Các em học sinh biểu diễn văn nghệ trào mừng ngày khai giảng

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (207.66 KB, 46 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Tieát 21: KIỂM TRA 45 PHÚT
I. Mục tiêu:

* Kiến thức:

- Củng cố lại kiến thức cơ bản chương I và chương II cho học sinh.
* Kĩ năng:

- Rèn luyện ý thức tự giác, nghiêm túc trong thi cử
II. Chuẩn bị

- Giáo viên: 02 đề kiểm tra và đáp án.
- Học sinh ôn tập chương I, II, III
III. Tiến trình lên lớp:

A. Ổn định tổ chức:
B. Kiểm tra:

* Nội dung kiểm tra
* Đề số 1:

I. Lí thuyết:

Đánh dấu (X) vào ơ trả lời đúng trong các câu sau:

Câu 1: Theo nguyên tắc bổ sung thì về mặt số lượng đơn phân những trường
hợp nào sau đây là đúng ? ( 1,5 đ)

a) A+ G = T+ X  c) A + T + G = A + X + T 

b) A = T ; G = X  d) A + X + T = G + X + T 

Câu 2: Sự tự nhân đôi của NST diễn ra ở kỳ nào trong chu kỳ tế bào ? ( 0,5 đ)

a) Kỳ đầu  c) Kỳ sau 

b) kỳ giữa  d) Kỳ trung gian 

Câu 3: Loại ARN nào sau đây có chức năng truyền đạt thông tin di truyền ?
( 0,5đ)

a) tARN  b) mARN  c) rARN  d) Cả 3 loại ARN trên 
Câu 4: Điền những cụm từ thích hợp vào chổ trống (...) ( 1,5 đ)

Men đen đã giải thích sự phân ly độc lập của các cặp tính trạng bằng quy
luật ...(1)...Nội dung của quy luật là: “ Các cặp...(2)...đã phân li
độc lập trong quá trình phát sinh...(3)...”

Câu 5: Nêu bản chất của mối quan hệ gen-tính trạng
II/ Bài tập: ( 4 đ)

1) ở đậu Hà Lan, gen A quy định tính trạng quả trơn, gen a quy định tính trạng
quả nhăn. Xác định kết quả lai khi cho cây đậu Hà Lan quả trơn lai với cây đậu
Hà Lan quả nhăn.(3 đ)

2) Một đoạn mạch của gen có cấu trúc như sau: ( 1 đ)

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Maïch 1: A X G X T A T
-Maïch 2: - T - G - X - G - A - T - A -

Xác định trình tự các đơn phân của đoạn mạch ARN được tổng hợp từ mạch

* Đề kiểm tra số 2:
I. Lí thuyết:

Đánh dấu (X) vào ơ trả lời đúng trong các câu sau:

Câu 1: Theo nguyên tắc bổ sung thì về mặt số lượng đơn phân những trường
hợp nào sau đây là đúng ? ( 1,5 đ)

a) A+ G = T+ X  c) A + T + G = A + X + T 

b) A = T ; G = X  d) A + X + T = G + X + T 

Câu 2: Sự tự nhân đôi của NST diễn ra ở kỳ nào trong chu kỳ tế bào ? 
( 0,5 đ)

a) Kỳ đầu  c) Kỳ sau 

b) kỳ giữa  d) Kỳ trung gian 

Câu 3: Loại ARN nào sau đây có chức năng truyền đạt thơng tin di truyền ?
( 0,5đ)

a) tARN  b) mARN  c) rARN  d) Cả 3 loại ARN trên 
Câu 4: Điền những cụm từ thích hợp vào chổ trống (...(1)....) ( 1,5 đ)

Men đen đã giải thích sự phân ly độc lập của các cặp tính trạng bằng quy
luật ...(2)...Nội dung của quy luật là: “ Các cặp...đã phân li
độc lập trong q trình phát sinh...(3)...”

Câu 5: Nêu bản chất của mối quan hệ gen-tính trạng ( 2 đ)
II/ Bài tập:

1) Một mạch đơn của phân tử ADN sắp xếp như sau:
- G - A - X - G - T - A - G - G - A

Hãy viết đoạn mạch đơn bổ sung với nó. ( 1đ)

2) Cho hai giống cá kiếm mắt đen và mắt đỏ thuần chủng giao phối với nhau
được F1 toàn cá kiếm mắt đen. Khi cho các con cá F1 giao phối với nhau thì tỷ
lệ kiểu gen và kiểu hình F2 sẽ như thế nào ? Cho biết màu mắt chỉ do một gen
quy định. ( 3 đ)

C. Giáo viên phát đề cho học sinh làm bài

D. Thu bài, nhận xét giờ kiểm tra về tinh thần, thái độ của học sinh
V. DẶN DÒ:

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

- Chuẩn bị kiểm tra 45 phút

CHƯƠNG IV:

BIẾN DỊ

Tiết 22: ĐỘT BIẾN GEN
I. Mục tiêu:

* Kiến thức:

- Học sinh trình bày được khái niệm và nguyên nhân đột biến gen.

- Hiểu được tính chất biểu hiện và vai trị của đột biến gen đối với sinh vật

và con người.

* Kó năng:

- Rèn kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình.
- Rèn kĩ năng hoạt động nhóm

II. Chuẩn bị

- Tranh phóng to hình vẽ 21.1 SGK.
- Phiếu học tập:

III. Tiến trình lên lớp:
A. Kiểm tra bài cũ:

- Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh
B. Bài mới:

Hoạt động 1: ĐỘT BIẾN GEN LÀ GÌ

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên yêu cầu HS quan sát hình vẽ 21.1, thảo luận nhóm,

hồn thành phiếu học tập.

Học sinh quan sát hình vẽ, thảo luận nhóm, thống nhất hoàn
thành phiếu học tập.

- Giáo viên ke phiếu học tập lên bảng, gọi đại diện các nhóm
lên làm.

Đại diện nhóm lên làm bài tập điền nội dung vào bảng. Các
nhóm khác bổ sung.

- Giáo viên chốt hồn chỉnh kiến thức.
Phiếu học tập

TÌM HIỂU CÁC DẠNG ĐỘT BIẾN GEN

* Đoạn ADN ban đầu (a)
+ Có năm cặp nuclêơtit.

+ Trình tự các cặp nuclêơtit là:
 A  X  T  A  G 

 T  G  A  T  X 

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

* Đoạn ADN bị biến đổi:
Đoạ

n
ADN

Số cặp
nuclêôti

t

Điểm khác so

với đoạn (a) Đặt tên dạng biến đổi
b 4 Mất cặp G-X Mất một cặp nuclêôtit
c 6 Thêm cặp T-A Thêm một cặp nuclêơtit

d 5 Thay cặp T-A

bằng cặp G-X Thay cặp nuclêôtit bằng cặp nuclêôtit khác
Vậy đột biến gen là gì? Gồm những dạng nào?

Một vài học sinh phát biểu, lớp bổ sung và tự rút ra kết luận

- Đột biến

gen laø

những biến
đổi trong
cấu trúc của
gen.

- Các dạng
đột biến:
Mất, thêm,
thay thế 1
cặp

nuclêôtit 
 Hoạt động 2. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH ĐỘT BIẾN GEN

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung

- Giáo viên yêu cầu học sinh nghiên cứu

thông tin SGK và trả lời câu hỏi:

+ Nêu nguyên nhân phát sinh đột biến
gen?

Học sinh sử dụng tư liệu SGK để trả lời. 
Yêu cầu nêu được:

+ do ảnh hưởng của môi trường.

+ Do con người gây đột biến nhân tạo.
Một vài học sinh phát biểu, lớp hoàn
chỉnh, bổ sung kiến thức.

- Giáo viên nhấn mạnh: Trong điều kiện
tự nhiên, do sao chép nhầm của phân tử
ADN dưới tác động của mơi trường.

- Tư nhiên: Do rối loạn trong q
trình tư sao của ADN dưới ảnh
hưởng của môi trường.

- Thực nghiệm: Con người gây ra
các đột biến bằng các tác nhân
vật lý, hóa học.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát hình

21.2, 21.3, 21.4 và tranh ảnh sưu tầm  trả
lời câu hỏi:

+ Đột biến nào có lợi cho sinh vật và con
người?

+ Đột biến nào có hại cho sinh vật?
 Học sinh nêu được:

+ Đột biến có lợi: Cây cứng, nhiều bơng ở
lúa.

+ Đột biến có hại: Lá mạ màu trắng, đầu
và chân sau của lợn bị dị dạng

- Giáo viên cho học sinh thảo luaän:

+ Tại sao đột biến gen lại gây biến đổi
kiểu hình?

+ Nêu vai trị của đột biến gen.

Học sinh vận dụng kiến thức chương 3  nêu
được:

+ Biến đổi ADN  thay đổi trình tự các axit
amin biến đổi kiểu hình.

- Giáo viên sử dụng tư liệu SGV để ví dụ.

- Đột biến gen thể hiện ra kiểu
hình thường có hại cho bản thân
sinh vật.

- Đột biến gen đơi khi có lợi cho
con người  có ý nghĩa trong chăn
nuôi và trồng trọt.

IV: KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ:

- Đột biến gen là gì? Kể tên các dạng đột biến gen?

- Tai sao đột biến gen thể hiện ra kiểu hình thường có hại cho sinh vật?
- Nêu một vài ví dụ về đột biến gen có lợi cho con người?

V. DẶN DÒ:

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Tiết 23: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Mục tiêu:

* Kiến thức:

- Học sinh trình bày được khái niệm và một số dạng đột biến nhiễm sắc thể.
- Giải thích được ngun nhân và nêu được vai trị của đột biến cấu trúc
nhiễm sắc thể đối với bản thân sinh vật và con người.

* Kó năng:

- Rèn kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình.

- Rèn kĩ năng hoạt động nhóm

II. Chuẩn bị

- Tranh các dạng đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể.
- Phiếu học tập:

III. Tiến trình lên lớp:
A. Kiểm tra bài cũ:

- Đột biến gen là gì? Kể tên các dạng đột biến gen?
- Nguyên nhân phát sinh đột biến gen?

B. Bài mới:

Hoạt động 1: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ LÀ GÌ

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát hình 22 phóng to

trên máy chiếu và hồn thành phiếu học tập

Học sinh quan sát kĩ hình, chú ý các đoạn có mũi tên 
ngắn.

+ thảo luận nhóm, thống ý kiến điền vào phiếu học tập.
- Giáo viên kẻ phiếu, gọi học sinh lên điền.

+ Một học sinh hồn thành phiếu học tập, các nhóm khác
theo dõi, bổ sung.

Phiếu học tập
STT Nhiễm sắc thể

ban đầu

Nhiễm sắc thể sau
khi bị biến đổi

Tên dạng
đột biến
a Gồm các đoạn:ABCDEFGH Mất đoạn H Mất đoạn
b Gồm các đoạn:ABCDEFGH Lặp lại đoạn BC Lặp đoạn

c Gồm các đoạn:ABCDEFGH Trình tự đoạn BCDđổi lại thành DCB Đảo đoạn - Đột biến cấu trúc

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

- Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì? Gồm những dạng
nào?

Một vài học sinh phát biểu, lớp bổ sung, hoàn chỉnh kiến 
thức.

- Giáo viên thơng báo : ngồi 3 dạng trên cịn có dạng
đột biến: chuyển đoạn.

nhiễm sắc thể là
những biến đổi trong
cấu trúc nhiễm sắc
thể.

- Các dạng: mất
đoạn, lặp đoạn, đảo
đoạn.

Hoạt động 2. NGUN NHÂN PHÁT SINH VÀ TÍNH CHẤT 
CỦA ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên yêu cầu học sinh nghiên cứu

thông tin SGK và trả lời câu hỏi:

+ Có những nguyên nhân nào gây đột
biến cấu trúc nhiễm sắc thể ?

Học sinh sử dụng tư liệu SGK để trả lời. 
Yêu cầu nêu được:

+ nguyên nhân vật lý phá vỡ cấu trúc
+ hóa học . nhiễm sắc thể 
- Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu
ví dụ1,2 SGK:

+ VD 1 là dạng đột biến nào?

+ VD nào là đột biến có hại. VD nào có
lời cho sinh vật và con người

Học sinh nghiên cứu VD và nêu được:
+ VD 1 là dạng mất đoạn.

+ VD 1 có hại cho con người?
VD 2 có lợi cho sinh vật

a. Nguyên nhân phát sinh:

+ Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
có thể xuất hiện trong điều kiện tự
nhiên hoặc do con người.

+ Nguyên nhân: Do các tác nhân
vật lý, hóa học  phá vỡ cấu trúc
nhiễm sắc thể.

b. Vai trò của đột biến nhiễm sắc
thể.

- Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
thường có hại cho bản thân sinh
vật?

- Một số đột biến có lợi  có ý
nghĩa trong chọn giống và tiến
hóa.

IV: KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ:

- GV phóng to tranh câm các dạng đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể và gọi
học sinh lên gọi tên mà mô tả từng dạng đột biến

- Tại sao đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể thường có hại cho sinh vật?
- Nêu một vài ví dụ về đột biến gen có lợi cho con người?

V. DẶN DÒ:

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

- Làm câu hỏi 2 vào vở bài tập
- Đọc trước bài 23

Tiết 24: ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ 
I. Mục tiêu:

* Kiến thức:

- Trình bày được các biến đổi số lượng thường gặep ở một số cặp nhiễm sắc
thể.

- Nêu được cơ chế hình thành thể 2n+1 và 2n-1

- Nêu được hậu quả của đột biến số lượng nhiễm sắc thể .
* Kĩ năng:

- Rèn kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình.
- Rèn kĩ năng hoạt động nhóm

II. Chuẩn bị

- Tranh phóng to in trên phim trong.
III. Tiến trình lên lớp:

A. Kiểm tra bài cũ:

- Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì? Kể tên các dạng đột biến nhiễm
sắc thể ?

- Nguyên nhân phát sinh đột biến gen?
B. Bài mới:

Hoạt động 1: HIỆN TƯỢNG DỊ BỘI THỂ

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên yêu cầu 1-2 học sinh đọc nội

dung thông tin phần I
+ Thể dị bội là gì?

Thể dị bội là cơ thể mà trong tế bào sinh
dưỡng có một hoặc một số cặp NST bị thay
đổi về số lượng.

- Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát hình
vẽ SGK và trả lời câu hỏi:

+ Quan sát và cho biết: Quả của 12 kiểu
cây dị bội khác nhau về kích thước, hình
dạng và khác với quả cây lưỡng bội như

Thể dị bội là cơ thể mà trong tế bào
sinh dưỡng có một hoặc một số cặp
NST bị thay đổi về số lượng

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

theá nào?

Học sinh thảo luận nhóm, thống nhất ý kiến
u cầu nêu được: Quả cúa các thể dị bội
khác nhau và khác với quả của cây lưỡng
bội về kích thước (to hơn hoặc nhỏ hơn),
hình dạng (trịn hoặc bầu dục), về độ dài
của gai (gai dài hơn, gai ngắn hơn)

+ Thế nào là hiện tượng dị bội? Hiện tượng dị bội là hiện tượng
biến đổi về số lượng của một hoặc
1 số cặp nhiễm sắc thể.

Hoạt động 2. SỰ HÌNH PHÁT SINH THỂ DỊ BỘI

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát

hình 23.2 và giải thích sự hình thành các
thể dị bội có 2n+1 và 2n-1.

+ Trong q trình học sinh thảo luận, giáo
viên có thể đưa ra một số câu hỏi gợi ý:
- Sự phân li của 1 cặp nhiễm sắc thể tương
đồng ở một trong 2 dạng bố, mẹ khác với
trường hợp bình thường như thế nào? Kết
quả dẫn đến sự khác nhau về cặp nhiễm
sắc thể ở các giao tử như thế nào?

- Các giao tử khác nhau nói trên, khi tham

gia vào thụ tinh thì dẫn đến kết quả khác
nhau như thế nào?

Giáo viên yêu cầu các nhóm trả lời

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

IV: KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ:

- Khoanh tròn vào chữ cái đầu câu mà em cho là đúng:
1. Thể dị bội là gì?

a. là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có một hoặc một số cặp NST bị
thay đổi về cấu trúc.

b. là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có một hoặc một số cặp NST bị
thay đổi về số lượng

c. là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có các cặp NST bị thay đổi về số
lượng.

d. Caû a, b, c

2. Sự biến đổi số lượng nhiễm sắc thể ở một cặp nhiễm sắc thể thường 
thấy những dạng nào?

a. 2n +1; b. 2n-1. c. 2n+2, d. 2n-2
3. Nêu hậu quả của hiện tượng dị bội thể?

a. Gây ra những biến đổi về hình thái (hình dạng, kích thước, màu sắc) ở
thực vật.

b. Gây bệnh nhiễm sắc thể ở người: bệnh Đao và bênh Tớcnơ
c. Cả a và b

V. DẶN DÒ:

- Học bài, làm bài tập SGK
- Làm câu hỏi 3 vào vở bài tập

Tiết 24: ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ 
I. Mục tiêu:

* Kiến thức:

- Học sinh phân biệt được hiện tượng đa bội hóa và thể dị bội.

- Trình bày được sự hình thành thể đa bội do nguyên nhân rối loạn nguyên
phân hoặc giảm phân và phân biệt sự khác nhau giữa 2 trường hợp trên.

- Biết các dấu hiệu nhận biết thể đa bội bằng mắt thường và cách sử dụng
các đặc điểm của thể đa bội trong chọn giống

* Kó năng:

- Rèn kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình.
- Rèn kĩ năng hoạt động nhóm

II. Chuẩn bị

- Tranh phóng to các hình vẽ SGK.

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

- Phiếu học tập:
III. Tiến trình lên lớp:
A. Kiểm tra bài cũ:

- Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì? Kể tên các dạng đột biến nhiễm
sắc thể ?

- Nguyên nhân phát sinh đột biến gen?
B. Bài mới:

Hoạt động 1: HIỆN TƯỢNG ĐA BỘI THỂ

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát hình

vẽ SGK và trả lời câu hỏi:
+ Thế nào là thể lưỡng bội?

Học sinh vận dụng kiến thức chương 2 và
nêu được: Thể lưỡng bội: có bộ nhiễm sắc
thể chứa các cặp nhiễm sắc thể tương đồng.
- Giáo viên yêu cầu học sinh thảo luận:
+ Các cơ thể có bộ nhiễm sắc thể 3n, 4n,
5n... có chỉ số n khác thể lưỡng bội như thế
nào?

+ Thể đa bội là gì?

Các nhóm thảo luận và nêu được:

+ Các cơ thể đó có bộ nhiễm sắc thể là bội
số của n.

- Đại diện nhóm phát biểu, các nhóm khác 
bổ sung.

- Giáo viên chốt lại kiến thức.

- Giáo viên thông báo: Sự tăng số lượng
nhiễm sắc thể; ADN  ảnh hưởng tới cường
độ đồng hóa và kích thước tế bào.

- Giáo viên u cầu học sinh quan sát hình
24.1 24.4 và hồn thành phiếu học tập.
Các nhóm quan sát kĩ hình, thảo luận nhóm,
thống nhất  hoàn thành phiếu học tập.

Đại diện các nhóm trình bày, các nhóm
khác bổ sung

- Từ phiếu học tập đã hoàn chỉnh  yêu cầu
học sinh thảo luận.

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

+ Sự tương quan giữa mức bội thể và kích
thước các cơ quan như thế nào?

+ Có thể nhận biết cây đa bội qua những
dấu hiệu nào?

Các nhóm trao đổi, thống nhất ý kiến  và

nêu được:

+ Tăng số lượng nhiễm sắc thể  tăng kích
thước tế bào và cơ quan.

+ Nhận biết dấu hiệu tăng kích thước các
cơ quan của cây.

- Làm tăng kích thước cơ quan sinh dưỡng
và cơ quan sinh sản  năng suất cao

- Giáo viên lấy ví dụ minh họa.

- Dấu hiệu nhận biết: Tăng kích
thước các cơ quan.

- Ứng dụng:

+ Tăng kích thân, cành tăng sản
lượng gỗ.

+ Tăng kích thước thân, lá, củ 
tăng sản lượng rau, màu.

+ Tạo giống có năng suất cao.

Hoạt động 2. SỰ HÌNH THÀNH THỂ ĐA BỘI

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên yêu cầu học sinh nhắc lại kết

quả của quá trình nguyên phân và giảm
phân.

Một hoặc 2 học sinh nhắc lại kiến thức.
- Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát hình
24.5  trả lời câu hỏi:

+ So sánh giao tử, hợp ở 2 sơ đồ 24.5 a và
b?

Học sinh quan sát hình  nêu được:

+ Hình a: giảm phân bình thường, hợp tử
nguyên phân lần đầu bị rối loạn.

+ Hình b: giảm phân bị rối loạn  thụ tinh
tạo hợp tử có bộ nhiễm sắc thể >2n.

- Trong 2 trường trên, trường hợp nào
minh họa sự hình thành thể đa bội do
nguyên phân hoặc giảm phân bị rối loạn.
Hình a do rối loạn nguyên phân, hình b do
rối loạn giảm phân.

- Cơ chế hình thành đa thể đa bội:
Do rối loạn nguyên phân hoặc
giảm phân khơng bình thường 
không phân ly tất cả các cặp
nhiễm sắc thể  tạo thể đa bội.

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

- GV treo hình 24.5 và gọi học sinh trình bày sự hình thành thể đa bội do
ngun phân khơng bình thường

- Đột biến là gì? Kể tên các dạng dó
V. DẶN DỊ:

- Học bài, làm bài tập SGK
- Làm câu hỏi 3 vào vở bài tập

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Tiết 26: THƯỜNG BIẾN 
I. Mục tiêu:

* Kiến thức:

- Học sinh trình bày được khái niệm thường biến.

- Phân biệt được sự khác nhau giữa thường biến và đột biến về 2 phương
diện khả năng di truyền và biểu hiện kiểu hình.

- Trình bày được khái niệm mức phản ứng và ý nghĩa của nó trong chăn ni
và trồng trọt.

- Trình bày được ảnh hưởng của mơi trường đối với tính trạng số lượng vfa
mức phản ứng của chúng trong việc nâng cao năng suất vật ni và cây trồng.

* Kó năng:

- Rèn kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình.
- Rèn kĩ năng hoạt động nhóm

II. Chuẩn bị

- Tranh thường biến.

- Phiếu học tập: Tìm hiểu sự biến đổi kiểu hình.

Đối tượng quan sát Điều kiện mơi trường Mơ tả kiểu hình tương ứng
H25: lá cây rau mác - Mọc trong nước

- Trên nước

- Trong khơng khí
VD1: cây rau dừa nước. - Mọc trên bờ

- Mọc ven bờ

- Mọc trên mặt nước
VD 2: Luống su hào - Trồng đúng quy trình

- Khơng đúng quy trình
III. Tiến trình lên lớp:

A. Kiểm tra bài cũ:

- Thể đa bội là gì? Cho ví dụ?

- Đột biến là gì? Kể tên các dạng đột biến.
B. Bài mới:

Hoạt động 1: SỰ BIẾN ĐỔI KIỂU HÌNH DO TÁC ĐỘNG CỦA MÔI TRƯỜNG

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát tranh

thường biến, tìm hiểu các ví dụ  hồn thành
phiếu học tập.

Các nhóm đọc kĩ thơng tin trong các ví dụ,
thảo luận nhóm, thống nhất ý kiến  điền vào
phiếu học tập.

Đại diện nhóm lên làm trên bảng, các nhóm
khác bổ sung.

- Giáo viên chốt lại đáp án đúng/
- Giáo viên phân tích kĩ hình 25.

+ Nhận xét kiểu gen của cây rau mác mọc
trong 3 môi trường?

+ Tại sao lá cây rau mác lại có sự biến đổi
kiểu hình?

Học sinh sử dụng kết quả phiếu học tập để
trả lời:

+ Kiểu gen giống nhau.

+ Sự biến đổi thích nghi với điều kiện sống:

Lá dài: tránh sống ngầm.

Phiến rộng: nổi trên mặt nước.
Lá hình mác: tránh gió mạnh

- Giáo viên yêu cầu học sinh thảo luận:
+ Sự biến đổi kiểu hình trong các ví dụ trên
do nguyên nhân nào? (do tác động của môi
trường sống)

+ Thường biến là gì?

+ Thế nào là thể lưỡng bội?

Học sinh vận dụng kiến thức chương 2 và 
nêu được: Thể lưỡng bội: có bộ nhiễm sắc 
thể chứa các cặp nhiễm sắc thể tương đồng.

Thường biến: là những biến đổi
kiểu hình phát sinh trong đới cá
thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của
môi trường.

Hoạt động 2. MỐI QUAN HỆ GIỮA KIỂU GEN, KIỂU HÌNH VÀ MƠI 
TRƯỜNG.

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên yêu cầu học sinh thảo luận:

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

+ Nhận xét mối quan hệ giữa kiểu gen,

mơi trường, kiểu hình?

+ Những tính trạng loại nào chịu sự ảnh
hưởng của mơi trường?

Từ các ví dụ ở mục 1 và thơng tin mục 2,
các nhóm thảo luận  nêu được:

+ Biểu hiện kiểu hình là do tương tác giữa
kiểu gen và mơi trường.

+ Tính trạng số lượng chịu ảnh hưởng của
mơi trường.

Đại diện nhóm phát biểu, nhóm khác bổ
sung.

- Tính dễ biến dị của tính trạng số lượng
liên quan đến năng suất  có lợi ích và tác
hại gì cho sản xuất?

+ Đúng quy trình  năng suất cao.
+ Sai quy trình  năng suất giảm.

- Kiểu hình là kết quả tương tác
giữa kiểu gen và mơi trường.

- Các tính trạng chất lượng phụ
thuộc chủ yếu vào kiểu gen.

- Các tính trạng số lượng chịu
ảnh hưởng của mơi trường.

Hoạt động 3. MỨC PHẢN ỨNG.

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên thông báo: Mức phản ứng đề

cập đến giới hạn thường biến của tính
trạng số lượng.

- Giáo viên yêu cầu học sinh tìm hiểu ví
dụ:

+ Sự khác nhau giữa năng suất bình qn
và năng suất tối đa của giống DR2 do đâu?

+ Giới hạn năng suất do giống hay do kĩ
thuật quy định?

+ Mức phản ứng là gì?

Học sinh đọc kĩ ví dụ sách giáo khoa, vận
dụng kiến thức ở mục 2 và nêu được:

+ Do kó thuật chăm sóc.
+ Do gen quy định.

- Mức phản ứng là giới hạn
thường biến của kiểu gen trước

môi trường khác nhau.

- Mức phản ứng do kiểu gen quy
định

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

Thường biến Đột biến
1. ………..

2. Không di truyền

3……….
4. Thướng biến có lợi cho sinh vật

1. Biến đổi trong cơ sở vật chất di
truyền

2. ………..
3. Xuất hiện ngẫu nhiên

4………
V. DẶN DÒ:

- Học bài, làm bài tập SGK
- Làm câu hỏi 3 vào vở bài tập

- Sưu tầm tranh ảnh về sự biến đổi ở vật nuôi, cây trồng.

Tiết 27: THỰC HAØNH: NHẬN BIẾT MỘT VAØI DẠNG ĐỘT BIẾN 
I. Mục tiêu:

* Kiến thức:

- Học sinh nhận biết được một số dạng đột biến hình thái ở thực vật và phân
biệt sự sai khác về hình thái của thân, lá, hoa, quả, hạt giữa thể lưỡng bội và
thể đa bội trên tranh, ảnh.

- Nhận biết được hiện tượng mất đoạn nhiễm sắc thể trên ảnh chụp hiển vi
hoặc trên tiêu bản.

* Kó năng:

- Rèn kĩ năng quan sát trên tranh và trên tiêu bản.
- Rèn kĩ năng sử dụng kính hiển vi.

II. Chuẩn bị

- Tranh ảnh về các đột biến hình thái ở thực vật.

- Tranh ảnh về các kiểu đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể ở hành tây.
- Tranh ảnh về biến đổi số lượng nhiễm sắc thể ở hành tây, dâu tằm, dưa
hấu.

- Tieâu bản hiển vi về:

+ Bộ nhiễm sắc thể bình thường và bộ nhiễmm sắc thể có hiện tượng mất
đoạn.

+ Bộ nhiễm sắc thể 2n, 3n, 4n ở dưa hấu.
- Kính hiển vi quang học.

III. Tiến trình lên lớp:
A. Kiểm tra bài cũ:

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

- Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh
B. Bài mới:

- Giáo viên nêu yêu cầu bài thực hành.
- Phát dụng cụ đến các nhóm.

Hoạt động 1: NHẬN BIẾT CÁC ĐỘT BIẾN GEN 
 GÂY RA BIẾN ĐỔI HÌNH THÁI

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát

tranh ảnh đối chiếu dạng gốc  nhận biết các
dạng đột biến gen.

Học sinh quan sát kĩ tranh, ảnh chụp  so 
sánh các đặc điểm hình thái của dạng gốc 
và dạng đột biến  ghi vào bảng nhận xét 
vào bảng.

Đối tượng quan sát Dạng gốc Dạng đột biến

1. Lá lúa
2. Lông chuột

Hoạt động 2. NHẬÂN BIẾT CÁC DẠNG ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên yêu cầu học sinh nhận biết

qua tranh các kiểu đột biến cấu trúc
nhiễm sắc thể.

Học sinh quan sát tranh câm các dạng đột
biến cấu trúc  phân biệt từng dạng.

Một học sinh lên chỉ trên tranh, gọi tên
từng dạng đột biến.

- Giáo viên yêu cầu học sinh nhận biết
qua tiêu bản hiển vi về đột biến cấu trúc
nhiễm sắc thể.

Các nhóm quan sát tiêu bản dưới kính hiển
vi.

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

sang bội giác lớn.

Vẽ lại hình quan sát được.

- Giáo viên kiểm tra trên tiêu bản  xác
định kết quả từng nhóm.

Hoạt động 3. NHẬN BIẾT MỘT SỐ KIỂU ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮÊC 
THỂ

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung

- Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát

tranh: bộ nhiễm sắc thể của người bình
thường và của bệnh nhân Đao.

Học sinh quan sát, chú ý số lượng nhiễm
sắc thể ở cặp 21.

- Giáo viên hướng dẫn các nhóm quan sát
tiêu bản hiển vi bộ nhiễm sắc thể ở người
bình thường và bệnh nhân Đao.

Các nhóm sử dụng kính hiển vi quang học
quan sát tiêu bản, đối chiếu với ảnh chụp 
nhận biết cặp nhiễm sắc thể bị đột biến.
- So sánh ảnh chụp hiển vi bộ nhiễm sắc
thể ở dưa hấu.

- So sánh hình thái thể đa bội với thể
lưỡng bội.

Học sinh quan sát, so sánh bộ nhiễm sắc
thể ở thể lưỡng bội và thể đa bội

Hoïc sinh ghi nhận xét vào bảng.

Đối tượng quan sát Đặc điểm hình thái

Thể lưỡng bội Thể đa bội

1.
2.
3.
4.

IV: NHẬN XÉT-ĐÁNH GIÁ:

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

- Nhận xét chung giờ thực hành.

- Giáo viên cho điểm một số nhóm có bộ sưu tập và kết quả thực hành tốt.
V. DẶN DÒ:

- Viết báo cáo thu hoạch theo mẫu bảng 26.
- Sư tầm:

+ Tranh ảnh minh họa thường biến.

+ Mẫu vật: Mầm khoai lang mọc trong tối và ngoài sáng.

Thân cây ra dừa nước mọc ở mô đất cao và trải trên mặt nước.

Tiết 28: THỰC HAØNH: QUAN SÁT THƯỜNG BIẾN 
I. Mục tiêu:

* Kiến thức:

- Nhận biết được một số thường biến phát sinh ở các đối tượng trước tác
động trực tiếp của điều kiện sống.

- Phân biệt được sự khác nhau giữa thường biến và đột biến

- Qua tranh ảnh, mẫu vật sống, rút ra được:

+ Tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen.
+ Tính trạng số lượng chịu ảnh hưởng nhiều của mơi trường.
* Kĩ năng:

- Rèn kĩ năng quan sát, phân tích thông qua tranh và mẫu vật
- Rèn kĩ năng thực hành

II. Chuẩn bị

- Tranh ảnh minh hoạ thường biến.

-Ảnh chụp chứng minh thường biến không di truyền được
- Mẫu vật: + Mầm khoai lang mọc trong tối và ngoài sáng.

+ 1 thân cây rau dừa nước mọc từ mơ đất bị xuống ven bờ
và trải trên mặt nước.

III. Tiến trình lên lớp:
A. Kiểm tra bài cũ:

- Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh
B. Bài mới:

- Giáo viên nêu yêu cầu bài thực hành.
- Phát dụng cụ đến các nhóm.

Hoạt động 1: NHẬN BIẾT MỘT SỐ DẠNG THƯỜNG BIẾN

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát

tranh ảnh, mẫu vật các đối tượng.

+ Nhận biết thường biến phát sinh dưới ảnh
hưởng của ngoại cảnh.

+ Nêu các nhân tố gây thường biến.

Học sinh quan sát kĩ tranh, ảnh và mẫu
vật: mầm khoai lang, cây rau dừa nước và
các tranh ảnh khác.

Thảo luận nhóm  ghi vào bảng báo cáo thu 
hoạch.

Đại diện các nhóm trình bày báo cáo
- Giáo viên chốt lại đáp án đúng.
Đối tượng Điều kiện mơi

trường

Kiểu hình tương ứng Nhân tố tác động
1. Mầm khoai - Có ánh sáng

- Trong tối

- Mầm lá có màu xanh

- Mầm lá có màu vàng nh sáng
2. Cây rau

dừa nước - Trên cạn- Ven bờ
- Trên mặt nước

- Thân lá nhỏ
- Thân lá lớn

- Thân lá lớn hơn, rễ
biến thành phao.

Độ ẩm
3………

Hoạt động 2. PHÂN BIỆT THƯỜNG BIẾN VAØ ĐỘT BIẾN

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát

trên đối tượng lá cây mạ mọc ở ven bờ và
trong ruộng.

Thảo luận:

+ Sự sai khác giữa 2 cây mạ mọc ở 2 vị trí
khác nhau ở vụ thứ nhất thuộc thế hệ
nào?

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

tốt hơn cây trong ruộng?

- Các nhóm quan sát tranh, thảo luận và
nêu được:

+ Cây mạ thuộc thế hệ thứ nhất (biến dị
trong đờùi các thể)

+ Con của chúng giống nhau (biến dị
không di truyền được)

+ Do điều kiện sinh dưỡng khác nhau
Một vài học sinh trình bày, lớp nhận xét,
bổ sung

- Giáo viên yêu cầu học sinh phân biệt
thường biến và đột biến

Hoạt động 3. NHẬN BIẾT ẢNH HƯỞNG CỦA MÔI TRƯỜNG

ĐỐI VỚI TÍNH TRẠNG SỐ LƯỢNG VÀ TÍNH TRẠNG CHẤT LƯỢNG

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát 2

luống su hào của cùng một giống nhưng
có điều kiện chăm sóc khác nhau..

- Hình dạng củ của 2 luống có khác nhau
không?

- Kích thước của các củ su hào ở 2 luống
khác nhau như thế nào?

 Rút ra nhận xét.
- Học sinh nêu được:

+ Hình dạng giống nhau (tính trạng chất
lượng)

+ Chăm sóc tốt: củ to
 Chăm sóc ít: củ nhỏ
 Nhận xét:

+ Tính trạng chất lượng phụ thuộc vào
kiểu gen

+ Tính trạng số lượng phụ thuộc vào điều
kiện sống.

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

- Giáo viên căn cứ vào bản thu hoạch để đánh giá.

- Giáo viên cho điểm một số nhóm chuẩn bị chu đáo và bản thu hoạch có
chất lượng..

- Giáo viên cho học sinh dọn vệ sinh..
V. DẶN DÒ:

- Đọc trước bài 28

CHƯƠNG V: DI TRUYỀN HỌC NGƯỜI

Tiết 29: PHƯƠNG PHÁP NGHÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI 
I. Mục tiêu:

* Kiến thức:

- Học sinh hiểu và sử dụng được phương pháp nghiên cứu phả hệ để phân
tích một vài tính trạng hay đột biến ở người.

- Phân biệt được 2 trường hợp: Sinh đôi cùng trứng và sinh đôi khác trứng.
- Hiểu được ý nghĩa của phương pháp nghiên cứu trẻ đồng sinh trong nghiên
cứu di truyền người, từ đó giải thích được một số trường hợp thường gặp.

* Kó năng:

- Rèn kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình.
- Rèn kĩ năng hoạt động nhóm

II. Chuẩn bị

- Tranh phóng to hình 28.1 và 28.2 sách giáo khoa.
- Ảnh về trường hợp sinh đơi

III. Tiến trình lên lớp:
A. Kiểm tra bài cũ:

- Phương pháp nghiên cứu phả hệ là gì? Cho 1 ví dụ về phương pháp trên.
B. Bài mới:

Hoạt động 1: NGHIÊN CỨU PHẢ HỆ

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên yêu cầu học sinh nghiên cứu

thơng tin SGK  trả lời câu hỏi..
Giải thích các kí hiệu:  , 
và , , , .

Học sinh tự thu nhận thông tin và ghi nhớ

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

kiến thức.

1 học sinh lên giải thích kí hiệu.

- Tại sao người ta dùng 4 kí hiệu biểu thị sự
kết hôn giữa 2 người khác nhau về một cặp
tính trạng?

Một tính trạng có hai trạng thái đối lập  4
kiểu kết hợp.

+ Cùng trạng thái:   và   
+ Hai trường hợp đối lập:  ,  

- Giáo viên yêu cầu học sinh nghiên cứu ví
dụ 1  thảo luận:

+ Mắt nâu, mắt đen, tính trạng nào trội.
+ Sự di truyền tính trạng màu mắt có liên
qian đến giới tính hay khơng?

Học sinh quan sát kĩ hình, đọc thơng tin 
thảo luận nhóm  nêu được:

+ Màu mắt nâu là trội.

+ Sự di truyền màu mắt khơng liên quan
đến giới tính.

- Giáo viên chốt lại kiến thức.
+ Phương pháp phả hệ là gì?

+ Tại sao người ta dùng phương pháp đó để
nghiên cứu sự di truyền 1 số tính trạng ở
người.

Đại diện nhóm phát biểu, các nhóm khác bổ
sụng.

Vì: + Người sinh sản chậm, đẻ ít.

+ Lí do xã hội khơng áp dụng được
phương pháp lai hoặc đột biến.

+ Phương pháp này đơn giản, dễ thực
hiện.

- Giáo viên yêu cầu học sinh tiếp tục tìm
hiểu ví dụ 2  yêu cầu:

+ lập sơ đồ phả hệ từ P  F1.

+ Sự di truyền máu khó đơng có liên quan

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

đến giới tính hay khơng?

+ Trạng thái mắc bệnh do gen trội hay gen
lặn quy định.

Học sinh tự nghiên cứu ví dụ, vận dụng kiến
thức  trả lời các câu hỏi:

- Một học sinh lên lập sơ đồ phả hệ.
- 1 -2 học sinh trả lời câu hỏi:

+ Trạng thái mắc bệnh do gen lặn quy định.
+ Nam dễ mắc bệnh  gen gây bệnh nằm trên
nhiễm sắc thể X.

Hoạt động 2. NGHIÊN CỨU TRẺ ĐỒNG SINH

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên yêu cầu học sinh sơ đ hình

28.2  thảo luận:

+ 2 sơ đồ a, b giống và khác nhau điểm
nào?

+ Tại sao trẻ sinh đôi cùng trứng đều là

nam hoặc nữ.

Học sinh quan sát kĩ sơ đồ, nêu được sự
khác nhau về:

+ Số lượng trứng và tinh trùng tham gia
thụ tinh.

+ Lần nguyên phân đầu tiên.

+ Hợp tử nguyên phân  2 phôi bào2 cơ thể
giống nhau kiểu gen.

+ Đồng sinh khác trứng là gì? Trẻ đồng
sinh khác trứng có thể khác nhau về giới
không.

(2 trứnGiáo viên + 2 tinh trùng  2 hợp tử2
cơ thể khác nhau về kiểu gen

- Đồng sinh cùng trứng và khác trứng khác
nhau như thế nào?

Học sinh tự rút ra kết luận:

a. Trẻ đồng sinh sinh cùng trứng
và khác trứng.

.

- Trẻ đồng sinh: trẻ sinh ra trong
một lần sinh.

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

- Giáo viên yêu cầu học sinh nghiên cứu
thông tin  nêu ý nghĩa của nghiên cứu trẻ
đồng sinh?

Học sinh tự thu nhận và xử lý thông tin,
rút ra ý nghĩa.

+ Khác trứng
- Sự khác nhau:

+ Đồng sinh cùng trứng có cùng
kiểu gen  cùng giới.

+ Đồng sinh khác trứng: khác
nhau kiểu gen  cùng giới hoặc
khác giới.

b, Ý nghĩa của nghiên cứu trẻ
đồng sinh.

- Nghiên cứu trẻ đồng sinh giúp ta
hiểu rõ vai trị kiểu gen và vai trị
mơi trường đối với sự hình thành
tính trạng.

- Hiểu rõ sự ảnh hưởng khác
nhau của mơi trường đối với tính

trạng số lượng và chất lượng.
IV: KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ:

- Phương pháp nghiên cứu phả hệ là gì? Cho 1 ví dụ về phương pháp trên/
- Hoàn thành bảng sau:

Đặc điểm Trẻ đồng sinh cùng trứng Trẻ đồng sinh khác trứng
- Số trứng tham gia thụ

tinh

- Kiểu gen
- Kiểu hình
- Giới tính
V. DẶN DỊ:

- Học bài, trả lời câu hỏi SGK

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

Tiết 30: BẸÂNH VAØ TẬT DI TRUYỀN Ở NGƯỜI 
I. Mục tiêu:

* Kiến thức:

- Học sinh nhận biết bệnh nhân Đao và bệnh nhân Tơcnơ qua các đặc điểm
hình thái.

- Trình bày được đặc điểm di truyền của bệnh bạch tạng, bệnh câm điếc
bẩm sinh và tật 6 ngón tay.

- Nêu được nguyên nhân của các tật, bệnh di truyền và đề xuất một số biện

pháp hạn chế phát sinh chúng.

* Kó năng:

- Rèn kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình.
- Rèn kĩ năng hoạt động nhóm

II. Chuẩn bị

- Tranh phóng to hình 29.1 và 29.2 sách giáo khoa.
- Tranh phóng to các tật di truyền.

Phiếu học tập:

Tên bệnh Đặc điểm di truyền Biểu hiện bên ngoài

- Bệnh Đao
- Bệnh tớc nơ
- Bệnh Bạch tạng

- Bênh câm điếc bẩm sinh
III. Tiến trình lên lớp:
A. Kiểm tra bài cũ:

- Phương pháp nghiên cứu phả hệ là gì? Tại sao người ta dùng phương pháp
nghên cứu phả hệ để nghiên cứu di truyền ở người.

B. Bài mới:

Hoạt động 1: MỘT VAØI BỆNH DI TRUYỀN Ở NGƯỜI

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên yêu cầu học sinh nghiên cứu

thông tin SGK , quan sát hình 29.1, 29.2 
hồn thành phiếu học tập

Học sinh thảo luận nhóm  điền vào phiếu

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

học tập.

Đại diện các nhóm lên làm bảng, nhóm
khác bổ sung.

Giáo viên chốt lại kiến thức.

Tên bệnh Đặc điểm di truyền Biểu hiện bên ngoài
- Bệnh Đao - Cặp nhiễm sắc thểsố 21 có 3 nhiễm

sắc thể

- Bé, lùn, cổ hơi rutï, má phệ, miệng
hơi há, lưỡi hơi thè, mắt hơi sâu và
một mí, khoảng cách giữa 2 mắt xa
nhau, ngón tay ngắn

- Bệnh tớc nơ Cặp nhiễm sắc thểsố 23 chỉ có một
nhiễm sắc thể.

-Lùn, cổ ngắn, là nữ.

- Tuyến vú không phát triển, thường
mất trí, khơng có con.

- Bệnh Bạch tạng Đột biến gen lặn - Da và tóc màu trắng
- Mắt màu hồng.
- Bệânh câm điếc

bẩm sinh Đột biến gen lặn - Câm, điếc bẩm sinh
 Hoạt động 2. MỘT SỐ TẬT DI TRUYỀN Ở NGƯỜI

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát hình

29.3  trình bày các đặc điểm của một số dị
tật ở người?

Học sinh quan sát hình  nêu được các đặc
điểm di truyền của.

+ Tật khe hở môi hàm.

+ Tật bàn tay, bàn chân mất một số ngón
+ Tật bàn chân nhiều ngón.

Một vài học sinh trình bày.
Giáo viên chốt lại lại kiến thức.

- Đột biến nhiễm sắc thể và đột
biến gen gây ra các tật bẩm sinh ở
người.

Hoạt động 3. CÁC BIỆN PHÁP HẠN CHẾ PHÁT SINH TẬT, BỆNH DI TRUYỀN

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên yêu cầu học sinh thảo luận:

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

+ Đề xuất các biện pháp hạn chế sự phát
sinh các bệnh, tật di truyền.

Học sinh thảo luận nhóm nêu được nguyên
nhân:

+ Tự nhiên
+ Do con người.

+ Học sinh đề ra được các biện pháp cụ
thể?

Đại diện nhóm phát biểu, các nhóm khác
bổ sung, hồn chỉnh kiến thức.

* Nguyên nhân:

+ Do các tác nhân vật lý, hố học
trong tự nhiên.

+ Do ơ nhiễm mơi trường.

+ Do rối loạn trao đổi chất nội
bào.

* Biện pháp hạn chế:

+ Hạn chế các hoạt động gây ơ
nhiễm môi trường.

+ Sử dụng hợp lý các thuốc bảo vệ
thực vật.

+ Đấu tranh chống sản xuấ vũ
khí hố học, vũ khí hạt nhân
+ Hạn chế kết hơn giữa những
người có nguy cơ mang gen gây
bệnh di truyền.

IV: KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ:

- Có thể nhận biết bệnh đao qua những dấu hiệu nào

- Nêu các nguuyên nhân phát sinh các bệnh và tật di truyền ở người và một
số biện pháp hạn chế phát sinh các tật và bệnh đó?

V. DẶN DÒ:

- Học bài, trả lời câu hỏi SGK
- Đọc mục em có biết.

- Đọc trước bài 30

Tiết 31: DI TRUYỀN HỌC VỚI CON NGƯỜI

I. Mục tiêu:

* Kiến thức:

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

- Học sinh hiểu được di truyền y học tư vấn là gì và nội dung của lĩnh vực
khoa học này.

- Giải thích được cơ sở di truyền học của "hôn nhân một vợ một chồng" và
những người có quan hệ huyết thống trong vịng 4 đời khơng thể kết hơn.

- Hiểu được tai sao phụ nữ khơng nên sinh con ở ngồi tuổi 35 và hậu quả di
truyền của ô nhiễm môi trường đối với con người..

* Kó năng:

- Rèn kĩ năng phân tích tổng hợp
II. Chuẩn bị

- Bảng số liệu 30.1 và 30.2
- Đèn chiếu.

III. Tiến trình lên lớp:
A. Kiểm tra bài cũ:

- - Có thể nhận biết bệnh đao qua những dấu hiệu nào?
B. Bài mới:

Hoạt động 1: DI TRUYỀN Y HỌC TƯ VẤN

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung

- Giáo viên yêu cầu học sinh làm bài tập

muïc  SGK .

Học sinh nghiên cứu ví dụ. Thảo luận
nhóm, thống nhất câu trả lời.

+ Đây là bệnh di truyền.

+ Bệnh do gen lặn quy định vì có người
trong gia đình đã mắc bệnh.

+ Khơng nên sinh con vì ở họ đã có gen gây
bệnh.

Đại diện các nhóm phát biểu, nhóm khác
bổ sung.

Giáo viên chốt lại kiến thức.

- Di truyền y học tư vấn là gì? Gồm những
nội dung nào?

Học sinh phát biểu.

Giáo viên hồn thiện kiến thức.

- Di truyền y học tư vấn là một lĩnh
vực của di truyền học kết hợp các
phương pháp xét nghiệm, chẩn

đoán hiện đại về mặt di truyền kết
hợp nghiên cứu phả hệ.

- Nội dung:
+ Chẩn đoán.

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

+ Cho lời khuyên liên quan đến
bệnh, tật di truyền

Hoạt động 2. DI TRUYỀN Y HỌC TƯ VẤN VỚI HÔN NHÂN 
 VÀ KẾ HOẠCH HỐ GIA ĐÌNH

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên yêu cầu đọc thông tin SGK ,

thảo luận vấn đề 1:

+ Tại sao kết hon gần lại suy thối nịi
giống?

+ Tại sao những người có quan hệ huyết
thống từ đời thứ 5 trở đi được phép kết
hơn

Các nhóm phân tích - nêu được.

+ Kết hơn gần làm đột biến lặn, có hại
biểu hiện  dị tật bẩm sinh.

+ Từ đời thứ 5  có sự sai khác về di truyền.

Đại diện các nhóm phát biểu, nhóm khác
bổ sung.

- Giáo viên chốt lại đáp án đúng.

- Giáo viên yêu cầu học sinh tiếp tục phân
tích bảng 30.1  thảo luận vấn đề 2.

+ Giải thích quy định "Hôn nhân 1
vơ:1chồng bằng cơ sở sinh học?

+ Vì sao nên cấm chẩn đốn giới tính thai
nhi?

Học sinh phân tích số liệu về sự thay đổi
tỷ lệ nam/nữ theo độ tuổi, lưu ý tỷ lệ
nam/nữ ở lứa tuổi 18-35.  gải thích cơ sở
khoa học.

- Khơng chẩn đốn giới tính thai nhi sớm 
hạn chế việc mất cân đối tỷ lệ nam/nữ.
 Giáo viên chốt lại lại kiến thức.

- Giáo viên hướng dẫn học sinh nghiên

a. Di truyền học với hôn nhân

- Di truyền học đã giải thích được
cơ sở khoa học của các quy định:
+ Hôn nhân 1 vợ : 1 chồng.

+ Những người có quan hệ huyết
thống trong vòng 4 đời không
được kết hôn.

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

bảng 30.2  trả lời câu hỏi.

+ Vì sao phụ nữ khơng nên sinh con ở tuổi
ngoài 35.

+ Phụ nữ nên sinh con ở lứa tuổi nào để
đảm bảo học tập và cơng tác.

Học sinh tự phân tích số liệu trong bảng
để trả lời.

+ Phụ nữ sinh con sau tuổi 35  dễ mắc
bệnh Đao.

+ Nên sinh con ở độ tuổi 25-34 là hợp lý
Đại diện nhóm phát biểu, nhóm khác bổ
sung.

Giáo viên chốt lại kiến thức.

- Phụ nữ sinh con ở tuổi 25-34 là
hợp lý.

- Từ độ tuổi >35 trẻ sơ sinh bị
bệnh Đao tăng rõ.

Hoạt động 3. HẬU QUẢ DI TRUYỀN DO Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên yêu cầu học sinh nghiên cứu

thông tin SGK và đọc mục em có biết.
- Nêu tác hại của ơ nhiễm môi trường đối
với cơ sở vật chất di truyền? Ví dụ?

Học sinh tự thu nhận và xử lý thơng tin ,
nêu được:

+ Các tác nhân vật lý, hố học gây ơ
nhiếm mơi trường, đặc biệt là chất phóng
xạ, chất độc hố học rải trong chiến tranh,
thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ quá mức  gây
đột biến gen, đột biến nhiễm sắc thể.

- Giáo viên tổng kết kiến thức.

- Các tác nhân vật lý, hố học gây
ơ nhiễm mơi trường làm tăng tỷ lệ
người mắc bệnh, tật di truyền..
IV: KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ:

- Có thể nhận biết bệnh đao qua những dấu hiệu nào

- Nêu các nguuyên nhân phát sinh các bệnh và tật di truyền ở người và một
số biện pháp hạn chế phát sinh các tật và bệnh đó?

V. DẶN DÒ:

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

- Đọc trước bài 30

CHƯƠNG VI: ỨNG DỤNG DI TRUYỀN HỌC

Tiết 32: CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 
I. Mục tiêu:

* Kiến thức:

- Học sinh hiểu được khái niệm công nghệ tế bào.

- Học sinh nắm được cơng đoạn chính của cơng nghệ tế bào, vai trị của từng
cơng đoạn.

- Học sinh thấy được ưu điểm của việc nhân giống vơ tính trong ống nghiệm
và phương hướng ứng dụng phương pháp nuôi cấy mơ và tế bào trong chọn
giống.

* Kó năng:

- Rèn kĩ năng khái qt, hoạt động nhóm.
* Thái độ:

- Giáo dục lòng yêu thích bộ môn.

- Nâng cao ý thức bảo vệ thiên nhiên, trân trọng thành tựu khoa học đặc biệt
của Việt Nam

II. Chuẩn bị

- Tranh phóng to hình 31.1 sách giáo khoa.

- Tư liệu về nhân bản vơ tính trong và ngồi nước..
III. Tiến trình lên lớp:

A. Kiểm tra bài cũ:

- Di truyền y học tư vấn là gì? Nêu chức năng của di truyền y học tư vấn..
B. Bài mới:

Hoạt động 1: KHÁI NIỆM CƠNG NGHỆ TẾ BÀO
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên yêu cầu học sinh trả lời câu

hỏi:

+ Công nghệ tế bào là gì?

+ Để nhận được mơ non cơ quan hoặc cơ
thể hoàn chỉnh hoàn toàn giống với cơ thể
gốc, người ta phải thực hiện những cơng

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

việc gì?

+ Tại sao cơ quan hoặc cơ thể hồn chỉnh
lại có kiểu gen giống dạng gốc.

Học sinh nghiên cứu SGK, ghi nhớ kiến
thức.

Trao đổi nhóm để trả lời câu hỏi:
+ Khái niệm.

+ Công nghệ tế bào gồm 2 giai đoạn:

+ Cơ thể hồn chỉnh có kiểu gen giống
dạng gốc vì ở cơ thể hoàn chỉnh được sinh
ra từ một tế bào của dạng gốc có bộ gen
nằm trong nhân tế bào và được sao chép.
Đại diện học sinh trả lời, học sinh khác bổ
sung.

Giáo viên chốt lại kiến thức.

Kết luận:

+ Cơng nghệ tế bào là ngành kĩ
thuật về quy trình ứng dụng
phương pháp nuôi cấy mô để tạo ra
cơ quan hoặc cơ thể hồn chỉnh.
+ Cơng nghệ tế bào gồm 2 cơng
đoạn:

- Tách tế bào từ cơ thể rồi nuôii
cấy ở môi trường dinh dưỡng để tạo
mô sẹo.

- Dùng hoocmon sinh trưởng kích
thích mơ sẹo phân hóa thành cơ
quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh.

Hoạt động 2. ỨNG DỤNG CƠNG NGHỆ TẾ BÀO

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên hỏi: Hãy cho biết thành tựu

công nghệ tế bào trong sản xuất.

Học sinh nghiên cứu sách giáo khoa và trả
lời:

+ Nhân giống vơ tính ở cây trồng.

+ Nuôi cấy tế bào và mô trong chon giống
cây trồng.

+ Nhân bản vơ tính ở động vật.
- Giáo viên hỏi:

+ Cho biết các cơng đoạn nhân giống vơ
tính trong ống nghiệm.

+ Nêu ưu điểm và triển vọng của phương

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

pháp nhân giống vô tính trong ống
nghiệm.

+ Cho ví dụ minh họa.

Học sinh nghiên cứu SGK và ghi nhớ kiến
thức.

Trao đổi nhóm, thống nhất trả lời câu hỏi.
Ví dụ: Hoa phong lan hiện nay rất đẹp và
giá thành rẻ.

Giáo viên chốt lại lại kiến thức.

Giaùo viên thông báo các khâu chính trong
chọn giống cây trồng:

+ Tạo vật liệu mới để chọn lọc.
+ Chọn lọc, đánh giá, tạo giống mới.

- GV hỏi: Người ta đã tiến hành nuôi cấy
mô tạo vật liệu mới cho chọn giống cây
trồng bằng cách nào? Cho ví dụ.

Học sinh nghiên cứu sách giáo khoa và trả
lời câu hỏi.

- Giáo viên hỏi học sinh:

+ Nhân bản vơ tính thành cơng ở động vật
có ý nghĩa như thế nào?

+ Cho biết nhứng thành tựu nhân bản ở

Việt Nam và thế giới

Học sinh nghiên cứu sách giáo khoa và
các tư liệu sưu tầm được và trả lời câu hỏi.

Quy trình nhân giống (SGK)
* Ưu ñieåm:

+ Tăng nhanh số lượng cây trồng.
+ Rút ngắn thời gian tạo cây con.
+ Bảo tồn một số gen thực vật quý
hiếm.

* Thành tựu: Nhân giống ở cây
khoai tây, mía, hoa phong lan, cây
gỗ quý.

b. Ứng dụng nuôi cấy tế bào và
mô trong chọn giống cây trồng.

- Tạo giống cây trồng mới bằng
cách chọn tế bào xô ma biến dị.
c. Nhân bản vơ tính ở động vật:
* Ý nghĩa:

+ Nhân nhanh nguồn gen động
vật quý hiếm có nguy cơ bị tuyệt
chủng.

+ Tạo cơ quan nội tạng của động

vật đã được chuyển gen người để
chủ động, cung cấp thay thế cho
các bệnh nhân bị hỏng cơ quan.
Ví dụ: nhân bản ở cừu, bị.
IV: KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ:

- Cơng nghệ tế bào là gì? Thành tựu của cơng nghệ tế bào có ý nghĩa như
thế nào?

</div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

- Học bài, trả lời câu hỏi SGK
- Đọc mục em có biết.

- Đọc trước bài 32

Tiết 33: CÔNG NGHỆ GEN 
I. Mục tiêu:

* Kiến thức:

- Học sinh hiểu được khái niệm kĩ thuật gen, trình bày được các khâu trong
kĩ thuật gen.

- Học sinh nắm được công nghệ gen, công nghệ sinh học.

- Từ kiến thức về khái niệm kĩ thuật gen, công nghệ gen, công nghệ sinh
học. Học sinh biết được các ứng dụng của kĩ thuật gen, các lĩnh vực của công
nghệ sinh học hiện đại và vai trò của từng lĩnh vực trong đời sống sản xuất.

* Kó năng:

- Rèn kĩ năng khái qt, hoạt động nhóm, tư duy lơ gic.
* Thái độ:

- Giáo dục lịng u thích bộ mơn. q trọng thành tựu khoa học đặc biệt
của Việt Nam

II. Chuaån bị

- Tranh phóng to hình 32 sách giáo khoa.
- Tư liệu về ứng dụng cơng nghệ sinh học.
III. Tiến trình lên lớp:

A. Kiểm tra bài cũ:

- Cơng nghệ tế bào là gì? Thành tựu của cơng nghệ tế bào có ý nghĩa như
thế nào?

B. Bài mới:

Hoạt động 1: KHÁI NIỆM KĨ THUẬT GEN VÀCƠNG NGHỆ GEN
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung

- Giáo viên yêu cầu học sinh trả lời câu
hỏi:

+ Kó thuật gen là gì? Mục đích của kó thuật
gen?

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37>

+ Kĩ thuật gen gồm những khâu nào?
+ Cơng nghệ gen là gì?

Cá nhân tự nghiên cứu thông tin SGK và
ghi nhớ kiến thức.

Thảo luận nhóm, thống nhất trả lời câu hỏi:
u cầu:

- Trình bày 3 khâu.

- Mục đích của cơng nghệ gen đối với đời
sống.

- Khái quát thành khái niệm.

Đại diện học sinh trình bày trên sơ đồ hình
32 và chỉ rõ ADN tái tổ hợp. Nhóm khác
theo dõi, bổ sung.

- Giáo viên nhận xét phần trình bày của
các nhóm và u cầu học sinh nắm được
khái niệm, các khâu của kĩ thuật gen.

Keát luaän:

+ Kĩ thuật gen là các thao tác tác
động lên ADN để chuyển 1 đoạn
ADN mang 1 hoặc 1 cụm gen từ tế
bào của loài cho sang tế bào của
loài nhận nhờ thể truyền.

+ Các khâu của kó thuật gen:

- Tách ADN gồm tách ADN nhiễm
sắc thể của tế bào cho và ADN làm
thể truyền từ vi khuẩn, vi rút.

- Tạo ADN tái tổ hợp (ADN lai)
nhờ enzim.

- Chuyển ADN tái tổ hợp vào tế bào
nhận.

+ Công nghệ gen là ngành kĩ thuật
về quy trình ứng dụng kĩ thuật gen.
Hoạt động 2. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên giới thiệu khái qt 3 lĩnh vực

chính được ứng dụng cơng nghệ gen có
hiệu quả.

- Giáo viên yêu cầu học sinh trả lời câu
hỏi:

+ Mục đích tạo ra chủng sinh vật mới để

</div>
(38)<div class='page_container' data-page=38>

làm gì?

+ Nêu ví dụ cụ thể?

Học sinh nghiên cứu SGK và các tư liệu
mà giáo viên cung cấp, ghi nhớ kiến thức
và trả lời câu hỏi.

Giáo viên chốt lại lại kiến thức.

Giáo viên nêu câu hỏi:

+ Cơng việc tạo giống cây trồng biến đổi
gen là gì?

+ Cho ví dụ:

Học sinh nghiên cứu sách giáo khoa và trả
lời câu hỏi. Lớp nhận xét, bổ sung.

Ứng dụng công nghệ gen để tạo động vật
biến đổi gen thu được kết quả như thế
nào?

Học sinh nghiên cứu sách giáo khoa và
yêu cầu nêu được:

+ Hạn chế của động vật biến đổi gen.
+ Thành tựu đạt được

a. Nhân giống vô tính trong ống
nghiệm ở cây trồng.

Các chủng vi sinh vật mới có khả
năng sản xuất nhiều sản phẩm
sinh học cần thiết. Với số lượng
lớn và giá thành rẻ.

b. Tạo giống cây trồng biến đổi
gen:

- Tạo giống cây trồng biến đổi gen
là lĩnh vực ứng dụng chuyển các
gen quý vào cây trồng.

Ví dụ: SGK

c. Tạo ra động vật biến đổi gen

Hoạt động 3: KHÁI NIỆM CÔNG NGHỆ SINH HỌC

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi

mục sách giáo khoa

+ Cơng nghệ tế bào là gì? Gồm những lĩnh
vực nào?

+ Tại sao công nghệ sinh học là hướng ưu
tiên đầu tư và phát triển trên thế giới và

* Khái niệm: là ngành công nghệ

sử dụng tế bào và các quá trình
sinh học để tạo ra các sản phẩm
sinh học cần thiết cho con người.
* Các lĩnh vực:

</div>
(39)<div class='page_container' data-page=39>

Việt Nam. - Công nghệ tế bào.

- Cơng nghệ chuyển nhân phơi..
IV: KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ:

- Yêu cầu học sinh nhắc lại một số khái niệm: kó thuật gen, công nghệ gen,
công nghệ sinh học.

V. DẶN DÒ:

- Học bài, trả lời câu hỏi SGK
- Đọc mục em có biết.

</div>
(40)<div class='page_container' data-page=40>

Tiết 34: ÔN TẬP PHẦN DI TRUYỀN VÀ BIẾN DỊ 
I. Mục tiêu:

* Kiến thức:

- Học sinh tự hệ thống hóa được các kiến thức cơ bản về di truyền và biến
dị.

- Biết vận dụng lí thuyết vào thực tiễn sản xuất và đời sống.
* Kĩ năng:

- Rèn kĩ năng khái quát, tư duy, tổng hợp, hoạt động nhóm.

* Thái độ:

- Giáo dục ý thức tìm hiểu ứng dụng sinh học vào đời sống.
II. Chuẩn bị

- Phim trong in nội dung từ bảng 40.1  40.5
- Đèn chiếu, bút dạ

- Tranh ảnh liên quan phần di truyền.
III. Tiến trình lên lớp:

A. Kiểm tra bài cũ:

- Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh.
B. Bài mới:

Hoạt động 1: HỆ THỐNG HÓA KIẾN THỨC

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên chia lớp thành 10 nhóm nhỏ và

yêu cầu:

+ Hai nhóm cùng nghiên cứu 1 nội dung.
+ Hoàn thành các bảng kiến thức từ 40.1 
40.5.

Các nhóm nhận phim trong đã có sẵn nội
dung.

Các nhóm trao đổi, thống nhất ý kiến hồn
thành nội dung đó.

- Giáo viên quan sát hướng dẫn các nhóm
ghi những kiến thức cơ bản.

- Giáo viên chữa bài bằng cách:

</div>
(41)<div class='page_container' data-page=41>

+ Chieáu phim trong của các nhóm.
+ Yêu cầu nhóm khác nhận xét.

Đại diện nhóm trình bày đáp án của mình
trên đèn chiếu. Các nhóm khác nhận xét bổ
sung.

- GV cần lưu ý: Sau phần trình bày, nhận
xét bổ sung của từng nhóm  GV đánh giá
và giúp học sinh hoàn thiện kiến thức

Sau khi nghê nhận xét và bổ sung của GV, 
các nhóm tự sửa chữa và ghi vào vở bài tập 
của từng cá nhân.

.

Hoạt động 2. TRẢ LỜI CÂU HỎI ÔN TẬP

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên yêu cầu học sinh trả lời một

số câu hỏi SGK, còn lại học sinh tự trả lời.
+ Trả lời các câu hỏi 1,2,3,5.

- Giáo viên cho học sinh thảo luận toàn
lớp để học sinh được trao đổi bổ sung kiến
thức cho nhau.

Học sinh tiếp tục trao đổi nhóm, vận dụng
các kiến thức vừa hệ thống ở các bảng

trên để thống nhất trả lời. Câu 1: Sơ đồ thể hiện mối liên hệ
giữa gen và tính trạng. Cụ thể:
+ Gen là khuôn mẫu để tổng hợp
mARN.

+ mARN là khuôn mẫu để tổng
hợp chuỗi axit amin cầu thành
nên prôtêin

+ Prôtêin chịu tác động của mơi
trường biểu hiện thành tính trạng.
Câu 2:

- Kiểu hình là kết quả tương tác
giữa kiểu gen và môi trường.

</div>
(42)<div class='page_container' data-page=42>

- Giáo viên nhân xét hoạt động của học
sinh và giúp học sinh hoàn thiện kiến thức

chăm sóc tốt (ngoại cảnh)

Câu 3: Nghiên cứu di truyền
người phải có phương pháp thích
hợp vì:

- Ở người sinh sản muộn, đẻ ít
con.

- Khơng thể áp dụng các phương
pháp lai và gây đột biến vì lí do xã
hội.

Câu 4: Ưu thế của công nghệ tế
bào:

+ Chỉ nuôi cấy tế bào, mô trên
môi trường dinh dưỡng nhân tạo
để tạo cơ quan, cơ thể hoàn chỉnh.
+ Rút ngắn thời gian tạo giống.
+ Chủ động tạo các cơ quan thay
thế các cơ quan bị hỏng ở người.
IV: KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ:

- GV đánh giá sự chuẩn bị và hoạt động của nhóm.
V. DẶN DỊ:

- Hoàn thành các câu hỏi con lại ở SGK.

Tiết 36: GÂY ĐỘT BIẾN NHÂN TẠO TRONG CHỌN GIỐNG 
I. Mục tiêu:

* Kiến thức:

-Học sinh trình bày được:

+ Sự cần thiết phải chọn tác nhân cụ thể khi gây đột biến.

+ Phương pháp sử dụng tác nhân vật lý và hóa học để gây đột biến.

- Giải thích được sự giống nhau và khác nhau trong việc sử dụng các thể đột
biến trong chọn giống vi sinh vật và thực vật.

* Kó năng:

- Rèn kĩ năng khái qt, tư duy, tổng hợp, hoạt động nhóm.
* Thái độ:

- Giáo dục ý thức tìm hiểu thành tựu khoa học..

</div>
(43)<div class='page_container' data-page=43>

II. Chuẩn bị

- Phiếu học tập

- Đèn chiếu, phim trong
III. Tiến trình lên lớp:
A. Kiểm tra bài cũ:

- Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh.
B. Bài mới:

Hoạt động 1: GÂY ĐỘT BIẾN NHÂN TẠO BẰNG TÁC NHÂN VẬT LÍ
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung

- Giáo viên yêu cầu:

+ Hồn thành nội dung phiếu học tập.
+ Trả lời câu hỏi:

* Tại sao tia phóng xạ có khả năng gây đột
biến?

* Tại sao tia tử ngoại thường được dùng để
xử lí các đối tượng có kích thước nhỏ?

Học sinh nghiên cứu SGK, ghi nhớ kiến
thức.

Trao đổi nhóm  thống nhất câu trả lời 
hoàn thành phiếu học tập.

Đại diện nhóm chữa phiếu học tập trên
bảng, các nhóm khác theo dõi, nhận xét bổ
sung.

Các nhóm thống nhất trả lời câu hỏi.

Giáo viên đánh giá hoạt động và kết quả
các nhóm giúp học sinh hồn thiện kiến
thức.

Kết luận: Nội dung phiếu học tập

Tác nhân vật lý Tiến hành Kết quả Ưùng dụng

1. Tia phóng xạ

α, β, γ

- Chiếu tia, các tia
xuyên qua màng, mô
(xuyên sâu).

- Tác động lên ADN

- Gây đột biến gen.
- Chấn thương gây
đột biến ở nhiễm
sắc thể

- Chiếu xạ vào hạt
nảy mầm, đỉnh sinh
trưởng.

- Mô thực vật nuôi
cấy

</div>
(44)<div class='page_container' data-page=44>

xuyên qua màng,
(xuyên nông).

bào tử và hạt phấn

3. Số nhiệt - Tăng, giảm nhiệt độ

môi trường đột ngột - Mất cơ chế tự bảovệ sự cân bằng.
- Tổn thương thoi
phân bào  rối loạn
phân bào.

- Đột biến số lượng
nhiễm sắc thể.

- Gây hiện tượng đa
bội ở một số cây
trồng (đặc biệt là
cây họ cà)

Hoạt động 2. GÂY ĐỘT BIẾN NHÂN TẠO BẰNG TÁC NHÂN HÓA HỌC

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
- Giáo viên yêu cầu học sinh nghiên cứu,

trả lời câu hỏi mục  SGK.

+ Tại sao khi thấm vào tế bào, một số hóa
chất lại gây đột biến gen? Trên cơ sở nào
mà người ta hi vọng có thể gây những đột
biến theo ý muốn?

+ Tại sao dùng côsixin có thể gây ra các
thể đa bội?

+ Người ta dùng tác nhân hóa học để tạo
ra các đột biến bằng những phương pháp
nào?

Học sinh nghiên cứu sách giáo khoa và ghi
nhớ kiến thức.

Thảo luận nhóm, trả lời câu hỏi.

Giáo viên nhận xét giúp học sinh hoàn
thiện kiến thức.

.

Kết luận:

+ Hóa chất: EMS, NMU, NEU,
côsixin

+ Phương pháp:

- Ngâm hạt khô, hạt nảy mầm
vào dung dịch hóa chất, tiêm dung
dịch vào bầu nhụy, tẩm dung dịch
vào bầu nhụy.

</div>
(45)<div class='page_container' data-page=45>

cản trở sự hình thành thoi vô sắc.
Hoạt động 3. GÂY ĐỘT BIẾN NHÂN TẠO BẰNG TÁC NHÂN HÓA HỌC

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung

- Giáo viên định hướng trước cho học sinh

sử dụng đột biến nhân tạo trong chọn
giống gồm:

+ Choïn giống vi sinh vật.
+ Chọn giống cây trồng.
+ Chọn giống vật nuôi.
- Giáo viên nêu câu hỏi.

+ Người ta sử dụng các thể đột biến trong
chọn giống vi sinh vật và cây trồng theo
hướng nào? Tại sao?

+ Tại sao người ta ít sử dụng phương pháp
gây đột biến trong chọn giống vật nuôi?
Học sinh nghiên cứu sách giáo khoa và ghi
nhớ kiến thức.

Thảo luận nhóm, thống nhất ý kiến.

+ Yêu cầu: Nêu điểm khác nhau trong việc
sử dụng thể đột biến ở vi sinh vật, thực vật
+ Đưa ví dụ

Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác bổ
sung.

Giáo viên nhận xét giúp học sinh hoàn
thiện kiến thức.

.

a. Trong chọn giống vi sinh vật:
- Chọn lọc các cá thể đột biến tạo
ra chất có hoạt tính cao.

- Chọn thể đột biến sinh trưởng
mạnh, để tăng sinh khối ở nấm
men và vi khuẩn.

- Chọn các thể đột biến giảm sưac
sống, không con khả năng gây
bệnh để sản xuất văcxin.

b. Trong chọn giống cây trồng:
- Chú ý các đột biến có lợi, nhân
thành giống mới hoặc dùng làm
bố mẹ để lai tạo giống.

- Chú ý các đột biến: kháng bệnh,
khả năng chống chịu, rút ngắn
thời gian sinh trưởng.

c. Đối với vật nuôi:

</div>
(46)<div class='page_container' data-page=46>

bậc thấp.

- Các động vật bậc cao. Cơ quan
sinh sản nằm sâu trong cơ thể, dễ

gây chết khi xử lí bằng tác nhân
lý hóa.

IV: KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ:

- Con người đã gây đột biến nhân tạo bằng loại tác nhân nào và tiến hành
như thế nào?

V. DẶN DÒ:

- Học bài, trả lời câu hỏi SGK .

</div>

Các em học sinh biểu diễn văn nghệ trào mừng ngày khai giảng

<b>BIẾN DỊ</b>

<b>CHƯƠNG V: DI TRUYỀN HỌC NGƯỜI</b>

<b>CHƯƠNG VI: ỨNG DỤNG DI TRUYỀN HỌC</b>

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về