


<b>Quy tắc pha:</b>

<b>F = C – P + 1</b>



<b>Khái niệm: ……….…</b>
.……….……


<b>α = A(B)</b>
<b>β = B(A)</b>


<b>F - số bậc tự do,</b>
<b>C - số cấu tử,</b>
<b>P - số pha.</b>


<b>N</b>


<b>hi</b>


<b>ệt</b>


<b>độ</b>


<b>, C</b>



<b>0</b>


<b>Thành phần, % B</b>
<b>100%</b>


<b>A</b> <b>100%B</b>


<b>L</b>


<b>α+L</b> <b>β+L</b>


<b>α</b> <b>β</b>


<b>α+β</b>
<b>25% B</b>


</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<b>Ảnh hưởng của nhiệt độ và thành phần</b>


- T thay đổi - số lượng pha thay đổi (đường AB);
- C% thay đổi - số lượng pha thay đổi (đường BD).


<b>% Đường (C<sub>12</sub>H<sub>22</sub>O<sub>11</sub>)</b>
Nhiệt độ, 0<sub>C</sub>


<b>1 pha</b> <b><sub>2 pha</sub></b>


</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<b>X<sub>α</sub></b> <b>X<sub>β</sub></b>


<b>M<sub>α</sub></b> <b><sub>M</sub></b>


<b>β</b>



<b>Quy tắc đòn bẩy: M<sub>α</sub></b> <b>. X<sub>α</sub></b> <b>= M<sub>β</sub></b> <b>. X<sub>β</sub></b>


<b>N</b>
<b>hi</b>
<b>ệt </b>
<b>độ</b>
<b>, C</b>
<b>0</b>


<b>Thành phần, % B</b>
<b>L</b>


<b>α+L</b> <b>β+L</b>


<b>α</b> <b>β</b>


<b>α+β</b>
<b>25% B</b>


<b>X<sub>α</sub></b> <b>X<sub>β</sub></b>


<b>C<sub>α</sub></b> <b>C<sub>β</sub></b>


</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<b>Giản đồ pha loại 1:</b>



Hệ hai cấu tử khơng có bất kỳ tương tác nào với nhau (Pb-Sb).


aEb  đường lỏng;
cEd  đường đặc;



E điểm cùng tinh:


<i><b>L → (A + B)</b></i>


</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>Giản đồ pha loại 2</b>



Hệ hai cấu tử tương tác và hồ
tan vơ hạn vào nhau ở trạng
thái rắn,(Cu-Ni, Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub>-Cr<sub>2</sub>O<sub>3</sub>)


<i>amb  đường lỏng</i>
<i>anb  đường đặc</i>


<b>A</b> <b>B</b>
<b>%B</b>
<b>Lỏng (L)</b>
<b>L+</b>
<b></b>
<b>N</b>
<b>hi</b>
<b>ệt </b>
<b>độ</b>
<b>a</b>
<b>b</b>
<b>m</b>
<b>n</b>
<b>X</b>
<b>C</b>



<b>d c f</b>


<b>C<sub>d</sub></b> <b>C<sub>f</sub></b>


?


%


;


?


%


?


%


;


?


%






<i></i>

<i></i>

<i><sub>B</sub></i>


<i>A</i>


<i>L</i>

<i><sub>L</sub></i>


</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<b>Giản đồ pha loại 3</b>



Hệ hai cấu tử tương tác và hoà tan có hạn vào nhau ở trạng thái rắn
(Pb-Sn, Cu-Ag).
<b>A</b> <b>B</b>
<b>Lỏng (L)</b>
<b>L+</b>


<b></b>
<b>N</b>
<b>hi</b>
<b>ệt </b>
<b>độ</b>
<b></b>
<b><sub>+</sub></b>
<b>a</b>
<b>E</b>
<b>b</b>
<b>c</b> <b>d</b>
<b>%B</b>
<b>L+</b>
<b>g</b> <b><sub>f</sub></b>


<b>X1</b> <b>X2</b> <b>X4</b>


<b>β</b> <b></b>


<b>X3</b>


<b>aEb  đường lỏng</b>
<b>acdb  đường đặc</b>


<b>α = A(B);</b> <b></b> <b><sub>= B(A)</sub></b>


</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<b>Giản đồ pha loại 4</b>



Hệ hai cấu tử có tương tác hoá học tạo ra pha trung gian A<sub>m</sub>B<sub>n</sub>
(Mg-Ca → Mg<sub>4</sub>Ca<sub>3</sub>) .



<b>A</b> <b>B</b>


<b>Lỏng (L)</b>


<b>A<sub>m</sub>B<sub>n</sub>+B</b>


<b>N</b>


<b>hi</b>


<b>ệt </b>


<b>độ</b>


<b>a</b>


<b>E1</b>


<b>b</b>
<b>E2</b>


<b>L+A</b>


<b>A<sub>m</sub>B<sub>n</sub></b>
<b>L+A<sub>m</sub>B<sub>n</sub></b>


<b>L+A<sub>m</sub>B<sub>n</sub></b>
<b>A+A<sub>m</sub>B<sub>n</sub></b> <b><sub>B+A</sub></b>



<b>mBn</b>


<b>c</b>


</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

<b>Quan hệ giữa GĐP & tính chất hợp kim</b>



</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

r<sub>lt</sub> (max)= 0,036


<b>Giản đồ pha Fe-C (Fe-Fe</b>

<b><sub>3</sub></b>

<b>C)</b>


<b>Tương tác giữa Fe và C</b>



+ Sự hoà tan của C vào Fe: ………
- Fe(A2; <911 0C): ………


- Fe (A1; 911-1392 0C): ………...


- Fe (A2; >1392 0C): ………...…


+ Tương tác hoá học giữa Fe và C  ………


r<sub>nt</sub> = 0,077 nm
C


r<sub>nt</sub> = 0,1241 nm
Fe


</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

<b><sub>+Xe</sub><sub>II</sub></b> <b><sub></sub><sub>+Xe</sub><sub>II</sub><sub>+Le(+Fe</sub><sub>3</sub><sub>C)</sub></b>
<b>Le</b>
<b>(</b>
<b>+F</b>


<b>e</b> <b>3</b>
<b>C</b>
<b>)</b>


<b>Xe<sub>I</sub>+Le(+Fe<sub>3</sub>C)</b>
<b>L+Xe<sub>I</sub></b>


<b>Xe<sub>I</sub>+Le(P+Fe<sub>3</sub>C)</b>


<b>P+Xe<sub>II</sub></b> <b>P+XeII+Le(P+Fe3C)</b>


<b><sub>+P</sub></b>


<b>Fe</b> <b><sub>Fe</sub><sub>3</sub><sub>C</sub></b>


<b>L</b>
<b>γ+L</b>
<b>γ</b>
0,8
<b></b>
<b>P[</b>
<b>+</b>
<b>Fe</b> <b>3</b>
<b>C]</b>


15390<sub>C</sub> 14990C


13920<sub>C</sub>


9110<sub>C</sub>



</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

<b>L</b>


<b>L</b>

<b>Các chuyển biến khi nguội chậm:</b>



Chuyển biến bao tinh:………..


<b>………</b>


Chuyển biến cùng tinh: ……….


<b>………</b>


Chuyển biến cùng tích: ………..


<b>………</b>


</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

<b>Các tổ chức một pha trên GĐP Fe-Fe</b>

<b><sub>3</sub></b>

<b>C</b>


<b>Ferit (, F ):</b> ………...


<b>……….</b>


<b>………..</b>


<b>Austenit (, A ):</b> ………..
<b>………</b>
<b>………</b>


<b>Xêmentit (Fe<sub>3</sub>C, Xe ):</b>



- ………...
- Xe<sub>II</sub>: ………...


- Xe<sub>III</sub>:………...


- Xe <i>cùng tích ………</i>


</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

<b>Các tổ chức hai pha trên GĐP Fe-Fe</b>

<b><sub>3</sub></b>

<b>C</b>



<b>Peclit (P ):</b> ………
………


</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

<b>3.2.3. Phân loại thép-gang theo GĐP</b>



<b>Khái niệm:</b> ………...


..……….…... …………



<b>Đặc điểm:</b>


- ………
……….
………...


- ………
- ………
………...………


………...



-………...


<b>Thép</b> <b>Gang</b>


<b>P[</b>


<b>+</b>


<b>Fe3</b>


</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

<b>Phân loại thép-gang theo GĐP</b>


<b>Thép</b>: theo GĐP được chia làm 3 loại:


- ………..
………...


- ………..
………...


- ………


………... … <b>P[+</b>
<b>Fe3</b>


<b>C</b>


<b>]</b>


</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

<b>Gang</b>: tương ứng với GĐP là gang


trắng, gồm 3 loại:


-………
…... ………


- ………
………
- ………
………


<b>d</b> <b>e</b> <b>f</b>


</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24>

<b>P[</b>


<b>+</b>


<b>Fe3</b>


<b>C</b>


<b>]</b>


<b>A<sub>3</sub></b>


<b>A<sub>cm</sub></b>


<b>A<sub>1</sub></b>


<b>Các điểm tới hạn của thép</b>




Kí hiệu: <b>A với chỉ số 1, 3 và cm.</b>
<b>- A<sub>1</sub></b> - ………..


………...


………...


<b>- A<sub>3</sub></b> - ………
………
…...………


………


<b>- A<sub>cm</sub></b> - ………
………
………


- Nung nóng thêm chữ “<b>c”, Làm</b>


nguội thêm chữ “<b>r”.</b>


<b>Ac<sub>1</sub></b> <b>> A<sub>1</sub></b> <b>> Ar<sub>1</sub>; Ac<sub>3</sub></b> <b>> A<sub>3</sub></b> <b>> Ar<sub>3</sub>; Ac<sub>cm</sub></b> <b>> A<sub>cm</sub></b> <b>> Ar<sub>cm</sub></b>


</div>

<!--links-->

×