GIA TRI TRUYEN THONG DAO DUC P2

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Giá trị đạo đức truyền thống và những yêu cầu đạo đức </b>

<b>đối với nhân cách con người Việt Nam hiện nay</b>

Chính những giá trị đạo đức truyền thống này đã tạo nên lịch sử vẻ vang của dân tộc Việt
Nam. Chúng là nhân tố quan trọng định hướng tư tưởng, tình cảm, hành động của con
người Việt Nam trong suốt quá trình phát triển của mình. Chúng đã tạo nên những con
người biết sống xả thân vì nghĩa, vì đồng bào, dân tộc bất kể con người đó thuộc tầng
lớp, giai cấp nào trong xã hội.

Tuy nhiên, trong nội dung của các giá trị đạo đức mang truyền thống dân tộc còn có
những hạn chế nhất định, như nhận xét của một nhà nghiên cứu: "Tinh thần cộng đồng
làng xã dẫn đến tâm lý phủ định cá nhân, san bằng cá tính, dẫn đến chủ nghĩa bình qn,
địa phương, bè phái, cục bộ. Chủ nghĩa tình cảm dẫn đến thiếu duy lý, không logic, thiếu
khách quan, thiếu tinh thần pháp luật, không tôn trọng quy luật khách quan. Đánh giá cao
giá trị tinh thần mà coi nhẹ yếu tố vật chất dẫn đến duy tâm, duy ý chí. Yêu nước, yêu
làng dẫn đến tâm lý cố thủ, bám làng xóm, q cha đất tổ, khơng dám vươn lên khám
phá... Cần cù, chịu đựng dẫn đến kém tư duy kỹ thuật, không năng động, chậm đổi mới".
Những hạn chế này mang tính thời đại và giai cấp. Bởi vì, các giá trị đạo đức truyền
thống được hình thành trong bối cảnh thế giới chưa có sự phát triển mạnh mẽ như ngày
nay và trong một xã hội phong kiến có nền kinh tế kém phát triển, khép kín.

Với sự ra đời của giai cấp cơng nhân và Đảng Cộng sản Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí
Minh sáng lập và rèn luyện, truyền thống đạo đức tất đẹp của dân tộc có điều kiện phát
huy mạnh mẽ, nhất là lòng yêu nước, thương người, đức tính lao động cần cù mà trong
thời kỳ Pháp thuộc, chúng dường như bị mai một. Nhưng trong xã hội ta ngày nay, khi
chúng ta chuyển mơ hình kinh tế tập trung sang mơ hình kinh tế thị trường định hướng
xã hội chủ nghĩa, đã xuất hiện những xung đột giữa truyền thống và hiện đại, giữa những
giá trị Việt Nam và những giá trị phương Tây.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Nhưng chúng ta phải có một thái độ thích hợp trong việc sử dụng chúng, sao cho chúng
vẫn phát huy được mặt tích cực trong điều kiện xã hội mới.

Thực tế cho thấy, mặc dù có sự tác động mạnh mẽ của nền kinh tế thị trường cũng như
những tàn dư của xã hội cũ, các giá trị đạo đức truyền thống cao đẹp của cha ông ta vẫn
được các tầng lớp nhân dân giữ gìn, phát huy và vẫn cịn ảnh hưởng rõ nét trong nhân
cách con người Việt Nam hiện nay. Kết quả điều tra của Đề tài khoa học cấp Nhà nước
KX. 07- 02 Các giá trị truyền thông và con người Việt Nam hiện nay cho thấy, các yếu
tố tích cực của truyền thống vẫn cịn đã và đang tác động tích cực tới con người Việt
Nam hiện nay trên nhiều bình diện. Chẳng hạn, trong gia đình, ngồi điều kiện kinh tế,
các giá trị "thuận vợ, thuận chồng", "đạo đức trong sạch" được đề cao, là tiêu chí cần
thiết mà con người hướng tới. Đó chính là sự nối tiếp truyền thống "thuận vợ, thuận
chồng, tát bể đông cũng cạn" của cha ơng ta. Tiêu chí có nghề nghiệp, lao động giỏi
được coi là tiêu chí quan trọng để đánh giá con người. Thực ra, đây chính là biểu hiện
của đức tính lao động cần cù.

Chủ tịch Hồ Chí Minh là một mẫu mực cho sự phát huy những giá trị truyền thống của
cha ông ta. Người đã không sử dụng nguyên xi những giá trị cũ, mà có sự đổi mới cho
phù hợp với hoàn cảnh hiên tại. Chẳng hạn, nếu ở Nho giáo, chữ “trung” gắn với quan hệ
vua - tôi, chữ "hiếu” gắn với quan hệ con cái - cha mẹ, thì ở Chủ tịch Hồ Chí Minh,
chúng được đổi thành "trung với nước, hiếu với toàn dân, với đồng bào". Theo Người,
việc kế thừa các giá trị truyền thống nói chung, các giá trị đạo đức nói riêng cần phải
thực hiện theo phương thức:

<i>"Đời sống mới không phải cái gì cũng bỏ hết, khơng phải cái gì cũng làm mới. </i>
<i>Cái gì cũ mà xấu thì phải bỏ...</i>

<i>Cái gì cũ mà khơng xấu, nhưng phiền phức thì phải sửa đổi lại cho hợp lý. Cái gì cũ mà </i>
<i>tất thì phải phát triển thêm...</i>

<i>Cái gì mới mà hay thì ta phải làm".</i>

Văn kiện Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá VIII cũng đã
khẳng định nguyên tắc của việc phát huy những giá trị truyền thống của dân tộc: "Chúng
ta tiếp thu tinh hoa của nhân loại, song phải luôn luôn coi trọng những giá trị truyền
thống và bản sắc dân tộc, quyết khơng tự đánh mất mình, trở thành bóng mờ hoặc bản
sao chép của người khác". Và, do vậy, cần phải "đặc biệt quan tâm giữ gìn và nâng cao
bản sắc dân tộc, kế thừa và phát huy truyền thống đạo đức, tập quán tốt đẹp và lịng tự
hào dân tộc".

Như vậy, có thể nói, quá trình xây dựng một nền kinh tế phát triển, hay sự biến đổ của tất
cả các lĩnh vực của đời sống xã hội đều do con người thực hiện và đều nhằm tới mục tiêu
phát triển con người Việt Nam trong xã hội hiện đại. Theo đó, dù coi con người là động
lực hay mục tiêu, con người Việt Nam hiện nay vẫn cần phải có được những đức tính và
đáp ứng được những yêu cầu về mặt nhân cách sau:

<i>"Có tinh thần yêu nước, tự cường dân tộc, phấn đấu vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã </i>
<i>hội, có ý chí vươn lên đưa đất nước thốt khỏi nghèo nàn, lạc hậu, đồn kết với nhân </i>
<i>dân thế giới trong sự nghiệp đấu tranh vì hồ bình, độc lập dân tộc, dân chủ và chủ </i>
<i>nghĩa xã hội.</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<i>Có lối sống lành mạnh, nếp sống văn minh, cần kiệm, trung thực, nhân nghĩa, tôn trọng </i>
<i>kỷ cương, phép nước, quy ước của cộng đồng, có ý thức bảo vệ mơi trường sinh thái.</i>
<i>Lao động chăm chỉ với lương tâm nghề nghiệp, có kỹ thuật, sáng tạo, năng suất cao, vì </i>
<i>lợi ích bản thân, gia đình, tập thể và xã hội.</i>

<i>Thường xuyên học tập, nâng cao hiểu biết, trình độ chuyên mơn, trình độ thẩm mỹ và thể</i>
<i>lực". </i>

</div>

<!--links-->